|
2010
|
|
|
1933an ELA sindikatu kristau-abertzalea sortu zenean, sindikatu horretan sartzeko langileei gogoa berotzen saiatzen zen bere artikuluetan. Sozialistak indarra hartzen
|
ari ziren
aldi hartan, langileak abertzaletu beharra zegoela adieraziko zuen.Ana Urkizak hiru gai berri lantzen hasi zela diosku: lehenengoa langileen gaia, bigarrena euskaraz idaztean egin zuen bizkaieraren hautua eta hirugarrena, irakurlea, hau da,, hartzailea?
|
|
|
Gainera gizarte oso zatituan bizi gara. Beti burrukan
|
ari
garala dirudi. Garrantzi handiko eta txikiko gauzetan be bardin.
|
|
|
Dagoeneko joan da epaileburuak epaia ezagutarazteko denbora, epaileak 10 -15 eguneko epea esan zigun epaiketa amaitzean? eta berriki jakin dugu ebazpena beste bizpairu asteko atzerapenaz helduko zaigula, etxez aldatzen
|
ari
omen dela-eta.
|
|
|
Eta hortaz ez nuela bere bisitarik izango. Hura bukatzen
|
ari zenaren
1 seinalea! Baina aurrean beste egun t, erdi gelditzen zitzaidan!
|
|
|
Eta neuk: . Ez dakit nolako demokraziaz
|
ari zaren
, baina seguru nago justiziak/ zuzentasunak ez zaituela babesten atxilotuei holako tratu inhumanoa eman diezaieten baimenduz?. –No tengo por qué discutir con Vd.?, epaileak;. Yo tampoco?, neure aldetik.
|
|
|
guardia zibilek euren burua urduri fiskalak egindako galderengatik? Fiskala bere lana egiten
|
ari zen
. Besterik ez.
|
|
|
txaloak jotzeko gogoa etorri zitzaidan. Ez nuen/ genuen egin bere beharra
|
ari zelako
betetzen eta euskal herritarrekin horrenbeste bidegabekeriaren testigu izan den Audiencia Nacional-ean aurkitzen ginelako, baina zuzen jokatzen saiatzen den pertsona txalotzea ez dut uste bekatua denik. Inola ere ez.
|
|
|
izan zela nabarmenduz eta, bigarrenik, bere bezeroen, eta sarri askotan beste hiruron defentsa zoragarria eta hunkigarria burutuz. Hiru epaileei begira nengoela, garbi ikusi nuen haien interesa entzuten zutenaren aurrean, idatzi eta idatzi
|
ari baitziren
tai gabe. Auzipetu lagun batek horrela esan zidan:
|
|
|
P. S.-Lehengo batean EGUNKARIAz hizketan
|
ari nintzela
, neska gazte batek zera galdetu zidan: Atera al duzu zerbait onik, Txema, historia honetatik?
|
|
|
Inpresioa: Mundutik aparte gaude inork ez dakien lekuan, guztiz defentsarik gabe, inpunitate osoz
|
ari ziren
pertsona haien aurrean. Infernua dastatzen hasia nintzen.
|
|
|
Nork eseraraziko ditu akusatuen aulkietan guri torturak eta tratu txarrak eragin zizkiguten guardia zibil haiek eta guztiari bizkar eman eta baimendu zuen Del Olmo epailea?. Jarrai al dezakegu, kontzientzia etikoaren izenean
|
ari naiz
, noski, holako bidegabekeriak baimentzen eta ezkutatzen dituen sistema politiko-juridikoaren barruan?
|
|
|
kantua. Kantu honen bila
|
ari den
ederzaleak Iparraldeko euskal kantutegirik gehienetan aurkituko du. Hemeretzigarren mendean, J. D. J. Sallaberriren 1870 urteko Chants populaires du Pays Basqueliburuan ikusten dugu, lehen aldiz.
|
|
|
Edo aldaera asko izan ahal dituela adierazteko. Halaxe uste dugu. Iruten
|
ari
nuzu, kantarekin edo. Chorittua, nurat hua?
|
|
|
Artzain gaztia bortu goretanoyuz
|
ari da
doloretan.Antsu bat diala erosibera dereyela ebatsi.. Ene antsu, antsu karioa, biotzez ungi maitatüa.Nik ezitüt ez kitaturenlehen dit bizia galdüren16.
|
|
|
Honelako zerbait izan behar luke: Artzain gaztia bortü goretan/ oihüz
|
ari da
doloretan. Antxü bat diala erosi, bera dereiela ebatsi.
|
|
|
Irakaskuntzan
|
ari zaretenok
dakizuenez, ikasleengan ereindako haziak askoz ere hazi gehiago ematen dituzten zuhaitzak bilaka daitezke. Horregatik, landare hazidunak aukeratu genituen Arboretumean landatzeko, haziek daukaten sinbologia hori gogoan harturik.
|
|
|
Euskaldunontzat sakratua izan zen zuhaitz horiez inguraturiko seaskan,, mintegian? esatea aproposago litzateke landareetaz
|
ari baikara
, landatuko ditugu gure ospakizunaren muina diren zuhaitzak. Beraz, gure espiralaren muturrean haritzetatik hurbilen geratuko den azken zuhaitza Phytolacca dioica, onbua?
|
|
|
Guk ematen dugun klasean, edo solasaldi baten-hari jakina dauka diskurtsoak, eta berbaz jardunik, hari hori galtzen dugunean, bai klasean nahiz solasaldian, sortzen
|
ari ginen
testuaren ordez, esaldi inkoherenteak esaten jarraitzen dugu. Testuak berak batasuna eskatzen du.
|
|
|
doinua erabilita), gaia honako hauxe zela: . Euskel izkuntza galtzen
|
ari da
/ ta galtzen ba' da euskera,/ Euskalerriko seme guztiak/ betiko galduak gera?. Basarrik eman zion hasiera saioari, eta Jautarkol olerkariaren eta Arana Goiriren aipuez hornitu zituen bere bertsoak, zenbait esaldi hitzez hitz erabilita15.
|
|
|
Abarrategiren inguruko dokumentazio lana egiten
|
ari ginela
, urduliztarraren hiru bertsopaperekin egin genuen topo. Hirurak Donostiako koldo Mitxelena kulturuneko liburutegian daude.
|
|
|
Horrelako kasuak asko izan ziren eta hala ere euskarak aurrera egitea lortu zuen, nahiz eta izugarrizko zartada jaso zuen. Bat-batean moztu edo urkatu zuten ahalegin handiak eginez berpizten
|
ari zen
euskararen aldeko mugimendu osoa. Euskararen landa berdea goitik behera urratu zuten, basamortu gorri bihurtuz.
|
|
|
Andres Urrutia euskaltzainburuak, medaila eta diploma entregatu zizkion euskaltzain berriari. Honen ondoren eta, protokoloari jarraituz, ekitaldian parte hartzen
|
ari ziren
euskaltzain osoek beren agurra egin zioten Patxiri. Omenaldietan gertatzen den bezalaxe, bakoitzak bere oparia eskaini nahi zuen eta momentu aproposa aukeratu zuen Aramaioko abesbatzak bertakoei pare bat abesti eskaintzeko eta ekitaldi nagusiari amaiera emateko.
|
|
|
Denei eskatu zien euskaltzain berriak adorez eta gogoz lanean jarraitzeko. Hauentzat izan zituen esker hitzak eta txalo bat ere eskatu zuen gizarteko arlo desberdinetan euskararen alde lan egiten
|
ari diren
pertsona guztientzat.
|
|
|
Mahaiaren bueltan gizonezkoak dira nagusi, txapeldunak gehienak. Txaloka
|
ari dira
. Txaloka nori?
|
|
|
Mahaiaren albo banatan zutunik dauden bertsolari biri. Bertsolariok dotore jantzita, kantuz
|
ari dira
: eskuinekoa txikiagoa da, argalagoa ere bai, eta zaharrago ematen du.
|
|
|
Urteak joan, urteak etorri, Matxinen inguruko informazioa bilatzen
|
ari nintzela
, hara non aurkitzen dudan Ttipi-ttapa nafar aldizkarian argazki bera. Argazkia txertatuta agertzen da Senperetik bidalitako kronika baten, eta oinean Franck Dolosor kaze tariak agertu asmo zuen liburu baten berri ematen da.
|
|
|
–Harekin [Matxinekin] izan ginen zonbait lagun Donostiako sagardotegi batean, bertsolari batzuen gana. Ez ziren bertsoka
|
ari
, bainan tiradaka. Aire bat bazuten aise luza edo labur zitakena; gisa hortan koblak bazituzkenbatean bortz pundu, bertzean zortzi edo hamar, gogoak eman arau, muga zuzenik gabe.
|
|
|
Eta patriotismoaren gainetik, justizia aldarrikatuko du senpertarrak behin eta berriz, pobreen sufrimenduei esker egiten baitute gora askok eta askok: . Haundiak
|
ari dira
ttikiak manatzen/ Pobrearen indarrez galonez altxatzen/ Ohorez haunditzen/ Mirailez beztitzen/ Diruaren biltzen/ Intresen doblatzen/ Gu horien manutik elgarren hiltzen?. Badago aldea, zinez, Barbier eta Matxinen bertsoen artean!
|
|
|
VIzpiritu duenak errex du pentsatzenGure diferentzia zonbatekoa denHaundiak
|
ari dira
ttikiak manatzenPobrearen indarrez galonez altxatzenOhorez haunditzenMirailez beztitzenDiruaren biltzenIntresen doblatzenGu horien manutik elgarren hiltzen.
|
|
|
–Senperen bertsuzaleak izan dira beti, eta herriak bertsulari haundiak ere eman ditu; hauen artean haundiena, beharbada, Matxin Irabola Goya (1879-1935)?. Gerra osteko giroari buruz
|
ari zen
Larreko?
|
|
|
91Lerrook idazten
|
ari naizen
honetan (2010-08-22), albiste hauxe dakar gaurko BerriaBerriak: –Irailaren 18an hasiko da Ipar Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa.
|
|
|
Jone Miren Hernandez andereak antropologia ikerketak abiapuntutzat hartuz eskaini zigun bere ikuspegia. Gazteek gizarte paraleloa, geroago eta pribatuagoa sortzen
|
ari direla
gogoratu zigun. Horren adibide aparteko bizitza egiteko gogo hori ahalbideratzeko lonjak eta alokatzea.
|
|
|
Euskara irakasteaz gain, sortzen
|
ari diren
mundu paralelo horretan euskararen aldeko moldeak bultzatu beharra du, bertan eurek bidelagun direla eta euren emozioen bidetik aurrerantz tira eginez.
|
|
|
Eta edonork ziurta dezakeenez, Euskal Herriko gizarte-bizitzan gaztelaniak eta frantsesak euskarak baino erabilpen askoz ere handiago dute, euskarak hainbat esparru erabat arrotz izateraino. Era berean, eta hizkuntzen erabilera sozialari loturik, hizkuntza hegemonikoek ez dute euren abiada moteltzen; aitzitik, bizkortu eta bizkortu
|
ari dira
, eta gurearen tamainako hizkuntzek egunerokoa dute bizirik irauteko ahalegina egin beharra. Horiek hala, eta jakinik harremanak beti hizkuntzaren batean egiten direla, bizkor ondoriozta daiteke ez dela euskararen egoera normalduko gizarte-bizitza euskaldundu gabe.
|
|
|
Goitik behera aldatu zaigu muga geografikoaren ikuspegia eta eragina. Mundua herri handi bakar bihurtzen
|
ari zaigu
. Kokaleku birtual batean bizi garela esan daiteke.
|
|
|
Izugarria dugu, bestalde, globalizazioak eta teknologia berriek dakarten iraultza ere. Zeharo aldatzen
|
ari da
gure ume eta gaztetxoen inguru linguistikoa. Geroago eta zailagoa gertatzen ari da hizkuntzaren transmisioa familietan.
|
|
|
Zeharo aldatzen ari da gure ume eta gaztetxoen inguru linguistikoa. Geroago eta zailagoa gertatzen
|
ari da
hizkuntzaren transmisioa familietan. Gurasoak geroago eta asti gutxiago dute umeekin euskaraz jarduteko.
|
|
|
Gurasoak geroago eta asti gutxiago dute umeekin euskaraz jarduteko. Hizkuntzak erroak sendo jartzeko beharrezkoak dituen inguru euskaldunak desagertzen
|
ari zaizkigu
.
|
|
|
Hitz egiteko erraztasuna galtzeak berehala ekartzen du alde batera uztea. Azken aldian guk egindako aurrerakuntzak ere oso txikiak dira ingurukoak egiten
|
ari direnekin
konparatuz. Itolarrian bizi gara, aurrera egin ezinean.
|
|
|
Ez da oraingo egoera larri hau aldatzeko benetako urratsik ematen. Txarrago oraindik, azken aldian, sarriegi Euskal Herrian zehar kontrako egintzak ikusten
|
ari gara
.
|
|
|
–Euskarari buruz egin diren azken ikerketetan zera nabarmentzen da, euskaradunen kopurua emendatu egin dela azken urte hauetan, aldiz euskararen erabilera ez dela zabaldu hein berean eta, gainera, lehen euskara hutsez bizi zitekeen herrietan eta tokietan, orain gaztelera edo frantsesa gailentzen
|
ari direla
–. Hitz kezkagarriak bezain gordinak, zoritxarrez!
|
|
|
Erronka gogorrei au rre egin beharrean garela. Egin-eginean ere, eguneroko bizitzan, zori txarrez, jendearen arteko harremanetan geroago eta toki handiagoa egiten
|
ari garelako
inguruko erdarei, hots, frantsesari eta gaztelaniari.
|
|
|
Lehen euskara hutsean bizi ziren hainbat eta hainbat, inguruko erdal giroak bultzatuta edo, erdara parra-parra ezpainetan ikusten ditugu. Gure hizkuntza indarberritzeko inoiz izan ditugun baliabide handienak eta teknologia aurreratuenak eskura ditugun une honetan, baliabide izan beharko luketen aurrerabide guzti horiek oztopo bihurtzen
|
ari zaizkigu
, inguruko erdarei gure artean ateak eta leihoak zabaltzea ekarri dutelako.
|
|
|
Mundu zabalerako bideak ireki dizkigun globalizazio-tresna ugariek-irrati, telebista, internet, eskuko telefono eta halakoek-inguruko hizkuntzen indarra hain handia izanik, euskara itobeharrean jarri digute. Euskaltzaleen artean edonon
|
ari gara
ardura eta kezka sumatzen.
|
|
|
Etorkizuna gazteen esku izango dugunez, kezkarik eta egonezinik handiena gazte horiek, itxura batean, euskarari bizkar egiten
|
ari direla
ikusteak sortzen digu. Egin-eginean ere, zenbait alorretan, euskararenean ere bai, hain jantzia dugun gazteria euskararen erabileratik aldentzen ari dela ikusteak edo, behinik behin, hala gertatzen ari dela susmatzeak jota uzten gaitu, bizitzan zehar euskararen alde jo eta ke lanean jardun izan dugunok.
|
|
|
Etorkizuna gazteen esku izango dugunez, kezkarik eta egonezinik handiena gazte horiek, itxura batean, euskarari bizkar egiten ari direla ikusteak sortzen digu. Egin-eginean ere, zenbait alorretan, euskararenean ere bai, hain jantzia dugun gazteria euskararen erabileratik aldentzen
|
ari dela
ikusteak edo, behinik behin, hala gertatzen ari dela susmatzeak jota uzten gaitu, bizitzan zehar euskararen alde jo eta ke lanean jardun izan dugunok.
|
|
|
Etorkizuna gazteen esku izango dugunez, kezkarik eta egonezinik handiena gazte horiek, itxura batean, euskarari bizkar egiten ari direla ikusteak sortzen digu. Egin-eginean ere, zenbait alorretan, euskararenean ere bai, hain jantzia dugun gazteria euskararen erabileratik aldentzen ari dela ikusteak edo, behinik behin, hala gertatzen
|
ari dela
susmatzeak jota uzten gaitu, bizitzan zehar euskararen alde jo eta ke lanean jardun izan dugunok.
|
|
|
gazteen arteko euskararen erabilerari buruzko zenbait lekutasun entzun ahal izan genituen. Lehenengo Josune Zabala eta Maitane Ayerza ikerlariek, Billabonan kokatutako Mintzolaahozko lantegia taldea Tolosan egiten
|
ari den
ikerketaren berri eman ziguten, lau urtetan burutzekoa den?, aurkeztuz.
|
|
|
izeneko txostenean mundu berri baten aurkezpena egin zigun Eneko Barberena jaunak. Internet bidez sareak gazteen artean hartzen
|
ari diren
indarraz jabetzeko zenbait datu eskainiz. (Informazio gehiago nahi izanez gero:
|
|
|
Nik orain oroitzen naiz san Pabloren erran bat non zioen Jainkoak humilak ere aukeratzen dituela, eroak ere, inor harrotu ez dadin Haren aurrean. Baina nik aukeratu dudan fedebidea, dirudienez, ez da eskriturista horien gustokoa, bistan dago, haiek, niretzat, fede motivo argi bat deuseztatzen
|
ari dira
, nola egongo dira nirekin nik euren argumentazio ilustratu, arrazoizkoak, hankaz gora jartzen baditut?.
|
|
|
Lege hau ere, gehienbat, gizonezkoen saldukeriak onartua da. Alderdi politikoetan andrazkoen botoak galduz gero agintea galtzeko arduratan, gizonezkoek ez dira ausartzen andrazkoei ezer ukatzen, ezertan gaizki
|
ari direla
esan eta aurka jartzen. Hori beren alderdiaren porrota izango litzatekeela kalkulatzen dute.
|
|
|
Andrazkoen artean gizonezkook eraginda (alderdi batetik behintzat horrela dela aitortu behar dugu gizonezkook), feminista talde txiki baina bihurriak sortu dira, andrazko izatea pozik onartzen ez dutenak eta, batez ere, genero eskubideak aipatuz okerreko bideak aukeratzen eta gizartean ezartzen ari direnak. Gizonezkoen matxismoa bereganatuz feminismo matxista gaitzesgarria eratzen
|
ari direnak
. Feminitxismoa ereiten ari direnak.
|
|
|
Gizonezkoen matxismoa bereganatuz feminismo matxista gaitzesgarria eratzen ari direnak. Feminitxismoa ereiten
|
ari direnak
. Hauen lanak lortu du lege hau eraiki eta onetsia izatea.
|
|
|
Elkarrekin bion artean eginaren buruzko ondorioak norberak bakar bakarrik erabakitzea lagunkidea ezertan aintzakotzat hartu gabe, egoismorik beltzena aldarrikatzea da. Hurren bizi/
|
ari diren
lagunkideen arteko erlazioa bera ukatzea. Hori etikaren fundamentua gaitzestea da,
|
|
|
Hala ere zerbait esan beharra dagoela uste dut. Andrazkoen artean gizonezkook eraginda (alderdi batetik behintzat horrela dela aitortu behar dugu gizonezkook), feminista talde txiki baina bihurriak sortu dira, andrazko izatea pozik onartzen ez dutenak eta, batez ere, genero eskubideak aipatuz okerreko bideak aukeratzen eta gizartean ezartzen
|
ari direnak
. Gizonezkoen matxismoa bereganatuz feminismo matxista gaitzesgarria eratzen ari direnak.
|
|
|
Hasieran adierazi dugunez, historia hau, orain dela bost urte gaztelaniaz argitaratu zen estudio zabalago baten laburpena da, Julen Urkizak egina. Orain aipatzen
|
ari garen
gai honek haren ikerlan zabal eta bikaina lau liburukitan gogoratzera garamatza berez-berez. Reimplantación del Carmelo Teresiano masculino en España.
|
|
|
8Ikus A. Santi Onaindiak El Duesoko kartzelatik idatzitako gutuna: S. Onaindia, Oroi-Txinpartak, Larrea 1988, 280 or. A. Rafael Urionaguenak Probintzial berriari idazten dionean, kexu agertzen da argi eta garbi A. Sergiori buruz
|
ari dela
: –en las peripecias tan graves y trascendentales por las que hemos tenido que pasar estos dos últimos años, me veo obligado a confesar que no hemos tenido un Padre en la tierra que nos haya asesorado ni una vez, fíjese bien, ni una sola vez, en tan difíciles pasos...?
|
|
|
Errepidea konpontzen
|
ari dira
langileak.Mendi zati bat jausi da, lurra zulatua dagoharriak kendu behar dituzte bidetik asfaltoberregin.
|
|
|
arriturik begituko deutsut, abotsak eta kantu gozoa, leengo alditik lez entzungo ditut eta
|
ari
-doinua, eta liliak usaina emongo deuskuurrezko latsaren ganean.
|
|
|
Nire talde gustukoenaren abeslaria zela besterik. Urte batzuk beranduago, Amsterdam-en lanean ari nintzela, diskoetxe batera deitu nuen eta bat-batean, berarekin hizketan
|
ari nintzela
konturatu nintzen. Luzez hizketan aritu ginen eta halaxe, ezagutu?
|
|
|
Arestian aipatu bezala, liburua idazten
|
ari nintzen bitartean
jende askorekin hitz egin nuen: hasi militanteengandik eta 80 eta 90 hamarkadetan polizia izandakoengana arte.
|
|
|
Momentu honetan beste eleberri bat idazten
|
ari naiz
. ETAren jarraipena izan liteke?
|
|
2011
|
|
|
1932 eta 1933 urteetan, Iparraldeko euskal nortasuna arriskuan zegoela ikusirik, euskaltzale zenbait mugitzen hasi ziren. Frantses hizkuntza arlo guztietara zabaltzen
|
ari zen
, eta euskara Lapurdin, Baxenabarren eta Xiberoan gibelka ari zen. Aipatu euskaltzale horiek egoera hits horri aitzin egin nahi zioten, eta horixe zuten burutzen ari ziren bilkuretan mintzagai nagusia.
|
|
|
1932 eta 1933 urteetan, Iparraldeko euskal nortasuna arriskuan zegoela ikusirik, euskaltzale zenbait mugitzen hasi ziren. Frantses hizkuntza arlo guztietara zabaltzen ari zen, eta euskara Lapurdin, Baxenabarren eta Xiberoan gibelka
|
ari zen
. Aipatu euskaltzale horiek egoera hits horri aitzin egin nahi zioten, eta horixe zuten burutzen ari ziren bilkuretan mintzagai nagusia.
|
|
|
Frantses hizkuntza arlo guztietara zabaltzen ari zen, eta euskara Lapurdin, Baxenabarren eta Xiberoan gibelka ari zen. Aipatu euskaltzale horiek egoera hits horri aitzin egin nahi zioten, eta horixe zuten burutzen
|
ari ziren
bilkuretan mintzagai nagusia.
|
|
|
Biltzen
|
ari zirenen artean
Mixel Dihartze, Elise Aramendi, Piarres Lafitte, Eugène Goienetxe, Jauregiberri medikua, Iratzeder eta Madalena Jauregiberri xiberotarra zeuden. Emazteki gartsu honek Hegoaldeko Emakume Abertzale Batzaren antzeko zerbait egin nahi zuen Iparraldeko hiru probintzietan, eta ahalegin guziak bide horretatik bideratzen zituen.
|
|
|
1 Markina, Xemein eta inguruetako herrien egitura sozial eta ekonomikoa aldatu egin zen Bigarren Errepublikako urteetan. Nahiz eta Errepublika aldarrikatzen denean Markina eta, batez ere, Xemein guztiz zeuden lotuta nekazaritzari (Mugartegi, 1927), lanpostu industrialak ugaritzen
|
ari ziren
. Ondorioz, sindikatuetan eta ezkerreko alderdietan afiliatuta zeudenen kopurua handitzen ari zen, nekazaritzak ekonomian zuen garrantzia gutxitzen, eta maizterren eta etxe jabeen artean zegoen mendekotasun harremanak ahultzen.
|
|
|
Nahiz eta Errepublika aldarrikatzen denean Markina eta, batez ere, Xemein guztiz zeuden lotuta nekazaritzari (Mugartegi, 1927), lanpostu industrialak ugaritzen ari ziren. Ondorioz, sindikatuetan eta ezkerreko alderdietan afiliatuta zeudenen kopurua handitzen
|
ari zen
, nekazaritzak ekonomian zuen garrantzia gutxitzen, eta maizterren eta etxe jabeen artean zegoen mendekotasun harremanak ahultzen.
|
|
|
Bestetik, herriko abade laguntzaileak ere euskaltzaleak ziren, eta euskararen eta euskal kulturaren aldeko hainbat ekimen bultzatzen zituzten: euskarazko antzerkiak, euskarazko eleberriak idazten zituzten, dotrina euskaraz ematen zuten, euskarazko klaseak eskaintzen zituzten, euskaltzaletasuna hedatzen
|
ari zen
.
|
|
|
Artikulu hau ikerketa egitasmo zabalago baten parte da. 2006tik, Markinan eta Xemeinen Gerra Zibilean gertatu zena berreraikitzen eta aztertzen
|
ari naiz
, garai hura bizi izan zutenen zein frankisten errepresioa jasan zutenen seme-alaben eta ahaideen testigantzak bilduz.
|
|
|
Gerra garaian, beste hiru markinar ere fusilatu zituzten militar matxinatuek: Zelestino Onaindia Zuluaga (Markina, 1898-Hernani, 1936) Hernanin fusilatu zuten, Jose Sagarna (Zeanuri, 1911-Markina, 1936) Markinan (Gorosabel, 2006) eta Ramon Murua, frontean borrokatzen
|
ari zela
.
|
|
|
Ezen ezinezkoa izan zitzaien fleitean zeuden zuhaitz gazte horien parean irmo gelditzea eta deputatua bera ere mirari horren zoramenean gelditu zen. Ordezkaritzan
|
ari zen
basozainen kapitaina lagun ona nuen. Misterioa azaldu nion beraz.
|
|
|
Ia eten gabe bortxatzen zuen haizeak itsasoko erresakaren herotsa zegien teilatuan. Etxea txukun txukuna zen, baxera garbitua, oholtza erraztatua, eskopeta gantzutua eta eltzekaria sutegian zeukan mamitzen
|
ari
. Bere bizarra artoski eginaz eta paltoaren finki jositako botoinetaz baita xeheki sareztaturik jantzietaz ere nintzen deus aipatu gabe ohartu.
|
|
|
Herria erabat aldatu zen baita airea ere. Behialan astintzen ninduten tarrapata idor eta bortitzen ordez ufaka
|
ari zen
usain goxoen haize eramaile bat. Goialdetik uraren txistua jaisten zen eta uraskara zerion uraren soinu lasaigarria nentzuen.
|
|
|
Iturri zaharrek, oihanek atxiki elur eta euri direla medio isurtzen dute berriz. Baserri guztien aldamenean, gaztigar-hespilen artean, uraskak minta fresko tapizetara
|
ari dira
gainezka.
|
|
|
–Karmel aldizkariaren web-gune aldetik
|
ari
natzaizkizuenez, lehenengo eta behin txalotu eta Markinako Udalari eskerrak eman beharrean gaude, Karmelen historia osoko edukien digitalizaioa babestu eta finantzatu duelako.
|
|
|
Helburu horrekin, Bizkaian erreferente diren zenbait entitatetara zuzentzen
|
ari gara
, proiektuan parte hartzeko euren prestutasuna adieraz diezaguten eta, era berean, zer modutan izan litekeen bideragarri parte hartze hori proposa diezaguten.
|
|
|
Eta Eskritura Santuaren garrantzia azpimarratzeko, Eukaristiaren sakramentuaz be lotzen dau Aita Santuak, Vatikano II.
|
ari
jarraituz: –Kristo beti dago presente Eukaristiako ogi-ardoen antzirudipean.
|
|
|
Domena eta Didier. 1990 urtean, alaba, Okzitaniako Tolosako unibertsitatean, ikasketak egiten
|
ari zela
, zorigaiztoko istripu batek bizia ostu zion hogei urte zituelarik. Gertakizun latz honek arrasto sakonak utzi zituen Danielaren baitan.
|
|
|
Toselli-ren Serenataren frantsesezko testuaren ordez euskarazko olerki bat asmatu zuen. Espetxe gainetik hegan biraka
|
ari ziren
belatz txikiek sorrarazi zioten irudi eragilea. Herriminez Euskal Herrira hegan egin nahi luke:
|
|
|
1921eko azaroaren 23an Larreako Karmeldarren ikastetxean sartu zen giza ikasketak egitera. Sei urte hauetan (1921-1926), ikasketak burutzen
|
ari zela
, euskaltzaletasunak ukitu zion barrua, euskara ere irakasten baitzen.
|
|
|
pozezko zirrara eragingo zuela herriarengan eta batez ere euskararen langile eta artista ziren jende hautatuengan. Aita Linorengan ere piztu zen jakin-min hori; horretaz
|
ari da
aipaturiko hitzaldi horretan. Eta ondorio honetara iristen da:
|
|
|
–Manterolak, bere Cancionero Basco delako euskal poeten bilduman, Etxepare zarrari leku emanez gainera, Michel-en iritziak bere eginez, ia eder-iritzi osozkoa ematen dio gure leen-idazlearen bertso-lan geienari. Gai batzuetan ez omen da arnas andiko poeta; bai, a beste batzuetan, gai
|
ari
–etan, maitezkoetan, oso yayoa omen da, guztiz xarmanta, atsegi, a, poesiaren eder eta graziduna, askotan biotz beroduna. Teokritoren eta antzi, ateko eglogalarien xalotasuna, antzea eta antza aurkitzen dizkio gure poetari.
|
|
|
Antzinako ohitura batez
|
ari da
idazlan polit honetan. Itsasoz nahiz lehorrez Bilbora hurbiltzean eta bertatik alde egitean, lehenengoz eta azkenekoz Begoñako Andre Mariaren santutegia ikusten zeneko tokiei ematen zieten izen hori; toki horietan sartzerakoan nahiz bertatik alde egiterakoan, Agur Erregina edo Salbea errezatzen zutelako.
|
|
|
Hemen salmoei buruz
|
ari naizenez
, alor hori jorratzen duten itzulpenak interesatzen zaizkit batez ere. Eta halakoen artean jendeak erabiltzeko asmoz egindakoak.
|
|
|
Egiten
|
ari zen
euskara batutik aldentzen zuen zerik agerikoena, h, hizkiari lekurik ez egitea izan zen.
|
|
|
Thérèse auskultau ondoren, bat-batean hasten da alkarrizketa. Bata eta bestea irmo
|
ari dira
.
|
|
|
Euskara hire lagun: (1.050 hitz); Euskalduntzen (1.320 hitz); Bakarka (1.680 hitz); Ikus eta
|
ari
(1.800 hitz); Euskara mailaka; Deustuko unibertsitateko metodoa; ICE-ko hiztegi irudiduna; Nozio espezifikoak (3.500); Ikas txip (800 hitz).
|
|
|
Lerro hauetatik nire besarkadarik beroena Battittu Coyosi, luzaz jarrai dezan horrela, euskararen alde, lan eginez, eta baita Eüskararen Egüna antolatzen, modu batean edo bestean, ibili ziren guzti-guztiei ere, oraingo lana biharko etorkizun emankorra izanen delakoan. Autoan sarturik, etxera itzultzeko prestatzen
|
ari ginela
, jadanik kantatzen hasita zeuden zuberotarren aide ederra iritsi zen gure belarrietara.
|
|
|
Arratsaldeko 4,30etan, jendea herriko etxearen aitzinean biltzen hasi zen. Eüskararen Egüneko ekitaldietan parte hartzen
|
ari zireneko
asko ere bertara hurbildu ziren. Frantsesek espainiarren esku jarri nahi duten Aurore Martin zuberotarraren aldeko manifestazioa zen.
|
|
|
Frantsesek espainiarren esku jarri nahi duten Aurore Martin zuberotarraren aldeko manifestazioa zen. Baionan, tenore berean, Zuberoako neska horren aldeko manifestazio jendetsua egiten
|
ari ziren
. Ni ere manifestaziora sartu nintzen.
|
|
|
Hizkuntza ez delako soilik adierazpide, komunikatzeko tresna edo lanabes. Hizkuntza jana da, elikagaia, eta diogunaren mamia ere bada; ezer esaten hasi aurretik erabakitzen dugunean zein hizkuntza erabiliko dugun, mezu bat
|
ari gara
igortzen dagoeneko. Bona tarda, bonjour edo arrastion esatea ez da formula kontua bakarrik.
|
|
|
bata da Idazle Kartzelaratuen Batzordea eta, bestea, Itzulpena eta Hizkuntza Eskubideen Batzordea, hain zuzen ere bi ardura horiek eraginda sortu zelako Euskal PEN zentrua: batetik, kazetariak kartzelaratzen
|
ari ziren
kazetari jarduteagatik, non eta Europar Batasunaren estatu demokratiko batean; bestetik, euskara hutsezko egunkari bakarra akabatu egin zuten gau bakar batean.
|
|
|
Imajina dezakegun egoeretatik onenean ere oraindik egongo zer konpondu. Ez garelako
|
ari
hizkuntza bakar baten egoeraz. Hizkuntzen egoeraz ari gara, hizkuntza guztiek axola digute eta.
|
|
|
Ez garelako ari hizkuntza bakar baten egoeraz. Hizkuntzen egoeraz
|
ari gara
, hizkuntza guztiek axola digute eta. Eta kontuan hartuta munduan 6.000 hizkuntza badirela, eta gehienak egoera larrian daudela, kalkula dezakegu bizi arteko lana eduki badaukagula, seguru.
|
|
|
Nork bizirik jarraitu eta nork ez, zer dan politikoki zuzena eta zer ez, zer dan Elizaren betebeharra eta zer ez? Gorrotoz beterik eta inbidiaz jota kukurruka
|
ari dira
–
|
|
|
Hizkuntza arakatzen
|
ari da
Bittor. Protohizkuntza, berton sortua, beste inoren eraginetik jarein, norbere beharrek erakarria eta bertotik garatua:
|
|
|
Bere berbak erabiliz, lapikoari ez jarri taparik. Egunero ikasten
|
ari gara
.
|
|
|
Izan ere, teknika parte hartzaileen bidez, hobeto antzematen da osotasun sozialak gizakien portaeretan eta jarreretan duen eragina (Altuna, Berrio-Otxoa, Jausoro eta Martinez, 2008). Teknika parte hartzaileetan, ikergai den asoziala elkarteek, gizakiek edota gizarteek identifikatzen dute; arazo horren ezagutza holistikoa egiten da ikerlari eta ikergai den populazioko kideen artean; ikergai den populazioko kideek ikerketa prozesuan parte hartzen dute (hau da, populazioa ez da ikerketaren objektua, subjektua baizik); eta ikerketaren azken helburua da ikertzen
|
ari den
errealitatea eraldatzea eta ikerketa horretan parte hartu dutenen bizi kalitatea hobetzea. I, kasu honetan, informazioa biltzeko bidea izateaz gain, interbentzio modu bat da, ikergai den populazioa dituen arazoez ohartzeko, bere egoeraren azterketan sakontzeko eta, azken finean, mobilizatzeko.
|
|
|
Goizeko 10,30etan Larrainen ginen. Ateri zen eta jendea herriko etxearen aitzineko frontoian biltzen
|
ari zen
, frontisaren aldean kokaturiko aldarera begira. Gu jende artera sartu eta meza ongi ikusteko eta entzuteko moduan jarri ginen.
|