|
2011
|
|
|
Karmelek bere tokia egin dau aldizkarien artean, batez be askatasunean jokatu dau eta danentzat zabalik egon da: adibidez hizkuntza aldetik (euskalkiak eta
|
euskara
batua erabiltzen ditu, aukera idazle bakoitzaren esku utzirik).
|
|
|
–
|
Euskara
batua eta, h, ren arazoak izan ziren zuk euskaltzain oso izateari uzteko izan zenituen arazoak?
|
|
|
Euskal gaien artean honelakoak eta antzerakoak ageri dira: Galdegaiarekiko aztergai bat edo beste; Aditz izena Lope idazlearen liburuan; Euskerea antxiñako Yesuiten eskoketan; Arabako euskal abestiak direala ta; Bertsolaritza Fernando Amezketarraren garaian,
|
Euskara
batuaren billa, Karmel aldizkariaren historia?
|
|
|
–zelako? euskara erabili; herritarrentzat zenean erraza, bizia, atsegina; goi mailako ekitaldietan jasoagoa, gaurko
|
euskara
batutik oso hurrekoa.
|
|
|
5
|
Euskara
batua eta Lino Akesolo.
|
|
|
|
Euskara
batuaren inguruko eztabaidek kalte egin eutsoen. Egite bidean zan euskara batua euskalkien kaltetarako zala uste izanez, kritika gogor batzuk idatzi zituen.
|
|
|
Euskara batuaren inguruko eztabaidek kalte egin eutsoen. Egite bidean zan
|
euskara
batua euskalkien kaltetarako zala uste izanez, kritika gogor batzuk idatzi zituen. Bere ikuspegia. Euskara batuaren billa?
|
|
|
Egite bidean zan euskara batua euskalkien kaltetarako zala uste izanez, kritika gogor batzuk idatzi zituen. Bere ikuspegia?
|
Euskara
batuaren billa, izenburua daroan lan luzean agertzen dau argien (Kardaberaz.
|
|
|
Dena dela harako garaia oso bizia izan genuen Euskal Herri osoan zehar eta inguruko giroak bere eragina izan zuen batzorde horretan. Nik argitara eman ziren testuak konparatzeko ikerketa bat egin nuenean argi ikusi nuen nolako ahalegina egin zuen euskalki guztietako ordezkariz osatutako batzordeak
|
euskara
batzeko. Gipuzkoa/ Nafarroarako eta Bizkairako egindako testuen artean ehuneko laurogeita hamarretik gora bat eginda datoz.
|
|
|
|
Euskara
batu batuan egon ez arren, Euskal Herri osorako testu bakarra egin beharra zegoenez, nahiko batuan argitaratua izan zen. Izan zituen, bai, euskara batuaren jarraitzaile sutsu batzuen kritikak, baina, nire ustez apaizak eta erlijiosoak euskara baturantz ekartzeko bidea izan da liburu eder hori.
|
|
|
Euskara batu batuan egon ez arren, Euskal Herri osorako testu bakarra egin beharra zegoenez, nahiko batuan argitaratua izan zen. Izan zituen, bai,
|
euskara
batuaren jarraitzaile sutsu batzuen kritikak, baina, nire ustez apaizak eta erlijiosoak euskara baturantz ekartzeko bidea izan da liburu eder hori.
|
|
|
Euskara batu batuan egon ez arren, Euskal Herri osorako testu bakarra egin beharra zegoenez, nahiko batuan argitaratua izan zen. Izan zituen, bai, euskara batuaren jarraitzaile sutsu batzuen kritikak, baina, nire ustez apaizak eta erlijiosoak
|
euskara
baturantz ekartzeko bidea izan da liburu eder hori.
|
|
|
Egiten ari zen
|
euskara
batutik aldentzen zuen zerik agerikoena, h, hizkiari lekurik ez egitea izan zen.
|
|
|
Hiztegi honi, baina, oso mugatu iritzi genion, bai sarreretan (3.000 inguru) baita hitzei ematen zitzaien tratamenduan ere (gehienetan definizioak baino gehiago sinonimoak eskaintzen zituen). Hiztegi oso bat baino gehiago
|
euskara
batua bultzatzeko asmoz eginiko hurbilketa edo zen. Mugatua izan arren, baliabide oso baliagarria zen euskararen aberastasunak jasotzeko eta euskalkien eremutik haratagorako ateak zabaltzeko.
|
|
|
Gaur egungo euskararen egoera kontuan izanik,
|
euskara
batuari lehentasuna eman diogun arren, herriko hizkeraren zenbait berezitasun ere jaso ditugu. Horrela, euskalkien eremuetako hainbat hitz jaso dira, guztiak bilduz eta ikasiz osotzen baitugu euskara batu estandarra.
|
|
|
Gaur egungo euskararen egoera kontuan izanik, euskara batuari lehentasuna eman diogun arren, herriko hizkeraren zenbait berezitasun ere jaso ditugu. Horrela, euskalkien eremuetako hainbat hitz jaso dira, guztiak bilduz eta ikasiz osotzen baitugu
|
euskara
batu estandarra.
|
|
|
Hiztegi honetan jasotzen diren hitzak dagoeneko baturako onartuak izan direnez, hiztegi zehatz eta argi bat izango du
|
euskara
batuaz jabetu nahi duen edonork.
|
|
|
Bizkaieraren eremukoei, bizkaiera erraz eta egokiro ikasteko eta erabiltzeko eta
|
euskara
batuaz jabetzeko aditzaren laburpen berezi bat ere eskaintze zaie.
|
|
|
|
Euskara
batuko hitzak ababor, abadia, abadesa, abagune, letra etzanez.
|
|
|
Hori eginda, Battittu Coyos-ek sartze mintzaldiari eman zion hasiera. Euskararen dikotomiaz mintzatu zen zubereraz; hain zuzen, euskaldun berria/ euskaldun zaharra batetik, eta euskalkiak/
|
euskara
batua bestetik. Lehen atalari dagokionez, Zuberoan gurasoek seme alabei euskara transmititu ez izanaren arrazoien aztertu beharraz mintzatu zen, azken finean, ama mintzairaren transmisio eza baita dikotomiaren egile nagusia.
|
|
|
Lehen atalari dagokionez, Zuberoan gurasoek seme alabei euskara transmititu ez izanaren arrazoien aztertu beharraz mintzatu zen, azken finean, ama mintzairaren transmisio eza baita dikotomiaren egile nagusia.
|
Euskara
batuaren beharra defendatu zuen ondoren; guztiz beharrezkotzat jo zuen eta zubererarekin ongi uztartzen jakin beharra dagoela gaineratu. Euskara batuak ez dio, haren ustez, zubererari inolako kalterik egiten, biek elkar osatzen baitute.
|
|
|
Euskara batuaren beharra defendatu zuen ondoren; guztiz beharrezkotzat jo zuen eta zubererarekin ongi uztartzen jakin beharra dagoela gaineratu.
|
Euskara
batuak ez dio, haren ustez, zubererari inolako kalterik egiten, biek elkar osatzen baitute.
|
|
|
Arantzazuko talka horretan Mitxelenak hobestutako bidean, zenbat huts edo hobeto egin zitezkeen akordio? Gipuzkera hartu zen
|
EUSKARA
BATUAren ardatz lez. Priesa zegoen.
|
|
2012
|
|
|
Aztertuak eta euskararen senera egokituak izan dira hitz berrien formak, dagoeneko
|
euskara
batuko zerrenda estandarizatua 33.000 hitzetik gorakoa dugula.
|
|
2013
|
|
|
Karmel aldizkariak, bestalde, oreka lortu nahi izan du gaien nahiz euskara moten artean. Garai batean, zenbait eztabaida antzutan indarrak erre beharrean, euskalkien eta
|
euskara
batuaren presentzia batera bideratu behar zela erabaki zenean, zuhurtzia handiz jokatu zela uste dut. Horrela, inori ez zaio aterik itxi euskara batua erabiltzeagatik ezta inor behartu ere euskalkia baztertzera.
|
|
|
Garai batean, zenbait eztabaida antzutan indarrak erre beharrean, euskalkien eta euskara batuaren presentzia batera bideratu behar zela erabaki zenean, zuhurtzia handiz jokatu zela uste dut. Horrela, inori ez zaio aterik itxi
|
euskara
batua erabiltzeagatik ezta inor behartu ere euskalkia baztertzera. Bakoitzak erabakitzen du nola jokatu.
|
|
|
2.1.6 Era berean, badira euskalkien eremuan hainbateko erabilera izan arren, erabilera askoz zabalagoko sinonimoak dituztenak. Halakoei Euskaltzaindiak bere
|
euskara
batuko zerrendetan h. (hobetsi] erantsi izan die. Guk inolako markarik gabe jaso ditugu errenkadan lehentasuna emanez:
|
|
|
Oinarrizkoa deritzanak (Adorez 15, 2013) bi bertsio izan ditu aurretik. Bigarrena (2005ekoa) Euskaltzaindiak argitaratu berri zuen
|
euskara
batuko zerrendaren arabera taxutua izan zen. Definizioak eta gainerakoak euskara batuan eskaini zituen.
|
|
|
Bigarrena (2005ekoa) Euskaltzaindiak argitaratu berri zuen euskara batuko zerrendaren arabera taxutua izan zen. Definizioak eta gainerakoak
|
euskara
batuan eskaini zituen. Hori dela eta, ordutik hona urte asko igaro diren arren, gaur gaurko hiztegia izaten jarraitzen du, euskarazko oinarrizko terminoak kontuan hartuz egin zelako.
|
|
|
2.2.7 Beren beregi bildu dira Euskaltzaindiak bere
|
Euskara
Batua liburuan eta HiztegianIkasgelako lexikoa jasotzen dituen euskalkien eremuko lehen itzuliko termino guztiak; baita Iparraldeko ikastoletarako prestatutako?, liburuko terminoak ere.
|
|
|
ADOREZ bildumako hiztegigileon ustez, baliabide eta lanabes apartak izango ditu hiztegi bi hauek euskaran sakondu gura duen edonork ezen, ardura handiz eta tratamendu egokia erabiliz prestatutako hiztegiak baitira.
|
Euskara
batuari lehentasuna eman diogun arren, euskalkien eremuko termino erabilienei berariaz egin diegu lekua.
|
|
|
letra etzanez:
|
Euskara
batuko hitzak.
|
|
|
Jakina da, Euskaltzaindiak bigarren itzulia amaitu zuenean, itzel ugaritu zela
|
euskara
batuko hitzen eremua. Hain zuzen ere, 27.000 termino inguru izatetik 40.000 termino inguru izateraino.
|
|
2014
|
|
|
Bitarte horretan, oporraldietan izan ezik, hilero kaleratzen zan era bitara: bizkaieraz eta
|
euskara
batuan. 2002ko azken alean zuzendariak agur egiten deutse irakurleei.
|
|
|
1 Hauxe da, emakume batek idatzi duen lehen pastorala. 2
|
Euskara
batu alderantz egin duen lehena eta 3 Baionan, hiri giroan, eta baita Lapurdi osoan ere idatzi den lehena. Zuberoatik kanpo egin eta jokatu izan dira pastoralak, Biarnon eta Nafarroa Beherean, baina beti auzo herrietan, inoiz ez da Baiona bezalako hiri batean horrelakorik idatzi.
|
|
|
Orduan kritika zorrotzak izaten ditu luma puntan. Hizkuntza kontuan iritziaemoteko gai da; esaterako,
|
euskara
batuaren kontuan Kili kilik berea esaten dau, ez da isiltzen:
|
|
2015
|
|
|
Guzti hori bildu nahi du Euskaltzaindiak. Lexikoaren Behatokian?
|
euskara
batua euskalki guztietako ur gardenez elikatu nahian.
|
|
|
KARMEL aldizkariaren kasuan, gainera, bide aparta dugu halako materiala
|
euskara
batuko altxortegira eramatea, bertan ageri direlako hogeigarren mendeko bizkaierazko idazlerik onenetarikoak: a) zaharren artean:
|
|
|
Oinarrizko testu grekoa
|
euskara
batutik bizkaierara egokitzeak duen zentzua nahiz balioa ulertu nahi badugu, galdera honi diogu erantzun: zertan datza lau ebanjelioak biz kaierari tolestearen giltza?
|
|
|
giltza jatorrizko hizkuntzan dago! Izan ere, berba jakin bat ezin ekar daiteke
|
euskara
batutik bizkaierara, jatorriz ko hizkuntzetan eta jakintza biblikoan adituak tartean izan ezik.
|
|
|
|
Euskara
batuan: Ai zuek, lege maisu eta fariseu itxurazaleok!
|
|
|
GORPUTZA/ GORPUA: Gorputza eta gorpua bereizi egiten ditu bizkaierak gaur egun
|
euskara
batuan ere bai, oro har: Lukas 23, 52:
|
|
|
MORFOLOGIA: Aipatuko ditugun formetan
|
euskara
batua erromanizatuago agertu ohi da.
|
|
|
Nahiz eta bizkaiera estandar bakarrik ez dagoen, gehienbat, gaur egunean neurri handiko adostasuna lortu duen bizkaiera eredura jo dugu. Hala ere, A itsatsian oro har
|
euskara
batuko formak erabili izan ditugu, zeren euskara batuak euskalkiari eragin egiten baitio. Hala ere, berbea aurkituko ditu irakurleak.
|
|
|
Nahiz eta bizkaiera estandar bakarrik ez dagoen, gehienbat, gaur egunean neurri handiko adostasuna lortu duen bizkaiera eredura jo dugu. Hala ere, A itsatsian oro har euskara batuko formak erabili izan ditugu, zeren
|
euskara
batuak euskalkiari eragin egiten baitio. Hala ere, berbea aurkituko ditu irakurleak.
|
|
|
Bizkaierak ondo jagoten du galdegaiaren indarra, sarri, kalera jalgi den
|
euskara
batuan bazter geratzen dena.
|
|
|
Molde hau saihestu egin dugu agian oker
|
euskara
batuaren mesedetan.
|
|
|
Horrez gain, perpausa azkargak arintzeko, ze erlazio hizkia Euskaltzaindiak Lgart., lagunartekoa dakarrena guk era garatuan erabili izan dugu. Azken batean,
|
euskara
batuko ere badiren bizkaierako aberastasunak sistematikoki tartekatu ditugu eta bizkaiera euskara estandarretik ahal denik hurbilen jagon dugu.
|
|
|
Ez dira kontsultarako erabili ohi ditugun autore bakarrak, baina bai bizkaierarako ezinbestekoak. Hartan ere, bizkaierako aberastasunak baztertu barik jagoteko, zeren edozein euskaltzalek baitaki
|
euskara
batuko testurik gehienetatik datorren moldea, forma batzuetan mehaztuta etortzen dena. Zer bermatzea lortzen dugu idazleokin, alegia, Kerexeta, Etxenagusia Mikel Zarate eta Akesolorekin?
|
|
|
Dana dala, azken urteotan. Meza Liburu? barria prestatu dogu
|
Euskara
Batuan (Altarako Liburua eta Irakurgaiena). Une honetan Erroman dago, eta gu baimen ofizialaren zain.
|
|
2016
|
|
|
Euskarak azken urte hauetan alor ezberdinetan egin du lekua.
|
Euskara
batua nahiko garatua izateak Euskal Herri osorako itzulpen bakarra egitea ahalbideratu du. Guzti horri esker aparteko balioa hartzen du itzulpenak batez ere etorkizunera begira burutua izan delako.
|
|
|
Berau izan da hainbat urtetan KARMEL aldizkariaren zuzentzailea. Oso ongi menderatzen du
|
euskara
batua. Beraz, pertsona aproposa honelako lan bat burutzeko.
|
|
|
Benetan hurrats handia halako epe mugatuan burutzeko. Inoiz baino argiago ikusi genuen
|
euskara
batua edo estandarra taxutzen ari zela. Izugarrizko laguntza genuen lexikologia alorrean hiztegiak taxutu eta osatzen joateko.
|
|
|
Aurrerantzean, beraz, Euskaltzaindiak,
|
euskara
batuaren zereginei dagokienez, beste aldi batean ikusten du bere burua, etengabeko prozesu batean osatuko baitu Euskaltzaindiaren Hiztegia, etorri desberdinetatik datozkiokeen iturriak aintzat hartuz. Horra hor, besteak beste, hizkuntza baten bizitasunaren eta eraberritzearen seinale zalantzagabekoak.
|