|
2009
|
|
|
Ibon Salaberriak eta Amaia Casadok Toki arkitektura bulegoa osatzen dute. EHUko irakaskuntza lana eta erronka arkitektoniko
|
berriak
tartekatzen dituzte. Igaro den 2008 urtea benetan oparoa suertatu zaie alde profesionalean
|
|
|
Ez dakit zer nolako irudia duten gutaz. Argi dagoena da gazteok dinamika
|
berriak
sartu genituzkeela eskolan. Emaitzei hainbesteko garrantzia eman ordez, prozesuei eman nahi diegu guk.
|
|
|
Arrazoi hutsaren lokarrietatik at, motiborik gabe, justifikaziorik gabe, edozeren aldarrikapena lau haizetara zabaltzeko balio digu arte munduak. Prozesu
|
berriak
irekitzen dizkigute artistek. Aztergai dugun adibide honetan, bidea da helburua.
|
|
|
Arkitektoaren irudi
|
berriak
hamarkada berriaren atarian
|
|
|
Bolognako prozesua. Arkitekturaren konpetentzia
|
berriak
.
|
|
|
Elkargoaren Kontseiluak kezka bizia agertu du auziaren inguruan, eta udan Valentzian antolatutako kongresuan, arkitekturaren eta arkitektoen bide
|
berrien
nondik norakoak izan dira hitzetik hortzera. Valentziar sargoritsuan, egoera eta aurretik sortutako polemikak puri purian egon dira.
|
|
|
5 Arkitektoa erronka
|
berrien aurrean
. Bolognako auzia
|
|
|
Horrek, noski, arriskua areagotzea zekarren, baina egoera mantendu heinean, onar zitekeen arriskua. Izatez, munduko finantza sistema likidezia itsaso batean murgilduta zegoen, azaldu bezala (hedakuntzako moneta politikak, inflazio baxua, arriskua kudeatzeko teknologia
|
berrien
garapena, etab.). Egoera horrek berak zorpetze merke horretan oinarritutako ondasun higiezinen eskari handia eragin zuen gurean, ez bakarrik beharra zutenen aldetik, ezpada etengabe,, berme handiz, eta oso azkar hedatzen zen arloa zenez, inbertitu nahi zutenen aldetik ere, eta horrek prezioen gorakadari eusten zion, sorgin gurpil batean berez betetzen zen profezia bailitzan.
|
|
|
Halaber, kreditu kalitate gutxiko hipoteka maileguak ematen zituzten erakunde horiek, beren jarduera dinamizatzeko, hipoteka horietaz libratzen saiatu ziren eta merkataritza bankuei edo inbertsio bankuei saldu zizkieten. Jabe
|
berriek
hipotekak bloketan, deribatu, eta, subprime?
|
|
|
Izatez, mundu osoko banku zentralek interes tasa ofizialak ia hutsera jaitsi dituzte. Halere, horrek, tipo ofizialen beherakada merkatuko tipoetara eramateko, zorpekoen gaineko presioa lasaitzeko (eta hortaz guztiaren oinarrian dagoen ordainketen etetea amaitu eta ordainketei berrekiteko joerarekin eta konfiantza berrezartzearekin ordeztu ahal izateko) eta mailegu
|
berriei
bide emateko orain zabal eta indartsu dagoen beldur eta mesfidantzarekin amaitu du, inork ez baitu mailegu merkerik ematen arriskua handia denean, hortaz merkatuko tipoak altu. Baliteke, horregatik, tipo ofizialak jaitsi arren, hipoteken kostua ez jaistea eta merkatuak behera jarraitzea.
|
|
|
Izatez, etxebizitza, behar? dutenontzat, krisialdiak
|
berri
on bat ekarri du behintzat: etxebizitzaren prezioak behera egin duela eta epe batean jaisten jarraituko duela.
|
|
|
Zentzu horretan zuen arkitekturen adierazpen gaitasuna interesatzen zait, arkitektura, mezuaren euskarri soil bezala baino, ikusizko komunikazio horren muin bezala ulertuaz. La Herrera-ko ponpa estazioaren fatxada
|
berriak
ba al du Venturi eta Scott Brown-ek aipatzen zuten, ahate, eraikuntza horrekin zerikusirik?
|
|
|
Ponpaketa estazio
|
berriak
, Allison eta Peter Smithsonek esango luketen moduan, obraren eta bezeroaren arteko elkarrizketa sortzeko gaitasunaz hitz egiten digu, agian hor dago zuk aipatzen duzun diseinu grafiko horrekin lotura. –Ahate?
|
|
2010
|
|
|
Eta gauzak asko aldatu dira ordudanik. . Hemen modu tradizionalean eraikitzen zen momentu batean arkitektoen betebeharra zen sistema eta kontzeptu
|
berriak
sartzea beren proiektuetan, funtzionatzen zutela frogatzeko eta ordutik aurrera erabiltzen hasteko. Gaur egun VISESAk nahitaez eskatzen dituen gauza asko, orduan norberaren ekimenez egin behar ziren, garaian garaiko sustatzaile publikoa konbentzitzeko asmoz?, diote.
|
|
|
eraikitzeko modua, zekiten bakarra, egokiena ez zela azaltzea, eta haiek konbentzitzea. Batez ere, sistema
|
berriak
askoz ere garestiagoak zirelako?, gogoratzen dute.
|
|
|
Eraikin
|
berrien arteko
tartea ere handiagoa da, bai eta eraikin berrien eta aurretik lekuan daudenen artekoa ere, eguzkiztapen baldintza hobeak eskainiz. VISESAk eskatzen dituen eguzkiztapen baldintzak betetzeko (neguko solstizioan etxebizitza guztiek gutxienez ordubeteko eguzkiztapena izatea), nahitaezkoa izan zen erabaki hauek proiektuaren fase honetan hartzea.
|
|
|
Eraikin berrien arteko tartea ere handiagoa da, bai eta eraikin
|
berrien
eta aurretik lekuan daudenen artekoa ere, eguzkiztapen baldintza hobeak eskainiz. VISESAk eskatzen dituen eguzkiztapen baldintzak betetzeko (neguko solstizioan etxebizitza guztiek gutxienez ordubeteko eguzkiztapena izatea), nahitaezkoa izan zen erabaki hauek proiektuaren fase honetan hartzea.
|
|
|
Bestalde, orubearen ezaugarriak eta inguruko etxebizitzak zirela-eta, etxe multzo
|
berrietan
aldez aldeko etxebizitzak egiteko erabakia hartu zen, bi fatxadetara orientazioa duten etxebizitzak, alegia.
|
|
|
Proposatutako antolamendu
|
berriak
, jatorrizko orubearekiko eragin edo inpaktuak gutxitzen ditu, sarrera puntu gutxiago behar direlako, eta hortaz, lurpeko aparkalekuetarako sarrera arrapala gutxiago.
|
|
|
Proiektu
|
berriak
hormigoia soilik erdisotoko sabairaino baliatzea hobetsi zuen, hortik gora egitura metalikoarekin jarraitzeko.
|
|
|
zen aldaketarik emango isolatzailearen erabilera ezari dagokionez harik eta bigarren krisia, 1979koa, igaro arte. Soilik krisiez gero jarriko ziren indarrean itxituraren ezaugarri termikoen azterketa eta aurrezpen irizpide
|
berriak
, gerora eraikuntza araudian jasoak izango zirenak (9).
|
|
|
Leiho arotziak, bestalde, tarteko dentsitateko egurrezkoak ziren jatorriz, eta leihoen transmisio faktorea, EHLUD [DÁD EDNDUUHNRDN L] DNL, 4:/ P2?. LQJXUXNRD; LULVWHNRDN ziren artean beira termikoak zein arotzietarako material
|
berriak
, NBE CTE araudiaren haritik etorriko zirenak: PVCak, aluminioak eta beste.
|
|
|
Familia
|
berriak
|
|
|
Gero eta etxe elkarbizitza egoera gehiago daude, ohiko familia mota gero eta gutxiago azaltzen da eta familia mota
|
berriak
gorako bidean daude. Eustat en emandako familia moten GHÀQL] LRHQ DUDEHUD (HWD KDUHQ PXJDN RQDUWX]) KRQDNR KDXHN dauzkagu:
|
|
|
Sailkapen
|
berriak
jartzen hasi du etxebizitza mota berriak; logela kopuru ezberdineko etxeak sortzea ez da gizartearen aldaketei erantzutea. Gizarte errealitateari egoki tuagoa dagoen sailkapen bat egiteko ordua da.
|
|
|
Hau guztia nahiko normala iruditzen zaigu, baina, auto berri bat erosi ostean, norbaitek aldatzen al dio motorra? Beira
|
berriak
leihoetan jartzeagatik edota sabaia zulatu eta leiho bat gehitzea gatik ordaintzen al dio langile bati. Egoera hau beraz eskaintza ren arazoa da, ez baita behar bezain plurala, edo bestela eskaria
|
|
|
Erreportajea: Familia
|
berriak
, BOE zaharrak
|
|
|
Familia
|
berriak
, BOE zaharrak
|
|
|
Erreportajea: Familia
|
berriak
, BOE zaharrak
|
|
|
Etxe mailan barne harreman mota asko daude. Etxebizitza ren behar eta erabilera
|
berriak
hauek izan daitezke: etxean lan egiteko bateragarritasuna, intimitaterako betebehar ezberdinak, eta, batez ere, epe ertain laburrean etorkizunerako dagoen ezjakintasuna lan esparruan eta norberaren eremuan.
|
|
|
Ohiko fa milia motak aspaldi murriztu direla esateaz gain, esango genuke seme alabak dituen familia nuklear honek ez diela gaur egun harreman eta elkarbizitzako ohiko eskemei jarraitzen. Hau da, familia mota honek ere etxebizitza tipologia
|
berriak
behar ditu.
|
|
|
Sailkapen berriak jartzen hasi du etxebizitza mota
|
berriak
; logela kopuru ezberdineko etxeak sortzea ez da gizartearen aldaketei erantzutea. Gizarte errealitateari egoki tuagoa dagoen sailkapen bat egiteko ordua da.
|
|
|
Xabier Unzurrunzaga Dubaitik etorri
|
berria
zen elkarrizketa egin genu en egunean. Hango esperientziatik ere ikaskuntzak jasotzeko asmoz joan da.
|
|
|
Azpeitian ez dago etxebizitza publikoa egiteko beste aukerarik, eta egoera ekonomikoa ikusirik, ez dira baldintza hauek errepikatuko. Hitzarmenarekin eraikitako hiri zati
|
berriak
loteria irabazteak adinako eragina du Azpeitiarentzat. Hiriak, BOE ez ezik, morfologia aldetik, ongi planteaturiko zabalgune homogeneo txikia ere irabazi du, hala nola ibaiertzeko ibilbide zoragarria eta aberastasun handiko hainbat espazio publiko.
|
|
2012
|
|
|
2002/ 91/ ECn ezarritako helburuak eta CTEn jasotako haren transposizioa zaharkituta geratu dira dagoeneko. Horregatik, beharrezkoa da erronka energetiko
|
berriak
betetzea bermatzen duen araudi berri bat ezartzea.
|
|
|
Europar Batasunako kide gehienak beren energia kontsumoa murrizteko estrategia eraginkorrak definitzen zihardutenean, 2006 urtearen inguruan (CTE indarrean sartu zen urtean), aurrekaririk gabeko eraikuntza jarduera frenetikoa gertazten ari zen Espainian. Espainiako Arkitekto Elkargoetan jasotako datuen arabera, 2006an 113.041 bisatu erregistratu ziren eraikin
|
berrien
zuzendaritza lanak egiteko. Zifra hori 2007tik aurrera murrizten joan da eta 2011 urtean 24.285 bisatu zenbatu direlarik, jaitsiera horretan egungo krisi ekonomiko larriak izan du, bai, bere isla.
|
|
|
Beraz, helburu
|
berriak
ezartzeko garaian, beharrezkoa da oraintsu azaldutako datuen irakurketa sakona egitea: gaur egun Espainian dauden ia eraikin gehienek ez dituzte CTEk ezartzen dituen minimoak betetzen.
|
|
|
gaur egun Espainian dauden ia eraikin gehienek ez dituzte CTEk ezartzen dituen minimoak betetzen. Ondorio horrek agerian uzten du denboraldi ez oso urrunean, berriki eraikitako etxe asko energetikoki birgaitu egin behar izango direla Europako baldintza
|
berriekin
bat egin ahal izateko. Errealitate hori oraindik ere gehiago areagotuko da, lehendik dauden eraikuntzen egiaztatze energetikoaren prozedura berriarekin (Certi, cación energética de edi, cios existentes).
|
|
|
Beraz, datu hauek guztiak aztertu ondoren, agerian geratzen da CTEk berokuntzaeskakizun altua duten eraikinak ahalbidetzen dituela. Datu hori ez dator bat europar eskakizun
|
berriekin
bat, zeinetan kontsumo murritza, ia nulua, duten erakinak diren helburu.
|
|
|
Beraz, fatxada sistema honek eskaintzen duen aurrezpen energetikoa erreferentzia balio horiekiko ezarriko da. Hegoaldera orientatuko erreferentzia eraikinen fatxada atal opakoak FAA bat gehituta aldatu izan dira kalkulu
|
berriak
egiteko. Eraikin berri hauen energia eskakizunak LIDER programa erabiliz kalkulatu dira ondoren.
|
|
|
Hertzainak taldeak zioen bezala, egungo egoera inoiz baino hobeto islatzen duen esaldia dugu hori. Aldaketa klimatikoak, krisi ekonomikoak, sistemaren eraberritze posibleek eta krisi existentzialak itotzen gaituztelarik, guk aukera
|
berriak
ikusi behar ditugu.
|
|
|
Eraikuntza
|
berrietan
kontsumoaren kontrola eta, ondorioz, emisioen kontrola hobetzeko sistemak inplementatu daitezke, baina berria ez den eraikin parkea mespretxatu nahi ez badugu, hauetaz arduratu behar gara, hauek baitira iraganean kontsumitu dutenak, gaur egun kontsumitzen ari direnak eta konfort estandarrak handitzen diren heinean gero eta kontsumo eta emisio handiagoak izango dituztenak.
|
|
|
Eraikuntza berrietan kontsumoaren kontrola eta, ondorioz, emisioen kontrola hobetzeko sistemak inplementatu daitezke, baina
|
berria
ez den eraikin parkea mespretxatu nahi ez badugu, hauetaz arduratu behar gara, hauek baitira iraganean kontsumitu dutenak, gaur egun kontsumitzen ari direnak eta konfort estandarrak handitzen diren heinean gero eta kontsumo eta emisio handiagoak izango dituztenak.
|
|
|
Obran ere jakituriak eta metodo zientifikoek (arkitektoaren aholkulari gisa) presentzia handiagoa izan behar dute, neurri zuzentzaile gehiago ahalbidetzen dituztelako eta, agian, eraikinaren informazio zehatzagoa lortu daiteke, gero proiektu berrian eraikinaren izaera ahalik eta gehien mantentzeko. Birgaitze proiektu bat eraikin existentearen dokumentatzea eta ezagutzea da, lehendabizi dagoena ahalik eta sakonen ulertuz, gero garai
|
berrietara
egokituz.
|
|
|
Gaur egun, etxebizitza arrazionalisten arkitekturari (Bilboko Otxarkoaga eta San Ignazio auzoak, Donostiako Bidebieta edo Gasteizko Judizmendi), etxebizitza merkeen arrazoi eta garrantziei, gizartearen behar zehatz batetik abiatu zen arkitekturari, irteera eman behar zaio. Eraikin mota horien formalismoa aztertu eta azaleratu litzateke gaur egungo behar eta bizimoldera egokituz, familia eredu
|
berriak
eta bizitzeko era berriak gogoan edukiz.
|
|
|
Gaur egun, etxebizitza arrazionalisten arkitekturari (Bilboko Otxarkoaga eta San Ignazio auzoak, Donostiako Bidebieta edo Gasteizko Judizmendi), etxebizitza merkeen arrazoi eta garrantziei, gizartearen behar zehatz batetik abiatu zen arkitekturari, irteera eman behar zaio. Eraikin mota horien formalismoa aztertu eta azaleratu litzateke gaur egungo behar eta bizimoldera egokituz, familia eredu berriak eta bizitzeko era
|
berriak
gogoan edukiz.
|
|
|
Beste era batera esanda, ez dakigu noiz arte jarraitu dugun orain arteko etengabeko hazkundea. Ingurumena gero eta gehiago zaintzeko eraikuntza teknika
|
berriak
erabili dira, eraikinen bizitzaren zikloa era egokiagoan ixteko eta zergatik ez, eragindako kalteak gutxinaka konpontzen joateko.
|
|
|
Birziklapenak ekarpen handia egin dezake eraikuntzaren industriaren kalteak gutxitzeari dagokionez. Balio ez duten material eta elementuak birziklatuz eta interbentzio
|
berrietan
material birziklatuak erabiliz, askoz ere lehengai gutxiago ustiatu dira naturatik. Material bakoitzak birziklapen maila ezberdinak ditu (aurrerago altzairuaren, hormigoiaren, zuraren eta beiraren kasuak aztertuko dira), baina komenigarria izango da faktore hauek proiektatze fasetik kontuan izatea.
|
|
|
Eraikin bat osatzen duten elementuak banan banan, beraien propietate mekanikoak bere horretan mantenduta jasotzeari esaten diogu desmuntatzea. Horrela, elementu horiek beste leku batean erabili ahal izango dira
|
berriak
ekoitzi beharrik gabe. Helburua elementuen balio ekonomikoa maximizatzea, eta energia kontsumoa eta ingurumenarekiko kaltea gutxitzea izango da, material baliagarriak zabortegira eramatea ekidinez.
|
|
|
Horietako bat zur arti, zialen ekoizpena da, zur laminatuena eta kontralaminatuena, alegia. Mota askotakoak daude, baina laburbilduz, zur zati txikiak elkartu eta pieza
|
berriak
sortzen dira, beharrizan
|
|
|
bi urteetan, berriz, beste hitz sorta bat sartu da EBren diskurtsoan: baliabideekin efizientea den Europa, eta karbonogabetutako ekonomia; horiek baitira, hain zuzen ere, datozen hamarkadetarako energia politikaren bidaia orriaren kantoi harri
|
berriak
; energia eta materia baliabideak era oso efizientez erabiltzea, eta ahalik eta jatorri fosileko karbono gutxien duten erregaiak kontsumitzea, alegia.
|
|
|
Normalean, produktu
|
berriak
garatzerakoan arreta material edo eraldaketa prozesu berrietan jartzen da, baina beste batzuetan honezkero existitzen den produktu baten erabilera hobetzeko ikerketa batek diseinu eraginkorrago bat sor dezake. Horixe da metal zabalduaren kasua:
|
|
|
Normalean, produktu berriak garatzerakoan arreta material edo eraldaketa prozesu
|
berrietan
jartzen da, baina beste batzuetan honezkero existitzen den produktu baten erabilera hobetzeko ikerketa batek diseinu eraginkorrago bat sor dezake. Horixe da metal zabalduaren kasua:
|
|
|
Zubi termikoen arazoa aspaldidanik ezaguna bada ere, fenomeno honi buruzko bibliogra, a eta ezaguera urria da eta askotan okerra. Energia e, zientziaren bidean, ikusmolde eta baliabide
|
berriek
industria eta araudien inertzia gainditu
|
|
|
Batzuoi behintzat, garrantzitsuak zitzaizkigun aldagai askoren norabidea aldatu egin delako (bakegintza, krisialdia, lurraldearen eredu konkretu baten porrota, paradigma ekonomiko/ produktibo/ energetikoaren aldaeraren behar urgentea, hiri erregioaren presentzia lurraldearen plangintzaren debate akademikoan?). Eta haize
|
berriei
lekua egin behar zaielako, edukiz bai eta formaz ere.
|
|
|
Pilota
|
berria
|
|
|
jasangarritasuna eta aro berri batean sartu izana, informazioa eta ezagutzaren aroan, alegia. Beraz, nik ongi deritzot halako teknologia
|
berriak
zerbitzuen kudeaketan txertatzeari. Zergatik?
|
|
|
Iraunkortasunerako 1992 urteko Rioko gailurra erreferentzia bat izan zen, nazioarteko akordio garrantzitsuak bultzatu zituelako; esate baterako, klima aldaketaren gaineko kontrola eta bioaniztasuna kontserbatzeko hitzarmena. Orain, akordio horiek berrikusi eta proposamen
|
berriak
garatu behar dira, nahi dugun etorkizunerako bidea egiteko. Hurrengo egunetan, gobernuen ordezkariek gai garrantzitsuak erabaki dituzte, eta gizarte erakundeek arretaz aztertuko dituzte.
|
|
|
Beraz, kontsumoaren hazkundeak ezin du garapen orokorraren panazea izaten jarraitu. Erakunde zibilen eta GKEen ustez ongizatea sortzeko modu
|
berriak
aurkitu behar dira, herrialde garatu izenekoetan kontsumismoan oinarritutako hazkundearekin lotuta zertan egon ez dutenak. Horrek esan nahi du baliabideak berdin banatu behar direla, ekonomia berde batera iritsi nahi bada.
|
|
|
Belaunaldi
|
berriak
, gizonak nahiz emakumeak, planetaren etorkizun iraunkorraren gakoa dira, eta aurreko belaunaldiekin alderatuz gero, desberdinak dira, duten prestakuntzagatik, komunikazio gaitasunagatik eta metodologia berriak eta gizartesareak erabiltzen dituztelako. Iraunkortasunera iragateko, gazteen integrazioa funtsezkoa da; «I am not speaking about 2020, but about 2012» esan du Nazio Batuen idazkari orokorrak.
|
|
|
Belaunaldi berriak, gizonak nahiz emakumeak, planetaren etorkizun iraunkorraren gakoa dira, eta aurreko belaunaldiekin alderatuz gero, desberdinak dira, duten prestakuntzagatik, komunikazio gaitasunagatik eta metodologia
|
berriak
eta gizartesareak erabiltzen dituztelako. Iraunkortasunera iragateko, gazteen integrazioa funtsezkoa da; «I am not speaking about 2020, but about 2012» esan du Nazio Batuen idazkari orokorrak.
|
|
|
Green saria aukera moduan ulertu genuen guk. Ingurumenean jauzi kualitatiboa emateko aukera, hain zuzen ere, bai hiritarren kontzientziazioa eta inplikazioa areagotzeko, bai koherentzia eta zeharlerrotasun handiagoz jokatuz hiri ekologikoagoa bilakatzeko, bai proposamen eta ekintza
|
berriak
aurrera eramateko. Aitzitik, apenas ikusi dugu proposamen berririk hilabete hauetan.
|
|
|
Azken hamar urteetan populazioa% 5 igo den bitartean, etxebizitzen lur okupazioaren igoera% 40 ingurukoa izan da. Etxebizitza kopuruak berak gainditu du populazio
|
berrien
kopurua. Hau da, beharren gainetik hazi gara inoiz baino lur espazio gehiago erabiliz.
|
|
|
Proiektu honen bioaniztasun balioa zalantzan jarri gabe, aipatutako hazkundeak oso egoera larrian jarri du eraztun berdea bai eta haren inguruan dauden hiri kanpoko parkeak ere. Egun, eraztun berdea auzo
|
berriez
inguratuta dago. Grafikoki, inguratuta izan da guztiz, eta ondorioz, haren lotura ekologikoak hautsi eta bioaniztasuna kinka larrian jarri da.
|
|
|
Herri gehienetan etxe kopurua bikoizten zen HAPOren arabera. Zer logika dauka auzo
|
berrietan
etxe eta lursail asko soberan egoteak eta bitartean ondoko Aretxabaleta eta Gardelegi herriak irensteak, ingurua bloke berriez josiz eta herri nortasuna betiko galduz? (Arkaute herrirako antzeko planak zeuden eta zorionez atzera egiteko garaiz gaude oraindik).
|
|
|
Herri gehienetan etxe kopurua bikoizten zen HAPOren arabera. Zer logika dauka auzo berrietan etxe eta lursail asko soberan egoteak eta bitartean ondoko Aretxabaleta eta Gardelegi herriak irensteak, ingurua bloke
|
berriez
josiz eta herri nortasuna betiko galduz? (Arkaute herrirako antzeko planak zeuden eta zorionez atzera egiteko garaiz gaude oraindik).
|
|
|
Egun, beraz, auzo irlak dira, eta zabor bilketa eta garbiketarekin gero eta arazo eta gastu gehiago sortu dira. Nola liteke hirigintzako arduradunek auzo
|
berrien
eraikuntza modu logiko eta arrazionalean gauzatu beharrean, eraikuntza enpresen interes espekulatiboak (muturrean eraikitzen hasiz gero gertuago dauden etxeak hobeto eta garestiago saltzen dira) dituzten estrategiak baimentzea. Berriz ere, irizpide berde eta interes ekonomikoen talka irabazle bakarrarekin:
|
|
|
Mehatxu eta arrisku
|
berriak
|
|
|
espekulazioa. Interes ekonomikoak eta espekulatzaileak izan dira eta izango dira zelatan eta prest negozio
|
berriak
egiteko, nahiz eta oraingo krisiak ezinbestean apaldu duen euren gosea. Arrisku handiena udalerriaren hegoaldean dago.
|
|
|
Behean, gorriz, planifikatzen ari diren hego saihesbide berria. Gasteizko HAPO
|
berrirako
aurre azterketak (MECSA, 2011)
|
|
|
Hirigintza diziplinak etorkizun ezegonkor eta aldakorrari erantzuteko tresna izan nahi badu, berrikusteko beharrean da. Landscape Urbanism manifesturen diziplinen arteko elkarlanetik abiatuta, hirigintzaren ikerketa eta praktikak naturaren prozesuak hiri diseinuan barneratu eta egoera
|
berriak
sortzeko katalizatzaile marko bat osatu du.
|
|
|
Denboraren igarotzearekin batera hirigintzak proposatutako egituraketa ezin da zaharkiturik gelditu, horrelako energiaeta denbora inbertsioak alferrik galtzeko egoeran ez gaudelako eta, batez ere, gertakizun
|
berriak
bermatzen ez dituelako.
|
|
|
Gizakiak orain arte zor handiak sortu ditu naturarekin, beraz, giza aurrerapenei eskatu zaie orain arte egindako gaitzei erremedioa jartzea, hala nola etorkizuneko eraldaketak osasungarriak egitea. Batzuetan eraikitakoaren gainean hobekuntzak ezarri dira, beste batzuetan optimizatzeko estrategiak bultzatu edota eragile
|
berriak
proposatu, betiere lurraldearen ikuspegia galdu gabe.
|
|
|
Beraz, ezinbesteko lehen baldintza hondakinen bereizketa jatorrian egitea dela garbi utziz, errefusa kopurua ahalik eta gehien murriztu dezaketen bilketa modu
|
berriak
bilatu eta probatzera beharturik gaude. Modu horretan, herri, hiri edota lurralde bakoitzak, bere ezaugarrien arabera, hobekien egokituko zaion sistema aukeratzeko posibilitatea izan dezan.
|
|
|
Lanpostu
|
berriak
sortzen dira.
|
|
|
Kostua altuago izan arren, birziklatutako materialen kudeaketarekin lortutako diru sarrerak handiagoak izatea espero denez, Atez Atekoarekin defizita% 15,20ra jaitsiko litzateke (Garbitaniak Zarautz udalerrirako egindako aurreikuspenaren arabera). Bilketa sistema
|
berriaren
bideragarritasun ekonomikoaren txostena oraindik osatzeke egon arren, datu bat aurreratu daiteke: kontzeptu guztiak kontuan harturik eta Zarauzko kasuan, defizita% 10 baino gutxiago izango litzateke.
|
|
|
Eraztun Berdea Bilboko Udalak hiriko berdeguneak zaharberritzeko eta
|
berriak
sorrarazteko erabilitako estrategia izan da. Ahalegin horren ondorioz, 1999an pertsonako berdeguneen sei metro karratu egotetik orain gure hirian pertsonako 24 metro karratu egotera pasatu da.
|
|
|
Ramon Folch i Guillem biologo eta sozio ekologoak defendatzen du, industriak aldarrikatzen duen handiaren boterearen aurrean (big is powerful) eta ekologisten ekintza txikien defentsa gaindituz (small is beautiful), eraiki beharrean garen gizarte
|
berriak
edertasunaren boterea eskatu behar duela (1). Baliteke edertasun boteretsu hau hiriko ekologian aurkitzea, hirietan baitago eraldaketarako boterea, baliabideak eta ondorioak aintzat hartu dituena.
|
|
2013
|
|
|
Teknologia ez da
|
berria
, berria dena teknologiaren demokratizazioa da. Tintazko inprimagailuak ia etxe guztietan aurki ditzakegun moduan, aurrerapen teknologikoak eta Do It Yourse! f filosofiak eskuragarri bihurtu dizkio gisa honetako makinak ezagutza tekniko minimoak dituenari.
|
|
|
Paco Morales sukaldaria eta Jose Ramon Tramoyeres eta Luis Fraguada arkitektoen gidaritzapean, proiektua Istanbul Design Biennial eta Milango Salone Interna: < jonale del Mobile ezagunetan erakutsi dute. Morales, bitartean, jo eta ke ari da lanean Levante bere jatetxean osagai
|
berriak
probatzen. Nutella eta gazta osagai perfektuak dira, baina ez bakarrak:
|
|
|
Esate baterako, Guerrila Bike Lanes egitasmoa: 200 dolar, pare bat ordu eta hiruzpalau pertsonen lanaz, bidegorri
|
berriak
sortu ditu Los Angeles hirian, bide seinale eta guzti. Edo Bunchy Carter Park for the People, udalaren kartel baten kopia perfektua, parke baten proiektua iragarriz, coming soon?
|
|
|
Iragan mendeko 60ko hamarkadan ekin zion hirigintzak, gurean, bizitza dorrea langai izango zuen ildoari. Arkitektura tipo honi egokitu zitzaion, ezbairik gabe egokitu ere, geroaren berehalako etorreraren
|
berri
ematea. Lan honek ildo hark baliatu ebazpideen pluraltasuna erakustea du xede, eta aniztasun horren frogatzat aurreneko kasuek baliatu oin eredu sorta dakar.
|
|
|
Lekuko egokia da Arkitektura gizarte baten bilakaeraren
|
berri
emateko. Are leialagoa da bere lekukotza baldin eta tipo jakin bati aurrenekoz ekin zitzaioneko emaitza bada.
|
|
|
Bizibidea aurkitzeko esperantzak erakarrita, immigrazio handia gertatu zen garatu gabeko eskualdeetatik euskal lurralde industrializatuetara. 1956ko Zoruaren Legeari egokitu zitzaion, poligono deritzon hirigintza tresna tarteko, landa lur hiritartu berrietan auzune
|
berriak
eraikitzeko bidea ematea. Poligonoaren garapena, bestetik, Plan Partziala izeneko planeamendu figurari zegokion.
|
|
|
Aurrerabide bulko orok ametsa du oinarri, eta ametsak ordura arte arrotz izandako elementuek elikatua behar du. Hala, 60etako lehen urteetan, etxebizitza dorreari egokitu zitzaion, ezbairik gabe egokitu ere, geroaren berehalako etorreraren
|
berri
ematea. Garapena erdiesteko grinak itsuturiko gizarte hartan, hain izan ziren berdintzat joak hiria eta hazkundea, non bizitza dorreak nonahi ugaldu ziren, are nekazari inguruetan ere, bizimoduak ez beste ezein arrazoi sozioekonomikok halakorik agintzen ez bazuten ere; beste funtsik ez zuen garapen sukarraldi hark, hiriarenak ziren sinboloak bereganatzearen poderioz aurrerabide ekonomikoarekin bat egiteko esperantza besterik (Vinuesa eta Vidal, 1991).
|
|
|
Ohiko ebazpideak poligono batean sakabanaturiko dorre sorta bat zuen oinarri, inguruan ekipamendu programa bat zekarkeena. Antolamendu
|
berriak
liluratuta ekin zion arkitekto talde hautatu batek bide berriari. Arkitekto gazteen lanaren emaitza dira, izan ere, ekarri lanak, sakoneko gizarte aldaketa giroan egiten direnak.
|
|
|
Lagin sorta adierazgarria osatzen dutelakoan eta ordezkari egokiak direlakoan izan dira hautatuak, hala eraikuntza dataren ikuspegitik nola kokapenarenetik. Etxe hauen funtsean, 60ko hamarkadan Gipuzkoak bizi izandako populazio hazkundea eta hazkunde horrekin batera hirigintzak eskuratu kudeaketa tresna
|
berriak
daude. Are nabarmenagoa da erlazio hori 60etako bigarren erdialdetik aurrera altxatutakoetan, orduan egin baitzuen goren Gipuzkoako biztanleriak; berdin lurraldean nola etxeok kokatu herrietan.
|
|
|
Etxe
|
berriak
bete dira hein batean, baina aurretik neguan hutsik zeuden etxeek hutsik diraute oraindik ere. Antzeko lekutik abiatu ziren bi herriak, Kantauri ertzetik, hondartza luze baten atzetik, babesetik; bide ezberdinak garatu dituzte urteetan, garai hauetara antzeko egoerara iristeko:
|
|
|
Eredu hauek, ordea, aurkako noranzkoan egin dute aurrera, urrunegi beharbada; erabilerak kontzentratu dira, erabiltzaileak xede berdin eta bakar batekin hurbiltzen dira, eta, gainera, guztiak une berean bertaratzen dira. Tokian tokiko burujabetzaren bidetik datorren etorkizunaren baitan, horretarako helduleku ezberdinak izateak duen garrantzia ikusita, badirudi esnatzen goazela, bide
|
berrietan
barna abiatuz.
|
|
|
Ordura arte udalerri edo elizaren esku zeuden bainuetxeak, enpresarien, aristokraten edo partikularren esku geratu ziren jarduera honen hedapena areagotuz. Orduan bainuetxe asko zaharberritu eta handitu egin ziren etekin ekonomikoa handitzeko, eraikin historikoari eraikin
|
berriak
atxikiz. Zati berri haiek aisialdiarekin lotutako espazioak izan ohi ziren, hala nola hotelak, dantzarako aretoak, jangelak, antzokiak, erabilera anitzeko aretoak, kioskoak, etab. Garai hartan bainuetxe askotan medikuaren eta enpresariaren arteko eztabaidak sortu ziren, bainuetxearen eginkizunaren aurrean ikuspuntu ezberdinak sortu baitziren, alde batetik medikuek bainuetxearen erabilera sendatzailea defendatzen zuten, beste aldetik enpresariak errentagarritasun ekonomikoa defendatzen zuen.
|
|
|
Lehen aipatu bezala, XIX. mendean zehar eta inbertsio ekonomiko handiei esker, bainuetxeak handitzen joan ziren, aisialdiarekin lotutako funtzio
|
berriak
bereganatu zituzten gerora ezagutu ditugun eta urtero milaka bisitari jasotzeko prest zeuden instalazio konplexuak bilakatuz.
|
|
|
Kasu batzuetan bainuetxeak kongregazio erlijiosoen esku geratu ziren (Eskoriatzako Baños Viejos edo Aretxabaletako Otalora bainuetxeak, gaur egun desagertuak) edo ospitale bilakatu ziren (Arrasateko Santa Agueda ospitale psikiatrikoa). Lehen aipatu bezala, zenbait bainuetxek botilaratutako ur produkzioari ekin zioten (Alzola eta Insalus urak, azken horren eraikin originala desagertu da) eta beste batzuek aktibitate industrial
|
berriak
jaso zituzten (Gabiriako bainuetxea azuleju fabrika bat da gaur egun). Beste eraikin asko Gerra ondoren ateak itxi eta hondakin egoeran daude gaur egun edo desagertu egin dira (Larrinaga, 2010).
|
|
|
Olinpiar jokoen ostean, ordea, hiria beste liga batean sartu eta txikitasunetik hiria handi egiteko dinamika hori pixkanaka hirigintza planteamendu orokorrek ordezkatu zuten, hiriko sektore handiak eraldatzeari ekinez. Ordura arte agertu ez ziren proiektu estrategiko
|
berriei
heldu zitzaien, garraio eta teknologia berriak hiri zentralitate berri bat sortzeko tresnatzat hartuaz. Aurrerantzean espazio publikoa ez da gehiago hiri proiektu berrien oinarria izango eta, ekonomia globalaren beharrei erantzunez, hiriko zenbait gune balioetsiko dira, bereziki higiezinen, merkataritza eta turismo arloak sustatuz.
|
|
|
Olinpiar jokoen ostean, ordea, hiria beste liga batean sartu eta txikitasunetik hiria handi egiteko dinamika hori pixkanaka hirigintza planteamendu orokorrek ordezkatu zuten, hiriko sektore handiak eraldatzeari ekinez. Ordura arte agertu ez ziren proiektu estrategiko berriei heldu zitzaien, garraio eta teknologia
|
berriak
hiri zentralitate berri bat sortzeko tresnatzat hartuaz. Aurrerantzean espazio publikoa ez da gehiago hiri proiektu berrien oinarria izango eta, ekonomia globalaren beharrei erantzunez, hiriko zenbait gune balioetsiko dira, bereziki higiezinen, merkataritza eta turismo arloak sustatuz.
|
|
|
Ordura arte agertu ez ziren proiektu estrategiko berriei heldu zitzaien, garraio eta teknologia berriak hiri zentralitate berri bat sortzeko tresnatzat hartuaz. Aurrerantzean espazio publikoa ez da gehiago hiri proiektu
|
berrien
oinarria izango eta, ekonomia globalaren beharrei erantzunez, hiriko zenbait gune balioetsiko dira, bereziki higiezinen, merkataritza eta turismo arloak sustatuz.
|
|
|
Erresilientzia ekologikoaren kontzeptua hirigune edo eskualdeen eboluzioa aztertzeko erabil daiteke, horiek beren jokabidea aldatu behar izaten baitute erronkei erantzun eta aurrera egin ahal izateko. Industriarekin erlazio zuzena duten lanpostuak desagertzen direnean esaterako, eskualdeek ezin dute sektore berdinetan dirua xahutzen jarraitu lehengo garaiak etorriko diren esperoan, nitxo
|
berriak
bilatu eta ekonomia globalizatuan etorkizun hobea daukaten sektoreetan inbertitu baizik. Erresilientziaren azterketak pauso sendoak eman ditu azken urteetan, eta naturarengandik jasotakoa ekonomia eta antropologia bezalako arloetan erabiltzen da galdutako oreka berreskuratzeko ahaleginetan.
|
|
|
Industriak ere aparteko atentzioa merezi du erresilientzia ekonomikoa lortzea nahi badugu, bera izango baita erresilientzia lortzeko giltzetako bat. Ez da erraza industriaren erresilientzia modu independente batean aztertzea, baina bizitzen ari garen krisi garai hauetan, industriaren oreka apurtzen ari den eta industriari lotutako lanpostu kopurua urrituz doan garai hauetan, egoera
|
berrietara
moldatzeko gaitasuna eta transformazioak jasateko abilezia dira ezaugarririk garrantzitsuenak. Baina industriak badauzka arlo ekonomikotik begiratuta ahaztu ezin daitezkeen ezaugarri propioak.
|
|
|
Helburua epe luzerako biziraupena izango da, hazkunde gehiegizko garaiak eta hiri nahiz eskualdeen gainbeherakada ekidinez. Planeamendu urbanoan ez dira ezagutzen ekonomiaren beheraldietarako soluzio egokiak (azken finean, hirien planeamendu modernoa industrializazioarekin batera jaio zen, eta hortaz ez du atzeraldirik ezagutu), eta hori dela-eta, planeamendu estrategia eta instrumentu
|
berriak
beharrezkoak dira. Horiek modu aktibo batean lagundu lukete atzeraldi garaietan, garai konplexu horietan sortzen diren aukerak identifikatuz, aditzera eman eta aprobetxatzen saiatuz.
|
|
|
Industria jarduerak ia gaur arte iraun du, eraldaketa askoren ondoren, bereziki Poblenou auzoan. 60ko hamarkadan jarduera horrek behera egin zuen nabarmenki eta enpresa asko Bartzelonako kanpoaldean zeuden industrialde
|
berrietara
mugitu ziren. Baina lehen aipatu bezala, mende oso bat iraun zuen jarduera industrialak balio handiko paisaia industriala utzi zuen auzoan, industrializazio prozesuaren garai ezberdinetako eraikinekin.
|
|
|
Industriaren kokaleku estrategikoek, azpiegitura handien uztearekin batera, industriaguneen potentzial sinboliko eta ekonomikoa agerian utzi dute. Egun batez industriak betetako hiriaren bihotz hauetan erabilera
|
berriak
txertatu dira. Usadiozko artisten kontzentrazioa hiriko alde batean modu espontaneoan gertatu bada ere, azken hamarkadan eraikin zahar eta utzitako guneak berreskuratzeko helburuz espresuki bultzatutako aktibitatea izan da.
|