|
2000
|
|
|
Horren ihesi joan da, bakardadera, hain zuzen. Basoanetzanda, txingurri, kakalardo eta beste mila xomorroren lan eskergak ikusten dituharat honat, belar artetik irten, belar artean atzera galdu, beren eginahal itsu inkontzienteetan denak ahalegintzen, ez zergatik ez
|
zertako
, zentzurik gabeko existentziak, inguratzen duen zentzubako, munduaren irudi bikaina??. Kierkegaard-ek Iraultzaondoko Europako errestaurazio giroan idazten du, eta jendearen apatia bera kritikatzendu.
|
|
2001
|
|
|
JO./ ez
|
zertako
|
|
|
gizon justuak eta emazteki chuchenak. Horra
|
zertako
Frantses emazteki guziek eginbide hertsiak badituzten, eta beharbada guk, Eskualdunek, karga bereziagoak, gizon onak eta populu iraupen haundikoak egiten dituzten aberatstasun haundiak zaintzeko eta balia arazteko baditugulakotz (Mayi Eiche churi, in" Eskualdun emaztekiaren eginbideak", 1942, ekaina).
|
|
2002
|
|
|
Bizi aldi motxan
|
zertako
ainbat nai. Zergatik ibilli beste eguzki batek yotako lur billa?
|
|
|
! haraneko,
|
zertako
|
|
|
Baina, euskararekin gora eta behera, ez dizut hasieran egin didazun oinarrizko galderari erantzun:
|
zertako
eutsi behar diot euskarari?
|
|
|
Eta bereizketa hori dela-eta, berak egiten duen proposamen orokorra honela labur daiteke: has gaitezen azpitik, noiz, non eta
|
zertako
erabiltzen dugun hizkuntza eta hori egon dadila ahalik eta lotuen herrialdeko hizkerarekin. Erabilera zenbat eta zabalagoa, orduan eta batu nazionalagoa.
|
|
2003
|
|
|
ezusteak ezuste, bestaldeko ahotsa entzun zuenean mutu geratu zen; azkenean, aurpegia aldatuta zalantzazko umorea adierazten zuela, hitz egiten hasi zen. Ez, ez nago moskeatuta, baina ez dot adituten
|
zertako
deitu behar deustazun... Ba bai, okupauta nago.
|
|
|
Erran baldin banuen erran, arduradunarenganik entzun nuen orduan ez nuela ezer ulertzen haien eginkizunean, eta ene esku sartzea kaltegarri izan zela; hona
|
zertako
: frantsesek eta espainolek ez dakite alabaina pairatzea zer den.
|
|
|
Xori txikiak kaiolan denak askatasuna
|
zertako
–
|
|
|
Baina, hemen Turkian, honela pasatzen da ezkontza. Ikusiko duzu segidan Ahmet ri usatuko zara zure buruan sartzen baduzu zure senarra dela. Baina ama,
|
zertako
Ahmet hautatu duzue, anaia bat bezala da niretzat! Justuki, horiek baldintza hoberenak dira familia baten fundatzeko. Ikusi zure aita eta ni, gu ere gure sortzetik hitzemanak ginen bata besteari. Baina, ez dut maite Ahmet.
|
|
|
Hastapenean, horien gisa oihu egin dut, askatasun oihuaren bila nintzen. Baina orain ulertua dut
|
zertako
momentu baten buruan kaioletako txoriak isiltzen diren, horiek ere ohartzen dira ez dutela nehoiz hartatik urratua izan diren etxea berriz ikusiko.
|
|
2004
|
|
|
Eros gosea da, jakin mina, eta hitz hori latineko eura hitzetik datorrela eta kezka adierazi nahi duela ikusirik, zer zait falta? Zer jakincta zcrgatik edo
|
zertako
–Maitasunak objekturen bat behar du (ikus Lisis), bere helburuazerbait transzendentea da, hasieran gure baitan zegoena ia ikusi ezinik.
|
|
2005
|
|
|
Eta eskoletan euskararik entzun nahi ez duten erdalzaleei argudio hau bihurtzen die irakasle euskaltzaleak: Behin baino gehiagotan egona naiz gogoeta
|
zertako
bortxatzen gaituzten frantses hutsean haurren eskolatzera. Nago Pariseko handi mandiek ez ote duten Frantzia bazterretako jendea eskoil eta gibel atxiki nahi, haien herbailtzeko eta kraxturitik bezala abere ba tzuen pare kudeatzeko.
|
|
|
1 Deus onik ez diren eta ez duten lizafin gormant batzu ezin asez lanak baitituzte. Hanbat gaxtoago;
|
zertako
ez utz beren gain uzteko hobeak direnak? (EO 33,). Konparazioak baliagarri zaizkio irakatsi edo adierazi nahi duena argitzeko.
|
|
2007
|
|
|
6 Gezurra batek
|
zertako
esan, egiak dauzkat sobrante, Beti egia esango det nik Mingaña libre daukat ene, Sekulan eztu gezurrak izan Oraindik nerekin parte, Txakurra bezela ibiliko da Beti nigandik aparte.
|
|
|
Ez dugu guk eskuen zabaltzea baizik ukhan. Horra
|
zertako
hemen bihotzaren erditik milesker handi bat erraten diogun jaun aphez maiatzagarri eta langile handi horri352.
|
|
|
1 Europa, zergatik eta
|
zertako
–Zer abantail aurki dezazke Ipar Euskal Erriak?
|
|
|
Badakizu? Parisetik etorritako arke o lo go ak berriz joanak ditutzu, eta nehork ez du erran nahi
|
zertako
! Bitxi da hori ez?
|
|
|
Zonbait egun pasatu ziren, uztailaren erditsutan ginen eta gaitzeko beroen gatik ala beste zerbaitetaz, Mañex zaharra gero ta gibelago zoan, ganbaratik ez zen gehiago ateratzen ere, ohean pasatzen zuela denbora guzia eta, nahi dena erranik, Xana eta Kaietek atearen gontza kurrinka hura falta zuten nunbait. Haurrak izan zizkion ikusten duela zonbait egun, bainan hauek ere ez zuten jakin
|
zertako
gonbidatu zituen, tutik ez baitzuen entzun arazi. Bakarrik, kasik ixilka, gordeka, prekozionez beterik eman zeien burdin untsi gorrista bat, arras zahartua, elaztikazko zinta zahar batez inguratua, erranez" ene denbora badoa, orduan hau zuentzat da... ni hil ondoan bakarrik ez zabal, he?
|
|
|
Zokoko kanbarako murrua desegin ginuelarik, nik bainuen pikotxa eskuan, harri mokor bat kolpe batez dautzarazi nuen ustegabean eta zilo batean agertu zen pistola erdoildu zahar bat, segur bere lekuan ez zegoena, gure etxean nehork ez baitzuen holako tresnarik ibiltzen, ez ihizin ez bestela. Zer harridura, enetzat hasteko, zeren eta aitak, deus izan ez balitz bezala segitu zuen, pistola eskuan hartuz zabortegirat botatu nahiz, zirtzilkeri bat bailitzan, bainan, nik, txistez, besoa hartu nion — ez,
|
zertako
bota. Nundik dator, zure ustez, botiga tzar hori?
|
|
|
— Seaska? Badugu jadanik bat gehiener zerbitzu egin duenik,
|
zertako
behar dut bigarren bat?
|
|
|
Auziko txostena irakurtuz, ohartzen gira Olatek berak xehetasun gutti eman zuela, dudarik gabe beldurrez horregatik irriskuak hartzen zituela, bainan aitortu zuen, egia edo ez," ez nuen nahi nik hortaratu, Maddik nau enganatu", eta"
|
zertako
ez duzu errefusatu" galdegin ziolarik jujeak," ez nakien zertan nintzen eta nun nintzen.." errantzun omen zuen. Bainan, beherago, eiherazainaren lekukotasuna agertzen da berriz eta harek dio" Olatek du Maddi enganatu, hori ez bazuen egiten, berak ere etxe hartarik kanpoa zuken, eta norat joanen zen?".
|
|
|
Bainan gauza harrigarriena izan zen, Maddi ez zutela nehork ez nihun kausitu, ez ondoko egunetan ez etare sekulan. Leku guziak ikertu zituzten, herritarrak galdezketatu, gordagi izaten ahal ziren xokoak miatu eta dei afitxak hedatu eskualdeko herriko plaza guzietan; nehork ez zuen sekulan jakin nun eta zer bilakatu zen emazte gazte hura, eta hola errexago konprenitzen dugu
|
zertako
auziak ez duen nihun ere bera aipatzen. Hura ere Olatek garbitu ote zuen?
|
|
|
—. horregatik altxatu dutela? Baina,
|
zertako
deabru lore xinple baten katik jandarmeriarat eraman dute gure mutikoa. Ez duk debekatua arauz kamelia baten ukaitea baratzean, ala ba?
|
|
|
Aski hire jakitate madarikatu horrekin! Trenkatu behar duguna duk, orain eta hemen,
|
zertako
jendarmek altxatu duten goiz honetan, argi zirrintan, lore txar baten gaitik. Hor, nonbait zerbait misterio baduk, guk ulertzen ez dugun zerbait.
|
|
|
— Zuk entzun duzu gure auzoko mutil gazte hura
|
zertako
kartzelatu duten goiz huntan?
|
|
|
Kazeta tzar hori,
|
zertako
deabru irakurri dut. Orain berantegi da, ez dut ez jakinarena egiten ahal, hori da gaitza!
|
|
|
Bere aurpegia ez dut hain garbi ikusten, lainotsu baizik. Edozein gisaz, ez dakit
|
zertako
horrela mintzo naizen, futitzen naiz azkenean, lehenago nuen haren beharra, orain hobe dut ahanztea eta hark ere ni.
|
|
|
Hunek, erremuntzina bat bildu din baizik eta ez zirela hola eta hola ekarrarazten ziren lege-gizonak. Gaitzitua, goardia joan dun apezari erasia zonbaiten egiterat hea
|
zertako
zeinuak jo zituen, nork galdegin zeion holako egitaterik! Apeza aldiz, samur, Joanesen atzemaiterat, nolaz afera ttipi batentzat herri guzia airean ezarri zuen, seila zahar usteldu batek ez zuela hainbeste ixtorio merexi.
|
|
|
... urteak joan... denbora joan... nausietxekandereak eztitu zitian, bai segur, nitaz arta gehiago hartuz: ...ri zitzaitala eta arras ontsa konprenitzen zitean gauza hori, nun ari zitzaizkian biak, aldizka edo betan, familiako seme bezala nintzela etxe huntan, beren haurra bezala konsideratzen nindutela eta horrengatik ene geroaz kezkatu behar zutela, eta hola beren ustez bainan" ez bortxaz he, hiaunez", berrogoi urtez goiti xerbitxu egin ondoan, erretreta on bat merezitua nuela, bai segur"
|
zertako
ez hik ere bestek bezala", eta hola sar nindaitekela" o, ez behala ez, bainan denbora puska baten buruan, hik nahiko dukalarik bakarrik, badakik Donapaleun baduk erretreta etxe bat, Giscaren emaztiak benedikatia, uste duka zer uhuria, halakoa eta holakoa han dituk aspaldi huntan eta hain dituk laket nun etxia ez die aipatzen ere, eta jakizak ez hizala ahantzia izanen, jinen gituk hire i... ..."
|
|
2008
|
|
|
Entzun dut Baigorriko auzo batean, Urdozen hain zuzen, muntatu zirela Toberak 1923an. Ez dakit
|
zertako
bainan erran didate Baigorriko erretora Etxart zena agertu zela kontra. Orduko gazteriak ez zion kasurik egin erretorari.
|
|
|
ten duzun bezala, kirola da pilota, ahusagailu bat, gizontasunaren eta zerbait gehiagoren lagungarri, guziz apezarentzat, eta horri denak ohartzen dira. Barkatu bainan
|
zertako
ez sala nik ere zutaz dakitana. Orai 54 urte ditutzu, ainitz adiskide orotan, Xubero gaineraino.
|
|
|
Artikulu honetan ez dugu azerketa luze sakonik egiteko asmorik, infor mazio larriena ematea baizik. Xoil eta gaingiroki azalduko dugu Réveilen sortzea, programa eta jokabidea, >
|
zertako
egina zen parte euskaraz, zein gerta era eta nola kontatu zituen bere ibilbidean, eta bereziki, zein eta nolakoak diren euskarazko idazlanak, generoak, gaiak eta testuingurua?, euskara eta idazleak.
|
|
|
Réveilen sortzeak esplikatzen du nork eta
|
zertako
egina zen. Paueko prefe turatik sustatua eta lagundua izan zen, Berdolyri eta Euskal Herriko hautagai errepublikanoei laguntzeko;, prefeturaren kazeta?
|
|
|
Ideologia aldetik Réveil> euskararen kontrakoa ez baina frantsesaren eta euskaldunak frantsestearen aldekoa baldin bazen,
|
zertako
zen erdia edo parte handia euskaraz argitaratu. Duda gabe, Euskal Herriko laborari ia guziak, funtzionario xehe gehienak (guarda, bidegile, tabako saltzaile?) eta errien terrientsa ez gutxi (eta haiek ziren Errepublikaren lehen lerroko soldaduak kanpainetan), hautesle eta are, militante?
|
|
|
irakaspena katixima politikoa baita), edo, alegietan bezala bukaeran irakas kizuna azalduz (hots,, lehen eta orai? nor ari den eta
|
zertako
laborariaren eta jende xehearen alde eta kontra).
|
|
|
Nondik! Nolaz eta
|
zertako
etorri da Geaxina plaza honetara. Punpeka zetorren!
|
|
|
Erraiten ere baitio: Etzira bakarrik iztildua izana, Bittor Sakelenekoak ere badu zuk bezainbat harturik, beraz ixil zaite othoi! Garrantzisua zen egun egitekoa nuen bidaia, bortxatua naiz hitzarmen berri bat hartzera! Zuk badukezu etsai bat! Ote dakizu nor den" Triuxela" horren itzaletik jokotrian ari zaitzuna eta
|
zertako
–Ez dut nehoren bildurrik! Gizon zuzena naiz eta erakutsiko dizut! Ez dakit!
|
|
|
Zerbait nuklear entseguren egitera etorria ote haiz honara? Hire puroek egin gibelondoa ikusi gabe
|
zertako
eskapatzen haiz hola?
|
|
|
Piripitek, uztartua zen zaldiaren gainerat jauzi egin zuen... moko ukaldika buru gaina ziztatuz... aldi bat... bietan... hiruetan, zaldia haserretu artino, irrintzika hasiz, zutituz... Piripitek segitu zuen... sudur ziloetan zizta zizta... azkenean zaldia erori zen... karroza gidariak ulertu gabe nork eta
|
zertako
zaldia kitzikatzen zuen. Jautsi zen eta kabala berriz zutitzen zuela, Hazkorrek, Piripiten jokoa ikusiz, xingar bat bildu zuen karrozatik eta sasipean gorderik jaten hasi zen.
|
|
|
— Hobe beraz; baina,
|
zertako
zoaz korrika. Zaude ene beha pixka bat!
|
|
|
— Baina ezetz, erran zuen Gorrailek trufatzeko airean, ez da puska bat falta delako galdua... eta gainerat
|
zertako
baliatzen zenuen puntta hori?... errautsaren uxatzeko denbora ederretan. Lohiaren biltzeko euritetan?
|
|
|
— Zer da hemen? galdetu zuen haserretua,
|
zertako
laster egiten duzue zozo batzuk bezala?
|
|
2009
|
|
|
Arrantzale berria zen Zubeldia eta zaharra Silveira. . Ta hauek jaten dute/ zikina sobera/ jan behar ez badegu/
|
zertako
atera??, bota zion Zarauzko malekoian korrokoia uretatik ezin atera zebilen Zubeldiak.
|
|
|
Frantzisko Iturzaetak: " Jaunak
|
zertako
egin giñuzen, memoria ondo askatu!".
|
|
|
Bai, koleran naiz, errabitua! Ez dut konprenditzen
|
zertako
ez diaten bakean uzten ahal. Arantxa gaztea da, eta sobera sentikorra.
|
|
|
Gauzak puskaz lasaio dire, aitz libre. Ez dakit ongi
|
zertako
hala den, tartezka pentsatzen dut hori traba ez beharra bat dela, baino ez diot kupeta ematen ahal, ni baino azkarragoa da.
|
|
|
Seko lasaitua da lehenosio tinkatzen gintuen korapillua. Berritz gure elkartasuna atxematen dugu, illunpean argi bat pizten den bezala bidea erakusteko Ni, trufaka,
|
zertako
–Maite duzulako neri errabiazterat. Errabiatua zara?
|
|
|
Nere burua defenditzeko ez dakit justu zer erran. Eta ez dut konprenditzen
|
zertako
hitz horiek atake baten iduria duten. Librea eta independentia, bai, hala naiz. Orduan?
|
|
|
Biek ez ahal dire elkarrekin ametitzen ahal? Eta zer aipatzen nau senarrez,
|
zertako
. Ez gare hortan.
|
|
|
Ez gare hortan. Eta izanik ere,
|
zertako
ez?
|
|
|
Zer nahi duzu egitia holakoetan, he? Ez nuen horren agudo espero nere Beñat, baino zer, hemen zen, bisaria piska bat nekez xuritua, baino begietan eta ezpain iskinetan munduan izaten ahal den goxotasunik ederrenekin, orduan,
|
zertako
ez hartu heldu zen bezala?
|
|
|
Aire freskua eskaintzen zian. Ohartua izango zen sobera direktoki presatzen ziala. Nik, oh, bai, bai,
|
zertako
–Holako xantza dela lanetik gelditzia pentsatzen baldinba duzu, beharbada erran nahi du ez zarela gustoz ari.
|
|
|
Eta bere anai beltz eder hura. Ez nau egundaino begi txarrean begiratu, eta nik ere, ez diot desgustorik erakutsi, orduan, beharbada, eta nik ez billaturik ere,
|
zertako
ez?
|
|
|
Gizon batek ireki zien atea; hari Luziaren galde egin eta
|
zertako
eta duda pixka bat egin ondoan, sukaldera sarrarazi zituen.
|
|
2010
|
|
|
Eta uda betean beroki eta galtza lodiekin ateratzea bezala da musikarekin kantatzea... Kantore batetan, kantorea bera duk jaun eta jabe,
|
zertako
behar lizate musikaz estali. Nork erran zuan musikarekin kantatu behar zela?
|
|
|
Biziki musika ederra egin du kantu tradizionalekin (nahiz kritikatua izan den Xiberoan), Mikel Laboa eta beste batzuk bezala. Horra
|
zertako
, guk musikariek, segitzen dugun musika egiten Euskal Herrian. Diska hunentzat, Xiberutar kantu herrikoi batzuk hartu ditut, adibidez Ahaide delizious huntan, Bortian Ahüzki, Urtxapal, eta jazz, elektro dub, afro beat estiloetan konposatu.Badakit puristek ez dutela gustukoa izanen baina egia erran, musika denena da, kantuak denenak. Hemengo kantua eta musika bizi da:
|
|
|
Errolan ezeren truke hil genuen Kixmi jaio eta gurea egina betiko geratu baitzen zapaltze izpiritualareki hasi gine eta orduko jada ez zaigu ez eta herioa geratzen orai xaki bikala hil behar Espainialat eta Frantzialat xaten ematekos ez gira ez eta hiltzekos libre eta orenin
|
zertako
kexu goten zizte egun osoz arianda marianda sukalde zaharra kedar beltza biper gatza talomalo bertza zilo arla marla kin kuan kin portan zela portan min arraxinalet marraxinalet xegeren megeren kirun karun plet xirristi mirristi gerrena plat olio zopa kikili salda urrun bero edan edo klik ikimikiliklik
|
|
|
Gerla pito zikina!!! Nork adieraziko digu
|
zertako
hogoi urteko mutiko batek bere Larrun mendia ez duen sekula berriz ikusiko. Behar bada, azken euskal hitzak enekin eman ditu, egin ere azken muspartida.
|
|
|
—Esadak, hik, hain lagunkaria haizenez gero: zartakoak
|
zertako
balio du, pegarra hautsi eta gero?
|
|
|
Aldrebes dira gauzak... Hara, konparazio,
|
zertako
haritz handi honek ote dauzka zintzilika ezkur kaxkar horiek, eta kuia ederrak, berriz, bazterrik bazter herrestan ibili behar du?
|
|
|
—Ez da zentzuzkoa, Nasreddin. Ematekotan,
|
zertako
nahi duzu bilatzea?
|
|
|
—Inolaz ere egokiak dira zaplaztekoak. Baina,
|
zertako
gainetikoak baztertu?
|
|
|
Hotza
|
zertako
–
|
|
|
—Behin ere ez da jakin
|
zertako
bizi zen —erantzun du Hodjak—, zertatik hil den nekez da jakingo.
|
|
|
Hotza
|
zertako
–78
|
|
|
—Baina, horretaz, barre
|
zertako
egin duzu?
|
|
|
—Eta hik,
|
zertako
darabilk pipa ahoan, non ez baituk tabakorik?
|
|
|
Eta
|
zertako
garbitu behar zarete?
|
|
|
Baina
|
zertako
Zuhaitza fruiturik ez baldin badu. Eta zertako fruitua inor ez baldin bada jateko?
|
|
|
Baina zertako Zuhaitza fruiturik ez baldin badu? Eta
|
zertako
fruitua inor ez baldin bada jateko, aingeru bukatua 184 25/ 09/ 2010 08:58:46
|
|
|
Eskema bat egiten dit erranez ez dela osoa zeren Mundu Sortzailearen hierarkian ez baitu dena ulertu. Ohartzen naizelarik Hannak juntatzen zuela aberea Hiruaeta Aingerua Bosta, ulertzen dut azkenean
|
zertako
ene Maisuak erran zidan solasaldien hastapenean: " Aingerua eta aberea lanean lotuak ditun".
|
|
|
Beraz
|
zertako
‘manamenduak’, zertako agindua?
|
|
|
Beraz zertako ‘manamenduak’,
|
zertako
agindua?
|
|
2011
|
|
|
ez dago inolako aukerarik horretarako. Bietako bat ateratzen da, beti eta nonahi, irabazle.
|
zertako
, beraz," hizkuntza aldaera edo hizkuntza beregain biren arteko elkarbizitza iraunkorrra" adierazi nahi duen diglosia horretaz jardun. Irtenbide seguru bakarra dugu hiztun elkarte txikiok, bizirik segitu nahi badugu:
|
|
|
Zergatik alda beraz, orain arte jarraitu den bidetik? Bai,
|
zertako
hamalaugarren zenbaki hunetarik harat agerkari hau dena euskaraz idatzi?
|
|
|
Argitzen ez gaituen poesia, maitemintzen ez gaituen [jakintza,
|
zertako
on?
|
|
|
Orain arte uste nuen oro hala zirela. Horra
|
zertako
kalitzen ditudan ahal guztiak. Zer diozu ene sinesteaz eta egitateaz?
|
|
|
Sulfata eta superphosphata zer diren eskuaraz adiarazi nahi lukenak baluke behingo lan. Horra
|
zertako
Laborarier mintzo garenean ere, asko gauza ematen ditugun, zabal zabala, frantsesez, ezin bertzea delakoan eskuaraz emateko.
|
|
|
Mintzo naiz behi esnedunez. Bertze abereak baino minberago direla, orok dakigun gauza da, eta ezagun da
|
zertako
. Ez dakigu naski zertako diren ere hauk gehienik edan behar dutenak, eta on da orok jakin dezagun gauza hau.
|
|
|
Etsai horiek ez da erran behar gaixtakeriaz ari zaizkiola sagarrari, ez eta ere guri bidegabe egin nahiz. Ez dute deusentzat, ez nehorentzat begigoarik; beren ongiaren ondotik dabiltza, eta horra
|
zertako
ikusten ditugun gauzarik hoberener aiherrago zaizkiela: haiek ere, guk bezala, ona baino laketago hobea.
|
|
|
Udan xuriz bezti da, erran nahi baita, gorputzetik jauzten zaiola ile xuri bat bezala;
|
zertako
deitzen baitute frantsesez lanigere, ileduna. Ikusi dukezu sagar adar batean mutxidura bat bezala, xuri xuria, gune bat guztia hartaz hartua.
|
|
|
Ezagutua da apal dauden sagarretan egiten duela ihizi horrek herexa gehiago, ezen ez goiti hel ahala doazenetan. Hona
|
zertako
: haizea eta eguzkia ez ditu alde:
|
|
|
Beraz, tinkatzera heldu bada lur bat, nola orduan geroago eta xuhurrago baitoakio airea barnerat, izari berean ere eteten dira gure langileak; edo badoaz handik airea hobeki aritzen duten guneetarat, edo ere hiltzen dira han berean. Horra
|
zertako
erran dugun azken aldia pentze zaharretan, lurra tinkatuz doalakotz, galtzen direla lehenik erroa luze duten belarkiak: ez hori han hazkurririk ez luketelakotz, baina zeren eta hazkurri hura gordinik baitago, gure ihizi xeheak ez baitzaizkio alha, airerik ez ukanez.
|
|
|
Heze nahi dute lurra, baina, ez itoa; horra
|
zertako
, ur soberakina beheiti irensten ez duten lurretan galtzen diren gure langileak, edo ez diren ari axalerat baizik. Ezagun da zertako:
|
|
|
Heze nahi dute lurra, baina, ez itoa; horra zertako, ur soberakina beheiti irensten ez duten lurretan galtzen diren gure langileak, edo ez diren ari axalerat baizik. Ezagun da
|
zertako
: lur ito hartan ez da sartzen airerik, edo guti.
|
|
|
hein batetarik harat uzkurtzen ditu hotzak. Horra
|
zertako
neguan geldirik dauden. Ederki egina baitu hori ere gure Jainkoak.
|
|
|
Honek, bizkitartean, edo edarian edo bertzela, irentsi zituzkeen hazi berak, baina, ez dute haren baitan atzeman lokiarik, bertzean bai, aldiz. Horra
|
zertako
bata garaitu duen gaitzak eta bertzea ez iduriz hunki ere.
|
|
|
Baina, erroak ez janik ere, trenkatzen baditu bakarrik bere bideen egitean, orobat ahultzera jin liteke edo ere osoki galtzera landarea. Horra
|
zertako
bertze biderik hartu duten, jakin nahi zutenek xuxen zer duen jaten satorrak.
|
|
|
Har zuriak, gure etsairik gaixtoenak, dira haren hazkurririk maiteena. Horra
|
zertako
satorrak erosirik ezartzen dituzten, ahal dutenek, har haiek nagusituak diren lurretan. Horra ere nondik dioten batzuek, ez dela behin ere lur batean satorrik sobera.
|
|
|
Hauk behar ditugu, bada, arta gehiagorekin hotzetik begiratu. Hona
|
zertako
, haien eta geure honetan. Ikertzaileek atzeman dute hauxe:
|
|
|
Ur hori neguan behi esnedunak edan baleza hotzik, ezagun da hozturik ezar liezaiokeela barnea, eta hotzaren ondorioz esne gutiago eman lezakeela. Horra
|
zertako
manatua zaigun neguan behi esneduner eman diezaiegun ur epela, hartu nahi duten bezain beroa, edatera. Ongi heltzen dira hola egiten dutenak, esne gehiago heldu baitzaie eta hobea.
|
|
|
hezeak hazkurriarekin batean ematen baitie edaria. Horra
|
zertako
neguan ezin alharaziz behi haiek kanpoan, barnetik ematen ohi dieten bazka heze zenbait, hala nola, beterraba eta arbia, baina, ahalaz idorrarekin nahasirik. Ezen berik emanak balitzaizkio abereari, hauts liezaiokete barnea, hozturik ezar ere bai, zeren eta halakotarik itoka ari baita aberea.
|
|
|
Zakurraren sabelean du har harek bere sorgia, han du ere bere alhapidea, han ohi da hazten eta emendatzen. Baina, zakurrari ez dio har harek bururat ematen; horra
|
zertako
, nahiz badaukan har haietarik edozein ardi eta ahari baino anitzez gehiago, zakurrak ez duen burtzororik.
|
|
|
Hona
|
zertako
. Gosea ikusten duen behiari laster gutitzen zaio esnea, eta behin gutituz geroz neke da honen berriz emendaraztea, emanagatik jatekoa.
|
|
|
Eta ikusia ezin daiteke uka, nahiz ez dakikegun zertako den ikusten dugun bezalako. Egun oroz ikusten dugu eguzkia agertzen, ez baitakigu gutiz gehienek
|
zertako
.
|
|
|
Hauxe ere ikusiz ikasi gauzetarik dugu. Nehork ez lekike erraten xuxen
|
zertako
bazka hezea esnetsuago den, ezen ez idorra. Bakoitzak ikus dezakeena da, bizkitartean, hola doazela gauzak eta ez bertzela.
|
|
|
Hemen ere badakigu hola dela, jakin gabe
|
zertako
ez den bertzela. Askok asko baderasate, ezen jakintsuek nekez aitortzen dute beren jakin laburra, eta, gauzaren orde, ematen digute bederen solas eta ele.
|
|
|
Hala ere, ez jakinagatik
|
zertako
edari epela alde duen esneak, badakigu hala dela: badugu, beraz, zeren jakinaren arabera ari.
|