|
2010
|
|
|
Kontuan harturik, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalak aldarrikatutakoaren arabera, gizaki guztiak aske jaiotzen direla, berdinak izanik duintasunari eta eskubideei begira, eta
|
pertsona
orok bertan adierazitako eskubide eta askatasunak dituela, inolako bereizketarik egin gabe, batik bat, arraza, larru kolore edo jatorri nazionalaren ondoriozko arrazoiengatik,
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute lan egiteko eskubidea, horrek bere baitara biltzen duela
|
pertsona
orok duen eskubidea, bizimodua ateratzeko aukera izateko, askatasunez aukeratu edo onartutako lanaren bidez, eta neurri egokiak hartuko dituzte eskubide hori bermatzeko.
|
|
|
Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
orok duen eskubidea, lan baldintza bidezko eta egokiak izateko; lan baldintza horiek pertsona guztiei ziurtatuko dizkiete:
|
|
|
Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
orok Gizarte Segurantzarako duen eskubidea, bai eta gizarte asegururako ere.
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
orok hezkuntzarako duen eskubidea.Adostu dute hezkuntza bideratu behar dela gizakien nortasuna eta gizakiaren duintasunaren zentzua erabat garatzera, eta hezkuntzak indartu behar duela giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetua.Orobat, adostu dute hezkuntzak pertsona guztiak gaitu behar dituela, eragingarritasunez parte hartzeko gizarte aske batean, ulermena, tolerantzia eta adiskidetz...
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
ororen eskubidea:
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
orok duen eskubidea, norberak eta norberaren familiak bizitza maila egokia izateko, baita elikadura, jantzi eta etxebizitza egokiak ere, eta bizitza baldintzak etengabe hobetzeko.Estatu alderdiek neurri egokiak hartuko dituzte eskubide horren eragingarritasuna ziurtatzeko, ondore horretarako aitortuko dutela nazioarteko lankidetzaren garrantzia, hori adostasun askean oinarritzen denean....
|
|
|
2.Itun honetako estatu alderdiek, aitortuz
|
pertsona
orok duen oinarrizko eskubidea, gosearen aurka babestua izateko, beharrezko neurriak hartuko dituzte, programa zehatzak ere barnean direla, banaka eta nazioarteko lankidetzaren bidez:
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute
|
pertsona
orok duen eskubidea, osasun fisiko eta mental mailarik ahalik handiena izateko.
|
|
|
4.Heriotza zigorrera kondenatutako
|
pertsona
orok eskubidea izango du indultua edo heriotza epaia barkatzea eskatzeko.Amnistia, indultua edo heriotza zigorraren barkamena edozein kasutan aitortu ahal izango dira.
|
|
|
4.Atxiloketaren edo espetxealdiaren ondorioz askatasunaz gabetua den
|
pertsona
orok eskubidea izango du auzitegietan errekurtsoa jartzeko, auzitegiak ahalik arinena erabaki dezan bere espetxealdiaren legezkotasunaren inguruan, eta, espetxealdia legearen aurkakoa izango balitz, berau aske uztea agin dezan.
|
|
|
5.Legearen aurka atxilotu edo preso hartu den
|
pertsona
orok konponketa lortzeko eskubide eragingarria izango du.
|
|
|
1.Askatasunaz gabetutako
|
pertsona
oro tratatuko da gizatasunez eta gizakiari datxekion duintasuna errespetatuta.
|
|
|
1.Estatu baten lurraldean legearen arabera dagoen
|
pertsona
orok eskubidea izango du, lurralde horretan zehar askatasunez joan etortzeko eta lurralde horretan bizilekua askatasunez aukeratzeko.
|
|
|
Aitortuz, Nazio Batuek, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean eta giza eskubideen nazioarteko itunetan, aldarrikatu eta erabakitakoaren ildotik,
|
pertsona
orok bertan adierazitako eskubide eta askatasun guztiak dituela, inolako bereizketarik gabe, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala edo gizarte jatorria, ekonomia maila, jaiotza edo beste edozein ezaugarri dela bide,
|
|
|
Konbentzio honen ondoreetarako, haurra da hemezortzi urtetik beherako
|
pertsona
oro, non ez duen lehenago lortu adin nagusitasuna, haurrei aplikatu beharreko legearen arabera.
|
|
|
b) Epaiketa, administrazio edo legegintza agintari eskudunak, edo estatuko sistema juridikoko beste edozein agintari eskudunek, erabakia hartzea halako konponketa nahi duen
|
pertsona
ororen demandaren bidezkotasunari buruz, eta konponketa bide judiziala baliatuta lortzeko aukerak areagotzea;
|
|
|
b) Aitortuz, Nazio Batuek, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean eta Giza Eskubideen Nazioarteko Itunetan, aitortu eta aldarrikatuaren haritik,
|
pertsona
orok dituela tresna horietan adierazitako eskubide eta askatasunak, inolako bereizkeriarik gabe,
|
|
|
Desgai den
|
pertsona
orok eskubidea du bere osotasun fisikoa eta mentala errespeta daitezen, gainerakoen baldintza berberetan.
|
|
|
c) Bermatuko du askatasunaz gabetutako
|
pertsona
oro izatea askatasunaz gabetzeko modu ofizialean aitortu eta kontrolatutako tokietan bakarrik;
|
|
|
d) Bermatuko du askatasunaz gabetutako
|
pertsona
orok baimena izatea, familiarekin, abokatu batekin edo berak aukeratutako beste edozein pertsonarekin komunikatzeko, eta horien bisita izateko, horretarako baldintza bakarrak legeak ezarritakoak izan daitezkeela, eta atzerritar baten kasuan, bere kontsuletxeko agintariekin komunikatzeko, nazioarteko zuzenbide aplikagarriarekin bat etorriz;
|
|
|
Gogoan harturik,
|
pertsona
orok duen eskubidea, derrigorreko desagertzerik ez pairatzeko eta biktimen eskubidea, justizia eta konponketarako,
|
|
|
a) Derrigorreko desagertzea gauzatu, agindu edo induzitzen duen
|
pertsona
oro, derrigorreko desagertzea gauzatzen ahalegintzen den pertsona oro, derrigorreko desagertzearen konplizea den pertsona oro eta desagertze horretan parte hatzen duen pertsona oro;
|
|
|
a) Derrigorreko desagertzea gauzatu, agindu edo induzitzen duen pertsona oro, derrigorreko desagertzea gauzatzen ahalegintzen den
|
pertsona
oro, derrigorreko desagertzearen konplizea den pertsona oro eta desagertze horretan parte hatzen duen pertsona oro;
|
|
|
a) Derrigorreko desagertzea gauzatu, agindu edo induzitzen duen pertsona oro, derrigorreko desagertzea gauzatzen ahalegintzen den pertsona oro, derrigorreko desagertzearen konplizea den
|
pertsona
oro eta desagertze horretan parte hatzen duen pertsona oro;
|
|
|
a) Derrigorreko desagertzea gauzatu, agindu edo induzitzen duen pertsona oro, derrigorreko desagertzea gauzatzen ahalegintzen den pertsona oro, derrigorreko desagertzearen konplizea den pertsona oro eta desagertze horretan parte hatzen duen
|
pertsona
oro;
|
|
|
3.Derrigorreko desagertzearen delitua dela bide ikertutako
|
pertsona
orok bidezko tratua jasotzeko bermeak izango ditu prozedurako fase guztietan.Derrigorreko desagertzearen delituagatik epaitu behar den pertsona orok berme judizialak izango ditu, legeak ezarritako justizia gorte edo auzitegi eskudun, independente eta inpartzialean.
|
|
|
3.Derrigorreko desagertzearen delitua dela bide ikertutako pertsona orok bidezko tratua jasotzeko bermeak izango ditu prozedurako fase guztietan.Derrigorreko desagertzearen delituagatik epaitu behar den
|
pertsona
orok berme judizialak izango ditu, legeak ezarritako justizia gorte edo auzitegi eskudun, independente eta inpartzialean.
|
|
|
1.Estatu alderdi bakoitzak zainduko du, bateren batek derrigorreko desagertzea nozitu duela alegatzen duen
|
pertsona
orok eskubidea izatea, egitateak salatzeko agintari eskudunen aurrean; agintari horiek arin eta inpartzialtasunez aztertuko dute salaketa, eta, hala denean, atzerapenik gabe ekingo diote ikerketa zehatz eta inpartziala gauzatzeari.Hala denean, neurri egokiak hartuko dira, ziurtatzeko salatzailearen, lekukoen, desagertutako pertsonaren senideen eta pertsona horren defendatzaileen babesa, bai eta i...
|
|
2011
|
|
|
Kontuan hartuzGiza Eskubideen Adierazpen Unibertsalak hurrengoa xedatzen duela: ?
|
pertsona
orok du lan egiteko eskubidea, lana aukeratzekoa, lan baldintza bidezkoak eta egokiak izatekoa, eta langabeziaren aurkako laguntza jasotzekoa?,
|
|
2012
|
|
|
1.Lanordu arruntei dagokienez, derrigorrezko eta nahitaezko lanari lotuta dagoen
|
pertsona
orok lan askean nagusitzen diren berberak izan du, eta lanaldi arrunta gainditzen duten lanorduak ordaindu egin dira, langile askeen aparteko orduei aplikatzen zaizkien tasa berberen arabera.
|
|
|
2.Edozein motatako derrigorrezko eta nahitaezko lanari lotuta dagoen
|
pertsona
orok astean atseden egun bat izango du, egun hori, ahal dela, bat etorriko da herrialdearen tradizio edo usadioengatik edo erlijioarengatik ospetsua den egunarekin.
|
|
|
Barneratuta dagoen
|
pertsona
oro atxiloketa egin duen potentziak aske utziko du bere barneratzea eragin zuten arrazoiak desagertu bezain laster.
|
|
|
Gatazkan dagoen alderdi baten lurraldean edo horrek okupatutako lurralde batean dagoen
|
pertsona
oro, bere familiako kideei hertsiki familia izaerakoak diren berriak eman diezazkio, familiartekoak nonahi egonik ere; halako berriak jasotzeko aukera ere izango du.Korrespondentzia hori berehala igorriko da, justifikatu gabeko atzerapenik gabe.
|
|
|
Hitzarmen honetan, alderdiek konpromisoa hartzen dute
|
pertsona
oro zigortzeko, horrek besteen grinak asetzeko:
|
|
|
Hitzarmen honen alderdiek konpromisoa hartzen dute
|
pertsona
oro zigortzeko:
|
|
|
C. Jarraian zerrendatutako kasuetan, Konbentzio hau ez zaio aplikatuko aurreko A atalaren xedapenean barneratutako
|
pertsona
orori:
|
|
|
2.Protokolo honen ondorioetarako eta 3 paragrafoa aplikatzeari dagokiona salbu,, errefuxiatu? hitzak adierazten du Konbentzioaren 1 artikuluak zehaztutako
|
pertsona
oro; horrenbestez, ezabatuko dira 1 artikuluaren A ataleko 2 paragrafoan adierazitako esamoldeak, dela? 1951eko urtarrilaren 1a baino lehenago jazotako gertaeren ondorenez?, dela, gertaera horien ondorioz?.
|
|
|
1 Konbentzio honen ondorioetarako,, aberrigabe? hitzak izendatzen du
|
pertsona
oro, halakoa estatu batek ere nazionaltzat hartzen ez duenean, estatu horren legeriarekin bat etorriz.
|
|
|
Gizarte garapenak eskatzen du
|
pertsona
orori bermatzea lan egiteko eskubidea eta enplegua askatasunez aukeratzeko eskubidea.
|
|
|
e) arau hauste bat egiteaz akusatua izan den
|
pertsona
orok epaitua den bitartean bertan egoteko eskubidea izango du;
|
|
|
g) arau hauste bat gauzatzeaz akusatu den
|
pertsona
orok eskubidea izango du egozbide lekukoei galdeketa egiteko edo galdeketa eginarazteko, eta zuribide lekukoen agerraldia lortzeko, eta lekuko horiei egozbide lekukoen baldintza berdinetan galdeketa egiteko;
|
|
|
i) arau hauste bat egiteagatik epaitua izan den
|
pertsona
orok eskubidea izango du epaia jendaurrean emana izan dadin; eta
|
|
|
j) kondenatua izan den
|
pertsona
oro informatua izango da, bere kondenaren unean, errekurtso judiziala eta mota guztietakoa aurkezteko duen eskubideaz, bai eta eskubide horiek egikaritzeko dituen epeen inguruan ere.
|
|
|
3.Gatazka armatuarekin zerikusia duten egintzengatik atxilotutako, preso hartutako edo barneratutako
|
pertsona
oro atzerapenik gabe informatuko da, berak ulertzen duen hizkuntza batean, neurri horiek eragin dituzten arrazoien inguruan.Zigor arau haustearengatik gertatutako atxilotze edo espetxeratze kasuetan salbu, pertsona hori ahalik eta arinen askatuko da eta edozein kasutan atxiloketa, espetxeratzea edo barneratzea bidezkotu duten inguruabarrak desagertu bezain laster.
|
|
|
e) arau hauste bat egiteaz akusatua izan den
|
pertsona
orok epaitua den bitartean bertan egoteko eskubidea izango du;
|
|
|
3.Kondenatua izan den
|
pertsona
oro informatua izango da, bere kondenaren unean, errekurtso judiziala eta beste mota batekoa aurkezteko duen eskubideaz, bai eta eskubide horiek egikaritzeko dituen epeen inguruan ere.
|
|
|
3.4 artikuluko delituetarik edozein dela bide auzipetutako
|
pertsona
orok bidezko tratua jasotzeko bermeak izango ditu prozedurako fase guztietan.
|
|
|
Estatu alderdi orok zainduko du bere jurisdikziopeko edozein lurraldetan tortura jasan izana alegatzen duen
|
pertsona
orok eskubidea izatea kexa aurkezteko, eta bere agintari eskudunek azkar eta inpartzialtasunez aztertzea pertsona horren kasua.Neurriak hartuko dira ziurtatzeko kexa aurkezten duena eta lekukoak babestuak izatea, tratu txarren edo larderiaren aurka, kexaren edo emandako lekukotasunaren ondorioz.
|
|
|
Kontuan harturik Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalak aldarrikatutakoaren arabera, gizaki guztiak aske jaiotzen direla, berdinak izanik duintasunari eta eskubideei begira, eta
|
pertsona
orok adierazpen horretan aldarrikatutako eskubide eta askatasunak badituela, inolako bereizketarik gabe, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa, politikako edo bestelako iritzia, nazio edo gizarte jatorria, ekonomia maila, jaiotza edo beste edozein ezaugarri direla bide.
|
|
|
Adierazpen honen ondorioetarako,, atzerritar? hitza aplikatuko zaio
|
pertsona
orori, halakoa zein estatutan egon eta estatu horren nazionala ez bada, betiere, ondorengo artikuluek adierazitako zehaztapenak aintzat hartuta.
|
|
|
Kontuan izanik, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren xedapenenekin bat etorriz,
|
pertsona
orok duela gizarte ordena eta nazioarteko ordena izateko eskubidea, orden horretan, pertsona horrek oso osorik bere eskubideak eta Adierazpen honetan aipatu askatasunak gauzatzeko,
|
|
|
2, mertzenariotzat? hartzen da, halaber, beste egoera hauetan dagoen
|
pertsona
oro:
|
|
|
Konbentzio honen ondorioetarako, delitua egiten du mertzenarioak erreklutatu, erabili, finantzatu edo entrenatzen dituen
|
pertsona
orok, Konbentzio honen 1 artikuluak adierazitakoaren arabera.
|
|
|
Delitua egingo du
|
pertsona
orok:
|
|
|
3.Artikulu honen 1 paragrafoan aipatu neurriak aplikatu zaizkion
|
pertsona
orok du eskubidea:
|
|
|
Konbentzio honetan aurreikusitako delituekin zer ikusia duten prozedura baten xede den
|
pertsona
orok, prozedurak irauten duen bitartean, tratu zuzena eta kasuan kasuko estatuaren legeriak aurreikusitako eskubide eta berme guztiak izango ditu.Kontuan hartu dira nazioarteko zuzenbidearen arau aplikagarriak.
|
|
|
f) «Gaixo» dela ulertuko da laguntza psikologikoa hartzen duen pertsona; erakunde psikiatrikoan sartzen den
|
pertsona
orori dagokio;
|
|
|
Buruko gaixotasuna duen
|
pertsona
orok du eskubidea erkidegoan bizitzeko eta, ahal den neurrian, bertan lan egiteko.
|
|
|
23.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak berresten du
|
pertsona
orok duela eskubidea pertsekuzio kasuan, inolako bereizketarik gabe, beste herri batzuetan asiloa eskatzeko eta gozatzeko, eta bere jatorrizko herrira itzultzeko ere.Horren inguruan, azpimarratzekoa da zein garrantzitsu diren Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala, Errefuxiatuen Estatutuari buruzko 1951 urteko Konbentzioa eta 1967 urteko horren Protokoloa eta erregio instrumentuak.Aitorpen berezi...
|
|
|
2.Eskubide horrek barneratzen du, besteak beste,
|
pertsona
orok duena, banaka edo taldean, kritikak egiteko eta proposamenak aurkezteko, gobernuz kanpoko organo eta erakundeen aurrean eta arazo publikoen ardura duten erakundeen aurrean, horien jardunbidea hobetu dadin, eta arreta jartzeko horien zereginaren edozein arazoren gainean, horrek giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak sustatzea, babestea eta gauzatzea oztopatu edo saihesten badu....
|
|
|
1.Giza eskubide eta oinarrizko askatasunen jardunean, Adierazpen honetan aipatu giza eskubideak sustatzea eta babestea barne,
|
pertsona
orok du eskubidea, banaka edo taldean, baliabide eraginkorrak eskura izateko eta eskubide horiek urratuz gero, babesa izateko.
|
|
|
2.Ondorio horietarako, ustez eskubide edo askatasunak urraturik izan ditzakeen
|
pertsona
orok du eskubidea, bere kabuz edo legez baimendutako ordezkari baten bitartez, salaketa jartzeko agintaritza judizial independente, inpartzial eta eskudunaren aurrean edota legeak ezarritako beste agintaritza baten aurrean, eta salaketa hori berehala aztertua izan dadin jendaurreko entzunaldian, eta agintaritza horretatik lortzea erabaki bat, legearekin bat datorrena, eta konponketa agintzen duen...
|
|
|
3.Ondorio berberetarako,
|
pertsona
orok du eskubidea, banaka edo taldean, besteak beste, zertarako eta:
|
|
|
4.Ondorio berberetako,
|
pertsona
orok du eskubidea, banaka edo taldean, aplikagarri diren nazioarteko instrumentu eta prozedurekin bat etorriz, giza eskubide eta oinarrizko askatasunen arazoen inguruan, jakinarazpenak jasotzeko eta aztertzeko eskumen orokorra edo berezia duten nazioarteko erakundeengana jotzeko eta eurekin eragozpenik gabe harremanetan jartzeko.
|
|
|
2.Estatuak bermatuko du agintaritza eskudunek babes dezaten
|
pertsona
oro, banaka edo taldean, edozein indarkeria, mehatxu, errepresalia, bereizkeria, egitezko edo zuzenbidezko ukazioa, presio edo beste bidegabeko edozein egintzaren aurrean, Adierazpen honetan aipatu eskubideen legezko egikaritzatik ateratzen bada halakoa.
|
|
|
3.Hori dela eta,
|
pertsona
orok du eskubidea, banaka edo taldean, nazio legeen babes eraginkorra izateko, baldin eta bide baketsuen bitartez, oldartu edo aurkaratzen baditu halako egintza eta ekintzak, ez egiteak barne, horiek estatuei egozteko modukoak badira, estatu horiek giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak urratu badituzte; era bereko eskubidea du oldartu edo aurkaratzen baditu talde edo partikularrek egindako i...
|
|
|
3.Era berean, eurei dagokie laguntzeko zeregina eta erantzukizuna, egokien izan daitekeen moduan halako eskubidea sustatzeko, hain zuzen ere,
|
pertsona
orok duen eskubidea, gizarte nahiz nazioarte mailan ordena egokia izateko, ordena horretan Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean eta giza eskubideen beste instrumentuetan adierazitako eskubideak eta askatasunak euren osotasunean aplika daitezen.
|
|
|
1.Estatuei dagokie erantzukizun garrantzitsua eta eginbeharra, giza eskubide eta oinarrizko askatasun guztiak babesteko, sustatzeko eta gauzatzeko; horretarako, besteak beste, beharrezko neurriak hartuko dituzte gizarte, ekonomia eta politika baldintzak edota beste mota batekoak sortzeko, eta baita beharrezko berme juridikoak ere,
|
pertsona
orok, estatuaren jurisdikzio pean dagoenak, banaka edo taldean, eskubide eta askatasun horiek eguneko jardunean goza ditzan.
|
|
|
Giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak sustatzeko eta babesteko helburuarekin,
|
pertsona
orok du eskubidea, banaka edo taldean, nazio nahiz nazioarte mailan, zertarako eta:
|
|
|
15.Aitorturik GIB/ HIESaren moduko pandemiaren testuinguruan, sendagaiak eskura izatea dela osagairik oinarrizkoena, arian arian heltzeko osotasunean egikaritzera
|
pertsona
orok duen eskubidea, zertarako eta, ahalik eta osasun maila gorena gozatzeko, fisikoa nahiz mentala;
|