|
2000
|
|
|
14 artikulua. 1 Jazarpenik jasanez gero,
|
pertsona
orok du edozein herrialdetan babesa bilatu eta izateko eskubidea.
|
|
|
Zenbaitzutan, bat onartua izatea bestea eskuratzeko nahikoa izaten da, Alemanian jatorri alemana duten Ekialdeko etorkinekin gertatzen den bezala. Alemaniako naziotasunaius sanguinisean oinarritzen da, eta, hortaz, jatorri alemaniarra duela froga dezakeen orok, hau da Alemaniako estatuak nazionalitate alemaniarra duela onartzendion
|
pertsona
orok, automatikoki eskuratzen du hiritartasuna, eta baita honek bermatzen dituen eskubide eta betebeharrak izateko aukera ere. Orain arte hiritartasunaeta estatua elkarren ondoan joan izan dira.
|
|
2001
|
|
|
“Egunean zehar bost fruta pieza edo entsalada txiki jatea da egokiena –esan duzu– Hala eginez gero, eguneroko errazio bakoitzak 45 urtetik gorako pertsonek 4 urteko epean hiltzeko arriskua %20 murriztea lortuko luke”. Ikerketak azaltzen duenez, bost pieza horiek ez dira nahitaezkoak; nahikoa litzateke 15 urtetik gorako
|
pertsona
ororen dietan egunean gutxienez 60 miligramo (kiwi bat) sartzea onura hori lortzeko. 12 hilabete bitarteko haurretan, gomendatutako dosia 35 mg da.
|
|
|
Bada parametro bat modu sinplean definitzeko aukera ematen duena obesitatearen existentzia, Gorputz Masaren Indizea (GMI): GMI (kg/ m2)= Pisu erreala/ Altuera x Neurria* Pisua kg tan* Neurria metrotan Gorputz masaren indizea (GMI) 30 kg/ m2 koa edo handiagoa duen
|
pertsona
orok du obesitatea. Gorputz masaren indizeak (GMI) obesitate mailak sailkatzeko balio du:* GMI:
|
|
2002
|
|
|
Galde diezaiokegu gure buruari. Bada,
|
pertsona
orori irekia dago, norberaren burua ezagutzeko gogoa duen edonori. Batez ere barrura begira hasita daudenentzat eta norberaren garapenak gure gizarteari eta gure herriari ekar liezaiokeen indarberritzea sumatzen dutenentzat.
|
|
|
Gizabanako oro bilakatzen da arriskutsua
|
pertsona
ororentzat.
|
|
|
Komunitate ikuspegitik begiratuta, neurri handi batean,
|
pertsona
oro da beste guztiekiko desberdina. Norbanakoaren ikuspegitik, berriz, esperientzia sozialak esparru diferentziatuetan aurrera eramaten ditu, eta neurri horretan, askotariko barne nortasuna eratzeaz gain, desberdinak diren pertsona pluralekin eta ugarirekin harremanak izaten ditu.
|
|
|
Politika autoritarioari eta lasaigarriari nola aurre egin badago. Lehenik eta behin, garbi izan behar du
|
pertsona
orok, aukera politikoak eta ekonomikoak zein baliabideak norabideratzeko erabakiak arazoa zehaztu eta definitzeko moduek baldintzatzen dituztela. Horretarako praktiketan, portaeretan eta erakundeetan barneratuta dagoen ezkutuko boterea azaleratu da, hizkuntzaren monopolioa ekidinez, norbanakoek eta taldeek diren eta izan nahi duten zentzua eta esanahia gizarteratzeko, hitza?
|
|
|
hau da, emaitza kaltegarria gerta daitekeen ala ez. Auzitegi Gorenaren jurisprudentziaren bilakaerak eta araua gizarte errealitatera egokitzeak eskatzen dute arrisku egoera bat sortzen duen
|
pertsona
orok, erantzukizunetik salbuesteko, erakutsi behar duela eskatzen zaion arretaz jokatu duela, lekuaren eta denboraren inguruabarrak eta sortutako arriskua kontuan hartuta. Zalantzarik gabe, ikasle guztientzat edo horietako batzuentzat tortilla ogitartekoak eduki behar dira, ziur asko ez zeudenean horrelako ogitartekoak, eta gerta zitekeenean ikasleak probatzen bazuen ondorio larriak sor zitzakeela, ekintza axolagabetzat har liteke.
|
|
|
1 Ireki leihoak eta ateak eremua aireztatzeko. 2 Usaina oso handia bada, komeni da tokitik berehala ateratzea eta inguruan dagoen
|
pertsona
orori ohartaraztea, hura ere atera dadin. 3 Usaina ahula bada, ez da surik edo txinpartarik sortu behar.
|
|
|
el control estado de Internet en China” izeneko txostenean, Amnistiak dio 33 pertsona atxilotu edo espetxeratu dituztela herrialde horretan azken hiru urteetan, Interneten erabilerari lotutako delituengatik. “Interneten beren iritziak edo bestelako informazioa modu baketsuan argitaratzeagatik edo Sareko zenbait atarietara sartzeagatik atxilotuta dagoen
|
pertsona
oro kontzientziako presoak dira, eta berehala eta baldintzarik gabe askatu lirateke”, eskatu du AIk. Giza eskubideen aldeko erakundeak ere bere kezka adierazten du, Txinako merkataritza elektronikoa hedatu ahala, Asiako Gobernuak Interneten agertzen den informazioaren kontrol zorrotza egiten jarraitzen baitu.
|
|
|
Zergatik ukatu gizagaixo ezjakinoi heziketak ekarriko dizkien onurak? Irakurketa, idazketa eta aritmetika
|
pertsona
ororentzat dira ikasgai egoki. Gainera, gerta liteke presoren batek ikasketetarako dohain bereziren bat edukitzea.
|
|
2003
|
|
|
Egoera negargarri hori are okerragoa da
|
pertsona
orok hazkunde egokia izateko beharrezkoak dituen elikadura gaien (bitaminak eta mineralak) gabezia kontuan hartzen badugu. Izan ere, gaur egun 2000 milioi pertsonatik gora elikaduragaien gabezia dute, gose ezkutuaz izendatzen den egoeran dira, alegia.
|
|
|
FAO (2002a) argi uzten du gosea eta pobreziari buruzko lehen helburu horrek gainerakonazioarteko garapen helburuetan duen eragin onuragarria eta erabakigarria. Helburu horiek gizagarapenaren ikuspegian
|
pertsona
orok bere gaitasunak garatzeko aukerak izateko nahikoak ez badiraere, oinarrizko abiapuntua dira, oinarrizko abiapuntu hori aurrerantzean garatzen bada, bere horretangeratu gabe.
|
|
|
bitamina, esneki osoetan, gurinean, eta arrautzan ugaria, ezinbestekoa da kaltzioa hezurretan finkatzeko. Hidratazioa Hidratazio egokia izateko,
|
pertsona
orok litro eta erdi likido behar du gutxienez, eta kantitate horri gehitzen zaio hartzen dituen elikagaiek ematen duten ura. Hainbat aukera daude:
|
|
|
Gauza bera gertatzen da 150 zentimetrotik beherako altuera duten 3 eta 12 urte bitarteko haurrentzat. Gainera, 150 zentimetroko garaiera gainditzen ez duen
|
pertsona
orok, adina edozein dela ere, bere pisuaren eta neurriaren araberako euste sistema homologatua izan du. –Irratia eta mugikorra itzalita egongo dira depositua betetzean.
|
|
2004
|
|
|
Legeak ezarri du Erregistroa publikoa dela, idazkunen berri izan nahi duten interesdunentzat. Aurreko legeriaren arabera, Erregistroko ziurtagiriak eman behar zitzaizkion horiek eskatzen zituen
|
pertsona
orori. Irizpide horren inguruan erabateko aldaketarik gertatu ezgelamenduak zehaztutako kasuetan, in bada ere, orain, hasiera azpimarratzen da, bai abusuak saihesteko, bai eta, erreteresaren kualifikazio berezia eskatzeko ere.
|
|
|
maila desberdinetan euskararen jabe, euskaldun? den
|
pertsona
oro; euskaldun pertsona gizabanakotzat hartuta. Euskararen hizkuntza komunitatea berregiten ari dela kontutan harturik, euskararen ezagutza continuum moduan ulertu behar da, ezagutza ia zerotik euskaldun osatuenek osatzen duten nukleo garrantzitsuraino?. 3
|
|
|
Hedapen horrenemaitza, enpresa kooperatiboa izango da, hau da, gizakiaren duintasuna, askatasuna eta berdintasuna bermatuko dituen egitura autoeratua. Enpresa eredu horretan, kapitalari izaera instrumentala erantsi (berezkoak dituen garrantzia eta indarraukatu gabe) eta pertsonari eskubide osoz dagokion jabetza integrala emango zaio:
|
pertsona
orok, berak egindako lanaren jabetza eta horren gaineko erantzukizunaizango du. Era horretan, langileak enpresaren kudeaketan eta zuzendaritzan du, eta kooperatiba elkartea benetako lan komunitatea izango da (Udaondo et al., 2000).
|
|
|
Turing ezagutzen zutenek oso garbi zeukaten norbaitek gogoko bazituen pentsalarien bilerak, bera zela. Azken batean, Turing-ek argitasunaren arabera neurtzen zuen
|
pertsona
oro. Gerra garaian arazo dexente izan zuen sailkapen hori zela-eta:
|
|
2005
|
|
|
Nire ustez, aldaketa proposamenak jai eta erritualen baitan kokatu behar dira, eskubide unibertsalen eta zehaztasun kulturalaren defentsaren arteko eztabaidan. Bestela esanda, zilegi al da herri baten ohiturak mantentzea, ohituron nortasun eta pisu historiko kulturala argudio gisa erabilita, nahiz eta gaur egun
|
pertsona
ororen oinarrizko eskubidetzat jotzen direnen aurka egon. Zilegi al da globalizazioaren aurka kultura zehatz baten bereizgarri diren ohitura, erritual eta jaiak nola edo hala mantendu eta gordetzea?
|
|
|
7 Erregistratzaileek euren eginkizun publikoa lanbidez gauzatzean, Erregistroari lotutako gaien inguruko informazioa eman behar diote halakoa eskatzen duen
|
pertsona
orori. Informazio horretan adierazi behar da zein den erregistro baliabiderik egokiena, burutu nahi den helburu zilegia erdiesteko.
|
|
|
Batzorde horrek azaldu duenez: " Jaialdian zehar gustuko zuen
|
pertsona
orok abestetzeko aukera izan zuen, eta asko eta asko animatu ziren abestera. Inguratu zen jendea oso gustura irten zen, ezusteko jaialdi ezberdin bikaina aurkitu zuen".
|
|
|
Norberaren ikuspuntua norberarena bada ere, berau besteekiko elkarreraginean osatutakoa da eta, aurrerantzean ere, modu berdinean garatuko da baita ere. Gizakiaren" indibidualitateaz" ari garenean, hirugarrenik,
|
pertsona
ororen izate erlatiboa dugu gogoan.
|
|
|
Horrela, bada, hizkuntza ez da gizakiaren formazioaren lekuko pasiboa, eta bere lana ez da mugatzen giza garapen prozesu horren berri ematera; alderantziz, hizkuntza
|
pertsona
ororen eta bakoitzaren formazio intelektualaren eta moralaren eragile aktiboa da ere. Kontuan hartu beharrekoa da, baina, gizakiaren formazioa maila kognitiboan antzematea errazagoa baldin bada ere, egiaz, formazio horren alde etikoa ez dela inolaz ere garrantzi txikiagokoa.
|
|
2006
|
|
|
Turista klasekoen sindrome izenak lehen klaseko bidaiariak gaitzetik salbu daudela adierazten badigu ere, patologia hori espazio txikian hainbat ordutan mugitu gabe hegazkinetan, bidaia luzeetan batik bat gertatu ohi bezala dagoen
|
pertsona
orok nozi dezake.
|
|
|
Hamalau urtetik gorako
|
pertsona
orok egin dezake, bere buruaren jabe baldin bada, indarreko Legeak dioen arabera.
|
|
|
2 atxilotuta edo preso dagoen
|
pertsona
orori, ulertzeko moduan eta berehala, informazioa emango zaio berari egozten zaizkion egitateei eta askatasunaz gabetzea eragin duten zioei buruz, bai eta hark dituen eskubideei bu ruz ere, bereziki:
|
|
|
1 384bis artikuluan aipatu delituetatik edozeinen ustezko parte hartzaile gisa atxilotutako
|
pertsona
oro epaile eskudunaren esku utziko da, atxiloketa gertatu eta hurrengo hirurogeita hamabi orduetan. Hala ere, atxiloketa ikerketa helburuetarako beharrezko den denbora luzatu ahal izango da, gehienez ere, beste berrogeita zortzi orduko mugarekin, baldin eta, behin luzapen hori komunikazio arrazoituaren bidez atxiloketa egin eta lehenengo berrogeita zortzi orduetan eskatuta, epaileak hori baimentzen badu hurrengo hogeita lau orduetan.
|
|
|
Presidenteak zainduko du auzipetuek, hitza erabiltzean, moral eta auzitegiari zor zaion errespetuari kalterik ez egiteko, ezta
|
pertsona
orori zor zaion begiruneari ere; bestalde, auzitegiak zainduko du haiek harira datorrena bakarrik adieraztea, eta, beharrezkoa denean, hitza ere kenduko die.
|
|
|
Zarraoa bi erakundeek etxebizitza politikan duten" adostasun maila" nabarmendu du. Aipatu duenez, “etxe hauek eginez
|
pertsona
orok duen oinarrizko eskubidea bermatuko da, etxebizizitza edukitzearena alegia”. Udal agintariak berretsi egin du, gainera," etxeak egingo diren lurren jabeek tokiko erakundeari eman beharreko %10aren zatirik handienean babestutako etxebizitzak egiteko konpromisoa".
|
|
|
2000 urteko atzerritarren legearen aldaketarekin batera, non
|
pertsona
orori heziketa zein osasunerako eskubideak bermatuko zaizkien, familien berrelkartzeak indarra hartuko du eta ikastetxean eskolatzeko eskari esanguratsua gertatuko da: Maroko, Kolonbia, eta abarreko ikasleak gurean ziren eta ordura arte emandako erantzunarekin jarraitzea ezinezkoa zen.
|
|
2007
|
|
|
• Funtzio erreferentziala:
|
pertsona
orok ditu bere erreferentzi propioak (gurasoak, lagunartea, lankideak,...) eta horiekin batera bizi den komunitatearentzat komunak diren beste erreferente
|
|
|
1 Konstituzioak bermatutako erlijio eta kultu askatasunera biltzen da, derrigortze ukiezintasunarekin bildu ere,
|
pertsona
orok duen eskubidea:
|
|
|
Lege honetan araututako «Habeas Corpus» prozeduraren bidez lortu ahal izango da legearen aurka atxilotutako
|
pertsona
oro berehala jartzea agintari judizial eskudunaren esku.
|
|
|
...xamendu eskubideen eskualdaketan modu profesionalean diharduen pertsona fisiko edo juridikoak eskubideok eskualdatu nahi baditu, autonomia erkidego eskudunak, hala denean, informazio agiria argitaratu behar du, kontsumo arloan onetsitako arauketarekin bat etorriz, eskaintza loteslearen izaerarekin, eta doan emango dio, kasuan kasuko Jabetza Erregistroan artxibatu ondoren, informazioa eskatzen duen
|
pertsona
orori. Agiri horretan, alderdi hauek aipatuko dira:
|
|
|
Elkartzeko eskubidea dela bide,
|
pertsona
orok beste pertsona batzuekin modu formalean elkarte iraunkorrak sortu ditzake, xede erkide batzuk lortzeko, irabazteko asmorik gabe. Ezaugarri horiei esker bereizten dira elkarteak eta bestelako errealitateak.
|
|
|
Elkartzeko eskubidearen edukia eta printzipioak EELOren 2 artikuluan definitu dira:
|
pertsona
orok (pertsona fisikoak eta juridikoak) askatasunez elkartzeko eskubidea du, xede zilegiak lortzeko. Elkartzeko eskubidera biltzen da elkartzeko edo elkarteak sortzeko askatasuna, aurretiazko baimenik behar gabe (askatasun positiboa), eta inor ezin da behartu elkarte bat eratzera, elkarte horretan parte hartzera edo elkarte horretan izatera (askatasun negatiboa) (otsailaren 13ko 5/ 1981 KAE; abenduaren 10eko 67/ 1985 KAE); elkarteen barne antolaketa eta jardunbidea demokratikoak izan behar dute (Konstituzioan betekizun hori esanbidez eskatu zaie alderdi politikoei, sindikatuei, lanbide elkargoei, berezko interes ekonomikoak defendatzen laguntzen duten elkarte profesionalei, merkataritza ganberak, etab.?), eta euren burua antolatzeko ahalmen zabala dute (ekainaren 14ko 104/ 1999 KAE).
|
|
|
Lehenengo eta behin, atxilotuari berehala eta modu ulergarrian jakinarazi behar zaizkio bere eskubideak eta atxilotzearen arrazoiak. PKLren 520 artikuluak, konstituzio manua garatzen duen hoduen horrek, agindutakoaren arabera, atxilotuta dagoen
|
pertsona
orori adierazi behar zaio nork bere buruaren aurka adierazpenik ez egiteko eta nork bere burua errudun ez aitortzeko eskubidea, abokatua izendatzeko eta hori bertan egotea eskatzeko eskubidea, polizia eginbideetan epaileei egin beharreko adierazpen eginbideetan lagundu dezan eta atxilotu edo presoari egin beharreko nortasun azterketa guztietan esku har dezan, abokatuarekin isil gordean elkarrizke... Berme horiek guztiak jurisprudentziak jaso ditu, bai Giza Eskubideen Europako Auzitegiak (1968ko ekainaren 27ko GEEAE. Neumeister kasua?; 1969ko azaroaren 10eko GEEAE. Stogmuller eta Maznetter?; 1971ko uztailaren 16ko GEEAE. Ringeisen kasua?; 1976ko ekainaren 8ko GEEAE. Engel kasua?; 1978ko urtarrilaren 18ko GEEAE. Irlanda Erresuma Batuaren aurka?; 1980ko azaroaren 6ko GEEAE. Guzzardi kasua?; 1984ko maiatzaren 22ko GEEAE. Van der Leer kasua?, 1989ko abenduaren 19ko GEEAE. Kamasinski kasua?, etab.), bai Espainiako Konstituzio Auzitegiak (maiatzaren 21eko 86/ 1996 KAE, atxilotzeko arrazoiak?; otsailaren 27ko 31/ 1996 KAE eta azaroaren 24ko 224/ 1998 KAE, atxilotzeko baldintzak?; urriaren 4ko 103/ 1985 KAE; urriaren 7ko 107/ 1985 KAE eta otsailaren 26ko 29/ 1996 KAE, nork bere burua errudun ez aitortzeko eskubidea eta atxilotuaren bermeak?; maiatzaren 25eko 74/ 1987 KAE, interpretatzailea izateko eskubidea?, etab.).
|
|
|
Asiloaren azken helburua da jokabide politiko edo ideologikoei zuzenean lotutako arrazoiak direla-eta beste estatu batean pertsegitua edo zehatua den eta, ondorioz, oinarrizko eskubideak (arraza, erlijio, naziotasun, ideologia politiko, gizarte talde bateko kide izatea, etab. arrazoiak direla bide pertsegitzea edo pertsegitua izateko beldurra) ukituta dituen
|
pertsona
oro babestea. Errefuxiatu izaera objektiboa da, eta ezarritako betekizunak betetzen direnean estatuak aitortu behar du, asilo eskaeraren izapideak egitean.
|
|
|
Beraz, gehieneko epea hirurogeita hamabi ordukoa da. Hala ere, EKren 55.2 artikulua dela bide, aipatu maiatzaren 25eko 4/ 1988 Lege Organikoak PKL eraldatu zuen eta, gaur egun, azken horren 520 bis 1 artikuluan ezarritakoaren arabera, banda armatuekin edo elementu terroristekin zerikusia duten pertsonek egindako delituak direla bide atxilotutako
|
pertsona
oro epaile eskudunaren (Instrukzioko epaile zentrala) esku utziko da, atxiloketa gertatu eta hurrengo hirurogeita hamabi orduetan. Hala ere, atxiloketa ikerketa helburuetarako beharrezko den denbora luzatu ahal izango da, gehienez ere, beste berrogeita zortzi orduko mugarekin, baldin eta, luzapen hori komunikazio arrazoituaren bidez atxiloketa egin eta lehenengo berrogeita zortzi orduetan eskatu ondoren, epaileak hori baimentzen badu hurrengo hogeita lau orduetan.
|
|
|
Hiru milioi horiek zati ditzakezu hiru milioi talde desberdinetara iristeraino,
|
pertsona
oro baita diferentea. Baina horrekin batera, gure helburua, bai irratianeta bai telebistan, programazio generalista bat egitea da.
|
|
|
Hanburgesak prestatzeko supermerkatuan saltzen den ogi komertzialak hanburgesategi gehienetan zerbitzatzen den itxura bera du. Horri esker, posible da
|
pertsona
orok bere etxean bere prestakuntzaz modu sortzaileagoan eta, kasu batzuetan behintzat, osasungarriagoan gozatzeko aukera izatea. Etxean prestatzeak osagaiak hobeto kontrolatzen laguntzen du eta janari lasterreko establezimenduetan kontsumitzen direnean sortzen diren zalantzak uxatzen ditu.
|
|
|
Arrazoi erlijiosoengatik, Done Jakue bidea nazioarteko ospea lortu du, eta, fededunengatik ez ezik, Espainiako herriak, paisaiak eta jendea ezagutzeko aldi batez gozatu nahi duen
|
pertsona
orori gehien hautatutako ibilbidea da. Hala ere, bada beste bide zahar eta eder bat, Donejakue Bideko itzalean egon dena:
|
|
|
printzipio demokratikoak, berdintasuna, jarduteko gaitasuna, irakasleen prestakuntza eta ebaluazioa. Horrez gain, hezkuntza eta osasun arduradunen arteko lankidetza eta erantzukizuna ere badu,
|
pertsona
ororen funtsezko bi eskubideren arduradun baitira: osasunaren prebentzioa eta sustapena.
|
|
|
Baina dena ez da zuria edo beltza. Ruizek gogorarazten duenez,
|
pertsona
orok du herentzia bati uko egiteko eskubidea. Aukera horri ‘inbentarioaren aldeko jaraunspena’ esaten zaio, eta esan nahi du jaraunsleak jaraunspena onartzen duela, hala komeni zaionean bakarrik.
|
|
|
Gainera, 50, 100, 200 eta 500 euroen kasuan, okertuz gero kolore aldaketak gezurrezkoak ez direla adierazten du. Nolanahi ere, EBZak eskatzen du" txartel faltsua jaso duela susmatzen duen
|
pertsona
orok poliziara jo behar duela edo, praktika nazionalak horretarako aukera ematen badu, dagokion estatuko banku zentralera, txartelaren jatorriari buruzko ahalik eta xehetasun gehien emanez".
|
|
|
Adibidez, aukera ematen du udalerriko ikastetxe eta institutuetan izena emateko, Udal Liburutegiko zerbitzuak edo Kultur Etxeko tailerrak erabiltzeko, Udalaren zerbitzu eta gizarte laguntza jasotzeko, tokiko elkarteei diru-laguntzak eskatzeko, etab. Bizilagun orok du, halaber, erroldan bere pertsonari buruz dagoen informazioa ezagutzeko eskubidea, baita hura zuzentzeko eskatzeko eskubidea ere, okerra edo okerra denean. Betebehar gisa, udal errolda batean inskribatutako
|
pertsona
orok, prestazio ekonomiko eta pertsonalen bidez, udal eskumenak gauzatzen lagundu behar du. Iruzurra erroldan Erroldan izena ematea nahiko erraza da eta, gainera, doakoa.
|
|
2008
|
|
|
Ernestinari entzuten zion bitartean, ezker eskuin mugitu zuen burua aita karmeldarrak hiruzpalau aldiz; ezpainak ere zabaldu zituen beste hainbat aldiz buru mugimenduen erremate gisa, hitz egitera balihoa bezala, baina Ernestinaren damuak hunkitu zuelako edo entzun nahi ez zuena baina entzuten ari zena entzungarri bezain ez entzungarri egin zitzaiolako?
|
pertsona
orok duen berezko morbositateak ere izango zuen hartan zer esanik?, frai Millanek ez zuen hitz egin ez Ernestinaren jarduna eten. Honek amaitu zuenean, baina, halaxe mintzatu zen aita karmeldarra, enfasi handiarekin:
|
|
|
3 Enpresako zuzendaritza taldearen (lidergo faktorearen) eginbeharrik garrantzitsuena, ziur asko, giro aproposa sortzea da talde autoantolatu eta autoarautuek egitura burokratikoen lekua har dezaten. Horretarako, ezinbestekoa da lidergo faktore eraginkor baten lana, antolakuntza kultura kudeatuko duena; printzipio, balio eta sinbolo jakin batzuekin pertsona guztien batasun kultural indartsu bat lortuko duena; eta denok partekatutako bisio batekin
|
pertsona
oro noranzko berean gidatzeko gai dena.
|
|
|
Poemak eta kantuak biltzen dituen Galdutako Zubixak (Gaztelupeko Hotsak) disko liburua kaleratu du Kemen Lertxundi (Ondarroa, 1979) musikari eta poetak. Gitarra eskuetan hartuta eta aho soinua ezpain parean jarrita, bizitzan zehar
|
pertsona
orok senti dezakeen sentimendua poemetan eta kantuetan elkartu ditu oraingoan. Ez da ez lehen aldia bere fruitu musikalak plazaratzen dituela; bai, aldiz, oihartzun handiena izan duena.
|
|
|
«Inguruko gizartea ezagutzea da helburuetako bat, musulmanekin edo musulmanak ez diren herritarrekin elkarlanean aritzeko». Azaldutakoaren arabera,
|
pertsona
orok hiru gauza behar ditu bizitzan «ondo egoteko»; gauza materialak (ura, jakiak...), buruko gauzak (amodioa...) eta espiritualak. Horiek horrela, Ramadanean pertsonaren alderdi espirituala lantzen da.
|
|
2009
|
|
|
Are gehiago, nekezago ari da aurrera egiten esparru informaletan (familia, lagunartea, aisialdia...) esparru formaletan baino (ikasgela, jarduera ofizialak...). Beraz, ezinbestekoa da eta Administrazioaren eginbeharra, euskaldundu den
|
pertsona
orori, ikasi duten euskara hori erabiltzeko aukerak eskaintzea; alegia, erabilera esparruak sortzea gizartearen alor desberdinetan. Hala ere, gai honetan lehentasunak finkatzerakoan, argi eduki behar dugu, egun, eta etorkizun hurbilean are gehiago, pertsona elebidunak nagusiki gazteak direla.
|
|
|
Gaixotasun larri eta atzeraezin bat duen
|
pertsona
orok idatzita utz dezake uko egiten diola tratamendu mediku jakin bat hartzeari
|
|
|
Besteekin ditugun harremanek baldintzatzen dute
|
pertsona
ororen ongizatea.
|
|
|
Adibidez, eskuko telefonoei esker informazioa une oro trukatzen dugu, are gehiago, belaunaldi berriek ezin dute mundua ulertu eskuko telefonorik gabe. Informazioaren gizarteak erabiltzen dituen tresna berriek (ohiko komunikabideek ez bezala)
|
pertsona
orok informazioa jasotzea eta sortzea ahalbideratzen dute.
|
|
|
Atzerrian ikasi ohi dena Pekineko mandarin txinera da, Txinako hizkuntza ofiziala. Euskara batuarekin gertatzen den bezala, Txinako eskola guztietan irakasten den hizkuntza da eta eskolara joan den
|
pertsona
orok ulertzen du. Kantondarrek, esate baterako, beste hizkuntza bat dute, baina eskolan Pekineko mandarina ikasten dute.
|
|
|
Zerua nahasi egin zen bat batean, kolorez aldatu zuen hainbat aldiz, gorritik morera eta moretik gris marengora, eta gero atzera bere jatorrizko kolorera itzuli zen. Orduan Zortzik, Jorge Luis izeneko agure gortuak, esan zuen mundu guztiak,
|
pertsona
orok gordetzen duela sekretu bat bere bizitzan, eta sekretu horrexek ematen diola zentzua egiten dugun orori eta sentitzen dugun orori eta garen guztiari. Hausnarketa honek, itxuraz harira ez zetorrenak, denek negarrari uzteko balio izan zuen eta baita jendeak irribarre egin eta blues espiritual eta bizi bat kanta zezan, zinez nostalgikoa eta hunkigarria gertatu zena.
|
|
|
Gurasoei eskatu zitzaien astean zenbat ordu ematen zituzten beren seme alabek dantzan, bizikletaz, jolastokian jolasten, jarduera antolatuetan parte hartzen eta igeri egiten, baita jarduera sedentarioagoetan ere. Bi urtetik gorako
|
pertsona
orok 30 minutu egin lituzke jarduera fisikoa egiteko, intentsitate ertainekoa ia egunero. “Family Lifestyle, Activity, Movement and Eating” (FLAME) azterlanaren barruan, hiru urtez, esperimentuaren hasieran hirugarren urteurrena betetzear zeuden 244 haur aztertu ziren, eta urtero bisitatu ziren.
|
|
|
Bestalde, argi eta garbi adierazi behar da bideozaintza non erregistratzen den" gutxienez informazio bereizgarri bat, behar bezala ikusteko moduko lekuan" jarrita, AEPDren 1/ 2006 Instrukzioaren arabera. Horrek ez du esan nahi kameraren ondoan jarri behar denik, baizik eta
|
pertsona
orok, grabatu aurretik, jakin behar duela bideo zaintzapeko eremu batetik igaroko dela. Era berean, enpresak edo erakundeak behartuta daude herritarrei orriak ematera, irudi horietan sartzeko eta bertan behera uzteko eskubideen berri emateko.
|
|
|
Arthur Caplanek, Pensilvaniako Unibertsitateko (Estatu Batuak) Bioetika Zentroko arduradunak, Espainiako programaren arrakasta “dohaintza emailearen presuntzioaren” printzipioaren aplikazioari esleitu zion. Printzipio horren arabera,
|
pertsona
oro da dohaintza emailea, kontrakoa adierazten ez duen bitartean. Gainera, arlo horretan profesionalak dituzten ospitale asko daudela nabarmendu zuen.
|
|
|
Ez da inor hil, ez duzu inor hil... Badakit Unai deitzen diozula maite duzun
|
pertsona
orori. Ulertu ezazu, izan hori jarri diezu eta bizirik daude.
|
|
|
Gipuzkoako zazpi herritan EAren ordezkari diren beste horrenbeste hautetsik oharra kaleratu dute EAk ezker abertzalearekin gobernu itunak egitea onartezina eta arbuiagarria iruditzen zaiela esanez. Ezberdinen arteko akordioak oinarri izango dituen kultura politiko berri bat behar dela diote, baina, onartezina dela uste dute
|
pertsona
ororen oinarrizko eskubideen urraketa justifikatzen dutenekin udal gobernuak osatzea.
|
|
|
Gehitu elkarteak pozik hartu du Espainiako Auzitegi Gorenaren erabakia. Haien aburuz, irakasgaiak
|
pertsona
ororen giza eskubideak aitortzen eta erakusten ditu. Dena den, ezinbestekoa ikusten dute irakasgaiaren edukiak zabaltzea.
|
|
|
Sudango araubideko 152 klausula aintzat hartuta epaituko dute Hussein: . Moralaren aurkako jarrera duen
|
pertsona
orok, edota jendaurrean zuzentasunaren aurkako janzkera eramaten duenak, 40 zigor kolpe jasoko ditu, eta isuna ordaindu du?.
|
|
|
Fantasia bortitzak inspiraziotzat erabiltzen dituen
|
pertsona
oro ezin da kriminalizatu; baina, sortzen ari ziren gidoi horren osotasun artistikoak ez nau konbentzitzen. Gizartearekiko duten gorroto irrazional, hira eta etsialdi ilogikoan oinarritzen den drama errausle horrek amaiera anitz izan ditzake.
|
|
|
Ez dugu zalantzarik euskararik ez dakiten milaka gurasok erakutsi duten euskararekiko begiruneari eta atxikimenduari esker egin ahal izan dela bide hori, eta hizkuntza pluraltasunaren aldekoa den
|
pertsona
orok aitortu eta txalotu egin luke guraso horiek egin duten ahalegina (beraiek ezagutzen ez duten hizkuntzan partez edo osorik euren seme alabak eskolatzeko ahalegina) eta erakutsi duten euskararekiko (eta, azken batean, euskal hiztunenganako) elkartasuna, hori bai baita hizkuntzen bizikidetzaren eta gizarte elkarbizitzaren mesedean egindako ekarpena.
|
|
|
Arantzazuren historia preziatuak artelan horri amaiera hobea ematea merezi zuen; baina Arantzazukoek XXI. mendera indar eta espiritu berrituz sartu nahi zuten; eta lortu egin zuten 2009ko igande horretan, lehen ‘Arantzazu Egunean’ Badirudi Arantzazu berriz ere topagune garrantzitsua bihurtuko dela euskaldun eta erdaldunentzat, fededun eta fedegabekoentzat, gizakia erdian jartzen duen
|
pertsona
ororentzat, gogoeta egin nahi dutenentzat; eta Arantzazuko Adiskideak elkarteak laguntza handia eskain dezake.
|
|
2010
|
|
|
Eta bizirik irauteko, hil egin behar du; modu bakarra da. Bidean agertzen zaion
|
pertsona
oro akabatzen du protagonistak, baina filma biolentzia lirikoaren gailurrera iristen da iheslariaren bidean semea eskuetan duen emakume bat Seignerrek jokatzen duen pertsonaia agertzen denean eta bularra ematera behartzen duenean.
|
|
|
Eskaera hori aintzat hartu eta ikerketa hasi du Venezuelak. Fiskalburuak jakinarazi duenez, Venezuelak argibideak eskatuko dizkiete ikerketarekin zerikusia duten
|
pertsona
orori, baita herrialdetik kanpo bizi direnei ere.
|
|
|
Baina
|
pertsona
orok barneratu behar du mugak dituela, eta bere onerako, hobe luke ordu arte lortzeko gai izan denarekin gozatzen ikastea.
|
|
|
Kontuan harturik, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalak aldarrikatutakoaren arabera, gizaki guztiak aske jaiotzen direla, berdinak izanik duintasunari eta eskubideei begira, eta
|
pertsona
orok bertan adierazitako eskubide eta askatasunak dituela, inolako bereizketarik egin gabe, batik bat, arraza, larru kolore edo jatorri nazionalaren ondoriozko arrazoiengatik,
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute lan egiteko eskubidea, horrek bere baitara biltzen duela
|
pertsona
orok duen eskubidea, bizimodua ateratzeko aukera izateko, askatasunez aukeratu edo onartutako lanaren bidez, eta neurri egokiak hartuko dituzte eskubide hori bermatzeko.
|
|
|
Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
orok duen eskubidea, lan baldintza bidezko eta egokiak izateko; lan baldintza horiek pertsona guztiei ziurtatuko dizkiete:
|
|
|
Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
orok Gizarte Segurantzarako duen eskubidea, bai eta gizarte asegururako ere.
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
orok hezkuntzarako duen eskubidea.Adostu dute hezkuntza bideratu behar dela gizakien nortasuna eta gizakiaren duintasunaren zentzua erabat garatzera, eta hezkuntzak indartu behar duela giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetua.Orobat, adostu dute hezkuntzak pertsona guztiak gaitu behar dituela, eragingarritasunez parte hartzeko gizarte aske batean, ulermena, tolerantzia eta adiskidetz...
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
ororen eskubidea:
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
orok duen eskubidea, norberak eta norberaren familiak bizitza maila egokia izateko, baita elikadura, jantzi eta etxebizitza egokiak ere, eta bizitza baldintzak etengabe hobetzeko.Estatu alderdiek neurri egokiak hartuko dituzte eskubide horren eragingarritasuna ziurtatzeko, ondore horretarako aitortuko dutela nazioarteko lankidetzaren garrantzia, hori adostasun askean oinarritzen denean....
|
|
|
2.Itun honetako estatu alderdiek, aitortuz
|
pertsona
orok duen oinarrizko eskubidea, gosearen aurka babestua izateko, beharrezko neurriak hartuko dituzte, programa zehatzak ere barnean direla, banaka eta nazioarteko lankidetzaren bidez:
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
orok duen eskubidea, osasun fisiko eta mental mailarik ahalik handiena izateko.
|
|
|
4.Heriotza zigorrera kondenatutako
|
pertsona
orok eskubidea izango du indultua edo heriotza epaia barkatzea eskatzeko.Amnistia, indultua edo heriotza zigorraren barkamena edozein kasutan aitortu ahal izango dira.
|
|
|
4.Atxiloketaren edo espetxealdiaren ondorioz askatasunaz gabetua den
|
pertsona
orok eskubidea izango du auzitegietan errekurtsoa jartzeko, auzitegiak ahalik arinena erabaki dezan bere espetxealdiaren legezkotasunaren inguruan, eta, espetxealdia legearen aurkakoa izango balitz, berau aske uztea agin dezan.
|
|
|
5.Legearen aurka atxilotu edo preso hartu den
|
pertsona
orok konponketa lortzeko eskubide eragingarria izango du.
|
|
|
1.Askatasunaz gabetutako
|
pertsona
oro tratatuko da gizatasunez eta gizakiari datxekion duintasuna errespetatuta.
|
|
|
1.Estatu baten lurraldean legearen arabera dagoen
|
pertsona
orok eskubidea izango du, lurralde horretan zehar askatasunez joan etortzeko eta lurralde horretan bizilekua askatasunez aukeratzeko.
|
|
|
Aitortuz, Nazio Batuek, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean eta giza eskubideen nazioarteko itunetan, aldarrikatu eta erabakitakoaren ildotik,
|
pertsona
orok bertan adierazitako eskubide eta askatasun guztiak dituela, inolako bereizketarik gabe, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala edo gizarte jatorria, ekonomia maila, jaiotza edo beste edozein ezaugarri dela bide,
|
|
|
Konbentzio honen ondoreetarako, haurra da hemezortzi urtetik beherako
|
pertsona
oro, non ez duen lehenago lortu adin nagusitasuna, haurrei aplikatu beharreko legearen arabera.
|
|
|
b) Epaiketa, administrazio edo legegintza agintari eskudunak, edo estatuko sistema juridikoko beste edozein agintari eskudunek, erabakia hartzea halako konponketa nahi duen
|
pertsona
ororen demandaren bidezkotasunari buruz, eta konponketa bide judiziala baliatuta lortzeko aukerak areagotzea;
|
|
|
b) Aitortuz, Nazio Batuek, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean eta Giza Eskubideen Nazioarteko Itunetan, aitortu eta aldarrikatuaren haritik,
|
pertsona
orok dituela tresna horietan adierazitako eskubide eta askatasunak, inolako bereizkeriarik gabe,
|
|
|
Desgai den
|
pertsona
orok eskubidea du bere osotasun fisikoa eta mentala errespeta daitezen, gainerakoen baldintza berberetan.
|
|
|
c) Bermatuko du askatasunaz gabetutako
|
pertsona
oro izatea askatasunaz gabetzeko modu ofizialean aitortu eta kontrolatutako tokietan bakarrik;
|
|
|
d) Bermatuko du askatasunaz gabetutako
|
pertsona
orok baimena izatea, familiarekin, abokatu batekin edo berak aukeratutako beste edozein pertsonarekin komunikatzeko, eta horien bisita izateko, horretarako baldintza bakarrak legeak ezarritakoak izan daitezkeela, eta atzerritar baten kasuan, bere kontsuletxeko agintariekin komunikatzeko, nazioarteko zuzenbide aplikagarriarekin bat etorriz;
|
|
|
Gogoan harturik,
|
pertsona
orok duen eskubidea, derrigorreko desagertzerik ez pairatzeko eta biktimen eskubidea, justizia eta konponketarako,
|
|
|
a) Derrigorreko desagertzea gauzatu, agindu edo induzitzen duen
|
pertsona
oro, derrigorreko desagertzea gauzatzen ahalegintzen den pertsona oro, derrigorreko desagertzearen konplizea den pertsona oro eta desagertze horretan parte hatzen duen pertsona oro;
|
|
|
a) Derrigorreko desagertzea gauzatu, agindu edo induzitzen duen pertsona oro, derrigorreko desagertzea gauzatzen ahalegintzen den
|
pertsona
oro, derrigorreko desagertzearen konplizea den pertsona oro eta desagertze horretan parte hatzen duen pertsona oro;
|
|
|
a) Derrigorreko desagertzea gauzatu, agindu edo induzitzen duen pertsona oro, derrigorreko desagertzea gauzatzen ahalegintzen den pertsona oro, derrigorreko desagertzearen konplizea den
|
pertsona
oro eta desagertze horretan parte hatzen duen pertsona oro;
|
|
|
a) Derrigorreko desagertzea gauzatu, agindu edo induzitzen duen pertsona oro, derrigorreko desagertzea gauzatzen ahalegintzen den pertsona oro, derrigorreko desagertzearen konplizea den pertsona oro eta desagertze horretan parte hatzen duen
|
pertsona
oro;
|
|
|
3.Derrigorreko desagertzearen delitua dela bide ikertutako
|
pertsona
orok bidezko tratua jasotzeko bermeak izango ditu prozedurako fase guztietan.Derrigorreko desagertzearen delituagatik epaitu behar den pertsona orok berme judizialak izango ditu, legeak ezarritako justizia gorte edo auzitegi eskudun, independente eta inpartzialean.
|
|
|
3.Derrigorreko desagertzearen delitua dela bide ikertutako pertsona orok bidezko tratua jasotzeko bermeak izango ditu prozedurako fase guztietan.Derrigorreko desagertzearen delituagatik epaitu behar den
|
pertsona
orok berme judizialak izango ditu, legeak ezarritako justizia gorte edo auzitegi eskudun, independente eta inpartzialean.
|
|
|
1.Estatu alderdi bakoitzak zainduko du, bateren batek derrigorreko desagertzea nozitu duela alegatzen duen
|
pertsona
orok eskubidea izatea, egitateak salatzeko agintari eskudunen aurrean; agintari horiek arin eta inpartzialtasunez aztertuko dute salaketa, eta, hala denean, atzerapenik gabe ekingo diote ikerketa zehatz eta inpartziala gauzatzeari.Hala denean, neurri egokiak hartuko dira, ziurtatzeko salatzailearen, lekukoen, desagertutako pertsonaren senideen eta pertsona horren defendatzaileen babesa, bai eta i...
|