|
2000
|
|
|
Lehengusina sugea iritsi zen bere botila ardorekin. Izarren argia ezkuta  tzen zuten haren begiek, eta tik tak azkar batean sumatzen
|
nituen
haren bularrak.
|
|
|
Aurrez aurre ikusi nuen egun beretik liluratu egin ninduen eta ezin izan nion neure grinari eutsi: ahalik eta aukerarik gehienak baliatzen
|
nituen
harenera joateko, telefonoz ere hots egiten nion, edo gutunak idatzi... jarraitu du begirada apalduz.
|
|
|
Baina heriotza, sentitu, larrualdietan sentitu izan dut niregandik inoiz baino hurbilago: Dabidekin larrua jo  tzen ibili eta gero, hura niregana abailtzen zenean, ezin argiago sumatzen
|
nituen
haren taupada artean bortitzak, artean ohiko erri  tmotik oso urrun zeudenak. Taupada bizkor haiek, une batetik bestera geldi zitezkeela ziruditen haiek, bizitzaren hauskortasuna sentiarazten zidaten, eta Herio edozein momentutan etor zitekeela Dabid eramatera.
|
|
2002
|
|
|
Tirogileari dagokionez, sentitu, bai, sentitu nuen hura eta sentitu
|
nituen
haren pausoak, nire ondotik pasatu baitzen, baina nik ez nion begiratu. Itzal bat, horixe.
|
|
2006
|
|
|
larderiatsua, piperra. Nik, behintzat, ukabilkada batzuk balira bezala sentitu
|
nituen
haren hitzak.
|
|
|
Hala, Hermannen aitari buruzko zurrumurruak etortzen zitzaizkidan askotan gogora, zurrunbilo betean. Nik ez nuen laguna mindu nahi, eta gordean errenditzen
|
nituen
haren aitak eragiten zizkidan irudi eta kabalak. Izan ere, gauez, logelako argia itzali, eta Hermannen aitaren bizitza bikoitzeko parterik kilikagarrienak imajinatzen nituen atsegin morbosoz, baina irudiotako protagonista kitzikagarriari Hermannen aurpegia jartzen nion.
|
|
2009
|
|
|
Horixe, galduta edo galtzen zihoan gauza bat zen hura niretzat, hautsak kentzerakoan buruhausteak ematen zizkidana lantzean behin: bero egiten zuenean bigundu egiten zitzaion bere inguruan batuta zeukan argizarizko haria eta itsatsita geratzen zitzaizkion hautsa eta lohia; halakoetan, komeriak izaten
|
nituen
hura behar bezala garbitzeko. Argizaiolari buruz zeozer galdetuz gero, nik ez nuen hemen aipatutakoa baino gehiago esaten jakingo Santa Eufemia egun hartan artisauak eman zizkigun azalpenak entzun artean.
|
|
|
Alabarengana itzuli, eta oraingoan neuk hartu
|
nituen
haren hatzak. Honek eta honek eta honek hasi nintzen, berari ikasi bezala.
|
|
2010
|
|
|
Ikasturte batean Yoyesen anai arrebek beren etxera gonbidatu ninduten egun batzuk pasatzera, Ordiziako ez dakit zein jai zela-eta. Horrela ezagutu
|
nituen
haren gurasoak ere. Oso jende eskuzabala zen, eta oso alaiak denak.
|
|
2011
|
|
|
Hura, ordea, honen senarra, hura gudaria zen. Nik entzunak
|
nituen
haren balentriak, haren gorespenak, haren odol hotza, haren kemena. Mirespena nion.
|
|
|
Hormetako adreilu askatuetan liburu debekatuak ezkutatzen zituen. Geroago, hantxe aurkitzen
|
nituen
haren gutunak, batak bestearen halako egarria edukitzen duen adin horretan baikeunden, ez elkarrekin egoteak ez laztanek asetzen ez duten egarri hori; horregatik, bereizi bezain laster idatzi egiten genuen; besarkaturik jarraitzeko beste era bat zen. Baina Renék deskribatzen zidan kiosko hura berri berria zen, gure ama neska koskorra zen garaikoa segur aski, aitonak harentzat eraiki baitzuen.
|
|
|
Radio Nazionalak ematen zituen kontzertu klasikoak entzuten nituen, Pablo Neruda edo Gabriel Aresti irakurtzen nituen bitartean. Sasoi hartan deskubritu nuen Maiakovski ere, eta Lenini gertatzen zitzaion bera gertatzen zitzaidan niri ere haren poesiarekin, ez nuela ulertzen, baina mezu ezkutu hilezkorrak balira bezala irakurtzen
|
nituen
haren poemak gaztelaniazko edizio klandestinoetan.
|
|
|
erdaraz bazen, erdara garbian, eta, euskaraz bazen, euskara garbian egiteko esaten zigun. Lagun handia nuen Eztebe eta, euskara eta erdara, biak ikasi
|
nituen
haregaz jardunean.
|
|
2018
|
|
|
Handik laster arnasaren sendoak Jonane lotan zegoela adierazi zidan. Ukalondo baten gainean gorputzaren gerritik gorakoa bermatu, eta leihotik sartzen ari zen argi gero eta gorrixkagoan ikusi
|
nituen
haren aurpegiko islak eta mantapeko gorputza.
|
|
2019
|
|
|
–Nire kulero zurietan bustigune bat agertu zen. Hanka luzatu nuen eta Aneren mugimenduak imitatu
|
nituen
haren kuleroen gainean.
|
|
|
Presioa eta abiadura areagotu
|
nituen
hura ere korritu zen arte.
|
|
2021
|
|
|
Nola igarria bainuen pertsonaiak existitzen zirela, pentsatzen nuen aski zela pertsonaia bat edukitzea ipuin bat egiteko. Hortaz, beti ibiltzen nintzen pertsonaien xerka; jendeari begira egoten nintzen tranbian eta kalean, eta aurkitzen banuen ipuin batean agertzeko moduko begitarte bat, xehetasun moralak eta istorio labur bat ehuntzen
|
nituen
haren inguruan. Pertsonen janzkerako eta itxurako xehetasunen atzetik ere ibiltzen nintzen, eta etxe barrenaldeen eta tokien atzetik ere bai; gela batean aurreneko aldiz sartzen nintzenean, ahalegina egiten nuen hura buruz deskribatzeko eta saiatzen nintzen ipuin batean sartzeko moduko xehetasunik txikiena ere aurkitzeko.
|
|
|
Anbulantziako emakume batek eta gizon batek Mikelari eusten zioten. Motorra itzali eta autoko atea ireki baino lehen entzun
|
nituen
haren txilioak, enaren modukoak. Ez zen, ez, enaren garaia.
|
|
|
Zer beldur nion ba? Ezagutua nuen bera, ezagutzen
|
nituen
haren gurasoak, banekien haien historia tristea baina gaiztorik gabea; biktimak ziren. Anaiena beste kontu bat zen, baina haiek ere biktimak ziren.
|
|
|
Hogei urteko Mario bat, artean kaskagorria. Gutxiago egina, sorbalda iharrak eta aurpegi egitura zizelatu gabea artean, baina berehalaxe ezagutu
|
nituen
haren bekain zuzenak eta begi marroitxoen arteko distantzia txiki hura...
|
|
|
Baina hurreratu ahala zerbait arraro gertatu zen, eta begiak igurtzi behar izan
|
nituen
hura ilusio optiko bat ez zela ziur egoteko.
|
|
|
Eta ordu batzuk lehenago, tratatu gabeko nahasmendu psikopatikoa zuen ergel bat areto hartan, ni nengoen leku hartantxe egona zela, eta katedraleko aire kapsulatura begiratu nuen, ezerezean aztarnarik utzi izan behar balu bezala. Ezagutzen
|
nituen
haren mugimenduak, kamera azkarrean ikusten nituen. Nola aldatu behar izan zituen lekuz gorpuak, nola ezarri zituen kriptan.
|
|
|
Nik hogei urte inguru
|
nituen
hura gertatu zenean, baina hainbesteraino obsesionatu ninduen, kidegoan sartzea erabaki bainuen. Ikerketaren segimendua egiten nuen egunero, postnerabe monotematikoa zarenean baino ez duzun irrikaz.
|
|
2022
|
|
|
Biharamun goizean, kilo bat madari eskaini zidan, heldu baino helduagoak. Denak jan
|
nituen
haren aurrean. Den denak.
|
|
|
Etsia hartua nengoen. Allal, zazpi ahaleginak egin
|
nituen
harengatik. Emaztearen eta alargunaren egitekoak oro.
|
|
|
Aurelia Arkotxaren mezu bat, hainbat galdera eginez Juan Mari Lekuoaren Mimodramak eta ikonoak poema liburuaz osatzen ari den ikerketa baterako. Bide batez, errepasoa ere egiten ari baitzaio haren poesia guztiari, hemeretzi urte nituela gaztelaniara eraman
|
nituen
haren poemen itzulpenez dira galdera batzuk. Errepasatu ditut orduko poemak, Mindura gaur ziklokoak.
|
|
2023
|
|
|
1862ko udan beste tifus izurrite batek erasan zion hiriari, baina Xacobe nuen nik sostengu. Hegan ikusten
|
nituen
haren eskuak, edo haren kirru beltzen azpiko kopeta ezin zuriagoa, batere aspertu gabe. Arratsalde batez, agur  tzeko unean, musu ezti bat pausatu zuen nire kopetan.
|
|
|
Etxetik, herrixkatik, bizpahiru hilabetean behin apaizak idatzitako eskutitzak jasotzen nituen, baina nik ezin irakurri, ezin idatzi. Antoniak, orduko sukaldariak, bazekien irakur  tzen; orduan, eskutitz bat iristen zenean, hura irakurri, eta bueltakoa idaztearen truke, nire gain hartu behar izaten
|
nituen
haren lanak: lapiko zartagiak astebetez garbitu, eta, harekin batera, sutondoa, dena, dena kedarrez betea.
|
|
|
Ez zaizkit berehalakoan ahaztuko haren begiratuak barran lanean ari nintzela. Nola edaten
|
nituen
haren begi ederrak. Ez duk posible, beste norbaiti arituko duk begira emakume puska hori, esaten nion neure buruari ezin sine  tsita.
|
|
|
Halaxe egin nuen lo ibilaldiko lau gauetan, burua kanpoan nuela, eta asmatu nuen, asmatu ere, gero eta teknika finagoz, sudurra ez hozteko bufandatxo bat erabiliz eta horrela; eta asmatu nuela diot, zeren, zurrungari izateaz gainera, puzkerti ere bai baitzen nire dendakidea. Burua kanpoan nuela saihestu
|
nituen
haren putz isilak; zirrikitutik irteten zen kerua laster irensten zuen eguratsak. Atzeko zulotik nonbait ez zuen zurrungarik egiten.
|