|
2000
|
|
|
Orduan Anak gau osoan zarratua
|
ukan
zuen poltsara zuen eskua eraman. Erlijio bitxi bateko apezemearen keinu lehor eta kalkulatuak erabili zituen, handik plastikozko zera ateratzeko, nire galtzetako gibelaldeko bi lekatxoen haurride hiruzkia.
|
|
2001
|
|
|
Eskutitza
|
ukan
eta hurrengo egunetan etsipenak jota gelditzen da haurtxoa.
|
|
|
Hindiak beti liluratu
|
ukan
nau. Asian ia ez da indoeuropar hizkuntzarik, hindia eta honen ahaideak baizik.
|
|
|
Ez dago ama batentzat hau baino zigor handiagorik. Eta ze zigor
|
ukan
dute besteek?"
|
|
|
Gezurra zen. Ez zen sekula haurdun izan eta odol jarioa tratu txarrengatik
|
ukan
zuen.
|
|
|
–Erantzunik
|
ukan
al duzu?
|
|
2002
|
|
|
Beste kasu batzuetan ere, etsita bizi ziren gizon eta emakumeek, zakur horiei esker, itxaropena eta lagun bat
|
ukan
dute bizitzan.
|
|
2003
|
|
|
Alta bada, beste aitzindari batek, bera Hegoaldekoa izanagatik, Iparraldeko Kamusarri, Zaldubi ala Elizanbururen heineko bertsolarien kantuak
|
ukan
zituen: hura baitzen Zumalakarregi.
|
|
2004
|
|
|
zoririk
|
ukan
.
|
|
|
Zer idatzirik ostera ez dut
|
ukan
|
|
|
Behin baten, bere buruaren kontzientzia
|
ukan
zuen ipuin batek. Pertsona sentitu zen ipuina.
|
|
|
Eta ipuinak ume izan zela ikusi zuen, gurasoak
|
ukan
zituela, eskolara izan zela, kolejioko eskurtsioetan ibili zela, etsaminetan kalabazak ukan zituela eta abar.
|
|
|
Eta ipuinak ume izan zela ikusi zuen, gurasoak ukan zituela, eskolara izan zela, kolejioko eskurtsioetan ibili zela, etsaminetan kalabazak
|
ukan
zituela eta abar.
|
|
2006
|
|
|
Arana 1903an hil zen, Rhesus sistema 1940an aurkitu zen!). Edo arrazarekin uler daiteke" zerbait kosmiko eta arimazkoa", Spengler ek egiten duen bezala (beren beregi kontzeptu biologistaren aurka) 620; hots,
|
ukan
liteke historiaren filosofia bat arrazaren erabilera franko deigarriarekin, eta antirrazista izan (arrazismo nazistaren aurkaria kasu honetan). Beraz, arraza aipa liteke barra barra, eta errotik arbuiatu edozein doktrina arrazialista, h. d., edozein teoria (zientifiko) gizadiaren partiketarena arraza biologiko ezberdinetan.
|
|
|
" Similar orientación hacia un realismo espiritual en armonía con los instintos más hondos de la raza..." (65);" esperemos, pues, que la literatura española lleve a cabo la fusión del intelecto y del instinto de la raza..." (Ib.). Beste testu batzuetan, aldiz, arrazak adiera biologikoa baino ezin duela
|
ukan
, ematen du (egungo hizkuntzaren azpianagoko izpirituan, etab.).
|
|
|
Esate baterako, arraza zuri ariarraren gehiagotasun naturalaren tesia, eta arraza afrikar eta asiarren ezein kultura landutarako ezgaitasun naturala, a priori teoria ez biziki neutral moduan susmagarria begitandu behar zitzaiona edozein pentsamendu pixka bat kritikori, eta ukatu ere ordurako bai antropologo eta bai historialari askok aspaldian arras ukatzen zuen arren, T. Aranzadi batek adibidez, antropologia zientifikoan autoritatea baitzen514, gogorra da nola Ortega-k hala ere guztiz onesten duen, nahiago izanez hainbat literato, sasiantropologo, historiaren sasifilosofo eta propagandistari jarraitu. Are, dozena bat adiera ezberdin
|
ukan
zezakeen arrazaren kontzeptu proteikoa ugaritzen hasi denean letra espainoletan, Ortega-k eman dio horri inork baino gehiago kategoria akademiko bat eta onargarritasun soziala, ez antropometroen laborategiko bitxikerietarako gordea, baizik eztabaida politikoetan eta historiaren interpretazioan tresna baliozko, bai funtsezko ere bezala. Ezin ahaztu antropologiaren moda edo" zientzia" berriak, nazionalismo periferikoak deituetan influentzia izan duen modu berean (Almirall, Arana Gori), nazionalismo espainolaren formulazioetan ere izan duela, hori askoz gutxiago gustatzen bada ere gomutatzea, eta batere ez ikertzea515 (Giro agintzaileak batzuentzat eta besteentzat agintzen bide zuen) 516 Bereziki garaiko kezka larriena, Espainia zer den, zein den arima espainolaren gaitza, historia espainolaren interpretazioa, gainbeheraren zioa, Ortega-k, horri guztiari erantzuteko esplikazio zinez filosofiko bezala, hots, razional eta zientifiko bakar bezala, irtenbide arrazialista aurkeztu du, arrazista garbia zenbaitetan eta antisemita lotsagarria noizbait517 Arraza, horrela, eztabaida nazionalaren erdi erdian ipini da, historiaren eta gizartearen teoria moderno zientifiko baten aureolaz gainera, eta beste esplikazio modu guztiei aurretsia.
|
|
|
Hala, auzia jarraituz, Salamancako errektoreak" filosofia" espainola traktatu eta liburuetatik mistikara, Volksgeist espainolaren espresioak omen diren agerketetara, eta bereziki hizkuntzara pasarazi du. Honela dio berak Del sentimiento trágico ren amaieran, 1912ko Vida de don Quijote y Sancho rekin zer asmo
|
ukan
zuen azalduz: " Han gure filosofiaren lorratzen bila aritu nahi izan nuen.
|
|
|
" si yo fuese consultado como médico espiritual para formular el diagnóstico del padecimiento que los españoles sufrimos... diría que la enfermedad se designa con el nombre de..." 128 Diskurtso honetako berba karismatiko errepikatuak, arima espainolaren gaixotasuna, diagnostikoa, erregenerazioa dira: Volksgeist espainola gaixo dago (petrikilo bakoitzaren arabera gaitza abulia da, atonia, anemia, indibidualismo akrata, bekaizkeria, etab.); okerrago, gaitz bat
|
ukan
baino, gaitz bat da bera, esango du Ortega-k(" peor que tener... es ser una enfermedad") 129; medikatu eta sendatu –erregeneratu– egin behar da. Irakaskuntza krausista bera botika bezala ulertzen da.
|
|
|
Gilen eta biok noizbait gertatuak ginen ariketa azkar horien lekuko, baina, akort etorri behar izan gabe, inoiz ez genuen Estefania horren jakitun egin. Luzaz, munduko emaztekirik ederrenaren pare
|
ukan
nuen Ramona.
|
|
|
–Espainol batek ez dezake lekurik
|
ukan
Frantziako jakintzaren bihotzean.
|
|
2007
|
|
|
Espainiaren leloa barne). Birjaiokundekoan Italiak berdingabeko pizkundea ezagutu du kulturako eta politikako esparru guztietan, iparraldeko hiri guztietan klase buruzagi germaniar kementsu bat
|
ukan
duen bitartean. Arima germaniarrari dagokion eran, hiri bakoitza Estatu bat, burgoi, menpegabe.
|
|
|
Baina arraza nahasketak, Elizak eta erlijioak (domingotar eta jesuitek), klase/ arraza behereen bultzadak, arraza germaniarraren gidaritza apurtu eta zokoratzea lortu zuten, eta hala, hemen nazio bat alferrikaldu zen, erremedio gabe alferrikaldu? 872 Hasiera bikain baten ondoren, Italiak ez du izan Estatua sortzeko arrazarik. Italiak arima handia
|
ukan
zuen, dio Chamberlain ek, germaniarrak ukan zituen bitartean: –nola zutitu berriro herri bat, bere indarraren iturria agortua bada?? 873
|
|
|
Baina arraza nahasketak, Elizak eta erlijioak (domingotar eta jesuitek), klase/ arraza behereen bultzadak, arraza germaniarraren gidaritza apurtu eta zokoratzea lortu zuten, eta hala, hemen nazio bat alferrikaldu zen, erremedio gabe alferrikaldu? 872 Hasiera bikain baten ondoren, Italiak ez du izan Estatua sortzeko arrazarik. Italiak arima handia ukan zuen, dio Chamberlain ek, germaniarrak
|
ukan
zituen bitartean: –nola zutitu berriro herri bat, bere indarraren iturria agortua bada?? 873
|
|
|
bere buruaren kontzientziara bidea, hori da gizakiaren historia, historia unibertsala. Ez da gizakiak bere askatasuna deskubritzea, edo bere kontzientzia deskubritzea, betidanik
|
ukan
izango lukeena askatasun edo kontzientzia metafisiko baten antzera, baizik eta bere askatasuna egin egitea, ez zeukana, eta bere kontzientzia egitea, hori ere ez zeukana, berak bere izpiritua egitea. Izpiritua, kontzientzia?
|
|
|
Estatuak eman digun guztia kontraesanak eta konkistak dira, eta, agian okerren okerrena, deshumanizazioa. («Zein plazer
|
ukan
liteke makina baten pieza itsu bat izatean?»). Nimrod beldurgarriren batek dena konkista zezala saiheste aldera, Jainkoak mundua mendiekin eta ozeanoekin zatikatu zuen.
|
|
|
beharra eta askatasuna; historiaren objektuaren beharrezkotasuna eta subjektuaren askatasuna; zientziaren beharrezkotasuna (eta historiarena zientzia gisa) eta gizon emakume historiaginaren askatasuna. Korapilo gordiar bat hauxe, arrazoimenaren orain arteko kontzeptuarekin (arrazoimen kartesiar matematikoa) inola ere askabiderik
|
ukan
ezin duena. Eta hala, hasieratik beretik, bi joera kontrajarri topatzen dugu, arauz eta bi poloetako zein azpimarratzenago den:
|
|
|
aristoteldarraren oihartzuna) 898 Ordea, gizakia esentzialki zer den, iraunkorki, ez helantza batean bai eta gero ez?, filosofiak bakarrik argitzen digu: bere barneenean hori Nahimena da, hau edo hori nahi izan baino lehenagoko Nahimen huts huts, helbururik edo gabe, hala nola elektrizitatea energia den helburu bat
|
ukan
beharrik gabe (adimena gizakiak bigarrentiarra du hortaz, Nahimenaren tresna soil, haren ispilu bat, Nahimenari zer nahi izan dezakeen erakusteko lagungarri). Historia deitzen duguna, Nahimen itsu horren fenomeno edo agerkizunen oholtza baino ez da; euren baitan ez errealitate eta ez zentzurik ez duten agerketak, baizik eta euren zentzua barnagoko Nahimenarekiko erlaziotik dutenak.
|
|
|
Bakarrik, Foro Inperialetatik pasa berria zara, eta han ere, erromatarren larrialdi batean, gudua ia galduta desesperatuak zirenean, bi gazte agertu ziren zaldi eta ezpataz, eta arerio tarkinotarrak zirti zarta abarrikatu zituzten istant batean, agertu bezala berriro desagertzeko; eta han, biak desagertu ziren puntuan, erromatarrek tenplu bat jaso zuten Kastor eta Polux-i, horiek baitziren bi gazte salbatzaileak. Eta itxurazkoa iruditzen zaizu, Erroma errepublikarrak bere Kastor eta Polux
|
ukan
baditu, Erroma pontifikalak bere San Pedro eta San Paulo armatuak ukaitea Hiriaren aingeru guardako. Mitologia zaharra da, santu abertzain, ona:
|
|
2008
|
|
|
–Guztiok ditugu burutan Alderdi nagusian kargu handia
|
ukan
zuenaren hitzak: –¿ Para qué queremos la independencia si es para comer berzas??.
|
|
2009
|
|
|
Baina, ongi pentsaturik, unibertsoa hasiera hasieratik eta betidanik, egunen batean Maria hori hantxe egon zedin prestaketak, probidentziak? egiten jardun da, eta hein horretan Mariaren arima, ez hilezkorra bakarrik, betidanikoa dela esan genezake, mito platonikoan bezala, unibertsoaren izaera eta bilakaeran betidanik
|
ukan
baitu bere lekutxo bere berea?
|
|
|
Erreala da gizakia bera? Eta, ondorioz, hark errealtzat
|
ukan
duena kultura batean edo bestean (kanpo ala barne bizitzan): espazioa, denbora, mundua; Nia, askatasuna, pentsamendua?
|
|
|
baterako, adineko jendeak izatea da. Gazteak ez dauka zergatik
|
ukan
galdera eta kezka erlijiosorik (eta ukanarazten bazaio, auzikatu edo arbuiatu egingo du askotan), jeneralean ez daukan (berak egiten ez duen) bizitzaren eta heriotzaren esperientziaz eta horien zentzuaz. Gaztaroa ez da zinez aro erlijioso bat.
|
|
|
Hona etortzeko, belaunaldi batek, gerra ostekoak?, heredatu duen, aitaren etxeko? oinarri denak kuestionatu beharra
|
ukan
du, erlijiosoak, politikoak, literarioak ere. Horretan Arestiren kasua eta Gandiagarena antzekoak juzga litezke.
|
|
|
Behin eta berriro irakurtzen da, antzinakoek Naturaren sentimendu estetikorik ez omen zutela, modernoa dela hori. Baina beharbada ez zutena, ideia estetikoa zen, sentimendua bai; h. d., seguruenik estetikoaren gure kontzeptua da ez dutela
|
ukan
esan genukeena. (Artearen eta literaturaren kontzepturik ere, horientzako berbarik?
|
|
|
Pentsamenduak, giza sentimenduek eta kezkek berek, historia daukate. Gizon emakumeak ez ditu beti galde, arrangura, sentimendu berak
|
ukan
. Psikologiako zientzia enpirikoen garapenak eta burmuin ikerketek filosofia mendeetan enplegatu izan duten itaunak ahaztarazi dituzte, hala nola arima edo espiritua zer den eta horren ahalmenek nola funtzionatzen duten, etab. Mundu oso bat ahaztua gelditu da bat batean.
|
|
|
Hala Jainkoa, zentzua. Zentzurik
|
ukan
, historiak ez dauka zentzurik. Edo berdin:
|
|
|
(Jainkoaren gaia, materialok argitara daitezenean, da astiroago arakatu). Euskal Herrian, erlijioa luzaro Estatuaren erlijioa izanak, Jainkoa botere faxistaren Jainko izanak, abelera zailean utzi du euskaldun sentiberak oraindik erlijioarentzat sentsibilitaterik salbatu ahal izatea, Jainkoaren izenak esanahi onargarriren bat
|
ukan
ahal izatea oraindik. (Beharbada Gandiagak historiagaz ez du jakiten zer egin, Elizaren historiagaz, eta berdin Euskal Herriko historiarekin, ezer positiborik asmatu ezin zuelako.
|
|
|
Aldian aldiko, hori aberriak egin lezake, maite dugun lagunak, justiziak, arteak, filosofiak (estoizismoak, adibidez). Jeneralean erlijioak egin izan du; eta beste zerbaitek egiten duenean ere, susmoa
|
ukan
liteke, hori erlijio (modu bat) bihurtzen dela, gure bizitzarentzat absolutu (modu bat) bihurtzen baita. Txillardegik, adibidez, hala ikusten du Leturiaren egunkari ezkutua n.
|
|
|
(Sartre, Camus...). Are gutxiago dauka zentzurik, berak
|
ukan
, unibertsoaren osoak. Zergatik dago unibertsoa?
|
|
|
Zientzia honekin arazoak ez ditu
|
ukan
erlijioak edo mitoak bakarrik. Goethek, ezaguna da, ez zuen Newton batere maite.
|
|
|
Hor ez da hiri idealik proiektatzen, kolonia erreal baten fundazioa zelan atondu eztabaidatzen da: hiri errealean ez ondasunen, ez emakumeen komunismorik dago; ordena sozialaren bizkarrezurra legeak izango dira (ez filosofo erregearen jakinduria absolutua); legeok, denek jainkozkotzat
|
ukan
dituzte (absolututzat), eta erlijioa ez da izango arrazoimenaren gehigarri bat, heriotza zigorraz zigortuko da ateismoa (Sokratesen patua ezagutu zuenak proposatzeko!). Platonek ezaguna zuen erlijioaren jatorriaren teoria, ateista?, alegia erlijioa jendearen kontrolerako amarru politiko hutsa zela, lege publikoak plazan zigortu ezin dituen ekintza ezkutukoak jainkoen beldurraren bidez kontzientziaren barruan erreprimitzeko (Polibiok jarraitzen duen interpretazio pragmatikoa, eta Liviok Erromaren hastapenei buruz berresten duena, Numari erreferituz:
|
|
|
(Galdetze honek ez du esan gura, ezer ez daukatenik: aitzitik, zerbait
|
ukan
behar dute, zeren eta askatasunaren erabaki mota diferenteak baitira biak. Baina zertan datza diferentzia?).
|
|
|
erlijioaz (edo Jainkoaz) beste gabe oso zaila da mintzatzea, oso diferenteak daudelako, eta historia dutelako, eta erlijioek erakundeak izan ohi dituztelako, historian zehar bai doktrinak eta bai erakundeak denak aldatuz ibiltzen baitira, itxurazkoa denez. Horregatik bai doktrinak eta bai erakundeak kritika historikoaren eta sozialaren objektu izan daitezke, eta izan behar dute, eta horrek kritika horrek, fededunarentzat nahitaez inportantzia handia ez badu ere, komunitatearentzat ezin du inportantziaren bat ez
|
ukan
. Bereziki XIX. mendetik aurrera landu den Izkribu Santuen ikerketa historikoak.
|
|
|
Beraz, errealitate hagitz diferenteak berdintzen ditugu, denak diferentziagabeki izanarazi egiten ditugunean. Kasuotan euskaraz izan baino gehiago egon esan ohi badugu ere, izanek adiera absolutu bat
|
ukan
lezake, existentziarena, agertzearena, honek baiespena edo ezespena soilik ametitzen baitu(, zedozer baten hor paratua egote hutsa?, esango zukeen Kantek). Gehienetan horretaz ari gara, izateaz ari garenean (existentziaz).
|
|
|
Kontzeptu guztion funtsean dagoena da: Arrazoimena (hemen kontzeptuak maiuskulaz idatzi beharra dago!), razionalismoak ulertzen duen bezala, beti eta edonon bera da; Egia, betiereko, ziur, unibertsal, aldaezina da, edo izan behar du (pentsaezina da Newtonen ondoren Einstein bat); orobat ongiak (moralak), zuzentasunaren fundamentu absolutua(
|
ukan
behar) du: noiz eta nonahi baliozkoa, etab.; gizarteko ordenak (politikak) Zuzenbide Naturalaren fundamentu higiezina behar du?
|
|
|
Azken denboretan atzetik israeldar espioiak zituela begitantzen zitzaion; egiatan eskizofrenia paranoidearen aieruak igartzen zitzaizkion. Azken udan etsipenaldi bortitza
|
ukan
zuen. Eritegian sartu zuten gurasoek.
|
|
|
Bronxeko Zooak, berriz, 10.000 dolar
|
ukan
zituen zorroan ongi bildu bilduak.
|
|
|
Zazpi urte igaro ziren eta berriz ere Hansen gutuna
|
ukan
nuen.
|
|
|
Harvarden ere nota bikainak
|
ukan
zituen; auzitegian diotenez, baina, Razok, begitartea eski mozorroz estalia eta eskuan mutur luzeko pistola zuela, hamabost bat aldiz lapurretan egin du New Yorkeko inguruetan oporretan zegoen denboran.
|
|
|
Lagunek okerkeriatan ibiltzen eta eskolatik piper egiten bazuten ere, Razo auzoko lanak egitera emana zen, Saint George High School katoliko entzutetsuan oso nota onak
|
ukan
zituen eta kirol anitzetan txapela irabazi. Atleta bikaina Razo; baseballean ere primerako linebacker.
|
|
|
Martharen neba batek esan zuen arreba burutik bete betea ez zela, 25 urte lehenago elurretan zebilela leratik erori eta buruan ukaldi handia
|
ukan
zuenetik.
|
|
|
Egun batez telefonoz dei bat
|
ukan
nuen. Jenny zen.
|
|
|
Iragarkia astelehenean agertu eta ostegunean Bill Morgan delako baten telefono deia
|
ukan
zuen. Saltzaile omen zen eta astero Columbiako Medical Centerretik Livingstonera joaten omen zen; pozik hartuko zuela bere beribilean West Long Branchera.
|
|
|
Askoz gehiagoz ez zen oroitzen. Zurtzuilean ukaldi bat
|
ukan
zuela, betaurrekoak hegan joan zirela.
|
|
|
Haren amak ez zukeen horrelakorik onartuko. Geroago
|
ukan
zuen, halere, amak onartuko ez zukeen zenbait grina txar: emakumeak hil eta hilobiak likistea.
|
|
|
zortzi urteko mutil baten amak ur gezatako dortoka bat dakar etxera, afaltzeko. Dortokaren okelak zapore goxoa
|
ukan
dezan, bizirik egosi beharra dago. Amak, semearen aurrean, irakiten dagoen uretara bota dortoka eta eltzea tapakiz estaltzen du.
|
|
|
Ostera, emakumeak eseri eta oso bestelako kontuei buruz hausnartzen du. Azpian
|
ukan
lezakeen kaka itsatsiaz ez da arduratzen, beste norabide batera zuzentzen baitu soa.
|
|
2011
|
|
|
Imajinazioak sortu eta biziarazi du dena, irudiak ezerezez moldatu eta aulki horretan ipinirik. Bai, han hurbil, beste aulkian eserita dagoen gizonaren imajinazioak asmatu du anderea, begirada geltoki hutsean zehar beste begi batzuekin gurutzatu nahi
|
ukan
duenean. Sonbreiru beltza du eta jaka urdin iluna, baina traje osoa da ia beltza leku horretan.
|
|
|
Imajinazioak sortu eta biziarazi du dena, irudiak ezerezez moldatu eta aulki horretan ipinirik. Bai, han hurbil, beste aulkian eserita dagoen anderearen imajinazioak asmatu du gizona, haren begirada geltoki hutsean zehar beste begi batzuekin gurutzatu nahi
|
ukan
duenean. Aspaldian iragan da azkenengo trena burdinbide azkengabeetan galtzeko, eta ezer gutxi geratu da estazioan, olio usainarekin eta kriseilu hari meheen argitan.
|
|
|
Egun bitan hil zen kapitaina kalenturaz eta oinazez. Gero beste lau jaurti behar
|
ukan
zituzten, maindirez estali gabe azken biak. Gorantz begira hondoratzen ziren, astiro eta gorantz begira, ur gardenetan behera itsas belarren artean galtzeko.
|
|
|
Han, trokan bezala, bazegoen zerbait han sakonean, oihan ilun bat, haritzak edo pagoak, eta oskilaso bat hosto artean ezkutatua. Eta entzun nahi
|
ukan
zuen oskilasoaren kantua. Baina ez zuen, denboraren zaratarekin, deus ere aditzen ahal.
|
|
|
Etxera albait arinen ailegatzeko ene korrika ero hartan, sagastiko troka batera erori nintzen. Eta troka zuloko sasi arantzen artean, minaren minez, jaiki ezinik, bertan akabatuko nintzela uste
|
ukan
nuen.
|
|
|
Bihotz adindu eta ahularen taupadak sentitzen zituen besarka zeraman mutilak. Beso zabalago eta bigunagoak
|
ukan
nahi lituzke apika, gorputz mendrea hobeki babesteko. Beste mutilek, beste zamarien gainetik, begirada itzultzean agurearen begi zuri eta zabalak ikusten zituzten soilik gauean, bi ilargi ttipi eta harrigarri ilunpean.
|
|
|
Bi narrazio mota dago, narrazio ona eta narrazio jasangaitza. Jasangaitzak onaren antzeko gai, egitura edo lengoaia
|
ukan
dezake. Baina narrazio onak narrazio jasangaitzak ez duen zerbait du, ingelesek it deritzatena, horixe alegia.
|
|
|
Errekak ur handia zeraman, bezperako erauntsiaren ondorioz. Uholdeak behi bat ere eraman omen zien Palaziokoei,
|
ukan
ere bazituzten eta behiak. Errekan behera agertu zen gero, itota, sabela handiturik.
|
|
|
Armagizon batek isiotu zituen zuziaz ukiturik egur metak banan banan. Zer
|
ukan
nuen une haietan gogoan. Hazi egin ziren sei suak.
|
|
|
Elizpean apez eta armagizon ugari zegoen, gaztelaniaz mintzo batzuk, euskaraz bestetzuk. Haien solasetara hurbildu eta jakin nuen kondenatu
|
ukan
zituztela hamabi hereje, eta biharamunean erreko zituztela han bertan, Andra Mariko elizaren aurreko enparantzan.
|
|
|
idazlearen eta bere pertsonaien arteko harremana nahasia duzu, osotoro zehazten ezinezkoa, zaila da idazlea eta protagonista zeharo bat etor daitezen: idazleak falta zaiona erants diezaioke pertsonaiari, edo sobera duena, edo ez bata ez bestea; eredu gisa aurkez dezake, kontraeredu gisa, ez bata ez bestea; bere pertsonaiaren bidez nortasun zein politika jakin bat kritikatu nahi
|
ukan
dezake, edo barregarri utzi, edo goraipatu. Ia edozein aukera mamitu du literaturaren historiak.
|
|
|
Guri ez zaigu hala iruditzen, baina USAn gauzak bestela ikusten dira nonbait, Hunter Lewis iparramerikarrarentzat katolizismoa lotsagarriro antikapitalista da, eta ia eskandalu bat da Eliza Katolikoaren fundamentalismoa, hots, gaur berton oraindik jarduera ekonomiko modernoak balio ebanjelikoekin juzgatu nahi izatea: . A través de toda su historia, la Iglesia Católica ha mirado al capitalismo con desconfianza?, ik. La cuestión de los valores humano s, 1998 Kapitalismoak
|
ukan
behar omen dizu bere morala (zein?), baina ez moral katolikoaren galgarik. Moral islamikoa katolikoaren desberdina da.
|
|
|
horietarik da gure Mark Légasse, Gastibeltzaren karabinak eta Existitzen ez den herri bateko kalejira ren egilea. Hain zuzen ere, existitzen ez den herri bateko hiritar gisa bizitzea da biak elkartzen dituen kezka, eta hortakotz dira arraunari atxikitzen eta tinkatzen, gure herriaren txalupak aitzina egin dezan eta existentzia
|
ukan
dezan, bertze zeinahi herrialdek bezala. Bata arraunlari dabil kulturaren eta komunikazioaren txalupan; bertzea galeriano, isolamenduaren kontra burutzia egin nahiz.
|
|
|
alegia, etsaiarekiko gorrotoak batzen ditu hainbat eta hainbat etnia bere abertzaletasunaren altzoan?. Breve historia de la barbarie en Occidente, 2009, 27 or. Nolako eragina
|
ukan
zuen, eskuara baizik etzekiten haiengan. Lehen Mundu Gerrak?
|
|
2012
|
|
|
Zer ba? Gizonek bakarrik
|
ukan
behar al duzue aukeratzeko eskubidea, ala?
|
|
|
Guri ez zaigu hala iruditzen, baina USAn gauzak bestela ikusten dira nonbait, Hunter Lewis iparramerikarrarentzat katolizismoa lotsagarriro antikapitalista da, eta ia eskandalu bat da Eliza Katolikoaren fundamentalismoa, hots, gaur berton oraindik jarduera ekonomiko modernoak balio ebanjelikoekin juzgatu nahi izatea: . A través de toda su historia, la Iglesia Católica ha mirado al capitalismo con desconfianza?, ik. La cuestión de los valores humano s, 1998 Kapitalismoak
|
ukan
behar omen dizu bere morala (zein?), baina ez moral katolikoaren galgarik. Moral islamikoa katolikoaren desberdina da.
|
|
|
Hilobi honek
|
ukan
behar du oroigailu bizi bat.
|
|
2013
|
|
|
–Iainkoak bere bothere, sapientia eta ontasun inkonprehensibleaz kreatu
|
ukan
dituela gauza guziak?
|
|
|
Iheslarien gogoetan lotura egina zegoen. GALeko mertzenarioek baliatzen zituzten argazki eta helbideek iturburu bakarra
|
ukan
zezaketen: Frantziako Administrazioa.
|
|
|
Frantziako Administrazioa. François Mitterrand eta Felipe Gonzalezek, biak sozialistak, nolabaiteko lotura
|
ukan
behar zuten GALekin, halabeharrez. Datu zehatzik ezean, norberaren gogoetak eremu librea zeukan, beldurrak eta erantzukizun politikoak bultzaturik.
|
|
|
GALek Frantzian
|
ukan
duen kolaborazio maila ez da sekula argitu.
|
|
|
Frantziako Gobernuak eta Poliziak GALen zer nolako inplikazioa
|
ukan
duten aztertzen eta argiratzen aritu da Oroit eta Sala taldea. Talde horretako kidea da Jakes Bortairu.
|
|
|
«Euskal Herrian ez da Pannecau karrikako atentatu kopurua
|
ukan
duenik»
|
|
|
Poliziak ezagutzen zituen atxilotutako mafiosoak. Euskal Herrian eta mundu zabalean, ez da Pannecau karrikako atentatu kopurua
|
ukan
duenik: karrika horretan, zazpi, eta ingurukoetan, hainbat.
|
|
2014
|
|
|
Azkenean, ideia bat
|
ukan
zuten.
|
|
|
Gehienak Tribunal de Orden Público ak epaitu zituen. Ramon Llorca Lopezek eta nik, ordea, Gerra Kontseilua
|
ukan
genuen. Guardia zibil bat garbitzea leporatzen ziguten, eta heriotza zigorra jasoko genuela aipatzen zen.
|
|
|
demokrata ez da sekula izan, gutxiago errepublikanoa, eta libertaria ez beste guztia izan da beti. Askatasuna esijitu badu, berea esijitu du; gizon emakume guztien berdintasuna, berdintasun soziala ez ezik, bai politikoa ere, eta are kulturala bera, Voltairek ordena sozial razional eta naturalaren kontrariotzat
|
ukan
du; eta anaitasuna, deabruarekin berarekin nahiago zukeen, beltzekin edo juduekin baino esate baterako. Legearen berdintasuna guztientzat onartu badu, lege razional bat nahi zuelako izan da, h. d., influentzia klerikaletik librea.
|
|
|
Hots, zer da izan nahi dena, euskalduna, judua, frantsesa izan gura denean? Objekturen bat
|
ukan
du gurariak!
|
|
|
norbaiten naziotasuna erabakitzeko oinarria, batean non jaio (lurra) izango litzateke, bestean norengandik jaio (gurasoak,, arraza?). Dirudienez, argudio hau Frantzian XX. mendeko bi Mundu Gerren artean sortua da, eta alderdi politikoen arteko ika miketan
|
ukan
du iturburua, berehala, nazioaren teoria frantses, aren artsenalera pasatzeko. Parlamentuko eztabaida politikoetan, eskuindarrek odolaren eskubidea indartu gura zutelarik (edo lurrarena, immigrazioarena?
|
|
|
larrugorritzean datza, nazioari, mozorroa? kentzeko2130 Izan ere, herrixkek
|
ukan
omen ditzakete berez aspaldidaniko tradizio amankomunak (komunitatearen bilgarriak); hiri txiki konpaktuek ere dudarik gabe bai, Bilbok eta Iruñeak. Baina Bizkaia osoak edo Nafarroa osoak nekez, Euskal Herri osoak nekezago, eta Estatu nazioek inola ere ez:
|
|
|
Bat batean Alemanian dena gaizto bihurtu da. Bat batean apologista denek badakite eskola alemanetan frantsesen herra baizik ez dela irakasten1204, haurrek amaren altzoan, sucent la fureur et la haine? 1205 Politikak ez du joan deneko ehun urtean beste kezkabiderik eta beste grinarik
|
ukan
Frantzia papurtzea baino. Zientzia alemanak eta zientzia frantsesak ez dute zerikusirik.
|
|
|
Estatuak bere nazioa izaten dizu. Bestetik, nazionalitateen printzipioak Treitschkerentzat ez du esan gura nazio bakoitzak bere Estatua
|
ukan
behar duela eta Estatuak nazioaren mugetara mugatu behar duela. Tesi hori, alemana baino italiarragoa berarentzat1259, eta horren galdakizunak (esaterako, Prusiak bere territorio eslabiarrak utzietsi behar izatea), berak berengi berengiz arbuiatu egiten du.
|
|
|
Pierre Larousseren Grand Dictionnaire universel du XIXe siècle n nazionalitateen printzipioak sarrera propioa
|
ukan
zuen, definizio honekin: –Principe d, après lequel les races d, hommes tendraient à se grouper d, après leurs origines, leurs moeurs, leurs langues, leur histoire commune? 1077 XI. bolumen hau 1874an argitara zen; hala ere artikulua beranduena 70 aldera jada, edonola ere gerra aurretik, idatzia zegoela dirudi1078, azken orduan argitaratzeko ukitutxo ñimiñoren batzuk gehituta1079 Europaren berrantolaketa osoa agintzen duen printzipio honen agerpena eleta politikoan berri berria dela aitortuz hasten da artikulua1080 Nazionalitateen printzipioa, irakurtzen dugu, logikoki Iraultza frantseseko ideien ondorioa da, baina hozitu, testu honen arabera?
|
|
|
Baiesten diren datuak berak ez dira historikoak, baina doktrina horiek denak noizbait eta nonbait kondizio historiko batzuetan sortu dira, garapen bat izan dute mendez mende; hots, historian agertu dira eta historia bat daukate. Doktrina bezainbatean historikoak dira, eta, logikarentzat edo metafisikarentzat
|
ukan
ditzaketen objekzioak alde batera, ezin dira ikerketa eta kritika historikoaren objektu ez izan372.
|
|
|
Berehala Renanek pentsatu du, bere izkribu erlijioso kritikoekin hiritar frantsesak lozorro dogmatikotik iratzartzeko abiaturiko eginbeharra, ekintza politikoaz jarraitu eta zabaldu behar lukeela. (Renanek beti sentimendua
|
ukan
du Frantzia gaixo zegoela eta berak hura salbatzeko misioa zuela). Hala, bada, asmo handiz beterik, bozak eta demokraziak erdeinatzen zituena, 1869ko bozetara aurkeztu zen, dinastia inperialari atxikiriko Hirugarren Alderdian.
|
|
2015
|
|
|
Ahizpak ez, ahizpak hain maitekiro hartzen ninduen ezen laztana, poxpolina edo printzesa deitzen baininduen. Nik ez nuen sekula printze baten atzean eserita zimeltzen utzitako printzesa izateko desirarik bat ere
|
ukan
, eta horregatik zen, noski, printzesa hura gehien gorroto nuen izena.
|
|
|
Arretaz begiratu nuen lehenengo haurtxoa zu izan zinen, ordura arte ez nien umeei jaramonik egiten batere. Baina zu beso artean
|
ukan
zintudan, gauez eta egunez, nire besoetan lokartzen zinen, hain zinen goxoa eta purua. Hura deskubrimendua, hura!
|
|
|
Nigatik hobe zegoen gizon hura hilda. Ez zuen tokirik gure familian, ez zuen tokirik
|
ukan
behar, eta zure koartada probestuta, gezur osoa antolatu genuen. Zeinen erraz mozorrotzen den norberekeria, zeinen eroso bizi gaitezkeen maskara horri begira?
|
|
|
Eta nik ezin sinetsi, gorpurik gabe, X hil denik. Eta ezin utzi pentsatzeari beraren zerbait nahi dudala
|
ukan
; sudurra, edo oina, edo?
|
|
|
Venezia eskumikatu du (eskumikuen eta interdikto lokal zein pertsonalen arma erlijioso politikoa erruz erabili du: Bolognako Bentivoglio, Alfontso d. Este, Florentzia, Pisa, etc.). Agnadelloko guduan Veneziako Signoria betiko abarrikaturik (1510), hantxe berean, beti garbi
|
ukan
baitu egiazko arerioa Frantzian zeukala, horren eta horren aliatuen aurka itzuli da: atoan eraso die Estetarrei, Genova matxinarazten saiatu da, Ferrarako dukeari eraso eta eskumikatu du; Modena inperialei laga, horien laguntza ziurtatzeko.
|
|
|
Gure nafarra teologo morala eta jurista da, eta eskolastikoa erabat, nola idazkeran hala pentsamenduan. XX. mendean oraindik ezagutu ditugun halakoek eurena (San Tomasena baitzen!) jakitate sakon sakon eta sendotzat
|
ukan
ohi zuten, txolinkeria modernoen kontrara. Azpilkuetak Erasmoren metodo filologiko kritikoari axalkerian geratzea egozten dio, hostoak eta loreak ikertzen aritzea sustraien eta orpoaren ordez.
|
|
|
harriaren egonarria
|
ukan
,
|
|
|
Nola noizbait ametsean ditudan
|
ukan
|