2003
|
|
8 Haatik, legeak
|
ezin du
ahantzi adingabeak eginiko ekintzaren ondoriozko kaltedun edo biktimaren interes berezia. Horretarako, prozedura berezia, arina eta formalismo gutxikoa ezarri behar da, hala denean, kalte-galeren ordaina emateko.
|
|
Adingabea halako egoeretan izanez gero, Fiskaltzak neurri zehatzak sustatu behar ditu, adingabearen interesarekin bat datozenak; horrez gain, Fiskaltzak sustatu behar du legeetan ezarritako babes-organismoak eratzea. Legearen arabera, bestalde, zuhurtziagabekeriazko egite eta ez-egiteak
|
ezin dira
zehatu erregimen itxiko barneratzea dakarten neurriekin.
|
|
Alderdiek hala eskatuta, eta epaitegiko talde teknikoei eta autonomia-erkidegoko erakunde publiko eskudunari entzun eta gero, adingabeen epaileak ahalmen zabalak erabil ditzake, ezarritariek beste batzuekin ordezteko. Zentzuzko neurriak eteteko edo ezarritako hokoa denez, horrekin
|
ezin dira
urratu edo gutxitu prozesuko bermeak, horixe baita arautegi berriaren oinarrizko helburuetatik bat. Gainera, adingabeen epaileak ahalbide dezake adingabearen gurasoek parte hartzea neurriak eta horien ondorioak aplikatzerakoan.
|
|
Gizartearentzako prestazioen neurria
|
ezin da
ezarri adingabearen adostasunik gabe; ezintasun hori bat dator Espainiako Konstituzioaren 25.2 artikuluarekin. Neurri horren ondorioz, jarduera zehatz bat burutu behar da, aldez aurretik finkatutako saioetan zehar; jarduera hori onuragarria izango da, gizartearentzat orokorrean nahiz edozein arrazoiren ondorioz beharrizanean dauden gizabanakoentzat.
|
|
5 Modu berean, lege organiko hau idazteko irizpen eragileak izan dira, besterik
|
ezin
eta, Konstituzio Auzitegiaren doktrinan barneratuak, batez ere, otsailaren 14ko 36/ 1991 eta martxoaren 17ko 60/ 1995 epaietan. Bi-bion oinarri juridikoak aintzat hartu dira.
|
|
Hala ere, hori guztia prozedura arruntari egin dakizkiokeen bestelako moldaketei kalterik egin gabe, moldaketa horiek ahalbidetzen baitute prozedura-motaren izaera eta helburua kontuan hartzea. Zenbait neurri hartzera dator hori, neurriok
|
ezin baitira
zehatzaileak izan, aurrezaintza berezira zuzendutakoak baino, adingabea birsartzeko eta haren
|
|
Epailearen ustez komenigarri diren beste betebehar guztiak betetzea. Epaileak, ofizioz edo Fiskaltzak hala eskatuta, halako betebeharrak ezar ditzake epaiaren menpe dagoena gizartean sar dadin berriro; baina neurri horiek
|
ezin diote
inoiz ere kalterik egin hark gizabanako gisa duen duintasunari.
|
|
j) Gizartearentzako prestazioak. Neurri hori
|
ezin da
ezarri adingabearen adostasunik gabe. Neurri honen menpe dagoen gizabanakoak aldez aurretik finkatutako zenbait jarduera burutu bebekoak dira, eta gizartearentzat intereshar ditu; jarduera horiek ordaindu gagarri edo beharrizanean daudenentzat onuragarri gertatzen dira.
|
|
lehenengo denboraldia kasuan kasuko zentroan burutuko da artikulu honen aurreko paragrafoan egindako deskripzioaren arabera; bigarren denboraldia zaintzapeko askatasunaren erregimenean burutuko da epaileak aukeratutako modalitatean. Iraupena, guztira,
|
ezin da
izan 9 artikuluak ezartzen duena baino luzeagoa. Talde teknikoak argibideak eman beharko ditu bi denboraldi horien edukiari buruz, eta epaileak epaian bertan adieraziko du zein den bakoitzaren iraupena.
|
|
Adingabeen epaileak
|
ezin du
ezarri Fiskaltzak edo akusatzaile partikularrak eskaturiko neurriak baino eskubideen murrizketa handiagoa edo denbora luzeagokoa dakarren neurririk.
|
|
Era berean, 7.1.a), b), e), d) eta g) arauetan ezarritako neurri askatasun-gabetzaileen iraupena
|
ezin da
inoiz izan egitate berberaren ondorioz subjektuari ezarriko litzaiokeen zigor askatasun-gabetzailea baino luzeagoa, subjektuak, adin nagusiko izanez gero, Zigor Kodearen arabera erantzukizuna duela adierazi izan balitz.
|
|
Neurrien iraupena
|
ezin da
izan bi urtetik gorakoa. Ondore horietarako, zenbatu egingo da, lege honen 28.5 artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz, hala denean, adingabeak kautela-neurriaren ondorioz jadanik bete duen denbora.
|
|
Ondore horietarako, zenbatu egingo da, lege honen 28.5 artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz, hala denean, adingabeak kautela-neurriaren ondorioz jadanik bete duen denbora. Ezarritako neurria gizartearentzako prestazioak egitea izan bada, horrek
|
ezin du
izan ehun ordutik gorako iraupena. Ezarritako neurria asteburuko egotaldia izan bada, horrek ezin du zortzi asteburutik gorako iraupenik izan.
|
|
Ezarritako neurria gizartearentzako prestazioak egitea izan bada, horrek ezin du izan ehun ordutik gorako iraupena. Ezarritako neurria asteburuko egotaldia izan bada, horrek
|
ezin du
zortzi asteburutik gorako iraupenik izan.
|
|
6) Zuhurtziagabekeriazko egite edo ez-egiteak
|
ezin dira
zehatu erregimen itxiko barneratze-neurriekin.
|
|
Epaiaren menpeko gizabanakoari neurri batzuk ezartzen bazaizkio prozedura berean, eta neurri horiek
|
ezin badira
aldi berean bete, epaileak entzun egingo du talde teknikoaren ordezkariak eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak esan beharrekoa, eta, Fiskaltzak eta adingabearen letraduak hala proposatuta, neurri horiek guztiak nahiz horietatik batzuk ordez ditzake, edo guztiak elkarren segidan betetzea ezar dezake; azken kasu horretan, neurriak betetzeko epe osoa ezin da izan n...
|
|
...iek ezin badira aldi berean bete, epaileak entzun egingo du talde teknikoaren ordezkariak eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak esan beharrekoa, eta, Fiskaltzak eta adingabearen letraduak hala proposatuta, neurri horiek guztiak nahiz horietatik batzuk ordez ditzake, edo guztiak elkarren segidan betetzea ezar dezake; azken kasu horretan, neurriak betetzeko epe osoa
|
ezin da
izan neurririk astunenaren ondorioz ezartzen den denboraren bikoitza baino luzeagoa.
|
|
Poliziako funtzionarioek adingabea atxilotzen dutenean, atxiloketa horrek
|
ezin du
iraun egitateak argitzeko zein ikerketa burutu eta ikerketa horietarako behar-beharrezkoa den denbora baino gehiago; eta, edozein kasutan, hogeita lau orduko gehieneko epean, adingabe atxilotuari askatasuna eman behar zaio edo Fiskaltzaren esku utzi behar da. Hala denean, Prozedura Kriminalaren Legeko 520bis artikuluan xedatutakoa aplikatuko da, eta adingabeen epaileari eskumena eratxikiko zaio manu horretan agindutako ebazpen judizialak emateko.
|
|
Behin adiskidetzea gertatu eta gero, edo biktimarekin edo egindako delitu nahiz faltaren ondoriozko kaltedunarekin bereganatutako konponketa-konpromisoa bete eta gero, edo bata edo besteak
|
ezin badira
gauzatu adingabearen borondatetik kanpoko arrazoien ondorioz, Fiskaltzak bukatutzat joko du instrukzioa, eta jarduna largetsi eta artxibatzea eskatuko dio epaileari, horretarako jarduna hari bidaliz.
|
|
Audientzia Nazionalaren eskumeneko prozedurak
|
ezin dira
pilatu adingabeen jurisdikzio-eremuan instruitutako beste prozedura batzuekin, subjektu egotziak berberak izan zein izan ez.
|
|
Bere kabuz egitea adingabearen letraduak proposatu, eta fiskalak instrukzioan zehar eta lege honen 26.1 artikuluak xedatutakoaren arabera ezetsi dituen frogak, baldin eta frogok
|
ezin badira
entzunaldian zehar egin eta epailearen ustez erabakigarri izan badaitezke prozesuaren ondoreetarako. Behin frogak egin eta gero, horren emaitzak bidaliko dizkie Fiskaltzari eta adingabearen letraduari, entzunaldiko bilerak hasi baino lehenago.
|
|
Ezarritako neurri guztiak edo horietatik batzuk
|
ezin badira
aldi berean bete, elkarren segidan beteko dira hurrengo erregelak kontuan hartuta, salbu eta epaileak adingabearen intereserako beste hurrenkera bat ezartzen duenean:
|
|
Zentroa zein erakunde publikorengabeen bizitza, osotasun fisikoa eta osa menpe egon eta erakunde horrek adinsuna zaindu behar du. Adingabeei
|
ezin zaie
inoiz ere tratu apalesgarririk eragin, ezta hitzez nahiz egitez tratu txarrik ere; ezin da haien aurka nahierakeriazko edo beharrezkoa ez den zorroztasunik erabili, arauak betetzeko orduan.
|
|
Zentroa zein erakunde publikorengabeen bizitza, osotasun fisikoa eta osa menpe egon eta erakunde horrek adinsuna zaindu behar du. Adingabeei ezin zaie inoiz ere tratu apalesgarririk eragin, ezta hitzez nahiz egitez tratu txarrik ere;
|
ezin da
haien aurka nahierakeriazko edo beharrezkoa ez den zorroztasunik erabili, arauak betetzeko orduan.
|
|
Adingabeak euren egoitzatik hurbilen dagoen zentroan izan behar dira, euren barneratze-erregimenarekin bat etorriz; adingabeak
|
ezin dira
eraman euren autonomia-erkidegotik kanpo, lege honetan eta beronen garapenerako arauetan ezarritako kasu eta betekizunekin izan ezik.
|
2004
|
|
2 Legean akta egin behar dela xedatuz gero, bertara bilduko da zehatz-mehatz jardun guztia. Hala ere, lege honen arabera, grabatu eta erreproduzitzeko balio duen euskarrian erregistratu behar bada jarduna, aktan jasoko dira alderdien eskaerak eta proposamenak, eta auzitegiak emandako ebazpenak bakarrik, baita euskarri hartan jaso
|
ezin
daitezkeen inguruabar eta intzidentziak ere, denbora eta tokiari buruzko datuekin batera.
|
|
155 artikuluaren 1 paragrafoko kasuetan
|
ezin
badaiteke egiazta jasotzaileak komunikazioa jaso duela, eta komunikazioaren helburua bada epaiketan bertaratzea edo alderdiek prozesuko jardun jakin bat gauzatu zein horretan parte hartzea, orduan komunikazioa emate bidez egingo da, 161 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
Bide horretatik
|
ezin bada
jakin zeintu ez badu, 156 artikuluan xedatutakoa den demandatuaren egoitza, eta demandatzaileak beste egoitza bat zehazren arabera jokatuko da.
|
|
Hala denean, 156 artikuluan aipatu ikerketak burutu badira, eta komunikazioaren jasotzailearen egoitza
|
ezin bada
jakin, edo hori aurkitzea edo berorri komunikazioa ondore guztiekin egitea ezinezkoa bada aurreko artikuluetan xedatutakoaren arabera, edota horrela erabakitzen bada 157 artikuluaren 2 paragrafoan aipatu kasuan, orduan auzitegiak, probidentzia bidez eta inguruabar horiek jaso ondoren, komunikazioa aginduko du ebazpenaren kopia edo zedula epaitegi edo auzitegiko iragarki-taulan jarriz.
|
|
Auzitegiak ulertzen badu lekuko edo adituaren desenkusa
|
ezin dela
aintzat hartu edo egiaztatu, orduan eutsiko dio ikustaldirako zehaztu datari, eta lekuko edo adituari hala jakinaraziko dio, agertzeko agindeia eginez, 292 artikuluko bigarren paragrafoak ezarri ohartarazpenarekin.
|
|
2 Aurreko paragrafoko erregistro-bideak
|
ezin
badaitezke erabil, edozein arrazoi dela medio, ikustaldia agirietan jasoko da, idazkari judizialak egindako aktaren bitartez.
|
|
2) Ebazpena emateko magistratu nahikorik ez badago, edo epaile nahiz idazkari judizialaren gertatze bidezko ondoezarengatik, baldin eta hori
|
ezin
badaiteke ordeztua izan.
|
|
1) Auzitegiak ebatzi behar badu ekitaldian bertan erabaki
|
ezin duen
intzidente-arazoren bat.
|
|
2) Auzitegiaren egoitzatik kanpo froga-eginbideren bat gauzatu behar eta berori burutu
|
ezin bada
saio baten eta bestearen artean.
|
|
Ikustaldia
|
ezin bada
berriro hasi geldiarazpenetik hurrengo hogei egunetan, orduan beste ikustaldi bat egingo da, eta, horretarako, beste data bat zehaztuko da ahalik eta egunik gertuenerako.
|
|
Aipatu epea igaro ez bada ere, gauza bera egingo da, geldiarazitako ikustaldia zein epaileren aurrean egiten hasi eta hori ordeztu behar denean. Kide anitzeko auzitegiei dagokienez, hori gertatuko da, ikustaldia
|
ezin bada
berriro hasi, ikustaldian jardun duten magistratuetatik ebazpena emateko nahikorik ez delako.
|
|
1 Ikustaldia egin ondoren magistraturen bat ezinduta geratu bada, eztabaida eta botaziora joan
|
ezin dela
, berorrek botoa emango du idatziz, arrazoituta eta sinatuta, eta zuzenean igorriko dio auzitegiko buruari. Halakoetan, magistratuak ezin badu idatzi edo sinatu, idazkari judizialaz baliatuko da.
|
|
1 Ikustaldia egin ondoren magistraturen bat ezinduta geratu bada, eztabaida eta botaziora joan ezin dela, berorrek botoa emango du idatziz, arrazoituta eta sinatuta, eta zuzenean igorriko dio auzitegiko buruari. Halakoetan, magistratuak
|
ezin badu
idatzi edo sinatu, idazkari judizialaz baliatuko da.
|
|
2 Magistratu ezinduak
|
ezin badu
modu horretan ere botorik eman, auzia erabakiko dute ikustaldira joan diren gainerako magistratuek, horiek nahiko badira gehiengoa osatzeko. Ez badira nahiko, beste ikustaldi bat egingo da, aurreko ikustaldian izan direnekin eta ezinduak ordeztu behar dituztenekin; kasu horri lege honen 190 artikulutik 192.erakoetan xedatutakoa aplikatuko zaio.
|
|
3 Aurreko paragrafoan xedatutakoa aplikatuko da, halaber, ikustaldian esku hartu zuten magistratuetatik edozeinek parte hartu
|
ezin badu
eztabaidan eta botazioan, 194 artikuluaren 2 paragrafoan ezarri kasuetatik bat berari gertatzeagatik.
|
|
Pertsona bakarreko auzitegietan, ikustaldia egin ondoren bertan egon den epailea ezinduta geratu bada eta
|
ezin badu
ebazpenik eman, ezta idazkari judizialaren laguntzarekin ere, orduan beste ikustaldi bat egingo da, ezindua ordeztuko duen epailea ikustaldi horren buru izanik.
|
|
Aurrekoa egingo da, berebat, ikustaldian parte hartu duen epaileak
|
ezin badu
ebazpenik eman, 194 artikuluaren 2 paragrafoan ezarri kasuetatik bat gertatzeagatik.
|
|
2 Kide anitzeko auzitegian auzia erabaki ondoren, botoa eman duten magistratuetatik edozein ezinduta geratu bada eta
|
ezin badu
ebazpena sinatu, orduan beraren ordez hori egingo du auzitegi horren buru denak; halakoetan, beraren ordez sinatuko duen magistratu horrek haren izena adieraziko du; eta magistratu ezinduak botua eman baina sinatu ezin izan zuela agerraraziko du.
|
|
Ebazpenak irmoak dira, horien aurka
|
ezin bada
errekurtsorik jarri, legeak halakorik xedatu ez duelako, edo, errekurtsoa xedatuta egon arren, legez ezarri denbora igaro delako, alderdietatik inork berori aurkeztu gabe.
|
|
Epaitza horretara bilduko dira, zenbakituta, alderdien uziei dagozkien erabakiak, nahiz eta uziok onartzea edo ez onartzea zuzenbideko oinarriek ondorioztatu ahal izan. Halaber, kostuen gaineko erabakia bilduko da, eta, hala denean, kondenaren zenbatekoa zehaztuko du epaitzak, horren zehaztapena
|
ezin
utz daitekeela epaiaren betearazpenerako, lege honen 219 artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe.
|
|
1 Diru-kopuru zehatzaren edo fruitu, errenta, onura nahiz edozein motatako ekoizkinen ordainketa epaiketan eskatzen bada, demanda
|
ezin
daiteke mugatu horiek eskuratzeko eskubidea adierazten duen epai hutsa lortzera; halakoetan, horiek ordaintzeko kondena eskatu beharko da, nahiz horien kopurua argi zehaztuta, zehaztapen hori ezin eska daitekeela epaia betearaztean, nahiz likidazioa egiteko oinarriak argi zehaztuta, likidazio hori eragiketa aritmetiko hutsa izango dela.
|
|
1 Diru-kopuru zehatzaren edo fruitu, errenta, onura nahiz edozein motatako ekoizkinen ordainketa epaiketan eskatzen bada, demanda ezin daiteke mugatu horiek eskuratzeko eskubidea adierazten duen epai hutsa lortzera; halakoetan, horiek ordaintzeko kondena eskatu beharko da, nahiz horien kopurua argi zehaztuta, zehaztapen hori
|
ezin
eska daitekeela epaia betearaztean, nahiz likidazioa egiteko oinarriak argi zehaztuta, likidazio hori eragiketa aritmetiko hutsa izango dela.
|
|
3 Aurreko kasuetatik kanpo, demandatzaileak
|
ezin du
eskatu, eta auzitegiak ere epaia ematean ezin du ezarri, kondena likidazioaren erreserbarekin egitea, horren betearazpena dela eta. Aurrekoa gorabehera, onartuko zaie, bai demandatzaileari eskatzea, bai auzitegiari epaia ematean ezartzea, diru-kopurua, fruituak, errentak, onurak edo ekoizkinak ordaintzeko kondena ematea, uzia hori bada soil-soilean eta geroko auzi baterako uzten badira kopuru zehatzen likidazio-arazoak.
|
|
3 Aurreko kasuetatik kanpo, demandatzaileak ezin du eskatu, eta auzitegiak ere epaia ematean
|
ezin du
ezarri, kondena likidazioaren erreserbarekin egitea, horren betearazpena dela eta. Aurrekoa gorabehera, onartuko zaie, bai demandatzaileari eskatzea, bai auzitegiari epaia ematean ezartzea, diru-kopurua, fruituak, errentak, onurak edo ekoizkinak ordaintzeko kondena ematea, uzia hori bada soil-soilean eta geroko auzi baterako uzten badira kopuru zehatzen likidazio-arazoak.
|
|
1 Oro har, ez dira onartuko jardunaren deuseztasunari buruzko intzidenteak. Hala ere, salbuespen gisa, alderdi legitimoek edo halakoak izan behar zutenek idatziz eska dezakete jardunaren deuseztasuna, forma-akatsetan oinarrituz, baldin eta forma-akatsok defentsarik eza sortu badute, eta, akatsak gertatu ziren unea dela eta, akats horiek prozesua amaitzeko ebazpenaren aurretik salatu ezin izan badira, eta, gainera, errekurtso arrunta edo berezia
|
ezin bada
jarri ebazpenaren aurka.
|
|
4 Alderdien artean oso-osoko edo zati bateko desadostasuna badago, beharrezko froga proposatuko da, froga ekitaldi horretan bertan gauzatuz, edo, une horretan
|
ezin bada
, hamabost eguneko epean. Auzitegiak auto bidez ebatziko du jarduna berregiteko modua edo horiek berregiteko ezintasuna.
|
|
Ez da auzialdiaren edo errekurtsoaren iraungitzea gertatuko, prozedura gerarazi bada ezinbesteko kasuaren ondorioz, edo alderdien nahiz interesdunen borondatearen aurkako arrazoien ondorioz, edo haiei egotzi
|
ezin zaizkien
arrazoien ondorioz.
|
|
Auzitegiek uste badute alderdietatik batek prozesuko onustea errespetatu gabe jardun duela, orduan horri 180 eurotik 6 000 eurorako isuna ezar diezaiokete, hori arrazoituz eta proportzionaltasun-printzipioa errespetatuz. Isun horrek
|
ezin
gaindi dezake auziaren kopuruaren herena.
|
|
2 Epaiketa arruntean erabakiko dira, berebat, 500 000 pezetatik gorako munta duten demandak eta gutxi gorabehera ere kalkulatu
|
ezin den
interes ekonomikoa dutenak*.
|
|
11 Zerbait egiteko prestazioari buruzko demandetan, horren munta izango da egin nahi den horren kostua edo hori ez egiteak sortutako kalte-galeren zenbatekoa; azken kasu horretan,
|
ezin dira
kopuru biok metatu, salbu eta, prestazioa betetzea eragiteaz gain, kalte-ordaina eskatu denean. Kalte-galeren zenbatekoa edo kalkulua kontuan hartu beharko da, prestazioa norberak bete beharrekoa bada edo prestazioa zerbait ez egitekoa bada, nahiz eta prestazioa betetzea eskatu, uzi nagusi legez.
|
|
Demanda epaiketa arruntaren izapideetatik bideratuko da, baldin eta auzi-jartzaileak munta zehazterik ez badu, ezta gutxi gorabehera ere, objektuak interes ekonomikorik ez duelako, interes hori
|
ezin delako
kalkulatu munta zehazteko legezko erregelen bidez, edota, kalkulua egiteko erregela aplikagarria izan arren, munta hori demanda jartzean zehazterik ez dagoelako.
|
|
Auzi-jartzaileak adierazitakoaren aurka, auzitegiak uste badu demandaren munta egin dela balioetsi edo
|
ezin dela
zehaztu, ezta gutxi gorabehera ere, eta, horren ondorioz, hitzezko epaiketaren izapideak egoki ez direla, orduan auzitegiak ofizioz emango dio auziari epaiketa arruntaren izapidetza, probidentzia bitartez, betiere prokuradorearen izendapena eta abokatuaren sinadura jaso direnean.
|
|
2 Demanda edo erantzuna aurkeztean, alderdiek
|
ezin badituzte
eskuratu aurreko paragrafoaren lehen hiru zenbakietan aipatu agiri, baliabide eta tresnak, orduan zehaztuko dute horiek dauden artxibo, protokolo edo tokia, edota ziurtagiria lortzeko erregistro, erregistro-liburu, jardun nahiz espedientea.
|
|
3) Alderdiari egotzi
|
ezin
dakizkiokeen arrazoien ondorioz, agiri, baliabide edo tresnak ezin izan direnean lehenago lortu, baldin eta 265 artikuluaren 2 paragrafoko zehaztapena, edo, hala denean, lege honen 265 artikuluaren lehen paragrafoko 4 zenbakian aipatu iragarpena garaiz egin badu alderdiak.
|
|
Halaber, zigor-arloaz besteko epaitu aurreko arazoak azal daitezke, eta arazo horiek ondore etengarri eta lotesleak izan ditzakete, prozesu zibileko alderdiak ondoreokin ados egonez gero. Bukatzeko, ondore etengarriak dituen epaitu aurrekotasun zibila ere onartu da, baldin eta prozesuak pilatu
|
ezin badira
edo prozesuetako bat amaitzeko badago.
|
|
Alabaina, Konstituzio Auzitegiak bere garaian nabarmendutakoari segiz, nahitaezkoa da prozesuko konponbide zehatz bat bilatzea, errotikako deuseztasuna
|
ezin denerako
ofizioz adierazi, ezta errekurtso bidez salatu ere, deuseztasun hori zein akatsek eragin eta akats hori gertatu zeneko unea kontuanduteko aukerarik ez izatea edo errekur hartuta, betiere akats larria denean eta defentsarik eza eragiten duenean. Akatson artean daude, esate baterako, epaia eman aurreko ikustaldietan jartso egokiak jartzeko epaia ezagutzeko aukerarik ez izatea.
|
|
Egia esan, jarduna deuseztatzeko intzidente bereziaren bitartez, irmotzat har daitezkeen epaiak eta beste azken ebazpen batzuk uki daitezke. Baina legegileak
|
ezin dizkio
, irmotasunaren izenean, aurretik dagoen errotikako deuseztasunari begiak itxi, deuseztasun horrek, bere ezaugarri, irmotasuna barne, eta ondore guztiekin, ebazpena ukitu duelako.
|
|
Es auto batzuen aurkako gora-jotze errekurgo ikusiko den moduan, bereziki arautu du honako egoera hau: errotikako deuseztasuna dakarren defentsarik eza egon, eta, hori eragin unea dela eta,
|
ezin zaio
horri aurre egin ez errekurtsoak jarriz, ez auzitegiak bere arioz jardunez.
|
|
Jarraitzeko, prozedurako aldeei dagokienez, berrikuntza garrantzitsua dakar legeak; izan ere, froga zatika gauzatu beharrean, orain froga osoa gauzatu behar da epaiketan edo ikustaldian, eta, egiaztatutako arrazoiak direla bide, jendaurreko ekitaldi horietan gauzatu
|
ezin diren
eginbideak ekitaldiok baino lehenago gauzatu behar dira, epaileak eta magistratuak bertan egongo direla oso-osorik bermatuz. Halaber, 1881eko Legeak arau bakarturen batean aipatu zituen froga aurreratua eta froga ziurtatzea, lege honetan, berriz, osotoro arautu dira.
|
|
Bestalde, praktikan zentzurik gabe geratu dira frogari buruzko arauen beste zati batzuek konpondu dituzten arazoak. Agiri-frogara ezin izango da bildu gainerako frogabideetara bildu
|
ezin
eta egitateen egiazkotasuna finkatzeko prozesura ekarri den guztia. Agiri-itxurako irizpen eta txosten idatziak egin eta ekar daitezke; baina adituen eta lekukoen irizpen-eta txosten-izaera izango dute.
|
|
Ez da galdagarri ez desiragarri itsuitsuan bateratzea, baizik eta beharrezkoa ez dena ezabatzea, batez ere, gehiegizko arau-sakabanaketarekin bukatuz. Bestalde, geroko arau-xedapenei
|
ezin zaie
bidea itxi, ez zentzuz, ez Konstituzioarekin bat eginez; aitzitk, ahaleginak egin behar dira lege honetara bildutako xedapenak behar bestekoak izan daitezen, euron aurreikuspen eta malgutasunarengatik, gai eta arazo berrien jurisdikzio-tratamendurako.
|
|
1 Ahalordea indarrean dagoen bitartean, gaiak dirauen bitartean eta epaia betearazi den arte, prokuradoreak edozein motatako epatze, zitazio, agindei eta jakinarazpenak entzun eta sinatuko ditu, bere alderdiari buruzko epaiak barne. Ahalorde-emaileak horietan guztietan zuzenean parte hartu izan balu adinako indarra izango du aipatu jardunak, eta prokuradoreak
|
ezin
eska dezake jardunean ahalorde-emaileak parte-hartzea.
|
|
Alderdiak auzitegien eskumendean esanbidez jartzeak mugabarrua zehaztea ekarriko du, auziaz arduratu behar diren auzitegiei begira. Mugabarruan mota bereko zenbait auzitegi daudenean, auzien banaketak zehaztuko du auzitegi horietatik zeini dagokion auziaren gaineko ardura; alderdiak
|
ezin dira
jarri auzitegi zehatz baten menpe, gainerako auzitegiak baztertuz.
|
|
Akzio bi edo gehiago batera epaiketa berean egikaritzea ezinezkoa izango da, eta, ondorioz, akzio horiek
|
ezin
daitezke metatu, baldin eta akzioek elkar baztertzen badute edo elkarren aurkakoak badira. Bi kasu horietan, akzio bat aukeratzeak bestearen egikaritza eragotzi edo eraginik gabe utziko du.
|
|
Batzuk eta besteek eragin zuten prozesu zibilaren behin betiko itxuraketa gaztelania hutsez egitea. Edonondik begiratuta ere, horrek
|
ezin zuen
eragotzi, ahoz eta interpretearen bidez, gaztelaniaz besteko hizkuntza espainiarrak erabiltzea.
|
|
Prozesuko lege zibil eta erkidea egitean,
|
ezin da
alde batera utzi epai eta ebazpenen egokitasuna. Ezin zaio eraldaketari ekin, soil-soilik, auziak ahalikkin, horixe baita, hain zuzen ere, bazte azkarren ebazteaz arduratuko den murrizketa kuantitatibo eta estatistikoarerrarazi behar dena.
|
|
Prozesuko lege zibil eta erkidea egitean, ezin da alde batera utzi epai eta ebazpenen egokitasuna.
|
Ezin zaio
eraldaketari ekin, soil-soilik, auziak ahalikkin, horixe baita, hain zuzen ere, bazte azkarren ebazteaz arduratuko den murrizketa kuantitatibo eta estatistikoarerrarazi behar dena. Benetan eragingarria den babes judizial azkarra lortu behar da, eta hori lor daiteke, bermeei kalterik egin gabe.
|
|
Ondorenez, asmoa da Botere Judizialari buruz indarrean dagoen 1985eko Lege Organikoaren edukia mugatzea beraren izendapenak barruratzen duenera, eta lege hori Konstituzioaren 122 artikuluko lehen paragrafoan ezarritakoari egokitzea. Egin-eginean ere,
|
ezin da
ulertu, eta Konstituzioaz geroko legegileak, jurisprudentziak eta doktrinak ere ez dute sekula ulertu, manu horrek aipatu epaitegien eta auzitegien «jardunbidera» bildu direnik prozesuko arauak; Konstituzioaren beste manu batzuetan, alderantziz, esanbidez aipatu dira prozesuko arauak.
|
|
Bestalde, errekurtso berezien araubide horrekin asko murriztu dira Auzitegi Gorena eta Konstituzio Auzitegia bat ez etortzeko aukerak. Mugaketa hori ez da errekurtso berezien sistema eratzeko printzipioa; bai, ordea, arbuia
|
ezin
daitekeen irizpide onuragarria. «Konstituzio-bermeetan» Konstituzio Auzitegiaren mesederako salbuespenari men egitea bat etor daiteke Auzitegi Gorenaren jarrerarekin, eta, are gehiago, bat-etortze hori komeni da.
|
|
Gainera, Konstitutsoa ordezko moduan hartu behar zen kontuan, legegintza-aukera horretan. Horregatik,
|
ezin
arbuia daiteke, behin-behineko betearazpenaren araubide berriak, errekurtso guztietan, baita errekurtso berezietan ere, izango duen eragina. Oro har, oinarrizko eskubideen arloko kondena-epaiak ez dira araubide berri horretatik baztertu, hasieran bederen.
|
|
Erregela gisa
|
ezin
uka daiteke diruzko kondena horien behin-behineko betearazpena ezartzea arriskutsua dela, baldin eta behin-behineko betearazpenetik onura lortu duenak ezin badu hartutakoa itzuli, behin-behinean betearazitako epaia ezeztatuz gero. 1881eko Legearen eta beraren berrikuntzen sistemari helduta, eskatzaileari eskatutako kauzioak arrisku hori ezabatzen zuen, behin-behineko betearazpena larregi ixtearen truk.
|
|
Erregela gisa ezin uka daiteke diruzko kondena horien behin-behineko betearazpena ezartzea arriskutsua dela, baldin eta behin-behineko betearazpenetik onura lortu duenak
|
ezin badu
hartutakoa itzuli, behin-behinean betearazitako epaia ezeztatuz gero. 1881eko Legearen eta beraren berrikuntzen sistemari helduta, eskatzaileari eskatutako kauzioak arrisku hori ezabatzen zuen, behin-behineko betearazpena larregi ixtearen truk.
|
|
Era horretara agertzen da Justiziari seriotasuna emateko xedea, xede hori ahozkoa bakarrik ez dela. Lehen auzialdiko organoei
|
ezin zaizkie
akats asko eratxiki. Argudio hori ez dator bat bigarren auzialdiko berrespen-epaiekin.
|
|
Gainerakoan, mota honetako legea egin behar da, epailearen benetako zeregina oinarri hartuta, auzialdi guztietan eta errekurtso berezietan. Legea
|
ezin da
oinarritu zeregin horren ustezko edo benetako kalitate gabezia horretan. Izan ere, ez dago akats hori zuzen dezakeen legerik.
|
|
Nahitaezko betearazpenari buruzko lege-araubideek
|
ezin dute
saihestu, ezta konpentsatu ere, prozesuaren aurretik ematen den kreditu-berandutza. Halaber, lege-araubideari ezin zaio eskatu hartzekodun guztiei euren kreditu guztiak ordaintzea beti.
|
|
Nahitaezko betearazpenari buruzko lege-araubideek ezin dute saihestu, ezta konpentsatu ere, prozesuaren aurretik ematen den kreditu-berandutza. Halaber, lege-araubideari
|
ezin zaio
eskatu hartzekodun guztiei euren kreditu guztiak ordaintzea beti. Lege honetara ez da bildu nahi formula utopikorik.
|
|
Badirudi arrazoi horiek gutxi direla; baina, egia esan, funtsezkoak ere badira. Gainera arrazoiak
|
ezin dira
baztertu, epai irmoa betearaztea ez delako eragiketa automatikoa, eta, horrekin batera, ez delako zentzuzkoa epaia eman eta hori irmo denetik epaiaren betearazpena eskatu bitartean jasotako guztia alde batera uztea.
|
|
Aurka jartzeko arrazoi gehiago egoteagatik sortzen den desberdintasuna aurretiazko prozesua egotean edo ez egotean datza. Agiri zehatz batzuei garrantzi handiko prozesu-ondoreak eratxiki dakizkieke, horiek betearazpen-titulutzat jo
|
ezin badira
ere; bada, agiri horiek, lege honen arabera, toki egokia dute prozesu monitorioaren barruan.
|
|
Sistematika eta edukiaren aldeko argitasunarekin definitu eta arautu dira honako hauek: enbargoaren helburua eta enbargoaren egintza eratzaileak; hori nahikoa izan behar delako irizpidea, zehaztugabeko enbargoa debekatuz?; erabat edo zati batez enbarga
|
ezin
daitekeena; oker enbargatzeagatik lehenbailehen jaregin behar dena; enbargoa zabaltzea edo murriztea; eta, halaber, administrazio judiziala ondasunak lotzeko tresna gisa, hori zentzuzko bermea dela alderdi betearazlearen betepenarako.
|
|
Legeak prozesu arruntak errazago arautu baditu ere, atzerapena kontuan izan behar da auzialdi bikoitzaren itzalpean. Gainera, behin-behineko betearazpenaren araubide berriak
|
ezin du
aipatu arazoa konpondu, gauzatzeko dagoen betearazpenari buruz.
|
|
2 Aurreko paragrafoan xedatutakoa
|
ezin bada
bete, auzitegi eskudunaren gobernu-salak izendatuko du instruktorea. Horretarako, gobernu-sala saiatuko da izendatu beharreko instruktorea ezetsia edo ezetsiak baino maila handiagokoa izan dadin, edo, behintzat, ezetsia baino antzinatasun gehiagokoa.
|
|
Horiek horrela, Prozedura Zibilaren Lege berriko 142 artikuluak arautzen du prozesuan nola erabil daitezkeen hizkuntza ofizialkideak; artikulu hori bat dator, etorri ere, Botere Judizialari buruzko Legearen 231 artikuluarekin. Bestalde,
|
ezin da
ahantzi, indarreko legeriaren arabera, autonomia-erkidegoetako hizkuntzak jakitea meritua dela, Justizia Administrazioaren zerbitzupeko langileak hautatzeko orduan.
|
|
Bahitutako ondasunak atzeman
|
ezin badira
eta ondasunon gordailua ere ezin bada eratu, prozedurak ez du aurrera egingo.
|
|
Bahitutako ondasunak atzeman ezin badira eta ondasunon gordailua ere
|
ezin bada
eratu, prozedurak ez du aurrera egingo.
|
|
1 Errematearen prezioa erabiliko da, luzapenik gabe, auzi-jartzaileari beraren kredituaren ondoriozko betebehar nagusia, sortutako korrituak eta eragindako kostuak ordaintzeko. Hartzekodunari kontzeptu horietako bakoitzarengatik emandako zenbatekoek
|
ezin dute
gainditu kasuan kasuko hipotekak estalitakoa; gaindikina, halakoa izanez gero, gordailutu egingo da hipotekatutako ondasunaren gainean geroago inskribatu edo idatzohartutako eskubideen titularren esku. Geroagoko hartzekodunei ordaindu ondoren, hala denean, hipotekatutako ondasunaren jabeari itzuliko zaio gerakina.
|
|
Betearazpena largestea zein autok agindu eta horren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke. Kasu horretatik at,
|
ezin zaie
errekurtsorik jarri artikulu honetan aipatu aurka-jartzea ebazten duten autoei.
|
|
Zerbait egiteko, ez egiteko edo diru-kopurua ez den gauza emateko agindeia egin eta hori
|
ezin bada
zuzenean bete, auzitegiak berme-neurri egokiak agin ditzake alderdi betearazleak hala eskatuta kondena eragingarria izan dadin.
|
|
2 Botatze-ekitaldian, finkatik irten behar duenak erreibindikatzen badu banandu
|
ezin diren
gauzen titulartasuna, eta gauzok ondasun higiezinaren erabilera arrunterako ezinbesteko landaketaklioa ordaintzeko betebeharra, interesdu edo instalazioak badira, orduan betearazpenean ebatziko da ondasunon banek hori eskatzen badute, irtenaraztea gertatu eta bost egunetako epean.
|
|
2 Zerbait ez egiteko kondenaren izaera kontuan hartuz,
|
ezin bada
berriro bete, bete gabe utzi den kondena, eta gaizki egindakoa ere ezin bada desegin, betearazpena gauzatuko da, alderdi betearazleari eragin zaizkion kalte-galerak medeatzeko.
|
|
2 Zerbait ez egiteko kondenaren izaera kontuan hartuz, ezin bada berriro bete, bete gabe utzi den kondena, eta gaizki egindakoa ere
|
ezin bada
desegin, betearazpena gauzatuko da, alderdi betearazleari eragin zaizkion kalte-galerak medeatzeko.
|
|
2 Auzitegiak
|
ezin ditu
inoiz ofizioz agindu titulu honetan ezarri kautela-neurriak, prozesu berezietarako xedatutakoari kalterik egin gabe. Halaber, auzitegiak ezin ditu hartu eskatutako neurriak baino astunagoak direnak.
|
|
2 Auzitegiak ezin ditu inoiz ofizioz agindu titulu honetan ezarri kautela-neurriak, prozesu berezietarako xedatutakoari kalterik egin gabe. Halaber, auzitegiak
|
ezin ditu
hartu eskatutako neurriak baino astunagoak direnak.
|
|
Horrez gain, auzitegiak alderdiei igorriko die autoa, euron eskubideak egikari ditzaten auziaren gaineko eskumena duen auzitegian, bal-neurrien eskabidea egiten duenak epaidin eta abstentzio horren oinarria bada Espainiako auzitegien jurisdikziorik eza. Gauza bera aginduko da kautelaketa nagusian zer erreklamatu nahi duen aintzat hartu eta horren arabera aplikagarri diren legezko foruak, horiek aginduzkoak izan ala ez,
|
ezin badira
izan auzitegiaren lurralde-eskumenaren oinarri. Halere, legezko foru aplikagarria esku-emailea izanez gero, auzitegiak ez du bere eskumena bertan behera utziko, baldin eta alderdiak esanbidez jarri badira auzitegi horren jurisdikziopean, auzi nagusiari dagokionez.
|
|
Aurreko lerrokadako kasuetatik at, aurreneurrizko enbargoa bidezkoa ere izango da, baldin eta, hori neurri egokia izateaz gain, beraren ordez
|
ezin bada
hartu eragingarritasun bera edo handiagoa duen eta demandatuarentzat karga gutxiago duen beste neurririk.
|
|
Horrez gain,
|
ezin
dakioke kautela-neurriari eutsi, prozesua sei hilabete baino gehiago etenda geratzen bada, neurria eskatu duenari egotz dakizkiokeen arrazoiengatik.
|