|
2001
|
|
|
2 Laukizuzen hauek azaleraren arabera, tipienetik
|
handienera
ordena itzazu.
|
|
|
4 bai eta perimetro bera duen eta C k baino azalera
|
handiagoa
duen G/ aukizuzen batenak.
|
|
|
M k 80 milimetroko perimetroarekin ukan daitekeen azalera
|
handiena
du.
|
|
|
348,75 dm cm-tan konbertitu 348,75 dm, dam-tan konbertitu cm-a dm-a baino tipiagoa da; cm gehiago bada: 10 aldiz gehiago. dam-a dm-a baino
|
handiagoa
da; dam gutiago bada: 100 aldiz gutiago.
|
|
|
: 348,75 dm be5te unitate batean adierazteko, tipiagoa a/ a
|
handiagoa
izanik ere, konbert5io tau/ a erabil daiteke.
|
|
|
8,7 dm hm-tan konbertitu hm-a, dm-a baino
|
handiagoa
da; hm gutiago bada: 1 000 aldiz gutiago.
|
|
|
Kae; u azalera unitateekin 1 Unitate bakoitza aitzinekoa baino 100 a/ diz
|
handiagoa
da.
|
|
|
95,3047 dm2 ren cm2-tan konbertitu 95,3047 dm2 ren dam2 tan konbertitu cm2-a dm2 a baino tipiagoa da; cm2 gehiago bada: 100 aldiz gehiago. dam2 a dm2 a baino
|
handiagoa
da; am2 gutiago bada: 10 000 aldiz gutiago
|
|
|
3 Berho jaunaren elgearen aide tipia 4 hm luze da. Zer da aide
|
handiaren
luzera?
|
|
|
Borda jaunaren baratzea laukizuzena da. Alde
|
handia
37 metro luze da eta aide tipia 10,8 m.
|
|
|
Zenbaki bat 1> ko zatiki batez biderkatzean, emaitza zenbaki hori baino tipiagoa da. Zenbaki bat 1 ko zatiki batez biderkatzean, emaitza zenbaki hori baino
|
handiagoa
da.
|
|
|
0 Azpian, emaitza hastapeneko zenbaki osoa baino
|
handiagoa
duten biderkadurak kalkulurik gabe aurki. f} Biderketa guziak kalkula.
|
|
|
Zenbat/ itro usam
|
handiak
–zeukan ontzi
|
|
|
Zenbaki hauek tipienetik
|
handienera
sailka itzazu.
|
|
|
0 Zer da erdiguneko karratuaren azalera? 0,5 dm2 baino tipiagoa ala
|
handiagoa
da?
|
|
2002
|
|
|
[g Problema iruditan: bilduma
|
handien
zenbatzeko 10naka hitzen erranahiaren berrikusteko (4 agindua), gauza bat bi tokiren" artean" kokatzeko (4 eta 5 aginduak) bai eta" barnealdea" eta" kanpoaldea" hitzen erabiltzeko (5 agindua). biltzeak duen abantailari ohartu.
|
|
|
Batuketaren kalkulatzeko jokabidea: " doble
|
handiak
"
|
|
|
� 1 °) Jokoa Zenbakien tau/ a Kanikarrek eta[[] eta [g: " Doble
|
handien
" kalkulua Dedek bezala Gokoaren deskribapena eta taula (6+ 6tik 9+ 9ra). Jokabidea 5ekora fitxategiaren bukaeran ikus).
|
|
|
10 bola daude abakoaren lerro batean. Sekuentzia abako
|
handi
bat daukan kartoia erabiliz has daiteke{ fitxategiaren bukaeran): ikasleek bola kopuru zehatz baten inguratzen ikasten dute.
|
|
|
[Q] Emana den bola kopuruaren bilduma sortu eta erabilia den batuketazko deskonposaketa azaldu. Abako
|
handia
dakarren kartoiari esker ariketa osagarriak egin daitezke.
|
|
|
79 orrialdean bezala. " Doble
|
handiak
" ere emanen ditugu.
|
|
|
79 orrialdeko jarduera bera. " Doble
|
handiak
" ere emanen ditugu.
|
|
|
+ n eta n+ 9 motako batuketak eta doble
|
handiak
.
|
|
|
� Kalkulu zalua: 5+ n eta n+ 5, 9+ n eta n+ 9 motako batuketak eta doble
|
handiak
.
|
|
|
Emaitza 20 baino bi jokamolde hauek baliatuko ditugu: kanikak 10naka kontatzen ditugu" hamar, hogei,
|
handiagoa
da baina ez du ondoko hamarrekoa hogeita hamar, berrogei, berrogeita hamar... eta zazpi, berrogeita hamazazpi") eta kutxa gainditzen. Adibidez:
|
|
|
� Kalkulu zalua: 5+ n eta n+ 5, 9+ n eta n+ 9 motako batuketak eta doble
|
handiak
.
|
|
|
� Kalkulu zalua: 5+ n eta n+ 5, 9+ n eta n+ 9 motako batuketak eta doble
|
handiak
.
|
|
|
[Q] Bilduma
|
handi
bat zenbatu (kontaketa eta hamarnakako multzoak erkatu). 116 orrialdeko E jarduerako prestatzen gaitu ariketa honek.
|
|
|
[Al Zenbakien diktaketa 10 arte bederen. lkasleek kantunoa urrunago ezagutzen baldin badute, zenbaki
|
handiagoak
proposatuko zaizkie. Orrialde behereko zenbakien lerroari esker, zenbaki horien zifrazko idazkera aurkituko dute.
|
|
|
adibidez," bi gehi hiru berdin..." dio irakasleak. lkasleek emaitza zuzenean idazten dute. Baturak ez dira 5 baino
|
handiagoak
. Kalkulu bakoitza berehala zuzentzen da.
|
|
|
Kanikarrek 10eko kütxa
|
handietan
biltzen dütü bere kanikak. Kütxa güziek 10 kanika ükenen ote dütüe?
|
|
|
� 10 kanika eduki ditzakeen Kanikarren kutxa
|
handia
baliatzen da Gtik 10erainoko zenbakien egituratzeko, 5 eta 10 ezaupide direla. Bitan antolatua den kutxa handi honek 5 laukitxo baditu aide bakoitzean.
|
|
|
� 10 kanika eduki ditzakeen Kanikarren kutxa handia baliatzen da Gtik 10erainoko zenbakien egituratzeko, 5 eta 10 ezaupide direla. Bitan antolatua den kutxa
|
handi
honek 5 laukitxo baditu aide bakoitzean.
|
|
|
[fil Kutxa
|
handi
hau ez da beti betea. Alde bat betea delarik, estalkia ezartzen zaio.
|
|
|
[ID Zenbaki
|
handienarekin
hasiz kalkulatzen du Kanikarrek: batura bera da.
|
|
|
2 bildumaren batzeari doakion berdintza egin (1) lhardets ezazü. 0 koilara
|
handi
badira.
|
|
|
� Ahozko kalkulua: 39 eta [fil Lehen kasuan koilarak{ ttipiak zein
|
handiak
) bilduz koilara bilduma egiten dela ulert erraza da; bigarren
|
|
|
[fil
|
Handienetik
ttipienerainoko sailkapena, bilduma antolatuak baliatuz.
|
|
|
Bïlduma
|
handiak
zenbatu j Ahozko kalkulua
|
|
|
(fil eta [g: Bilduma
|
handiak
zenbatu. Xori kopuruaren asmatzeko, denak konta genitzake edo ainara kopurutik abia gaitezke W!, 21, 22, 23,...). Zenbakien balioa (20 eta 5) eta zenbaki handia lehenik finkatua izaiteak egin molde honi ohartzea errazten dute.
|
|
|
Bilduma handiak zenbatu. Xori kopuruaren asmatzeko, denak konta genitzake edo ainara kopurutik abia gaitezke W!, 21, 22, 23,...). Zenbakien balioa (20 eta 5) eta zenbaki
|
handia
lehenik finkatua izaiteak egin molde honi ohartzea errazten dute. C n, egin molde bera balia daiteke lehen zenbakia 20 ez izanik ere.
|
|
|
" Doble
|
handiak
" (10+ 10eraino) 88
|
|
|
� Kalkulu zalua: 5+ n eta n+ 5, 9+ n eta n+ 9 motako batuketak eta doble
|
handiak
. l] J Atxikiaren kasua. Hamarrekoen kalkulatzeko, ikus 126 orrialdeko formulazioak.
|
|
|
Zonbat
|
handi
da Ef\aut?
|
|
|
• kutxak eta kanikak marrazten dituzte (adibidez, marra
|
handiak
10eko kutxen irudikatzeko eta Dedek bezala antolatu ttittak kanika bakarrentzat}.
|
|
|
bi zifrako zenbaki bat eta [fileta [I]: Formografoko irudiak haien izaria (ttipi, ertain,
|
handi
) edo izaitea azaltzen duen hitz zifra bateko zenbaki baten batuketak. batez (zirkulu, arroltze, laukizuzen, karratu, hiruki) izendatzen dira. Baina bi hiruki mota bada.
|
|
|
Gisa berean karratua laukizuzen erregularra dela erran genezake eta horrela karratuaren ikusmolde matematikoari hurbil gaitezke. Jarduera honetan, marrazkiaren egiteko behar diren irudien bilatzea erraza da irudi
|
handiak
suziri handiaren egiteko baliatuak baitira, ertainak suziri ertainarendako, eta abar. Zirrimarraren hutsetarik bi irudiak gaizki ezarririk gertatu dira (hiruki bat gaizki jarria eta arte handiegia suzirien artean}.
|
|
|
Gisa berean karratua laukizuzen erregularra dela erran genezake eta horrela karratuaren ikusmolde matematikoari hurbil gaitezke. Jarduera honetan, marrazkiaren egiteko behar diren irudien bilatzea erraza da irudi handiak suziri
|
handiaren
egiteko baliatuak baitira, ertainak suziri ertainarendako, eta abar. Zirrimarraren hutsetarik bi irudiak gaizki ezarririk gertatu dira (hiruki bat gaizki jarria eta arte handiegia suzirien artean}.
|
|
|
Jarduera honetan, marrazkiaren egiteko behar diren irudien bilatzea erraza da irudi handiak suziri handiaren egiteko baliatuak baitira, ertainak suziri ertainarendako, eta abar. Zirrimarraren hutsetarik bi irudiak gaizki ezarririk gertatu dira (hiruki bat gaizki jarria eta arte
|
handiegia
suzirien artean}.
|
|
|
[fil Problema iruditan: bilduma
|
handien
zenbatzeko 10naka biltzeak duen abantailari ohartu.
|
|
|
|
Handienetik
|
|
|
Kenketaren kalkulatzeko jokabidea: kopuru
|
handi
bat kendu Ürtxaintxak badütü 10 hür. Marrazkia egiazta ezazü.
|
|
|
Zenbaki problemen kasuan, norberak zuzendu proble� mei leku
|
handia
eman diegu: honenbeste manatzen den egoerak, zenbaki baten osagaien bilatze egoerak(" gordai� luarekilako problemak"), iruditako problemak, etab. Nahi bezainbat itsats eta ken daitezkeen Kanikarren kutxa estalkiekin gisako horretako egoerak sortzen dira.
|
|
2005
|
|
|
Mauroak iheska zihoazen, eta besteak jarraiki zitzaizkien. Eta hilketa
|
haundi
hura ez zen kondatzekoa, zaldiek odol gorritan edan baitzezaketen. Une hartan, kristauek itzultzea erabaki zuten.
|
|
|
Saltzaileek eta eskulangileek karrika hertsietan zituzten beren saltegiak. Ardura karrika horiek zikinak izaten ziren baina bizi
|
handia
iragaiten zen. Orduko jende gehienek irakurtzen ez zekitelako, ikurrak zintzilik ezartzen zituzten saltegi eta lantegien atalburuetan.
|
|
|
Orduko jende gehienek irakurtzen ez zekitelako, ikurrak zintzilik ezartzen zituzten saltegi eta lantegien atalburuetan. Etxeak zurez eginak ziren eta suteek kalte
|
handiak
egiten zituzten. Mila lagunez goragoko hiriak arras guti ziren Euskal Herrian.
|
|
|
Baiona Erdi Aroan ibai portua zen. Europako itsas portu
|
handienekin
salerostean ari zen. XII. mendean Ingalaterraren meneko zegoen, Akitania guzia bezala.
|
|
|
Haragia, berriz, bekan jan zitekeen eta jaten zen puxka ehizaren bidez eskuratutakoa izaten zen. Baserrietan arkumeak eta urdeak ere izaten zituztenez, haiek hiltzen zituzten eguna
|
handia
izan ohi zen. Urdea hiltzen zenean, ohidura zen odolgiak egin eta auzokoen artean banatzea.
|
|
|
Leireko monasterioa Pirinioetako
|
handienetarik
da. Hamar nafar erregeren gorpuzkinak begiraturik daude zurezko kutxa batean.
|
|
|
Diru beharretan zenean, erregeak judu banketxe familia
|
handiei
mailega ziezaiekeen.
|
|
|
Antso
|
Handiaren
garaian izan zuen erresumak bere hedadura handiena. Gero jaunttoen arteko borrokengatik eta bestalde, Gaztela eta Aragoiko erregeak indartu zirelako, Nafarroako erresuma ahulduz joan zen.
|
|
|
Antso Handiaren garaian izan zuen erresumak bere hedadura
|
handiena
. Gero jaunttoen arteko borrokengatik eta bestalde, Gaztela eta Aragoiko erregeak indartu zirelako, Nafarroako erresuma ahulduz joan zen.
|
|
|
Antso
|
Handiaren
garaiko erresuma zabala
|
|
|
Gerlari
|
handia
eta antolatzaile argia baitzen, Antso Handiak lurralde franko bereganatu zituen.
|
|
|
Gerlari handia eta antolatzaile argia baitzen, Antso
|
Handiak
lurralde franko bereganatu zituen.
|
|
|
..................................
|
handia
bazuten: zapatariak, mandazainak, harakinak, dendariak,.........
|
|
|
...................................................................., ikazkinak, zorrotzaileak, sukaldariak, ola gizonak... horiek guziek bakarrik deus guti egin zezaketen baina antolakuntzaren bidez botere
|
handia
eskuratu zuten. [...]
|
|
|
987an Hugo Kapet Paris inguruko Errege zen. Ordutik, Frantziako erresuma handituz joan zen eta garrantzia
|
handia
hartu zuen Europan.
|
|
|
1152az geroztik eta hiru mendez, Lapurdiko eta Zuberoako probintziak ingelesen meneko izan ziren. Garai hartan Zuberoak eta Lapurdik askatasun
|
handia
izan zuten beren ohituren eta legeen begiratzeko.
|
|
|
Antso III.a edo Antso
|
Handia
(999) Iruñeko erregea izan zen. Haren erresuman euskaldunak eta erdaldunak bizi ziren Astorgatik Ribagortzara.
|
|
|
1234an Antso azkarra hil zenean, rralde hauek. Funtsean, Antso
|
Handiak
zituen Zuberoako eta Lapurdiko jaurerriak sortu. Errege honen erresuma Leongo eremuetatik Gaskonia eta Kataluniaraino hedatzen zen. kondea Nafarroako Errege hautatu G zuten eta honen erregealdian Foru
|
|
|
Antso
|
Handiak
, hil aitzin, bere semeen artean banatu zituen lurralde dikotz. et guziak eta Iruñeko erresuma zatikatu zen. Beste tirabira franko zirela eta, Iruñeko erresuma emeki ahulduz joan zen.
|
|
|
Goiko Markara abiatu zen harri koskorrak bezain ugaritsuak ziren tropekin. Zaragozaren inguruetan gelditu zen,
|
handik
Tuteraraino igaiteko. [...] Iruñeko herrialde sinesgabean sartu zen (924ko uztailaren 10ean) indarrean, Jainkoa eta bere erlijioa, sinesgabeen profanazioengatik mendekatzeko."
|
|
|
Antso
|
Handiaren
garaiko erresuma zabala
|
|
|
Gerlari
|
handia
eta antolatzaile argia zelako, Antso Handiak lurralde franko bereganatu zituen. Errege honen eragina Leoneraino heltzen zen mendebaldetik, Bartzelonara buruz ekialdetik, Errioxako lurretaraino hegoaldetik.
|
|
|
Gerlari handia eta antolatzaile argia zelako, Antso
|
Handiak
lurralde franko bereganatu zituen. Errege honen eragina Leoneraino heltzen zen mendebaldetik, Bartzelonara buruz ekialdetik, Errioxako lurretaraino hegoaldetik.
|
|
|
Antso
|
Handiaren
garaian izan zuen erresumak bere hedadura handiena. Gero jaunttoen arteko borrokengatik eta Gaztelako eta Aragoiko erregeak indartu zirelako, Nafarroako erresuma ahulduz joan zen.
|
|
|
Antso Handiaren garaian izan zuen erresumak bere hedadura
|
handiena
. Gero jaunttoen arteko borrokengatik eta Gaztelako eta Aragoiko erregeak indartu zirelako, Nafarroako erresuma ahulduz joan zen.
|
|
|
arte erromanikoa Frantzian sortu zen X. mendean eta Europa guzian hedatu XI. eta XII. mendeetan. Arkitekturan ere eragin
|
handia
izan zuen eta bereziki lehenbiziko katedralen eraikuntzan.
|
|
2008
|
|
|
RRIAN, Pedro auzoko futbol partidetako vedettea izan zen. Hegian zuhaitz
|
handiak
zituen karrika batean jostatzen zen, eta haien itzalean lasterka ibiltzea udan errekan bainatzea bezain goxo zen. Hostoen firfirak sentiarazten zion Pedrori kirol zelai estali batean zela eta han txalotzen zutela Daniel epizeriako semearen pase on bat hartzen zuelarik; orduan Pele bezala lerratzen zen defentsako erraldoien artean, eta atera xuxen jotzen zuen gol baten sartzeko.
|
|
|
– Bai, Jauna, erran zuen Juanek, eta tarrapataka betazalak zimurtu zituen, mihia tiratu eta" A"
|
handi
bat izkiriatu idazlanaren hasteko. Kapitaina arbelari buruz joan zelarik eta errientsarekin mintzatzen hasi, Pedrok Juanen orriari behatu zion eta galdatu:
|
|
2012
|
|
|
Estatu Orokorrak: hiru ordenetako diputatuak edo ordezkariak biltzen zituen Frantziako batzar
|
handia
. eskari: galdea.
|
|
|
Bizitasun ttipiko hiria zen, portuko trafikoa arras ahula zuen. Aturriren barrak, erran nahi baita bokalean zegoen harea meta
|
handi
batek, itsasontzien harat honatak azkarki trabatzen zituen.
|
|
|
• Estatu Orokorrak: hiru ordenetako diputatuak edo ordezkariak biltzen zituen Frantziako batzar
|
handia
.
|
|
|
• foru: Erdi Aroan hiri
|
handi
baten sortzeko araudia. Eskualde bakoitzeko usaia eta ohiturak, Espainiako errege erreginek errespetatu behar zituztenak.
|
|
|
• jaurobi: neurri
|
handiko
monumentua, barnean hilobiak dauzkana.
|
|
|
• manufaktura: gauzak eskuz eta kopuru
|
handian
egiten diren lantegia.
|
|
|
◦ Aurkikuntza
|
handiak
|
|
|
AURKIKUNTZA
|
HANDIAK
|
|
|
Espeziak, zeta eta urrea eskuratzera, leku haietako jendeen giristinotzera, bai eta abentura eta jakitate zientifiko bila ere zoazen. Zalutasun
|
handiko
itsasontziak baliatu zituzten: karabelak.
|
|
|
XV. eta XVI. mendeetako hiru bidaia
|
handi
|
|
|
AURKIKUNTZA
|
HANDIA
|
|
|
Ordura arte, Amerika" amerindiar" deitu populuen esku zen. Bi inperio
|
handi
nagusi ziren kontinentean: Mexikon, azteken inperioa eta Andeetako mendilerroan, inka populuena. aitzineko orrialdeko 2 dok.
|
|
|
13 000ko bat bizilagun zituen hiri hori, negoziolari eta bankari batzuek kudeatzen zuten. Jende horien biziaren parte
|
handiena
portuko lanei lotua zitzaien.
|
|
|
AURKIKUNTZA
|
HANDIAK
|
|
|
Europarrek giristinoen erlijioa eta beren hizkuntzak inposatu zituzten (gaztelera eta portugesa, latinetik datozen bi hizkuntza;" Amerika latina" erran moldea hortik heldu da). Euskaldun batzuek esku hartze
|
handia
izan zuten kolonizazioan. Buenos Aires hiria Juan Garai bizkaitarrak sortu zuen 1580an.
|
|
|
Zein dira humanismoaren hiru gune
|
handienak
–
|
|
|
Humanismoaren gune nagusiak: inprimategi
|
handiak
, antzinateko liburuen itzulpenak, humanista kopuru handiak.
|
|
|
Humanismoaren gune nagusiak: inprimategi handiak, antzinateko liburuen itzulpenak, humanista kopuru
|
handiak
.
|
|
|
Bidaiari anitzi esker italiar arteak eragin
|
handia
izan zuen Frantziako eta Europako margolaritzan, eskulturan eta arkitekturan. Frantses erresumako erregeek eta nobleek eginarazi zituzten egoitzek, Erdi Aroko gazteluen itxura zuten.
|