|
2000
|
|
|
Zeren mundua galtzerdi bat bezalakoa baita usu, eta zeren, guk eraginikako irauliaren ondoren ere, lehengo idurirat eta betiko idurirat itzultzen baita. Eta, horrela, ni ere, aita Tomméren erranetan, apal nintzen, baina nola deus ere ez denak
|
zer
ere nahi lukeen, hala betetzen nuen neure ezdeustasuna loriazko eta banaloriazko amets handi haiekin, zeinak baitziren hodei iduriak, haizearen menerat zebiltzanak, Urbiaingo Hiponatik Urbiaingo Akinorat...
|
|
|
Uda partean atsegingarria da berokirik edo paltorik ez janztea, baina aldi berean traba da arropa horietako sakela ugari handietan berrogei mila gauza sartzera ohituta gaudenontzat. Nik bederen, ezin aro ederrarekin batean arindu; gainekorik eraman ezean galtzetako poltsikoak mukuru beterik eramaten ohi ditut, deusetarako ez diren
|
zerak
ere batzuetan. Gure etxeko giltzak, kasurako.
|
|
2001
|
|
|
Demokrazia zuzenaren aurkako guztiak, hitz gutxitan esanda. Luis Haranburu Altunarentzat, horregatik, galtzaile bilakatzeko arrazoien artean bazen beste zer edo
|
zer
ere, zuzenki Komuna osatzen zutenei egozten ziena, gainera: " Komundarrak alderdikeriari ekin zioten, zinezko aginterik etzuten lortu.
|
|
2002
|
|
|
Baina zu bezalako euskara modu baten seme, umezurtz izanagatik ere, ezin dateke gaizki.
|
Zeren ondotik
ere, zure prestutasuna, ohorea eta fama ona, baliatuko baitzaizu.
|
|
2003
|
|
|
Bai, alde horretatik liburu hau oso modernoa da. Hugoren gogoeta eskaintzen du, ez da bidaia liburu bat, ez da oporretako kontuak kontatzen dituen liburu bat, hori ere bada, noski, baina beste zer edo
|
zer
ere bada. Pentsalari handi baten gogoeta da, eta gogoeta horretan fatalista samarra den arren, herri naturala ikusten du, Euskal Herria herri naturalen arketipoa da berarentzat.
|
|
|
Berriz markatu eta berriz, Ezpadaukazu automobilik edo arin joateko
|
zerik
ere berdin da. Joan oinez beharbada.
|
|
|
Euskararen aldeko jarrera asko baretu dela euskaltzaleon ahotan dabilen kontua da. Eta, edozein aldarrikapenen aldeko tentsio puntuari gizarteak luzaroan euts diezaiola ezinezkoa bada ere, euskararen aldeko jarre retansusmatzen den gainbeheran beste zer edo
|
zer
ere badago. Izan ere, garai batean gure hizkuntza azkar baino azkarrago berreskuratu eta normaltzea espero genuen bertako hizkuntza nagusia bihurtzeraino, eta, egun, bat baino gehiago hasi da pentsatzen asmo hori soilik zonalde batJAKiN 130
|
|
|
Atzerapena
|
zerk
ere eragin zuen, goizeko hamaiketan Bermeoko arradan ziren hiru ontziak. Eta zereginari lotu zitzaizkion.
|
|
|
–Tira –esan nion, pentsatzen ari zenaz jabeturik– Larrialdi batean inor hartzen baduk ere ez egiok esan norekin etorri haizen, ez
|
zertara
ere.
|
|
2004
|
|
|
Horregatik osatu du liburu erabat berea den hau, gaur egungo gizarteari buruz uste duena agertuz, bide bat eskaini asmoz. Eta azalean bere argazki bikoiztua ateratzera ere ausartu da, 41 urteko Pako Aristik 21 urterekin Kcappo bere lehenengo liburua kaleratu zueneko argazki txikia erakutsiz, hogei urte pasa direlako argazki bien artean, eta denboraren iragan horrek sortu dizkion kezken eta halako
|
zeren gainean
ere idatzi nahi izan duelako urrestildarrak.
|
|
2005
|
|
|
–Ez dakit nork hil zuen eta ezta
|
zergatik
ere, baina zuk zerbait arraroa igarri izan bazenu honezkero jakingo nuke.
|
|
|
Auskalo zer. Nolotil eta auskalo beste
|
zer
ere bai. Koktel bat.
|
|
2006
|
|
|
Noizean behin gogoratzen da bere txikitako lagun Fernandorekin, baina ez dauka haren albisterik. Ezdaki non dabilen, ez eta
|
zertan
ere. Santanderra bueltatua izango zela pentsatzenzuen, arbasoen etxe aldera.
|
|
|
434 OC, I, 39 Dena dela, banakoaren eta kolektibitatearen (jende, nazio, arraza, etab.) elkarrekikotasunaz Ortega-k,
|
zertaz
ere momentuan jardun, gustu guztietarako agerpenak ditu: behin norbanakoa dena da, gero deus ez.
|
|
|
Zure buruaz kanpo egotearen bizipen estrainio hori... Ataka beretik pasatako beste batzuekin mintzatu naiz inoiz, denek baieztatu zidaten; are, zer edo
|
zer
ere irakurri dut, urteak pasatuta, eta badirudi, lekukotasun idatziei eta gaiaz arduratu direnen hitzei kasu egitera, nahiko arrunta dela. Baina alderdi fisikoa, gogorra izanagatik ere, ahazten den lehena da, bertan geratzen ez bazara edo bizi artean mankata uzten ez bazaituzte, bederen.
|
|
2007
|
|
|
Merinoaren Ibilbide horren barruan Astolako auzitegi zaharrean dagoen erakusketa birmoldatzea ere gura du Gerediagak: “Behin behineko erakusketa txiki bat dago bertan Durangaldeko hainbat berezitasun batzen dituena eta hori birmoldatu eta kultur ibilbide horren barruan integratzea gura genuke eta behar den moduan finkatu erakusketa, Merinoaren zein Durangaldearen inguruan batu daitezkeen bestelako
|
zerak
ere bertan bilduz”.Oraindik “oinarri sendorik” ez daukan egitasmo honetan lanean diharduela Astolako Zubiaurre Etxean egindako oroimen ekitaldian azaldu du Gerediagak. Bertan jardun zuten Jon Irazabalek, Nerea Mujikak eta Jose Luis Lizundiak.
|
|
|
Egunkariek bideoak ere sartu dituzte. Lehen esan dut egunkariak denda moduko zerbait bilakatzen ari direla, baina baita telebista edo irratiaren antzeko zer edo
|
zertan
ere. Medioen konbergentziarantz goaz.
|
|
|
–Horixe baietz. Ikerrekin moztu zenuela esan zenidan,
|
zergatik
ere bai, baina ez didazu esan zein den hainbeste maite duzun beste hori.
|
|
|
Voltaire-k legez, baina haren aurretik, Montesquieu-k ere historia unibertsalaren barneeneko arrazoia atzeman nahi du, historia politiko juridikoan175 Eta, hark bezala berriro (baina harengandik menpegabeki,
|
zerk
ere kontzeptu horren aktualitatea une hartan adierazten baitu), izpirituan atzematen dizu historiaren interpretazio razionalerako giltza, De l, esprit des lois (1748). Voltaire baino razionalista estriktoago, bordelesak gizarteen fisika newtondar antzeko bat paratu nahi du, historiaren mekanika bat:
|
|
|
fragmentoan199 Izpiritua beti, zer ezezagun hori? da(, dies unbekannte Etwas?) 200,
|
zerk
ere duen gizadia moral eta kulturalki bizkortzen, handitzen, duintzen201, eta zer ere, deus mekanikoa, ez den(, nichts Mechanisches?) eta ez arauen betetzea soil ere, baina indar bizi bat202 Izpiritua, etimologikoki:
|
|
|
fragmentoan199 Izpiritua beti, zer ezezagun hori? da(, dies unbekannte Etwas?) 200, zerk ere duen gizadia moral eta kulturalki bizkortzen, handitzen, duintzen201, eta
|
zer
ere, deus mekanikoa, ez den(, nichts Mechanisches?) eta ez arauen betetzea soil ere, baina indar bizi bat202 Izpiritua, etimologikoki:
|
|
|
Alabaina, literatura erromatar hoberena hitz, forma eta esamolde grekoak asimilatzeko ahaleginez josia dago. Eta Humboldt-en gardiz hala behar du, identitate nazionalak gordetzea merezi, besterenganako pasabidea denean merezi baitu, hots, norbanakoaren eta gizadiaren nobleagotzeko balio duenean,
|
zer
ere baita giza ahalegin guztien azken jomuga, ez nazioa bere baitan ixten duen itxitura bada86 Hizkuntza bikain askoak, mordoiloak, dira, baina horregatik ez da murrizten haien aiurri eta nortasuna, zernahi hartzen dutelarik ere edonondik, beren aiurriaren arabera hartzen eta moldatzen baitute, aiurri honen markak are areagotuz:
|
|
|
Historian behin bakarrik izan daiteke herri bat munduan argizuzia (historiaren marjinetako herriak behin ere ez!), gero ilunpean geratuko da betiko. Ez dago bigarren apogeorik580 Izan ere, izpirituaren alderdi ezberdinak gauzatzeko prozesuan baliabideak baino ez direlarik herriak, alderdi bat gauzatzeko bere Volksgeistaren egokitasunagatixe hautatua izan zenak, behin hori historian gauzatua izanez gero, emana eta agortua du,
|
zertarako
ere zegoen egokitua izpirituarentzat; izpirituak, historiak, ez du gehiago behar, eta ez zaio gelditzen oholtzatik betiko desagertzea besterik.
|
|
|
ezagutza zientifiko enpirikoa, badenaren ezagutza den bitartean (faktoarena), ezagutza filosofikoa badenaren arrazoiarena da, hots, errealitateak zer izan beharra daukanarena, razionalki ezagugarria izan dadin (fisikak edo historiak ezagutu ahalgarria, adbz.). Beraz, filosofikoki ezagutzen dugun errealitatea (h. d., arrazoimenak a priori dazaguena,
|
zer
ere baita razionaltasunaren aurrebaldintza ezinbesteko bezala aurrezagut daitekeena) ez da errealitatea bere zertzelada partikular erorkorretan, espazio eta denborazkoetan (adbz., historian,, anekdotak?, datu enpirikoak), baizik hura gobernatzen duen logika, zergatikoa, nahitaezkotasuna (historiaren bilakaera bidatzen duen barneko lege edo logika nahitaezkoa, zeinen tresna hutsak diren gertakari ... –
|
|
|
Fichte-k ateismoaren (edo panteismoaren) eskandaluagaz bere katedra galduko du berehala. Haren entzule eta solaskide miratuentzat hatse absolutua (beraz, demostraezina, hastapen absolutua bera delakoxe) niak nia ipintzean datza278,
|
zer
ere baita ororen abiapuntu eta zimentu, ez zentzu epistemologikoan bakarrik, errealenean baizik, Schiller-ek Goethe-ri berri ematen dionez Jenatik Fichte-ren solasaldiei buruz kontatuz279, hala «mundua pilota bat da niak sake ateratzen duena eta erreflexioan berak berriro jasotzen duena», hots, «niaren baitan bakarrik da
|
|
|
gizakia ez da mundura etorri izpiritu hutsaren moldeko, pentsamendu egina gero hotsekin janzten duena, baizik eta kreatura lurtar hotsetako bezala, haren hotsetatik, miragarriro, itxuraz sistema kaotiko baten bidez, handi, garbi eta izpirituala oro garatzen dela. Gizakiaren naturari hiztuna izatea dagokio,
|
zer
ere baita bere esentzia, eta esentzialki den hiztun bezala pentsatzen du eta jarduten du. Hizkuntzak harengan eragina duela esatea, hura hizkuntzan geroz eta bere buruaren kontzienteago bilakatzen ari dela, esatea bezala da.
|
|
|
Horrekin esantsua dago, objektibotasuna. Humboldt-en zentzuan? ez dela puntu finko batean erdietsi eta bukatua gelditzen den zerbait, baizik eta prozesu etengabe bat, helburu bat253,
|
zer
ere ari baitira banakoak zein nazioak eta gizadi osoa eraikitzen elkarlanean, izpirituaren lan azkenbakoa. Objektibitatea egin eginez doa giza historian.
|
|
|
1799ko ekainean Alexander A Coruñatik Kubarantz partitu da Hego Amerikako bidaia famatu luzera; irailean Gilen, familiarekin, Espainiarako abiatu da(). Bidaia horretan, harriturik, Euskal Herria deskubritu dizu,
|
zerk
ere bere proiektu guztiei norabide berri bat eman baitie, definitiboki bere bokazio intelektuala hizkuntz (ar) en estudiora zuzenduz. Alexander naturalista izango den bezala, Gilen hizkuntzalaria izango da.
|
|
|
1 Hizkuntzaren lehenbiziko hastapena, printzipioa, izpiritu unibertsala da,
|
zer
ere besterik ez baita, naturako izpirituaren zapaldan, gizadia edo gizatasuna bera baino, eta gizadia/ gizatasuna besterik ez, zu eta ni baino.
|
|
|
Sistema eta estrukturaren kontzeptuek ez bezala, ordea, organismoarenak dinamismoa adierazten du, sorkuntza naturala, ekinkortasuna, hain zuzen bizitzaren propioa (sistema bat, bizia bezala hila izan daiteke; estrukturak formari begiratzen dio). Organismoak gorputz bizidunak dira, hots, gorputz organizatuak eta berdenboran organizatzaileak, beren burua etengabeki autoorganizatzen dihardutenak («organisirtes und sich selbst organisirendes Wesen») 430,
|
zer
ere baita Humboldtek hizkuntzan ohartarazi gura duena.
|
|
|
Ezagutze eta jakite egiazko orok azkenean hartara jo behar baitu, erdiestera zer den zinez gizakia bere gaitasunaren arabera, unibertsoa atzemateko eta harekin bere burua eraldatzeko. Izateko indar eta sugarra ordea ez da izaten indartu eta piztua zerbaiten bitartez,
|
zer
ere izan baitaiteke ezagutu eta ulertua soilik, baizik begiespenaren bitartez, gizakia behin zer ere izana den, eta batura, zer izan daitekeen. Horregatik, bitarteko xede guztiak ahaztu eta azkeneko eta esentzialenera soil bagoaz, existentziaren zabaltzea da egiazko zabaltze eta ezagutze bakarra, eta hori izandako existentziaren begiespenaz bakarrik da posible bide historikotik [ez filosofiko hutsetik, baizik esperientziazkotik].
|
|
|
Ezagutze eta jakite egiazko orok azkenean hartara jo behar baitu, erdiestera zer den zinez gizakia bere gaitasunaren arabera, unibertsoa atzemateko eta harekin bere burua eraldatzeko. Izateko indar eta sugarra ordea ez da izaten indartu eta piztua zerbaiten bitartez, zer ere izan baitaiteke ezagutu eta ulertua soilik, baizik begiespenaren bitartez, gizakia behin
|
zer
ere izana den, eta batura, zer izan daitekeen. Horregatik, bitarteko xede guztiak ahaztu eta azkeneko eta esentzialenera soil bagoaz, existentziaren zabaltzea da egiazko zabaltze eta ezagutze bakarra, eta hori izandako existentziaren begiespenaz bakarrik da posible bide historikotik [ez filosofiko hutsetik, baizik esperientziazkotik].
|
|
|
Voltaire-k legez, baina haren aurretik, Montesquieu-k ere historia unibertsalaren barneneko arrazioa atzeman nahi du, historia politiko juridikoan berak. Eta, hark bezala berriro (baina harengandik menpegabeki,
|
zerk
ere kontzeptu horren aktualitatea une hartan adierazten baitu), izpirituan aurkitzen dizu historiaren interpretazio razionalerako giltza, De l, esprit des lois (1748). Voltaire baino razionalista estriktoago, bordelesak gizarteen fisika newtondar antzeko bat paratu nahi du, historiaren mekanika bat:
|
|
|
Konkluditzeko: «Le même mot, dans toutes les langues, peut donner des idées différentes, parce que tout est métaphore, sans que le vulgaire s, en aperçoive» (ene azpim.) 1042 Gauza bera dio Humboldt-ek, luze arakatu eta gero, «Gizadiaren izpirituari buruz» fragmentoan1043 Izpiritua beti «zera ezezagun hori» da («dies unbekannte Etwas») 1044,
|
zerk
ere duen gizadia moral eta kulturalki bizkortzen, handitzen, duintzen1045, eta zer ere «deus mekanikoa» ez den («nichts Mechanisches») eta ez arauen betetzea soil ere, baina indar bizi bat1046 Izpiritua, etimologikoki: hatsa; hortik, arima, bizia?, askatasuna eta kreatibitatea da, berria sortzeko ahalmena.
|
|
|
Konkluditzeko: ...es les langues, peut donner des idées différentes, parce que tout est métaphore, sans que le vulgaire s, en aperçoive» (ene azpim.) 1042 Gauza bera dio Humboldt-ek, luze arakatu eta gero, «Gizadiaren izpirituari buruz» fragmentoan1043 Izpiritua beti «zera ezezagun hori» da («dies unbekannte Etwas») 1044, zerk ere duen gizadia moral eta kulturalki bizkortzen, handitzen, duintzen1045, eta
|
zer
ere «deus mekanikoa» ez den («nichts Mechanisches») eta ez arauen betetzea soil ere, baina indar bizi bat1046 Izpiritua, etimologikoki: hatsa; hortik, arima, bizia?, askatasuna eta kreatibitatea da, berria sortzeko ahalmena.
|
|
|
Pentsamendua berdin ebakia dago hiruretan, hizkuntz zati adierazketariak ezberdinak dira. 2) «Atomo» berbak jatorriz
|
zer
ere bat zatiezina esan gura du; gaur badakigu zer hori zatigarria dela, eta atomo esaten jarraitzen dugu (kontrarioa pentsatuz). 3) Askotan ideiak azaltzeko hitzak falta zaizkigu (pentsamendua badago, hitza ez).
|
|
|
hartuz doala951,
|
zer
ere nabariagoa baita esaldia (mundua) josteko hizkuntza bakoitzaren tankeran, sintaxian, hitz bakanetan baino952 Gogora dezagun, azkenik, «egia objektiboa indibidualtasun subjektiboaren indar osotik sortzen (dela). Hizkuntzagaz eta haren bitartez bakarrik da hori posible»953, eta nortasun (hizkuntza) indibidual eta nazionalon subjektibotasuna dela, elkarlanean, denboraren etorrian helburura hurrantzen ari dena, ezagutzaren objektibotasunera954 Hori dena funtsezkoa da Humboldt-en hizkuntz filosofian.
|
|
|
Orain, edozein hitzetan ez digu zuzen zuzen hizkuntza osoak bere presentzia iragartzen (sarea bera, non ere baita hitza puntu bat, ezkutua da), baina edozein hitzetan soinu egiten du nolabait hondoan haren familia eta eremu lexikal eta semantiko osoak, ez boz biluzak bakarrik948 Munduan bereizi eta zeinuztatu (berbatu, hitz tu) ahal litekeen
|
zer
ere mugabakoan, de facto bereizten/ berbatzen dena, errea
|
|
|
Hitz guztiek, beraz, eta judizio guztiek, elkar argitzen dute, denen artean, batak bestearen zentzua mugatuz eta osatuz, munduaren ikuskera bat bere posibilitateetan infinitoa ehunduz, berrirokor edo aldakorra betiro. Mundua,
|
zer
ere den bera, hizkuntzaren barruan da. Eta horregatik bakarrik izan daiteke eta da diferentea gizakiaren kasuan banako bakoitzarentzat (bakoitzari modu diferentean soinu egiten dio hitz bakoitzean hizkuntza osoaren hondo hark, hots, munduak), eta da diferentea hizkuntz komunitate bakoitzarentzat, hizkuntza bakoitzak bestela egin duelako, hitzak edo zer selekzionatu bakanak baino gehiago?
|
|
|
Lizentzi izan bedi hemen bidenabar pare bat ohar, hagitz diferenteak itxuraz, baina beren artean zerikusirik gabekoak ez apika, aurrera baino lehen. ...eratura, ez teatro, ez zientziarik zuena gizarte dotorean dastagarririk, zarpaila, gaizki landua, gabea Gortean solasteko edo zientzian baliatzeko adinarik, rustikoa, frantsesari behar izaten baitzion lekua utzi biziera sozial elegante samarreko edozertsutan, ordea bat batean piztu eta eztanda harrigarrizko baten fruituak alor guztietan eman ahal baititu mila ustegabeko eta uste ezindako moduetan,
|
zer
ere egiten ari direnak bere hurbil hurbilekoak direlarik, lagunak (Goethe, Schiller), bere anaia, bera, baina baita ere Alemania osoa Baltikotik Suitzako hiri alemanetaraino, hizkuntza bera izango balitz bezala itzartu eta bere bere baitatik udaberririk oparoena sortzen hasia dena geografia guztian. Humboldt-en belaunaldiarentzat hizkuntzaren autokreatibitatea (dagoenean dago hori, beti ez dauka zergatik nabarmena izan) esperientzia bat da.
|
|
|
Alabaina, literatura erromatar hoberena hitz forma eta esamolde grekoak asimilatzeko ahaleginez josita dago. Eta Humboldt-en gardiz hala behar du, identitate nazionalak gordetzea merezi, besterenganako pasabidea denean merezi baitu, hots, banakoa eta gizadia nobleagotzeko balio duenean,
|
zer
ere baita giza ahalegin guztien azken jomuga, ez nazioa bere baitan ixten duen itxitura bada816 Hizkuntza bikain askoak «mordoiloak» dira, baina horregatik ez da murrizten haien aiurri eta nortasuna, zernahi hartzen dutelarik ere edonondik, euren aiurriaren arabera hartzen eta moldatzen baitute, aiurri horren markak are areagotuz: ikustea dago, ingelesean azentuak nola jokatzen duen (ezberdin, adibidez, erro germaniar eta erro latinoko hitzetan) 817; persierak lexikoa arabieratik hartu du gehiena, baina gramatika indo germaniko garbi batean jasoa818 Hizkuntza bakoitza, herri eta hizkuntzen artekotasunean bizi da, elkarri eragintzan, hartu eta emanean.
|
|
|
Orain arte esandako moduan, jatorrizkoa errazago irakurtzen da aldaera baino, eta
|
zergatik
ere badakigu: aditza aurrerago duelako.
|
|
|
– Badakizu ezetz, Luis. Ez dakit nondik atera duten, ezta
|
zertarako
ere.
|
|
2008
|
|
|
|
zer
ere prestatu baitzuen, hura guztia gal zezala (Nicolaus de moribus gent.). Baiña nik uste dut ezen etzela halako sententziaren emaiteko premiarik, bera baitago emana.
|
|
|
Pentsatzen dut eraginen bat izango dutela niregan. Baina ez dakit zehazki zerk eragiten didan, ezta
|
zergatik
ere.
|
|
2010
|
|
|
Hori da nire apustu eta helburua eta horretara biltzen da funtsean arestian aipatu dizudan euskara totalaren afera: tradizioa errotik ezagutzea eta hizkuntzari ahalik eta zehaztasun handiena ematea,
|
zer
ere baita asmoa eta haren araberako tresnak baliatzea. Susmoa daukat gaur egun estandarizatutako hizkuntz ereduak sobera mugatzen dituela gure aukerak, sobera traba eta beldur barreiatzen dituela hizkuntza baliatzen dugun guztion artean eta, nolabait, gehiegi egiten diogula muzin gure aurrekoek menderen mende eraiki duten literatur tradizio eta ondare prosodikoari.
|
|
|
Baina horrek ez zien gehiegi laguntzen, ez baitzekiten nork bidalia zen, ezta
|
zertarako
ere.
|
|
|
Alde batetik ez zitzaidan guztiz desatsegina egiten diskurtsoaren tonu ezohikoa, normalean gogaitu egiten gintuztelako" euskarak behar zaitu" bezalako lelokeriekin. Bestalde ez zegoen garbi nora gindoazen, ezta
|
zertarako
ere.
|
|
|
Dirua eta kultura gazteleraz irabaziko ziren, orduan, baina gazteleraz egiteak beste zentzu bat ere bazuen. Euskara zergatik baztertu behar den azaldu ondoren,
|
zertarako
ere azalduko zen:
|
|
|
– Ikusgarria baina kanporatzeko ez bestekoa datekeen zer edo
|
zer
ere egin genezake; berbarako, elkarretaratze isila.
|
|
|
Den guzia bilakatuko da
|
zer
ere bilakatu behar baita, eta ez itxurak erakusten duena.
|
|
2011
|
|
|
–Eta baita
|
zertarako
ere, gaineratu zuen poliziak?: gu isilarazteko.
|
|
|
Neskak eta biok topo egingo genuen berriro. Ez nekien non, ez nekien zergatik, ezta
|
zertarako
ere, baina enkontru bat izango genuela tematu zitzaidan kaskezurra. Eta irudipen hartan, neure burua ikusi nuen Neskaren etxean ate joka.
|
|
|
Gaur sabaian egingo duk lo. Eroango diat izara edo oihalen bat eta jateko zer edo
|
zer
ere bai. Hi ahalegindu hadi isilik eta ondo gorderik egoten.
|
|
|
Jainkoak eta mundua, mitoa eta arrazoimena, politika eta erlijioa, bat dira: izatea eta gizon emakumea harmonia osoan bizi dira,
|
zerk
ere tragedia ez duen ignoratzen, baizik baiesten. Eta gero?
|
|
|
Baina,
|
zerk
ere egiten baitu gauza hori, anitz eta anitz aldiz ikusia izan da behin agertzera utzi esnea ezin daitekeela nehola ere aitzineko izarira ekar. Eta ikusia ezin daiteke uka, nahiz ez dakikegun zertako den ikusten dugun bezalako.
|
|
|
—Ikusten dut, zure solas horietarik, zertako, lanean azkarkiago ari garenean, behar dugun nasaikiago jan,
|
zertako
ere hotzak barnea irekitzen digun, eta beroak aldiz tapatzen. Lanak indarra badarama, eta kanpoko hotzak barneko beroa.
|
|
|
Guztiaz ere, zer edo
|
zer
ere antzematen du, egia esan, zeren eta oso nabarmenak baitira antiojodunaren gorakoak eta garrasiak. Antiojodunak azterketaren ordezkagiria galdu bide du, eta azterketaren ordezkagiririk gabe oso zaila gertatzen da gainerako pauso guztiak okerka ez ematea.
|
|
2012
|
|
|
Baita indarkeriaren gaitzespen erabatekoa ere. Besteei leporatzen digute GAL eta ez dakit
|
zer
ere egon direla: nik edozein eratako terrorismoa irmo gaitzetsi dut beti, ordea, haiei ez diet entzun sekula 900 biktima eragin dituen indarkeria gaitzesten.
|
|
|
eta,
|
zer
ere preziatuagorik bailekioke
|
|
|
|
Zer
ere baitut egin,
|
|
|
|
Zer
ere geure baitarako dugun bero berotan deliberatzen,
|
|
|
zuei nago ene bihotz oso osoz; eta
|
zer
ere
|
|
|
»... Mirandetar lon «Euzko Gogoa, nespiritismozaz idazten asi zanetik ez zait tsegin euskera poliki idazten dun arren.Andimak idatzi dunez, gazte da Mirande ori. Gazte bai, baiñan buruarin edo arro edoez dakit
|
zer
ere espiritismoaz idatzi zunean ainbeste kirtenkeri egi bailiran idazteko, taorain Gernikan beste astakeri ta ausarkeri oiek. Fagoagari orrezaz zerbait esan omendiote, alegia, orrelakorik ez ateratzeko?(...) Etxaniz ere atzeratuko da, garbi mintzatzenbagakio.
|
|
2013
|
|
|
Hara gaur sekula nahiko ez nukeen kontu bati buruzko zutabea. Gaur nahiago nukeen uztailaren 25ak, Dia da Patria Galegak utzitako gaita eta bandeira bestondoaz mintzatu; baina, lagunok, Santiagon gertatu den tren istripuak dena itzulipurdikatu du, ez soilik bagoiak, baita gure baitan zer edo
|
zer
ere. Aurten ez da uztailaren 25ik izan, 24an geratu dira denbora baterako egutegiak:
|
|
|
Baina honetaz nahikoa. Beste zer edo
|
zeri
ere egin diozu aipu. Bi adibide daudela esan duzu.
|
|
|
Bazter guzietan soldadoa, goizetik arats, lerroka, sugea bezala herrestan, edo jauzika, edo lasterka, edo grenada botatzen besogainka.
|
Zer
ere baitu bere lan berezia gerlako gizon bakotchak, hartan da gehienik eskolatzen.1217
|
|
|
–Konparazio hau irakurri edo entzun dudalakoan nago, baina oroimen txarra dut eta, ez dakit non ezta
|
zertarako
ere, baina orain nirerako ongi datorkit?: hasten denak kontu egin dezala belar oso txarrak dituen lur onura gabean baratze bat egiten hasten dela, Jaunak bertan atsegin har dezan.
|
|
2014
|
|
|
Komunetik gelara noa eta ordu erdi inguruz masturbatzen naiz tiraderan gordeta neukan Z ren argazki bati so hasierako bost minutuetan, ez dut oroitzen noiz sartu nuen argazki hori hor ezta
|
zergatik
ere; izan ere, ziur dakit ez dudala orain arte helburu kitzikatzaileetarako erabili eta tiradera oro har dago, Z fisikoa alboan nuen bitartean ez nuen behar49, jakina denez orokorrean bakarkakorako askoz pizgarriagoa izaten delako desira iristezinen abaroan berotzea, fantasietan alegia, baina tira, orain Z aldatu denez egitatekotik fantasiaren esparrura, ahalmen hori eskuratu du berriz, hots, ni ... Egiatan beheko ezpainaren posizioa izan da gakoa, haragi puska hantuak ez baititu erabat ezkutatzen aurreko hortzak, hainbeste gozatu dut horiek hozkatzen, belarri atzetik ihes egiten dioten zenbait ile urdindu ere, hainbeste ulu egin dut horiei tiraka.
|
|
|
bi hildako ditugu, eta ezer gutxi dakigu. Ez dakigu nor diren, ez dakigu nork hil dituen, ezta
|
zergatik
ere. Hildakoak biluzik daude eta oraindik ez dugu dokumentaziorik aurkitu hilketen lekuetan.
|
|
2015
|
|
|
Konparazio hau irakurri edo entzun dudalakoan nago, baina oroimen txarra dut eta, ez dakit non ezta
|
zertarako
ere, baina orain nirerako ongi datorkit? :
|
|
|
4 Poztuko naiz Erromako gutun hori ikusteaz; bada, agiri ofizial hori berehala ez badator ere, dirudienez, ziurra da. Ez dakit zer aldaketa ekar dezakeen ezta
|
zergatik
ere. Egoki da, berorren aitatasuna, aita bikario frai Anjelen zain egotea, beste aukerarik ez balego, eginkizun hori emanik, betetzen hasteko ordua ez duela ikusi pentsatzeko motiborik ez ematearren, guztia begiratuko baita.
|
|
|
Euskal
|
Zerak
ere edozein praktika onar lezake, baldin eta kredoaren kodeak eta gurtze komunitateak zernahi den praktika hura adierazle hutsarekin artikulatzen badute. Kontu praktikoa da:
|
|
|
Partzialki batzen dira, une partzialetan baina unibertsal gisa jokatuz. Horrek ez du esan nahi euskaraz egiteak, ezta euskal
|
Zerak
ere, antagonismo eta aniztasun guztiak gaindituko eta disolbatuko dituenik; ezpada, antagonismo gaindiezin asko artikulatuta, horiek guztiak" izen" batera biltzen. Hori izango dela guztiek komun edukiko dutena, han bildu eta elkarrengandik agentzia berria sortuko dutela.
|
|
|
Hala gauzak, gogoratuko dut nominalismo estrategikoak pragmatikara biratu duela bere burua, izendatzea eta haren efektu performatiboak praktikara mugatzeko. Horregatik ere esan liteke, esan nezake, euskararen aurka jo behar dugula, bai eta euskal
|
Zeraren aurka
ere, horiek esentzia gisara aurkeztuta enuntziatu hutsak direnean, hots, pornografikoak direnean. Euskara sinbolo eta euskara adierazle hutsari euskaraz jardutea kontrajarriko nioke.
|
|
|
Adrenalinaren aurretik, edo harekin bateratsu, amorru puntu bat. Hitzaldiarekiko espektatibak sortzeak deseroso sentiarazi banau, aitor dezadan,
|
zeragatik
ere bada: azkenean hitzaldia ez dakardalako behar besteko ganoraz prestatua.
|
|
|
" Azken 36 urteetan nagusitu den zigorgabetasuna" salatu du German Rodriguezen anaiak. " Nork tirokatu zuen nehork ez dit azaldu, nork eman zuen tiro egiteko agindua eta
|
zergatik
ere ez" du gehitu. Erantzukizun judizialik eskatu ez dela salatu du.
|
|
2016
|
|
|
Ordutik aurrera zeinek, zergatik, zertarako galdetuz pasa ditut urteak. Kostata, baina lortu nuen zeinek egin zuen jakitea, inoiz ez zergatik, ezta
|
zertarako
ere, edota egindakoak zerbaitetarako balio izan zuen.
|
|
|
Datuak ez daudelako adin taldeetan sailkatuta. EAEko populazio piramidean 2016an 35 urtetik gora dituzten herritar erdaldunenen kopuruek literalki jaten dituztelako 35 urtetik beherako populazioan datu sendoz nabarmentzen ari garen gorakada, ez bakarrik gaitasunean,
|
zertan
ere bai, baizik eta guretzat askoz garrantzi handiagokoa dena, baita ere, euskara ama/ lehen hizkuntza eta euskara etxeko erabilera hizkuntza bakar/ nagusi gisa.
|
|
|
Nafarroa izkiriagai zituenak ere laga zizkigun, eta hauen artean, guri bereziki interesatzen zaigun Ensayo historico critico de la legislacion de Navarra aipatu beharra dago. Zuaznabar Madrileko agintariei gehien gustatzen zitzaien aurpegia jartzen saiatu izan zen betiere, administrazioan oraino gorago egitearren, kosta ahala kosta,
|
zeren truke
ere; hortaz, 1821.eko lehenbiziko edizioan konstituziozaleen balakurako esandakoak geroagoko gobernu absolutista berriaren laketgarri ez ziratekeelakoan, bigarren edizioa osatu zuen 1827.ean. Irizpide finko eza izan zen Yanguas holakatu eta ihardestera eroan zuena.
|
|
|
Euskalgintzan apalena dela onartzeak ez darama,
|
zergatik
ere, gogo gaiztorik berekin. Ontsa baitakigu Ebrotik hurbilean gabiltzanok.
|
|
2017
|
|
|
|
zeri
ere lehenik egin zuk so,
|
|
|
Arrazoiz, beraz, erraztasun harengatik beragatik ere kondenatu zuen bere ondoko guztiekin heriotzara,
|
zeren ondokoek
ere haren izaera hartu baitzuten.
|
|
|
Eta iragaten naizela aitzina, esan dezadan hutsik egin gabe
|
zer
ere idatziko baita euskaraz, hura guztia, euskaldunen buruzagi bezala, zuri dagokizula, zuri zor zaizula eta, arrazoiz, orain ere zuri aurkeztu behar zaizula. Eta guztiz ere, zure zerbitzari ttipi honen lan apur hau, gerotik gerora egitekoak luzatzeak zenbat kalte dakarkeen zuk hain ongi dakizun puntu hau, nori egongo zaio zuri ez badagokizu?
|
|
|
Baina etsaien artean garenean, behar dira buru belarriak ernatu, zer egiten eta esaten den zaindu. Zeren, nola etsaiak betiere zelatan baitaude,
|
zer
ere huts edo falta aurkitzen baitute, hura berehala harrapatzen dute eta, are, batzuetan berreturik airatzen eta kanpatzen dute.
|
|
|
Lukaniarrek aurkitzen zutenean inork jende alferrei deus prestatzen ziela, ematen zuten berehala sententzia prestatzailearen kontra,
|
zer
ere prestatu baitzuen, hura guztia gel zezala (Nikolas Damaszeno, De moribus gentium). Baina nik uste dut ezen ez zela halako sententzia emateko premiarik, bera baitago emana, zeren ez baitu halakoei prestatzaileak kobratzeko arriskurik.
|
|
|
Beraz, honelatan, kontzientziak berak egiten dizkigun erantzukiengatik, eta etxean barrena bekatuaren kerik, itaxurik eta liskarrik ez izateagatik ere, behar dugu egun beretik, geroko begira egon gabe, geure kontzientziatik
|
zer
ere nota, falta eta narrio baitugu kentzen saiatu; eta halatan, bakean eta soseguan egon, jarri eta pausatu.
|
|
|
Aitzitik, zeren Jainkoa den hain on, bihozbera eta miserikordioso, zeren hain maite gaituen, zeren bekatu egin eta berehala ez gaituen gaztigatzen, zeren itxaroten digun eta, azken finean, zeren hainbat ongi eta ontasun egiten digun, hargatik beragatik ere, hartatik okasio harturik, behar genuke, are bestela egingo genuen baino hobekiago, haren borondatea egiten saiatu; eta
|
zer
ere bekatu eta gaiztakeria orainokoan erabili baitugu, haiek guztiak utzirik, prestutasun batean jartzea erabaki; eta halako moldez, tailuz eta suertez aitzinera gobernatu, non azken finean, Jainkoaren miserikordiarekin batean erdiets dezagun guretzat ordenaturik eta prestaturik dagoen bozkarioa, zein baita zeruko loria.
|
|
|
Herioa hurbiltzen zaizunean, nola ataka hertsian eta pausu gaitzean iragan behar baituzu eta bitarteko doloreak ere handiak baitira, orduan zeure onez kontu gutxi egiten duzu, zeren handiagoak ahantzarazten baitizkizu. Orduan zeure ondokoei eta han presentean aurkitzen direnei,
|
zer
ere nahi baitute eta nola behar dela ikusiko baitute, hala dagitela uzten diezu. Hain nekez eta penaz bildu zenituen ondasunak eta ontasunak, eta hain zuhurki eta maiteki begiratzen zenituenak, gero, hain laxoki eta antsikabeki largatzen dituzu; lehen zein hertsi eta atxiki baitzinen, gero hain franko eta liberal egiten zara.
|
|
|
Quae seminaverit homo, haec et metet dio jondoni Paulok (Ga 6:8). Gizonak
|
zer
ere ereiten baitu, hura biltzen ere du.
|
|
|
Jakin dezagun ezen limosnagileari, bihozbera eta errukitsu denari egingo zaiola miserikordia eta,
|
zer
ere ematen baitiogu orain hemen pobreari edo beste obra onetan enplegatzen baitugu, hura gero aurkituko dugula beste munduan, eta ez besterik.
|
|
|
Baina zu bezalako aitaren semea, umezurtz izanagatik ere, ezin dateke gaizki,
|
zeren ondotik
ere, zure prestutasuna, ohorea eta fama ona baliatuko baitzaizkio.
|
|
|
Gereziak eta gereziak, gau eta egun beste pentsamendurik ez nian izaten, adurra ere bazeridaan, to, izugarriko tormentua! Baina egun batean haserretu nauk, edo neure buruaz lotsatu, ez zekiat xuxen
|
zer
ere. Ezagutu nian gereziek lotsagarriro azpian harturik nindukatela, neure burua barregarri egiteraino.
|
|
|
Diotenez, hor nonbait bazegon mediku berri bat mirakuluak egiten dakiena. Botika bat ematen din, tantak edo hautsak, ez zekinat xuxen
|
zer
ere, eta begien itxi ireki batean berriro jartzen haiz hogei urteko neskatxa bat egina, hogeita bostekoa asko jota. Hi ez kezkatu, Bubulina neurea, neronek ekarraraziko dinat-eta Europatik botika hori...
|
|
|
–Jainkoak duela bere lorian! Eta barka diezaiola
|
zer
ere gaixtorik eginik baituke munduan!
|
|
|
Gaur gauean izan da, lehentxeago, eta oraindik itzarrita nago, nire buruarekin izututa eta damututa, artega eta urduri, oldozpen hauek ezertarako balioko duten jakin gabe ere idazteari utzi ezinik, bestela berriro ere gelatik aterako naizen beldur. Izan ere, gaur gauean, aurrekoetan bezala, gelatik atera naiz, bai, eta besteetan legez ama alabek lo egiten duten gelaraino joan; aurrekoetan bezala belarria sarraila ondoan jarri behar nuen, ezer aditzen ote nuen, azken gau guztiotan bezala loaren arnasa lasaia eta zurrunga eme bat besterik adituko ez nituelako esperantzaz batetik eta beste zer edo
|
zer
ere sumatzeko irrika ilunari eutsi ezinik aldi berean, baina hara non, pasabidean nindoala, ohol zaharrek kirrinka hotsik egin ez zezaten astiro astiro eta ezin leunago ibiliz, ate aurrera iristear nintzela, zer gertatuko eta haien atea ireki egin dela. Une labur bat izan da, txinparta hutsa, tximistaren iraupen laburrekoa, baina tximistazoaren gisa, honek ere jo eta zurturik utzi nau.
|
|
|
dena zuen losentxa eta lausengu, ele txera eta balaku, eta aditu bezalaxe kontatu dizkit neska txoro, ergel honek. Ez dira izan halako gordinkeri
|
zerak
ere, eta esatekoak baino isiltzeko hobe direnak behin baino gehiagotan bota ditudan honek ez nuke lotsarik izan behar horiek errepikatzen; dena den, ez da beharrezkoa ere: hitz bitan esateko, gizonezkoek neska gazteei oparitzen dizkieten hitzezko lore laztanak.
|
|
|
Gerora ordea, auskalo
|
zergatik
ere erabiltzen hasi ziren telebistako esatariak tarteka, eta baita pilotapartida esaten ere, usario gabeko pilotapartidu zantar haren ordez. Orain bakar bakarrikpelota ordez pilota esaten ikastea falta zaie, gutxienez beste euskaldun guzioi errespetoa zor diguten esatariei.
|
|
2018
|
|
|
gizateriaren indar antolatzailea eta egituratzailea. Baldin eta behar den botere maila behar den guneetan ez baduzu, ez duzu aurrera egingo, ezin ezer normalizatu,
|
zer
ere egiten baituzu, ekimenik iaio, bipil eta doituenak izanik ere. Boterea aurpegi anitzeko poliedro bat izanik, nolabait, normalizazio berba botere berbaren ideiari tinko lotzen zaio:
|
|
|
|
Zer
ere hon baituzuie oro dira eniak:
|