|
2000
|
|
|
Edozein modutan, hori ere nahiko normala da, orain hasi dira erabiltzen euskalkiak eta horrelako gauzak gertatzea normala da.
|
Euskara
batuarekin ere egon ziren halakoak.
|
|
|
Euskaldun, zaharrek? asmakizun hutsa dela leporatu diete euskarabatuaren bultzatzaileei, eta, neurri batean bederen, arrazoi osoz, politika berria gizaasmakizuna den neurri bereko asmakizuna baita
|
euskara
batua ere. Edo, arestianerabilitako terminoetan esanda:
|
|
2001
|
|
|
Horrela uler daiteke, adibidez, Bizkaiko museoetan, bai eta Enkartazioetan ere, idazki guztiak bizkaieraz ipintzea; Zornotzako jendea alfabetatzeko eta herriko berriak emateko omen den aldikaria Arkalaz izen aberranteaz bataiatzea, bizkaitar gehienek horrek zer esan nahi duen jakin ez arren, guk hori normalean" alkarregaz" esaten dugulako; bizkaieran
|
euskara
batuak ere onartzen duen forma bat dagoenean (ditu eta dauz, zituen eta ebazan, kanta tzen eta kantetan), sistematikoki aldenduena eta dialektalena erabiltzea; Balmasedan, Barakaldon edo Bilbon dauden euskaldun gehienak de facto euskara ikasitakoak direnean, bertoko berriakEgunkari a n dialektoz eskaintzea, horiek euskara ikasi edo hobetzeko egindako ahalegin guztia kontuan izan gabe; eta guztia ...
|
|
2002
|
|
|
Ezbairik ez dut Euskal Herriko hainbat herri euskaldunetako hiztunek aho bihotzetan darabilten mintzaira berekin atxiki behar dutela eta, ahalkerik gabe, kalitatezko euskara hori bertze batzuekin, egunero egunero erabili eta hobetu edo ikasi nahi dutenei eskaini. Dena dela, kontuan izan dute beren herri eta eskualdetik atera, eta gainerako euskaldunekin elkar konprenitzeko
|
euskara
batua ere dutela.
|
|
2004
|
|
|
Ni ez naiz hain baikor". Uribe Kostako azpieuskalkiaz oro har, Xabier Bilbaok uste du" euskara erdararekiko diglosian badago, bertoko
|
euskara
batuarekiko ere bai. Ez dago harreman sarerik bertoko berbeta erabiltzeko, eta egitekotan, familia barruan egin behar da.
|
|
2006
|
|
|
«Guk gaur eguneko euskaldun bezela dantza egiteko modua aurkitu nahi dugu, baiñan ortarako lehenengo gure dantza zaharrak aztertu ta inbestigatu nahi ditugu». 1967 zen eta
|
euskara
baturik ere ez zegoen, agerikoa denez. Urbeltz, ordurako, bazebilen lan eskerga horretan murgilduta, alegia, gure dantza zaharrak «aztertzen ta inbestigatzen».
|
|
|
Dagoeneko ezagutu ditu hainbat berrargitalpen.
|
Euskara
batuan ere bai. Horretarako, Juan Mari Lekuona apaiz euskaltzaina, Jon Sarasua bertsolaria, Asier Agirre eta Patxo Larrinoa filologoak, Ludo Docx frantziskotarra eta Beñat Amestoy marrazkilaria izan zituen lagun Roger Idiartek.
|
|
2008
|
|
|
Euskara hizkuntza bat da, eta ez hizkuntza asko. Hizkuntza osoarentzat ortografia bat onartua denez gero, begien bistan da ortografia bakar hori erabili behar dela bai euskalkietan, eta bai
|
euskara
batuan ere.
|
|
2009
|
|
|
Gerta liteke Bizkaian eta Zuberoan euskara batuaren bidez euskara hizkuntza gisa hasieran salbatzea, baina epe luzera zeharo galtzea, karga afektiborik ez ukaiteagatik. Azkenean gerta liteke jendeak gurasoen hizkuntza gaitzestea euskara batua ez delako, eta
|
euskara
batua ere bai eskolako hizkuntza hotza delako. Ez dakit ez ote den horixe bera gertatzen ari Gipuzkoako zenbait lekutan ere, euskara batua eta gipuzkera hurbilago egon arren.
|
|
2010
|
|
|
Betidanik egin dut euskaraz, hori bai, Baztango euskara da ikasi eta erabiltzen dudana, gurasoak hangoak direlako. Gero eskolara hastean
|
euskara
batua ere ikasten joan nintzen. Hizkuntzak leku handia hartzen du nire bizitzan, edozein gauzatarako behar duzulako(...) ahal bada nirea den euskara erabiltzen saiatzen naiz, askoz seguruago ikusten dudalako neure burua, eta errezago ateratzen zaidalako.
|
|
2014
|
|
|
Oso erdialdeko eta mendebaldeko euskararen ezaugarria da eta arruntnafarrerarena eta Ipar Euskal Herriko euskararena.
|
Euskara
batuan ere oso erabiltzenda, normalean, arrunt onartzen bada ere. Goizuetarrak arrunt Goizuetako hizkerarenosagaitzat hartzen du (Zubiri eta Perurena, 1998:
|
|
2015
|
|
|
Eduki dezagun, beraz, gogoan lagunarteko hizkera eta jasoa daudela euskalkiaren barruan, eta bata bezain euskalkia dela bestea.
|
Euskara
batuan ere badira maila bi horiek, baina geroago jardungo dugu horretaz.
|
|
|
Gizartea, dena dela, etengabe aldatzen ari da, eta hizkuntza ere premia berrietara egokitu beharra dago. Baita
|
euskara
batua ere. Horren gaineko gogoeta eta proposamen zenbait aurkeztu nahi ditut.
|
|
|
GORPUTZA/ GORPUA: Gorputza eta gorpua bereizi egiten ditu bizkaierak gaur egun
|
euskara
batuan ere bai, oro har: Lukas 23, 52:
|
|
|
Horrez gain, perpausa azkargak arintzeko, ze erlazio hizkia Euskaltzaindiak Lgart., lagunartekoa dakarrena guk era garatuan erabili izan dugu. Azken batean,
|
euskara
batuko ere badiren bizkaierako aberastasunak sistematikoki tartekatu ditugu eta bizkaiera euskara estandarretik ahal denik hurbilen jagon dugu.
|
|
2018
|
|
|
Beraz, herri hizkerari garrantzia ematea izan daiteke bide bat gazteek zein gainerakoek gaztelaniaren ondoan euskara aukeratzeko. Dena den,
|
euskara
batuarekiko ere ikusten da errezelo bat, eta beharrezkoa da bi aldaerak, batua zein euskalkia, balioan jartzea eta bakoitzaren eginkizunak ulertzea. Hor, beraz, badago lanketarako tartea.
|
|
|
–Hiztegia ez ezik, aditz paradigma guztiak aldatuko dituzte, baina batez ere aldaketa fonologikoa eginen dute, azentu paroxitonoa, alegia, azken aurreko silabakoa, isilduko dute, hasperena edota ü soinuarekin batera?. Bedaxagarrek azaldu zuenez, eleaniztasunaren testuinguruan kokatzen da zuberotarrentzat
|
euskara
batua ere ikastea, eta bi hizkeren hartu eman horretan gertatzen den desoreka ere nabarmendu zuen,, xiberotarrak batua hartzen duelako, baina batuak ez duelako xiberera hartzen?. Azkenik, euskararen elebidun horiek nola deitzen ote diren galdetu zuen:
|
|
|
Doinuen dantza ezberdin horiek oso aberatsak dira. Beraz,
|
euskara
batuan ere doinu ezberdinak erabil ditzakegu. Bestalde, aktoreoi dagokigu dikzio on bat erabiltzea; ondo ahoskatzea eta ahalik eta ahoskerarik garbiena erabiltzea.
|
|
|
Beti ere pertsonaiaren tonuari lotua.
|
Euskara
batua ere organikoa da, baina organikoa izateko lanketa bat egin behar da.
|
|
|
|
Euskara
batua ere ordukoa da. 1968an sortu zen, Arantzazun (Oñati).
|
|
2019
|
|
|
—
|
euskara
baturik ere ez darabil ia inork. uste izan gabe, gero, beharbada erabiliko dituzte batutik xurgatutako formak eta lexikoa. Baturik ezak galdera bat dakar:
|
|
|
–Euskaltzaindiaren sorrerak Resurreccion Maria Azkue izan zuen eragile nagusi, horretan ez da dudarik, azaldu die Miren Etxeparek ikastaroko ikasleei Arantzazuko santutegiko atarian, Jorge Oteiza eskultoreak egindako hamalau apostoluen aurrean?, baina Azkuez geroztiko Euskaltzaindiak ez du hain lider erabatekorik izan.
|
Euskara
batua ere euskaltzale askoren bultzadaz sortu eta zabaldu zen, Euskaltzaindiaren eskutik. Zentzuzkotzat jo daitezke, hala ere, Koldo Zuazoren hitz hauek (2005:
|
|
|
Aranb ur u, Gotzon (2018). ?
|
Euskara
batua ere garrasi artean jaio zen?.
|
|
|
Euskalkiak eta herriko hizkerak ez dira, berez, txokokeriaren mandioak;
|
euskara
batua ere ez da, izatez, klinika ortopediko bat: euskara txar eta onak daude.
|
|
|
Esperientziak kolpatu ninduen, nolabait: ez zen aitaren familiaren aldetik entzuna nuen euskara nafarra, ez eta
|
euskara
batua ere. Bertako euskara zen, antza.
|
|
|
Iradokizun horiekin ere, nik uste dut, hobetu genuela gidoia. Lan asko hori Juliak [Marinek] esan du, noiztik dabiltzan lanean horretan, nik uste dut lan txukuna egiten ari direla eta
|
euskara
batuan ere modu sinesgarrian eta freskoan egitea badagoela. Eta besteekin gauza bera, besteekin ere, lantzea da.
|
|
|
Izan ere, bizkaiera euskera da, euskera jatorra, betiko euskera osoaren biotzean dagoan euskera. Eta euskera dan ezkero,
|
euskera
batua ere bada, euskeraren sustraian, oiñarrian (edozein euskalkitako euskeraren sustraian, oinarrian) dagoan euskera batua, betitik batua dagoan euskera. Eta euskeraren oinarrian dagoan euskera batu ori ezagutu bear dogu, leenengo ta bein, batutik batuago baterantz joateko, erdi baturik dagoana ere batzeko, batu barik dagoana ere, azkenez, batzeko.
|
|
2020
|
|
|
Protagonista, Elsa, euskal literaturaren benetako lehen emakume edo hezur mamizko lehen emakumetzat hartua izan da. Hona hemen aipatu bertsio horren pasarte bat(
|
euskara
batua ere sortu aurretiko testua berau):
|
|
|
Zer gertatzen ari zen Euskal Herrian garai horretan? Bada, orduan apaizak jadanik gotzainen kontra oldartu ziren, baita
|
euskara
batua ere hasia zegoela aldarrikapenetik prozesu produktibo proposatzaile batera joaten. Ikusten denez, urte berberetan kaleratzen dira Mitxelenaren Historia de la Literatura Vasca (1960), eta izen bereko Villasanterena (1961), baita Literatura oral vasca, Manuel Lekuonarena ere (1961).
|
|
|
Protagonista, Elsa, euskal literaturaren benetako lehen emakume edo hezur mamizko lehen emakumetzat hartua izan da. Hona hemen aipatu bertsio horren pasarte bat(
|
euskara
batua ere sortu aurretiko testua berau):
|
|
2021
|
|
|
Liburu hauetarik zein? modukoak ipar ekialdean erabiltzen dira batik bat, baina baita
|
euskara
batuan ere.
|
|
2022
|
|
|
Baina, bestalde, erran genezake Hegoaldetik, Nafarroa Beheretik edo Lapurditik etortzen direnetatik, zenbatek egiten dute indarra zuberera emateko? Dagoeneko pozik egongo nintzateke zuberera salbatuko balitz, hortik bada aukera harremanek beharra sortzeko,
|
euskara
batua ere erabiltzeko. " Ere" esaten dut, zeren eta nik ez dut sekula zuberera salduko batuaren beharrean, hori argi egon dadila.
|
|
2023
|
|
|
Edurnek, berriz, etxean jaso du, eta beti gura izan du bere burua jantzi, han hemen irakurri Anaitasuna aldizkaria, libururen bat, irratiko saio bakanak entzun, eta euskaldunekin ahalik eta gehien euskaraz egin, erdarak askotan egiten du-eta labain berbaldietara. Alfabetatzen ere ibili da,
|
euskara
batua ere ikasi behar da eta.
|
|
|
Doinuen dantza ezberdin horiek oso aberatsak dira. Beraz,
|
euskara
batuan ere doinu ezberdinak erabil ditzakegu. Bestalde, aktoreoi dagokigu dikzio on bat erabiltzea; ondo ahoskatzea eta ahalik eta ahoskerarik garbiena erabiltzea.
|
|
|
Betiere pertsonaiaren tonuari lotua.
|
Euskara
batua ere organikoa da, baina organikoa izateko lanketa bat egin behar da.
|