|
2011
|
|
|
prozesu industrialak, energia sortzeko hainbat teknologia, etxeetako berogailuak, eta, oso neurri esanguratsuan, garraioak (ikus 2 irudia). Oxigenoa mugatzailea ez denean, ikatzaren edo hidrokarburoen errekuntzak erreakzio
|
hauetan
oinarritzen dira:
|
|
|
karbono dioxidoa. Oxidazio erreakzio
|
hauetan
, oxigeno atomikoak (iraupen laburrekoa da, eta erreakzionatzeko joera handia du) eta OH, erradikal askeek parte hartzen dute:
|
|
|
Substantzia organiko
|
hauek
, batetik, ibilgailuen ihes hodietatik aireratzen dira. Bestetik, atmosferako hidrokarburoen oxidazioz sortzen dira (adibidez, propenala, CH2= CH. CHO).
|
|
|
Bestetik, atmosferako hidrokarburoen oxidazioz sortzen dira (adibidez, propenala, CH2= CH. CHO). Gas
|
hauek
begien narritadura eta arnasketa arazoak eragiten dituzte.
|
|
|
Industria metalurgikoan eta siderometalurgikoan eta ongarriak ekoizteko prozesu industrialetan sortzen dira konposatu
|
hauek
. Fluorra oso ugaria da lurzoruetan; mineral askotan F?
|
|
|
Siderometalurgian ekoizten dira bereziki, FeO eta Fe2O3 moduan gehienbat. Oxido partikula
|
hauek
labe industrialen eta labe garaien inguruan jalkitzen dira sarritan. Haien gainazalak ingurune fisiko egokia dira erreakzio kimiko ugari aurrera eramateko.
|
|
|
Prozesu industrial askotan askatzen diren partikulen osagaiak izaten dira. Kutsatzaile
|
hauek
arruntak dira, esate baterako, harrobietan, porlan fabriketan, eta beira ekoizteko fabriketan (ikus 4 irudia).
|
|
|
Burdin oxidoetan gertatzen den bezala, partikula
|
hauen
gainazaletan erreakzio kimiko asko gerta litezke, hala nola lehen mailako kutsatzaileetatik abiatuz bigarren mailako kutsatzaileak sortzea (partikula hauen gainazalak katalizatzaile fisiko gisa jarduten du).
|
|
|
Burdin oxidoetan gertatzen den bezala, partikula hauen gainazaletan erreakzio kimiko asko gerta litezke, hala nola lehen mailako kutsatzaileetatik abiatuz bigarren mailako kutsatzaileak sortzea (partikula
|
hauen
gainazalak katalizatzaile fisiko gisa jarduten du).
|
|
|
Oro har, aire bolumen jakin bateko substantzien kontzentrazioa hain txikia denean, aire bolumen handiak hartu behar dira analisia egin ahal izateko. Laginketak egiteko, oinarrizko tresna
|
hauek
behar dira:
|
|
|
Eskuarki, laginak laborategira eraman eta metodo topikoak erabiliz analizatzen dira (bolumetriak, grabimetriak, kromatografía, espektrofotometria...). Eskuzko laginketarako tresna erabilgarrienak
|
hauek
dira:
|
|
|
Tresnaren osagaiak
|
hauek
dira:
|
|
|
Bilketako onila: airea sistemara sartzeko, 3 cm-ko ahoa duen inbutua erabiltzen da, gehienetan plastikozkoa izaten dena; inbutu hori iragazkiari lotzen zaio, gehienez 6 m luze den plastikozko hodi malgu baten bitartez; hodiaren bihurguneek ezin dute 5 cm baino gutxiagoko erradioa izan (airearen fluxuak oztoporik izan ez dezan); onilaren kokapenak honako kondizio
|
hauek
bete behar ditu:
|
|
|
Partikulak atzemateko tresna ohikoenak
|
hauek
dira:
|
|
|
BSG tresna grabitatearen eraginez jalkitzen diren partikulen laginketa egiteko da, eta immisioan erabiltzen da. Tresnaren osagaiak
|
hauek
dira (ikus 9 irudia):
|
|
|
Partikularen diametroa zenbat eta txikiagoa izan (Ø < 5 µm), orduan eta zehaztasun gutxiago du kondizio isozinetikoak. Laginak hartzeko, aholku
|
hauek
egokiak dira:
|
|
|
Bestalde, konposizio kimikoa ere sailkapenerako irizpide egokia da. Laburbilduz, honako substantzia kimiko nagusi
|
hauek
aurkitu daitezke airean, besteak beste:
|
|
|
Gaur egun, inguruneko airearen kalitatearen atalase mailak, mugak eta perdoiak Europako Batasuneko hiru direktiba
|
hauetan
oinarritzen dira:
|
|
|
Errege Dekretu
|
hauek
ere erabiltzen dira:
|
|
|
BDH adierazlea soluzio adierazle nahasi komertziala da. Haren osagaiak
|
hauek
dira: 0,06 g bromokresol eta 0,04 g metilo gorri, 100 mL metanoletan disolbatuta. pH-a 4,5 ekoa denean, disoluzioaren kolorea arrea da; azidotu ondoren, pH-a baxuagoa denean, kolore laranja hartzen du. pH-a alkalinizazioaren bidez handitzen da, eta, orduan, kolore urdina hartzen du.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, beharrezkoa denean, prozedura analitikoak eraldatu egin ditugu Lanbide Heziketako ikastetxeetako ohiko baliabideetara egokitzeko, eta, halaber, ikasleekin lan egiteko unibertsitateek izaten dituzten baliabideetara egokitzeko (hemen proposatzen diren protokoloak aipaturiko bi euskal hezkuntza esparruetan erabili dira, azken urte
|
hauetan
, ikastetxe batzuetan). Prozedura analitikoak egiteko analisi tresnak horren arabera aukeratu dira, hain zuzen.
|
|
|
Lehen mailako kutsatzaileak. Substantzia
|
hauek
gizakiak zuzenean sortzen ditu, edo izadiak berak, zenbait fenomeno naturalen ondorioz; isurketaren ondoren ez dute inolako eraldaketa kimikorik edo fisikorik izan. Hona hemen adibide nagusiak:
|
|
|
Askotan, BHKk leku finkoetan ezartzen dira. Tresna
|
hauetan
, emari ponparen bitartez, laginketa egiten den tokian iragazitako aire kantitatea aukeratu daiteke. Oro har, 2 h ko laginketa denbora eta 30 m3/ h ko emaria nahikoa izaten dira grabimetriaren emaitza detektagarria izan dadin.
|
|
|
Airearen kalitatea ebaluatzeko, ezinbestekoa da talde horrek ingurune atmosferikoan (immisioan) zer kontzentrazio duen jakitea. Gainera, oinarrizko parametro bat izaten da aire kalitatea neurtzeko erabiltzen diren adierazle gehienetan, (adierazle
|
hauek
administrazioek kudeatzen dituzte, hirietan bereziki). Laginketa ekipoak 0,1 µm-ko diametroa baino txikiagoa duen materia esekia xurgatzen du (bolumen txikiko kaptadoreak ere balio du determinazioa egiteko), eta iragazpaperean itsasten da.
|
|
|
PM deritzen tamaina txikiko partikula esekietan, hainbat jatorri eta ezaugarritako materia aurkitzen da: errekuntza prozesuetan sorturiko kedarrak, tamaina txikiko ikatza (nekez jalkitzen dena), hirietako ibilgailuen motorretako errekuntza okerretan aireratutako partikulak, mikroerrautsak, etab. Partikula horiek guztiek argia xurgatzen dute, eta fenomeno
|
hauek
eragiten dituzte, besteak beste: suteen ondorioz atmosfera belztea, etxeetako fatxadetan eta teilatuetan kedarra metatzea, etab. Partikula horiek ke norma lizatu (KN) deritzon azpitaldea osatzen dute, eta ke normalizatua ke beltzaren indizearekin neurtzen da.
|
|
|
Kontuz, erreaktibo
|
hauek
arretaz erabili behar dira eta:
|
|
|
0,00125 M den disoluzioa (D11) oinarri hartuta, sulfato disoluzio patroien segida bat prestatu behar da, 100 mL-ko matrazeetan. Horretarako, bolumen
|
hauek
disolbatu behar dira ur destilatutan, matrazeetan arrasean jarrita: 1,0, 2,0, 3,0, 4,0, 5,0, 6,0, 7,0, 8,0, 9,0 eta 10,0 mL. Kalibrazio zuzena egiteko, komeni da disoluzio horiek guztiak prestatzea, zuzena marrazteko garaian puntu bat baino gehiago ezabatu behar izaten baita gehienetan.
|
|
|
Metodo hau oso sentikorra da (akats txikiek ondorio handiak dituzte), eta kontuan izan behar da erabiltzen den uraren kalitateak oso eragin handia duela analisi prozesu osoan. Patroi multzo hori erabiltzen da, eta
|
hauek
dira patroien SO2 kontzentrazioak, hurrenez hurren: 0,8, 1,6, 2,4, 3,2, 4,0, 4,8, 5,6, 6,4, 7,2 eta 8,0 µg/ mL.
|
|
|
Generikoki, nitrogeno oxidoak NOx moduan adierazten dira. Gas konposatu
|
hauek
kutsatzaile gisa jarduten dute atmosferara iristen direnean. Haien mugikortasuna unean uneko haizearen menpe dago, eta oso handia da.
|
|
|
Errekuntza prozesu guztiek, oro har, nitrogeno oxidoak sortzen dituzte, gutxiago edo gehiago. Erregai fosilak erretzen dituzten zentral erraldoietan, energiaren ekoizpen prozesuetan, gas
|
hauen
kantitate izugarri handiak sortzen dira. Gas horiek, emisioen tratamendu sistemen eraginkortasunaren arabera, atmosferara isurtzen dira.
|
|
|
Kontuz, erreaktibo
|
hauek
toxikoak dira (gehiago ala gutxiago, substantziaren arabera), eta arretaz maneiatu behar dira, gas kanpaiaren azpian: azetona, azido sulfanilikoa, NEDA.
|
|
|
Nitritoen laneko disoluziotik abiatuz (D6), NO2 aren patroi multzoa prestatzen da. 100 mL-ko 5 matraze aforatutan, D6 disoluzioaren bolumen
|
hauek
isurtzen dira pipeten laguntzaz: 1,0, 2,0, 3,0, 4,0 eta 5,0 mL. Gero, D1 disoluzioa gehitzen zaio bakoitzari, behar dena, matraze bakoitzean 10 mL-ko bolumena osatu arte.
|
|
|
Patroiak prestatzeko, 10 mL-ko matrazetan D3 disoluzioaren bolumen
|
hauek
isurtzen dira: 1,0, 2,0, 4,0, 6,0, 8,0 eta 10,0 mL (multzo hau, metodo honen linealtasun tartearen barnean gelditzen da).
|
|
|
Oniletan, D3 disoluzioaren bolumen zehatz
|
hauek
isuri: 0,0, 0,5, 1,0, 1,5, 2,0 eta 2,5 mL.
|
|
|
Berun disoluzio patroiak prestatzeko, D3 (100 µg/ mL) disoluzioaren bolumen
|
hauek
hartzen dira (pipetak erabiliz): 0,0, 5,0, 10,0, 15,0 eta 20,0 mL; 0,0 zuri espektrofotometrikoari dagokio.
|
|
|
Bolumen bakoitza 100 mL-ko matraze batean jartzen da, eta D1 disoluzioa gehitzen zaio arrasean jarri arte (0,0 mL-ko patroiak azido nitrikoaren% 10eko disoluzioa soilik dauka). Horrela, laneko disoluzio
|
hauek
lortzen dira: 0,0, 5,0, 10,0, 15,0 eta 20,0 µg/ mL. Disoluzio horiek aurrerago beste analisietan erabili nahi baldin badira, matrazeetatik polietilenozko flaskoetara pasatu behar dira (ongi identifikatuta, eta etiketan prestaketaren data jarrita).
|
|
|
Talde honetako lau substantziak ingurumenean (airean, uretan, lurzoruetan...) agertzea kezkagarria da, bereziki pertsonen osasunerako. BTEX akronimoa konposatu organiko
|
hauek
osatzen dute, hurrenez hurren: bentzenoa, toluenoa, etilbentzenoa eta xilenoak.
|
|
|
|
Hauek
dira iraupen laburreko zirkuitulaburreko intentsitate izendatu onargarrien balioak:
|
|
|
Ikusitakoaren balorazio kualitatiboa egin ondoren,
|
hauek
dira emaitzak:
|
|
|
Transformadore bakarreko puntako transformazio zentroek, berriz, gela
|
hauek
eduki behar dituzte: ebakidura orokorreko gela, transformadorea babesteko etengailu gela (biak gela batean ere jar daitezke, gelak aukera ematen badu) eta neurketa gela.
|
|
|
Oro har, transformazio zentroek elementu
|
hauek
izaten dituzte: etengailuak, ebakigailuak, barra kolektoreak, neurketa transformadoreak, potentzia transformadoreak, etab.
|
|
|
|
Hauek
dira neurketa transformadoreen helburu nagusiak:
|
|
|
Elementu
|
hauek
–gutxienez, osatu ohi dute neurketa ekipoa:
|
|
|
Bezeroen zentroak instalatzean, aurrekoez gain,
|
hauek
izan daitezke transformadoreen potentziak, kVA-tan:
|
|
|
Transformadore mota
|
hauek
daude:
|
|
|
|
Hauek
dira gehien erabiltzen diren konexio taldeak:
|
|
|
Transformazio zentro bateko tresneriak, barrukoak nahiz aire zabalekoak? funtzio
|
hauek
betetzen ditu:
|
|
|
Adierazitako helburuak lortzeko, tresneria dagoen barrutiak instalazio osagarriak behar ditu; besteak beste,
|
hauek
:
|
|
|
Hala eta guztiz ere, gelak eta haien osagai nagusiak eraikitzeko, arau
|
hauek
bete behar dira:
|
|
|
Arkua itzaltzeko, prozedura
|
hauek
erabiltzen dira gehienbat:
|
|
|
Aparatu horien intentsitateari eta tentsio izendatuari buruzko ezaugarriez gainera, ezinbestekoa da ezaugarri
|
hauek
jakitea:
|
|
|
Zeharkako erreleak eta intentsitate kaptadoreak edo transformadoreak bateratuz, helburu
|
hauek
lortzen dira:
|
|
|
Edonola ere, sistemak elementu
|
hauek
behar ditu:
|
|
|
Esfera termometroak, zuzeneko irakurketa adierazteaz gainera, bi kontatu erregulatu izaten ditu, jarduera
|
hauek
egiteko:
|
|
|
Guztiz betetzen diren gaur egungo transformadore hermetikoetan, transformadorea babesteko, funtzio
|
hauek
betetzen dituzten ekipoak instalatu behar dira:
|
|
|
Burdineriaren eta paretaren arteko tarteak egokitu egin behar dira, oztopo txikiak gainditzeko. Ainguraketa puntuetan,
|
hauek
dira ertzetarako gutxieneko distantziak:
|
|
|
Hainbat pantaila eredu daude. Eredu jakin bateko hartzaile eta transmisore pantailak eta haietan adierazten dena deskribatzen dute irudi
|
hauek
.
|
|
|
Eroalea hondatu edo moztu bada, ordeztu egin behar da (osorik edo partzialki), gertatutakoaren larritasunaren arabera. Irudi
|
hauetan
, aluminiozko eroale bat nola konektatu eta kable instalatuen deribazioa nola egin adierazten da.
|
|
|
ATO BT 18 eta 26 arauen arabera, lur konexioak helburu
|
hauetarako
ezartzen dira, batez ere: masa metalikoek une jakin batean lurrarekiko izan dezaketen tentsioa mugatzeko, babesen jarduera ziurtatzeko eta material elektrikoen matxura batek sor dezakeen arriskua kentzeko edo gutxitzeko.
|
|
|
Lur hargune batek parte
|
hauek
ditu:
|
|
|
|
Hauek
dira hiru elektrodo mota erabilienak eta haien gutxieneko dimentsioak:
|
|
|
Kobrezko eroale isolatu edo biluzien bidez egiten da, eta premisa
|
hauetako
baten arabera dimentsionatu behar da, BTEEren arabera:
|
|
|
Lurrerako erresistentziaren balio horren bidez, inongo masak du sortu
|
hauek
baino kontaktu tentsio handiagorik:
|
|
|
Lurraren erresistibitatea asko handitzen da, faktore
|
hauengatik
:
|
|
|
4.5 400? X m ko erresistibitatea duen lur baten gainean kokatutako eraikin baten lur konexioko erresistentzia kalkulatu, kasu
|
hauetarako
:
|
|
|
Eraikitzen ari diren tamaina ertaineko (10 bizitza) etxebizitza eraikin bat aurkitu. Eraikineko jabeari bisita tekniko bat egiteko baimena eskatu, markaketa eta etxebizitzaren barruko instalazioa egiten den garairako (eraikineko jabeari bisita eskatu, instalazioa egiten duen enpresarekin elkarrizketa bat egin, bisiten eguna eta ordua zehaztu, obraburuari txosten bat eman datu
|
hauekin
: praktikaren helburua eta obran egin beharreko lanaren xehetasuna, ikasleen eta irakasle arduradunaren izen abizenak, etab.) Obrarako bisitan bete beharreko segurtasun baldintzak zehaztu.
|
|
|
Elikadura linea orokor baten ebakidura kalkulatzeko, lehenik eta behin, datu
|
hauek
jakin behar ditugu: eraikinaren potentzia aurreikuspena, instalatu beharreko eroale mota eta BKOaren eta kontadoreen zentralizazioaren arteko distantzia.
|
|
|
Abiapuntu gisa, tauletan zehazten diren ezaugarri eta ebakidura
|
hauek
hartu behar dira kontuan:
|
|
|
Balio horiek kontuan izanik, 5 segundoko denboran,
|
hauek
dira balioak:
|
|
|
Eraikuntza berriko etxebizitza eraikinetan, lokal edo gela bat gorde behar da kontadore zentralizazioetarako. Lokal edo gela horrek ezaugarri
|
hauek
izan behar ditu:
|
|
|
Gogoratu, bolumen handiko eraikin? ezaugarri
|
hauek
dituztenei deitzen zaiela:
|
|
|
Kontadoreen zentralizazioa unitate funtzional
|
hauek
osatzen dute:
|
|
|
Horniketa potentzia 43,5 kW-etik gorakoa da, eta 198 kW-erainokoa izan daiteke. Modulu bakoitzak osagai
|
hauek
ditu:
|
|
|
Banakako deribazioa barra kolektore orokorrean hasten da, eta elementu
|
hauek
osatzen dute: segurtasun fusibleak, neurketa multzoa eta aginte eta babes gailu orokorrak.
|
|
|
Banakako deribazioak elementu
|
hauez
osatuta daude: fase eroaleak (banaketa monofasikoa bada, bat; banaketa trifasikoa bada, berriz, hiru), neutro eroalea, babes eroalea eta etxebizitza edo lokalean dauden kontadoreei eragiteko eta tarifa orduak bereizteko aginte haria.
|
|
|
...adibidez, etxetresna elektriko asko jartzea aurreikusten den etxebizitzetan aurrez deskribatutako zirkuituetako bat baino gehiago jarri behar bada, eta, halaber, berokuntza elektrikoa, aire girotua, automatizazioa eta energiaren eta segurtasunaren kudeaketa teknikoa jartzea aurreikusten den kasuetan, edo 160 m2 tik gorako etxebizitzetan?, oinarrizko elektrifikazioko zirkuituez gainera, zirkuitu
|
hauek
instalatu behar dira:
|
|
|
Gela bakoitzean, erabilera puntu
|
hauek
instalatu behar dira, gutxienez:
|
|
|
1 bolumena.
|
Hauek
mugatzen dute:
|
|
|
2 bolumena.
|
Hauek
mugatzen dute:
|
|
|
3 bolumena.
|
Hauek
mugatzen dute:
|
|
|
|
Hauek
dira instalazio komunitario ohikoenak:
|
|
|
Garajeetan, BTEEz gainera, kontuan izan behar dira Eraikuntzaren Kode Teknikoko arau osagarri
|
hauek
: DB HS3 atala (Osasun egoera.
|
|
|
BKOa aukeratzeko, irizpide
|
hauek
hartzen dira kontuan:
|
|
|
Gehienezko pasabide intentsitatea.
|
Hauek
dira BKO ohikoenak:
|
|
|
kontuan izanik, eroale bakoitzaren ebakidurara egokituta egon behar du BKOak. Hain zuzen ere, aukeraketa irizpide
|
hauek
aplikatu behar dira, eta denetan zorrotzena aukeratu behar da beti.
|
|
|
Elikadura linea orokorraren neurriak irizpide
|
hauen arabera
zehazten dira:
|
|
|
Gorputzeko atal
|
hauek
babestu behar dira:
|
|
|
Eskularruak zer lan motatarako diren, nylonezkoak, kotoizkoak, larruzkoak edo kautxuzkoak izan daitezke, besteak beste. Tentsioarekin lan egiteko erabiltzen diren babes eskularruetako mota batzuk ageri dira irudi
|
hauetan
.
|
|
|
Gailuak blokeatzeko, sistema
|
hauetakoren
bat erabil daiteke:
|
|
|
Honako leku
|
hauetan
egin behar da egiaztapena:
|
|
|
|
Hauek
dira arrisku faktoreak aurrefabrikatuta ez dagoen eraikin bateko transformazio zentro bateko obran:
|
|
|
Jarraibide horien osagarri, beste alderdi
|
hauek
ere hartu behar dira aintzat:
|
|
|
|
Hauek
dira behe tentsioko edo tentsio ertaineko (20 kV artekoa) lur azpiko linea bati dagozkion obretako arrisku faktoreak:
|
|
|
Kabletarako zerra pertika edo kable pikagailuak erabiltzeko, ezinbestekoa da tresna horiek lurrarekin konektatzea? Lanaren ostean tentsioa berrezartzeaLana egin ostean eta instalazioan tentsioa jarri baino lehen, honako eragiketa
|
hauek
egin behar dira:. Lantokian: Lana aurrera eramateko talde lanean jardun behar izan bada, lantaldearen arduradunak langile guztiak elkartu, eta tentsioa ezarriko dela jakinarazi behar die.Zirkuitulaburreko konexioak kendu egin behar dira, halakorik badago.?
|
|
|
Era berean, honako jarraibide
|
hauek
ere bete behar dira, aurreko babes horien osagarri:
|
|
|
Honako helburu
|
hauek
ditu Legeak: ahalik eta hondakin gutxiena ekoiztea, hondakinak sortzeko eta kudeatzeko araubide juridikoa ezartzea, hondakin gutxiago sortu, berrerabili eta birzikla daitezen sustatzea (hurrenkera horri jarraikiz) eta beste balorizatzeko modu batzuk ezartzea, baita lurzoru kutsatuak arautzea ere, ingurumena eta herritarren osasuna babestearren.
|
|
|
Obra mota horretan, hondakin mota
|
hauek
sortzen dira gehienbat:
|
|
|
Enpresa elektrikoek erabiltzaileak elektrizitatez hornitzeagatik ordainetan jaso dezaketen zenbatekoa da tarifa elektrikoa, aldagai
|
hauen araberakoa
:
|
|
|
Azpitarifa
|
hauek
dituzte:
|
|
|
Ordutegi bereizketa izanez gero,
|
hauek
dira tarifa periodoak:
|