|
2000
|
|
|
Aukera ezin hobea profitatuz hemendik aurrera, batera, kontrolatuko dituzte, besteak beste, telebistako kate pribatu guztiak, internet, prentsa idatzia, irratiak eta abar. Bakar
|
batzuk
aipatzearren Sogecable, Canal Satelite, Antena," El Mundo"," Expansion"... Horiek guztiak narkotizatuta bizi gaitezen.
|
|
|
Etxe ederren zerrenda luzetik beste
|
batzuk
aipatzearren, Txalainea (aurrekoaren garaikoa), Domingo Baita eta Txanpalenea beranduagokoak, egurrezko elementuak hoberen gorde dituen Alzateabaita (erreka ondoan ere bai). Azkenik, jauretxeei dagokienez, 1700eko Joanederrenea barrokoa eta Matxikotenea, estilo berekoa, nabarmendu behar ditugu.
|
|
|
Europa sozialari bultzatzeko behar den sindikalgintza europarra eratu gabe dago oraindik, eta da horrelakorik lortu hainbat alderdiren haustura sakonik gabe. Bourdieuk haustura
|
batzuk
aipatzen ditu: berezitasun nazionalekiko haustura, pentsamendu bateratzailearekiko haustura, fatalismo ekonomikoarekiko haustura, neoliberalismo trebearekiko haustura, sozial liberalismoarekiko haustura.
|
|
|
Gainera, beste idazle, musikari, margolari, e.a.en erreferentziak etengabeak dira.
|
Batzuk
aipatzeko asmoz, Olaziregiren hitzak jasotzea egokia iruditu zaigu:
|
|
|
Bertotik edo kanpotik seinalea helarazten diguten irrati seinaleen eraginez, mediohonen panorama oso aberatsa da Hego Euskal Herrian. Ugaritasun hau dela eta, irratigintzaren azterketari ekin aurretik, medioaren berezitasun
|
batzuk
aipatu beharradago, esaterako:
|
|
|
France 3 Euskal Herri irratiak Ipar Euskal Herria, EAEren eta Nafarroaren artekohurbilpenean parte hartzen du, mugaz gaindiko berri
|
batzuk
aipatuz eta larunbatetakomagazinean Hego Euskal Herriko bi Erkidego Autonomoetako gaiak erregulartasunezaipatuz. Hedabide honek ez du zalantzarik gai arras desberdinez aritzeko, hala nolaNafarroako ikazkintzaren ohituraz zein Herri Batasunaren burukideen auziaz.
|
|
|
Nazionalismoari egotzi zaizkion basakerietako batzuk direla medio (arrazakeria, genozidioak...) autozentsura maila bat ezarri da, demokraziak nekez konpondezakeen arazoetako baten gainean. Nolabait azaltzearren, botere erlazioetan eraginzuzena duten injustizien konponezina (horien artean,
|
batzuk
aipatzearren, historikoak, belikoak, kulturalak, ekonomikoak...). Horien barne nazionalismoak eragindakoak, noski.
|
|
|
402 erantzunetatik 314 dira euskal hitzez osatuta daudenak (%78) eta 88 erdalhitzez. Badira datu interesgarri
|
batzuk
aipatzea merezi dutenak: a) euskal hitzez osatutako izenetan izendapen gehien hegoaldetik datorren haizeak biltzen ditu (130); b) erdalhitzez osatutakoetan 88 erantzunetatik 65 (%74) iparraldetik datorren haizea izendatzeko erabiltzen dira; c) ipar haizeaz gain erdal hitza oso gutxitan erabiltzen da.
|
|
|
Euskararekiko azterketa eta ezagutza munduak noraino iristendiren baloratzeko ere, egokia. Ondoan, eta adibide moduan, komunikazioarenezaugarri
|
batzuk
aipatuko dira:
|
|
|
Hona, gure kasu partikularrean erabilgarriakdiren kategoria analitikoak ekarriko ditugu soilik. Hala ere, berehalako erabilgarritasuna izan ez arren, kasu
|
batzuk
aipatuko ditugu, geroko azalpenen bidean lagungarriakizan daitezkeelako.
|
|
|
Ariketak maiztasunez egiteak on egiten die irrati telebistako esatariei. Hortaz, ariketa horietariko
|
batzuk
aipatzea, egokia izan daiteke oso:
|
|
|
Horrexegatik, irratilariak datutegi garrantzitsuak ukan behar ditu eskueran, beharrezkoa denean, hau da, denborak eta albistegiaren egiturak traba egiten ez digutenean, informazioen barne muinak uhinetara ateratzeko. Datutegi
|
batzuk
aipatzearren, entziklopedietan, almanakeetan eta Internet sarean, datu interesgarriak aurki daitezke, gure albisteen hari narratiboak hobeto ulertuak izan daitezen. Kontua ez da albiste guztiak larregizko datuz betetzea, albisteak ematean profesionaltasun eta sinesgarritasun handiagoa lortzea baizik.
|
|
|
Oso luze joko luke egindako lanen zerrenda egiteak, eta guk bakar
|
batzuk
aipatu besterik ez dugu egingo. Klasikoen jarrera ezagutu nahi izanez gero, Marx-en eta Engels-en lan ezberdinetara jo dugu (nazioaren gaiari buruzko erreferentzia asko aurkituko ditugu, nahiz eta horretaz sistematikoki ezer idatzi ez):
|
|
|
Labur esanda, Antzinako Erregimenarekiko lotura hautsi eta Estatu berria eraikitzea. Izan ere, Gil de Zarate ek berak dioen moduan,. La instrucción... estriba en ella la base más firme de todo sistema político? 152 Helburu horretara zuzendu zen epealdi hartako antolakuntza sukarra, eta diogunaren adibide
|
batzuk
aipatzearren, hona hemen Estatu Nazio espainiarraren eraikuntza prozesuan guztiz garrantzitsu suertatu izan diren. Ministerio de Fomento, hark hartutako bi erabaki:
|
|
|
Hala ere, 1838ko lege horrek, nahiz udal guztietan oinarrizko eskolak sortu nahi izan, haurrak eskolaratzeko gurasoak estimulatzeko gogoa agertu edota irakasleen estatusa duintzeko eta hauen prestakuntza hobetzeko borondatea azaldu (hor daukagu Irakasle Eskolen sorrera?. Su capital importancia está en la creación de la Escuelas Normales?, Cossio ren164 hitzetan), esan behar da, Gómez-ekin batera, funtsezko helburu hauek ez zirela oraindik lortuko. Eta porrot horren arrazoi
|
batzuk
aipatzearren, ondokoak azpimarratu nahi genituzke: alde batetik eskolaratzea ez zen derrigorrezkoa165, ezta doakoa ere eta, beste aldetik, hezkuntza administrazioari zegokionez, Gobernuak udalen eskuetan utzi zituen sistemaren antolakuntza eta finantzabidea, zentzu horretan maila bateko inhibizioa (ezina esatera ausartuko ginateke) erakutsiz166 Lehenago esandakoaren ildotik, antzeman daitekeenez, helburu edota nahi batzuen formulazio hutsak berehalako islarik ez zuen izan, nahiz hori bidera zezaketen egiturak eraikitzeko egin ziren ahaleginak azpimarragarriak izan zirela ezin ukatu.
|
|
|
Hemen aipatu ditugun horiez gain, honako hauek ere ez genituzke gutxietsi behar: 1838ko Somoruelos en proiektua, 1841eko Infanterena eta 1855eko Alonso Martínez-en proiektua,
|
batzuk
aipatzearren (Ikus PUELLES, M. (1986): Op.; VIÑAO, A.:
|
|
|
Horietan, aurrekoen mendez mendeko egokitze bilakaera patxadazkoaren lekuan, gaur egungo mundu moderno honen beharrizanetara lehenbailehen moldatzeko premiak akuilaturik, presakako plangintza ageri da, epeak lasterka gainditzeko sukarra, beti aurrerapenaren trena galtzeko beldurpean. Horixe izan da, adibidez, katalanaren kasua, finlandierarena, txekiera, georgiera, hebreera, indonesiera edo swahiliarena, adibide jakin
|
batzuk
aipatzearren, eta, jakina, euskaldunon egoera ere bai.
|
|
|
Zerrenda Russell, Wittgenstein eta Einsteinekin, vienarren garaikideekin, itxi genezake. Haatik, urte batzuk aurrerago, 1920an, Carnapek gutun bat bidali zion Hugo Dinglerri lehendabizikoaren lanean eragina izan zezaketen beste izen
|
batzuk
aipatuz: Kant, Avenarius, Natorp, Weyl, etab.5 Nolabait, batzuen eragina beste batzuena baino sakonagoa izan zen.
|
|
2001
|
|
|
Oraintxe, hegaluzearen kanpainan bete betean sartzen ari garen garai honetan, komenigarria da teknologia berri horiek gure arrantzaleei eskaintzen dizkieten zerbitzu
|
batzuk
aipatzea. Egia da beraiek direla itsasoan sartu eta arrantza gauzatu behar dutenak, baina egia da baita ere teknologia berri horiek hobeto eta baldintza hobeetan arrantzatzen laguntzen diotela; dena den, goi mailako aurrerapen hauen kontua nahiko gauza berria da beraientzat.
|
|
|
100 metro ren kasuan, iheslearen sentimendu eta sentsazio ezkutuenak jartzen dizkigun bigarren pertsona honen erabilerak fokalizazio intradiegetikoa (FI) eragiten du, eta fokalizatze ekintza honek bere menpean hartzen duena fokalizatu sumagaitza izan ohi da gehienetan. Honen frogagarri testuan dugun aditz multzotik
|
batzuk
aipa ditzakegu: " Atzean pausoen hots lehorra entzuten duk" (15 or.),"(...) zerraldo eroriko haizela intuitzen duk".
|
|
|
19 Aurrerapen edo prolepseak benetan ugariak dira. Gutxi
|
batzuk
aipatzearren: " Ez zitzaion denbora asko falta Eduardo Ortiz de Zarate, Zigorrek modu berean egiten zuela barre egiaztatu ahal izateko" (17.or.);" Gerora bakarrik(...) ulertu ahal izango zuen haur abandonatuenak ere..." (10.or.);" Gerora jakingo zuenez, ez zen hala gertatu." (32.or.);" Historia horrek badu kontakizunarekin zerikusirik,..." (49.or.);" Oraindik ez gaude hor" (230.or.) edo gehiegi ez luzatzeko jadanik 107 orrialdean egiten zaigun amaiera trajikoaren iragarpena. zaizkiela (zaizkigula) askotan Saizarbitoriaren nobelek jasan dituzten irakurketa eta iruzkin literarioak direla medio.
|
|
|
Aipatutako ikerlarien lanez gain, XX. mende erdialdera, sailkapen eta abiapuntu teoriko desberdinak eragingo ditu ikuspuntu narratiboaren ikerketak.
|
Batzuk
aipatzekotan, hortxe dauzkagu Estatu Batuetan Cleanth Brooks eta R.P. Warren-en Understanding Fiction (1943) liburua eta N. Friedman en" Point of view in fiction" artikulua (1955); Alemanian, berriz, F.K. Stanzel en Die Typische Erzahlsituationen (1955) liburuaren argitalpena.
|
|
|
Populamendua nolakoa izan zen ikertzeko, Araban indusketa lanak egin dirajenderik gabeko eremu batzuetan, urriak hala ere.
|
Batzuk
aipatuko ditugu:
|
|
|
Hilarri hauek dituzten antzekotasun estereometriko eta ikonografikoak direlaeta, zalantzan jarri da askotan Erdi Aroko kronologia. Dena den, Argiñeta koakbeti konsideratu izan dira Erdi Aroko hilarri kristautuak, IX XI. mendeetakoak.Horren arrazoia, Argiñeta multzoan egotea izan da (dakizuenez, multzo artifiziala), bertan inskripziodun sarkofagoa konserbatzen delarik, 883 urtekoa, hain zuzen.Argiñeta ko Erdi Aroko izaera sendotzeko, beste hilarri
|
batzuk
aipatu behar dira, estereometria eta ikonografia aldetik oso antzekoak direnak, baina epigrafeak dituztenak. Epigrafe hauek kristauak dira, eta ezaugarri paleografikoak kontuanhartuta, IX. mendera eraman behar dira.
|
|
|
Hori dela eta, ISTak osogarrantzi handia du gaur egungo psikologia sozialean. Ondoren, lan horrekinlotutako teoria horren alderdi
|
batzuk
aipatuko dira:
|
|
|
Alterzentrismoaren beste ezaugarri
|
batzuk
aipa daitezke (Montero, 1996): 1) Norberaren etniaren irudikapenen eta irudien anbibalentzia; 2) Taldeak ebaluatzekoestereotipoen erabilpena; 3) Historikoki menperatuak izan diren taldeek exotaldeakpositiboegi ebaluatzeko joera; 4) Talde garatuagoak edo botere gehiagodunekegiten duten endotaldearen menperatzearen justifikazio ideologikoa; horrela, taldemenderatuak menpekotasuna edo zapalketa normaltzat jotzen du eta batzuetanaskatasuna lortzeko beldurra ere sor daiteke; 5) Nazioarteko ordena azaltzekokonparazioan eta lehiaketa historiko sozialean oinarritzen den eredu deskriptibo esplikatibo baten erabilpena, horrela herri boteredunen balioespen oso positiboaegiten delarik; 6) Endotaldearen egoerarekiko fatalismoa, konformismoa, sumisioa, pasibotasuna, etorkizunerako ezkortasuna, apatia, eta abar; 7) Endotaldearenidentitate positiboa lortzeko aprobetxagarriak diren ezaugarriak:
|
|
|
Ikerketa eremuan, agian, gutxiago nabaritzen da eztabaida hau, berdin ekimenofizialeko ikerketen artean, edo ekimen sozialekoetan ere. Ondoren, ikerketa
|
batzuk
aipatuko dira, lurraldetasunaren araberako irizpideari jarraituz. Euskal Herriosorako egin diren ikerketetan, batez ere Euskararen Jarraipena (Eusko Jaurlaritza, 1995) eta Euskal Herriko Soziolinguistikazko Inkesta, 1996 Euskararen Jarraipena II (Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua eta Euskal Kultur Erakundea, 1999) lanetan, bai euskararen ezagutza eta bai erabilera aztertu dira.
|
|
|
irakaskuntzan (BAT10, 1993), lan munduan (BAT 11, 1993), administrazioan (BAT 17, 1995), unibertsitatean (BAT 25, 1997). Ondoren, adibide
|
batzuk
aipatuko dira.
|
|
|
2 Sarreran, helburu
|
batzuk
aipatzen dira: euskararen transmisioa, erabileraeta kalitatea indartzea; euskararen funtzionaltasuna eta lurraldetasunalortzea; «euskaraz bizi nahi duten herritarrei horretarako aukerak bermatzea... maila pertsonalean, sozialean eta ofizialean» (16 or.); euskararekiko, diskriminazio positiboa?
|
|
|
Hemendik aurrera teknika honekin gure laborategian egindako saio
|
batzuk
aipatuko dira, berez adierazgarriak suerta daitezkeelakoan. Zuzenki jokatzeko esan behar dugu ezen gauza guzti guztiak ez ditugula zabalduko, alkimistek zerbait gordetzeko zuten ohiturari jarraiki; gainera, zorionez, perfumeen poesia, gorputza, osotasuna, konplexutasuna, eboluzioa, magia, burmuinean esnaturiko seinalea eta abar ezin dira kimikoki deskribatu.
|
|
|
Beraz, usain berrien sorreran barik, perfumegintza marketingean oinarritutako azoka dela esan daiteke, bertan ametsak, asmoak eta abar salgai egonik. Merkatu horretan esentzia olioen salneurri
|
batzuk
aipatuko ditugu, zertan ari garen argitzeko asmoz.
|
|
|
Frantzian dagoen aukera askoz ugariagoa da, bai museoen kopuruari eta bai dibertsitateari dagokienez. Grasse herrian biltzen dira gehienak, nola ez, eta
|
batzuk
aipa daitezke adibidetzat: Musée Molinard, Musée Fragonard eta Musée International de la Perfumeríe.
|
|
|
Horregatik, perfumegintzan aukeratzen den izenak, naturatik eskuratutako usainetatik laborategian sintetizaturiko usainetara garamatza, eta lehenagoko poesia galdu egiten da. Beraz, poesiari eusteko ahaleginetan gaudela ere, sintesiaren bidez lorturiko izen
|
batzuk
aipatuko ditugu.
|
|
|
Saiakuntza horren emaitza bi astetan jakingo da, eta TAV Product Services nazioarteko enpresak egingo du, gure emaitzak berresteko”. Baxter en zuzendari nagusiak dializatzaileak defendatu ditu eta hemodialisi prozesuko beste elementu
|
batzuk
aipatu ditu, “ikertu egin behar baita, faktore askok parte hartzen baitute. Dializazio prozesuan mintz ez selektiboa erabiltzen da, eta, beraz, sisteman dagoen edozein toxiko mintz horretatik irits daiteke pertsonarengana”, erantsi zuen.
|
|
|
Izan ere, XX. mendeko zientziaren egituraketaren giltza" prozesu emergenteena" izan da. Horrenadibide esanguratsu
|
batzuk
aipatzearren, supere roanko rtasuna, superjariankortasuna, Hall efektu kuantikoa... Horrek ez du esan nahi, hala ere, arlo batean erabiltzen diren ideiak eta teknikak bestetan erabilgarriak ez direnik.
|
|
|
ABC k ere maitea du kazetaritza mota hau. Bi erreportajeren ataltxo
|
batzuk
aipatuko ditut hemen. AEKri eskainia da lehena; eta bigarrena, testuliburuei.
|
|
|
" Un telescopio". Tresnaren xoko guziak begiratzen zituzten bitartean, buru egiten zuenak kontu arrotz
|
batzuk
aipatu zizkion: " guerra, Africa, Franco, requeté, España, el puente de Endarlaza, coronel Beorlegi...".
|
|
|
Hitz
|
batzuk
aipatu
|
|
2002
|
|
|
Estatuak zein eraso antidemokratiko egin dezakeen ere ikusi da.
|
Batzuk
aipatzen dute autonomia bertan behera utz dezakeela, baina horrek prozesua azkartzea besterik ez luke ekarriko.
|
|
|
Azken urteotan banatu diren sari askotan zeresana izan dute Joxerra Garzia idazleak eta Mari Jose Olaziregi kritikariak.
|
Batzuk
aipatzegatik Euskadi saria, Donostia Hiria, Ignacio Aldecoa edo Julene Azpeitia lehiaketetan ikusiko zenuten baten edo bestearen, edo bien izena. Behin baino gehiagotan tokatu zaie idazlanak epaitzea.
|
|
|
1980ko hamarkadako eztabaidetan, berriz, kritika mota izan zen gehienetan eztabaidagai22 Tartean geratuko lirateke 1950eko hamar21 Euskal kritikaren urritasunaren inguruko adierazpenak aurkitzea benetan da erraza. Adibide
|
batzuk
aipatzekotan, hortxe dauzkagu 1988an Bernardo Atxagak egindako adierazpenak (ik. Deia, 88, 51) edo adibide berriagoak gogoratuz, Torrealdaik Euskal Kultura Gaur liburuan 365 orrialdean dakartzan egileei egindako inkestaren emaitzak. kadan Egan aldizkarian Koldo Mitxelenak argitara emandako lan interesgarriak, edo urte batzuk lehentxeago Andima Ibinagabeitiak Euzko Gogoan argitaratutakoak.
|
|
|
Ipar Euskal Herriari buruz horrenbesteko informazio kuantitatiborik ezdagoenez, ezin dugu antzeko azterketa bat egin, baina Bigarren Mundu Gerraraarte izan zuen bilakaeraren gaineko ezaugarri kualitatibo
|
batzuk
aipa daitezke.Alderdirik aipagarriena eraldaketen egonkortasuna eta geldotasuna izan ziren, halako moduan non XX. mendearen hirurogeita hamarreko hamarkadan XVIII.mendeari buruz aipatzen genuen espezializazio irudi horrek bere horretan irautenbaitzuen, neurri handi batean. Egia da, bestalde, mekanizazio prozesuak eta ongarrien erabilerak ere gora egin zutela, baita erritmo txikian.
|
|
|
Zailtasunak zailtasun, zerbitzu jarduera gehienetan aurki daitezkeen ezaugarrietariko
|
batzuk
aipatu ahal dira. Zerbitzuen izaerari dagokionez, ukigaitzak direlaaipatu da dagoeneko.
|
|
|
Gaur arte, EHU/ UPVn aurrera eraman den plan bakarra, EFQM ereduaren bamean kokatzen den eta Unibertsitate Kontseiluak bultzatzen duen Unibertsitateen Kalitatea Ebaluatzeko Plan Nazionala izan da. Plan horriburuz gauza
|
batzuk
aipatzea interesgarria denez, hona hemen aipagarrienak:
|
|
|
Bestelako ezaugarriak alde batera utzi gabe, guk geuk irakasle propioen ezaugarri kualitatibo
|
batzuk
aipatuko ditugu, zerrenda modura aurkeztuz:
|
|
|
Aipaturiko arazoak unibertsitatearen hainbat arlotanaurkitzen ditugu. Jarraian, sakonki aztertu gabe, arazo
|
batzuk
aipatuko dira:
|
|
|
deetan bakar
|
batzuk
aipatuko ditut.
|
|
|
Dena dela, arazoak izan arren, euskarazko irratsaioak eskaintzen ziren emisora horietan guztietan. Oso ezagunak egin ziren
|
batzuk
aipatuko dira hemen. Esaterako, La Voz de Guipúzcoa zelako irratiak emititzen zuen. Jose Miguel eta Don Antonio?
|
|
|
Halako sistemetarako eskema orokorra da morfotaktika eta morfofonologia bereiztea, eta kasu berriak aztertu ahala egunera liteke irudia. Beste
|
batzuek
aipatzen duten bezala (Ritchie eta beste, 1992), beste ereduekin konparazio zehatzak egitea oso zaila da eta, horrexegatik, horiek iruditik kanpo gelditzen dira.
|
|
|
Aurreko atalean sorkuntza eta analisiaren emaitzak ikusi ditugu eta formalismoa bietarako egokia dela erakutsi ere bai, nahiz muga
|
batzuk
aipatu ditugun. Beraz, gure helburua, neurri batean behintzat, bete da.
|
|
|
Publizitate desleiala Publizitate mota honek kreditua galtzea, iraintzea edo gutxiestea eragiten du. Publizitate horren bidez, hainbat produktu edo markaren arteko nahasketa sortu nahi da, edo beste enpresa
|
batzuk
aipatu, arrazoirik gabe. Publizitate desleiala da, halaber, neurriz kanpo konparatzen duena, eta konparazioak funtsezko ezaugarrietan, antzekoetan eta objektiboki frogagarrietan oinarritzen ez direnak.
|
|
|
Haren estimuluen bidez, gorputzak arnasketa, zirkulazio eta bestelako onurak lortzen ditu, eta horrek gimnasioa maiz bisitatzea ekarriko luke, baina ohetik mugitu gabe. Medikuek uste dute horri esker ariketa fisikoa egiteko gai ez diren pazienteen bizia salbatu daitekeela, beren osasun egoeragatik; esaterako, bihotz, birika edo diabetes arazoak dituztenak, II. motakoak,
|
batzuk
aipatzearren. R doktorea.
|
|
|
Koloratzaile naturalen arrakasta milaka urtekoa da historian. Kolonaurreko zibilizazioek, Latinoamerikan, edo antzinako egiptoarrek,
|
batzuk
aipatzearren, erabilera batzuen oinarriak ezarri zituzten: ehungintza tindatzetik hasi eta elikagaietaraino, aplikazio kosmetiko hutsetatik igarota.
|
|
|
Jasotzen diren legezko kasuen artean, agian egokia izango da, hainbat sektorek eskatzen duten bezala, mugak jartzea arrisku potentzialeko lege egoera bati, petrolio gordinaren edo deribatuen garraioaren %90 komenientzia banderen pean egitea ahalbidetzen duena, ontzi horien arduradunek segurtasun kontrol oinarrizkoak bete behar izatea saihesteko. Aditu
|
batzuek
aipatzen duten konponbidea salgai arriskutsuen garraioari buruzko nazioarteko araudi zorrotzago batean aurkitzen da, herrialde garatuetan zein herrialde garatuetan aplikatu beharrekoa. Bibliografía ARAUDIA 7/ 2002 Errege Lege Dekretua, azaroaren 22koa, Prestige ontziaren istripua konpontzeko neurriei buruzkoa.
|
|
|
Aristotelesek zakur mota
|
batzuk
aipatzen ditu. Alexander Handiak gerla zakurrak eramaten zituen berarekin, zakurtzar indartsuak, etsaiari erasotzeko onak.
|
|
|
Horregatik idatzi zion gutun hura, idatzi zion bezalakoa. Ez zuen erantzunik eskatzen, ez galdera zehatzik planteatzen, soilik bere bizimoduaren zertzelada
|
batzuk
aipa  tzen zizkion. Gutun bat baino gehiago, bere laguna hitz joko batean berak ere jokatzen ez zekien hitz joko ilun batean endredatzeko aitzakia izan zela juzkatu zuen Josu R k, bulegoko leihora begira.
|
|
|
Pentsatzen dut Koldo Zuazok eta Jesus Rubiok ere ikusten dituztela arrisku hauek. Baina bere liburuetan beste arrisku berri
|
batzuk
aipatu dituzte. Zuazok bere kezka erakutsi du euskararen batasuna gertatu denetik.
|
|
|
Euskaltzaindiak oso arau gutxi eman ditu batasunerako, baina gero modu batera bakarrik interpretatu ditugu arau horiek, zaku berean sartuz Euskaltzaindiak esan dituenak eta esan ez dituenak. Hori dela eta, joera handia dugu erdialdeko hitz eta esapideen erabiltzeko eta nik neuk ere, jo dezagun, errazago idazten dut egun asko, bultzatu edo horma eta ez, sortzetik beretik neureak ditudan anitz, bulkatu eta pareta hitzak, erraz ulertzeko adibide
|
batzuk
aipatzeagatik. Aski zen Euskaltzaindiak bere paradigmetan etor baledi, ikusiko zukeen edo baletor jartzea, edo ukan dut idaztea norbaitek liburu batean, aldameneko irakasleak horiek direla forma jatorrak, eta batuan erabili beharrekoak, erakusteko, eta ez, demagun, haiek bezain jator eta betikoak diren etorriko balitz, ikusiko zuen edo izan dut.
|
|
|
Eta jarraian I. hitz atzean eztabaidatzen diren puntuetarik gutxi
|
batzuk
aipatzen ditu motzean25.
|
|
2003
|
|
|
Azken finean bazter guztietan gertatzen denaren antzera, irakaskuntzan, euskalduntze alfabetatzean edo berdin komunikabideetan, alfonbraren azpian gordinkeria dezente izkutatzen da maiz. Eta idea hau arrazoitzeko lerro hauetan idatzitakoak duen limitazioaz jabetu arren, hona hemen makilkada
|
batzuk
aipatutakoa ilustratzeko.
|
|
|
Azken ikerketen arabera, orain dela 40 urte ingeniari
|
batzuek
aipatutako susmoak baieztatzen ari dira eta hegazkinaren beraren itxura dago arazoaren oinarrian. Antza denez, hegazkin batek 1.200 kilometro orduko abiadura gainditzen duenean, presio uhinak izugarri konprimatzen dira eta horren ondorioz zarata eztanda gertatzen da.
|
|
|
Baina, Castellsek aipatzen dituen esperientzia eta botere harremanak ere baliatu behar ditugu, euskara gizarte berrien erdigunean kokatzeko. Adibidez, Castellsek gizarte berriak bereizten dituzten ezaugarri
|
batzuk
aipatzen ditu: teknologia berriak, globalizazioa eta gizarte sareak, estatu nazioen eraldaketa, gizarte mugimendu berriak…
|
|
|
Morfologia ezaugarrien artean, garrantzitsuen
|
batzuk
aipatuko ditugu. Izenaren morfologian, urrats bat da ausartena, a amaieradun hitzei mugatzailea eranstean ea egitea, geroago ä itxuraz ere proposatuko duena.
|
|
|
Grafia goian aipatu dugun ezkero, morfologi ezaugarrietara zuzenduko gara eta lapurterakotzat jo daitezkeen batzuk
|
batzuk
aipatuko.
|
|
|
Konbentu asko denbora luzez gozoak egitera aritu ziren. Egindakoen artean
|
batzuk
aipa ditzakegu: hojaldreak (famatuak ziren mostatxoiekin batera Elorriko Benediktinenak), mazapanak, borraiazko dultzeak, erroskilak, pastak (komunitatearen edota Santuaren anagramarekin), bizkotxoak, limonadak etab.
|
|
|
“Konposatu horren trazak nahiko txikiak dira duela hamar urtekoekin alderatuz gero, eta, zorionez, ez lukete ondorio garrantzitsurik izango ozono geruzaren osasun egoeran”, dio Krolek. Ikertzaile horien hipotesiaren arabera, emisio horien jatorriari buruzko simulazioak egin ondoren, Espainia eta Europako hegoaldeko beste herrialde
|
batzuk
aipatzen dira, zehazki, haien zabortegiak, MCF pixkanaka atmosferara askatzen baita. Metilkloroformoa metalak tratatzeko eta ehungintzako industriak jantziak lehorrean garbitzeko erabili zen batez ere.
|
|
|
Zenbatekoa familiaren diru sarreren eta familiaren egoeraren araberakoa da. Kasu
|
batzuk
aipatzearren, 35 urtetik beherakoentzako, familia ugarientzako, ezgaituak dituzten familientzako eta beren ardurapean adineko pertsonak dituztenentzako laguntzak gehitu dituzte. Kopuru nagusi bat da, salerosketako eskrituran etxebizitzaren balio osoaren %5etik %11ra bitartekoa (diru sarreren mailaren arabera), eta kopuru berezi bat, aurrekoari gehitzen zaiona, 900 eurotik 4.200 eurora bitartekoa, baldintza bereziak betetzen dituzten familia unitateentzat (35 urtetik beherakoak, familia ugariak, etab.). Adibidez:
|
|
|
Ekitaldian, mahaian, Baiteko ordezkariak eta bi omenduak ez ezik, Joxe Aranburu Antxieta Antzerki Taldeko kidea ere egon zen, eta Pilarri buruzko zertzelada
|
batzuk
aipatu zituen. Aranburuk umore puntu batez zioen Pilarri" beti neskamearena egitea" tokatzen zitzaiola eta nolabait kexu agertzen zela.
|
|
|
10 Erraza izango litzateke beste adibide
|
batzuk
aipatzea, espiritueta denbora botereen aginteak nola bereizten diren frogatzeko, eta erregela zuzenen ariora jardun dutenek aginte hori nola gauzatu duten erakusteko, hain zuzen ere, euren zeregina beteta eta besteen eskumenak hartu gabe. Zernahi gisaz, proposatu helburuari begira, nahikoa izango da bien arteko ideia orokor hori, euren espiritua eta aplikazioa ezagutzeko, botereok batu eta desberdintzen dituzten printzipioak ikusteko, eta, hori guztia gogoan izanda, botere horiek gizarteko ordena nola ahalbideratzen duten epaitzeko.
|
|
|
Liburu hau aurkezteko orduan duela mende asko idatzi ziren beste liburu
|
batzuk
aipatu nahi dizkizuet. Liburuak, inprenta asmatu aurretik, gaur ezagutzen diogun itxura hartu aurretik, beste bizitza bat eduki zuen, abenturaz betetakoa.
|
|
2004
|
|
|
Zelangura, bigarren mailako eragin desiragaitz ugari sortarazten dute: ahoa lehortzea, ikusmena lausotzea, idorreria, izerdia, zorabioa, urduritasuna, lo egiteko zailtasuna, antsietatea, buruko mina, dardara, orgasmoa berandutzea edo sexu harremanak izateko nahia gutxitzea,
|
batzuk
aipatzearren.
|
|
|
Nabarmendu behar da lege honek ezartzea alderdi betearaziak betebeharra duela, bere ondasunak eta horien kargak agertzeko. Auzitegiak, bere arioz, alderdi betearaziari aginduko dio, betearazpena agintzeko autoan, betebehar hori bete dezala, salbu eta alderdi betearazleak, betearazpen demandan, alderdi betearaziaren ondasun
|
batzuk
aipatu dituenean, ondasunok enbargatzeko modukoak izanik eta alderdi betearazlearen ustez behar adinakoak. Zordunak zein erantzukizun izan ahal eta hari horretaz ohartzeaz gain, legean ezarri da alderdi betearaziari aldizkako hertsatze isunak ezartzeko aukera, alderdi betearaziak agindeiari behar bezala erantzun arte; horrela, alderdi betearazlearen betebehar horri benetako eragingarritasuna eman zaio.
|
|
|
Nahitaezkoa zen testuak gutxieneko baldintza batzuk betetzea, bai hizkuntzaren ikusmiratik, bai edukiaren ikuspegitik. Baldintza horietatik
|
batzuk
aipatzekoak dira:
|
|
|
Euskararen osasuna hautemateko haren gorputza oso osorik, azal eta muin, kanpo eta barru, ikusi genuke ondo bidean. Joera beldurgarria daukagu alde batzuk nabarmendu, horiek goretsiz edo apaletsiz, beste
|
batzuk
aipatu ere ez egiteko. Hizkuntzaren osotasuna ez da estatistika hutsa.
|
|
|
Autoeraketaren gizarte proiektua norabide lausotzat jo dugu, eta ez da gureasmoa hemen pentsamendu egituratuaren forma ematea. Hala ere, beharbada ideiahorren inguruan ikusten ditugun ezaugarri
|
batzuk
aipatzeak merezi du:
|
|
|
Esnekien beste arrisku batzuk Badira beste agente patogeno batzuk ere, esnekiak kontsumitzeagatik TIA kimuekin zuzenean erlazionatu ez badira ere, horien presentzia zenbait ikerketak frogatu dute, eta, beraz, arrisku hori kontuan hartu litzateke industriek APPCC ezartzeko arriskuak aztertzean. Agente biologikoen artean, bakterio
|
batzuk
aipa daitezke, hala nola Mycobacterium avium paratuberculosis. Mikroorganismo hori da Johnnek behi aziendan duen gaixotasuna eragin duen eragilea, baina, duela gutxi, zenbait ikerketak esan dute Crohnek gizakietan eritasuna eragin dezakeen eragilea dela.
|
|
|
Baina mundu guztia ez dago prestatuta horrelako espazioak planifikatzeko, hasteko, landareak ondo ezagutu behar baitira, eta teknika oso zehatza behar da. Harresietan landu daitezkeen landare motei erreparatuz, substratu mota horretarako egokienak diren zuhaixka, konifero eta landare
|
batzuk
aipatuko ditugu. Ondoren aipatzen diren espezieak latinez agertzen dira adiera horretan; izan ere, eskualdeen arabera izen arrunta aldatu egiten da, eta baliteke heltzen den mintegian ez jakitea zein ale den.
|
|
|
Adenako kideak proiektu hau aurrera ateratzearen kontrakoak dira, uste baitute “aztertu gabeko” ondorioak izango dituela eremu babestuan, eta eragin zuzenagoak izango dituela ingurune naturalean. Schmitdek ondorio
|
batzuk
aipatu zituen, hala nola “ibaiertzen higadura” areagotzea edo espezie inbaditzaileak gehiago sartzea, portuko zirkulazioa handitzearen ondorioz karramarro mota desberdinak balira bezala. Schmitd ek nabarmendu zuenez, ondoriorik negargarriena ur gezaren eta ur gaziaren arteko interakzioa aldatzea izango litzateke, ibaiaren sakonean sakonduz.
|
|
|
Eta emen legeak dira; eta gure euskeran ez dira falta. Adibide
|
batzuk
aipatuko dizkizuet.
|
|
|
7) Euskaltzaindiak dei bat egingo dio Elizari, Ahuñemendiz hunaindiko eta haraindiko apezpiku eta erretore guziai kopia bidaldurik, apaizak euskeraz egiteko duten beharraz. Euskaldun herrietan euskeraz ez predikatzea letra guziakin kondenatuko du, etsenplu lotsagarri
|
batzuk
aipatuz.
|
|
|
Eta on izango da, astun xamarra gerta dedin ni bildur izanagatik ere, gaurko hizkuntzalaririk famatuenen iritzi
|
batzuk
aipatzea. Euskaltzale batzuk, nere ustez, batzutan kikildurik, eskertu egingo didate aipamen jasa hau.
|
|
|
Jarrai taldearen inguruko izenak dagoeneko elkarrizketan zehar emanak daude. Baina beste
|
batzuk
aipatze aldera, hirukote bitxi bat ez nuke aipatu gabe utzi nahi: Koldo Mitxelena, Joxe Migel Zumalabe (aita) eta Karlos Santamaria.
|
|
|
Horien artean,
|
batzuk
aipatzearren, Imanol Pagolaren Marx eta erlijioa, Mikel Lasa eta Amaia Lasaren Poema bil duma, Oihenarte Larresororen Atsotitzak eta neurtitzak, Albert Camus J. M. Agirreren Arrotza, Xalbador Garmendiaren Lurraren kondaira...
|
|
|
Afaltzeko nahikoa beta hartu gabe, ostiralero bezala, gogo biziz abiatu zen Fermin Bazterretxera adiskideen bila; amari kontu
|
batzuk
aipatu, aita kanpoan zegoelakoz batere damurik gabean. Musera jokatzen ari ziren bazterreko mahaian Harakin eta Jexus Mari, Felipe eta Manolo.
|
|
2005
|
|
|
botere guneetatik giza eskubideen kontra buruturiko jazarpenak izatea, ekimen horiek zuritzeko legeria muturreraino behartuz »bortxatuz?». Bertako adibide
|
batzuk
aipatzearren: 18/ 98 sumarioa, Jarrai/ Segi/ Haika auzia, Euskaldunon Egunkariarena...
|
|
|
Urte horretan ur begi asko eta asko erabilera barik geratu ziren.
|
Batzuk
aipatzeagatik: Aretxabaletako bainuetxeak (Gipuzkoan), Santa Agedako bainuetxeak (Arrasaten), Elorrioko bainuetxeak, Villaroko ur begia… Aprobetxamendu publiko bako ur sorburuak daude leku horietan.
|
|
|
Hala nola, eta datu bakar
|
batzuk
aipatzearren, haurrek eskolan euskara ikas dezaten gehiengoaren nahia baieztatzen da. Gisa berean euskara ikasi nahi luketen ehunekoak helduen irakaskuntza indartu eta garatzeko premia erakusten du.
|
|
|
Etxe batean badira borta etxeak, leiho etxeak, zirritu ziloak, giltzarriak, denak harriz eginak. Harri
|
batzuen
aipatzeak ez ditu besteak ukatzen. Ebanjelioan ere pasarte bat irakurtzean ez da beste nonbait idatzia ahantzi behar beste nehon errana izan ez balitz bezala.
|
|
|
Zenbat fraile eta serora ordena ez da sortu behartsuetaz arduratzeko! Gaur egun oraino zenbat mila ez dira beren herritik urrun, tokirik lanjerosenetan ari Rwanda, Aljeria, India, Hego Ameriketan etab. Bakar
|
batzu
aipatuak dira, noizean behinka... Ellakuria jesuita bezala.
|
|
|
Dena dela, uka ezina da Estatuko kontsumitzaileek erronka asko dituztela etorkizunari begira.
|
Batzuk
aipatuko ditut:
|
|
|
Aipatzeko da I. Gurrutxagaren lana eta saia kera interpretatibo gisa R. Aldasororena.2222 Gurrutxagak hainbat artikulu zorrotz idatzi zituen, eta beste
|
batzuen artean
aipatuko nuke Las guerras carlistas en el siglo XIX y su significación en la Historia Vasca, 150 añosdel Convenio de Bergara y de la ley del 25 X J. Agirreazkuenaga eta J.R. Urquijo (ed.), Gasteiz, 1990, 105 136.ALDASORO, R., Las guerras civiles y el concepto de libertad en la Historia Contemporánea del País Vasco, 1946.46EUSKAL HISTORIAN BARRENA, ETORKIZUNARI BEGIRAAzkenik, hegoaldean, lruñ... Historia ikertzeko profesionalizazio bidea irekitzen zen unibertsitateetan.
|
|
|
Beraz, poliki poliki aipatutako faktoreek emakumearekiko ikuspegia aldatzea eragin zuten, eta bide horretatik, erreforma legal
|
batzuk
aipatu behar ditugu. Aipagarrienak 1958koa eta 1961ekoa dira.
|
|
|
Gai honen inguruan ibili diren ikerlari garrantzitsuenak ezagutzen dituela ematen duen arren (bibliografian behintzat aipatuta daude), praktikan ez ditu bere lanera ekartzen. Adib. Mitxelenaren Fonética histórica vasca argi dago ez duela irakurri, eta Tovar-en lan
|
batzuk
aipatuta badatoz ere, Roman del Cerro-rentzat oso aproposa zatekeen Mitología e ideología de la lengua vasca (Tovar, 1980) liburuaren aipurik ez dago. Gainera historiografikoki atzeratuta dago, aipatuta datozen lanen hiru laurdenak gutxienez 80ko hamarkadatik atzera kaleratuta baitaude63.
|
|
|
Euskal Herriak zerbait izan badu, Barandiaran, Aranzadi eta Egurenen ostean, historiaurreko tradizio sendoa izan da, hain zuzen ere bertako aztarnategien oparotasunari esker.
|
Batzuk
aipatzearren, Erdi paleolitoko Amalda eta Lezetxiki, Goi paleolitoko Labeko koba, Aitzbitarte III eta IV, Ermittia, Ekain, Errailla, Urtiaga... eta beste asko.
|
|
|
Ateneoko irakurlegoari dagokionez, ezaugarri nagusi
|
batzuk
aipa ditzakegu. Gasteizko klase ertain eta altuetako jendea zen nagusiki, ikasketaduna eta kultur munduari lotua (kultur elkarte batean militatzen baitzuen).
|
|
|
12 Baten
|
batzuk
aipatzekotan honakoak aipa daitezke: El Fuerista (1868), El Norte de España (1868), Semanario Catolico Vasco Navarro (1868), La Union Vasco Navarra (1868), El Canton Vasco (1873) eta El Federal Alaves (1873), azken biok errepublikarrak, aurrekoak tradizionalistak.
|
|
|
Horren ondorioz, Alardearen Juntako kideak izateraailegatu ziren, hitza baina ez botoa?. Baina honekin jarraitu baino lehen Hondarribiko Alardeak dituen berezitasun
|
batzuk
aipatu behar dira. Esan dugun bezala, Hondarribian Alardearen eta Agintarien Junta badaude ere, Irungo Juntekin alderatuta, euren funtzioa eta papera ezberdina da.
|
|
|
Espezie paleoendemikoen kasuan, espezie erlikial izena ere erabili izan da batzuetan. Adibide modura, jatorria ipar poloaren inguruan duten animalia
|
batzuk
aipa ditzakegu: animalia hauek hegoalderantz zabaldu ziren glaziazioetan, baina glaziazioaren atzerakadarekin lokalitate konkretu batzuetan geratu ziren, orain arte.
|
|
|
Itxura batean, dena da eragozpen ingurune lurtarrean.
|
Batzuk
aipatuko ditugu:
|
|
|
Halaber, funtsezkoa da landareak denboran zehar izan duen hazkundea aztertzea, sortzen diren arazoak garaiz atzemateko eta beharrezko neurriak hartzeko. Landareetarako lurzoru egokien ezaugarriak Espezie bakoitzaren berezitasunetatik haratago, oro har substratu ontzat jotzen denari buruzko oinarrizko datu
|
batzuk
aipa daitezke. Substratu ona prestakin bat da, humusa (hau da, “hostoen lurra”, deskonposizioan onddoak eta bakterioak eragin dituzten elementu organikoz osatua), lorategiko lur beltza, simaur deskonposatua, kareharria eta ibai harea dituena.
|