|
2000
|
|
|
Diskurtso dotore eta ezinago hobe harilkatuan, liburuaren nondik norako, helburu eta tekniken berri ematen du. Noizbehinka jaiki, eta, atzean duen arbelan, hitz
|
batzuk
idazten ditu, nolabait liburuaren ezaugarri nagusi edo izan litezkeenak. Hauexek dira batzuk:
|
|
|
Noizbehinka jaiki, eta, atzean duen arbelan, hitz batzuk idazten ditu, nolabait liburuaren ezaugarri nagusi edo izan litezkeenak. Hauexek dira
|
batzuk
: ironia, jokoa/ jolasa, espiritu ludikoa, trajikotasuna, itxuraldaketa, maskara, askatasuna, ezustea, absurdoa...
|
|
|
Idazleak azalpenak eten ditu; jendea lasai dago, hainbesteko lasaitasun batean, ezen, akademiko xahar ospetsua halako trantzean ikusita, ezin baita erabateko patxadaz egon.
|
Batzuek
, egoeraren aurrean, irribarre egiten dute ezkutuan, egoera, ongi pentsatuta, irrigarria baita zeharo; baina hasieran laguntzeko gogoa handiagoa da irribarrerakoa baino. Atezainak ez ditu orroak eta oihuak aditzen, ez ateari ematen zaizkion kolpeak eta ostikadak ere.
|
|
|
" Hik, beti bezala, itxi egiten dizkiok begiak errealitate latzari. Hauek ez dituk ez asmazioak ez eldarnioak; eta gu ez gaituk paranoiko
|
batzuk
. Kontuz, amigo!
|
|
|
Ahal bezala berreskuratu nuen sosegua; itsuari erreparatu nion, bere amarekin maitagarri horien ipuin bat irakurtzen zuen umeari, eta bikote gazteari; surik antigualenak asebetetzen zituzten haiek, ahalkerik gabe, oihanetako piztien gisa, gordelekuan edota herioaren sastrakan begiak elkar aurkitzeko beldurrik gabe. ...zeina ni baino gazteagoa baitzen eta era berean ederki burusoildua, gogor saiatzen zen maiteñoaren eskakizunak betetzen, jubilatu urrezko txarteldun talde bati zeharka begiratzen zien bitartean; haiek, era berean, zeharka begiratzen zioten mutilari, eta pentsatzen zuten beraiek askoz ere ederkiago beteko zuketela neskatoaren erregua, mutil ezjakin hark baino; ezen, ordurako, mutila beste ezpain
|
batzuk
ari baitzen jaten, nahastuta, beste ezpain gozo eta petalo irekien antzeko batzuk. Eta halaxe, bada, Schubert bukatu zen, eta kanpora begiratzeari utzi nion, nire baitara begiratzeko; bakarrik nengoen eta ene buruari zuhurtasun osoz azaldu behar nion zergatik ahoskatu nuen konplot hitza, zergatik kanporatu nuen izen beldurgarri hura, esku anonimo batek idatzia zirudiena eta, hala ere, hain ankerra eta hurbila egiten zitzaidana.
|
|
|
Ahal bezala berreskuratu nuen sosegua; itsuari erreparatu nion, bere amarekin maitagarri horien ipuin bat irakurtzen zuen umeari, eta bikote gazteari; surik antigualenak asebetetzen zituzten haiek, ahalkerik gabe, oihanetako piztien gisa, gordelekuan edota herioaren sastrakan begiak elkar aurkitzeko beldurrik gabe. ...zen maiteñoaren eskakizunak betetzen, jubilatu urrezko txarteldun talde bati zeharka begiratzen zien bitartean; haiek, era berean, zeharka begiratzen zioten mutilari, eta pentsatzen zuten beraiek askoz ere ederkiago beteko zuketela neskatoaren erregua, mutil ezjakin hark baino; ezen, ordurako, mutila beste ezpain batzuk ari baitzen jaten, nahastuta, beste ezpain gozo eta petalo irekien antzeko
|
batzuk
. Eta halaxe, bada, Schubert bukatu zen, eta kanpora begiratzeari utzi nion, nire baitara begiratzeko; bakarrik nengoen eta ene buruari zuhurtasun osoz azaldu behar nion zergatik ahoskatu nuen konplot hitza, zergatik kanporatu nuen izen beldurgarri hura, esku anonimo batek idatzia zirudiena eta, hala ere, hain ankerra eta hurbila egiten zitzaidana.
|
|
|
Begiak itxi, eta negar egin nuen. Gero, denbora puska baten buruan, ikusi nahi izan nituen urruntasunean, ordurako ilunduraz zikindua zen ostertzean, argi gorri, ilun, keinukari ezagun
|
batzuk
, zeru itsu urrutikoan galdu eta atzera azaltzen zirenak, gero eta hurbilago, askoz ere hurbilago, jada kasik hain lizun eta kontaezin.
|
|
|
Maleta aldean du. Halako batean, hamarretarako bi minutu eskas besterik falta ez direnean, argi foko
|
batzuk
jartzen zaizkio parez pare. Gizon iritsi berria segituan jaisten da auto gorritik.
|
|
|
Gizon etorri berriak eta Fontainek hitzik esan gabe trukatzen dituzte maleta eta karpeta: batean dirua dago; bestean, marrazki eder
|
batzuk
, aerolitoak izenburupean, eta, hauen tartean, aspaldi desagertu ziren plano haiek.
|
|
|
Hilotz zen, eta idorki zegien irribarre. Luxuzko anteojo
|
batzuk
zeuzkan eskuineko eskuan, ezkerrez maingua baitzen, hark berak minutu batzuk lehenago adierazi zidanez. Eta adierazi, hain zuzen ere, ordoki lohi bat zeharkatzen ari ginelarik, non begiztatu ahal izan baikenituen gizairudi gogoangarriak eta aitzurketa axolagabean ziharduten aurpegi luzangak.
|
|
|
Hilotz zen, eta idorki zegien irribarre. Luxuzko anteojo batzuk zeuzkan eskuineko eskuan, ezkerrez maingua baitzen, hark berak minutu
|
batzuk
lehenago adierazi zidanez. Eta adierazi, hain zuzen ere, ordoki lohi bat zeharkatzen ari ginelarik, non begiztatu ahal izan baikenituen gizairudi gogoangarriak eta aitzurketa axolagabean ziharduten aurpegi luzangak.
|
|
|
Nik, ezjakintasunez ez ezik borondate on guztiarekin, txalo egin nion jaurti  tzaile burugabetuari, zinez uste baitut horixe espero zuela hark gugandik: loriazko azken segundo ahaztezin
|
batzuk
, betikotasuneranz  ko bidaia betiere ezezagunean lagungarri izango zituenak.
|
|
|
Pentsamendua alderrai nerabilen, batetik bestera ziztu bizian, ezin sosegaturik. Tira, motel, txorakeria batengatik horrela deskontrolatzea ere, esan nion neure buruari, sabel arnasaldi
|
batzuk
saiatzen nituelarik. Baina, alferrik.
|
|
|
Sinusitisak jota jaiki nintzela gogoan dut. Eukaliptus lurrinezko arnasaldi
|
batzuk
egin, dutxatu eta kalera irten nintzen. Abenidako Magris gozotegian ogia, kruasanak eta egunkariak erosi nituen, igandero bezela.
|
|
|
Hura filosofoa zen, neu idazlea: biak zein biak, gizon nahiz intelektual gisa, frakasatu dohakabe
|
batzuk
. Beste bost gonbidatuak bezalaxe, segurasko.
|
|
|
Han goitik, enbor lerdena eskuetan zut, esan zuen: " Hauxe izan da ene sumendia, laba honen indarrak ehundaka sabel, ezpain, tunel, sarobe ernaldu ditu, ene gogoz kontrara, diru apur
|
batzuen truk
. Maria Magdalenaren leinuari fidel izan nintzen, egia da, baina orain, orain Gabriel goiaingerua nauzue, bere suzko ezpatarekin, eta nik salbatuko zaituztet bekatuetatik, kainendandik, judas gaiztoengandik, eta nire arbola, nire suzko kirtena ez du inork ebaki ahal izango, zeren, jakin bezate arerio guztiek, berau suntsituta ere, atzera loratuko dela zuhaitz bat bezala, gero eta ederrago, gero eta indartsuago".
|
|
|
Ezin zuelako hitz egin, gor mutu zelako. Baina ez al dugu, ordea, orain minutu
|
batzuk
esan emakume honek sekulako trebezia zuela baieztapen apodiktikoak jaulkitzeko. Bada, halaxe adierazi dugu, bai, eta ez, horratik, oker.
|
|
|
Medikuntzara. ...hiztegi entziklopedikoak begiratu zituen, zer begiratu behar zuen ongi ez zekiela, arretaz baina trakets, itxaropen eskasez, eta aurkitu zituen argibideek ez zuten argitik deus askorik, eta terminologia arrotza ilustratzeko azaltzen ziren argazkiak ere ez zitzaizkion batere baliagarriak iruditu, batik bat han azaltzen ziren azazkal gehienetan izugarri belztuek suz erreta ba  tzuk, izoztuta beste
|
batzuk
, mailuz jota ez gutxi, era askotariko horzkadez desitxuratuta ugari ez zutelako haren zerarekin inolako zerikusirik. Ez?
|
|
|
Ez zituen kontu harekin garunak gehiago estutu nahi, baina ziur zegoen arrazoi psikosomatikoak zeudela tartean, eta aldatu bezala etorriko zirela, beraz, azazkal demonioak beren onera. Gainera, pentsatu zuen hain berea zen ikuskera baikorrez, azazkal
|
batzuen
gorabeherak muinean ezer aldatzen al du, bada?
|
|
|
Lehen egun haietan, gauzei neurria har  tzen ikasi zuen, hura guztia berez etorriko zelakoan bere onera. Esku oinen aldaketak, hotz pentsatuta, ez zuen aparteko arazorik sortzen, ez zion Brown jaunari ohiko bizimodua egin zezan behaztopa gaindiezinik ipin  tzen; nahikoa zuen neurri txiki
|
batzuk
har  tzearekin. Eta halaxe egin zituen lehen hiru egunak, lanean, aparteko aldaketarik gabe:
|
|
|
Lehen bi asteetan gertaturikoak oharkabean joan zirela ontzat emanik ere, posible al da inortxo ere ez konturatzea hirugarren astean gertatu zitzaizkionetaz? Inor ez al zen ohartu asteartean Brown jauna beste belarri
|
batzuekin
azaldu zela lanera. Inor ez al zen ohartu betondoan luzitzen zuen orban nabarmenaz?
|
|
|
Berdin dio gainera, edo berdin behar du izan, honezkero; ezen, lankideen iritziak ez baitu axaleko garrantzirik ere Brown jaunaren itxuraldaketaren garapenean, eta ez dugu horretaz puntu honetan gehiago sakonduko. Hala ere, eta iritzi pertsonal bat zilegi bazaigu, adierazi nahi genuke Brown jauna errugabea zela, ez zela inpostore bat, eta, beraz, bere burua defendatzeko gezur errukitsu
|
batzuk
asmatu behar izan zituela ezinbestean, ez maltzurkeriaz, eta alde horretatik uste osoa daukagu lankideek gogo onez hartuak izango zituztela gizagaixo haren hitz sinpatikoak, jakina baita gizakiak ez duela egia dena sinesten, sinetsi nahi duena baizik.
|
|
|
Eta nondik, ordea, diru haiek guztiak ezer itxurazkorik egin gabe! Erantzun
|
batzuk
otu zitzaizkion arrapaladan: loteria, kiniela, lotoa, herentziaren bat.
|
|
|
Injekzioa jartzeko orduan, ordea, ez ziren bat etorri:
|
batzuk
bere horretan jartzearekin konformatu ziren, bestetzuk mozorroa kentzea agintzen zuten, gizaseme gaizkilea nor zen jakitearren. Eta halaxe sortu ziren berriz ere komeriak zoritxarrez, ezen, nik zuzen antzeman bezala, hiena hura ez baitzen gizaseme mozorrotu bat, benetako hiena bat baizik.
|
|
|
Lagun ziren ala etsai? Makinazioaren engranajearen beste zati txiki bat ziren, ala, neu bezala, inuxente dohakabe
|
batzuk
–Puntu horretan errezeloen haria eten nuen.
|
|
|
Negarrari ekin genion gero, Edurtxo Caterpilarrek behin eta birritan adierazi zigun arren amonatxo haurdunena parodia bat zela, halako antzerki satiriko bat. Baina guk eta horrexegatik jakin nuen beste hiru gonbidatuen izaeraz eta minduraz beste begi
|
batzuekin
ikusten genuen oro, anestesiaren edo maitasunaren begiekin, guk edaniko ardoaren ozpinduak zer berezi bat, hondar berezi bat utzi baitzuen gugan, sentiberatasun isuria biziki areagotzen zuena; guk, hortaz, ezin ikus genezakeen graziarik halako satira beltz batean, edota azafatek beren borondate on guztiarekin egun batzuk atzera erakutsi ziguten show gaztaina lerden beroarekin, hienaren larrutzear...
|
|
|
Negarrari ekin genion gero, Edurtxo Caterpilarrek behin eta birritan adierazi zigun arren amonatxo haurdunena parodia bat zela, halako antzerki satiriko bat. ...exegatik jakin nuen beste hiru gonbidatuen izaeraz eta minduraz beste begi batzuekin ikusten genuen oro, anestesiaren edo maitasunaren begiekin, guk edaniko ardoaren ozpinduak zer berezi bat, hondar berezi bat utzi baitzuen gugan, sentiberatasun isuria biziki areagotzen zuena; guk, hortaz, ezin ikus genezakeen graziarik halako satira beltz batean, edota azafatek beren borondate on guztiarekin egun
|
batzuk
atzera erakutsi ziguten show gaztaina lerden beroarekin, hienaren larrutzeari edo Afrikako ume gosetuen gainean egiten ziren txiste gordinei irribarrerik txikiena ere egiten ez genien modu berean.
|
|
|
" Bai, dudarik gabe, bel  tza". Deere jauna, baliabide ezkutu batez bultzaturik bezala, aulkitik altxatu zen, eta imintzio ikusgarriak eginez folio
|
batzuk
dantzatu zituen airean: " Beltza.
|
|
|
Baina nireak alboratuz, eta atzera hari nagusira itzuliz, esan behar dut eguraldia ez zela ez hotz ez bero, Armando Bonilla zutik zegoela, erronkan, itzalita zegoen kamera bati finko finko begira, eta berak hartu zuela hitza aitorpen edo hustuketa bati ekiteko asmo sendoarekin; eta esan behar dut, zinez esan ere, Deere jaunak aurrez iradoki edo zituen basakeria izugarriak ez zirela inondik ere faltsukeria, Armando Bonillak berak delektazio psikopataz aitortu baitzituen hemen paperean idaztekoak ere ez direnak, bere izugarrian. ...zugarrikeriez, eta atzera berriz egingo zituela, gogora eta zorion betean, aukera izanez gero; eta irakurlea ez uztearren, eta berari zor zaion errespetuz baina, era berean lumaren jabe denaren guztiz desgogora eta atsekabe handiz, eta idazlearen galbahe etiko edo, nahi bada, autozentsuratik iragazita, (betiere irakurlearen mesederako izango delakoan, noski), aitorpen hartatik pasadizo erakusgarri
|
batzuk
ekarriko ditut hona, nahikoa eta soberakoak izango direnak, zalantza izpirik gabe. Nahasi samarrak edo gertatzen bazaizkio irakurleari, barkamenak aurretik, baina oroimenak ahaztuta nahiago dituen gauzekin ez dago eskakizun handiekin ibiltzerik.
|
|
|
Bere kabuz, diruaren akuiluz, etorriko zenik ere izango zen apika; ez naiz ni horien artean zenbatzekoa, Jainkoak ongi daki hori edo jakingo luke, aspaldian hila ez balitz; era berean, dagoeneko ohartuta egongo da irakurlea Oinazeak orduak luze ditu programa ez zela programa arrunt bat; zerbait izatez gerotan, gehiago zela epai bat, non gonbidatuak eta irakurleak jakin behar luke gonbidatu hitz horri zein zentzu eman ez baitzuen defentsarako aukerarik txikiena ere, nire aurretik joan ziren gizagaixo guztien paraderoak ezinago argi erakusten duen moduan. Baina epai bat zenik ere ez nuen bete betean uste; beste errezelo
|
batzuk
egiteko ere ikusten bainituen han hemenka arrazoiak, oraindik adierazi ezin dizkizudanak bestalde, baina denboraren joanak egia bihurtu zituenak nire begien argitan. Berririk aurreratu ez, baina nahikoa da begien bistan degoena irakurleari azaltzearekin:
|
|
|
Nik argi neukan erantzuna ordurako. Eta nik ez ezik, beste jende
|
batzuek
ere bai. Ezen, ustezko harritzarra tankera hartan erori eta ez zela txikitu ikusirik, ikusle batek eta bik eta hiruk programaren faltsukeria salatu zuten, eta biluzik, larru gorritan, sarreraren dirua itzultzea eskatu zuten.
|
|
|
Jarri zen, bada, mediku ospetsuaren eskuetan, eta, hara non, labur esanda, dena alderantziz irteten den: jatorriz  koak bere leku jatorrizkora ekarri bai, baina, handik hilabete
|
batzuen
burura, beste bi atera omen zitzaizkion, bere kasa, bizkar aldean, hauek bai dotore txuri mardulak. Bular menditsuak, ordea, ez ziren konformatu izate estetiko hutsarekin, eta, egun batetik bestera, tumor edo hantura gaiztoaren jokabidea hartu zuten; ezkerrekoak (aurretik begiratuta) mintzoa xurgatzen omen zion, eta eskuinekoak, (aurretik begiratuta) entzumena; deliberazio hartara iritsi omen ziren behintzat Estatuko espezialistarik adituenak, hainbat eta hainbat froga egin ondoren.
|
|
|
Jendea, izan ere, gehiegitxo eskatzeagatik hil  tzen baita (edo baitute), eskuarki. Neuk, neure baitarako, ezpain
|
batzuk
eskatu izan ditut betidanik, saminezkoak; isilik eskatu ere, nire auzoa zinez gizon bulartsua baita, eta odol berokoa. Baina nik poesia dakit irakurtzen, eta ez dut lotsarik esateko:
|
|
|
Igaroak ziren minutu
|
batzuk
, eta odol guritan zuen Kandidok eskua.
|
|
|
Ez. Beste gauza
|
batzuk
.
|
|
|
Eta kontua da, ekaitzen armariorik ez dudanez, ez naizela gauza askorekin gogora  tzen. Zerbait gogoratzen dudanean, handitu, puztu egiten zait oroimena; baina haren ondorenak ilunpean murgiltzen zaizkit, eta txiprixtin azkar
|
batzuk
baino ez dira iristen nire begien lainoetara.
|
|
|
Ez dut uste horren isilean jolastu garenik behin ere. Atarira irten ginen, eta minutu
|
batzuk
igaro genituen sukaldeko leihotik sukalde barruan zeudenak nola negar egiten zuten begira, gero, bakoitza bere eran jolastu zen; eta Migelek sukaldera alde egin zuenean egun hartan osaba Andonik bazuen bere mina non asea, nonbait, gogoratzen naiz harri koskor batzuekin jardun nintzela.
|
|
|
Ez dut uste horren isilean jolastu garenik behin ere. Atarira irten ginen, eta minutu batzuk igaro genituen sukaldeko leihotik sukalde barruan zeudenak nola negar egiten zuten begira, gero, bakoitza bere eran jolastu zen; eta Migelek sukaldera alde egin zuenean egun hartan osaba Andonik bazuen bere mina non asea, nonbait, gogoratzen naiz harri koskor
|
batzuekin
jardun nintzela.
|
|
|
Hurrengo goizean, elizara joan behar izan genuen senide guztiek, eta garrantzi handikoa aurkitzen nuen neure burua, neure galtza eta seriotasun berrien barruan. Harrituta zeudela iruditzen zitzaidan kale ertzetik begira genituen haurrak, eta banekien neureganatuak nituela egun
|
batzuetarako
. Ez zen txantxetakoa nire seriotasuna.
|
|
|
Ez zuen bainu-jantzirik, nonbait. Haur
|
batzuk
ari ziren hondarrez gaztelu bat eraiki nahian, eta askaria jaten ari ziren beste batzuk. Nazka sentitu nuen.
|
|
|
Ez zuen bainu-jantzirik, nonbait. Haur batzuk ari ziren hondarrez gaztelu bat eraiki nahian, eta askaria jaten ari ziren beste
|
batzuk
. Nazka sentitu nuen.
|
|
|
Nire bakardadeak ulergarriago bihurtu zidan larunbat arratsalde hura. Familia osoak, beren plastikozko poltsak janariz beteta zituztelarik; mutil
|
batzuk
futbolean, izerdi patsetan; neskak irribarre ezkutuetan, nork begiratuko. Hainbat helduren aztal mehe zuriek gomitalarria sortzen zidaten.
|
|
|
Hainbat helduren aztal mehe zuriek gomitalarria sortzen zidaten. Atso
|
batzuk
zeuden nire aldamenean, beren bainu-jantzi beltz estuen barnean, nazka eragiten zutela jakin gabe. Edo nire nazkak axola gutxi sortzen zielarik.
|
|
|
Laztan batean bezala irekitzen nuen ahoa, jendeak zerbait pentsa zezan.
|
Batzuk
barrez hasi ziren; ulertzen zuten zerbait, inondik ere.
|
|
|
Garai hartan ikusten genituen Kid Carsonen filmetan ikasia nuen" txantaje" hitza, eta ez nuen txantajerik sofritu nahi. Horregatik, Edurnek goxoki
|
batzuk
eskaini zizkidanean, ezetz erantzun nion. Eta nire ezezkoa gehiago indartzeko," jakina amak guztia jakingo duela" esan nion berriz.
|
|
|
Neskame Edurnek ekarri zidan, bere herriko jaietan erosita. Nik asko estimatu nion, nahiz eta, urte
|
batzuk
igaro ondoren, gorrota  tzera ere iritsi. Jai haietan marinel jantzitako mutilarekin izango zela pentsatzen nuen, eta ez zidan, egia esan, grazia handirik egiten.
|
|
|
Zelaitik ongi ikusten zen hondartza, eta jende asko zebilen bainatzen. Lehengusu Jose eta beste lagun
|
batzuk
ari ginen futbolean.
|
|
|
Beste lagun guztiak ere ezagutzen zituen.
|
Batzuk
etxearen izenez, besteak pontekoez, eta guztientzat zuen zerbait.
|
|
|
Laino beltz
|
batzuk
inguratu zitzaizkion anaiaren poz jarioari, eta elurra hasi zen. Zinemako pantaila iruditzen zait orain anaiaren ahoa, elur malutak aurpegiaren labaintasunean txirristatzen zitzaizkionean.
|
|
|
Ez dago egun tristeetako kale zahar bat baino gauza tristeagorik; ez eta egun alaietako kale zahar bat baino gauza alaiagorik. Urteak eta zenbait ideia aldatzen dira, eta, seguru asko, orain urte
|
batzuk
baino azkarrago aldatzen ere; egunero ikusi, eta ez dela aldatzen iruditzen zaizuna ere, egunero aldatzen da. Eguneroko aldaketak ikusteko, lau begi behar ditugu gutxienez:
|
|
|
Eliz aldera abiatu nintzenean, bazen ordubete euri tanta lodi
|
batzuek
kaleko harlauza zabalak bustiak zituztela. Lainoek sortzen zidaten inpresioagatik, nahigabe luze bat iruditzen zitzaidan Astarraingo Kale Nagusia.
|
|
|
Isilune hark goizeko kanpaien hots tristearekin zerikusirik izango zuela erabaki nuen. Arrantzale
|
batzuk
itotzeak ez zuen nire biho  tza askorik estutzen; urrutiegi ikusten nituen nire bizitzatik, eta nahikoa nuen martxoko antxoen usain indartsua, arrantzaleak jende alai aberatsa zirela pentsatzeko. Sarritan usain batek indar handiago du, berritsukeria guztiek baino.
|
|
|
Astarraindarra banintz eta etxe bat banu, hemengo edozein neskatxarekin ezkondu, eta ez nintzateke gehiago mugituko. Ez dut ezer ikusten, eta bular sendo
|
batzuk
bakarrik eskatuko nizkioke nirekin ezkonduko litzatekeen neskatxari.
|
|
|
Ardo tanta
|
batzuk
irristatu zitzaizkidan ezpainetan behera. Bustita nituen belaunak.
|
|
|
Aspaldi honetan asko kostatzen zait gauzak behar bezala gogoratzea. Imajina
|
batzuk
darabiltzat etengabe nire begien aurrean, eta nire bizitza osoa ari zait imajina horietan ito  tzen. Auto gorri bat ikusten dut, eta ez nago ni barruan.
|
|
|
Iluntasunean zintzilikatzen da nire gogorapen guztia, eta oso salto txikia dago egun argi batera. Tartean hitz galdu
|
batzuk
," sukarra"," gripea"," zaude lasai". Dena elur urtuan gelditzen zait.
|
|
|
Egur biluziaren gainean eseri ginen haur guztiok. Ama eta izeba, kopotar handi
|
batzuen gainean
. Euria ari zuen etengabe atarian, eta arratsaldea oso beltza genuen.
|
|
|
erlijoa exortzizatzeko hitzezko modu halako bat, literarioa, gertatu zitzaidan niri Goiko Kale idaztea. Nire belaunaldiko hainbatek beste bide
|
batzuk
hartu zituzten exortzismoa liturjiza  tzeko: batzuek sublimazio politikoaren aldarean errenditu nahi izan zuten eguneroko mezaren sakrifizioa; beste hainbatek, diruarenaren, profesionaltasunaren eta arrakasta sozialarenarean; gehienek, azkenik, egunerokotasun normalean bridatu zituzten inoiz gartsu izandako su erlijiosoak.
|
|
|
Nire belaunaldiko hainbatek beste bide batzuk hartu zituzten exortzismoa liturjiza  tzeko:
|
batzuek
sublimazio politikoaren aldarean errenditu nahi izan zuten eguneroko mezaren sakrifizioa; beste hainbatek, diruarenaren, profesionaltasunaren eta arrakasta sozialarenarean; gehienek, azkenik, egunerokotasun normalean bridatu zituzten inoiz gartsu izandako su erlijiosoak. Zoritxarrez, sekularizazio hari buruzko lekukotza gutxi dugu.
|
|
|
Astarrain ibaia Euskal Herriko ibai guztiak bezalakoa zen, orain urte
|
batzuk
. Ez zen luzea.
|
|
|
Elizan, argizari hori
|
batzuk
zeuden lurrean piztuta, eta beltzez jantzitako andre batzuk belauniko eta negarrez, nork bere nahigabea ezpainen mugimendu azkarrean arindu nahi izan balu bezala.
|
|
|
Elizan, argizari hori batzuk zeuden lurrean piztuta, eta beltzez jantzitako andre
|
batzuk
belauniko eta negarrez, nork bere nahigabea ezpainen mugimendu azkarrean arindu nahi izan balu bezala.
|
|
|
Gero, jatetxe mexikarrean mahaira eseri garenean, guk irri egin dugu denak irrika hastean, eta txalo ere egin dugu denak esku zartaka hastean (esanak esan eta gertatuak gertatu, Dani eskerrak eman, eta denon izenean opari
|
batzuk
eskaini dizkiote), baina zorigaitzez Ruben eta bion gogoa ez zegoen ez afarian ez lagunarte hartan eta, hain zuzen ere, han ez egon arren, oso present genituen Dabid eta Patxiri buruz mintzatu gara.
|
|
|
Eta solasean ari zela, harrigarria egin zait Karmelo Tomen betaurreko ispiludunekin ikustea, eta eskuan zeraman haren sonbreiruarekin. Azkenean, San Fantziskon beste egun
|
batzuk
pasatzea erabaki du, gero Mexikora joateko. Orain, futxo!, gutako inor baino hobeto egongo da, gelako ohean luze luze eta zurrungan.
|
|
|
Hasieran neska tristepaketa eta epela zinela pentsatu nuen, baina bidaian aurrera, eta Rubenekikoa eta San Frantziskokoa ikusirik, guztiz oker nengoela frogatu dut Adelak, niri.
|
Batzuek
hainbeste eta beste batzuek...
|
|
|
Hasieran neska tristepaketa eta epela zinela pentsatu nuen, baina bidaian aurrera, eta Rubenekikoa eta San Frantziskokoa ikusirik, guztiz oker nengoela frogatu dut Adelak, niri. Batzuek hainbeste eta beste
|
batzuek
...
|
|
|
Argazki
|
batzuk
bidaliko dizkizut. Halako bidaia baten ondotik mozdadea da, gero, oroigarririk ez izatea Preteritok, niri.
|
|
|
Bruselako aireportuan elkar agurtu aurretik, Rubenek aldizkari bat eta bonboi
|
batzuk
ekarri dizkit.
|
|
|
Artikuluan arretaz irakurri ahal izan dudanez, Helen Fisher antropologoaren iritziz, emakumeok genetikoki markaturik gaude, bikotekidearekin hiru urte eman eta gero, bereiztera. Nonbait, ba omen daude gu maitemintzea bideratzen duten garun
|
batzuk
, eta horiek isurtzen dituzten substantzia kimikoak agortu egiten dira 36 hilabeteren buruan. Hala ere, emakumezkook jeneralean ez gara horretaz ohartzen beste urtebete bat igaro arte eta, horrenbestean, lau urteren buruan amaitzen dugu harremana.
|
|
|
Hori dela eta, eguerdi aldean Cleveland-en gelditu garenean, leloka leloka, taldearengandik urruntzea lortu dut. Jendeak bazkari legea egin, eta rockaren museoa ikusi nahi zuen (esan gabe doa han ere etengabe Chicagoko hotelaren aferaz hitz eta pitz jarraitzeko; hori gutxi balitz ere, Jordi, Adela eta beste
|
batzuk
itzuleran eman liguketen kalte ordainari buruz mintzatzen hasi dira).
|
|
|
Nire haur denboran, eskolan, eskulanetarako buztinezko puska karratu
|
batzuk
erosten zizkiguten, material harekin gero geure gustuko irudiak sortzeko. Eta, egia esatera, Dabidek egun hartan ekarri zuen eskulturak, artelana baino gehiago, buztin puska karratu haietako bat zirudien.
|
|
|
b) Bufaloak: Denver-etik Rocky Mountains aldera egin genuenean, gogoan dut bufalo bakan
|
batzuk
ikusi genituela errepide ondoko larreetan; Preterito askojakinak azaldu zuenez, garai batean, trenean zihoazenei errifleak alokatzen zizkieten, ederrean bertatik bufaloak tirokatzeko. Usadio hori neure bizitzara berriro egokitu, eta pentsa  tu dut niri ere tiro egin izan didatela:
|
|
|
Neure harridurarako, barreka ari zena Karmelo zen eta, piztean, Tom ikusi dut esku minberari gora eta behera eraginez. Larriturik, berehala beste bidailagun
|
batzuk
ere etorri dira Preterito makila batekin ez, baina bideoarekin agertu da; eta Ruben gerritik gora biluzik, iskanbilak eranzten harrapatu izan balu bezala, eta handik gutxira Dan bera. Baina eraso egin didan piztiaren izena Tom zen eta, sorbaldak jaso bitartean," Sorry, txatxita" esan, eta buztana hankartean zuela joan da.
|
|
|
Orduan denok talde ttikietan sakabanatu gara eta, komunera joan naizenean, bidailagun
|
batzuk
abokatu defendatzailea (I) zoriontzen topatu ditut; nonbait, Amelia Hilton delakoa IMAX en ezagutu zuen neska katalan bat da, gure kanpinean bertan egun batzuk pasatzen ari dena; eta harekin hizketan burutazio hori izan, ez bat eta ez bi proposatu, hark onartu, eta halaxe sortu da gure epaiketaren lekukotasunik eraginkorrena izan behar zena, zeren Idoiak berak aitortu baitu Adelaren erreakzioa gu... Nik neuk ere, sekula ez nuen imajinatuko Adelaren bizitza ezagutzeko gogoa sortuko zitzaidanik, baina, guztiarekin, aldiren batean edo bestean oso gogorra izango zela pentsatu dut.
|
|
|
Berak ezkontzea proposatu dit, baina nik ezin dut. Etxean elkarrekin egun
|
batzuk
igarotzea aski argigarria egin zait aukera horren eroaz jabetzeko. Ni bakarrik zurekin ezkonduko nintzateke esan ditu nik entzun nahi nituen hitzak.
|
|
|
alkoholarekin edo Rubenekin mozkortu, edo biekin batera. Baina mozkortuta, gero, beste
|
batzuk
ibili dira.....
|
|
|
Albistearekin gaizkitua, Karmelo egun batetik bestera desagertu zen eta herrian zabaldu ere egin zen ETArekin zerikusia izan zezakeela. Dabidek, bestalde, sos
|
batzuk
aurreratuak zituen, uda partean Gernikako taberna batean egiten zuen lanari esker, eta Karmelok norabait alde egiteko beharra zuela eta, utzi egin zizkion. Eta Karmelo Montpellier-era joan, joan zen, eta ez zen gehiago itzuli.
|
|
|
Igarriko dion. Beste
|
batzuek
ez geninan horren zorte ona izan...
|
|
|
Gaur hasita eta hiru egunez, Chicagora iritsi bitartean hain zuzen, kanpinetan lo egin behar dugu, eta gainera kolonia merkearen kiratsa hamaika miliatara zabaltzen duen bidaiari bitxi batekin egokitu zait; en plus, taldeak ere egin behar izan ditugu otorduak eta prestatzeko, eta bakar bakarrik falta zaigu gauez sutondoan kantuan hastea... Dâailleurs, eta hori guztia gutxi balitz, Luisek atzo erdi txantxetan esan zidan ni zaharregia naizela Rakelentzat, eta oso itsusia dela nesken atzetik hain nabarmen ibiltzea, taldean beste neska
|
batzuk
badaudela, Adela urrunera joan barik (sic). Eta niri zalantza piztu zait:
|
|
|
Horrez gain, kopilotuak musikaz eta aire egokituaz ere arduratu behar izaten du. Gaur, niri egokitu zait Danen alboan joatea eta, Niagararantza abiatzearekin batera, Karmelok adei  tsuki pasatu didan opera kaset bat jarri dut, Donize  ttiren ez dakit zer; baina
|
batzuk
tartean Luis, Esther eta Tom esku zartaka hasi dira eta, azkenean, luzatu didaten Van Morrison-en zinta jarri behar izan dut.
|
|
|
gaurko bidaialdi guztiak furgonetaren atzealdean eseririk egin dituzte, kafea har  tzeko gelditu izan garenean ere elkarrekin bildu dira, afalaurretik ibilalditxo bat egin dute. Gainerakoak berehala ohartu gara eta
|
batzuk
trufaka hasi zaizkie:
|
|
|
Ez dakit, bestalde, gozoaren gutiziarekin, ez ote nabilen agudoegi eta azkenean Rubeni min egingo ote diodan; ez dakit, eta ez zait axola. Bakar bakarrik dakit une hau sari bat bezalakoxea dela, orain hilabete
|
batzuk
guztiz imajinaezina zitzaidala eta, hala ere, pronostiko guztien kontrara, zortea oraingoan aldeko izan dudala. Bakar bakarrik dakit irrikaz itxaroten dudala gaur ere Rubenen bisita eta bost piper axola zaidala besteek zer esango ote duten, bost piper axola zaidala Karmelok Dabidi kontatzen ahal diona, bost piper axola zaidala Dabid (ni ez nau Stokolmeko sindromeak joko; ni ez naiz nire bahitzaile tiro egilearekin berriro maiteminduko; ni ez naute haren telegrametako hitz berantiarregiek xaramelatuko).
|
|
|
Teresak zioenez, inbidia sanorik ez dago, eta hala bada, niri inbidia doi bat sortzen dit Rubenek munduarekiko eta Jainkoarekiko duen harremanak, konfiantzak...; ez da sinestun
|
batzuengan
ikusi izan dudan erlijioa= betebeharra= hala egiten zuten-eta guk hala egingo dugu tristea.
|
|
|
Ez ahantzi jeans hauek hozkailuan sar  tzeaz esan diot fraka
|
batzuk
erositakoan: Danen esanetan, eguraldi beroari kontra egiteko sistema ezin hobea da Eta Rubenek orduan bere irribarre zabala eskaini dit, niri ere bihotz altxagarria zaidana.
|
|
|
Eta goizean, lokartu direlako edo, handixe irten dela taldekide askotxoren aurrean. Orain, biak bietara, saltoki
|
batzuk
ikustera joan dira. Sentitzen dut, baina tamalez ezin dizut ezer gehiago adierazi.
|
|
|
Hori dela eta, hiriko animali denda guztietan ibili ziren antzeko katu baten bila, eta noizbait ere antz antzeko bat lortzeko zortea izan baitzuten, amona itzu  li zenean, haren lorategian askatu zuten mixiñoa. Amona, ordea, ez zerurako ez lurrerako geratu zen bere katuaren berdin hura ikustean, zeren, familiakoei laster azalduko zienez, bere katua egun
|
batzuk
lehenago hil baitzen. Nonbait, amona bera arduratu zen katua lorategian bertan lurperatzeaz.
|
|
|
Nonbait, amona bera arduratu zen katua lorategian bertan lurperatzeaz. Etxekoak orduan ohartu ziren txakurrak katuaren hilobia topatu, hura aztarrika atera, eta, azkenean, haginkada
|
batzuk
eman ahal izan zizkiola, hain amorrazio handia zion...
|
|
|
lehenengoa Segoviakoa da eta, haren portzelanazko zurbiltasunari erreparaturik, egingo nuke bolada txarra pasatzen ari dela; bigarrena Madrilekoa da, baina duela urte asko Frantziako hiriren batean bizi da, liburuzain lanetan. Biak ere aski diskretoak dira eta bidaia apenas mintzatu gabe egin dugun arren, abiatu berritan barteko kontu
|
batzuk
entzun dizkiet: ulertu ahal izan dudanez, bart Adela Dan dantzara ateratzen saiatu omen zen, baina ezin izan zuen lortu; bestalde, Dan Luisekin haserretu omen zen dantzatokian peta bat erretzen hasi zelako; eta Luis, azkenik, Lola nafarra nabarmen samar xaramelatzen saiatu omen zen, baina hau ere alferrik.
|
|
|
Agentzia duk, hain zuzen ere, beste agindu
|
batzuk
bete lituzkeena. Zuengatik ari gaituk hemen bidaia alferrikaltzen jaurti du Luisek bat batean altxatu, eta, haserre antzean, komunerantza joateko; baina harakoan ahopean entzun ahal izan diot:
|
|
|
Bestalde, heriotza mehatxuak zirela eta, Lakuatik San Martingo auzune dotorera aldatu ginen, eta, orduz gero, gure Dabiden izena desagertu egin zen telefono aurkibidetik. Soil soilik Teresak eta bera bezalako lagun min
|
batzuek
dei  tzen ahal zuten gurera, Teresaren hitzetan," Existitzen ez direnen etxera".
|
|
|
Dâailleurs, arratsaldeko beharra gaitzagoa egin zait eta, egia berdaderoa esatearren, nahiko lotsagarri sentitu naiz betaurreko beltzak jantzita eta neure burua txitean pitean aldizkari baten atzean ezkutatuz. Ikusten duzunez, gero eta lan sofistikatuagoa egiten ari naiz... ezer ez lortzeko, ze Rakelek hara eta hona ibili besterik ez du egin, unibertsitate inguruan edo zaharkin denda
|
batzuetan
. Farmazia batean ere sartu da, baina net gaixorik ez da egongo, ze oraintsu The Kinsale izeneko pub irlandarrean sartu da.
|
|
|
Nik eten egin nion, hasteko ez bainekien misterioa zegoenik ere: Bai, Rakel, ipar amerikarrak ilargira lehen aldiz iritsi zirenean, X ek esandako hitz
|
batzuk
net misteriotsuak gertatu ziren: " Zorionak, Zakarias".
|
|
|
Atzo gauean, taldeko
|
batzuk
hiru ordu laurden beranduago heldu ziren furgoneta hartzeko genuen hitzordura, hain zuzen ere behar genuena. Jatetxean zerbitzatzen berandutu zirela argudiatu, eta bestelako desenkusekin ere hasi ziren.
|
|
|
Dabidek ni ilunpetara zigortu ninduen egiaz tiro egin zidan egunean, baina Karmeloren deia en  tzun eta gero, beharbada bera sentituko da ilun baino ilunago. Guztiarekin, nire biho  tzeko mapamundi ilunean orain argi
|
batzuk
agertzen hasiak direla ohartzen naiz, faro gisako batzuk alegia, eta farozainetako bat Ruben dela. Eta irrikaz nago MartÃn Garzoren nobelako arotzaren antzera, Rubenen dendako atean kax kax egin, eta gaua elkarrekin pasatzeko, elkarren arnasa birikaratuz, elkarren isurkinetan babestuz (beharbada onena izan da Teresa etxean ez topatzea; bihar zer kontatu gehiago izango dudalakoan nago...).
|
|
|
Dabidek ni ilunpetara zigortu ninduen egiaz tiro egin zidan egunean, baina Karmeloren deia en  tzun eta gero, beharbada bera sentituko da ilun baino ilunago. Guztiarekin, nire biho  tzeko mapamundi ilunean orain argi batzuk agertzen hasiak direla ohartzen naiz, faro gisako
|
batzuk
alegia, eta farozainetako bat Ruben dela. Eta irrikaz nago MartÃn Garzoren nobelako arotzaren antzera, Rubenen dendako atean kax kax egin, eta gaua elkarrekin pasatzeko, elkarren arnasa birikaratuz, elkarren isurkinetan babestuz (beharbada onena izan da Teresa etxean ez topatzea; bihar zer kontatu gehiago izango dudalakoan nago...).
|
|
|
Futxo! Gaur ere furgonetan elkarren ondoan etorri direla eta taldekide
|
batzuk
bikotetxoa deitzen hasi zaizkiela. Futxo!
|
|
|
Oposaketa
|
batzuk
atera ditut. Eta denak zorionak emanez eta zer oposaketa mota ote ziren galdezka hasi zaizkit.
|
|
|
Teresaren hitzak entzundakoan, zer egin ez nekiela geratu naiz. Bidailagun
|
batzuk
baz  kaltzera joateko jaisten ikusi ditut eta, lasterka, komun batera joan naiz babestera. Han, inor ez zegoela probestuz, ispiluak islatu didan Rakel errukarriari begiratu, eta hotzikara batek buru gaineko ileetatik oinetako behatz ttikiraino zeharkatu nau.
|
|
|
Merde, merde eta merde! Baina bigarren egunerokoa irakurri dut, eta baita ohar
|
batzuk
hartu ere, eta, bigarrena diotsut, gaur merkatalgune batean gelditu garenean, erosketen artean beste koaderno bat ikusi diodalako, baina honezkero horrek ez dit batere pizten. Edozein modutan, irakurri dudanaren arabera, jakizu Rakelek Tom birigarro susmagarri horren bidez lortu duela erantzungailuko mezuak entzuteko aparailua, eta susmagarria diot, Rakelek eta gainerakoek Grand Canyoneko jaitsiera egin zutenean, behe behean Tom beste gizon batekin elkartu zelako, eta gizon hark pistola bat eman ziolako eta, attention!, elkar agurtzerakoan, gizon hark Tomi Ray deitu zion, hau da, amesgaiztoetan ahoskatzen zuen izena...
|
|
|
Bai, jaso, jaso du, eta ez dakit zer idatzi diozun, baina han geundenoi argitu digu oposaketa
|
batzuk
atera dituela jakinarazteko bidali diotela. Gainera, nik zer izan zitekeen sumatu arren, ondo disimulatu du eta nik ez diot jarrera aldaketarik ttikiena ere igarri.
|