|
2010
|
|
|
1.Salbuespenezko
|
egoeretan
, baldin eta egoera horiek nazioaren bizitza arriskuan jartzen badute eta halako egoerak modu ofizialean aldarrikatu badira, itun honetako estatu alderdiek, kasuan kasuko egoerak galdatutakora mugatuta, xedapenak eman ahal izango dituzte, itun honen ondorioz hartutako betebeharrak eteteko; edonola ere, xedapen horiek ez dira bateraezinak izango estatu alderdiei nazioarteko zuzenbideak ezarritako o...
|
|
|
1.Salbuespenezko egoeretan, baldin eta
|
egoera
horiek nazioaren bizitza arriskuan jartzen badute eta halako egoerak modu ofizialean aldarrikatu badira, itun honetako estatu alderdiek, kasuan kasuko egoerak galdatutakora mugatuta, xedapenak eman ahal izango dituzte, itun honen ondorioz hartutako betebeharrak eteteko; edonola ere, xedapen horiek ez dira bateraezinak izango estatu alderdiei nazioarteko zuzenbideak ezarritako osterantzeko betebeh...
|
|
|
1.Salbuespenezko egoeretan, baldin eta egoera horiek nazioaren bizitza arriskuan jartzen badute eta halako
|
egoerak
modu ofizialean aldarrikatu badira, itun honetako estatu alderdiek, kasuan kasuko egoerak galdatutakora mugatuta, xedapenak eman ahal izango dituzte, itun honen ondorioz hartutako betebeharrak eteteko; edonola ere, xedapen horiek ez dira bateraezinak izango estatu alderdiei nazioarteko zuzenbideak ezarritako osterantzeko betebeharrekin, eta ez dute inolako bereizkeriarik eragingo, arraza, larru k...
|
|
|
1.Salbuespenezko egoeretan, baldin eta egoera horiek nazioaren bizitza arriskuan jartzen badute eta halako egoerak modu ofizialean aldarrikatu badira, itun honetako estatu alderdiek, kasuan kasuko
|
egoerak
galdatutakora mugatuta, xedapenak eman ahal izango dituzte, itun honen ondorioz hartutako betebeharrak eteteko; edonola ere, xedapen horiek ez dira bateraezinak izango estatu alderdiei nazioarteko zuzenbideak ezarritako osterantzeko betebeharrekin, eta ez dute inolako bereizkeriarik eragingo, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa edo gizarte jatorria dela bide.
|
|
|
i) Aurreko b) idatz zatian aipatutakoez gain, normalean pertsona preso bati galdatzen zaizkion lanak edo zerbitzuak, legearen arabera emandako erabaki judizial baten ondorioz, edo halako erabakiaren ondorioz preso izan den pertsonari galdatutakoak, pertsona hori baldintzapeko askatasun
|
egoeran
dagoenean;
|
|
|
araubidearen araberako tratamenduak helburu nagusitzat izango du zigortutakoen eraldaketa eta gizarte birgaikuntza.Delitugile adingabeak adin nagusikoengandik bananduta egongo dira, eta adingabeko horiek euren adinarekin eta
|
egoera
juridikoarekin bat datorren tratamendua izango dute.
|
|
|
1.Haur guztiek eskubidea dute, inolako bereizkeriarik gabe, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa, jatorri nazionala edo gizarte jatorria, ekonomia maila edo jaiotza dela bide, adingabearen
|
egoerak
behar duen babes neurriak izateko, familiak eskaini beharrekoak eta gizarteak nahiz estatuak eskaini beharrekoak.
|
|
|
a) Batzordeak ezin badu arazoaren azterketa hamabi hilabetean amaitu, txostenak azalpen labur bat baino ez du jasoko, arazoaren azterketak duen
|
egoeraren
berri emanez;
|
|
|
Estatu alderdiek egoki diren neurri guztiak hartuko dituzte, haurrek
|
egoera
fisikoa eta psikologikoa berreskura dezaten eta haurrak gizartera daitezen sustatzeko, haurrak hurrengoen biktima direnean: edozein abandonu, esplotazio edo abusuren biktima; tortura edo bestelako tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarriren biktima; gatazka armatuetako biktima.Berreskuratze eta gizarteratze hori gauzatuko da osasuna, norberarenganako errespetua eta haurren duintasuna suspert...
|
|
|
iii) Agintari edo organo judizial eskudun, independente eta inpartzial batek auzia ebaztea, atzerapenik gabe, legearen araberako entzunaldi bidezko baten bidez, aholkulari juridiko bat edo bestelako aholkulari egoki bat bertan dela, eta kontuan hartuz haurren adina edo
|
egoera
, eta haurren gurasoak edo lege ordezkariak, hori haurren interes gorenaren aurka doala uste denean izan ezik;
|
|
|
Gogoraturik, xedatu dena, haurren babeserako eta ongizaterako printzipio sozial eta juridikoei buruzko Adierazpenean, bereziki, adopzioari eta haurrak zaintza etxeetan uzteari dagokionez, maila nazionalean nahiz nazioarteko mailan; adingabeen justizia administraziorako Nazio Batuen gutxieneko Erregeletan (Beijingo Erregelak); eta emakumeak eta haurrak larrialdi
|
egoeretan
eta gatazka armatuetan babesteari buruzko Adierazpenean,
|
|
|
a) Zainduko dute haurren adopzioa agintari eskudunek bakarrik baimentzen dutela; agintari horiek erabakiko dute, aplikagarri diren legeekin eta prozedurekin bat etorriz, eta egoki nahiz sinesgarri den informazio guztia oinarri hartuta, adopzioa onargarria dela, haurren
|
egoera
juridikoa ikusirik, euren gurasoekin, ahaideekin eta lege ordezkariekin dituzten harremanei dagokienez, eta, betiere, hala ezartzen denean, pertsona interesdunek jakinaren gainean egonik adostu badute adopzioa, beharrezkoa izan daitekeen aholkularitza oinarri hartuta;
|
|
|
2.Estatu alderdiek aitortzen dute ezintasuna duten haurren eskubidea arreta bereziak izateko, eta bultzatu eta ziurtatuko dute, eskuragarri dituzten baliabide guztiekin, zein baldintza ezarri eta baldintza horiek betetzen dituzten haurrei eta haur horiek zaintzeko ardura dutenei laguntza ematea, hala eskatu dena, eta bat etorri dena, haurren
|
egoerarekin
eta gurasoen edo haur horiek zaintzen dituzten pertsonen inguruabarrekin.
|
|
|
3.Ezintasuna duten haurren beharrizan berezien arabera, artikulu honetako 2 paragrafoarekin bat etorriz ematen den laguntza dohainekoa izango da, ahal den guztietan, kontuan harturik gurasoen edo haurrak zaintzen dituzten beste pertsonen
|
egoera
ekonomikoa; laguntza hori bideratuko da ezintasuna duten haurrek modu eragingarrian eskura izan ditzaten hezkuntza, gaitasuna, osasun zerbitzuak, birgaikuntza zerbitzuak, enplegurako prestakuntza eta aisialdirako aukerak, eta zerbitzu horiek jaso ditzaten, haurrek gizarteratzea eta banakako garapena erdiesteko, bai eta euren kultura eta espiritu garapena ahalik eta gehien erdiesteko ere.
|
|
|
2.Prestazioak eman dira, hala behar denean, kontuan hartuz baliabideak eta haurren eta haurren mantenuaz arduratzen diren pertsonen
|
egoera
, bai eta haurrek edo haur horien izenean zein prestazio eskabide egin eta eskabide horri begira garrantzitsua den beste edozein inguruabar ere.
|
|
|
b) Bigarren irakaskuntzaren garapena suspertzea, bere mota desberdinetan, irakaskuntza horretara biltzen dela orokorra eta lanbide izaerakoa; haur guztiek irakaskuntza hori eduki eta eskura izan dezatela lortzea; eta neurri egokiak hartzea, hala nola, dohaineko irakaskuntza ezartzea eta finantza laguntza ematea beharrizan
|
egoeretan
;
|
|
|
3.Erreserba hori egin duen estatu alderdiak Nazio Batuetako idazkari nagusiari jakinaraziko dio bere lurraldean aplikagarri den gerra
|
egoeraren
hasiera edo amaiera.
|
|
|
Kontuan harturik, langile migratzaileek eta horien familiakoek sarritan duten ahulezia
|
egoera
, besteak beste, jatorrizko estatutik kanpo daudelako eta enplegurako estatuan egoteagatik arazoak izan ohi dituztelako,
|
|
|
Kontuan harturik, atzerritar agirigabeak edo
|
egoera
irregularrean daudenak sarritan enplegatzen direla beste langile batzuk baino lan baldintza kaltegarriagoetan, eta zenbait enpresentzat hori interesgarria dela, halako lan eskua bila dezaten, lehia desleialaren bidez onurak lortzeko,
|
|
|
Kontuan harturik, halaber,
|
egoera
irregularrean dauden langile migratzaileak enplegatzeko joera murriztuko dela, baldin eta langile migratzaile guztien oinarrizko giza eskubideak modu zabalagoan aitortzen badira, eta, orobat, egoera erregularrean dauden langile migratzaileei eta horien familiakoei zenbait eskubide gehigarri aitortzen bazaie, horrek langile migratzaile guztiak bultzatuko dituela estatu interesdunetako lege eta pro...
|
|
|
Kontuan harturik, halaber, egoera irregularrean dauden langile migratzaileak enplegatzeko joera murriztuko dela, baldin eta langile migratzaile guztien oinarrizko giza eskubideak modu zabalagoan aitortzen badira, eta, orobat,
|
egoera
erregularrean dauden langile migratzaileei eta horien familiakoei zenbait eskubide gehigarri aitortzen bazaie, horrek langile migratzaile guztiak bultzatuko dituela estatu interesdunetako lege eta prozedurak errespetatzera,
|
|
|
1.Konbentzio hau aplikatuko zaie, bertan aurkakoa ezartzen denean izan ezik, langile migratzaile guztiei eta horien familiakoei, inolako bereizketarik gabe, sexua, arraza, larru kolorea, hizkuntza, erlijioa edo pentsaera, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala, jatorri etnikoa edo gizarte jatorria, naziotasuna, adina, ekonomia
|
egoera
, ondarea, egoera zibila, jaiotza edo beste edozein ezaugarri dela bide.
|
|
|
1.Konbentzio hau aplikatuko zaie, bertan aurkakoa ezartzen denean izan ezik, langile migratzaile guztiei eta horien familiakoei, inolako bereizketarik gabe, sexua, arraza, larru kolorea, hizkuntza, erlijioa edo pentsaera, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala, jatorri etnikoa edo gizarte jatorria, naziotasuna, adina, ekonomia egoera, ondarea,
|
egoera
zibila, jaiotza edo beste edozein ezaugarri dela bide.
|
|
|
a) Nazioarteko erakunde eta antolakundeek bidali edo enplegatutako pertsonak eta estatu batek bere lurraldetik kanpora bidali edo enplegatutako pertsonak, eginkizun ofizialak gauzatzeko, baldin eta pertsona horien onarpena eta
|
egoera
juridikoa nazioarteko zuzenbide orokorrak edo nazioarteko akordio nahiz hitzarmen zehatzek arautu badituzte;
|
|
|
b) Estatu batek, edo horren izenean, bere lurraldetik kanpora bidali edo enplegatutako pertsonak, halakoek garapen programetan eta lankidetzako beste programa batzuetan parte hartzen dutenean, baldin eta pertsona horien onarpena eta
|
egoera
juridikoa enplegurako estatuarekin egindako akordio batek arautu baditu, eta, akordio horrekin bat etorriz, pertsona horiek langile migratzailetzat jotzen ez badira;
|
|
|
a) Agiridunak direla edo
|
egoera
erregularrean daudela ulertuko da, baldin eta enplegurako estatuan sartzeko, egoteko eta ordaindutako jarduera bat gauzatzeko baimena lortu badute, estatu horretako legeekin eta estatu hori nazioarteko zein akordioetako alderdi izan eta akordio horiekin bat etorriz;
|
|
|
b) Agirigabeak direla edo
|
egoera
irregularrean daudela ulertuko da, baldin eta artikulu honetako a) idatz zatian ezarritako baldintzak betetzen ez badituzte.
|
|
|
...in bat etorriz, euren lurraldeetan edo euren jurisdikzioaren mende dauden langile migratzaile guztiei eta horien familiakoei errespetatzeko eta ziurtatzeko konbentzio honetako eskubideak, inolako bereizketarik gabe, sexua, arraza, larru kolorea, hizkuntza, erlijioa edo pentsaera, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala, jatorri etnikoa edo gizarte jatorria, naziotasuna, adina, ekonomia
|
egoera
, ondarea, egoera zibila, jaiotza edo beste edozein ezaugarri dela bide.
|
|
|
...uren lurraldeetan edo euren jurisdikzioaren mende dauden langile migratzaile guztiei eta horien familiakoei errespetatzeko eta ziurtatzeko konbentzio honetako eskubideak, inolako bereizketarik gabe, sexua, arraza, larru kolorea, hizkuntza, erlijioa edo pentsaera, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala, jatorri etnikoa edo gizarte jatorria, naziotasuna, adina, ekonomia egoera, ondarea,
|
egoera
zibila, jaiotza edo beste edozein ezaugarri dela bide.
|
|
|
a) Artikulu honetako 3 paragrafoan jaso gabeko lan edo zerbitzuetarik edozein, normalean halakoak gauzatu behar dituela justizia arrunteko erabaki baten ondorioz atxilotuta dagoen pertsona batek edo gerogarrenean baldintzapeko askatasun
|
egoeran
utzi den pertsona batek;
|
|
|
4.Auzitegi batek ezarritako epaia betearazteko espetxealdi osoak iraun bitartean, langile migratzailearen edo horren familiakoen tratamenduak oinarrizko helburu izango du horien berrezartzea eta gizarte birgaikuntza.Delitugile adingabeak adin nagusikoengandik bananduta egongo dira, eta euren adinarekin eta
|
egoera
juridikoarekin bat datorren tratamendua izango dute.
|
|
|
7.Langile migratzaileek eta horien familiakoek pairatu behar dutenean enplegurako estatuan edo iraganbideko estatuan zein lege izan indarrean eta lege horiek jasotako atxiloketa edo espetxealdietarik edozein, izango dituzte estatu horietako nazionalek
|
egoera
berean daudenean dituzten eskubide berberak.
|
|
|
2.Kondena epai bat ematean, langile migratzaile batek edo horren familiako batek egindako delituarengatik, kontuan hartu dira horien
|
egoerarekin
zerikusia duten alde humanitarioak, bereziki, bizilekua izateko eta lan egiteko eskubidea errespetatzeari dagokionez.
|
|
|
2.Legeria aplikagarriak ez duenean ahalbidetzen langile migratzaileek edo horien familiakoek prestazioren bat izatea, kasuan kasuko estatuak, antzeko
|
egoeretan
nazionalei emandako tratua oinarri hartuta, balioetsiko du prestazio horiei begira egin dituzten kontribuzioen zenbatekoa itzultzeko aukera.
|
|
|
Langile migratzaileen seme alaba guztiek baliatuko dute hezkuntzarako oinarrizko eskubidea, kasuan kasuko estatuko nazionalekiko tratu berdintasunean.Langile migratzaileen seme alabak eskolaurreko edo eskolarako irakaskuntza erakunde publikoetan sartzea ezin izango da ukatu edo mugatu, gurasoetarik edonoren egonaldiari edo enpleguari buruzko
|
egoera
irregularra edo seme alabaren egonaldi irregularra dela eta, enplegurako estatuan.
|
|
|
Konbentzioaren zati honetako xedapenak ez dira interpretatuko agirigabeko edo
|
egoera
irregularrean dauden langile migratzaileak edo horien familiakoak erregulariza daitezen edo horien egoera modu horretara erregularizatzeko eskubidea sor dadin, eta xedapen horiek ez diete kalterik egingo konbentzio honetako VI. zatian jasotako neurriei, nazioarteko migrazioa baldintza bidezko eta egokietan egitea ziurta dadin.
|
|
|
Konbentzioaren zati honetako xedapenak ez dira interpretatuko agirigabeko edo egoera irregularrean dauden langile migratzaileak edo horien familiakoak erregulariza daitezen edo horien
|
egoera
modu horretara erregularizatzeko eskubidea sor dadin, eta xedapen horiek ez diete kalterik egingo konbentzio honetako VI. zatian jasotako neurriei, nazioarteko migrazioa baldintza bidezko eta egokietan egitea ziurta dadin.
|
|
|
IV. ZATIAAgiridunak diren edo
|
egoera
erregularrean dauden langile migratzaileen eta horien familiakoen beste eskubide batzuk
|
|
|
Enplegurako estatuan agiridunak diren edo
|
egoera
erregularrean dauden langile migratzaileek eta horien familiakoek konbentzioaren zati honetan aipatutako eskubideak izango dituzte, III. zatian aipatutakoez gain.
|
|
|
1.Estatu alderdi interesdunak egoki denaren arabera lankidetzan arituko dira, langile migratzaileak eta horien familiakoak euren jatorrizko estatura modu antolatuan itzultzearen inguruan hartu beharreko neurriei dagokienez, horiek itzultzea erabakitzen dutenean, horien bizileku edo enplegu baimenaldia agortzen denean, edo horiek enplegurako estatuan
|
egoera
irregularrean daudenean.
|
|
|
1.Estatu alderdiak, iraganbideko estatuak barne, elkarlanean arituko dira,
|
egoera
irregularrean dauden langile migratzaileen mugimenduak eta enplegua eragotzi edo ezabatzeko, halakoak legearen aurkakoak edo klandestinoak direnean.Estatu interesdun bakoitzaren jurisdikzioaren barruan, xede horrekin hartzen diren neurrien artean izango dira:
|
|
|
c)
|
Egoera
irregularrean dauden langile migratzaileen edo horien familiakoen aurka indarkeria nahiz mehatxuak edo larderia erabiltzen direnean, halakoak erabiltzen dituzten pertsona, talde edo erakundeen aurka zehapen eragingarriak ezartzeko neurriak.
|
|
|
2.Enplegurako estatuek egoki eta eragingarri diren neurri guztiak hartuko dituzte, euren lurraldean
|
egoera
irregularrean dauden langile migratzaileak kontratatzea ezabatzeko, eta, bidezkoa bada, zehapenak ere ezarriko dizkiete langile horien enplegatzaileei.Neurri horiek ez diete kalterik egingo langile migratzaileek euren enplegua dela eta, enplegatzaileen aurrean dituzten eskubideei.
|
|
|
1.Estatu alderdiek, euren lurraldean langile migratzaileak eta horien familiakoak
|
egoera
irregularrean dituztenean, neurri egokiak hartuko dituzte, egoera horrek jarraitu ez dezan ziurtatzeko.
|
|
|
1.Estatu alderdiek, euren lurraldean langile migratzaileak eta horien familiakoak egoera irregularrean dituztenean, neurri egokiak hartuko dituzte,
|
egoera
horrek jarraitu ez dezan ziurtatzeko.
|
|
|
2.Estatu alderdi interesdunek, legeria nazionalarekin eta bitariko edo alderdi anitzeko akordio aplikagarriekin bat etorriz, erabakitzen dutenean pertsona horien
|
egoera
erregularizatzea, behar bezala kontuan hartuko dira pertsona horiek kasuan kasuko estatuan sartzeko inguruabarrak, pertsona horien egonaldiaren iraupena enplegurako estatuetan eta egoki diren beste inguruabar batzuk, bereziki, pertsona horien familia egoerarekin zerikusia dutenak.
|
|
|
...teresdunek, legeria nazionalarekin eta bitariko edo alderdi anitzeko akordio aplikagarriekin bat etorriz, erabakitzen dutenean pertsona horien egoera erregularizatzea, behar bezala kontuan hartuko dira pertsona horiek kasuan kasuko estatuan sartzeko inguruabarrak, pertsona horien egonaldiaren iraupena enplegurako estatuetan eta egoki diren beste inguruabar batzuk, bereziki, pertsona horien familia
|
egoerarekin
zerikusia dutenak.
|
|
|
Estatu alderdiek neurriak hartu dituzte, euren nazionalei begira hartutakoak baino kaltegarriagoak ez direnak, bermatzeko
|
egoera
erregularrean dauden langile migratzaileen eta horien familiakoen lan eta bizitza baldintzak bat datozela gaitasun, segurtasun eta osasun arauekin, bai eta giza duintasunaren printzipioekin ere.
|
|
|
Konbentzio honetako xedapenek ez dute ukituko estatu alderdi bakoitzak duen eskubidea, langile migratzaileak eta horien familiakoak onartzeko irizpideak ezartzeari dagokionez. Euren legezko
|
egoerarekin
eta langile migratzaile eta horien familiako izateagatik ematen zaien tratuarekin zerikusia duten beste gai batzuetan, estatu alderdiek kontuan hartu dituzte konbentzio honetan ezarritako mugak.
|
|
|
2.Enplegurako estatuetan langile migratzaileek ordaindutako jarduera bat aukeratzeko askatasuna dutenean, ez da ulertuko langile migratzaileak
|
egoera
irregularrean daudenik, eta langile horiei ez zaie kenduko bizileku baimenik, ordaindutako jarduerari uzteagatik euren lan egiteko baimena edo antzeko baimena iraungi baino lehenago.
|
|
|
Langile migratzaileak ez dira
|
egoera
irregularrean egongo, enplegurako estatuan ordaindutako jarduera askatasunez aukeratzeko baimenik ez dutenean, eta langile horiei ez zaie bizileku baimenik kenduko ordaindutako jarduerari uzteagatik lan egiteko baimenaldia iraungi baino lehenago, salbu eta bizileku baimena esanbidez dagoenean ordaindutako jarduera jakin baten mende, jarduera horren ondorioz onartu direlako langile horiek. Langile migratzaile horiek eskubidea izango dute, lan egiteko baimenaldiak iraun bitartean, beste enplegu bat bilatzeko, herri lanetako programetan parte hartzeko eta berriro trebatzeko, lan egiteko baimenean ezarritako baldintzak eta mugak kontuan hartuz.
|
|
|
Konbentzioko zati honetan aipatu kategoria berezietako langile migratzaileek eta horien familiakoek, halakoak agirigabeak direnean edo
|
egoera
irregularrean daudenean, izango dituzte III. zatiko eskubideak ez ezik, IV. zatiko eskubideak ere, jarraian zehazten diren aldarazpenak kontuan hartuz.
|
|
|
p) Kezka bizia izanik, pertsona desgaituek duten
|
egoera
zaila dela eta, bereizkeria mota anitz edo astunduen biktima izateagatik, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala, jatorri etnikoa, jatorri indigena edo gizarte jatorria, ondarea, jaiotza, adina edo beste edozein ezaugarri dela bide,
|
|
|
11 artikulua. Arrisku
|
egoerak
eta larrialdi humanitarioak
|
|
|
Estatu alderdiek, nazioarteko zuzenbidearen arabera eta, zehatzago, nazioarteko zuzenbide humanitarioaren eta giza eskubideen nazioarteko zuzenbidearen arabera dituzten arduren ondorioz, ahal dituzten neurri gehienak hartuko dituzte, pertsona desgaituen segurtasuna eta babesa bermatzeko, halakoak arrisku
|
egoeran
daudenean, egoera horien artean direla gatazka armatuak, larrialdi humanitarioak eta hondamendi naturalak.
|
|
|
Estatu alderdiek, nazioarteko zuzenbidearen arabera eta, zehatzago, nazioarteko zuzenbide humanitarioaren eta giza eskubideen nazioarteko zuzenbidearen arabera dituzten arduren ondorioz, ahal dituzten neurri gehienak hartuko dituzte, pertsona desgaituen segurtasuna eta babesa bermatzeko, halakoak arrisku egoeran daudenean,
|
egoera
horien artean direla gatazka armatuak, larrialdi humanitarioak eta hondamendi naturalak.
|
|
|
– Estatu alderdiek egoki diren neurri guztiak hartuko dituzte, susta dadin pertsona desgaituek
|
egoera
fisikoa, kognitiboa eta psikologikoa berreskuratzea, eta pertsona horien birgaikuntza eta gizarteratzea, halakoak edozein esplotazio, indarkeria edo abusu motaren biktima direnean, baita babes zerbitzuak eskainita ere.Berreskuratze eta gizarteratze hori gauzatuko dira osasunarentzat, ongizatearentzat, autoestimuarentzat, duintasunarentzat eta pertsonaren autonomiarentzat mesedegarri den ingurune ...
|
|
|
1.Estatu alderdiek neurri eragingarri eta egokiak hartuko dituzte, baita
|
egoera
berean dauden pertsonak babestuta ere, pertsona desgaituek, ahalik eta mailarik handienean, independentzia, gaitasun fisikoa, mentala, soziala nahiz bokazio gaitasuna, eta bizitzako alde guztietan erabateko partaidetza lor ditzaten edo horiei euts diezaieten.Horretarako, estatu alderdiek gaikuntza eta birgaikuntzarako zerbitzu eta programa orokorrak antolatu, indartu edo gehituko dituzte, batik b...
|
|
|
c) Ziurtatzea txirotasun
|
egoeretan
bizi diren pertsona desgaituek eta horien familiek eskura izan dezatela estatuaren laguntza, desgaitasunarekin zerikusia duten gastuak ordaintzeko, horien artean gaikuntza, aholkularitza, finantza laguntza eta aldi baterako zaintza zerbitzu egokiak;
|
|
|
2.Arrazoi horiek ote dauden zehazteko, agintari eskudunek kontuan hartuko dituzte egoki diren inguruabar guztiak, baita, bidezkoa denean, kasuan kasuko estatuan
|
egoera
iraunkorra izatea, giza eskubideak modu sistematikoan, larrian, ageri agerikoan edo ugarian urratzearen inguruan edo nazioarteko zuzenbide humanitarioa modu larrian urratzearen inguruan.
|
|
|
f) Askatasunaz gabetutako pertsona pribatuaren osasun
|
egoerari
buruzko osagaiak;
|
|
|
2.Biktima bakoitzak egia jakiteko eskubidea du, derrigorreko desagertzearen inguruabarrei, ikerketaren bilakaera eta emaitzei eta desagertutako pertsonaren
|
egoerari
dagokienez.Estatu alderdi bakoitzak horren inguruko neurri egokiak hartuko ditu.
|
|
|
6.Desagertutako pertsonaren
|
egoera
argitu arte ikerketarekin jarraitzeko betebeharrari kalterik egin gabe, estatu alderdi bakoitzak xedapen egokiak hartuko ditu, desagertutako pertsonen lege egoerari dagokionez, pertsona horien egoera ez denean argitu, eta horien senideei dagokienez, besteak beste, gizarte babesaren, gai ekonomikoen, familia zuzenbidearen eta jabetza eskubideen esparruetan.
|
|
|
6.Desagertutako pertsonaren egoera argitu arte ikerketarekin jarraitzeko betebeharrari kalterik egin gabe, estatu alderdi bakoitzak xedapen egokiak hartuko ditu, desagertutako pertsonen lege
|
egoerari
dagokionez, pertsona horien egoera ez denean argitu, eta horien senideei dagokienez, besteak beste, gizarte babesaren, gai ekonomikoen, familia zuzenbidearen eta jabetza eskubideen esparruetan.
|
|
|
6.Desagertutako pertsonaren egoera argitu arte ikerketarekin jarraitzeko betebeharrari kalterik egin gabe, estatu alderdi bakoitzak xedapen egokiak hartuko ditu, desagertutako pertsonen lege egoerari dagokionez, pertsona horien
|
egoera
ez denean argitu, eta horien senideei dagokienez, besteak beste, gizarte babesaren, gai ekonomikoen, familia zuzenbidearen eta jabetza eskubideen esparruetan.
|
|
|
7.Estatu alderdi bakoitzak eskubidea bermatuko du, derrigorreko desagertzeen inguruabarrak eta desagertutako pertsonen
|
egoera
argitzea, bai eta derrigorreko desagertzeen biktimei laguntzea ere, xedetzat duten erakundeak eta elkarteak askatasunez sortu eta horietan parte hartzeko.
|
|
|
...t etorriz estatu alderdiak emandako informazioa dela eta, Komiteak gomendioak egin ahal izango dizkio estatu alderdiari eta eskaria ere egin ahal izango dio, beharrezko neurri guztiak har ditzan, kautela neurriak barne, pertsona lokalizatu eta babesteko konbentzio honekin bat etorriz, eta eskatu ahal izango dio Komiteari informazioa ematea, horrek ezarritako epean, hartzen dituen neurrien gainean,
|
egoeraren
presako izaera kontuan hartuz.Komiteak presako ekintzarako eskaria aurkeztu zuen pertsonari informazioa emango dio, bere gomendioen gainean eta estatu alderdiak helarazitako informazioen gainean, halakoak eskuragarri daudenean.
|
|
|
4.Komiteak esfortzuak egingo ditu estatu alderdiarekin elkarlanean jarraitzeko, desagertutako pertsonaren
|
egoera
argitzen ez den bitartean.Komiteak informatuta edukiko du eskariaren egilea.
|
|
|
Komiteak informazioa jaso eta uste badu informazio horrek ondorioztatzen dituela ondo oinarritutako zantzuak, derrigorreko desagertzea modu orokorrean edo sistematikoan gauzatzearen inguruan, estatu alderdi baten jurisdikzioaren mendeko lurraldean, eta estatu alderdi interesdunari
|
egoera
horren inguruko informazio egoki guztia eskatu ondoren, arazoa presako izaerarekin utzi ahal izango du Nazio Batuetako Biltzar Orokorraren esku, Nazio Batuetako idazkari nagusiaren bidez.
|
|
|
Adieraziz, egia jakiteko eskubidea, derrigorreko desagertze bati buruzko inguruabarren gainean eta desagertutako pertsonaren
|
egoeraren gainean
, bai eta helburu horrekin informazioa bilatu, jaso eta zabaltzeari buruzko askatasunerako eskubidearen errespetua ere,
|
|
|
2.Derrigorreko desagertzea justifikatzeko inola ere ezin izango dira alegatu salbuespenezko inguruabarrak, hala nola, gerra
|
egoera
edo gerra mehatxua, estatu barneko ezegonkortasun politikoa edo beste edozein larrialdi publiko.
|
|
2011
|
|
|
d) Zein lurralde dira geroko erabaki baten erreserbapeko, horien
|
egoeraren inguruko
azterketa sakonagoa egiteko zain.
|
|
|
4.9 artikuluaren xedapenekin bat etorriz, Hitzarmen hau salatu daitekeen epealdietan zehar, kide orok zuzendari orokorrari adierazpen bat egin diezaioke zeinetan eraldatzen duen, beste edozein gairen inguruan, aurreko beste edozein adierazpenetan jarritako baldintzak; adierazpen horretan lurralde zehatzen
|
egoera
adieraziko du.
|
|
|
3.9 artikuluaren xedapenekin bat etorriz, Hitzarmen hau salatu daitekeen epealdietan zehar, kide orok zuzendari orokorrari adierazpen bat egin diezaioke zeinetan eraldatzen duen, beste edozein gairen inguruan, aurreko beste edozein adierazpenetan jarritako baldintzak; adierazpen horretan Hitzarmenaren aplikazioaren inguruko
|
egoera
adieraziko du.
|
|
|
2.Herri guztiek dute determinazio askerako eskubidea; eskubide horren arabera, askatasunez zehazten dute euren
|
egoera
politikoa eta, berebat, askatasunez lortzen dute euren ekonomia, gizarte eta kultura garapena.
|
|
|
2.Hitzarmen hau berresten duen estatu kide orok, Lanaren Nazioarteko Erakundearen Konstituzioaren 22 artikuluaren arabera aurkeztuko duen lehen oroitidazkian zerrendatu ditu, artikulu honetako 1 paragrafoan xedatutakoarekin bat etorriz, alde batera utzi dituen kategoriak, horretarako arrazoiak azalduz eta geroagoko oroitidazkietan alde batera utzitako jardueren inguruko
|
egoera
azaldu du, bere legeriaren eta egineren arabera, eta Hitzarmen hau kategoria horien gain zein neurritan aplikatzen duen edo aplikatzeko asmo duen.
|
|
|
a) Lanaren Nazioarteko Erakundearen Konstituzioaren 22 artikuluaren arabera aurkeztu behar dituzten oroitidazkietan azaldu dute, Hitzarmen honen aplikazio esparrutik kanpo dauden jarduera alorretan adingabeen eta haurren lan edo zereginen
|
egoera
orokorra eta Hitzarmen honetako xedapenen aplikazio zabalago baten bidean zein aurrerapen lortu dituen;
|
|
|
Larrialdi edo gatazka armatu
|
egoeran
emakumearen eta haurraren babesari buruzko adierazpena
|
|
|
Gogora ekarriz, beste dokumentu garrantzitsu batzuen artean, ondorengo ebazpenak: ...ebazpena, 1969ko abenduaren 16ko 2597 (XXIV) ebazpena eta 1970ko abenduaren 9ko 2675 (XXV) eta 2674 (XXV) ebazpenak, giza eskubideen eta gatazka armatuetan biztanleria zibilaren babeserako oinarrizko printzipioen errespetuari buruzkoak; eta baita Ekonomia eta Gizarte Kontseiluaren 1970ko maiatzaren 28ko 1515 (XLVIII) ebazpena, honetan Kontseiluak Biltzar Orokorrari eskatu ziola larrialdi edo gerra
|
egoeran
emakume eta haurraren babesari buruzko adierazpena idazteko aukera aztertzeko,
|
|
|
Ospe handiz aldarrikatzen du larritasun eta gatazka armatu
|
egoeretan
emakume eta haurraren babesari buruzko adierazpen hau, eta estatu kide guztiei hertsiki bete dezaten agintzen du:
|
|
|
6.Biztanleria zibilaren kide diren emakume eta haurrak, nahiz larrialdi
|
egoeran
direnak, nahiz bakea, determinazio askea, nazio askapena eta independentziaren aldeko gatazka armatu egoeretan direnak, edo okupatutako lurraldeetan bizi direnak, ostaturako, elikagaietarako, mediku laguntzarako eta besterenduezinak diren beste eskubide batzuetaz ez dira gabetuak izango, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunaren, Ekonomia, Gizar...
|
|
|
6.Biztanleria zibilaren kide diren emakume eta haurrak, nahiz larrialdi egoeran direnak, nahiz bakea, determinazio askea, nazio askapena eta independentziaren aldeko gatazka armatu
|
egoeretan
direnak, edo okupatutako lurraldeetan bizi direnak, ostaturako, elikagaietarako, mediku laguntzarako eta besterenduezinak diren beste eskubide batzuetaz ez dira gabetuak izango, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunaren, Ekonomia, Gizarte eta Kultura Eskubideen Nazioarteko Itunaren, Haurren Eskubideei buruzko Adierazpenaren eta nazioarteko zuzen...
|
|
|
3 Helburu horiek lortzeko arraza bereizkeria debekatzen duen legeria, bera bakarrik, nahikoa izan ez daitekeenez gero, estatuari dagokio, modu berean, hori osatzea, dela arraza bereizkeria kasuak aldiro ikertzeaz arduratuko den sail administratibo baten bitartez, dela arraza bereizkeria ekintzen aurkako baliabide juridikoen esparru zabal baten bidez, dela irismen handiko heziketa eta ikerketa programen bidez, arraza aurreiritzi eta arraza bereizkeriaren aurka borrokatzera zuzenduak, dela, azkenez ere, politika, gizarte, hezkuntza eta kultura gaiei buruzko neurri positiboak dakartzaten programen bitartez, giza taldeen arteko elkarrekiko benetako errespetua bultzatzeko. Inguruabarrek halakoa bidezkotzen dutenean, gizarte
|
egoera
ahuleko taldeen maila hobetzea sustatzeko programa bereziak aplikatu dira eta, talde horiek naziokoak direnean, erkidegoarentzat erabakigarriak diren prozesuetan horien parte hartze eragingarria lortzeko programak ere.
|
|
|
2 Neurri bereziak hartu behar dira norbanakoen eta giza taldeen duintasun eta eskubide berdintasuna bermatzeko, hori beharrezkoa den edozein lekutan; neurri horiei, arraza esparruan diskriminatzailea izan daitezkeelako itxura ematea saihestu behar da. Horri dagokionez, arreta berezia eman behar zaie gizarte eta ekonomiaren aldetik
|
egoera
ahulean diren arraza eta etnia taldeei, horren helburua izanik, berdintasun osoa eta bereizkeria eta murrizketarik gabeko esparruan legeen eta erregelamenduen babesa bermatzea, bai eta indarrean dauden gizarte neurrien onurak, bereziki ostatuari, enpleguari eta osasunari dagokienean, euren kultura eta baloreen jatortasuna errespetatzeko, eta euren sustapen soziala eta profesionala errazteko, bate...
|
|
|
Gogoratuz dagoeneko Unescok onetsi dituen nazioarteko instrumentuak, eta bereziki irakaskuntza alorrean bereizkeriaren aurkako borrokari buruzko Konbentzioa eta Gomendioa, irakasleen
|
egoerari buruzko
Gomendioa, nazioarteko lankidetza kulturalaren printzipioen Adierazpena, nazioarteko elkar ulertze, lankidetza eta bakerako hezkuntza eta giza eskubide eta oinarrizko eskubideen inguruko hezkuntzari buruzko Gomendioa, zientzia ikertzaileen egoerari buruzko Gomendioa eta bizitza kulturalean herritarren parte hartze eta ekarpenari buruzko Gomendioa,
|
|
|
...en nazioarteko instrumentuak, eta bereziki irakaskuntza alorrean bereizkeriaren aurkako borrokari buruzko Konbentzioa eta Gomendioa, irakasleen egoerari buruzko Gomendioa, nazioarteko lankidetza kulturalaren printzipioen Adierazpena, nazioarteko elkar ulertze, lankidetza eta bakerako hezkuntza eta giza eskubide eta oinarrizko eskubideen inguruko hezkuntzari buruzko Gomendioa, zientzia ikertzaileen
|
egoerari buruzko
Gomendioa eta bizitza kulturalean herritarren parte hartze eta ekarpenari buruzko Gomendioa,
|
|
|
...n jarraitzen dutela, beti forma berritzaileen pean, hala giza eskubideen printzipioen aurkakoak diren legeria xedapenak eta gobernu eta administrazio eginerak mantentzearen bidez, nola injustizia eta gizakiaren gutxiespen ezaugarriak dituen politika eta gizarte egituren eta harreman eta jarreren iraunkortasunagatik; hain zuzen ere horiek bazterketa, mespretxua eta esplotazioa eragiten dituzte, edo
|
egoera
ahuleko talde kideen nahitaezko asimilazioa,
|
|
|
...eria, historian zehar, gizonaren eta emakumearen artean ezberdinak izan diren botere harremanen adierazpena dela, eta horiek ekarri dutela emakumea menpean egotea eta gizonaren aldetiko diskriminazioa izatea, era berean, haren aurrerabidea eragotziz, eta orobat, emakumearen aurkako indarkeria gizartearen oinarrizko tresna dela, horren bitartez emakumea behartu egiten dela gizonarekiko mendekotasun
|
egoera
horretara,
|
|
|
Kezkaturik, emakume talde batzuk, esaterako, gutxiengoen artean dauden emakumeak, emakume indigenak, errefuxiatuak, emakume migratzaileak, nekazaritza guneetako eta urruneko erkidegoetan bizi diren emakumeak, emakume behartsuak, erakundeetan giltzapetutako edo atxilotutako emakumeak, neskatoak, desgaitasunen bat duten emakumeak, adineko emakumeak eta gatazka armatu
|
egoeretan
dauden emakumeak, bereziki erasokorrak direlako,
|
|
|
d) Gizarte joera eta arazoen inguruan Nazio Batuen sistemaren erakunde eta organoek egindako azterketetan, esaterako, munduko gizarte
|
egoerari buruzko
aldizkako txostenetan, emakumearen aurkako indarkeriaren joeren azterketa barneratzea;
|
|
|
e) neskatoen
|
egoera
berezia kontuan izatea.
|
|
|
a) esklabotza modu guztiak edo esklabotzaren antzeko eginerak, esaterako, haurren salerosketa eta trafikoa, zorrengatiko joputza eta jopu
|
egoera
, eta derrigorrezko edo nahitaezko lana, barne hartuta haurrak derrigor erreklutatzea gatazka armatuetan erabiltzeko,
|
|
|
3.Artikulu honen aplikazioak ez du eraginik izango gatazka armatu bateko alderdien
|
egoera
juridikoaren gain.
|
|
|
Gaitzetsiz gatazka armatu
|
egoeretan
haurrak helburu izatea, eta orobat, nazioarteko zuzenbideak babestutako ondasunen aurkako eraso zuzenak, barne hartuta haur asko egoten diren lekuak, hala nola eskolak eta ospitaleak,
|
|
|
Aitorturik protokolo honetan ezarritakoaren aurka, euren ekonomia edo gizarte
|
egoeragatik
edo euren sexuagatik, gatazka armatuetan erabiliak izateko edo erreklutatuak izateko arrisku handia duten haurren beharrizan bereziak,
|
|
|
Berretsirik haurren eskubideek babes berezia behar dutela eta, horretarako, beharrezkoa dela haurren
|
egoera
hobetzen jarraitzea inolako bereizketarik gabe eta haurrok bake eta segurtasun baldintzetan garatu eta heziak izan daitezen ahalegintzea,
|
|
|
BerretsizGiza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean jasotako berdintasun eta diskriminazio ezaren printzipioak, eta guztion giza eskubideak eta oinarrizko askatasunen errespetua sustatuz, inolako bereizketarik egin gabe arraza, kolore, sexu, hizkuntza, erlijio, iritzi politiko edo beste izaera batekoagatik, jatorri nazional edo sozial,
|
egoera
ekonomiko, jaiotza edo bestelako baldintzagatik,
|
|
|
...izkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduak sortzen direla, arraza, kolore, leinu edo jatorri nazionala edo etnikoa tartean direla, eta biktimek, arrazoi hauei lotuta dauden beste arrazoi batzuengatik ere bereizkeria mota askotarikoak edo astunduak jasan ditzaketela, hala nola sexua, hizkuntza, erlijioa, iritzi politikoak edo beste izaera batekoak, gizarte jatorria, ekonomia
|
egoera
, jaiotza edo beste baldintza batekoengatik;
|
|
|
...a bereizkeriak, xenofobiak eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduek eragiten dituzten ekonomia, gizarte eta kultura ondorio kaltegarriak, horiek modu adierazgarrian eragin baitiote garapen bidean dauden herrialdeen azpigarapenari eta, bereziki, Afrikakoari, eta asmoa hartu dugu gizon, emakume eta haur guztiak askatzeko muturreko pobreziaren baldintza gaitzesgarri eta gizatasuna kentzen duen
|
egoera
horretatik. Gaur egun horrelako egoera pairatzen dute mila milioi gizakik baino gehiagok, horrexegatik asmoa hartu dugu guztiontzat errealitate bihurtzea garapenerako eskubidea eta gizateria guztia beharrizanetik askatzea.
|
|
|
19 Aitortzen ditugu arrazismoak, arraza bereizkeriak, xenofobiak eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduek eragiten dituzten ekonomia, gizarte eta kultura ondorio kaltegarriak, horiek modu adierazgarrian eragin baitiote garapen bidean dauden herrialdeen azpigarapenari eta, bereziki, Afrikakoari, eta asmoa hartu dugu gizon, emakume eta haur guztiak askatzeko muturreko pobreziaren baldintza gaitzesgarri eta gizatasuna kentzen duen egoera horretatik. Gaur egun horrelako
|
egoera
pairatzen dute mila milioi gizakik baino gehiagok, horrexegatik asmoa hartu dugu guztiontzat errealitate bihurtzea garapenerako eskubidea eta gizateria guztia beharrizanetik askatzea.
|