|
2000
|
|
|
Izan ere, oso gatazkatsua izan zen epealdi hartan, Estatu liberala ezarri zen. Egia da, lehenengo
|
urteek
ez zutela Estatu absolutuaren politikaren aldetik funtsezko aldaketarik ekarri, baina, esan dugunez, aurrera aterako ziren administrazio mailako erreformak liberalen politika boterea lortu bezain pronto erraztuko zuten pausotzat hartu behar dira. Hezkuntzaren arloari dagokionez, hezkuntza sistemak hurrengo urteetan bizi izan zuen nolabaiteko modernizatzea mota honetako izan zela esan daiteke:
|
|
|
delakoaren oniritziarekin, kopuru hau gehitzerik bazegoen) (299 art.). Legeak ikuskaria izateko baldintzak ere zehaztu zituen: . Escuela Normal Central. Carrera delakoan ikasketak eginak izan eta bost urteko esperientzia (hamar urtekoa, eskola pribatuan bazen) oinarrizko irakaskuntzan (300 art.).?, sistema ere ezarri da, non merituek eta zerbitzuan emandako
|
urteek
kontuan hartuko ziren eskalafoian gora egin ahal izateko, ikuskariak hiru sailetan banatuz (302 art.).
|
|
|
Eta begiekin adierazten nion, joder Txema, gure lagunik onenak galdu ditugu, joder Txema... Hori baitzen nire 19
|
urteek
esaten zidatena, Tere betiko galdu nuela. Zeren momentu hartan niri ez zitzaidan Txema kasik interesatzen, ezta Jabi ere jadanik.
|
|
|
Edurne ernegarazteko amorru bizia nuen. Hamar
|
urteek
eman lezaketen gaiztakeria osoz mintzatu nintzaion.
|
|
2001
|
|
|
K. OTXOA: Enkarguzko lan bat eskatzen diguten bakoitzean, beti estrategia bera erabili izan dugu(
|
urteek
erakutsi baitigute oso eraginkorra dela): eskatutako lana gainditzea beste proposamen bat erantsita.
|
|
|
(Zurikerietan) Oso berezia da gure harremana,
|
urteek
adiskidetasuna sendotzen dute... (Harira) Orduan, ekografía bihar egingo duzu, ezta?
|
|
|
Hemen naukazue nondik hasiko, etxera baino lehen herrira zerbait bidali behar dudala eta1 Behingoz behintzat, gai" sakonak" eta geure artean darabiltzagun mokoka gogaikarriak baztertu nahi nituzke2 Eta, besteri ekitekotan,
|
urteek
ematen didaten eskubideaz baliatuko naiz, zenbait oroitzapen hona ekartzeko.
|
|
|
Aurrekoen ondarea, oinordeko garenez, dagoen dagoenean, gogo onez eta inork behartu gabe, geurez hartu behar. Negar  alferrik eta arrangurarik gabe lanean jarduteko,
|
urteek
zarpaildu itzalia  âegia hau da, ahotan ez badarabilgu ere, euskal bihotz askoren ergarriaâ lehengora ekarriko ez bagenu ere, halabehar gogorrak menderatuko bagintu ere. Antzinakoen amor fati hura âkristauentzat Jaunaren borondatearen onartze umilaâ aldez aurretik ongi ikas dezagun.
|
|
|
Larramendiren hondamendiak ekarri zuen aro berria hasiz geroz pasa dira urteak. Eta
|
urteek
, esan dezagun azken 25 urteek, eraberritu dituzte bazterrak hizkuntza kontuan. Franko gauza desegin dira, eta ez zaiz  kigu hondakinak baizik agertzen; ez dira gutxi, halere, bere hartan iraun dutenak.
|
|
|
Larramendiren hondamendiak ekarri zuen aro berria hasiz geroz pasa dira urteak. Eta urteek, esan dezagun azken 25
|
urteek
, eraberritu dituzte bazterrak hizkuntza kontuan. Franko gauza desegin dira, eta ez zaiz  kigu hondakinak baizik agertzen; ez dira gutxi, halere, bere hartan iraun dutenak.
|
|
|
Nahi dutena diotela zenbaitek aspaldidanik ezagun dugun Ramos Oliveirak, geroko Talón eta Paynek, eta ahoa oraindik aski zabaldu ez duen Elortzak9 Orobat begien aurrean daukatena ukatzeko prest ditugun geure arteko nahastekariek. Ahalkeizun nahiz ohoragarri, egin zirenak egin ziren, eta egin zirenen ondorioa ez dute geroko
|
urteek
deuseztatu.
|
|
|
Uste ez bezalako aldakuntzak dakartzate berekin
|
urteek
. Loidi, aspaldiko ezaguna dut.
|
|
|
galdutzat jo honezkero. Beraz, Oihenart bakarra ez bazen ere, bakarrik utzi dute
|
urteek
eta euskaldunen zabarkeriak16.
|
|
|
Nahi izate hutsa zernahitarako aski dela uste dugu nonbait, eta ez aitortu nahi anitz gauza direla gure nahimenarentzat ezinezkoak. Buruenik,
|
urteek
eta mendeek jasoa edo desegina egun eta aste gutxiren buruan eraberritzea (K.M.O.).
|
|
|
Maddalen, hala dei dezagun hemendik aurrera,
|
urteek
haragiz hustu emazte mehakoil laburra zen. Begitartean, betaurreko hirukoitzak zeramatzan.
|
|
2002
|
|
|
Idazte horren aldekoak ba ziran, nunbait; baina Bizkaiko Aldun Nagusiaren erabagiak ebagi eban morapilo amurratua: liburua Alberto Schommer-ek idatziko eban hain berbere diran argazkien hizkuntzan, eta nire arloa arlo bikotxa lehenengo ta bat,
|
urteek
eta maitetasunak erakutsi deustezan Bizkai honen bazter ezkutuenak hari agertuerazoz, eta bigarren berrogetamar orrialde zehatzek mugaturiko tokian esturaz sartzea, bizitza guztiko irakurketek, burutapenek eta gogai amesek, ez beti grina bageek, ariman itzi daben hondakina.
|
|
|
Beraz, hitzarmenaren helburu nagusiak, batetik, bi aldeen zama ontzienbabesa lortzea eta, bestetik, hitzarmenetik kanpo zeudenei egindako erasoak ontzatematea ziren. Baina
|
urteek
aurrera egin ahala, hitzarmen hori motz geratu zen.Merkataritzari buruz Conversa hitzarmenak ezer gutxi zioenez, Gipuzkoako agintariek erregearengandik pribilegio eta baimen ugari lortu behar izan zituzten Gortean, Lapurdikoekin salerosketan jardun ahal izateko. Horrela, 1558an, sei hilabeteko epean garia ekartzea eta, trukean, armak izan ezik beste edozein produktueramatea baimentzen zitzaien, frantsesei? 15 1594an elikagaiak libreki ekartzeaonartu zitzaien16, gero 1595ean baimena flandestar, eskoziar eta irlandarrei erezabalduz17 1597an, elikagaiak eta legezko produktuak ekarri zituzten ontzi horiei; trukean dirua ateratzea baimendu zitzaien18.
|
|
|
Zer esanik ez dago, aipaturiko hutsune historiografikoak nabarmenki baldintzatzen duela Sabinoren heriotzaren (1903) ondorengo garairi buruzko ezagupena.Hemen, besteak beste, nik neuk egindako ikerketei buruz mintzatu nuke, XX. mendearen aurreneko hogei
|
urteek
nire ikerkuntzen zutabe garrantzitsua osotudute eta. Hori oso gustukoa ez dudanez gero, labur eta aseptiko izaten saiatuko naiz.Hona hemen, modu telegrafiko batez, garai horretako abertzaletasunaz historiografiak azaleratu dituen zenbait gai:
|
|
|
Astia banu, Fundania, modu egokiagoan idatziko nizuke, orain, lasterka ibili behar dudala pentsatuta, ahal dudan moduan azalduko dudana; izan ere, esan ohi den bezala, gizakia putza bada, are gehiago baita agurea. Bizitza hau utzi baino lehen pardelak jasotzeko eskatzen baitidate nire laurogei
|
urteek
.
|
|
|
Aditu batzuek diote presioak eta tenperatura baxuek solidotu egingo dutela hidrokarburoa. Beste batzuk, aldiz, ez dira hain urrutira iristen ausartzen, eta onartzen dute tankeak
|
urteek
aurrera egin ahala amore eman dezaketela eta edukia “pixkanaka pixkanaka” aska dezaketela. Gobernuak bat egin zuen atzo aurreikuspen optimistenen aldeko aditu taldearekin.
|
|
|
Urteak joan dira, eta gu ere
|
urteek
eraman gaituzte zuei utzi behar dizuegulako leku pixka bat. Eta orain hor dago denen aitzinean egindakoak eskuratu digun emaitza.
|
|
|
Ez dut aparteko neurgailurik erabiliko hartarako, nire esperientziak erakusten didanaz gain. Bakoitzak baitu bere esperientzia,
|
urteek
zama gisa batzuetan, altxor gisa besteetan, nahi gabe gainera jarri diotena, eta esperientzia hau, nahi izanez gero ere, ez baita hain erraz baztertzen eta bide alboan uzten, batez ere eskuartean aztertzeko arazoetan iritzi subjektiboak, erdizka eta hiru, dantzan hasten direnean gure inguruan, jauzika eta doblaka. Baina esperientzia denez geroztik, ez da dudarik urteek zorroztu didaten ikusmena bera ere, nire nirea izanik, eztabaidagarria eta kritikagarria dela, segur bainaiz bakoitzaren esperientzia pertsonala, nornahi ere den hau, ezin dela besterengana hedatu.
|
|
|
Bakoitzak baitu bere esperientzia, urteek zama gisa batzuetan, altxor gisa besteetan, nahi gabe gainera jarri diotena, eta esperientzia hau, nahi izanez gero ere, ez baita hain erraz baztertzen eta bide alboan uzten, batez ere eskuartean aztertzeko arazoetan iritzi subjektiboak, erdizka eta hiru, dantzan hasten direnean gure inguruan, jauzika eta doblaka. Baina esperientzia denez geroztik, ez da dudarik
|
urteek
zorroztu didaten ikusmena bera ere, nire nirea izanik, eztabaidagarria eta kritikagarria dela, segur bainaiz bakoitzaren esperientzia pertsonala, nornahi ere den hau, ezin dela besterengana hedatu. Edo arriskua sor daitekeela behintzat hori egin nahi den bakoitzean.
|
|
|
Anitzez ere errazagoa zait" dos por cinco diez" pentsatzea" bi bider bost berdin hamar" pentsatzea baino. Horregatik,
|
urteek
ere ematen diguten talaiatik kontrakoa ikustea harrigarria gertatzen zaigu: zu bezalako bi gazte ari ziren taberna batean nire ondoan elkarrekin erdaraz. Batek:
|
|
|
Botere zaletasunak denboraren poderioz loarazi egiten du gizakia; zaintzarako zuhurtziak, aldiz, ez du inor loarazten. Espiritu publikoa makaldu egiten da pixkana pixkana eta berrizaletasuna, berriz, ezabatu; zaintzarako zuhurtzia, ostera,
|
urteek
aurrera egin ahala, gero eta handiagoa izan ohi da.
|
|
2003
|
|
|
Adinagatik eta bizitzaren aurrean duen jarreragatik urez bestaldeko 68ko maiatz hartako gizona iruditu zait beti John Merchant,
|
urteek
eta gerri ondoko gantzek eragindako makaltzeari aurre egiteko egunero entrenatzen dena.
|
|
|
Joxemiel Bidadorren aitonak zerbait ba omen zekien euskaraz. Baina, gerrak,
|
urteek
, diktadurak, belaunaldiek... Denborak ahaztu egin zuen euskara eta Joxemiel etxe erdaldun batean jaio zen Iruñean.
|
|
|
Horretarako orduak eman, hain ondo neurturiko jokoa asmatzen? Egia esan, orduek ez
|
urteek
ez zuten esanahi handirik euren bizitzan, baina batzuetan barnea erretzen zioten artean.
|
|
|
Pasaiak bere Victor Hugoren ideia eta asmo hilezkorren etxea dauka. Nola bizi eman orain harlandu pisuzko eraikin
|
urteek
sorgortu bati. Harreman zentro bat egin liteke.
|
|
2004
|
|
|
2010 ken hogei
|
urteek
asko ekarri digute. Debate gune berriak jendarte zibila eta elkarte mundua politikoekin edo administrazioarekin nahasi zituen.
|
|
|
Nire herrian bizi izandako
|
urteek
eragin dioten egonezina esplikatu dit emakumeak bi zertzeladetan. Ezkontzak ekarri omen zuen nire herrira.
|
|
|
Erromerien inguruko jaiek tradizio aski zabala dute Euskal Herrian, baina
|
urteek
aurrera egin ahala indarra galdu dute. Antzina danbolinaren soinuan dantzatzen ziren jai haiek berreskuratu nahian azkenaldian egindako lanak zeresan handia eman du.
|
|
|
Harrigarri samarra da, daukagun adina edukita, honen gazte egotea; baina ez da zertan
|
urteek
agintzen dutena baino endekatuago egon.
|
|
|
dieta orekatua, gatz eta gantz saturatu gutxikoa, batez ere kontserbetan, hestebeteetan, aurrez prestatutako jakietan eta opil industrialetan. Baina diabetikoak, gizenak edo erretzaileak ere, beste infartu batzuetan gertatzen den bezala, ezin dira alde batera utzi, batez ere adin jakin batean,
|
urteek
nabarmen handitzen baitute horrelako erasoak jasateko arriskua. Gaitz honen tratamendua proben emaitzen eta iktusak eragin duenaren araberakoa da.
|
|
|
Gustuko zuen ikastea. Salamancako unibertsitatean emaniko
|
urteek
irakatsitako gauzarik probetxugarrienetarikoa zen hura. Hala, beraz, hilabete lehenago Baionako Euskal Zerbitzuen egoitza zelatatzeko agindu zitzaion unetik, ohiko arduraz ekin zion lanari.
|
|
2005
|
|
|
Hasieratik gaur arte, ikaragarri garatu da Iparraldeko ikastolen egoera. 1969an ikastola bat eta 8 ikasle zeuden Iparraldean,
|
urteek
aurrera egin ahala baina, egoerak hobera egin du, eta aurten, 24 ikastola eta 2.129 ikasle dira Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoan. 2 eta 18 urte bitarteko haur eta gazteak hezten dituzte.
|
|
|
Sindikatuen jarrera ikusita, ez litzateke harritzekoa Toledoko Itunaren lehenengo urratsa pentsioak kalkulatzearen ingurukoa izatea. Lehenengo ahaleginean da langileen lan bizitza osoko soldaten kalkulua egin, baina orain arte egiten zen azken 15 urteetako kalkuluaren ordez azken 20 urteetako kalkulua egingo omen dute eta badirudi
|
urteek
aurrera egin ahala poliki poliki lan bizitza osoa hartuko dutela kontuan.
|
|
|
lrakaslegoan iragan dituen hamalau
|
urteek
erakutsi diote Lafitte-ri bera ri erdaraz eskolatu nahi duen euskaldunak biziki fiteago eta barnago ikas dezakeela euskaraz emaiten badiote eskolako erakaspena. Zer gertatzen da frantses hutsean egiten den eskoletan?
|
|
|
Era berean, kolon ondesteko polipoen edo kolon ondesteko minbiziaren familia aurrekariak dituzten pazienteek minbizia garatzeko aukera handiagoa dute, eta azterketa bat egin behar dute. Menchének adierazi duenez, “oso erraza da kolon ondesteetako minbiziari aurrea hartzea, prebentzio egoki baten bidez; miaketan polipoak detektatzen direnean (adibidez, bihotzaurreko lesioak), minbizi horiek lehortu egin daitezke, kirurgiarik gabe, eta
|
urteek
aurrera egin ahala minbizi bihur daitezke”. Elikaduraren eraginari dagokionez, Menchének uste du onuragarria dela elikadura orekatua, zuntz, bitamina eta mineraletan aberatsa eta tabakoa baztertzea.
|
|
|
Familia guztiek ezkutatzen omen dute hildakoren bat armairuan; hura izango zen gurea; neurea, hobeto esanda. Hala ere,
|
urteek
gero eta gehiago ustelduko zuten, bere kiratsa ohetik nabarituko nuen; gauero ametsetan agertuko zitzaidan, ziria argitzeko eskatuz... Gainera, Kixmiri egingo nuela agindu nion eta nigan konfiantza izatea nahi nuen.
|
|
|
Alderantziz. Gaztetan ponpoxa eta arina izana baitzen segur,
|
urteek
larruan zimur ugari udalatu zizkioten arren: Zerengatik ziren jendeak hain bakar eskatzen zuen Agatak karrikatik ibiltzen zenean.
|
|
|
" Urte asko joan dira, badakit. Eta badakit, ondo jakin ere,
|
urteek
zauri guztiak sendatzen dituztela. Nireak sendatu dira honezkero.
|
|
2006
|
|
|
Urduñako eskola zorrotzean pasatako sei
|
urteek
«zaildu, eta sailetik aparteko izaera» eman zioten. Ikaskide izan zituen, besteak beste, Jose Antonio Agirre, aurreneko lehendakaria, eta Manuel Valdes, Falangeko fundatzaile, bilbotarra bera.
|
|
|
Mendilerroaren goialdera heldu behar da, lepoa gibelean utzirik, granitozko sabel hanpatu horietara igotzeko: bertan dautza euriak, haizeak eta
|
urteek
eraitsitako enborrak.
|
|
|
Eragina duen faktore bat guraso bihurtzeko adina da; guraso goiztiarren etaberantiarren artean desberdintasunak ikusten dira (e.g., Coltrane, 1996; Coltraneeta Ishii Kuntz, 1992; Daniels eta Weingarten, 1982). Ez da gauza bera gurasobilakatzea 21 edo 32 urterekin, ez soilik garapen pertsonalarengatik eta heldutasunagatik, baizik eta
|
urteek
aldeak adierazten dituztelako bizitzako esperientzietan, heziketa mailan, segurtasun ekonomikoan, bikoteko eta laneko egonkortasuneaneta guraso izateko prest egotearen zentzuan (Booth eta Edwards, 1985; Coltraneeta Ishii Kuntz, 1992).
|
|
|
Eta osaba, gure gerlan gudari izana, harrokeriatan hasi da zereginen ote lukeen tanke horrekin, 37ko morteroak berriz ere izanen balitu eskuartean. Haren aitak, Martintxuren aitaitak, erantzun dio,
|
urteek
ematen dutenzuhurtziaz:
|
|
|
«Hastapena nahiko zaila izan dugu, ez ginen Sarako gazte guziak. Kultur mailan,
|
urteek
erakutsi duten bezala aitzindariak ginen. Bertze gazteak ez ziren bada ezpada guregana hurbiltzen hala ere idekiak ginen.
|
|
|
Hemen ni eta nire neskak. Kanpoan egindako
|
urteek
halako nagusitasun natural bat eman ziotela entzun dio noizbait izekori. Bilboko handiki etxean neskame ibilitako urteetan asko ikasi zuela erakutsi nahian ibiltzen zela.
|
|
|
Senarra ate ondoan gabon esaten ikustean, maiordomo ingelesak ekarri zizkion gogora, hain tente ikusi zuen bertan, hain adeitsu, hain adi. Bere herritik kanpo bizitako
|
urteek
ez dute lortu Lewisen arima ingelesa ezabatzea. Oraindik ere, haren albotik pasatzen den batzuetan, te beltz eta gaileta usaina hartu dezakeela iruditzen zaio.
|
|
|
Denborarekin, deszifratzeko egindako alferrikako ahalegin haiekin guztiekin, eta ahoz aho eta idatziz idatzi liburuak bereganatu zuen arreta izugarriarekin, eskuizkribuak ospea berreskuratu zuen hainbat ingurutan: izenda ezin daitekeen hainbat gauza ezkutukoren liburu arraroaren eta arriskutsuaren fama jaso zuen zirkulu esoteriko eta espiritistetan, eta haren sona handiagotuz joan zen
|
urteek
aurrera egin ahala. Ospe ilun horrek tentatuta, H.P. Krausek –New Yorkeko antikuario eta liburu zaharren biltzaile batek– Voynich eskuizkribua erosi zuen 1961 urtean.
|
|
|
Biok geratu ginen, soilik, ur ertzean. Elurra bezain zuri ageri zitzaion
|
urteek
erorarazitako azala. Ia ilerik ez zuen gorputzean.
|
|
2007
|
|
|
Espainia da Europako aurreneko herrialdea, hortz inplanteen erabilerari dagokionez. Gaixotasunak,
|
urteek
, istripuak edo garbiketa eta higiene ohitura txarra direla medio galdutako hortz haginak ordezteko soluzio egokia da inplanteak jartzea.
|
|
|
Ondoko hilabeteek eta
|
urteek
erakutsiko digute egitarau polit hau zer heinetan eta zer epetan gauzatuko den. Horri begira aurrekontua izanen da elementu erabakigarria.
|
|
|
Higadura
|
urteek
aurrera egin ahala eta traumatismoak, kirola praktikatzearen ondorioz, gazteen artean
|
|
|
|
urteek
aurrera egin ahala eta traumatismoak, kirola praktikatzearen ondorioz, gazteen artean.
|
|
|
Egunerokoak idazten nituela oroitzen naiz, baina ordurako utzia izango nuen, beharbada, norberaren amets goiztiarrak eta errealitate ziztrinak paperera pasatzeko ohitura adoleszente hori. Tira, errazegi egin diot barre nerabearen egunerokoari, kontuan hartzen badut oraintxe egiten ari naizena ez dela oso desberdina, hemen ere ni neu izan nintzen gaztetxoaren amets goiztiarrak eta errealitate ziztrinak ari bainaiz paperera pasatzen; norbere buruaren eta inguruaren analisia aldi berekoa izan beharrean atzera begirakoa izatea, horixe alde nabariena; hori eta
|
urteek
ematen duten ikuspegi desberdina: xalotasunean galtzen duguna distantziaren hotzean irabazten dugu, inozentziaren galera ironiaren erabileraz ordeztu nahi izaten dugu.
|
|
|
Kogatra zuen bakarrik bihotzean. Iragan
|
urteek
ezin itzali zuten haren maitasuna. Ez zuen lo egin beharrik hartaz amets egiteko.
|
|
|
Egia da, gerra garaian eta 1940ko hamarkadan, frankismoak eta frankistek borondate garbia azaldu zutela abertzaletasunarekin, demokraziarekin eta ezkerrarekin zerikusia zuen guztia zapaltzeko eta, ezkerreko kideen kasuan bereziki, fisikoki desagerrarazteko. Baina, bestalde, egia da,
|
urteek
aurrera egin ahala, agintarien zurruntasuna eta gogortasuna mantendu arren (ikusi adibidez Jose Artechek bere egunerokoan idatzitakoak zentsurari buruz), harremanak berrosatuz joan zirela, zirrikituak irekiz eta zenbait gauza egiteko aukerak ugarituz. Aurrerago ikusiko dugunez, 1950eko hamarkadan, euskal kulturak indar berriak hartu bazituen, hemen eta erbestean horretan lanean ari ziren euskaldunen ahaleginen ondorio izan zen.
|
|
|
Jadanik izana nintzen leku horietan, aspaldi zuela Tuteran eraman nuen inkesta baten karietara. Hargatik, urtzen zihoazen
|
urteek
ez zidaten memoria zehatzik hazten.
|
|
2008
|
|
|
Alperrik ikasi ote zuten
|
urteek
hegaz. Urtero berdin antzera.
|
|
|
Baina XVI. mendean portugaldarrak iritsi zirenean erabat aldatu zen egoera. Txinatar agintarien baimena jasota,
|
urteek
aurrera egin ahala aberasten joan zen merkataritza kolonia handia sortu zuten portugaldarrek. Macauko urrezko aroa holandar eta britainiarrak iristean amaitu zen, Macauri garrantzia kendu zioten kolonia berriak sortu baitziren.
|
|
|
Ez du izan nahi, ez da kontsumo literatura. Egia da, esaldi batzuk korapilatsuak izan daitezke("
|
urteek
bainoago urteetan ikusiek ematen duten, eta eskarmentua esan ohi zaion, argitasunaren eta etsipenaren arteko zer horrek aurki esan zion belarrira ez dagoela lor daitekeen guztia lortzea baino garaipen handiagorik"), baina uste dut zail erraz dikotomiatik harago, Garziak islatu nahi zuen giroak eskatzen duela halako idazkera jasoa. Thomas Mannek ere ez zuen Herioa Venezian arrandegiko hizkeran idatzi; Itzalen itzaleko Italiak dotorezia eskatzen du, hortik prosa landua.
|
|
|
Formalismoaren azken
|
urteek
bat egin zuten Pragako Zirkulu Linguistikoaren sorrerarekin. Estrukturalismo izenez ere ezagutu izan da Pragako Zirkulu Linguistikoa, hain zuzen ere, literatura egitura oso gisa aztertzea proposatu zuelako.
|
|
|
Txisteak asko aldatu dira
|
urteek
aurrera egin ahala. Batzuek galdera erantzun formatua dute, eta beste batzuk atsotitz edo asmakizun gatzdunak dira, adierazi du Paul McDonald doktoreak, ikerketako egileak.
|
|
|
agintzeko dohaina zuen, autoritarismotik hurbilago, nolanahi ere, autoritatetik baino?, eta aurrera egiteko dohaina zuen, baita muturreko egoeretan ere. Beñardok behin bakarrik ikusi zuen Nazario atzera egiten, lagun batek bizkarretik barea sartu eta izoztuta bezala gelditu zenean?, zeinek adoretu egiten baitzuten, kikildu beharrean. Kanpoan egindako bost
|
urteek
, gainera, hogei urte zituen arren, guztiek esaten zuten berrogei urteko gizonaren heldutasuna zuela?, bere izatasunean berretsi zuten, burdinaren munduak liluratzen zuen, eta burdinaren sendotasuna zuen?, halako eran, non Beñardok baietz eta baietz esaten baitzion Nazariori halakoetan, baita egun hartan ere: bizitza apustu serioa zela, alegia, eta ahaleginduko zela bere izaera portaerak aldatzen:
|
|
|
Gizonaren> (189.o.) Bizia lüzatü nahiz ahalena ari girade güzietzaz errekeitatzen, osagarria ardüra ere hetzaz dügü labürtzen. Vestalen süiari atitxatzen bethi bizi zenari, ezta gure khorpütza pare, hartan, abentüak üda> hozten> ta negüak> kharrustatzen, >
|
urteek
ere dereie süiari> emeki emeki hur> hotz> ixurten, lehenik garra> gero ilhin tiak, azkenekoz inkhatzak itzalten, hiltzen dereitzona; sü> hau ezta errekeitüz arrapitz daitekeana. Alpor> bereaz bizi zeno zen ganargi ta flakatzen zeno, zokorri zereio eman, bena lehen bezala ezta destie raziren beraren alporraz> baizik eztüalakoz alporrik; sü gabeak ere dü bizia atzenkidatzezn, khorpütza abartzen, ximaltzen eta nekatzen.
|
|
|
Haren ondorioz egin zen hautesle eta hautagaien zerrenda iturri bikaina bihurtu zaigu sasoi hartan Eibarko elite politikoa identifikatzeko orduan. Zoritxarrez, zerrenda horren eguneratzeak ez daude bilduta akta liburuan, eta aldaketak ezagutzeko aukera galtzen dugun neurrian, bere baliagarritasuna jaitsi egiten da
|
urteek
aurrera egin ahala. Biurteko Aurrerakoian ez da inolako mugimendu berezirik nabaritzen, eta bai ostera, 1857an.
|
|
|
Luzaroko diseinuei honako kritika hauek egin zaizkie: batetik, teknikak berari aplikatzean, esperientziaren eragina ager daiteke; bestetik, belaunaldi jakin batekoak direnez, ezin dira emaitzak beste belaunaldi batzuetara orokortu; horrez gain,
|
urteek
aurrera egiten duten heinean, parte hartzaile batzuk irten egiten dira ikerketatik (interesa galtzen dutelako, hil egiten direlako
|
|
|
Abertzaleen kasuan, jarrera desberdina izan zen, ez hainbeste biktima papera aldarrikatu nahi zutelako, zenbait egilek ikerketa gutxi eginda arinkeriaz esaten duten moduan64, baizik eta gerra ostean egitura sendoagoak mantendu zituztelako eta gerrako
|
urteek
pisu nabarmena izan zutelako egituratze horretan65 Legutiori dagokionez, jeltzale talde batek 1964 inguruan hilarri bat jarri zuen Larragotiko basoan erasoaldian hildakoen alde, «Ire azkatasunaren alde jiarduen 1936 1937» esaldiarekin eta mezak ospatu zituzten isilean hurrengo urteetan. Franco hil ondoren Itxarkundia batailoiko jeltzaleak 1977ko urrian bertan bildu ziren eta beste hilarri bat jarri zuten gerra ostean eraikitako urtegiaren ondoan.
|
|
|
Txostenaren arabera, emakumeen bizitzari eta osasunari buruzko “ikuspegi ugaltzailea kontuan hartuta”, klimaterioaren unea gaixotasun gisa irudikatu da (sindrome menopausikoa), eta, beraz, “gehiegi medikalizatu” da. Gainera, gazteria edertasun eta osasun eredu gisa idealizatzeak “estereotipo diskriminatzaile batzuk” sortu ditu, eta horrek
|
urteek
aurrera egin ahala hondatze eta galtze gisa hautematera eraman ditu. Menopausiari esleitutako ondoeza asko, berez, gizartearen eta generoaren baldintzengatik gertatzen dira, dio azterlanak.
|
|
|
Lehenbiziko minutuetan xaharrenak aritu ziren, 60 urteren bueltan dabiltzan aunitz. Saiatu saiatu ziren, baina
|
urteek
ez dute barkatzen eta minutu horiek aprobetxatu zituzten Errealeko jokalariek, nabarmen gazteagoek, aldetxoa lortzeko markagailuan. Kontuan hartu behar da Errealean Alberto Gorriz, Periko Alonso, Uria, Xanti Bakero, Juan Antonio Larrañaga, Lopez Ufarte eta bertze zenbait jokalari gazteagoak ari zirela.
|
|
|
Gazteak bultza eta bultza ari dira, eta aitona, pixkanaka, zahartzen ari da. Baina,
|
urteek
on egiten diotela ematen du. 14 denboraldi profesionaletan, 14 denboraldi taldekideei laguntzen, 14 denboraldi gazteenei egin behar dutena eta ez dutena erakusten...
|
|
|
Inoiz grabatu duen diskorik hoberena zen, haren erranetan. Azken disko horren aurkezteko egindako elkarrizketa batean Errazkinek zion
|
urteek
eragin zutela bere musikarekiko aldaketa. «Entzuten duzuna ateratzen zaizu.
|
|
|
«Nire amonak bazekien ondoko herrian zeudela lurperaturik, baina toki zehatza zein zen jakitea falta zitzaion». Baina, berandu bada ere,
|
urteek
argitu dute gorpu haiek guztiak non dauden lurperatuta. Gertakari haien lekuko izandako gizon baten testigantzari esker, Belen Larreak badaki bere aitona non dagoen.
|
|
|
Bertel Lange eta Hans van Steenwinckel arkitektoek egin zuten gazteluaren diseinua. Hasieran udako oporrak igarotzeko etxea gisa eraiki zuten, baina
|
urteek
aurrera egin ahala, gazteluak beste maila bat hartu zuen. Eraiki eta berehala, zenbait aldaketa egin zizkioten barruko aldean.
|
|
|
Hasiera bikainaren ondoren, azken bi
|
urteek
ez dute Irujo aldatu. Berak hala uste du, nahiz eta badagoen jenio txarra gozatu zaiola pentsatzen duenik ere.
|
|
|
Halaber, erreforma ikastetxe guztietan aplikatu baino lehen, ikastetxe batzuetan hiruzpalau urteko proba egitea eskatu zuen EAJk. EAren ustez, baina, nahikoa zen ereduak martxan egon direneko 25
|
urteek
emandako esperientzia. Hirukoaren barruko ika mika hori argitara atera ondoren ere, negozioazioek aurrera jarraitu zuten, eta lege egitasmoa berraztertu zuen Hezkuntza Sailak.
|
|
|
agintzeko dohaina zuen –autoritarismotik hurbilago, nolanahi ere, autoritatetik baino–, eta aurrera egiteko dohaina zuen, baita muturreko egoeretan ere –Beñardok behin bakarrik ikusi zuen Nazario atzera egiten, lagun batek bizkarretik barea sartu eta izoztuta bezala gelditu zenean–, zeinek adoretu egiten baitzuten, kikildu beharrean. Kanpoan egindako bost
|
urteek
, gainera –hogei urte zituen arren, guztiek esaten zuten berrogei urteko gizonaren heldutasuna zuela–, bere izatasunean berretsi zuten –burdinaren munduak liluratzen zuen, eta burdinaren sendotasuna zuen–, halako eran, non Beñardok baietz eta baietz esaten baitzion Nazariori halakoetan, baita egun hartan ere: bizitza apustu serioa zela, alegia, eta ahaleginduko zela bere izaera portaerak aldatzen:
|
|
|
erraldoi, itsasontziko kapitain, talaiatik so, enantzu handiko, ziur eta, batez ere, zuzen. Pentsatu dut oraindik ere bere horretan eusten diola aitari buruz dudan iritziak, zuzen eta zuhurra da nahiz eta erraldoitasuna zein enantzutasuna
|
urteek
behera ekarri. Eta minbiziak, gehitu dut gero hitza ahoskatuz.
|
|
|
|
urteek
xahutzen zaituzte;
|
|
|
Jainkoak barka lezake;
|
urteek
ez. Eternitateak bai; denborak ez.
|
|
2009
|
|
|
Horietan borobilena, nire irudiko, Irrati lokutore baten heriotza da, bere sinplean K.O. azkarra lortzen duelako, irratiko eskaleta baten tankerara osatutako narrazioarekin. Xabi" Metal" Agirreren istorio labur eta tristea k punk giroko klixe estetiko batzuk erreproduzitzen ditu sexua, droga, rock and rolla eta esango nuke
|
urteek
ez diotela onik egin.
|
|
|
Ez da harritzekoa, AEBetako esklabo beltzek sortu zutelako. Baina
|
urteek
aurrera egin ahala, biziagoa bilakatu da musikan eta hitzetan. Gu urrats bat harago joan gara, adar jotzea eta txantxa gehituz.
|
|
|
" Une hauetan, euskarak garrantzi handia du, eta hezkuntza arloan lan egiteko ikasi egin dut derrigorrez". Ikasle gehienek, oro har, konfiantza gutxi sentitzen dute beren euskaramailarekiko."... hamabost urtez aritu naiz ikasten, baina besteekin komunikatzeko orduan, ezer jakingo ez banu bezala sentitzen naiz...
|
urteek
aurrera egin ahala zenbait oinarri (gramatikalak, semantikoak, sintaktikoak...) ikasi nituen, baina komunikatzeko erabilera ahaztu egiten zitzaidan... hitzak ikasten nituen zerrendak buruz ikasiz, itzulpenariketak egiten nituen, testuak irakurtzen nituen, hutsuneak betetzen nituen testuetan... euskaltegira joan behar izan nuen emaitza hobeak lortzeko, batez ere hitzezko komunikazioan. Barnetegian oso esperientzia ona izan dut:
|
|
|
Beste kontu bat da ea honek balioko ote didan neskatan errazago egiteko. Ze martxa honetan, 30
|
urteek
birjin harrapatuko naute. Birjin eta musurik ere inori eman gabe!
|
|
|
Arrazoimena hiriaren eta, beraz, erlijioa bera hobetzearen zerbitzuan dago. Legeak izkribatzen ari den filosofo zaharra,
|
urteek
–eta Sirakusako Dionisok, desengainatua dago jada; ez du ematen honezkero gizakiaren arrazoimenean gehiegi fidatu gura duenik; gazteei jainkoenganako sinestea galduarazi ei dieten, fisikoak?
|
|
|
Baina epaimahaiak isilpean utzi behar izan ditu irabazlea eta haren poesiaren gaia, zentsuraren beldurrez 20. Lore Jokoez gain, Euskal Herriaren eta euskararen ohorerako argitalpen inportanteak egin dira urteotan: Larramendiren Corografía de Guipúzcoa (1882); Astarloaren Discursos filosóficos sobre la lengua primitiva o Gramática y análisis razonada de la Euskara o Bascuence (1883); Novia de Salcedoren Diccionario Etimológico del Idioma Bascongado (1887), etab. Oro har,, etako
|
urteek
berrikuntza osoa ekarri zioten hizkuntzaren balioztapen ideologikoari (ez hainbeste sozialari), eta euskaltzaletasunak harez gero abiapuntu berrietatik ekin zion lanari? 21.
|
|
|
–Eskerrik asko,
|
urteek
aurrera egin ahala geroz eta trebeagoa naiz sukaldean.
|
|
|
Pare bat minutu lehenago bizardunak deskribatu zidan moduan ikusi nuen. Gizaseme baten itzal sendoa,
|
urteek
apur bat okertua, bisera gorri ajatu bat buruan.
|
|
|
–esan zion izebak irmo, baita haserre antzean ere; gero, begitartea apur bat eztitzen zuela, jarraitu zuen?: Bizitza bera da, izan ere, bide estu bat, gero eta gehiago konturatuko zara horretaz, Bibi,
|
urteek
aurrera egin ahala. Bide estu bat da zure aitaren bizitza, ez baitut jakin ere egin nahi zenbat buruhauste izango dituen fabrika ongi eramateko, eta bide estu bat da langileena, neke eta izerditan dabilenak ez baitu, ez, bizitza oso erosoa; galde iezaiozu zapatariari, errementariari, baita kalean galduta dagoen ijitoari ere, eta guztiek esango dizute bizitza bide estu bat dela, arazoz josia, mundualdi honetan inori ez baitzaizkio itzalak falta:
|
|
|
ABEL. Eskerrik asko, baina
|
urteek
ez dute barkatzen.
|
|
|
Generoaren araberako ezberdintasun batzuk garapen estadio konkretuekinerlazionatuta egon daitezke, 13
|
urteek
inflexio puntua adierazten dutela. Arazodepresiboen prebalentzia ezberdintasunak nabarmen bihurtzen dira 13 urteen inguruan, neskengan mota horretako arazoek bat bateko igoera adierazten baitute.Horrela, nerabezaroan zehar emakumezkoetan arazo emozionalen maiztasunagehitzea nabarmenagoa den bitartean (Domenech eta beste, 1996), gizonezkoenarazoak (emozionalak edota jokaerazkoak) sintoma kanporakoietan, pentsamenduarazoetan eta arreta arazoetan islatzen dira batik bat (Zahn Waxler, 1993).
|
|
|
Gizateriaren aurkako krime nen kasuan, gainera, nazioartean azpimarratzen da urraketa preskribaezina dela:
|
urteek
ezindute egindako kaltea ezabatu.
|
|
|
Beste modu batekoa zen Anaitasunaren optika, euskara batuaren alde argi eta garbi lerratuta egoteaz gain, aldizkari horrek bere burua sozialistatzat baitzeukan. Zeruko Argiak, azkenik, Anaitasunak baino malguago jokatu zuen ideologia zein hizkuntza kontuetan, baina berak ere euskara baturantz eta ezker alderantz egiten zuen herren (gero eta nabarmenago gainera,
|
urteek
aurrera egin ahala).
|
|
|
Bestalde, lanean aritzeko materiala ere asko hobetu da. Txarkuteria mozteko makinak, zerrak, produktuak airerik gabe biltzeko makina…, ”.Yogurrik ez zegoen garaiaErostunen artean ere aldaketak nabaritu ditu
|
urteek
aurrera egin duten heinean: “Herrian etxe asko egin da eta horrek kaleko jende gehiago ekarri du harategira.
|
|
|
Marinettik bultzatuta, politikara bilduz joan zen futurismoa,
|
urteek
aurrera egin ahala. Indarkeria baliatzearen alde azaldu zen, gerra, ukabilkada eta belarrondoko errespetugabea onetsiz.
|
|
|
Los abrazos rotos Pedro Almodovarren film berriak ez dauka zerikusi handirik duela 29 urte plazaratutako es bandaloarekin; ez bakarrik bere opera prima ren aurrekontua ez zelako 12 milioi eurokoa izan (proiektu berri honetan gastatutako kopurua), denboraren joan etorria Almodovarren zinemagintzan ez delako alferrikakoa izan baizik. Bi Oscar sari irabazteaz gain (Volver eta Todo sobre mi madre ri esker), sotiltasuna ekarri diote
|
urteek
, sakontasuna, konplexutasuna. Hala onartzen diote kritikari gehienek.
|
|
|
ezpata dantza. Tradizio sendoa izan zuen mende hasieran, baina
|
urteek
aurrera egin ahala ohitura galduz joan zen. Iaz, gazteen grinari esker, ezpata dantza Santa Krutz jaien egitaraura itzuli zen.
|
|
|
Horregatik guztiagatik, frankismoko buruzagiek derrigortu zutenez gero, Otxarkoaga etxebizitza poligono erraldoiaren proiektua gauzatu zen; ebazpen onena izango balitz bezala aurkeztu bazuten ere, hurrengo
|
urteek
kontrakoa erakutsi zuten.
|
|
|
Eskarmentua duten arituen testigantzak jasotzen jarraitu behar dugu, eta corpusa osatzen joan
|
urteek
aurrera egin ahala. Eta adituen artean, oso pozik nago EHUko hainbat irakaslerekin lortzen ari garen harreman estua dela eta.
|