|
2005
|
|
|
44 -26 Nola dakite hemen ugaldu
|
behar dutela
–Basamortuko itsaso hau hogeita hamar urterik behin bakarrik sortzen bada, nola dakite hemen zer dagoen?
|
|
|
44 -40 Pelikanoak luzaro bizi dira; badirudi zaharrenek gogoratu egiten dutela nora joan
|
behar duten
.
|
|
|
05 -19 Muskerrek ez dute energia askorik
|
behar
, eta toki egokia aurkitu dute basamortu urri honetan, lehiakiderik gabe zabaltzeko.
|
|
|
05 -30 Oso zailduak, txoriek eta ugaztunek baino askoz jateko eta ur gutxiago
|
behar dute
. Beraz, milioika dira.
|
|
|
09 -14 Erbi-walabiak, basamortuko martsupialioak, suteen ostean agertzen diren kimu berri guriak
|
behar ditu
, ugalduko bada.
|
|
|
10 -45 Naturan irauteko haren erritmoak ulertu
|
behar dira
. Australiako aborigenek inguruko bizitza arretaz aztertuta ikasi zuten.
|
|
|
14 -54 Txontek mingainean jasotzen dute ura. Azkar ibili
|
behar dute
.
|
|
|
17 -43 Haitz-walabiak ez dira katuak baino askoz handiagoak. Dingo-taldeak sarri agertzen dira hemengo arroiletan; adi egon
|
behar dute
, beraz.
|
|
|
20 -50 Hemengo kakatuak handiak dira, eta zulo zabaltxoa
|
behar dute
.
|
|
|
21 -00 Ama barrura sartzen denean estutxo egon
|
behar
, dena den.
|
|
|
21 -18 Txori argi hauek 50 urtetik gora bizi ohi dira, baina urte osoa
|
behar dute
txita bakarra hazteko. Gauza asko ikasi behar du.
|
|
|
21 -18 Txori argi hauek 50 urtetik gora bizi ohi dira, baina urte osoa behar dute txita bakarra hazteko. Gauza asko ikasi
|
behar du
.
|
|
|
21 -46 Aborigenek ere trebeak izan
|
behar zuten
; eta sekula ez ziren luzaro toki berean geratzen. Finke ibaia errepide moduko bat da; ez da harritzekoa, ba, kolono berriak handik zehar heltzea.
|
|
|
26 -41 Lurpean gordeta, holakoetatik hartzen du lur honek ongarri apurra. Inurriek ematen diete mulgako zuhaitzei basamortuan hazteko
|
behar duten
indarra.
|
|
|
31 -12 Ura edaterik ere ez du
|
behar
. Intsektuak ura dira ehuneko laurogeian, beraz gaueko harrapakinetatik hartzen du behar duen janari eta edari guztia.
|
|
|
31 -12 Ura edaterik ere ez du behar. Intsektuak ura dira ehuneko laurogeian, beraz gaueko harrapakinetatik hartzen du
|
behar duen
janari eta edari guztia.
|
|
|
34 -36 Lehenengo orientatu egin
|
behar dute
.
|
|
|
35 -27 Kanguru gorriak Australiako bertako animaliarik handienak dira; gizakiak baino altuagoak. Irauteko belar apur bat baino gehiago ez dute
|
behar
, ordea.
|
|
|
37 -33 Gorputz handia gorabehera kanguruek ez dute egunero edan
|
behar
. Baina non aurkitzen dute ura lur idor honetan, azalean behintzat inon ageri ez bada?
|
|
|
04 -23 Koala lurrean dagoen bakoitzean, hiriko arriskuei egin
|
behar die
aurre. Baina Australiako animaliek milioika urteko eboluzioari jarraitu diote ingurune zail eta aldakorrean, eta hiriko zabalkuntza honetan ere, gogorrenak iraun dirau.
|
|
|
06 -15 Azken batean, golf jokalariek euren inguruan jokatu
|
behar dute
. Hala ere, kanguru ikusleek urduri jartzen dituzte jokalariak.
|
|
|
07 -11 Janari fina da. Normalean karramarro eta muskuiluak bilatu
|
behar dituzte
; hemen ordea sukaldarien hondakinak dauzkate. Hirietako bizitzak abantailak ere baditu, ausardiaz jokatuz gero.
|
|
|
10 -19 Gaur egun, ostera, ur hau guzti hau eskura dute eta animaliek ez dute inoiz 10 kilometro baino gehiago egin
|
behar
ura lortzeko. Eta ganaduaren inguruan, bertako animaliak inoiz baino gehiago ugaritu dira.
|
|
|
13 -15 Iritsi berritan, lurralde hark paradisua zirudien. Euren sorterriaren antza izan zezan, aldaketa txiki batzuk
|
behar zituen
. Mendiak landu eta zuhaitz nahaspila garbitu beharra zegoen, abeletxeak jartzeko.
|
|
|
15 -00 Txerriek ura
|
behar dute
fresko egoteko, eta kalte larriak egiten dituzte hezeguneetan. Hanka finekin, eta gelditu ere egin gabe iraulka dabiltzanez, landaretza txiki-txiki egin dute, eta animalia delikatuagoen askak apurtu dituzte.
|
|
|
23 -00 Berrogei baino gutxiago geratuko dira Australia osoan รข?, izan ere, Australiako ugaztunik berezienetakoa da, eta babes handia
|
behar du
.
|
|
|
27 -14 Iluntzean begiratu
|
behar da
. Gauez irtengo dira ezkutuko hegazti hauek edatera, basamortuko aska hauetara datozen hegaztiekin batera.
|
|
|
27 -30 Jende askok dio perikito gautarra ikusi duela, baina orain arte, ezin izan du inork frogatu. Froga sendo bakarra, Queenslanden zanpatuta azaldu zen hura da; beraz bila eta bila jarraitu
|
behar da
.
|
|
|
30 -24 Orain, animalia iheskor hauek aurkitu eta aztertzeko
|
behar dituzten
abileziak erakusten dizkiote batak besteari.
|
|
|
32 -44 Neurri drastikoa dirudien arren, milaka urtez egin dute horrela. Eskinkoek horrelako habitatak
|
behar dituzte
, kontrolpean erretako ingurua, behar adina belar guri izateko.
|
|
|
Garai latza bizi dute oihanetan, euren bizigiro naturala hondatzen ari baitira. Hirian, ostera,
|
behar duten
guztia daukate.
|
|
|
07 -13 Izan ere, hain geurea dugun sukaldaritza รฑimiรฑoaren arte horretaz gozatu nahi dezanak ez lituzke bisitatu gabe utzi
|
behar
portuko taberna tipikoak.
|
|
|
14 -15 Getxotik Bilboko Guggenheim Museora metroz 15 minutu baino ez dira
|
behar
. Beraz, hiriburura kultur ihesaldia egitea ia ezinbestekoa da.
|
|
|
The Times-ek รข?, munduko eraikinik erakargarrienaรข? izendatutako museoa bisitatzeko aparteko aitzakiarik ez da
|
behar
.
|
|
|
Hondartzaz eta labarrez inguraturiko udalerria da. Getxoztarrek, hondartzara jaisteko, pasealditxo bat baino ez dute egin
|
behar
.
|
|
|
19 -37 Nik uste politena animaliarekin daukazun harremana dela. Kirol hau gehienbat aire zabalean egiten da, eta zaldia ez da makina bat bezalakoa, erabili eta gero hor uzten dena; haurrak animalia zaintzeko ardura hartu
|
behar du
, eta kirol honetan zaldiaren edo poniaren osasun egoerak agintzen du eta ez haurraren gogoak.
|
|
|
20 -39 Bai, ba lehiaketetan oso urduri jartzen dira, eta inoiz egon izan da neskatoren bat pista erdian zer egin ez dakiela, erabat beldurtuta, eta han egon behar izaten duzu animatzen, amaitu egin
|
behar duela
konbentzitu nahian. Haurrekin sarri gertatzen dira horrelakoak.
|
|
|
21 -16 Honelako udalerri turistikoan, nola ez, primerako kalitateko hotelak eta jatetxeak egon
|
behar
. Hemen berton, Negurin, Bizkaiko jatetxerik ezagunenetako bat dago:
|
|
|
Hotelen erosotasuna, diseinua eta kalitatea aitzakia aproposa dira herria eta inguruak ezagutzeko. Bisitariak bere beharrizan eta gustuetara gehien egokitzen dena aukeratu besterik ez du egin
|
behar
, eta... ondo pasa!
|
|
|
Egia esateko, hasieran beldur apur bat izan dugu. Ibaiaren korrontea indartsua da eta, gainera, nahiz eta ura ez dela sentitu ere egiten esan, ezin dugu burutik kendu ze hotz egon
|
behar duen
urak Norvegiako ibaietan.
|
|
|
11 -03 Esandako puntuan gelditu ezin bagara, ez dugula korrontearen kontra igeri egin
|
behar
; hobe dela norbere burua uraren pentzudan uztea hurrengo punturaino edo geurekin batera datorren ontziak gelditu arte.
|
|
|
Buruz behera etzan eta gorputza uraren pentzudan uztea da kontua. Adi egon
|
behar dugu
, izokinak ikustera joan gara eta.
|
|
|
15 -31 Bai, Norvegiako itsasoa da Bocuse dรข?, orlehiaketaren babesle ofizialetako bat eta aurten baรข? ยฆ horixe, amuarraina prestatzeko agindu digute, eta amuarraina egin
|
behar
, ba.
|
|
|
Zaporeari dagokionez, motel samarra da, eta nire asmoa zapore hori indartzea da. Horregatik ondo jakin behar da gehigarriak aukeratzen, ondo datozkionak erabili
|
behar dira
.
|
|
|
Egia esan, ideia ez dut oraindik guztiz biribildu, hausnartzen ari naiz. Osoรข? ยฆ oso ondo prestatu
|
behar da
dena, eta egin nahi duzuna ondo aztertu behar duzu. Amuarrainari piramide itxura eman eta barrua berdura zukuz egindako pure batekin beteko diot.
|
|
|
Egia esan, ideia ez dut oraindik guztiz biribildu, hausnartzen ari naiz. Osoรข? ยฆ oso ondo prestatu behar da dena, eta egin nahi duzuna ondo aztertu
|
behar duzu
. Amuarrainari piramide itxura eman eta barrua berdura zukuz egindako pure batekin beteko diot.
|
|
|
Hortik aurrera edozein gauza lortu dezakezu edo, behintzat, lortzen saiatu. Oinarria sukaldean dago, ona izan
|
behar du
. Eta bezeroari zerbitzu fina eskaini, etxean balego bezala sentitzeko.
|
|
|
Trenbide zabaleko munduko tarterik aldapatsuena ibiltzen du. Noiz eraiki zuten kontuan hartuta, ingeniaritzako maisulana dela esan
|
behar da
.
|
|
|
03 -24 Fiordoen herrialdera egingo dugun bisitaldia Norvegiako hegoaldean hasiko dugu, Stavanger-en. Hiria baino gehiago herri handia dela esan
|
behar da
. Norvegiako laugarren hiri honek hainbat sari jaso izan ditu, bazterrak arduratsu zainduta dauzkalako.
|
|
|
Baina arriskua ez da amaitu kumearentzat. Koala gazteek ama
|
behar dute
urtebetera arte... Hau txikiegia da bakarrik irauteko.
|
|
|
20.49 Gurasoentzat bakarrik lan handiegia da, beraz aurreko urteko kumeen laguntza izaten dute. Kukaburren horniketa-zerbitzuaren antzekoa da, eta gazteek ohitura hartuko dute euren txitak hazi
|
behar dituztenerako
.
|
|
|
28.00 Lurralde idor horietan bizi diren animalia gehienek hartzen dute ur apur bat behintzat jatekoarekin. Baina papagaiek eta perikitoek haziak jaten dituzte, oso lehorrak; beraz, egunero edan
|
behar dute
ura.
|
|
|
35.25 Lokatzartean lotuta geratu baino lehen, krokodiloek zerbait egin
|
behar dute
. Eta azkar.
|
|
|
35.56 Beste krokodiloen antzean sabel gainean narras barik, lehorrean joateko hanka puntetan ibiltzen dakite. Ibilera azkarragoa da; eta izan
|
behar
, egunsentirako ura aurkitu behar badute.
|
|
|
35.56 Beste krokodiloen antzean sabel gainean narras barik, lehorrean joateko hanka puntetan ibiltzen dakite. Ibilera azkarragoa da; eta izan behar, egunsentirako ura aurkitu
|
behar badute
.
|
|
|
41.14 Muskerrek askoz hobeto irauten dute hemen ugaztunek baino, jateko gutxiago
|
behar dutelako
.
|
|
|
42.10 Barano helduak zailak dira; baina arrautzak ez. Arrautzak babestu egin
|
behar dira
basamortuko giro latzetik, eta termita-mendiak aparteko tokiak dira inkubatzeko.
|
|
|
42.56 Termita-mendiak babes ezin-hobea eman die, baina orain kanpoko mundutik apartedaude. Eta kume hauek irten egin
|
behar dute
.
|
|
|
04.34 Amak hogei kume txiki inguru erditzen ditu, eta euren artean borrokatu
|
behar dute
sei erroak harrapatzeko. Lehia ezin gogorragoa da, eta erroraino heldu ta gero ere esnea edatea ez da segurua.
|
|
|
14.21 Leku zabala
|
behar da
saltoka ibiltzeko. Sistema hauxe garatu dute Australian gurasoen kontura bidaiatzeko.
|
|
|
Kobra sinboloa da. Brontzezko arora jo
|
behar dugu
sugeak jainko on-egile edo gaizkiletzat gurtzen dituen kultuaren jatorria ezagutzeko.
|
|
|
Sugegorriek nekez edaten dute urmael edo putzuetanรข? ยฆ Egarria belarretako ihintzarekin asetzen dute. Baina euririk egiten ez duenean ez dago ia batere belarrik eta sugeak bere lurretatik alde egin
|
behar du
eta ibaira jaitsi, nahiz eta han arriskuekin topo egin.
|
|
|
Arroketan, gure katagorria gogaiturik dagoรข? ยฆ Eta halako bateanberriz sumatu du narrastien presentzia. Alarma jo du bere lurraldea defendatu
|
behar duela
jabetuta. Aurre egingo dio sugeari.
|
|
|
Hadj Ahmed-ek harrapakina nekatu egin
|
behar du
gero harrapatzeko, suge hau nahiko urduria baita.
|
|
|
Baina bitartean, sugeak ondo zaindu
|
behar ditu
.
|
|
|
Animaliak ondo ezagutu
|
behar ditu
, nahitaez.
|
|
|
Beroak itota, Hadj Ahmed sastraka guztiak aztertzen ari da. Baranoaren bila irten da gaur, Marokoko belar-saltzaileen eskaerei erantzuteko, propietate magiko eta sendagarriengatik.(((((?????)))) Hiru aldiz igaro
|
behar da
baranoaren gainetik madarikazioen eragina guztiz galtzeko. Azala erretzen da espiritu gaiztoak urruntzeko.
|
|
|
Arra alde egiten saiatzen da, baina barano gosetiak ez du amore emango, sugeak txistuka ari diren arren. Baranoak badaki ezingo diela bi kobrei batera aurre egin, hortaz, banandu egin
|
behar ditu
.
|
|
2006
|
|
|
Erregea jakitun ipini zen, nik eman nion egoeraren berri, eta berak berretsi egin zuen, zalantzarik gabe, Euskadira etorriko zela. Horixe egin
|
behar du
errege batek.
|
|
|
Gerta zitekeena kontuan hartuta, Legebiltzarreko presidenteari esan nion mikrofono bat prest izateko, zaratarik handienarekin ere entzuteko modukoa. Behin eta berriro eskatu arren,
|
behar zen
unean, mikrofonoa ez zebilen.
|
|
|
Lehenengo, legitimazio gabeko egoera legitimatzeko, eta bigarrenik, oso konponbide txarra zuen eztabaida zelako. Baina, batetik, kontra izan nituen referendumari baiezkoa eman
|
behar ziotenak
, Suarez edo Calvo Sotelo, eta bestetik, nire alderdikoak. Izan ere, nik jakin gabe, hasiera batean galdeketaren alde egonikoek kontrako bidea hartu zuten, Iberdueroko presidenteak berak behin esan zidanez.
|
|
|
Antzandobiak jatekoa bilatzeko erabiltzen ditu zutoin eta arantzak, baina haren tresnatzat jo
|
behar
al ditugu?
|
|
|
Inurriak lan eta jarduera jakinak betetzeko programatuta daude. Denbora luzean zehar jaso eta pilatu dute geneetan horretarako
|
behar duten
informazioa.
|
|
|
Intsektuen artean, liztorrik beldurgarrienak ere zuhurtzia handia
|
behar du
bere burua eta kumeak babesteko.
|
|
|
Zuloak zentimetro gutxiko sakonera du lurpean. Behe-beheko gelan arrautza jarri aurretik, liztorrak bere larba elikatuko duen beldarra topatu
|
behar du
.
|
|
|
Horrek habia babesgabe uztera behartzen du, edonor sartzeko arriskuan. Beraz, kontu handiz ezkutatu
|
behar du
zulorako sarrera.
|
|
|
Beldarra habian sartu eta zuloa berandu baino lehen estali
|
behar da
. Azken xehetasuna ere zuhur bete behar da, gero arrautzak jarri eta larbari jaten emateko.
|
|
|
Beldarra habian sartu eta zuloa berandu baino lehen estali behar da. Azken xehetasuna ere zuhur bete
|
behar da
, gero arrautzak jarri eta larbari jaten emateko.
|
|
|
Koartza bakartiak bere kabuz moldatu
|
behar du
. Egonarria du lanerako tresna nagusi, baina arrantza egunetan, zoriak agintzen du sarritanรข? ยฆ zoritxarrak gaurkoan.
|
|
|
Objektu bat tresna den ala ez jakiteko, hura nola erabiltzen den hartu
|
behar da
kontuan.
|
|
|
Baina adituek, zereginaren nondik norakoak erakusten dizkiete gazteei. Ikasketa prozesu luzea da, urteak
|
behar dira
neurria hartzeko.
|
|
|
Fruitu lehorrak irekitzeko, bi harri erabiltzen dituzteรข? ยฆ Txinpantzeek erreminta-jokoa
|
behar dute
horretarako: mailua batetikรข? ยฆ eta ingudea bestetikรข? ยฆ Beraz, bi harri maneiatu behar dituzte aldi berean.
|
|
|
Fruitu lehorrak irekitzeko, bi harri erabiltzen dituzteรข? ยฆ Txinpantzeek erreminta-jokoa behar dute horretarako: mailua batetikรข? ยฆ eta ingudea bestetikรข? ยฆ Beraz, bi harri maneiatu
|
behar dituzte
aldi berean.
|
|
|
รข? ยฆOso zeregin konplexua da animalientzat, izan ere tresnak ez ezik fruitu lehorra ere esku-mendean izan
|
behar
duteรข? ยฆ Taldean bizi dira eta, txinpantze gazteek, haurtzaroan nahiz nerabezaroan, arreta handiz begiratzen dute helduek egiten dutenaรข? ยฆ Horrela bi tresnak nola maneiatu ikasten dute apurka-apurkaรข? ยฆ Hiru, lau, bost, sei, zazpi urte begira pasa ondoren, hasten dira urrak harriekin apurtzen, bestela ez lukete hori egiterik lortuko.
|
|
|
Bizpahiru aldiz frogatu du, baina landu egin
|
behar da
oraindik.
|
|
|
Gorputzetik kanpora dagoen objektuaizan
|
behar
al du. Gorputzaren luzapenaere tresnatzat hartzen dugu?
|
|
|
Baina, lurrerako pausua eman aurretik, ase arte jan
|
behar du
.
|
|
|
Batzuek hostoei eusten dieten bitartean, besteak ezker-eskuin mugitzen dituzte larbak, zeta
|
behar den
lekuan isurtzeko.
|
|
|
Umeen zaintza dela-eta, ama lasai dabil. Artikoan bizitzeko
|
behar dituen
tresna guztiez hornitua dago, baina urteak igaroko dira umeak beren gisara moldatzeko gai izan arte. Bizitzako lehen 12 hilabeteetan, hartz txikien bizi-aukerak murritzak dira.
|
|
|
Hartz honen esnea beste hartz guztiena baino aberatsagoa da, eta giza esnea baino hamar aldiz aberatsagoa. Izan ere, ahalik eta azkarren gizendu
|
behar ditu
-ta kumeak. Amak ehizara joan beharra du, eta ezin ditu kumeak bakarrik utzi.
|
|
|
Izan ere, honako hau une kritikoa da. Ama ahul dago bere baraualdi luzearen ondorioz, eta azkar berreskuratu
|
behar ditu
galdutako proteina ta mineralak. Bere bi kumeek ingurune latzari aurre egiteko lain izan behar dute.
|
|
|
Ama ahul dago bere baraualdi luzearen ondorioz, eta azkar berreskuratu behar ditu galdutako proteina ta mineralak. Bere bi kumeek ingurune latzari aurre egiteko lain izan
|
behar dute
. Jateko premia dute, eta goseak daude.
|
|
|
HOST VO: Bi plateren artean, txukuntze-saio bat egiten du, hartz zuri zintzoak
|
behar duen bezala
. Bainuaren ondoren, oraingo honetan, loaldi goxo bat.
|
|
|
HOST VO: Baina zergatik joan
|
behar du
hartz zuri batek horren urrutira. Baliteke maitasun bila ibiltzea.
|
|
|
HOST VO: Hartz txikienak atseden hartu
|
behar du
, ahulegi baitago aurrera egiteko. Hartz ama erabaki izugarri bat hartu beharrean gertatzen da.
|
|
|
(01 06 28) Larruzko lastotxo horiek elurretan distiratzen duen eguzkia islatzen dute, zuria agerraraziz eta hartzari inguruarekin bat egiten lagunduz. Dena dela, gogor saiatu
|
behar dute
, larrua beti distiratsu edukitzeko. Eta hori ez da errazaรข? ยฆHOST VO:
|
|
|
Eta horrexegatik, hartzek nahiago izaten dute gauzak lasai egin. Ikerketek adierazten dutenez, urrats motel horiek gorputzeko tenperatura
|
behar den
neurrian edukitzen laguntzen diete. Lasterketa laburretan gai dira zaldien abiada berean galapan joateko, baina handikote hauek nahiago izaten dute izotzaren eta elurraren gainean lasai ibili, orduko bospasei kilometrora.HOST VO:
|
|
|
HOST VO: (01 13 25)... pala ezinhobeak dira, hartzak tarteka-tarteka
|
behar duen
gauza bat eraiki ahal izateko: ohea.
|
|
|
hurbil eduki
|
behar dute
janaria. Horregatik behar dute toki
|
|
|
hurbil eduki behar dute janaria. Horregatik
|
behar dute
toki
|