|
2000
|
|
|
Bat nator Koldok esandako gauza askorekin.
|
Euskara
batuan euskalkiek ere badute beren lekua. Zer da euskara batua?
|
|
|
|
Euskara
batua euskalkiak gerra berpiztu nahian al zabiltza?
|
|
2001
|
|
|
Kontuak kontu, berehala nabarmendu dira bi arlo, aspalditik euskalgintzan dabiltzanak puri purian. Lehena, euskararen terminologiari legokioke, eta bestea,
|
euskara
batua euskalkiak izango litzateke.
|
|
2008
|
|
|
1 ITAUNA:
|
EUSKARA
BATUA EUSKALKIA NIRE HERRIALDEAN.
|
|
|
Beldur naiz,
|
euskara
batua euskalkien arteko eztabaida, beste behin ere, idatzi ra ez ote dugun mugatzen, arazorik larriena ahozkoa dugunean. Orain herri batzuetan ahoz esaten den eran idazten dabiltza:
|
|
2010
|
|
|
Esan ohi zen, idatzietan erabiltzen hasi ginen zorioneko" h" hura ez zela kristaua, marxista baizik. Eta
|
euskara
batuak euskalki guztiak hondatuko zituela, eta abar. Baina berrizaleek ere bereak eta bost egin zituzten hitzak eta esaldiak asmatzen, sarritan euskara klasikoari iruzur eginez.
|
|
|
1896an, Lecciones de ortografia del euskera bizkaino liburuan aurkeztu zituen argudioak: euskalkien arteko aldeak txikiak zirela eta ez zegoela elkar ulertzeko batasun beharrik;
|
euskara
batuarekin euskalkien aberastasuna galdu egingo litzatekeela; euskara batuarekin jende letratuaren eta jende ezikasiaren arteko desberdintasunak nabarmendu egingo liratekeela; euskara batzeko orduan aukeraketa egokia egitea zaila litzatekeela. Gainera, Euzkadi konfederalak sei herrialde izango zituenez gero, hobe litzatekeela herri bakoitzak bere euskara izatea.
|
|
2011
|
|
|
Euskara batuaren inguruko eztabaidek kalte egin eutsoen. Egite bidean zan
|
euskara
batua euskalkien kaltetarako zala uste izanez, kritika gogor batzuk idatzi zituen. Bere ikuspegia. Euskara batuaren billa?
|
|
2015
|
|
|
Sarri aipatu da, ez da Arana bakarra?
|
euskara
batuak euskalkien aberastasuna galtzen duela. Nire iritzian, ostera, hori ez da horrela, edo ez luke, behintzat, horrela izan behar.
|
|
|
Euskaltzaindiak urteetan antolatu zituen batzarretan, esate baterako, Ipolita Larrakoetxea eta Donosti Muruatar Domeka agertu ziren irtenbide horren alde.
|
Euskara
batua euskalki guztiak nahastuta egitea zen euren nahia. Horretarako arrazoi nagusiak, berriz, ondorengo hirurak:
|
|
|
Guzti hori bildu nahi du Euskaltzaindiak. Lexikoaren Behatokian?
|
euskara
batua euskalki guztietako ur gardenez elikatu nahian.
|
|
|
Nahiz eta bizkaiera estandar bakarrik ez dagoen, gehienbat, gaur egunean neurri handiko adostasuna lortu duen bizkaiera eredura jo dugu. Hala ere, A itsatsian oro har euskara batuko formak erabili izan ditugu, zeren
|
euskara
batuak euskalkiari eragin egiten baitio. Hala ere, berbea aurkituko ditu irakurleak.
|
|
|
Orain (ahoskeraren arautzearen XXI. mendeko aro honetan)
|
euskara
batua euskalkiekin lotzea dagokigu, ez aldamenean edo gainean jartzea.
|
|
2018
|
|
|
Euskara batua batez ere hizkuntza idatzian egin bazen ere, gaurko hiztun gehienak
|
euskara
batuaren euskalkikoak dira: euskara karrikan edo etxean ikasi ez dutenak, ikastetxeetan ikasi dutenak, haurtzaroan edo heldutakoan.
|
|
|
Gure euskara ez dago erabili ohi diren mapa dialektaletan azkenotan Zuazorenak batik bat, nahiz Bilbon, Iruñean eta Gasteizen gaur kolorez agertu ohi diren leku anitzetan baino euskaldun gehiago bildu. Alabaina, euskarak etorkizunik izango badu epe luzean, eta orain arte hori bilatzen gizarte honek egin duen esfortzua, jarri duen ilusioa, gainditu dituen arrisku eta galgarriak eta lortu dituen lorpen guztiak ezertarako izango badira, nago
|
euskara
batua euskalki bat ere badela onartu beharra dugula gaurgero, eta haren hiztunak ere batueradunak, edo nahi duzuen izena eman, gutxienekoa da horieuskaldun osoak direla. Bestela jai dugu.
|
|
2019
|
|
|
•
|
Euskara
batuak euskalkiak ahul litzake
|
|
|
Baina euskararen kasuan, xehetasunetan sakonki sartu gabe hemen lekurik ez baita, definizio horren muga batzuk laster agertzen zaizkigu: goi barietatea litzatekeen
|
euskara
batua euskalki ezberdinetako hiztunen arteko eguneroko ahozko hizkuntza harremanen barietatea da eta, bestalde, hiztun batzuen ama hizkuntza bilakatu da. Fergusonen definizioan goi barietatearen bi ezaugarri horiek aitzinikusirik ez ziren.
|
|
|
Bainan iduritzen zaut Iparraldean ez dakit batere, ez nakike definitzen. Iduritzen zaut problema handiena dela euskararen galtzea
|
euskara
batua euskalkiak baino. Bainan, bon, dena den, euskararen barietatea aberastasun hori, hori, Hegoaldekoek hartuko dute".
|
|
|
Hona emaitza nagusi batzuk: lekukoen% 95ek inguru Ipar Euskal Herrian euskara batua beharrezkoa dela pentsatzen dute,% 90ek baino gehiagok lurralde horretako hizkeren berezitasunak zaindu behar direla,% 80k baino gehiagok
|
euskara
batuak euskalkiei kalterik ekartzen ez diela eta erdiak baino gehiagok euskara batu berezi bat badela orain lurraldean. Inkestatuen arabera, Ipar Euskal Herrian euskara batua ez da ongi ezagutua, euskalkiekin nahasten da eta euskaraz eskolatuak ez diren euskaldunentzat zalantzazkoa da.
|
|
2021
|
|
|
Hala hala, batua beharrezkoa dugu bertze eskualdeetako euskaldunekin harremanetan izaiteko.
|
Euskara
batua euskalkiez osatua da; batek ez du bestea trabatzen. Aldiz, aspalditik frantses hizkuntzak du euskara itotzen, azken hunen ofizialtasun faltaz eta hunen ganako atxikimendu edo maitasun eskasez.
|