|
2000
|
|
|
Nik, nolanahi ere, ez nuen ikusleen asaldura edo izualdi edo erruki berantiar harekin bat egin; ez. Nik, ezjakintasunez ez ezik borondate on guztiarekin, txalo egin nion jaurti  tzaile burugabetuari, zinez uste baitut horixe espero
|
zuela
hark gugandik: loriazko azken segundo ahaztezin batzuk, betikotasuneranz  ko bidaia betiere ezezagunean lagungarri izango zituenak.
|
|
|
Medikuntzara. ...ela, arretaz baina trakets, itxaropen eskasez, eta aurkitu zituen argibideek ez zuten argitik deus askorik, eta terminologia arrotza ilustratzeko azaltzen ziren argazkiak ere ez zitzaizkion batere baliagarriak iruditu, batik bat han azaltzen ziren azazkal gehienetan izugarri belztuek suz erreta ba  tzuk, izoztuta beste batzuk, mailuz jota ez gutxi, era askotariko horzkadez desitxuratuta ugari ez
|
zutelako
haren zerarekin inolako zerikusirik. Ez?
|
|
|
Lehengusina sugea iritsi zen bere botila ardorekin. Izarren argia ezkuta  tzen
|
zuten
haren begiek, eta tik tak azkar batean sumatzen nituen haren bularrak.
|
|
|
Baina Adela eta Esther dutxatu, apaindu eta behera jaitsi direnean (nik uste bezala, Adelak oraindik ez du apustua irabaztea lortu, zeren Estherrek behin eta berriro gogorarazi baitio San Frantziskotik gero eta hurbilago geundela eta, donuts ak alde batera utzirik, berealdiko afaria egiteko gutizia
|
zuela
haren kontura), gelaren eta komunaren bakardadean patxadaz berrirakurri dut Dabiden mezua: " Rakel, laztana.
|
|
2001
|
|
|
Bigundu eta samurtu beharrean, gogortzen hasi zitzaigun, gero eta gogorrago, nahiz eta horretarako inoiz higuindu zituenak berak onetsi behar bazituen ere. Nahiago
|
zuen
hark zaharzale agertu berrizaleen aldian; lehengo bateko berrizaleak bezain berrizale, ordea, zaharzaleak eta herrizaleak gailenduxe zaizkigun garaian.
|
|
|
Azpian ginduzkan itzala luzatzen ari da eta mehetzen: orain hartu behar
|
genituzke
haren luze laburraren neurri zehatzak. Horretarako, argitara ditzagun argitara gabeak eta ikusmira ditzagun astiroago argitaratuak.
|
|
|
Guztiok dakigu Euskal Herria, euskaldunen hizkuntzan landatua eta sustraitua, suharki maite zuela, orduan zabaltzen ari zen inprenta mires  ten zuen adina, eta honen bitartez jaso nahi eta uste
|
zuela
hura. Euskaldunok gaurko gisatsuan ohoretan eduki arren edonon, ez baitzeukaten arrotzek horrenbesteko estimutan gure hizkuntza gu, zabarkeria zela medio, plazara ateratzen ausartzen ez ginelako.
|
|
|
Ez behin ere Etxaidek iruzur egin diolako: ez
|
ditu
haren esanak, erraztasuna dela eta, itzulinguruka aldatzen. Bada, ordea, barojazaleek maite duten zerbait, gogoetak, hitzak eta esaerak baino barrenago datzan zerbait (lurrin arina bezain iheskorra, egia), eta zerbait hori, dena den, ez da beti ageri itzulpenean.
|
|
2002
|
|
|
Anaiak zerbait zeukan egun hartan, nik ez dakit zer. Hitz bat bilatu behar
|
banu
haren aldarteak zer adierazten zuen esateko, hitz hori beharbada bakea litzateke. Ez zegoen alai, ezta triste ere.
|
|
|
Bizarra egin gabe dago, itxura zabarra du. Alkohol gehiegiak eragindako dirdai zilartsua
|
dute
haren begi estrabikoek. " Zer egiten du ume honek hemen?", hori galdetu behar didala ematen du, atzoko ertzainak ere bezala.
|
|
|
Ibon Sarasolagandik beti ikasi izan dut asko euskararen inguruan, eta orain ere gauza bera gertatu zait. Inazio Mujika Iraolak animatu ninduen aspaldi zirriborratua
|
nuen
hura letra gehiagotan jartzera eta gero hitzez hitz eta lerroz lerro irakurri du testua, eta erne baino erneago egin dizkit hainbeste iradokizun. Denei eskerrak, bihotzez, nahiz ez den esan behar hemen agertzen ditudan iritziak nireak, eta nireak bakarrik, direla.
|
|
|
Kapitain Handiari, zeruraino handikiro altxatzen den harkaitz erraldoiari ere egin genion men. " Kapitain Handia" Yosemiteko irudirik ezagunenetako bat da, telebistarako hainbat iragarkitan ikusi ahal izan dugu eta eskalatzaileek izugarri maite
|
dituzte
haren horma zutak. Kapitain Handira ez, baina haren altuera bertsua duen beste mendi batera igo ginen autoz arratsalde partean, eta hantxe egon ginen, erabateko isiltasunean eta gure parean hegaz egiten zuten arranoak lagun bakartzat genituela, ikuspegi bikain hari so.
|
|
2003
|
|
|
Behin baino gehiagotan adierazi zion haren kezka semea Jarrain sartu zenean, edota institutuko eskola kontseiluan ikasleen ordezkari izendatu zutenean. Berak, baina, ez
|
zuen
hura gaizki ikusten, eta halaxe esaten zion emazteari; konpromisoa ondo zegoela, gizarteko eta eskolako arazoen aurreko sen  tsibilitatea txalotzekoa zela eta beste hamaika kontu. Baina gehiago ere bazegoen, emazteari horretaz inoiz hitz egin ez dion arren.
|
|
|
Ina garai hartan euskara ikasten ari zuan, eta bahago esaten huenarekin baino areago, hire euskara simaur esklerotikoarekin zegoela txora txora eginda. Nahikoa
|
huen
haren aurrean baserritar kaletartu berriarena egitearekin ânik usteet, nik usteet, nik usteet... â oso kontuan har hintzan. " Entusiasmoa ez zian falta, ordea", pentsatu duk.
|
|
|
Bitxia izateaz gainera, Â kontraesankorra eta haizetsua zen. Nolanahi ere, hura guztia joko bat besterik ez zela bagenekielarik, inork ez
|
zuen
harekin oldarrean hasteko hanka sartzerik egin, eta Hilarioren hitzak itsasoko haize kirriak eraman zituen.
|
|
2005
|
|
|
Ezin nuela, ezin nuela. Bera hodei baten gainean zihoala, eta ni beste batean, Idoiarekin; ezin
|
nuela
haren hodeira jauzi egin.
|
|
|
Neurriz gain edaten zuenean, hitzetik hortzera irain egiten zuen. Auzoko jendeak, ezagutzen baitzuten, ez zituen aintzakotzat hartzen haren irainak; morroi arriskutsutzat zeukaten denek, eta nahiago
|
zuten
harekin ezer ez izan.
|
|
|
Erreketeak auzoan sartzen ikusi zituen aitak, Marroren aitona atxilotzen ere bai, udaleko idazkaria zelako eta errepublikazalea zelako; auzoko beste batzuk ere eraman zituzten, haietako zenbait ezertan ez zebiltzanak; kamioi batera igoarazita, aldapa behera aienatu ziren, gehiago ez itzultzeko. Atxilotuen artean, aitaren adineko mutil bat zegoen, auzoko jaietan txistua jotzen zuena; txistularia zelako eraman
|
zuten
hura, ez beste ezergatik, beraren familian ere ez baitzegoen inor politikan sartuta. Haien aztarrenik ez zuten atera auzoan; soilik, baserritar batek bailarako bidezaina ikusi zuen ibaiaren ondoan, beheko auzora zihoan errepidean, bide ertzean sakabanatutako burmuinak saski batera biltzen.
|
|
|
minez geratu nintzen; ziur Adelak
|
bazuela
haren berri; bakarrean harrapatzen nuenean galdetuko nion, ahaztu gabe.
|
|
2006
|
|
|
segizioa mugitzen hasi bezain laster, bat batean altxatu eta denok joaten ginen leiho aldera, egunkarietan eta telebistan egunero ikusten genituen pertsona haiek benetakoak zirela frogatzera. " Begira, Rosón
|
duk
hura!"," Eta beste hura, Garaikoetxea!"," Zer diok, babo hori, hori ez duk Garaikoetxea, Marcelino Oreja baizik!". Eta abar.
|
|
|
Alemaniarrek ez zuten eragozpenik jarri: uste osoa
|
zuten
harengan, eta hala esan zioten. Izan ere, Lodzeko Ehun eta Larru Sintetikoak enpresaren modernizazioaren erantzule nagusia zen Ivan, ehunak eta lanjantziak manufakturatzen zituen fabrika zaharkitu bat izatetik, gaur egun den horretara eraman zuena:
|
|
|
Azalduko dizut: taldeak badaramatza urte batzuk funtzionatzen, eta jendea gutxi gora behera betikoa da; nik
|
banuen
haren berri, baina ez dakit sekula hitz egin dugun horretaz. Emakumeak dira gehienak, batzuk ezagutuko dituzu seguru; Rosa Barrenetxea, esaterako, haren alabarekin egon zinen ikastolan garai batean, Begorekin, ez dakit gogoratzen zaren, gero Ursulinas en sartu zuten, zuzendaritzarekin egon ziren istilu horien ondorioz.
|
|
|
Eta nire irakurketek eta eragindako malenkonia hura areagotzen zuen zertzelada: portua nahiko garbi ageri zen, baina ez itsasoa, gandu mehe mehe batek hartua
|
baitzuen
haren gaina.
|
|
|
Isilik geunden, elkarri begiratu gabe. Angelok kontu asko zeuzkan niri argitu beharrekoak, baina nire baitakoak esaten zidan hobe
|
nuela
haren iniziatibaren zain egotea, alferrik izango nuela egoera bihurritzen saiatzea, haren logika hain zen-eta bere izaera bitxiaren araberakoa. Ez nuen presarik:
|
|
|
Nobelak izaten ziren ekartzen zizkidan liburu gehien gehienak, eta horrek asko harritzen ninduen, nik bai bainekien Umberto poeta zela, ordurako irakurriak
|
nituen-eta
haren poema batzuk. Behin, liburu denda itxian idazten aurkitu nuenekoa gogoan, lantzen ari zen liburuaz galdetu nion.
|
|
|
Erne jarri nintzen, ez nekien-eta zer esan nahi
|
zuen
harekin. Une hartantxe Nerina sentitu nuen korridorean.
|
|
|
Nolanahi ere, hitzekin adierazten ez nuena barne  zirrarek salatzen zidaten: banekien zer zen Umberto,
|
banuen
haren sexualitatearen nondik norakoen susmoa, baina horren itzala ez zen nire baitan baizik barreiatzen.
|
|
|
Amonak ez zuen ezer esaten. Beldurrez egon behar
|
zuen
hark ere. Otoitz egiten, baina.
|
|
|
Irratiak ez zidan ezer esango gehien interesatzen zitzaidanaz, ez zidan arinduko Öchlerren eta Caffarelli kaleko lagunen zoriak sortarazten zidan bihotz estura. Umbertori zegokionez, ez
|
nuen
haren inolako berririk ere, nahiz, ez dakit zergatik, Paristik urrun izango zela pentsatzen nuen. Nolanahi ere, Joseph Rothek esan zigun bera eskatzen nien barru barrutik nire lagunei, Rothi berari barne:
|
|
|
Izugarri. Bizitzan nahi
|
dugun
hura lortu litekeela une batez sinisteraino. Edo gutxienez bakar batzuk lor dezakezuela sinisteraino.
|
|
|
gramatika unibertsal bat dagoela proposatzen duen teoria, hain zuzen. Noam Chomsky
|
dugu
haren sortzaile eta ordezkari ezagunena. Gizonak, nazioarteko politikaz, ekonomiaz eta beste hainbat auziz arduratzeaz gainera, teoria linguistiko iraultzaileak asmatzeko denbora eta gaitasuna ere izan du.
|
|
2007
|
|
|
Baina leku honek ez
|
du
harekin deus ikustekorik. Conche, honen ondoan, leku airos eta biziz betea da.
|
|
|
Eta, berrikiago, Miarritzen," Idazketa eta lurraldea" sujetaz solastatzeko egin izan den elkarretaratze batean (laster ohartuko nintzen ez
|
zuela
hark deus ikustekorik nik gogoan nuen" lurraldearen idazketaren" gaiarekin, bai ordea, anitz, tokiko instituzioek politika erregionalista baten barnean, idazketatik baina nolako idazketatik, atera zezaketen probetxuarekin), Aurelia Arkotxaren ezagutza egin dut.
|
|
|
Erakunde horrek sekulako eragina du gaur egun irakaskuntzan, osasungintzan eta hedabideetan, eta haren aztarnak non nahi ere agertzen dira. Bai erdo nafarrek bai eusko nafarrek maitasun gorroto sentimendua
|
dute
harekiko. Oso antiklerikalismo sui generisak sapa handia du Nafarroan, baina erabat bateragarria da elizkizunak gordetzearekin, erromeria eta prozesioetara joatearekin, seme alabak ikastetxe konfesionaletara bidaltzearekin eta Frantses Jatsukoaren eguna Nafarroaren Eguntzat hartzearekin, Parlamentuan ordezkaturik zeuden alderdi guztiak ados zeudela.
|
|
2008
|
|
|
Txikia zeneko argazkiak, lehenik. Derry, 1978 Eskolako lehen eguna izan behar
|
zuen
hark, aurpegi tristea zuen, negar egin zuen seinale, amarengandik bereizi nahi ezta. Oinetako berriak jantzita, sandalia zuri garbi garbiak.
|
|
|
Atzean paratu zait, begi bistatik at eta ahotsa
|
dut
haren seinale bakar.
|
|
|
Komunikatzeko bi era izan litezke (edo, librekitxo pentsatzera jarrita, komunikatzeko era bat izan liteke" ja (ki) tea"). Jainkoa maite zutenek Jainkoa jan egiten zuten komunioan, eta pertsona bat itsutuki maite
|
duenak
hura jateko gogoa izan ohi du maiz eta hari zerbait jateko gogoa maizago. Baina inportanteena honako hau da:
|
|
|
[Aurrekoaren ondorio pedagogikoa.] Erakuts bekie gure munduko haurrei ezen gizaki azkar/ argi/ baliozko/ adimenduna ez dela" ondo"
|
duen
hura, baizik eta ondo aditzen edo entzuten duena; zinetan eta benetan, ez dela munduan beste adimenik, ez adimen intelektualik eta ez adimen emozionalik, aditzen jakitea baizik.
|
|
|
Arrazoiak ez dauka egiarekin ezkontzerik nahita ere; ez
|
du
haren berririk, ez du sekula ukitu, ez du ezagutu ere egiten. Arrazoiak zientzia ezagutzen du, errealitatea ukitzen du, badu erlijioaren berririk.
|
|
2009
|
|
|
Nire kontura bizi eta gizentzen da". Eta, bestalde, fede itsua
|
zuen
harengan. " Behar dut.
|
|
|
Billeteak eskuan zituela, egongelako atea estaltzen zuen gortina igo zuen Dariok, kili kolo ibiltzen zen gaixo hari, larru horixka eta begi sartuak
|
zituen
hari, bidea irekitzeko. Alde egin zuen emakumeak.
|
|
|
" Dena daki. Eta onartu egiten du maite duelako, eta ez delako Sylvie bezalako emakume bat, barruko lege bat
|
baitu
hark, Jainko bat. Zure amak lege bakarra dauka, Jainko bakarra:
|
|
|
–Ez
|
duzu
haren berririk?
|
|
|
Hil behar zela jakitea eta beldurra uxatzea, heriotza badago, ez nago ni... Agurearen begiak oroitu zituen, ezagutu zituen bi begirada haiek, Balvaneran patxadaz hitz egiten zuen gizonarena batetik, eta, bestetik, etxera lagundu zion harena, dardara alkoholetan itotzeko premia larria eta ia ezkutatu ezinezkoa
|
zuen
harena. Behatzeko zimurrak, agurearen hitzak...
|
|
|
–
|
Badut
haren berri. Zure lehengusuak ez du besterik buruan.
|
|
|
Los pasos perdidos zen, Alejo Carpentierrena. Autorea ezagutzen zuen, baina ez
|
zuen
haren ezer irakurria. Hala ere, bertan uztera deliberatu zen, ahaztu zuenak berreskura zezan.
|
|
|
Ahalik eta gehien makurtzen ahalegindu nintzen une batez, petrilaren ostean. Ibiltzen hasterakoan oreka galtzera zindoazela ikusita, gerritik heldu zizun andreak eta zuk zure besoa bota
|
zenuen
haren sorbaldara. Oinen gainean zutik mantendu artean itxaron zizun andreak.
|
|
|
Inoiz ezagutu nuen argalen zegoen. Argizariaren kolorea
|
zuen
haren aurpegiak. Aura baketsu halako bat ikusten zitzaion aurpegi osoan, sekulako pisua kendu izan balu bezala gainetik.
|
|
|
Egiten ditut azpimarra obsesiboak ere. Huts tipografikoren bat topatzen badut, erraiak erre beharrean jarri eta ez
|
dut
hura zuzendu arteko onik izaten, berdin dio zein hizkuntzatan ari naizen?, eta aldean ez badut arkatzik, akatsa ageri den orriko punta doblatzen dut, etxera iritsitakoan okerra zuzentzeko. Esan gabe doa akats literarioren bat aurkitzen badut (egiturari, koherentziari, sinesgarritasunari dagokiona), hura ere azpimarratu egiten dudala, eta notak ere idazten ditut in margine.
|
|
|
Idazle izatea erabaki huenetik, ahal duan baino are zorrotzago idaztea duk hire obligazioa; hire esku dagoen guztia eman eta gero, pentsa ezak ez duala hire esku zegoen guztia eman. Hezakeen guztia ez eman izanaz damututakoan, itzul hadi inork ezagutzen ez
|
hinduen
hartako bakardade berera, bil hadi heure baitako isiltasunean eta segi lanean hasiberri batek bezala ahal duan guztia ematen, beti izango haiz eta hasiberri".
|
|
|
etxaburuko sanjoan sagar horiak goizean goiz probatua ere bai, aitarengandik ikasita. Lanera aurretik, gogoko
|
zuen
hark, adarretik horiena hartu, esku barruan igurtzi pare bat eman eta, kazka kozka hozka freskoz jateko gutizia.
|
|
|
baina zinez mintzatzen zara zuhaitzekin? Inoiz ez
|
dut
haren begirada ahaztuko. Behetik gorako begirada, umiliatuen begirada.
|
|
2010
|
|
|
Gaur egun horrez gain jendaurreko jardunak eta mass mediak maneiatzen jakiteak garrantzi handikoa dirudi. Bernardo Atxaga aitzindaria izan zen horretan ere eta azken belaunaldiko idazle gazte askok oso ongi ikasita
|
dute
haren lezio mediatikoa.
|
|
|
Toreroa, futbolaria eta dantzari flamenkoa askoz mundu superfizialagokoak ziren Nicolas baino, harreman sozialen mende bizi ziren neurri handi batean, baina pintore batek ez zuen errekonozimendua eta gloria ezagutzeko festarik festa ibili edo boterea zutenekin ondo konpondu beharrik. Patricia Zuluetarekin egin zuena hor zegoen, baina, han, Danielari aitortzea kostatu arren, maitasuna ere bazegoen, Nicolasek ez
|
zuen
harengana jo gobernadorearen alaba zelako bakarrik. Hura galerista ezaguna egin izanaz aparte, emakume ikusgarria zen eta honekin ez zuen adarrak jarri zizkiona zuritu nahi, baina beste kontu bat zen.
|
|
|
Ez zekien gurasoak bila etorriko zitzaizkion, hobe hala balitz, baina azken aldiko harreman hotzak igual etxean utziko zituen edo akaso Ameliak berak ez zien ezer esan, Danielaren itzuliak ustekabean harrapa zitzan. ...batetik, honek esan baitzion bere arazoaren mamia Nicolas oraindik gogoan izatea zela eta hori zela Argentinara tiratzen zuena; eta, bestetik, bere konbentzimendu propioa zegoen, barruko bozak esan zion Mariok arrazoi izan zezakeela eta ihesaren azpian zegoena hasierako puntura itzultzea ote zen, pintoreak egin ziona barka ezina zela eta bere aurrean zerriaren pare gelditu zela esanagatik, ez ote
|
zuen
haren besoetara amiltzera bultzatzen zuen indar batek mugiarazten, itxura guztien azpitik eta gainetik.
|
|
|
Akiles hain zegoen jainko jainkosen apeta eta jolasetara ohitua, bere amarenetara urrutiago joan beharrik gabe, susmoa hartu zuen oskol haren azpian ez ote zen ezkutatuko Patrokloren espiritua, adiskide intimoena eta oroimin handienez gogoratua
|
baitzuen
hura; edo Ulises abenturazalearena, hura oraindik hezur eta haragi ikusteko itxaropena baitzuen; edo bere maitale hisiatu ugarietako batena.
|
|
|
–Ni baino maiteago
|
duzu
hura? –Gizonei laztanekin eta konpainiarekin atsegin ematen zieten hetaira haietako baten trebetasunarekin zebilen maite jolasetan.
|
|
|
Hasteko, harrigarri samar egiten baita, inoiz ez bezala, eskritura egitera Elamatik Leitzara joan izate hura; eta gero, aldez aurretik 60 dukatak kobratuak dituela eta pozik dagoela esate horrek zentzugabe samar uzten baitu Fraixku beraren presentzia. Ez ote
|
zuen
haren ausentzia (hilketa estalia) besteren batek simulatu izanen Leitzako eskrituran. Fraixku ez baina Iñarra baitzen inondik ere paper hori egin nahiko zuena, gero hildakoaren partea legez bereganatua zuela erakusteko.
|
|
|
Lau urtez zaharragoa zuen, beraz, Klarak senarra, eta ezkondu 1715eko abenduaren aurrenean egina. Hiru haur ere
|
bazituen
haren izenekoak: Juan Joseph jaioa, Rita Juachina, eta Marcos Ygnacio, Larramendi Zulaica baita ere, jaioa.
|
|
|
–Nire kide biribiltto ihar hanka flakoxta
|
duk
hura.
|
|
2011
|
|
|
Nork izan zezaken hilketen gaineko informazio gehiago hiltzaileak baino? Eta hala izatekotan, zergatik jarri behar
|
zuen
haren burua arriskuan, blog bateko arduradunari pistak emanez. Edozein kasutan ere, hiltzaile ehiztarien ezaugarrietariko bat handikeria omen da; euren obraren perfekzioa miresten dute eta nahi izaten dute besteek ere mirestea; aldeak alde, ez al zaie antzera gertatzen margolariei, musikagileei, zine zuzendariei edota bestelako artistei?
|
|
|
Hura, ordea, honen senarra, hura gudaria zen. Nik entzunak
|
nituen
haren balentriak, haren gorespenak, haren odol hotza, haren kemena. Mirespena nion.
|
|
|
Eta gero, Aita Karillonekin batera, erretorea zegoen artaldea gidatzeko. Inguruko herrietako apaiz kideek, beren bileretan, barre egiteko gogoratu ohi
|
zituzten
haren xelebrekeriak eta, kristau karitateari ez huts egitearren, gehitzen zuten ez zela adimenez oso hornitua... Herritarrek, ordea, gauza harrigarriak kontatzen zituzten.
|
|
|
Arrunta haiz, esaten zidan erlijioak, baina Jainkoak den dena lezakek, mugarik gabea
|
duk
haren altzoa. Alienatua haiz, esaten zidan ideologiak, baina iraultzak den dena alda lezakek, mugarik gabea duk mundu berri baten esperantza.
|
|
|
Enfrentamendu batetik libratu izanak atzeratu egin zion pim pam pumka benetan hasteko ordua, eta horrek esan nahi
|
zuen
haren ondoan segitzeak noiz edo noiz errepideren batean gorpu gelditzea ekar zezakeela. Herio zuen bidaide, horra esaldi bat berdin balioko lukeena western baten titulurako bezala western bateko protagonistaren epitafiorako ere.
|
|
|
Eta esan eta izan. Hogei urte bete
|
nituenerako
haregaz ezkondu ninduan. Franciscoren familia behartsua duk, baina jende zuzena eta zintzoa eta, ezkondu ginenean, hona etortzeko eta hemen errementeria zabaltzeko dirua eman zigutean ene gurasoek.
|
|
|
Baina ez dut gura Fernandok bizimodu hori bizi dezan. Gaztea da eta beste etorkizun bat gura
|
dut
harentzat. Jende zuriaren artean beti egongo da ostikopean, beti izango da zurien morroia.
|
|
|
Elio Antonio de Nebrixa zen egilea eta Grammatica liburuaren izena. Ni, eskola gabea naizenez, ezin
|
dut
haren antzeko libururik osatu, baina eguneroko bizimoduan egiten diren itaunak, eta itaun horiei eman ohi zaizkien erantzunak eskribitu ditut. Horretaz gainera, Basoan egon naizen urteetan ikasi ditudan berbak ere ipini ditut eta, haien aldamenean, nahuatlean, euskaraz eta gaztelaniaz dituzten ordainak.
|
|
|
Florentinok tragoxka bat hartzeko eta hotza kentzeko koñaka eta txokolatea ezkutatzen omen zuen mendian, eta batzuetan Dédéeri esaten omen zion" Tira, Pescadilla, etorri hona!", eta neskak besora egiten omen zion salto eta zerbitzariak bandeja bezala eramaten omen zuen, baina gehiegi edan zuela konturatzen bazen" bojjacho" deitzen omen zion. Behin hegazkinlari bat pasa zuten eta Arakamak beste guztiak bezala Ingalaterrako kontsulatura eraman zuen, eta handik aste batzuetara berriro bota
|
zuten
haren hegazkina eta berriro topatu ziren muga pasatzeko orduan. Ezagutu omen zuen, baina ingelesa zenez, ezin izan zioten gauza handirik kontatu elkarri.
|
|
|
" Zuk Melitónekin hitz egin behar duzu, jarri ezazu hitzordua Hendaian edo nahi duzun lekuan". Orduan esan nion urtebete lehenago arratsalde osoa pasa
|
nuela
haren zain Hernanin eta ez zela hitzordura azaldu, orduan argitu nahi nituela nik gauzak. Eta esan nion une horretan ez nekiela interesatzen zitzaidan elkarrizketa hori, abisatuko niela.
|
|
|
Agiriarekin kontsularengana joan nintzen eta pasaporte bat egin zidaten hirurentzat. Versaillesera joan behar izan nuen irteera ematera eta funtzionarioak bi egun pasa ondoren berriro itzultzea nahi
|
zuen
hura jasotzera. Eskerrak beti badagoela jende zintzoa eta edadeko gizon bat arduratu zen hartaz eta ordubete pasa baino lehen paper guztiak sinatuak ekarri zizkidan.
|
|
|
Etxekoandreak espero
|
zuen
hura eta su ederra zuen prestatua. Dirua eskaini nion jateko edozer gauza erosteko, baina esan zidan zopa bat egingo zuela azenario, patata eta porruekin, janari asko erosiz gero baten batek susmo txarra hartuko baitzion.
|
|
|
Esan zidan ni atxilotuz geroztik bera jarri zutela mugalarien buru eta ongi moldatzen zela Patxi Okamika, Jose Manuel Aizpuru eta abarrekin. Baina gurekin zuten zorraz hasi ginenean ikusi nuen ez
|
zuela
hura konpontzeko inongo interesik eta gogor eztabaidatzen hasi ginen. Azkenean sutan jarri eta mehatxu ere egin nion.
|
|
|
Astebete pasa nuen Axunekin inork ikusi gabe. Haurdun zegoen eta hizketan aritu ginen ea nola konpondu behar
|
genuen
hura. Gero Hernanira joan nintzen egun batzuetarako.
|
|
2012
|
|
|
Lehentxeago amatxi zegoen besaulkian esertzera joan zen botikaria artez artez; haren erabakitasunari kasu eginez gero, betiko lekua
|
zuela
hura pentsa zitekeen. Gorputzez amatxiren ia erdia izaki, besaulki zabal hartan nola moldatu behar zuen ikusteko gogoa piztu zitzaion Inasi.
|
|
|
Inasek keinu bat egin dio, burua gora eta behera mugituz; keinua, egia esan, atera egin zaio, eta ez daki ongi zer adierazi nahi dion berarekin. Beste oliba bat sartu du ahora; atsegin
|
du
haren gazitasuna.
|
|
|
–proposatu du don Nicanorrek. . Don Miguelen ohoretan honako hau ere, hori eta gehiago merezi
|
baitzuen
hark.
|
|
|
Laboreak eta lurrak iluntzean isurtzen duten lurrina barrunda daiteke, eta atseginez usaintzen da berau, norbera baketsu ibiliz gero. Aukeran, nolanahi ere, gustukoagoa du maiatzera arteko paisaia, laboreak oraindik berde kolorea galdu ez
|
dueneko
hura. Terraiak gorriz tindatu ditu lautada eta muinoak.
|
|
|
Deigarri egin zitzaion defentsariaren mahaian eserita zegoenak salaketak irakurri gabe eduki izana; ez zuen ulertzen nola egin behar
|
zuen
hark beren alde ez bazekien zer zeukan esku artean. Defentsariak esan zituen hitz bakarrak epaimahaiari ulerkorra izan zedin eskatzeko izan ziren (ulerkorra, ahal zuen neurrian, behintzat), akusatuen aulkian eserita zeudenak azpikeria judu masonikoak atzipetuak izan zirelako.
|
|
|
SuperSeren iragarki bat ikusi du eta Valeriano etorri zaio gogora. Lehenbailehen aurkitu behar
|
du
harengana joateko eguna. Aitaren ingurukoak argitzen lagundu diezaioke.
|
|
|
Mimotxoen bila etorri zaio Iranzu altzora. Oharkabean, koñak kopa bota
|
du
hark eskuarekin: kristal zati batzuk mahaitxoaren gainean geratu dira, gehienak lurrean zabalduta daude, eta koñaka tantaka ari da mahaitxotik behera erortzen.
|
|
|
Kanpamenduaren bazter batean, beste dendetatik aparte samar, denda apalago bat dago. Inork ez dio kasurik egin, soldaduek nahiko lan
|
dute-eta
hura baino denda apain handiagoak miatzen. Arpilatze lanak bukatzear, sagardo gehiegia husteko premiak lagunengandik apartatzera eraman duen soldaduetako batek denda txikiari erreparatzen dio eta bertan sartzen da.
|
|
2018
|
|
|
nor eta komediante ospetsu hura berbera! Ikusiak
|
zituen
haren filmak, eta haien artean bat, New Yorkera etorkizun hobe  baten bila zetorren etorkinarena zen, bazuen beste bat  umezurtz etxe batera daramaten ume bati laguntzen dionekoa ere. Etorkin narrasti eta umezurtza zuen bere aurrean orain.  Lurretik altxatzen lagundu eta bere etxerantz eraman du, pausoz pauso, tropa ontzitik jaitsi berriek oraindik okupatu ez duten karrika estu batean barrena.
|
|
|
Horrorea ikusi nuen, Kurtzek bezala, baina argi nuen ez
|
nuela
haren laguna izan nahi. Horrek mantendu nau beharbada zentzudun.
|
|
|
Sophiek ahoa zabaldu zuen ostera ere erantzuteko, baina isildu egin zen. Dena esatera, abagune ederra
|
zuen
hura, benetako ikerketa batean parte hartzeko, eta garrantzitsuena: hiltzailearen urratsei aurrea hartuz, hilketa gehiago ekiditeko.
|
|
|
Handik gora abiatzen ziren eskailera batzuk, solairu bakarrera: etxebizitza behar
|
zuen
hark. Ez argirik, ez mugimendurik.
|
|
|
Hiltzailea behar
|
zuen
hark, eta horrek esan nahi zuen haien teoria benetakoa zela: liburu bat egiten ari zen hildakoen larruazalaz, odolaz eta ileaz.
|
|
|
Metalezkoa zen, eta itxita zegoen giltzarrapo batez. Ihesbide bakarra
|
zuten
hura. Utzi zuen lurrean Fabian, hartu zuen harrizko gurutze handi bat lehertutako hilobi batetik, eta giltzarrapoari joka hasi zen, erabat txikitu zuen arte.
|
|
|
Segituan, zalduna kalera irten zen berriz, eta pasieran jarraitu zuen balkoietan esekitako arropa bustiaren azpitik. Kalezulo baten atarian, txutxu mutxuka ari ziren traza txarreko tipo bi, baina pasatzen utzi zioten ukitu ere egin gabe; antza,
|
bazuten
haren berri auzo hartan, eta errespetua zioten, txiroekiko erakutsi ohi zuen begiruneagatik. Ibili eta ibili, zaldunak topo egin zuen upel baten barruan lotan zegoen mozkor alproja batekin.
|
|
|
Uste al du berorren fraide horrek... zera... Nola deabru
|
du
hark grazia?
|
|
|
Anartean Pette soil nintzena, Otto Pette bihurtu ninduen jendearen miztoak. Balirudike ez
|
ninduela
hark haserrarazi behar, Grazibelek ere hala deitzen baitzidan, baina jendeak berehala ikusi zion otsoaren krudelkeria Otto samur hari, ilobazulo batek osaba bihozbera izendatzeko zerabilen deierari.
|
|
|
Aba Yakuek ezin zezakeen izurriaz ezer jakin. Menturaren kasketa izan behar
|
zuen
hark, berrogei urte lehenagoko garaia aipatze hutsak sorrarazitako ezinbesteko lotura. Ez nion garrantzirik eman behar, beraz.
|
|
|
Erregeren sorbalda inoiz zabal eta sendotasun handikoa izan ez bazen ere, argiaren eta ilunpearen erdian egoteak bikoiztu egiten zion isla, bikaindu giza planta. Pentsatu nuen jarrera kalkulatua
|
zuela
hura, ezagutzen zuela leiho parean jarrita argiak haren gorputzari eskaintzen zion lerdentasun emendatu hura.
|
|
|
Kautan harilkatua nuen jokabidearen nondik norakoak agertu nizkion, katuak mataza atzaparretan bezala: urduri eta gero eta amorratuago, nahi nuen eran kontrolatzen ez
|
nuelako
hari meta egoskorra.
|
|
|
Neguaren ondorengo euriaren lausoak esku eskura jartzen zidan monasterioa, baina berehala konturatu nintzen irudikazio hutsa
|
nuela
hura, artean ere nahikoa luzaz unatu bainuen zaldi nekatua.
|
|
|
Istorio labur bat ere idatz nezala eskatu zidan azkenik: Matxinoa delakoan, Heriori ostatu eman, eta hartaz maitemintzen den neska baten elezaharra
|
zuen
hari nagusia autuak.
|
|
|
Hasieran ez nuen ezagutu iloba Fiammettara eraman zuen adin ajetuko gizona, hain zegoen zahar okitua, eta hain zeuzkan gorputzeko atal guztiak sasoirik gabe. Begiak hondoraturik, leize baten hondoa
|
zuen
haren begiradak. Hilabete pare batean hainbeste erkindu eta hartaraino ahitu al daiteke gizon bat?
|
|
|
Estolderiatik kanpo bizitza osoan? Non
|
zituen
hark ile horia, begi hondoratuak. Hainbeste aldatu ote ziren gauzak ni Erret hiritik falta nintzenetik?
|
|
|
Bakarra daukat, behin ikusle batek aterea; hala ere, ongi pentsaturik, hobe duzu Martinekin egotea eta berak orduan jaso zuen emakume sugearen kartela eskatzea, oraindik gordea izango baitu. Bai, hobe
|
duzu
hari eskatzea. Alabaina, noizbait zure erreportajea argitaratzen bada, arren, bere izena aldatu, edo izenorderen bat erabili, eskertuko dizu eta.
|
|
2019
|
|
|
Borroka du bere buruarekin. Victorrek ekarriko duen jateko guztia nahi du, baina zer edo zer behar
|
du
hari ordaintzeko. Victorrek eta gainerako langileek," bisitariek", alde egiten duten garai berean bukatzen dute lana neskek.
|