|
2005
|
|
|
Orain arteeuskaletimologialanetanazentuaaldehaterautzidagehienetan.Egia dabatzutanzubereraren azentugertakariakaipatzendirela.Baina zubereraren azentuarenmemoriahistorikoaaskozlaburragoadamendebaldekoeuskararenabaino. Azentuerabereizgarriamendebaldeanbainoaskoz
|
berriagoa
da hemen. Zubereraz hitz batek azentuera markatua (oxitonoa) badauka, arrazoiaizandaitekebukaeranbokalbatgaldudela, ·gizoná (g) ek> gizonék,, fa/ habáa eta> alhabá kasu aipatuetan bezala (edo ta mendían > mendín berriagoan). Modu honetan hitzbatoxitonoa badazubereraz, kontraziobatpairatuduelasusmatudezakegu.Bainahonekmaileguzaharrakedo konposatu zahar fosilduak aurkitzeko ez digu laguntzen.
|
|
|
Azentuerabereizgarriamendebaldeanbainoaskoz berriagoa da hemen. Zubereraz hitz batek azentuera markatua (oxitonoa) badauka, arrazoiaizandaitekebukaeranbokalbatgaldudela, ·gizoná (g) ek> gizonék,, fa/ habáa eta> alhabá kasu aipatuetan bezala (edo ta mendían > mendín
|
berriagoan
). Modu honetan hitzbatoxitonoa badazubereraz, kontraziobatpairatuduelasusmatudezakegu.Bainahonekmaileguzaharrakedo konposatu zahar fosilduak aurkitzeko ez digu laguntzen. Mendebaldeko azentua, aldiz, lagungarriagoa izan daiteke etimologia lanetan.
|
|
|
Zenbaitkasutan, azentumarkatuakontraziobatenondorioada, antza denez: bélarri (edobelárri, bainaazentueramarkatuarekin) < belaarri, égia < egiiaOrotariko EuskalHiztegia). (ikusItxuraguztienarabera, bokalgeminatu edo bikoitzak Mitxelenaren aitzineuskara baino
|
berriagoak
dira. Lehendabizikoadibidearenkasuan, konposatuedoeratorribatizangogenuke:
|
|
|
Hau da, kinesiaren eta proxemikaren eskutik hartzen dugu ahozkoa bezain adierazgarria eta komunikazio intentzionalitateari begira ezinbestekoa den informazioa ekoizpen oharmen prozesu konplexuen deskribapenerako'. Ez da lan honen helburuetan sartzen alderdi horien guztien deskribapena egitea; hala ere, uste dut, errealitatearen murrizte bortitza egin nahi ez badugu, eta prozesu horien muinera heldu, nahitaezko dela aipatu
|
berri
ditudan alderdi horiek aintzat hartzea.
|
|
|
Nola ez da sartuko Dibarrart, hain elizatiar izanez, XIX. mendearen azken laurdeneko eztabaidetan, segituz Adema Zalduby edo Michel Elissamburu. Badaki ilun peko jende horiek lanean ari direla Elizaren kontra eta kutsadura
|
berri
hori sartzen ari dela, emeki emeki, Euskal Herrian. Bainan ausarkeria horien kontra badira harresiak.
|
|
|
Ez da euskaldun fededuna aldatuko, jende zuhurra egonen da fermu bere sinestean. Ironiaz beterik azken neurtitzak gutiesten du gaitz
|
berria
bai jendeetan ergel batzuk bakarrik dira joak eta bai herrian, han hemenka diolarik.
|
|
|
Ez da kalitate handiko hamalauduna, bainan azaltzen du giro
|
berri
bat, aldarrikatuz goraki eta akrostiko modura Zazpiak beti bat.
|
|
|
Denbora berean, Zazpiak bat en ideología sortzen ari da Euskal Herri osoan, harreman gehiago bada Abbadie-ren Lore jokoei esker, ideologia horren alde eta maisu gisa dago Gratien Adema Zalduby Dibarrartek miresten duena. Baigorriko xantrea, beti kontserbatzailea, moda
|
berriari
jarraikiko zaio.
|
|
|
Sarrera Diego Catalán. Madrid, 1991 CATALAN, D., Contribución de la historiografía a la creación de los españoles, Langaiak, 8 Pamplona 1985, 45 57.37] OSERA AGIRREAZKUENAGAikuspegi kritiko batez burutua zegoena, berez hiritar talde
|
berri
batentzat, erakunde desberdinetan banaturik zegoen jende multzoen komuntasun lotu rak azpimarratzen zituen eta, beraz, diskurtso historiko berria asmatu; sub jektua, diskurtso berrian, euskaldunak ziren, hau da, Vasconiakoak, etni ikus pegi batetik euskaldunak, eta Aro Berriaren modernitateak eskatzen zuen hiritar status hatera jauzia egiteko, bidea eta ikerlana urratu zuen. lnperio berrien... Vasconia, lurralde kontzep tua, berriz, hasi zen erabiltzen, horrek definitzen baitzuen euskaldun guztien batasun esparrua, ohizko besteak, dela Nafarroa, dela Bizkaia, gaindituz.
|
|
|
Sarrera Diego Catalán. Madrid, 1991 CATALAN, D., Contribución de la historiografía a la creación de los españoles, Langaiak, 8 Pamplona 1985, 45 57.37] OSERA AGIRREAZKUENAGAikuspegi kritiko batez burutua zegoena, berez hiritar talde berri batentzat, erakunde desberdinetan banaturik zegoen jende multzoen komuntasun lotu rak azpimarratzen zituen eta, beraz, diskurtso historiko
|
berria
asmatu; sub jektua, diskurtso berrian, euskaldunak ziren, hau da, Vasconiakoak, etni ikus pegi batetik euskaldunak, eta Aro Berriaren modernitateak eskatzen zuen hiritar status hatera jauzia egiteko, bidea eta ikerlana urratu zuen. lnperio berrien baitan herri nortasuna azpimarratu zuen. Vasconia, lurralde kontzep tua, berriz, hasi zen erabiltzen, horrek definitzen baitzuen euskaldun guztien batasun esparrua, ohizko besteak, dela Nafarroa, dela Bizkaia, gaindituz.
|
|
|
Sarrera Diego Catalán. Madrid, 1991 CATALAN, D., Contribución de la historiografía a la creación de los españoles, Langaiak, 8 Pamplona 1985, 45 57.37] OSERA AGIRREAZKUENAGAikuspegi kritiko batez burutua zegoena, berez hiritar talde berri batentzat, erakunde desberdinetan banaturik zegoen jende multzoen komuntasun lotu rak azpimarratzen zituen eta, beraz, diskurtso historiko berria asmatu; sub jektua, diskurtso
|
berrian
, euskaldunak ziren, hau da, Vasconiakoak, etni ikus pegi batetik euskaldunak, eta Aro Berriaren modernitateak eskatzen zuen hiritar status hatera jauzia egiteko, bidea eta ikerlana urratu zuen. lnperio berrien baitan herri nortasuna azpimarratu zuen. Vasconia, lurralde kontzep tua, berriz, hasi zen erabiltzen, horrek definitzen baitzuen euskaldun guztien batasun esparrua, ohizko besteak, dela Nafarroa, dela Bizkaia, gaindituz.
|
|
|
Partikulartasuna eta unibertsaletasuna konbina tu nahi ditu modu horretan. Berez, Vasconiari, historiografian eta teoria poli tikoan existentzia
|
berria
eransten zion eta lurralde horrek aurrerantzean ber takoak definitzeko gaitasuna eragingo zuen, euskaraz euskaldunak Euskal Herrikoak zirela aski nabarmena baitzen. Historia nazionalen sorrera garaian, A. Oihenartek euskaldunen historia sortarazteko oinarrizko ikuspegia eta ele mentuak sortzen ditu.
|
|
|
Horra bere original tasuna eta ondorioz bere horno vasconicus en sorrera asmatu zuen, kanpora begira bereziki. Euskal Herriaren hizkuntz nortasuna eta berezitasuna azpi marratuz, kategoria politiko
|
berria
sortarazteko eta indartzeko argudio sen doak burutzen ditu.38EUSKAL HISTORIAN BARRENA, ETORKIZUNARI BEGIRAILUSTRAZIO GARAIKO HERRI ADISKIDEAKXVIII. mendeko Euskal Herriko historialari eta pentsalari ilustratuetan hain pentsamolde arrazionalistaren jabe zen Oihenartek, badirudi ez zuela izan eragin zuzenik. Dena dela, Xabier Munibek sortu zuen erakunde sozial berria eta bertako kide ziren Euskal Herrialdeetakoek gehi Ameriketan edo Europako beste erresumetan bizi zirenek bascongado izatearen harrotasuna eta nortasuna erakusten dute.
|
|
|
Euskal Herriaren hizkuntz nortasuna eta berezitasuna azpi marratuz, kategoria politiko berria sortarazteko eta indartzeko argudio sen doak burutzen ditu.38EUSKAL HISTORIAN BARRENA, ETORKIZUNARI BEGIRAILUSTRAZIO GARAIKO HERRI ADISKIDEAKXVIII. mendeko Euskal Herriko historialari eta pentsalari ilustratuetan hain pentsamolde arrazionalistaren jabe zen Oihenartek, badirudi ez zuela izan eragin zuzenik. Dena dela, Xabier Munibek sortu zuen erakunde sozial
|
berria
eta bertako kide ziren Euskal Herrialdeetakoek gehi Ameriketan edo Europako beste erresumetan bizi zirenek bascongado izatearen harrotasuna eta nortasuna erakusten dute. Munibe gizon praktiko eta politiko legez ageri zaigu. lrurac bat, laurak bat, zazpiak bat izan dira hari bereko aldarrikapenak gaur egun mundu mundializatuan euskaldunok bat, agian izan luke.Herri Adiskideen elkartean (Real Sociedad Bascongada de Amigos del País) hasieran gogoeta sozialak, historikoak eta politikoak egiten saiatu ziren, baina aurrerantzean gai hauek bazterturik ageri dira, zientzia aplikatuen eta teknologi gaien mesedetan.
|
|
|
Erresistentziak berriz ere ageri ziren erresumak edo estatuak ez zirelako uniformeak eta legedia erret aginduz inpo satzen zen eta ondoren lehen aldiko konstituzionalismoak uniformismoan sakontzen zuen. Baina Suitzan, adibidez, kantoi bakoitzaren berezitasunak errespetatuz, Estatu nazio
|
berria
eraiki zen. Euskallurraldeek nortasun poli
|
|
|
Iparraldeko eta hegoaldeko euskaldunen egoera desberdina izan zen, ipa rraldean erabat suntsiturik gelditu baitziren euskaldunen ohizko erakundeak eta bestelako
|
berri
bat indarrean ezarri zen tokian tokiko aginteak mugatuz, zentroko gidaritzaren arabera. Horrela batzar errepresentatiboak desagertuz, bat eta bakarra zen estatu nazio esparrukoa aldarrikatuko zen.
|
|
|
Hegoaldean, aldiz, ohiko Batzar Nagusiak, batzar errepresentatiboak, kultura politikoaren erakusle eta ikur bihurtu ziren. Historiografian iparraldekoak euskaldunen historiak eurrez burutzen hasi ziren, euskaldunen jatorriaz kezkatzen zen his toriografia mota
|
berri
hau, baina euskaldun guztiez arduratzen zen, horra bada bere berezitasuna. Gogora ditzagun Chaho Belzunze, Bladé, Jaurgain.
|
|
|
Hori da beharbada iparraldeko historiografiaren konstantea, euskaldunez orokorki ari direla, Euskal Herria bere osotasun geografikoan hartuaz. Badirudi iparraldean bertako ohizko erakundetze politiko eta juridiko pro pioa galdu zenean, intelligentsiaren joera hizkuntza eta herri berezitasunez gogoetak burutzera eta histori arloan herri euskalduna lantzea bihurtu zela egitasmo
|
berria
.
|
|
|
Aipatu behar da historiografía erreaktiboa izan zela, Espainiako Historiarako Erret Akademiak hasi zuen Foruen autogobernu politikoa finkatzeko zegoen interpretazioa suntsitzen, erregearen subiratasu nean soilik kokaturik. Gerora Llorentek finkatu zuen erresumako diskurtso
|
berria
eta Aranguren Sobradok, Bizkaiko Batzar Nagusietako legelari nagu siak, idatzi zuen aurkako ikuspegitik, paktismoaren teorian finkaturik subira notasun konpartituaren printzipioa. Pedro Novia de Salcedok 1829an idatzi eta 1853an argitaratu zituen lau liburukietan Arangurenen diskurtsoari jarrai pena eman zion.18
|
|
|
Berbizkunde historiografikoa ageri da aldizkariotan, baina sarritan ohizko mito eta leiendekin Euskal Herriko iragana interpretatuz. Mende bukaeran A. Kanpion, E. Labayruk eta K. Etxegarairen lanek historia
|
berria
landu nahi zuten, mito eta leienda gabekoa, enpiriko positiboa, non dokumentuaren jato rria eta egiaztasuna bihurtzen zen behin behineko abiapuntua. K. Etxegarai ren eta E. Labayruren historiografia berria ez da huts hutsean burutzen.
|
|
|
Mende bukaeran A. Kanpion, E. Labayruk eta K. Etxegarairen lanek historia berria landu nahi zuten, mito eta leienda gabekoa, enpiriko positiboa, non dokumentuaren jato rria eta egiaztasuna bihurtzen zen behin behineko abiapuntua. K. Etxegarai ren eta E. Labayruren historiografia
|
berria
ez da huts hutsean burutzen. Cánovas del Castillo politikariak errestaurazio borbonikoa prestatu eta indar tu zuen 1874 urteaz geroztik 1898 arte, Espainiako erakundetze politiko nagu sia antolatu zuen, non karlista tradizionalistak, alde batetik, eta errepublika noak, bestetik, sistematik at gelditzen ziren.
|
|
|
Cánovas del Castillo politikariak errestaurazio borbonikoa prestatu eta indar tu zuen 1874 urteaz geroztik 1898 arte, Espainiako erakundetze politiko nagu sia antolatu zuen, non karlista tradizionalistak, alde batetik, eta errepublika noak, bestetik, sistematik at gelditzen ziren. Cánovas del Castillok 1886an Historia general de España
|
berri
bat idazteko taldea sortu zuen eta Espainiako Historiazko erret akademia proiektu historiografiko berriaren abiapuntu nagusi ere bihurtu zen, azken batean, Cánovasek asmatu zuen sistema konsti tuzional berria legitimazio historiko politikoan sartzeko.
|
|
|
Cánovas del Castillo politikariak errestaurazio borbonikoa prestatu eta indar tu zuen 1874 urteaz geroztik 1898 arte, Espainiako erakundetze politiko nagu sia antolatu zuen, non karlista tradizionalistak, alde batetik, eta errepublika noak, bestetik, sistematik at gelditzen ziren. Cánovas del Castillok 1886an Historia general de España berri bat idazteko taldea sortu zuen eta Espainiako Historiazko erret akademia proiektu historiografiko
|
berriaren
abiapuntu nagusi ere bihurtu zen, azken batean, Cánovasek asmatu zuen sistema konsti tuzional berria legitimazio historiko politikoan sartzeko.
|
|
|
utzirik, akademietan oinarritu zuen historia
|
berria
sortzeko ahalegina eta ahal mena. Giro hori ezagutzen zuen Etxegaraik eta Kanpionek ere.
|
|
|
Labayru Bizkaiko historia
|
berria
egiten saiatu zen. 1880an, egunkari tra dizionalistetan, kazetari legez, nabarmendu zen eta horra ondoan bere ikus pegi historiografikoa:
|
|
|
Baina guztien artean berrit zaileena zalantzarik barik Théodore Lefebvren lana izan zen: Les modes de vie dans les Pyrénées atlantiques orientales, Parisen argitaratua, 1933an.Metodologia eta teoria
|
berria
adierazten du. Euskal historiazko oinarri materialak aztertzen ditu eta ildo berriko historian dihardu.
|
|
|
Les modes de vie dans les Pyrénées atlantiques orientales, Parisen argitaratua, 1933an.Metodologia eta teoria berria adierazten du. Euskal historiazko oinarri materialak aztertzen ditu eta ildo
|
berriko
historian dihardu. Euskaldunen azken 1.000 urteko historia zehatza idatzi zuen, inguruneak eta gizakiak sortu zituen zibilizazio desberdinak.
|
|
|
Baina 1956 arte, zalantza barik, bera dugu his torialari sozial garrantzitsuena. Los Vascos izeneko liburua, 1949an argitara tua, Annales aldizkarian, Parisen indartzen zegoen historiazko paradigma
|
berriaren
ispilu zena, historia egiteko modu berriaren erakusletzat aipatua tzan zen.Jakina, teoriari eta aukeraturiko ikerketa esparrura loturik du bere meto dologia. J.C.B.ren lana ulertzeko Pío Barajaren ideiak eta nobelak ezagutzea premiazkoa da.
|
|
|
Baina 1956 arte, zalantza barik, bera dugu his torialari sozial garrantzitsuena. Los Vascos izeneko liburua, 1949an argitara tua, Annales aldizkarian, Parisen indartzen zegoen historiazko paradigma berriaren ispilu zena, historia egiteko modu
|
berriaren
erakusletzat aipatua tzan zen.Jakina, teoriari eta aukeraturiko ikerketa esparrura loturik du bere meto dologia. J.C.B.ren lana ulertzeko Pío Barajaren ideiak eta nobelak ezagutzea premiazkoa da.
|
|
|
lehendabizirik, hizkuntzari buruz zehaztapenak egiten ditu, erabili behar dituen kategoria eta kontzeptuen erre latibotasuna azpimarratuz. Bigarrenez, kezka epistemologikoa planteatzen du, baina berehala filosofo grekoen garaian, delako kezken
|
berri
bazegoela igertzen saiatzen zen.47] OSEBA AGIRREAZKUENAGAOndoren bere diskonformitatea adieraziko du, nahietaezko abiapuntua balitz bezala. Ikerketan aritzeko abiapuntu jakingarria berau.
|
|
|
Euskaldunok mundializazio prozesua hasi zen gunean bizitzen jarraitzen dugu XVI. mendez geroztik. Ez da, bada, arazo
|
berria
mundializazioa geure artean eta itsasalde ikuspegiko historia landu beharra deritzot.
|
|
|
Guk ere oinarrizko ideia batzuk ekarri nahi ditugu horren heldugabe dagoen Euskal Soziolinguistikaren eremura, Antiguako hizkuntzalari donostiarrak esanen lukeenez, euskararen endoglosiaren alorrera. ...palak dira, beste hizkuntza batzuetan gauzak egun zer nola gertatzen diren erakusten digutenak; nola edo hala, euskararen baitan gertatuko diratekeen aldaketa eta berrikuntzek ez lukete aurkeztuko ditugunetarik guztiz urrun ibili; gune arras euskaldun batzuetako salbuespenak salbuespen direla eta egun nagusi dabilen eredutik guztiz urrun gelditu diren hizkeren errealitatetik landa, hori da euskara
|
berriari buruz
dakigun apurrak oraingoz adierazten diguna.
|
|
|
Etxeetan adinekoek sobera
|
berria
dena edota makur esana zuzentzen dute: aittittek, esaterako.Azpeitiko hizkerak errealitateak beharduenelebat faltaduenean, batuko lexikorajokodugazteakagian, bainasistemafonologikora guztiz egokiturik: geltokiye, udaletxie, argazkiye... Denaden, nahastekotanerdaranahastenda, ezAzpeitikoakezdirenbestehitzakedomailagore takomintzoak.
|
|
|
Herrikoeuskarari dagozkion aldaera batzuen erabileraren iraupenaren edogaleraren eta bestealdaera batzuen interferentzienzurrunbilohorretan kokatu beharkodugubilakabidea.Ingurunebatzuetan herri euskarakoaldaerok txandakatzeradatozen aldaera
|
berri
horiek ezdute zertan beti euskara estandarrekoakizan, berdin berdinizandaitezke aldameneko hizkera hedatuagoedotaerabiliagobatzuetakoak; horregatik, sortzen direnhizkuntza errealitateberriak, diruditenbainokonplexuagoakdira.
|
|
|
d) Orduraarteko hizkuntza aldaeradialektalen edo estilistikoen kokapen
|
berria
gertatzen da: funtzio edo adiera (balio sinboliko) berria hartzen duteidentitatearen edotakonbergentziaren1dibergentziaren bidetik.
|
|
|
Oro har Euskaltzaindiak (1994) nor motako aditzekin bereziki tze atzizkia erabiltzea gomendatu digu baina badira erorketa bezalako izen zaharrak ere. Bestalde, finkatuta dauden izenetan esangura finkatuta egon ohi da; badakigu, esate baterako, geldiera izenak gertaera bat adierazten duela baina idazkera izenak aldiz idazteko modua adierazten duela; zer gertatzen da, ordea, aditzetiko izen
|
berri
bat sortu behar dugunean. Adibide bat ematearren, badugu drainatu aditza,' Lur eremu batean, lurpeko ubide baten bidez ur soberakina kendu' esan nahi duena.
|
|
|
Iskribariak aipatzen ditu oraino zuzendaritzaren bizpalau xede
|
berri
, hala nola, Baionako jaun apezpikuari eskatzeko erabakia Jean Saint Pierre bezalako euskaltzale argitu batek Seminario Handiko apezgaiei euskara apur bat irakats diezaien, edo Jaun prefetari galdetzekoa Paristik eta behere horita rik osasun bila datozen mutiko eta neskato kanpotarrak bertze eskualde bate tara igorriak izan daitezen, zeren eta boz emaileen lerroa kanpotar izenez egu netik eg...
|
|
|
Gomendatzen dira ere Jean Pierre Etcheverry lotinant hazpandarrak eus karaz egin
|
berri
duen laborantzako liburuaren zabaltzea, edo Etienne Decrept eta Charles Colinek ontu dituzten eta goretsi beharrik ez duten tragedien aur kezteko baliabideen biltzea.
|
|
|
Horrenbestez iragaiten da, beraz, uztailaren 15a eta geroztik, beste egun, aste eta hilabete asko ere bai, Frantzia berriaren eskualdekatzeaz deus
|
berririk
nehondik agertu gabe.
|
|
|
Eskualdekatzearen solasa horretan isildu baldin bazen 1941eko udazke nean, deus
|
berririk
sortu gabe, euskararen aldeko urrats ttipi ttipi bat egin zen bizkitartean garai beretsuan gure eskualdean.
|
|
|
Gaur egun, ordea, 2002ko azaroaren 19an, testu bera argitaratzera doala rik Frantziako gobernu
|
berri
batek, Jacques Chirac-en Raffarin, Sarkozy, Alliot Marie eta beste ministroen estatua eskualdekatu norhi omen dutelarik, gure Iparraldeko hiru probintzien deiadarrari entzungor egiteko argudio berak eskaintzen dizkigute: hedadura gutitakoak eta tipiegiak omen gara!.
|
|
|
Nahiz eta zientzia gaiez ikasketak egineta ikerlanak argitaratu, badirudi ez zirela guztiz gustukoak, hogeita hamar urte bete zituenean sartu baitzen beste mundu
|
berri
batean, hots, hizkuntzalaritzan. Hara zer dioskun berak:
|
|
|
Sallaberriren azken lan honek adierazten digu lexikografiaz arduratuta zebilela oraindik gure Printzea, eta Juan Mateo Zabalarenak bibliografía zeukala ikerketetarako oinarria. Eskuratu
|
berria
zuen ordurako Catalogo dei libri Sardi azken erreferentzia 1850 urtekoa dakarrena. Sardiniako dialektoen ikerketak egiten dituzten izenburuak datoz zerrenda honetan, eta gero laguntzaile izango duen Giovanni Spano ere azaltzen zaigu.
|
|
|
Ez zara gaizki aterako. Gauza
|
berri
batzuk behintzat, ezagutu
|
|
|
Alda dezakete orain arteko jarrera, eta osterantzean, jokaera
|
berri
bat bila dezakete
|
|
|
b Alda dezakete orain arteko jarrera, baina osterantzean, jokaera
|
berri
bat hila dezakete
|
|
|
Freddie Mercuryk ahots zoragarria zuen. Ordea, ez dugu haren doinu
|
berririk
izango aurrerantzean
|
|
|
Il semble que ces mots sont dérivés de abago, abaga ou de quelque mot semblable, perdu ou peut etre inconnu zioen, baina ez bide zitzaion Mitxelenari 1964an eztabaidarako gai iruditu.15 Mitxelenarentzat eta OEH k oinarritzat darabilen Azkuerentzat ikusi dugunez soilik B da; beranduago, mende honetan esaterako, G-ko idazleren batzuek erabiltzeak ez bide du jatorria aldatzen.344ZEMAI ABAGADAUNEres guipuzcoanos esaten zaigu, DFrec delakoan hiru abagadune eta lau aba gune direla gehituaZ16 eta bigarrenean Intervalo de tiempo itzultzen delarik, Euskalzale ko bi kasu eta Agirreren beste hirurekin. Sarreraren akabuan eta hau ere
|
berria
da lehengo Mitxelenaren hitzei dagokienez Etim. Préstamo con ada+ une como final?
|
|
|
Berriemaleei helarazi instruzioetan kazetaegilearen jokaeraz ondoko puntuak finkatu zituen: hau gaizki, hura ongi dela esatea haizu zaio kazetae gileari (E 847); gizon publikoen huts publikoak behar denean bakarrik ager tuko dira (E 1154); ez da haizu bizitza pribatua ukitzen duen berririk agerta raztea (E 1155);
|
berri
anitz eta orotarik behar da (E 1157); amen omenkako berririk ez igor (E 1425); berri igortzale anonimoen berririk ez da agertarazi ko (E 1154); kazetak ematen dituenak bere gain hartu behar ditu (EO 15 1905
|
|
|
Herriz herrikako
|
berri
horiek orotarikoak ziren: tribunaletako auzi, ohointza, hiltze, istripu etab. Testu informatibo narratiboak dira.
|
|
|
Bi sail hauetan, beraz, oro har, alde batetik irakurleei atsegin emateko idazlanak bildu zituen: istorio zahar eta
|
berri
edo etsenplu ematekoak, isto rio bitxi, ateraldi eta irri solas, haur ele... zer eta zer ez. Kazetak urte honda rrean atera ohi zuen almanakan ere agertarazi ohi zituen honelakoak.
|
|
|
Erretorikak eta kazetaritzak galde eginik, Hiriart Urrutik mintzaira argia hautatzen du, baina oroz batean apaindua eta hein bat
|
berria
ez ohikoa edo arruma, bai eta adierazkorra ere. Eta gero irakurlearen arreta atxikitzen duena, harekin buruz buruko harremanak eta elkar aditzea bilatuz.
|
|
2019
|
|
|
1949 urteari dagokionez, soilik R. M. Azkuek Akademiaren izenean egindako diru laguntza eskaeraren berri eman zen otsailean.392 Euskaltzain gaztea ausarkeriaz ari zen Akademiari bultzada
|
berria
eman nahian, R. M. Azkueren adinak eragindako botere hutsunea eta J. M. Seminarioren babes politikoa erabiliz.
|
|
|
" vasco= euskaldun, euskotar", baina ez" vasco= euzkotaŕ" jatorrizkoan bezala. J. Artechek Donostiako egunkarian adierazi zuenez, edizio
|
berriaren
arduraduna, I. López de Mendizábalen baimenarekin, A. M. Labayen izan zen (La Voz de España).
|
|
|
Nolanahi den, R. M. Azkuek zion amorrua kontuan hartuta, kolpe latza izan behar zuen edizio
|
berria
kalean ikusteak. Gainera, Buenos Airesko Ekin en argitaratutako I. López Mendizábalen La lengua vasca (1943) ikasbideak 3.000 ale saldu zituen 1947rako.254 Bestalde, P. Zamarripa euskaltzainak berak Vocabulario vasco castellanoren hirugarren edizioa argitaratu zuen 1947an Bilboko
|
|
|
6.7 Ignacio M.ª Echaideren zuzendaritza eta araudi
|
berria
427
|
|
|
Akademiarik ez zuten aipatu, baina azken galdera Dictionnaire basque français delakoa amaitzeaz izan zen. Uste izatekoa da Donostian, besteak beste, J. Urquijorekin biltzeko aukera izan zukeela edo gutxienez
|
berri
horiek Akademian oihartzuna izan zuketela (cf. La Voz de España;;;)
|
|
|
A. Irigarayk 1949ko maiatzean jadanik idatzi zion Uztaritzera Akademiaren berregituratze asmoaren berri zehatza emateko. Horren arabera, izendapen
|
berri
batzuen (P. Lafitte, H. Gavel) iradokizuna A. Irigarayri zor zitzaion:
|
|
|
Berak idatzi zion abenduaren hasieran L. Villasanteri, Euskera agerkari berrituaren gorabeherak zehazteko. Frantziskotarrak agerkariaren lehen aroko aurkibidea osatu behar zuen, zenbaki
|
berriko
lan nagusia izango zena. Tolosako jeltzalearen ustez, honela banatu behar zen zenbaki berriko edukia:
|
|
|
Frantziskotarrak agerkariaren lehen aroko aurkibidea osatu behar zuen, zenbaki berriko lan nagusia izango zena. Tolosako jeltzalearen ustez, honela banatu behar zen zenbaki
|
berriko
edukia:
|
|
|
L. Villasante Arantzazuko bibliotekan ari zen osatzen Euskera agerkariaren lehen aroko aurkibidea, eta laguntza eskatu zion A. M. Labayeni zenbait xehetasun argitzeko.908 Oñatiko santutegian giro bizia zegoen, basilika
|
berria
eraikitzeko lanetan ari zirelako.909 N. Echániz apaizak, frantziskotarren giro euskaltzale hori baliatuz, Aránzazu aldizkariaren 1952ko udaberriko zenbakian santutegian euskal idazleen biltzar bat antolatzea eskatu zuen:
|
|
|
Baina 1952an urrats
|
berri
bat eman zen bide horretan. Ordura arte akademikoek norberaren izenean eta erdaraz argitaratzen zituzten artikuluak BRSVAPen, ez akademiko gisa, ezta euskaraz ere.915 Baina L. Villasanteren sarrera hitzaldia irakurri ondoren, A. Irigarayk Akademiak euskara literarioaren auzia plazaratzeko aukera paregabea ikusi zuen.
|
|
|
A. Elorriaga GPDko presidenteak hasieran karguan jarraitu arren, berehala dimisioa aurkeztu zuen, argitu gabeko arrazoiengatik.946 Agian A. Elorriagak korporazio berrituaren lehen saioan, apirilaren 2an, salatutako probintziako ogasunaren eta benefizentziaren egoera txarrak eragina izan zuen erabakian, ezabatutako kontzertu ekonomikoaren aldarrikapenarekin zukeen loturagatik. Dena dela, Herrizaintza ministerioak ez zuen dimisioa onartu apirilaren 26ra arte, ezta GPDko presidente
|
berria
|
|
|
Presidentearen mozioaren eduki nagusiaz den bezainbatean, L. Michelenaren eskuaren egiletza oso nabaria da, GPDko idazkariak testuari jarri zizkion legezko sarrera eta bukaera gorabehera950 ikasturtean Círculo Cultural Guipuzcoano n euskara eskolak ematen hasi zenetik, L. Michelenak mintegi zientifiko eta literario bat sortzeko nahia zuen, linguistak eta idazleak formatzeko.951 Mintegiari" Julio de Urquijo" izena berak jarri zion, adibidez. M. Ciriquiain GPDko idazkaria, halaber, pertsonalki inplikatu zen instituzio
|
berriaren
sorreran (Urkizu 2004: 41; Michelena 2011c:
|
|
|
Hautaketa prozesuak probintzian eragindako gorabehera politikoen erakusgarri, zuzendaritza
|
berria
zuten Donostiako egunkariek tratamendu ezberdina eman zioten izendapenari. J. M. Peñaren El Diario Vasco monarkikoa J.
|
|
|
Gasteiz eta Comillasen eliza ikasketak egin ondoren, filosofia eta letretan lizentziatu zen Salamancan. 1943tik aurrera latin irakasle izan zen Gasteizko elizbarrutiaren seminarioan eta, artean, Donostiako seminario
|
berriko
idazkari, eta latin eta euskarako irakasle. Buen Pastor katedraleko kanonigo zen, oposizio bidez, 1953ko uztailetik (Jose Angel Garro Donostiako Elizbarrutiko Artxibo eta Bibliotekako zuzendariaren komunikazio pertsonala,; Antía Munduate 1999:
|
|
|
J. Revuelta falangistaren La Voz de Españak, ordea, ez zuen behin behinekotasunik aipatu eta J. M. Urrutia bera elkarrizketatu zuen, fotografia eta guzti. J. Font katalana apezpiku zuen Donostiako elizbarrutiaren seminario
|
berrian
latina eta euskara irakasten zituen SFVJUko zuzendariak, Gipuzkoan euskarareriko giro zurruna aldatzen ari zenaren froga, agian F. Krutwigen erantzun hitzaldiak izandako urrutiko oihartzuna.962 Hain zuzen, seminarioko ikasleekin dialektologia eta toponimia lantzeko asmoa omen zuen. Horretarako, A. Tovarren laguntza eskuratu nahi zuen, haren ikasle izandakoa baitzen Salamancan:
|
|
|
Espainiaren XIX. mendeko historia politiko eta militarrean berezitua, 8.500 lan eta 11.500 liburuki inguruz osatua dago (San Martín Casi 2016). lak eragin handia izan zukeela erabakian. Dena dela, Akademiak instituzio
|
berrian
pisu handia izaten jarraitzen zuen. I. M. Echaide, GPDko presidentearen aginduz, J. M. Urrutiarekin bildu zen SFVJUz hitz egiteko 1954ko urtarrilaren 28an.968 Euskaltzainburuordeak elkarrizketaz J. M. Caballerori idatzitako gutunean, zurikeriak gorabehera, nabari da J. M. Urrutiak ezustean eta fede gutxirekin jaso zuela zuzendari izendapena, L. Michelenaren hautagaitzak porrot egin ostean:
|
|
|
M. Azkuek gutunez erantzun zion Aurora eta Sol arrebak urte horretan hil zirela modu naturalean, baina euskaltzain guztiak bizirik zeudela, eta G. Maidagan Akademiako idazkariordeak ere lanean jarraitzen zuela Bilbon bestelako arazorik gabe. Azken
|
berri
horiek asko poztu zuten fraide kaputxinoa. Gerra zibilak bere horretan irauten zuenez, D. de Inzak kolpisten garaipena opa zuen, ustez erlijio katolikoaren babesle agertzen ziren neurrian:
|
|
|
M. Azaña Errepublikaren presidenteak 1936ko irailaren 15ean sinatutako dekretuak, Espainiako sei Errege Akademia ohiak desegin, kideak kargugabetu eta ondasunak konfiskatu zituen," Instituto Nacional de Cultura" delakoa sortzeko.87 Hain zuzen, R. Menéndez Pidal berak iradoki zion F. Barnes Instrukzio Publikoko ministroari egitura
|
berria
, gerta zitezkeen kalte okerragoak saihestearren. Gobernuaren helburua instituzio berrian soil soilik ezkerreko errepublikazaleak aritzea zen, noski.
|
|
|
Menéndez Pidal berak iradoki zion F. Barnes Instrukzio Publikoko ministroari egitura berria, gerta zitezkeen kalte okerragoak saihestearren. Gobernuaren helburua instituzio
|
berrian
soil soilik ezkerreko errepublikazaleak aritzea zen, noski. Dena dela, gerra egoeragatik, Instituto Nacional de Cultura k ez zuen jardunik izan, eta akademikoak sakabanatu egin ziren, Bordeleko erbestera 1936ko abenduan iritsitako zuzendaria barne.
|
|
|
Fernández Flórez eta J. M. Pemán. Halaber, bi akademiko
|
berri
izendatu ziren: P. Sainz Rodríguez eta Manuel Machado.
|
|
|
Militar matxinoen esku zeuden lurraldeetako akademikoak bildu eta erakundea berrezartzeko presa nabaria zen. Estatutu erregelei jaramonik egin gabe, gerra zibilean hildakoen hutsarteak bete eta behin behineko 42 zuzendaritza
|
berria
izendatu zuten: J. M. Pemán (behin behineko buru), Madril Alcaláko apezpikua (behin behineko zentsore), J. Urquijo (behin behineko idazkari), A. González de Amezúa (diruzain), R.
|
|
|
Aizpuru & al. 2007: ...ntziako muga zeharkatzeko baimena zuen, 1937ko irailean J. B. Daranatz elizgizonarekin Baionan biltzen saiatu baitzen.98 Besteak beste, Ginea Espainiarreko edota Londresko paradiplomazia frankistarekin harremanetan zegoen.99 J. Urquijoren RAEko idazkari izendapenak diktadurarekin zuen lotura ideologikoa argi utziko ez balu, J. Pujol() CEDAko diputatu ohiak Donostian zuzentzen zuen Domingo astekari
|
berrian
argitaratutako artikulura jo dezakegu. 1936ko udan prestatzen ari omen zen" La boina ¿ se usaba en Navarra en el siglo XVI?" izeneko artikuluaren gaia berez euskal txapelaren jatorri historikoa zen, baina kolpistek Donostia okupatu izanaren urteurrena baliatu zuen, gerraren osagai zibila nabarmendu eta Nafarroako errekete" txapelgorri" ei gorazarre egiteko:
|
|
|
J. Urquijoren artxiboan eskuizkribu eta gutun ugari dago RAEren gerra zibileko akten jatorrizko egile bera izan zena frogatzen dutenak. 58 orrialdeko sorta luze batean, J. Urquijok eskuz eta makinaz idatzitako aktak gordetzen dira.102 Burgosen IdeE ren zuzendaritza hautatu eta, instituzio
|
berriaren barruan
, RAE berrezarri zenetik hiru egunera, 1937ko abenduaren 30ean, RAEren beste batzar bat egin omen zuten kide hauek Donostian: A. González de Amezúa, R.
|
|
|
Galdera ikur bat jarri zion azken horri idazkariak, agian bertan egon ez, baina agertzea komeni zelako. J. Urquijoren eskuzko aktak ez du edukirik zehazten, baina seguru asko Salamancako ekitaldia prestatu eta zuzendaritza
|
berria
jakinarazi zuten. P. Sainz Rodríguez artean ez zen RAEko kide ere, baina ministro izendatu zuten berehala eta seguru asko Gobernu mailako aginduen berri eman zuen.103
|
|
|
Nolanahi den, 1938ko urtarrilaren 13an M. Machado kide
|
berriari
ongietorri egin zioten Donostiako San Telmo museoan egindako RAEren batzarrean. J. M. Pemánek, bestalde, adierazi zuen behin behineko buru izatea onartzen zuela, R.
|
|
|
Bertaratuen artean, J. Urquijo edota J. Zaragüeta egon ziren. Azkenik, P. Sainz Rodríguez Hezkuntza Nazionaleko ministroak hitz egin zuen ministerioak, eredu frantsesari jarraitzen zion izen berriak(" Educación Nacional") adierazten zuenez(" Instrucción Pública" izan zen 1901ean sortu zenetik ordura arte), herritarrei kontzientzia nazional
|
berria
emateko zuen asmoaz. Amaieran, hurrenez hurren, karlista falangisten ereserkiak eta himno nazionala jo zituzten.
|
|
|
Besteak beste, G. Queipo de Llano jeneralak ere hitzaldia egin zuen. Nolanahi den, Ameriketara zuzendutako politikagintza
|
berria
izan zen ekitaldiaren gai nagusia (ABC, Sevilla,;;). R.
|
|
|
M. Asín mahaiburu, diruzaina, markesa eta J. Urquijo idazkaria. Ikasturte
|
berrira
begira, Epítome de gramática de la lengua española onartu eta hura ahalik azkarren baldintza onenetan saltzea erabaki zuten. Edizio berria A. González de Amezúaren bidez Zaragozan argitaratu zen IdeE eta RAEren izenean, Madril errepublikanoan ezinezkoa zelako (Gómez Asencio 2011). 115 Batzar horretan, idazkaria ez beste hiru akademikoek Alfred Coester() Stanford Unibertsitateko hispanista aurkeztu zuten akademiko laguntzaile izateko:
|
|
|
Ikasturte berrira begira, Epítome de gramática de la lengua española onartu eta hura ahalik azkarren baldintza onenetan saltzea erabaki zuten. Edizio
|
berria
A. González de Amezúaren bidez Zaragozan argitaratu zen IdeE eta RAEren izenean, Madril errepublikanoan ezinezkoa zelako (Gómez Asencio 2011). 115 Batzar horretan, idazkaria ez beste hiru akademikoek Alfred Coester() Stanford Unibertsitateko hispanista aurkeztu zuten akademiko laguntzaile izateko: " Es[...] simpatizante con el Movimiento Nacional, al cual ha contribuido con algún donativo". 116 Aurkezpenaren baldintza politikoak begien bistakoak ziren, baina AEBko unibertsitatetik Aurelio M. Espinosak jakinarazi zuen A. Coester ez zela Stanford-en bizi, eta RAEk Kanpo Arazoen ministerioko" Junta de Relaciones Culturales" delakoari (A.
|
|
|
G. Lacombe ez bezala, H. Gavel eskuindar kolpisten alde agertzeak lagundu zuen, noski: " le triomphe de la cause de la justice —et du bon sens— étant, de toute façon, assuré" zioen Angelutik Donostiara 1938ko neguan idatzitako gutunean.125 Tolosako Unibertsitateko irakasleak Parisko ICOS biltzarreko eztabaiden berri eman zion, eta J. Urquijok ordainetan IdeE z hitz egin zion, baita herri hizkuntzek erakunde
|
berrian
ikergai gisa izan zezaketen lekuaz zerbait adierazi ere.126 Errezelo politikoak begien bistakoak ziren. Pirinio Behereetan isiltasun gorgarria nagusi zen bitartean, Hanburgoraino iritsi zen J. Urquijo RAEko idazkari izendatu izanaren berria.127
|
|
|
" Orban" jeltzalez depuratutako Akademia beste tresna bat gehiago izan zitekeen, Euskal Herria espainolismoaren bidetik zuzentzeko. Baina aldi berean, Bizkaiko egitura frankista
|
berrian
agintzen zuen elite monarkikoak nolabaiteko autonomia fiskala aldarrikatzen zuen Gobernu zentralarekiko, hots, kontzertu ekonomikoaren berrezarpena. Historikoki oso emankorra zen euskararen apologia eta nolabaiteko autonomia politikoa edo administratiboa uztartzen zituen ideologia foruzalea.
|
|
|
Lafonekin harremana berreskuratu zuela. RSVAPen omenaldiko liburuan epigrafiaz" Cuestiones ibéricas" (1949a) laburra argitaratu arren, badirudi J. Urquijorekiko tratua hoztu egin zela, erbesteko ikertzaileekin harremana berreskuratzearekin bat.310 Hain zuzen, RSVAPen argitaletxe
|
berrian
Los vascos (1949b) etnologia liburu mugarria argitaratzen zuen aldi berean, J. M. Barandiarani RSVAP eta Akademiaren mendekotasun politikoa salatu zion pribatuki 1949ko irailean:
|
|
|
JCVk ezarritako baldintza ideologikoak betetzen zituzten kideak aurkitzeko zailtasunekin jarraitzen zuen Euskaltzaindiak. Horren froga da hogeita sei urteko euskaltzain
|
berriaren
ezohiko gaztetasuna, egoera normalean desegokitzat jo zitekeena.336 R. M. Azkue eta F. Krutwigen arteko harremana estua izan zen, 335 Nire 2010 artikuluan F. Krutwigen aitona amonak Bureba eskualdekoak zirela oker jaso nuen.
|
|
|
E. Esparzaren hutsunea betetzeko, aldiz, J. M. Seminario Nafarroako kazetari erreakzionarioa izendatu zuten euskaltzain. Euskaltzain
|
berriaren
izendapenak, berriz ere, ez zituen 1920ko araudiak ezarritako baldintzak jarraitu, eta Akademiaren artxiboan ez dago J. M. Seminarioren hautagaitzaren aurkezpen agiririk, ustez hiru euskaltzainek sinatu behar zuten horrenik (cf. Euskaltzaindia 1920b:
|
|
|
egunkaria Iruñean sortu zutenen taldekoa izan zen, F. Yzurdiagaren zuzendaritzapean. Bilbo 1937ko udan okupatu ostean, Movimiento Nacional aren El Correo Español egunkari
|
berrian
aritu zen erredaktoreburu. Gero, artean, Badajozko Hoy egunkaria zuzendu zuen.
|
|
|
N. Oleaga idazkariak, ezin etorriak jakinarazi zituen: A. Irigaray, I. M. Echaide eta B. Echegaray euskaltzainak, J. M. Arellano NFDko presidente
|
berria
, Berako alkatea, Bilboko frantses eskolen zuzendaria edota Erresuma Batuko kontsula.367 J. M. Seminariok" Itz barri sortea izkuntzetan eta batezbere euskerean" izan zuen hizpide hitzaldian, eta erantzuna F. Krutwigek eman zion.
|
|
|
Ekitaldiak soslai politiko argia izan zuen, are gehiago Nafarroako J. M. Seminariok ematen zion" laurac bat" iar kutsuarekin. Euskaltasuna eta espainolismoa uztartzeko propaganda saio garbia zen egunkariko
|
berria
bera:
|
|
|
Sortzen ari zaigun Mundu ta Europa
|
berri
baten atari aurrean gaude guziok. Euskeldunek ere artu bearra dugu mundu berri ortan bizi leku.
|
|
|
N. Echániz elizgizonaren teatro lanak eta Th. Kempis-en Imitatio Christi
|
berri
bat. N. Echánizen Izeko aberatsa/ Irulearen negarra liburua inprimatzeko baimena J. C. Sudupe bikario jeneralak 1952ko urrian eman zuen, baina Kristo’ren antz bideak 1953ko irailera arte itxaron behar izan zuen, seguru asko erbesteko E. Larrañaga apaizak anonimoki itzulia zelako (cf.
|
|
|
Gainera, R. Lafonek frantziskotarrari idatzitako gutunean, hura ere lapurtera literarioaren alde agertzen zen estandarrerako.785 Euskaltzain
|
berria
, era berean, lapurtera klasikoaren bideak eragiten zuen erabateko oposizioaren jakitun zen. A. M. Labayenek oso argi adierazi zion F. Krutwigez uste zuena:
|
|
|
Eragozpenak eragozpen, baimen eskaerei baiezkoa eman zieten, halaber, Euskaltzaindiko istiluen
|
berri
bazuten Informazio eta Turismo ministerioaren
|
|
|
Entzuleen artean hauek ere izan ziren: Ignacio Urquijo, Eusebio Erquiaga, Pablo Lete (OFM) probintziala, Pedro Aranguren (OFM) Arantzazuko komentuburua eta euskaltzain
|
berriaren
familiako Josefina Ibarrola. 1954an Euskaltzaindiko langile bilakatu zen Alfonso Irigoyen ere bertan egon zen (Arana Martija 1992a:
|
|
|
Espainia Frantzietako muga estatalak onartuta, bi joera horiek inoiz, Akademiatik agindurik eman gabe, bat egiteko itxaropena agertzen zuten S. Altube eta P. Lafittek. Betirako luzatu zitekeen egoera horren aurrean, F. Krutwigen bide
|
berri
eta zaratatsua ageri zen. L. Villasante ongi ohartzen zenez, beste bi aukerak geolektoen ahozkotasun bizian oinarritzen ziren, eta F. Krutwigek, aldiz, literatura tradizio historikoa baino ez zuen onartzen estandarrerako.
|
|
|
Beraz nazinoen kontzeptu
|
berrian
eztago soilik hizkuntzaren faktorea, gure nazinoaren hizkuntza erabilten eztutenak’ gure nazionalitatearen konszientza galdu dutenean eztira gure nazinoaren khideak.
|
|
|
Herriko etsairik handienak monjattoetan eta praideen eskoletan eduki ukhan ditugu, Elizaren altzoan. Ezta egokera
|
berria
, aspaldi danik dathorrku, euskara zaindu beharrean zer egin dute. Ahalkegarria[,] ahalkegarria!
|
|
|
Zirriborroan ezabatuta agertzen den oharraren arabera, Akademiaren hurrengo batzarra uztailaren 29an egitea erabaki zuten, baina ez zen halakorik gertatu.821 EAJ PNVren agerkariak, orobat, Akademiak GPDko jauregian egin zuen batzarraren berri eman zuen, ohi ez bezalako partaidetza izan zuela nabarmenduta. Euskaltzain
|
berri
bi izendatu zituztela adierazteaz gain, zirriborroan ageri ez den JCVko ordezkariaren esku hartzea aipatu zuen:
|
|
|
I. M. Echaideren gutuna N. Oleagari, bidaiaren dieta kobratu egin zuen.1182 Donostian bizi zirenez, likidazioan ez agertu arren, seguru asko I. M. Echaide eta A. Irigaray ere bertan izan ziren, Euskera agerkariaren arazo larria eztabaidatzeko. L. Villasantek aldez aurretik jakinarazi zuen ezin etorria, Arantzazuko santutegian ikasleek ekitaldi bat antolatu zutelako.1183 Hain zuzen, agerkari ofizialarekin kolpe
|
berri
bat jasota, Akademia uzkur ageri zen jarduera ageriarekiko. E. Erquiaga urgazleak Euskaltzaindia bizirik ote zegoen galdetu behar izan zion L. Villasanteri, egunkarietan ez zuelako Akademiaren batzarren berririk irakurtzen (Sudupe 2011a:
|
|
|
R. M. Azkue bere garairako zientifikoki atzeratuta bazegoen, zuzendari
|
berriaren
gaitasuna atzerapauso bat izan zen, filologia eta linguistikari dagokionez.1187 Politikoki parekotasunak izan bazituzten: ideologiaz eskuindar autonomistak, Eliza katolikoaren guztiz menpekoak, espainolismoa ez ezik, frankismoa ere lotsarik gabe onartu zutenak, baina batez ere inoiz amorerik eman ez zuten euskaltzaleak.
|