|
2000
|
|
|
bertan irratia eta telebistaizatez eta funtsez zerbitzu publikoko jarduera gisa mugatzen dira, eta horien titularitatea Estatuari dagokiola zehazten da. ...en legeak, nahiz eta irratigintzaren kasuan legea emateko orduan jardunean zeuden irrati pribatuei ere berehorretan jarraitzeko eskubidea ezagutu zitzaien30 Halaber, Estatuaren titularitatekotelebistako hirugarren kanalen zabaltzea aurreikusi zuen legeak, zeinen gestioa Autonomia Erkidegoei egokituko litzaiekeen31 Horrez gain, irrati eta telebisten programazioak gidatu lituzketen irizpideak ezarri
|
zituen
legeak, hain zuzen ere, informazioen objektibitatea, egiazkotasuna eta inpartzialitatea, iritzi eta informazioaren arteko bereizketa, iritzi emaileen identifikazioa, aniztasun politiko, erlijioso, sozial, kultural eta linguistikoaren errespetua, gizabanakoen ospe, izen on eta bizitzapribatuarekiko zein Konstituzioak babestutako beste edozein eskubideren errespetua, gazte eta haurren babesa eta Ko...
|
|
|
Horrekin batera, programazioari buruzko zenbait mugapen ere egiten dira lege honetan, nahiz etafuntsezkoak Estatutuaren legean finkatzen direnak izan. Horrez gain, programeneskubideak erosteko orduan, nazioarteko kirol erretransmisoak, bereziki?, RTVEeta telebista autonomikoen artean sor litezkeen tirabiretan, RTVEri eta Estatu osokoikusgarritasunaren printzipioari lehentasuna ematen dioten xedapenak ere jasotzendira35 Erkidegotik kanporako ikusgarritasunaz, lege honek ez du ezer zehazten, baina1999ko Aurrekontuak laguntzen
|
zituen
legean arautu zen arlo hau. Horrela, Erkidegoezberdinek beren arteko hitzarmenak egin ditzakete, zeinen bidez baten programakbestean ere ikusterik izango den.
|
|
|
Satelite bidezko telebista digitalaren ostean, eta Britainia Handiarekin bateraaitzindaritzan Europa osoan, lurrazalekoan ere difusio modu digitala ezartzeko araudiafinkatu da. Lurrazaleko telebista digitalaren oinarriak 66/ 1997 Legean ezarri ziren, Aurrekontuak laguntzen
|
zituen
lege horren berrogeita laugarren xedapen gehigarrian, hain zuzen ere. Bertan zehazten da, besteak beste, hedapen nazionala, autonomikoa etalokala izango duten telebista eta irrati zerbitzu digitalak ezarriko direla, zeinen ezaugarriak eta kontzesio moduak berariaz eman beharreko plangintza eta araudi teknikoetanfinkatuko diren; baita horien gestio modu zeharkakoen kontzesioa Estatuari egokitukozaiola Estatu mailako zerbitzuen kasuan, eta Autonomia Erkidegoei maila autonomikoeta lokalenekoetan.
|
|
|
Hala, egonkortasun politikoa nagusitu zen garaian sartuz,. Década Moderada? izenaz ezagutzen den hamarkadak hezkuntza sistemaren oinarrizko egitura eta antolakuntza ezarriko
|
zituen
lege markoaren atarian jarriko gaitu. Garai horretan, XIX. mendeko hezkuntzaren historian funtsezko pausotzat hartua izan den 1845ko. Plan Pidal? 167 delakoa izango dugu momenturik aipagarriena, nolabait esateko, gero iritsiko zen Moyano legeari ateak ireki baitzizkion.
|
|
|
nola dira posible judizio a priori sintetikoak? Kantentzat, judizio horiek oinarrizko lege fisikoak ziren —mekanika newtondarrarenak eta masaren kontserbazioaren legea—, dakigunez geroago Einsteinen erlatibitatearen teoriak higatu
|
zituen
legeak, azken buruan. Ordezkapen honek —Newtonengandik Einsteinengana—, azken batez, teoria fisikoen jite ez apodiktikoa azaleratu zuen, eta judizio a priori sintetikoen existentzia kontuan ez hartzera eraman zuen filosofia.
|
|
2002
|
|
|
Horrezgain, Pablo Alzola eta Julio Lazurtegi aipatu behar dira. Antropologiaren arloanJose Migel Barandiaranek ahozko iturrietan finkaturik biltzen
|
zituen
lege zaharrekoazken usadioak. Bonifacio Etxegaraik sintesi historikoa idatzi zuen Espasa Entzikopediarako 1928an,. Vasconia?
|
|
|
Jatorria mugatzea Kalitate arauak mugatu egiten du “iberiko” deituratik bereizi gabe egin den erabilera, hainbat motatako txerrietatik datozen produktuak izendatzeko, eta ez bakarrik iberikoak. Urdaiazpikoak, paletak eta solomo kanaberak egiteko piezak hornitzeko baimendutako arrazak mugatuko
|
zituen
lege arauketarik ez zegoenez, haien artean funtsezko aldeak zituzten produktu “iberikoak” merkaturatu ziren. Hemendik aurrera, baimendutako arrazetako animalien urdaiazpikoak, paletak eta solomo kanaberak egiteko piezak bakarrik hornitu ahal izango dira.
|
|
2003
|
|
|
Esan zitekeen alabak baztertzen
|
zituen
lege hori ez zela Zuzenbide naturaleko legea edo, behintzat, indarrik gabe utzi ahal zela. Hori gorabehera, argi dago Zuzenbide naturalarekin bat zetorrela eta betidanik bat etorri dela hurrengoa:
|
|
|
Epaitzeko, bada, gizartea gaurko egoeran gordetzen duten legeen espiritua eta ohitura, premiazkoa da horren nondik norakoak zehaztea, oinarri direla lehen bi lege horiek. Horien bidez idoroko da besteen ordena, eta batzuen eta besteen arteko loturak; jarraian, ikusi behar da zein modutan esku hartu duen Jainkoak egun ageriko zaigun egoeran hura bizirauteko, batez ere, gizabanakoen artean, gizabanako horiek lehen lege ezinbesteko horien espirituarekin bat etorri ez eta Jainkoak euskarri nahi
|
zituen
lege sustraiak ahultzen dituztela.
|
|
|
Hartara, arrazoiaren indarraz baliaturik, Domatek, Descartes eta Port Royaleko jansenismoaren eskutik harago joan eta azken horren gramatika moldea aurrean duela, legeen berezko hurrenkera plazaratu nahi du. Gramatikaren arloan, Port Royaleko Arnaud eta Lancelotek pentsamendu eta espirituaren eragiketarik behinenak idoro nahi zituzten; Domatek, aldiz, egituratu nahi izan
|
zituen
legeak, eta errenkada berrian jarri mende askotako eduki juridikoa.
|
|
2004
|
|
|
«Isilpeko merkatuan» lan egiten zuten emakumeez gain bazeuden gizonekin batera fabriketan lan egiten zuten emakumeak ere13 Emakume hauek ezkongabe eta alargunak ziren. Izan ere, 1962 urtera arte indarrean egon zen ezkondu ostean emakumeak lana uztera behartzen
|
zituen
legea. Hala baieztatzen dute lekukotzek:
|
|
|
Hain zuzen ere, 1995ean, Espainiako Alderdi Sozialistak, Estatuko agintaritzatik kanpo geratu baino lehen, telebista lokalak araupetuko
|
zituen
legea eman zuen —abendua ren 22ko 41/ 1995 Legea—, eta handik gutxira, Nafarroako Gobernu Foralak ere aurrekoaren ildo beretik jarrai tzen zuen lege autonomikoa onartu zuen. Lege haietanezartzen zen telebista lokal eredua gustukoa izan ez eta Alderdi Popularrak nahiago izan zuen laissez faire motako politika egitea, egiten uztea, alegia.
|
|
|
Izan ere, 41/ 1995 Legean ezartzen zen ereduak, ordura arteko Kataluniako esperientzian oinarritua neurri handi batean, ukitu sozial eta progresista nahiko nabarmenak zituen, ez zirenak batere ondo egokitzen Alderdi Popularrak bultzatzen zuen ikuspegi liberalizatzailearekin. Besteak beste, honako irizpideak ezartzen
|
zituen
lege hark:
|
|
2006
|
|
|
1991ko Lehiaketa Desleialaren Legea indarrean jarri zenez geroztik, ez dago inolako arrazoirik bereizketarik egiteko engainuzko publizitatearen eta lehiaketa ez zilegiaren artean: PLOren 3.b. eta 4 artikuluek engainuzko publizitatea jasotzen dute, eta LDLk, berriz, engainuzko ekintzak jasotzen ditu 7 artikuluan; gainera, PLOk baino malguago eta zabalago108 LDLk ez zuen PLO espresuki indargabetu, baina balizko kasu berberak arautu
|
zituen
lege berriak; hori dela eta, Publizitatearen Lege Orokorra osorik indargabetu ez bazen ere, esan dezakegu hainbat artikulu espresuki aipatu gabe indargabetu zirela; beraz, egungo ikuspuntutik, LDL lehenetsi da (De la Cuesta, 2002: 148) 109.
|
|
|
Dena den, horrek ez du esan nahi publizitate agentziak publizitate jarduera aurrera eramateko administrazioaren baimenik behar ez duenik; egoitza irekitzeko baimena edo bestelako baimen eta finantza lizentziak (lizentzia fiskalak), besteak beste. Nahiz eta aurreko erregulazioaren izaera administratiboa oztopo izan profesiorako, egia da, halaber, agentziak babesten
|
zituen
lege bat zela, oro har, Estatutua, eta araudi osoan nabari zen subjektu haren nagusitasuna (Martín, 1972: 69; Santaella, 2003:
|
|
|
Irakurlea oraindik gomutatzen bada herri gogoaz: herri bakoitzak bere izpirituaren arabera hozitzen
|
zituen
legea, politika, artea; azpiratzen duen uholde ororen despit, intrahistorian, herri gogoak betibat zirauen, etc. Orain, alderantziz, herri gogoak bata bestean urtzen eta nahastekatzen dira, denak irabiatu eta azkenean Gizadi Gogo moduko bakar handi bat sortzeraino. Hau da Unamuno-k euskararen heriotza iragarriari bere argumentazioan ipini dion marku filosofikoa, hots, eskatologia kuakero spencertarraren markua – Paz en la guerra ko bera, eta beste gaietarako aspaldi abandonatua duena:
|
|
2007
|
|
|
Artikulu hori 1935eko urriaren 31ko Udal Legeak garatu zuen. Bestalde, 10 artikuluan ezarri zen udalerri mankomunatuak probintzietan eratuko zirela euren araubidea, funtzioak eta xede politiko administratiboen organo kudeatzailea zehaztuko
|
zituen
legearen arabera, baina lege hori ez zen Errepublikan aldarrikatu. Are gehiago, aldi horretan, Diputazio Probintzialak Gobernu Zentralak izendatutako Batzorde Gestorek gobernatzen zituzten, ez baitzen probintzia hauteskunderik egon.
|
|
|
Eta ideiak errotik astinduko
|
zituen
lege hau plazaratu zuen: galaxien distantziak eta ihes abiadurak proportzionalak direla.
|
|
|
Europako Auto gidari Elkartuen kalkuluen arabera, 2006an Bidegik 2,4 milioi euro bildu
|
zituen
legez kanpo
|
|
|
Atzo berretsi zen Informazioaren Gizartea Sustatzeko Legea (LISI) kendu egin zela 17 bis artikulu polemikoa, internauten eta Interneteko hornitzaileen elkarteek kritika biziak egin baitzituzten. Artikulu horrek baimena ematen zien egile eskubideak kudeatzen zituzten sozietateei, hala nola SGAEri edo CEDROri, beren ustez jabetza intelektualaren eskubideak urratzen
|
zituen
legez kanpoko jardueraren bat egiten ari ziren web orriak lehenbailehen blokeatzeko edo ixteko. Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioak 17 bis baztertu zuen, Telekomunikazioen eta Informazioaren Gizartearen Kontseilu Aholku emaileko (CATSI) kide guztiek baztertu egin baitzuten, eta neurria “garaipen demokratikotzat” jo zuten.
|
|
2008
|
|
|
Gaur egun, tamalez, legeak prestatzeko indarrean dugun hainbat legetan kezka hori ez da jasotzen, ikus esaterako Eusko Legebiltzarreko 8/ 2003 legean, Xedapen Orokorrak Egiteko Prozedurarena, edo Eusko Jaurlaritzaren Idazkaritza Nagusiak onartu
|
zituen
lege egitasmoak, dekretuak, aginduak eta erabakiak lantzeko jokabideetan. Ez batean ez bestean ez da aipamenik egiten lege testuak euskaraz eta gaztelaniaz argitaratu behar izatearen inguruan eta horrek prozeduran ekarri lukeen urrats eta kalitate kontrolei buruz.
|
|
|
argazkiko ontzia ez zen. Toki Argia?, beste bat baino. Izan ere, Bruselak zerrenda beltzean izaten
|
zituen
legez kanpo harrapatutako ontziak eta ez zien ematen baimenik itsasoratzeko. Baina. Toki Argia, k paper guztiak garbi zituen 1982ko maiatzaren 22an. Jura?
|
|
|
Eibar, Ermua, Elgoibar eta Soraluzeko udaletako ordezkariak Soraluzen bildu ziren abenduaren 29an, Burgosen bahituta zeuden armen trafikoa onartzeko eskatzeko, eta urtarrilaren 3an Gipuzkoako Diputazioari elkartasun eske bidalitako idatzian ziotenez, ez zeukaten 14 edo 15 adarinetik gorako kalibreko eskopeten fabrikazioa eta erabilera debekatzen
|
zituen
legearen berririk, ez zelako Gazetan edo Boletinean argitaratu, ezta herrialdeko edo Arma Fabrikako agintarien bidez. Gainera, kalibre handiko eskopeten garraioa eta salmenta mundutik gauzarik normalena legez egiten zutela zioten, eta aurreko urteetan askoz eskopeta gehiago pasatu zituztela Burgosetik bertatik896 Eibarko Udala ez zegoen gauzak egonean uzteko prest? «Impaciente esta corporacion h... Armaginek, beraien aldetik, Diputazioari Gortean zuen agentea?
|
|
|
Eta hantxe hil zen, Txileko Valparaíson, 1853ko abuztuaren 25an, eta Bergaraz eta Euskal Herriaz oinazerik gabe osoki ahaztuta»809 Bergarako besarkadaren ondoren, espainiar Gorteei zegokien Esparterok agindutakoa legeztatzea. Gorte horietan liberal aurrerakoiak zirenez nagusi, moderatuek osatutako gobernuak arazo latzak izan
|
zituen
legearen testu zehatza adosteko orduan, foru herrialdeetako ordezkariek egindako foruen defentsa sutsuari esker. Madrileko Gorteetan buruturiko eztabaida horietan gehien bereizi ziren diputatuetariko bat Valentin Olano izan zen, liberalek aldarrikatzen zuten askatasuna foruetan txertatzea posible zen,«?
|
|
|
Akats horrek “segurtasun neurriak ez betetzea” dakar, eta, aldi berean, “sekretu profesionalaren betebeharra urratzea”. Agentziak frogatutzat jo zuen salatzaileak informatika ezagutza handia zuela, bai eta irabazizko asmoa ere, “pirata informatiko” batek berezkoak
|
zituen
legez kontrako zigor eta nabaritasun kasuetan, ebazpenaren edukiaren arabera. Bere irizpena Datu Pertsonalak Babesteko Lege Organikoaren 9 artikuluan oinarritzen da.
|
|
|
Elkar mehatxuka aritzea alboratzeko eskatu du, hortaz, alde batek justizia erabiliko duen mehatxua egiten duela eta beste aldeak borroka armatuarekin mehatxatzen duela zehaztuta. Hain zuzen, Hegoafrikan, apartheid garaiko gobernu zuriak beltzak baztertzen
|
zituen
legeak baliogabetu zituela, horrela elkarrizketak hasi zirela, eta komunitate beltzak indarkeria utzi zuela gogoratu du.
|
|
2009
|
|
|
Punturik gorena 1952ko McCarran Walter Omnibus Immigrazio Legea dugu, ardi ugazaben elkarteei Europan euskal artzainak kontratatzeko baimena ematen ziena. Euskaldunak modu positiboan diskriminatzen
|
zituen
legea, alegia.
|
|
|
Milaka ikaslek egin zuten manifestazioa 1999ko uztailaren 8an Teherango Unibertsitateko campusean. Gobernuak Salaam egunkari erreformista itxi zuelako, eta Legebiltzarrak onartu berri
|
zituen
legeek iritzi askatasuna mugatzen zutelako ziren kexu. Gauerdia pasatxo zela, ordea, milizianoak sartu ziren campusean, eta ehunka lagun zauritu zituzten.
|
|
|
Hego Euskal Herrian tabakoa erretzeko mugak ezarri aurretik, Ipar Euskal Herrian 1991tik bazuten Evin legea, indarrean egonagatik ere praktikan betetzen ez zena. Hego Euskal Herrian ezarritakoaren antzera, erretzaileen eta erretzen ez dutenen guneak sorrarazi
|
zituen
legeak. Ordea, benetan legea inor gutxik betetzen zuen.
|
|
|
Justa Montero plataforma horretako kidearen ustez, legeak ez ditu feminismoaren eskaerak biltzen: Beste lege baten beharra zegoen, baina gauzak oso argi jarriko
|
zituen
lege bat, arazoak konponduko zituena. Lege hau ez doa ildo horretan.
|
|
2010
|
|
|
Baina horrek badu azalpen bat. Espainiako Auzitegi Konstituzionalaren sententzia batzuk jasotako eskubideak jaso behar izan
|
zituen
lege erreformak. Izan ere, duela hamar urte Jose Maria Aznarren gobernuak egindako lege berrikuntzak bertan behera utzitako hainbat eskubide berreskuratu dituzte.
|
|
|
Lobbygintzaren eskandaloez gutxitan entzuten du herritarrak oihartzunik, nahiz eta Europako Korporazioen Behategia (Corporate Europe Observatory, CEO) bezalako erakundeek albiste kezkagarriak zabaltzen dituzte. Urrunago joan gabe, CEOk joan den ekainean plazaratu zuen nola elikadura eta edarien konpainia handiek 1.000 milioi euro (esatea errez da!) gastatu duten Europan janariek beren osaketa azalean osorik erakustera behartu nahi
|
zituen
legearen kontra.
|
|
|
Bi zati
|
zituen
lege proiektuak. Batetik, ikastolak publiko egiteko erakundea edo organoa sortzea, EIKE izena bera (Euskal Ikastolen Erakundea) izango zuena; bestetik, ikastolen barne araudirako estatutua onartzea.
|
|
|
1 mailak (6 urte), 3 mailak (8 urte) eta 5 mailak (10 urte). Gisa horretara, lehen banatuta zeuden 5 eta 6 mailak elkartu egiten
|
zituen
lege berriak.
|
|
|
LPL da lan ordena jurisdikzionalaren erritua arautzen duen legea. Indarrean dagoen haren azken testu moldatua 2/ 1995 Legegintza Errege Dekretuak, apirilaren 7koak, eman zuen, eta indarrik gabe utzi zuen aurreko legea, 7/ 1989, apirilaren 12ko Lan Prozeduraren Oinarriak ezartzen
|
zituen
legea garatuz 521/ 1990 Legegintza Errege Dekretuak onartua.
|
|
|
Bi gertakari historikoren urteurrena da urriaren 25a: egun horretan onartu zen, 1839an, euskal Foruak indarrik gabe utzi
|
zituen
Legea; eta handik ehun eta berrogei urtera, egun hori bera aukeratu zen Gernikako Estatutuaren erreferenduma egiteko. Foruak kendu zizkiguten eguna, eta autogobernua berreskuratu genuena; horixe adierazten zuen urriaren 25ak.
|
|
|
Gauza bera egin zuten Alexander Alesiusek eta Vincentius Belbacensisek. Orobat, sententzien maisuak, Petrus Lombardus izenekoak, zertxobait ikertu
|
zituen
lege jainkotiarrak, eta hori hartu zuten eredutzat beste maisu batzuek, haren lanaren gaineko iruzkinak eginez. Teologo zenbaitek argitaratu zituzten tratatu bereziak, lege batzuen gainean, hala nola, Gilen Auverniakoak, bere Suma izenekoaren lehen kapituluan; bertako II. liburuaren izenburua De legibus dela.
|
|
|
Noizbehinka Nafarroa Garaiko agintari berriek baxenafartarrak arroztzat j otzen
|
zituen
legeak eta aginduak ematen zituzten. Hauen kontra, behin eta berriz, kexu agertu ziren baxenafartarrak:
|
|
2011
|
|
|
espainiarra izatea eta eskubide zibilen egikaritza osoa izatea; herriko auzotarra izatea; irakurtzen eta idazten jakitea, eta alkate edo alkateorde aukeratua izan ahal izateko gaitasuna izatea. Bake epaitegiak sortu
|
zituen
legeak, haien ezgaitasunak arautzeaz gain, haien izendapena auzitegiko buruari zegokiola xedatzen zuen. Beren lanari ekin aurretik, udalaren aurrean, Konstituzioa eta legeak beteko zituztela eta beren kargua era leialean egikarituko zutela zin egin behar zuten.
|
|
2012
|
|
|
1991ko Lehiaketa Desleialaren Legea indarrean jarri zenez geroztik, ez dago inolako arrazoirik bereizketarik egiteko engainuzko publizitatearen eta lehiaketa ez zilegiaren artean: Publizitatearen Lege Orokorraren 3.b) eta 4 artikuluek engainuzko publizitatea jasotzen zuten, eta Lehiaketa Desleialaren Legeak, berriz, engainuzko ekintzak jasotzen zituen 7 artikuluan; gainera, Publizitatearen Lege Orokorrak baino malguago eta zabalago150 Lehiaketa Desleialaren Legeak ez zuen Publizitatearen Lege Orokorra espresuki indargabetu, baina balizko kasu berberak arautu
|
zituen
lege berriak; hori dela-eta, Publizitatearen Lege Orokorra osorik indargabetu ez bazen ere, esan dezakegu hainbat artikulu espresuki aipatu gabe indargabetu zirela; beraz, une horretan, Lehiaketa Desleialaren Legea lehenetsi behar zen (De la Cuesta, 2002: 148) 151.
|
|
|
Dena den, horrek ez du esan nahi publizitate agentziak publizitate jarduera aurrera eramateko administrazioaren baimenik behar ez duenik; egoitza irekitzeko baimena edo bestelako baimen eta finantza lizentziak (lizentzia fiskalak), besteak beste. Nahiz eta aurreko erregulazioaren izaera administratiboa oztopo izan profesiorako, egia da, halaber, agentziak babesten
|
zituen
lege bat zela, oro har, Estatutua, eta araudi osoan nabari zen subjektu haren nagusitasuna (Martín, 1972: 69 28; Santaella, 2003:
|
|
|
Gaur egun aldiz, legearen aplikazioa geldi dagoela eta, etsipena nagusi da Bidaideak elkartean. “Gure kolektiboaren benetako beharrizanak kontutan hartzen
|
zituen
legeak: laguntza pertsonala, etxerako laguntza, bizitza independentea egiteko laguntza… aurretiaz existitzen ez ziren oinarrizko prestazioak ziren.
|
|
|
1876an, zaharra izan arren berriz izan zen aukeratua Senaturako 1877an eta 1879an Tolosako barrutian. Foruak ezabatzen
|
zituen
legearen aurka egin zuen irmo eta tinko.
|
|
|
Miguel Escudero izan zen Diputazioaren buru 1808an, Nafarroako erresumako foru legediaren arabera izendatua eta pertsona bera jarri zuen erregentziak Konstituzioaren izenean Nafarroako buru politikotzat. Honek Nafarroako Gorteak deitu nahi izan
|
zituen
legez aldaketa onartua izan zedin. Baina Erregentziak ez zuen onetsi Nafarroako gorteen edo legebiltzarraren bilkura.
|
|
|
Militar horren ustez, euskal liberal foruzaleak bereganatzea garrantzitsua zen, gerra zibilean Estatuarekiko guztiz leialak izan zirelako. Horregatik ahalegin bereziak egin
|
zituen
legearen aplikazioa ahalik eta malguena izan zedin. Eta giro horretan foruen moldaketa alternatiboa bideratzeko Olazabal eta Quesada jeneralen artean hitzartutako lehen proiektua burutu zen.122 Baina A. Cánovasek 1876ko uztailaren 21eko legea onartu egiten zela argi eta garbi ipintzea nahi zuen, eta horrela adierazi behar zen.
|
|
2013
|
|
|
Bi hilabete horietan, administrazioak uko egin zion interesdunari hamar eguneko derrigorrezko araudia ezartzeari eta prozedurazko baldintzak betetzeari. Hala, zeharka, urratu egin
|
zituen
legearen 79, 80, 81 eta 84 artikuluak». Kultura Saileko teknikariek pluralismoari buruzko eranskin bat prestatu zuten.
|
|
|
1882ko martxoan, aldiz, irakaskuntza derrigorrezko eta laiko bihurtu zuen legeak egin zuen aurrera. 1884ko martxoan, sindikatuak onartu
|
zituen
legearen alde bozkatu zuten diputatuek.
|
|
|
Horrek zalaparta berezia sortu zuen Euskal Herrian. Bide horretako azken urratsa, nagusia, 1905eko legea izan zen, Eliza eta Estatua bereizi
|
zituen
legea, alegia.
|
|
|
multzo egin
|
zituen
legeak: hotelak (1 eta 5 izar artekoak), hostalak
|
|
|
Halare, zenbait udalerri, Gernika eta Eibar kasu, zeharo txikituta geratu zirenez, ezin izan zioten beren berreraikuntzari aurre egin. Hori zela-eta, estatu-buruak berreraikuntza lanak bere gain hartzen
|
zituen
legea promulgatu zuen 1939ko irailaren 23an (Adopzio Legea). Ondorioz, udalerri batzuk adoptatu (Gernika, Eibar) eta beste batzuk erdi adoptatu ziren, haien txikizioaren garrantziaren arabera52 Gainera udalerri horiek 1940ko uztailaren 13ko legearen arabera aldi baterako erregimen ekonomikoa izan zuten53 Eibarko Udalak hala eskatu zuen 1940ko abenduan bere egoera ekonomiko kaskarraren aurrean, baina nahiz eta Gipuzkoako Diputazioaren oniritzia izan, gainetik zegoen gobernadore zibilak ez zuen onartu, udalerriaren egoera hain larria ez zela uste zuelako, eta horren ordez, eta bere atribuzioak konplituz, bere esanetan, kudeaketa egokia burutzen ari ez zen udal korporazioa aldatzea erabaki zuen 1941eko irailean54, gestio publikoak diktadurapean izan zituen mugapenak eta jasan zuen autoritarismoa agerian utziz.
|
|
|
Hainbat eta hainbat ikasle etorri zirenez gero, arazo larriak sortu ziren herritarrentzat, baina, aldi berean, herritarrok ez zituzten galdu nahi etorrera horrek ekarritako etekin ekonomikoak. Federico Bizargorri enperadore gaztea 1155 urtean Erromarantz zihoala koroa jasotzeko, Bolognan gelditu zen, batetik, zuzenbideko doktore ospetsuak ezagutzeko, eta, bestetik, laguntza izateko, aldarrikatu nahi
|
zituen
lege batzuk justifikatzerakoan. Doktoreen babesa lortu zuenean, Constitutio habita deitutakoa aldarrikatu zuen; bertan, «ikasketen erromes» moduan deskribatu ziren Bolognara zuzenbidea ikasten zihoazenak, eta halakoei zenbait pribilegio eman zitzaizkien.
|
|
2014
|
|
|
Zeinen argi uzten duten Guy Poulouren hitzek beharrezkoa dela Ziburuko ikastola, beharrezkoa bertako haurrak euskaraz eta Euskal Herria oinarri duen kulturan eta baloreetan heztea, nazio izaera (eta hizkuntza) ukatzen diguten bestelako hezkuntza ereduen aurrean. Baina ez du erraza izango Kaskaroteneak, legea alde duelako auzapezak; Hendaia eta Beskoitzeko ikastolak jomuga izan
|
zituen
lege bera. Ikastetxe pribatuak diru eta azpiegitura publikoz laguntzea debekatzen duen Falloux Legeak dirauen bitartean, legeak ez euskara ez ikastolak aintzat hartzen ez dituen bitartean, aitzakia paregabea dute Seaskaren proiektua eraso nahi duten politikariek.
|
|
|
batzuek esatea andreek kobratzeko jartzen dutela salaketa; gezurra da». Bestetik, jardun integral horretan prebentzioa eta lan soziala ezinbesteko jo
|
zituen
legeak. «Baina ez da ezer egin», errepikatu dute.
|
|
|
polizia izanik, ukiezina izanen zen. Berak ezarriko
|
zituen
legeak. Eta zigorrak.
|
|
|
Esplizituki Espainiako legediak ezarritako obligazioari heldu zion Satrustegik izendegian sexu bereizketa finkatzeko, baina sen onari ere egiten dio aipu prozesuan legediari iskin egin zionean sarri. Hain justu, legediari men egin behar zaiola defendatzen duen esaldi berean, ‘borroka’ gisa definitzen du izendegia aurrera ateratzeko prozesua; halaber, atal oso bat eskaini zien eginkizun hura burutzeko jasan eta gainditu behar izan
|
zituen
lege oztopoei.
|
|
|
Eztabaidak bereziki bereizten zituen errepublikazale laiko eta sutsuak eta monarkiaren aldekoak. Azken horiek ez zuten onartzen, halaber, estatua eta Eliza bereizi
|
zituen
legea, 1905ekoa. Polemika handiak zeuden gai haien inguruan; baina Ipar Euskal Herria ez zen eztabaida hartan sartua zen bakarra, Bretainian eta baita Frantzian ere (erdialdean nagusiki) kalapita gaitzak bizi izan zituzten.
|
|
|
Amak ere betetzen
|
zituen
legeak, ez bada kalean monjaz jantzia ibili zen boladan. Gogoratzen dut eliz soineko karmeldar batekin, kalean, ez dakit ze promesa betetzen.
|
|
2015
|
|
|
Ezgaitasuna duten pertsonentzat diskriminazioaren aurkako estrategiak eta irisgarritasun unibertsala bermatu
|
zituen
lege honek; hala, LISMI hobetu zuen.
|
|
|
Erdi Aroaren bukaeratik 1876ra arte euskal oligarkia landatar eta hiritarraren pribilejioak babesten
|
zituen
lege sistemak, foruak alegia, hauei loturiko salbuespen fiskal eta militarrak, kaparetasun unibertsala, instituzio eta legedi propioak... Ideologikoki justifikatzeko XV eta XVI. mendeetako euskal intelligentsiak hainbat mito historiko sortu izan zituen, espazio arazoak direla kausa behar bezala azaldu ezin ditzakegunak:
|
|
|
Hain zuzen ere, behin eta berriz kaleratu dugu Mendekotasun Legea, han 2006an onartu zenetik, hautsez beteta dagoela gure Udal, Aldundi eta Jaurlaritzan. Itxaropen ugari eragin
|
zituen
legea, eta guztiz beharrezkoa, alajaina, hor daukate ahaztuta. Behar zen dirutza erdibana jarriko zuten Madrileko Gobernuak eta hemengo Foru Aldundiek.
|
|
|
Hegemoniaren lehia hartan UGTk PSOEren babesa eta CEOEren konplizitatea erabili zituen, CCOOk klandestinitatetik ateratzen zion abantaila jan, eta aurrea hartzen saiatzeko. Bere aldetik CCOOk bi greba orokor egin zituen —ELArekin batera egin ere— UGTk babesten
|
zituen
legeen aurka: Langileen Estatutua (1979ko abenduaren 7an) eta PSOEk ezarritako pentsioen erreforma (1985ko ekainaren 20an); gainera, CCOO ez zen urte haietako itun sozialetan engaiatu, oso abagune politiko berezitan sinatu ziren Moncloako, eta 1981ko otsailaren 23ko estatu kolpe ahaleginaren ondorengo ANE (Acuerdo Nacional de Empleo) itunetan salbu.
|
|
|
aurrezki kutxen gobernu organoetan ordezkaritza publikoa (politikariena) gutxienez %50ekoa baino gutxiago izatea inposatzen zuen. Tirabira politiko ugari eragin
|
zituen
lege hark, LORCArekin bere garaian gertatu zen bezala, hainbat autonomia erkidego euren legeak aldatzera behartzen zituelako. Nahiz eta Foru Hobekuntzak Nafarroari eskumen osoak aitortu eta erregimen komunaren irizpideak saihesteko bere bide propioa izan, berriro ere Estatua mehatxu batean bihurtzen zen.
|
|
|
Zer demontre zuen eroskeriak txarretik baldin eta horrek beraien bizitzak samurtzeko aukera ematen bazien? Tratamendu esperimental esperantzagarri bezain garestia ahalbidetzeko erabili nahi
|
zituen
legez kanpoko amarruak; ados, eta. Teresak ez zuen, ordea, arau hauste potoloen eta arinagoen arteko bereizketarik egiten, denak zitzaizkion larriak eta iraingarriak.
|
|
2016
|
|
|
Lege salikoa. Emakumeak Frantziako koroatik at uzten
|
zituen
legea.
|
|
|
Baina horrek ez du esan nahi autoreak berak ezagututako errealitatea ez zuenik erabili bere kontagaiaren orea osatzeko. Izan ere, giro sozial eta politikoa benetakoa izateaz gain, Bassanik berak eta bere familiak ere jasan zituzten faxismoak indarrean ipini
|
zituen
lege arrazialak eta haien ondorengo bazterkeria; senitarteko batzuek, pasarte batean iradokitzen zaigun bezala, nazien errausteko labeetan izan zuten akabua. Berak, zorionez, ihes egin ahal izan zuen, baina garai hartan Ferrarako giro antifaxistan mugitzen zen, eta horren ondorioz kartzelara sartu zuten 1943ko maiatzean, bi hilabetez, faxismoa erori zen arte.
|
|
|
Hamaika egun soilik pasatu zirenean, Industriako ordezkariak, gobernadore zibilaren aginduz, idatzi bat bidali zion Debako alkateari,, udal horri arren eskatzeko ahalik eta azkarren emateko aipatutako lizentzia?. Horrez gain, idatziak zalantzan jartzen
|
zituen
lege prozedura eta udal eskumenak, hau baitzioen: –dokumentuak aurkezteak eta hirigintzako ordenantza eta planei buruzko zenbait eskakizun betetzeak ez garamatzate bide praktikora?.
|
|
|
eremu euskalduna, eremu mistoa eta eremu ez euskalduna. Herritarren eskubideak eta erakundeen jarduna horren arabera zehaztu
|
zituen
legeak. Urte luzeetan apenas ukitu den legea; soil soilik herri batzuk mugitu dira eremu ez euskaldunetik mistora.
|
|
|
" Othin ek legeak egin zituen bere herrientzako, aurretik As en artean lortu
|
zituen
legeak. Neguaren hasieran urtea ona izateko opariak egin behar ziren, neguaren erdian uzta ona izateko, eta udaberrian, paratutako kanpaina militarretan garaipena izateko.
|
|
|
François Hollande presidentak gibelerat egin du eta gobernuak ere bixtan da harekin batean! Presidentak deputatu eta zenaturrak bildu beharrak
|
zituen
lege nagusiari hunkialdi baten emaiteko, frantses paperak gal zitzaten terrorixta lan tzar zerbaiti atrebitzen zirenek, berak ordu arte frantses ekarriak baziren... Bai, presidentak gibelerat egin du eta hori ere, beste gauza askoren gisa, irringarri litake ez balitz izaitekotz peningarri, kasik nigarringarri!
|
|
2017
|
|
|
Gure Jaungoikoak eman
|
zituen
Lege Zaharrean seiehun eta gehiago agindu eta zeremonia mota eta, haiekin batean, hainbat egiteko, non esaten baitu jondoni Petrik ez berak eta ez haren aitzinekoek ere ezin bururik egin zutela eta ez jasan hain karga handia:
|
|
|
erakusten du zergatik menderatu edo berdindu dezaketen herria arau orokorrek, horiek duten estrategiaren eta helburuaren arabera. Eskubide sozialaren bitartez, ugazabak aplikatu behar
|
zituen
legeak ez ziren berak sortuak (ikus VI. kapitulua Euskal Demokratizazioa), aitzitik, lege horiek autoritatearen iturburua gizarte osoaren elkartasunean kokatzen zuten (estatuaren bidez), bai eta osasun arau orokorren premia bat, zeinak, ezinbestean, ugazabaren boterearen arbitrariotasuna murriztuko baitzuen (Donzelot, 1988: 409).
|
|
|
Azkenean, 2010ean gobernuak moldaketak egin behar izan
|
zituen
legean," oreka lortzeko adierazpen askatasunaren eta erreputazioaren babesaren artean". Garaipen handia izan zen adierazpen askatasunaren alde.
|
|
2018
|
|
|
bereiz zegoelako. Hala, gizon guztiak, haiek gobernatzen
|
zituen
legearen mendeko berdintzat hartuta, anaia izan zitezkeen. Baina anaitasun publikoa edo zibila beti izan da senidetasunaren ezberdina.
|
|
|
Agirrek, haatik, euskara indartzeko, gramatikarako joera baino gehiago, literaturarako joera zuen: euskararen edertasuna eta adierazgarritasuna gurago
|
zituen
legea baino. Hori garbi geratu zen «Azkue adiskide on da euskalzale jakintsua»ri idatzi zion gutunean.
|
|
|
Zahatoa kendu nion, ardoa eta sagardoa galarazten
|
zituen
legea gogoraraziz:
|
|
|
Jabetza komunalak jabetza pribatu izatera pasatu ostean, behar gorrian nekazariek egurra biltzen jarraitzen zuten antzinako landa eta baso komunaletan, ohiko usadioei jarraituz. Praktika horiek zigortzen
|
zituen
legearen aurka idatzi zuen Marxek kazeta hartan.
|
|
|
Urteak aitzina arau are zorrotzago egin zen bere sinesteetan, eta legeari guztiz atxikirik bizi ahal izateko aldaratua zen herrixkaraino eta laborari bilakatu. Aldika, haren ospeak Rybnikeraino erakartzen
|
zituen
legeaz dudarik zutenak, baina guti bihurtzen ziren handik kontent, Ben Amayelek ganibetak gurina bezala ebakitzen baitzuen legea:
|
|
2019
|
|
|
Eskuindar kolpistekin guztiz identifikatuta, 1936ko urriaren 26an lanpostuan berriz onartua izateaz gainera, 1936ko irailaren 19tik GPDren batzorde kudeatzailearen idazkaria izan zen, J. M. Leizaolak utzitako postua betez. Bizkai Gipuzkoetako kontzertu ekonomikoak ezabatzen
|
zituen
lege dekretuaren ondorioz, Ogasun ministerioaren probintzia delegazioaren tokiko administrazioaren bulegoburu izendatu zuten 1937ko irailaren 16an, Conde de Vastameroli diputatu kudeatzaileak proposatuta (GPD 1937a: 12, 26; 1937b:
|
|
|
Ezkongabe nahiz alargun, gizonaren eskubide berberak zituen; jabegoak subiranotasuna eman zion: jabea izanik, emakumeak gobernatzen zuen feudoa, eta, ondorioz, berak egiten zuen justizia, berak sinatzen zituen hitzarmenak, berak ematen
|
zituen
legeak. Eginkizun militarrik ere betetzen zuen, tropetan agintzen, borroketan parte hartzen; Joana Arkekoaren aurretik ere baziren emakume soldaduak, eta Dontzeilak harritu egiten zuen, baina ez eskandalizatu.
|
|
|
Horri gehitu behar zaio Espainiako Gobernuak 2012an onartutako lan erreforma. Kaleratzeak erraztu eta merketu egiten
|
zituen
lege horrek, besteak beste.
|
|
2020
|
|
|
Izan ere, herritarrei era emango die, hala nahi badute, sufrimendu pairaezin bat bukatzeko». Horiek horrela, aski gogor gaitzetsi
|
zituen
lege proposamena aurkeztu eta bozkatzeko asteartean Espainiako Kongresuan egin zen saioan PPko eta Voxeko diputatuek legearen kontra esan zituzten hitz gordinak. Adierazi zuten praktika horrekin osasun gastuetan eta gizarte zerbitzuetan «aurreztea» dela helburua, eta legeak jokabide «totalitarioak» ekarriko dituela.
|
|
|
Segidan etorri zenak, ordea, harrituta utzi
|
zituen
legearen zaintzaileak. Nahiz eta aitorpenaren bideoa ikusi, komunitateko kideek ez zuten aintzat hartu, eta baietz, bera profeta zela adierazi zioten Warren Jeffsi, eta mezuak bidali zizkioten, beharrezkoa zitzaiela, libre nahi zutela, etxean.
|
|
2021
|
|
|
Hirugarren gradua eta baldintzapean aske geratzea lortzeko bertze baldintza batzuk ere gehitu
|
zituen
legeak, delitu «terroristei» dagokienez: presoei eskatu zien erantzukizun zibila ordain zezatela eta aurkez zezatela idatzi bat indarkeriari uko egiten diotela adierazten duena.
|
|
|
Habasko eiherak ez zukeen bere zedarrietan sekula hainbeste brigantik herronkan ikusi. Alta historia luzeko egoitza zen, bidegurutze emankorrean kokatua, oihanaren erdian, hiriak finkatzen
|
zituen
legeetatik eta legegizonetatik at. Auzo horretan eraiki zen zikinak tratatzeko zentro erraldoia ere, autobide hegian, zarata eta ustel urrin artean. Eiheraren urmaela idortzen ari zen denborarekin, Habasko larre eta xarak urbanizatzeko boladaren ondorioz.
|
|
|
Gobernuak ez zuen nahi (edo ezin izan zuen, militarrek eta eskuindarrek estutua) ETArekin negoziatu, amnistia eta legalizaziotik hasita beste zerbait bideratzeko. Uzkur eta arrastaka, presoak askatu
|
zituen
lege herren baten bidez, eta ETAk interpretatu zuen zikoizkeriaren aurka garaipen politiko militarra lortu zela, herri mugimendua eta presio militarra elkarturik.
|
|
2022
|
|
|
Fernando Izagirre Eusko Jaurlaritzako Larrialdiei Aurre Egiteko eta Meteorologiako zuzendariak bere kargua utzi du, Bizkaiko DYAko lehendakari izan zelarik egin omen
|
zituen
legez kontrako afera batzuengatik. Horrez gain, Galdakaoko EAJren udal taldearen bozeramaile karguari ere uko egin dio.
|
|
|
«Kargu horretan egin duen ibilbidea pobrea dela esan daiteke: Senatuan aplikatu
|
zituen
legeen ia %70 festibalekin eta jaiegunekin lotuta zeuden; errepideen izenak berritzen eta probintzien eta hirien arteko mugak berriz zedarritzen aritu zen».
|
|
|
Jaurlaritzak aldirako legegintza programan jaso
|
zituen
lege proiektu bakoitza gobernu kontseiluan onartu beharreko epeak. 2020ko azarokoa da dokumentua, eta, orduan jasotakoarekin alderatuta, lege batzuen tramitazioa aurreratua du gobernuak, eta beste batzuena, berriz, atzeratua.
|
|
|
«Euskal gizartean tinko dirau». «Giltzarrapoak kendu
|
zituen
lege bat espero genuen, eta ez da hala».
|
|
|
Handik urte erdira, Tunisian piztutako txinpartak Mediterraneo hegoaldea igaro eta Libian, Egipton eta Bahrainen protestak ekarri
|
zituen
legez iritsi ziren Siriara ere manifestazioak eta errepresioa. 2011ko otsailean zenbait deialdi izan baziren ere, martxoan izan zuen hasiera, Daraa n, erregimenaren aurkako pintaketa bat egiteagatik atxilotutako nerabe batzuk torturatu zituztenean, eta hurrengo asteetan milaka lagunen protestak matxinada bihurtu zirenean.
|
|
|
Moisesek Jainkoarengandik jaso
|
zituen
Legearen Harlauzak. Artean paparik ez zegoenez, patriarka bizardunak dekalogoa digitalizatu eta Ludiko Administrazio Idazkaritza guztietara bidali zuen emailez, jaso izanaren agiria bueltan bidaltzeko eskatuz.
|
|
|
Neurri hori, ordea, gradualki aplikatu zen. Hasteko, 1981ean lanaldia 39 ordura murriztu zen; ondoren, 1996an, lan denbora% 10 eta% 15 artean murrizteko borondatezko eskaerak sustatzen
|
zituen
legea onartu zen; azkenik, 1997an ezkerra gobernura berriro iritsi zenean, 35 orduko lanaldia proposatu zen langabezia jaisteko neurri bezala (Astarita, 2017b).
|
|
2023
|
|
|
Ezgaitasunak dituzten pertsonek aurrera egiten dute eskubideak lortzeko bidean, baita haien familiek ere. Mendekotasunari buruzko legea onartzeak hobekuntzak ekarri
|
zituen
lege esparruan, eta hobekuntza horiek nolabaiteko aldaketa ekarri zuten minusbaliotasunaren ikuskeraren paradigman. Paradigma hori sendotuz doa Espainia Nazio Batuen Ezintasunak dituzten Pertsonen Eskubideen Hitzarmenean sartu zenetik urteak igaro ahala.
|
|
|
Baldintzapeko askatasunak zein hirugarren graduak eskuratzeko baldintzak ere egokitu
|
zituen
legeak, eta ezinbestekotzat jo erantzukizun zibila ordaintzea, eta indarkeria baztertu eta biktimei «barkamena» eskatu izana jasotzen duen adierazpen bat edo txosten bat aurkeztea. Izatez, halako adierazpen baten falta da Auzitegi Nazionaleko fiskaltzak hirugarren graduen kontra egiteko erabiltzen duen argudio nagusia, nahiz eta presoen abokatuek behin eta berriz adierazi duten adierazpenak egiteaz gain espetxeetako tratamendu batzordeen aldeko txostenak ere badituztela.
|
|
|
Hori gutxi ez, eta, bidea ixtearen ondorioz, pixkanaka hustuz hustuz joan da komunitatea. Arelauquenek, ordea, pasabidea itxi ez ezik, alanbrea jartzean beste 30 hektarea ere beretu
|
zituen
legez kanpo, hain zuzen hango lur lau bakarrak direnak —gainerakoa mendia da—: hots, animaliek bazkatzeko zeukaten leku bakarra.
|
|
|
gaueko ordu txikietan, 04:00 inguruan. Horrek haserrearazi egin
|
zituen
legearen kontra dauden alderdi eta sindikatuak, eta oso gogor mintzatu ziren presidentearen erabakiaren aurka. «Gauez eta lapurrak bezala» jokatzea leporatu zioten, eta nabarmendu zuten hori hala egin izanak gobernuaren «ahuldadea eta bakardadea» erakusten duela.
|
|
|
Baina horrek ez du esan nahi emakumeen artekoak onartuak daudela, baizik eta legeak onartu zirenean ukatu egiten zela emakumeen arteko sexu harremanik egon zitekeenik ere. Adibide bat jartzearren, 1912an Britainia Handian ahalegindu zirenean «emakumeen lizunkeria ekintzak» zigortzen
|
zituen
legean emakumeen arteko sexu harremanak ere jasotzen, ezin izan zuten, legegileek uste baitzuten ez zegoela «frogarik» esateko horiek «lege batean jasotzeko bezain zabalduak» zeudenik.
|
|
|
Atzerriko eta herrialdeko erakundeek parte hartu zuten kongresu horretan, eta, besteak beste, hizpide izan zituzten sexu eta genero aniztasuna sustatzen duten kanpainei aurre egiteko estrategiak. Bi urte geroago, LGTBI kolektiboaren aurkako zigorrak gogortu eta komunitate horren eskubideen aldeko taldeak debekatzen
|
zituen
lege proposamen bat aurkeztu zuten parlamentuan.
|
|
|
Etxebizitza Legea apirilaren 27an onartu zuen Espainiako Diputatuen Kongresuak. PSOEk eta UP Unidas Podemosek osatutako gobernuak EH Bilduren eta ERC Esquerra Republicanaren aldeko botoak baliatu
|
zituen
lege horretarako. Aurka bozkatu zuen EAJk, «eskumenetan eginiko inbasio bat» dela iritzita.
|
|
|
Azaldu nuen beharrezkoa zela Pakistanen gauzatzen zen erreformak esangura kultural eta erlijioso sakona edukitzea. Adibide gisa eskaini nituen testu analitikoetako bat Wisconsingo zuzenbide irakasle batek idatzia zen, Asifa Quraishik, eta arau islamikoak baliatzen
|
zituen
lege haren hutsegite larriak azpimarratzeko. Her Honor:
|