|
2000
|
|
|
Haatik, hartan ere ez zuen arrakastarik izan, eta, handik harat, amaren behako urruna gero eta urrunagokoa egin zitzaigun, eta, hala, bertze aldi hartako amaren bertze behako hura oroitzen dut, dolore errabiatu batek errabiatua, noiz eta, kanpoan bazkaltzen ari ginela, osaba Joanikotek ele gozo batzuk eskaini baitzizkion eta begi keinu bat neskameetarik bati, Maddalen zeritzanari, zeinak, denborarekin, leku berezia hartuko baitzuen osabaren bizitzan eta zeinak baitzekizkien buruz mila kopla eta bertso, kozinari ezelenta izaiteaz gain, zeren eta bere ama zena ere halakoa izan baitzen eta harenganik ikasi baitzituen sukaldearen sekeretu guztiak. Baina,
|
zergatik
amaren behako hura: osabak amaren aitzinean zibiltasun arauak —horrela traduzitu ote genuke frantsesen civilité delakoa, jaun André? — hautsi zituelako ote zen, edo, hobeki, hitz gozo haiek eta keinu hura —edo haien antzeko hitz eta keinu abegikorrak— ez berari ez bere ahizpa Emilianiri eskaini ez zizkielako, ez orduan ez nehoiz?
|
|
2005
|
|
|
Leiho txikitik begira paratu zen berriz ere, eta aita ikusi zuen kalean behera pauso bizian oinez. Ez zuen imajinatu ere egiten zein zen egoera, ez zuen pentsatzen ere jarri nahi zergatik zegoen aita hain haserre eta
|
zergatik
ama ez zen etxeratu. Berandu zen.
|
|
2008
|
|
|
Egun on!
|
Zer
ama. Bakarrik hizketan?
|
|
|
•
|
Zergatik
Amak negar egiten du, galdatu zuen Pedrok.
|
|
2009
|
|
|
alde batetik, bere fede hura zuen, zartatua gelditu zena, esan ere, esan ez zion, bada, Ernestinari halako batean, kexu: . Ama Birjina espero nuen, eta hara
|
zer
Ama Birjina bidali didan Jainkoak?!??; zer geratzen zitzaion Reginari, ordea, bere fedetik kanpo. Aitak bere azken orduan arbuiatu zuelako gora begira jarri eta munduaren handitasunean amesten hasi zen; non geratzen ziren, baina, bere handitasun ustezko haiek guztiak:
|
|
|
–Bukatu da, Ernestina! Ama Birjina espero nuen, eta hara
|
zer
Ama Birjina bidali didan Jainkoak?
|
|
|
JOANA.
|
Zer
ama, ondoezik zaude?
|
|
|
alde batetik, bere fede hura zuen, zartatua gelditu zena –esan ere, esan ez zion, bada, Ernestinari halako batean, kexu: " Ama Birjina espero nuen, eta hara
|
zer
Ama Birjina bidali didan Jainkoak...!" –; zer geratzen zitzaion Reginari, ordea, bere fedetik kanpo. Aitak bere azken orduan arbuiatu zuelako gora begira jarri eta munduaren handitasunean amesten hasi zen; non geratzen ziren, baina, bere handitasun ustezko haiek guztiak:
|
|
|
–Bukatu da, Ernestina! Ama Birjina espero nuen, eta hara
|
zer
Ama Birjina bidali didan Jainkoak...
|
|
2010
|
|
|
Ez zaituzte ezagutuko. (amari)
|
Zer
ama. Zeri begira zabiltza?
|
|
|
Beti ere eragozpen nagusia —hizkuntza komunitateei buruzko ezagutza nahikoa garatu ahal izateko oztoporik handiena— bestelako bat izan da zalantzarik gabe, hain zuzen, hizkuntza komunitateari berari giza bizitzan bertan aurresuposatu izan zaion gehiegizko ebidentzia. Oharkabean geratu dira, halaber, ama hizkuntzaren beraren emaitzarik sakonenak, eta, zentzu horretan, errazago uler dezakegu
|
zergatik
ama hizkuntza zer den atzematen duen garai batek, egiaz, hizkuntza komunitatea zer den ere sakonago ulertzen duen. Orain arteko gure azterketatik, bada, zera bakarrik ondoriozta daiteke:
|
|
2012
|
|
|
LEIRE.
|
Zer
ama. Zerbait gertatu da?
|
|
2015
|
|
|
|
Zer
ama?
|
|
2017
|
|
|
–Alerik ez.
|
Zergatik
Ama Birjinak hartu behar ditik bere gain hire zarrastelkeriak?
|
|
2019
|
|
|
Ez duzu ulertzen
|
zergatik
amak ez dizun ezer esan, astero ikusi duzun arren, eta zergatik esan dion hain urrun dagoen Liberi. Eta zergatik ez dion aitari ere ezer esan.
|
|
|
3
|
Zertan
ama hizkuntzaren erabilerak Alzheimer dementziaz hunkia den pertsona batenulermenean eragiten du?
|
|
2020
|
|
|
|
Zergatik
Amak izena? Gure izenekin egindako jokua da. Trikitilarien artean oso normala da norberaren izena edo baserriaren izena izatea.
|
|
|
Zergatik esaten zion amak hori?
|
Zergatik
amak Saioa maite zuen eta bera ez. Zergatik ez zeukaten inongo harremanik lehengusu lehengusinekin?
|
|
|
Zer dira Miloko Venus edo Gioconda?
|
Zer
ama birjina eta itsas ontzietako branketako maskaroiak. Dirudienez, gizakia gizaki denetik da panpina panpin.
|
|
|
Eta planta horretan?
|
Zer
ama mota da zure ama?
|
|
2021
|
|
|
Haatik kinperrez gora mintzo niz heben, bai eta gain hortan ere, Xaho lehen beitzen, eta seküla hiruen artean norbaitek beste norbait kopiatü balin badü, ez da hura izaten ahal. Sallaberryk hamar bertset, Jaurgainek bederatzü, gorago ikusi dügün bezala, eta badakigü historialari horrek zoin baztertü züan eta zeren, baita ber gisan
|
zertako
ama düan aipatzen alabaren saltzale bezala, aita salatzen düelarik beste hiru idazleek, Xaho barne. Arrapikatüren düt halere:
|
|
|
Meabek aldarrikatu izan du emakume batek ez duela
|
zertan
ama izan, eta bere poemetan gutxitan irakurri ahal izango dugu bere amatasunari buruzko erreferentzia zuzenik, baina biri buruz mintza gaitezke. Batetik, emakume haurdunaren pentsamendua adierazten duena:
|
|
2023
|
|
|
Ama?
|
Zergatik
ama?
|
|
|
A ze presioa!
|
Zergatik
amek geure buruari galdetzen diogu, dena kontrolatu nahi dugu eta nota ona atera arte. Konplexuagoak, agian?
|
|
|
|
Zergatik
amek amagandiko edoskitzea uzten duten Amagandiko edoskitzea oso onuragarria da amarentzat eta haurrarentzat. Hori dela eta, bai Osasunaren Mundu Erakundeak (OME), bai UNICEFek, pediatrek eta emaginek gomendatzen dute era horretako edoskitzea jaio eta hurrengo lehen orduan hastea, modu esklusiboan mantentzea bizitzako lehen sei hilabeteetan, eta bi urte edo gehiagora arte jarraitzea, elikagai osagarriak gehituz sei hilabetetik aurrera.
|
|
|
Dena dela, egunen batean ezkonduko dira biak, eta zail izango dute lan egitea, baita zaletasunari denbora eskaintzea ere beharbada, norekin ezkontzen diren. Eta badaki horretaz zer edo
|
zer
amak. Badaki Grazianen moduko gizonak gutxi daudela, gehienak zurrunak direla, gustatzen zaiela eurek esatea noiz, zer, zelan egin behar diren gauzak, erabaki inportanteak hartzea, emakumeen bizimodua kateatzea, seme alaben helduaroko bizimodua antolatzea, etxeko andre helduei uzten dizkiete seme alaben janariari, jantziei, etxe barrukoari lotutakoak, hain garrantzitsuak ez ei direnak, nahiz eta garrantzi handikoak izan, azken batean haziera horretan datza.
|
|
|
|
Zer
ama?
|