|
2004
|
|
|
Legeak ezarri du Erregistroa publikoa dela, idazkunen berri izan nahi duten interesdunentzat. Aurreko legeriaren arabera, Erregistroko ziurtagiriak eman behar zitzaizkion horiek eskatzen zituen
|
pertsona
orori. Irizpide horren inguruan erabateko aldaketarik gertatu ezgelamenduak zehaztutako kasuetan, in bada ere, orain, hasiera azpimarratzen da, bai abusuak saihesteko, bai eta, erreteresaren kualifikazio berezia eskatzeko ere.
|
|
2005
|
|
|
7 Erregistratzaileek euren eginkizun publikoa lanbidez gauzatzean, Erregistroari lotutako gaien inguruko informazioa eman behar diote halakoa eskatzen duen
|
pertsona
orori. Informazio horretan adierazi behar da zein den erregistro baliabiderik egokiena, burutu nahi den helburu zilegia erdiesteko.
|
|
2006
|
|
|
2 atxilotuta edo preso dagoen
|
pertsona
orori, ulertzeko moduan eta berehala, informazioa emango zaio berari egozten zaizkion egitateei eta askatasunaz gabetzea eragin duten zioei buruz, bai eta hark dituen eskubideei bu ruz ere, bereziki:
|
|
|
1 384bis artikuluan aipatu delituetatik edozeinen ustezko parte hartzaile gisa atxilotutako
|
pertsona
oro epaile eskudunaren esku utziko da, atxiloketa gertatu eta hurrengo hirurogeita hamabi orduetan. Hala ere, atxiloketa ikerketa helburuetarako beharrezko den denbora luzatu ahal izango da, gehienez ere, beste berrogeita zortzi orduko mugarekin, baldin eta, behin luzapen hori komunikazio arrazoituaren bidez atxiloketa egin eta lehenengo berrogeita zortzi orduetan eskatuta, epaileak hori baimentzen badu hurrengo hogeita lau orduetan.
|
|
|
Presidenteak zainduko du auzipetuek, hitza erabiltzean, moral eta auzitegiari zor zaion errespetuari kalterik ez egiteko, ezta
|
pertsona
orori zor zaion begiruneari ere; bestalde, auzitegiak zainduko du haiek harira datorrena bakarrik adieraztea, eta, beharrezkoa denean, hitza ere kenduko die.
|
|
2007
|
|
|
1 Konstituzioak bermatutako erlijio eta kultu askatasunera biltzen da, derrigortze ukiezintasunarekin bildu ere,
|
pertsona
orok duen eskubidea:
|
|
|
Lege honetan araututako «Habeas Corpus» prozeduraren bidez lortu ahal izango da legearen aurka atxilotutako
|
pertsona
oro berehala jartzea agintari judizial eskudunaren esku.
|
|
|
...xamendu eskubideen eskualdaketan modu profesionalean diharduen pertsona fisiko edo juridikoak eskubideok eskualdatu nahi baditu, autonomia erkidego eskudunak, hala denean, informazio agiria argitaratu behar du, kontsumo arloan onetsitako arauketarekin bat etorriz, eskaintza loteslearen izaerarekin, eta doan emango dio, kasuan kasuko Jabetza Erregistroan artxibatu ondoren, informazioa eskatzen duen
|
pertsona
orori. Agiri horretan, alderdi hauek aipatuko dira:
|
|
|
Elkartzeko eskubidea dela bide,
|
pertsona
orok beste pertsona batzuekin modu formalean elkarte iraunkorrak sortu ditzake, xede erkide batzuk lortzeko, irabazteko asmorik gabe. Ezaugarri horiei esker bereizten dira elkarteak eta bestelako errealitateak.
|
|
|
Elkartzeko eskubidearen edukia eta printzipioak EELOren 2 artikuluan definitu dira:
|
pertsona
orok (pertsona fisikoak eta juridikoak) askatasunez elkartzeko eskubidea du, xede zilegiak lortzeko. Elkartzeko eskubidera biltzen da elkartzeko edo elkarteak sortzeko askatasuna, aurretiazko baimenik behar gabe (askatasun positiboa), eta inor ezin da behartu elkarte bat eratzera, elkarte horretan parte hartzera edo elkarte horretan izatera (askatasun negatiboa) (otsailaren 13ko 5/ 1981 KAE; abenduaren 10eko 67/ 1985 KAE); elkarteen barne antolaketa eta jardunbidea demokratikoak izan behar dute (Konstituzioan betekizun hori esanbidez eskatu zaie alderdi politikoei, sindikatuei, lanbide elkargoei, berezko interes ekonomikoak defendatzen laguntzen duten elkarte profesionalei, merkataritza ganberak, etab.?), eta euren burua antolatzeko ahalmen zabala dute (ekainaren 14ko 104/ 1999 KAE).
|
|
|
Lehenengo eta behin, atxilotuari berehala eta modu ulergarrian jakinarazi behar zaizkio bere eskubideak eta atxilotzearen arrazoiak. PKLren 520 artikuluak, konstituzio manua garatzen duen hoduen horrek, agindutakoaren arabera, atxilotuta dagoen
|
pertsona
orori adierazi behar zaio nork bere buruaren aurka adierazpenik ez egiteko eta nork bere burua errudun ez aitortzeko eskubidea, abokatua izendatzeko eta hori bertan egotea eskatzeko eskubidea, polizia eginbideetan epaileei egin beharreko adierazpen eginbideetan lagundu dezan eta atxilotu edo presoari egin beharreko nortasun azterketa guztietan esku har dezan, abokatuarekin isil gordean elkarrizke... Berme horiek guztiak jurisprudentziak jaso ditu, bai Giza Eskubideen Europako Auzitegiak (1968ko ekainaren 27ko GEEAE. Neumeister kasua?; 1969ko azaroaren 10eko GEEAE. Stogmuller eta Maznetter?; 1971ko uztailaren 16ko GEEAE. Ringeisen kasua?; 1976ko ekainaren 8ko GEEAE. Engel kasua?; 1978ko urtarrilaren 18ko GEEAE. Irlanda Erresuma Batuaren aurka?; 1980ko azaroaren 6ko GEEAE. Guzzardi kasua?; 1984ko maiatzaren 22ko GEEAE. Van der Leer kasua?, 1989ko abenduaren 19ko GEEAE. Kamasinski kasua?, etab.), bai Espainiako Konstituzio Auzitegiak (maiatzaren 21eko 86/ 1996 KAE, atxilotzeko arrazoiak?; otsailaren 27ko 31/ 1996 KAE eta azaroaren 24ko 224/ 1998 KAE, atxilotzeko baldintzak?; urriaren 4ko 103/ 1985 KAE; urriaren 7ko 107/ 1985 KAE eta otsailaren 26ko 29/ 1996 KAE, nork bere burua errudun ez aitortzeko eskubidea eta atxilotuaren bermeak?; maiatzaren 25eko 74/ 1987 KAE, interpretatzailea izateko eskubidea?, etab.).
|
|
|
Asiloaren azken helburua da jokabide politiko edo ideologikoei zuzenean lotutako arrazoiak direla-eta beste estatu batean pertsegitua edo zehatua den eta, ondorioz, oinarrizko eskubideak (arraza, erlijio, naziotasun, ideologia politiko, gizarte talde bateko kide izatea, etab. arrazoiak direla bide pertsegitzea edo pertsegitua izateko beldurra) ukituta dituen
|
pertsona
oro babestea. Errefuxiatu izaera objektiboa da, eta ezarritako betekizunak betetzen direnean estatuak aitortu behar du, asilo eskaeraren izapideak egitean.
|
|
|
Beraz, gehieneko epea hirurogeita hamabi ordukoa da. Hala ere, EKren 55.2 artikulua dela bide, aipatu maiatzaren 25eko 4/ 1988 Lege Organikoak PKL eraldatu zuen eta, gaur egun, azken horren 520 bis 1 artikuluan ezarritakoaren arabera, banda armatuekin edo elementu terroristekin zerikusia duten pertsonek egindako delituak direla bide atxilotutako
|
pertsona
oro epaile eskudunaren (Instrukzioko epaile zentrala) esku utziko da, atxiloketa gertatu eta hurrengo hirurogeita hamabi orduetan. Hala ere, atxiloketa ikerketa helburuetarako beharrezko den denbora luzatu ahal izango da, gehienez ere, beste berrogeita zortzi orduko mugarekin, baldin eta, luzapen hori komunikazio arrazoituaren bidez atxiloketa egin eta lehenengo berrogeita zortzi orduetan eskatu ondoren, epaileak hori baimentzen badu hurrengo hogeita lau orduetan.
|
|
2012
|
|
|
1 Delitu edo faltarengatik erantzukizun kriminala duen
|
pertsona
orok erantzukizun zibila ere badu izan, baldin eta egitateak kalte edo galerak ekartzen baditu. Delitu edo faltaren ondorioz erantzuleak bi edo gehiago badira, epaile edo auzitegiek ezarriko dute bakoitzari dagokion erantzukizun kuota.
|
|
|
1) Europar Erkidegoetako funtzionarioen estatutuaren arabera edo Europar Batasuneko beste agente batzuei aplikagarri zaien araubidearen arabera, funtzionario egoera edo kontratatutako agente egoera duten
|
pertsona
oro; 2) Estatu kideek edo horien beste erakunde publiko edo pribatu batek Europar Batasunaren zerbitzupean jarritako pertsona oro, aipatu erakundeek halakoetan badituzte Europar Batasunaren funtzionario edo agenteek gauzatzen dituzten zeregin baliokideak.
|
|
|
1) Europar Erkidegoetako funtzionarioen estatutuaren arabera edo Europar Batasuneko beste agente batzuei aplikagarri zaien araubidearen arabera, funtzionario egoera edo kontratatutako agente egoera duten pertsona oro; 2) Estatu kideek edo horien beste erakunde publiko edo pribatu batek Europar Batasunaren zerbitzupean jarritako
|
pertsona
oro, aipatu erakundeek halakoetan badituzte Europar Batasunaren funtzionario edo agenteek gauzatzen dituzten zeregin baliokideak.
|