|
2019
|
|
|
Bertan esaten dugu: . Osasuna, zalantzarik gabe,
|
pertsona
orok gehien miresten dituen balioetako bat da; are gehiago, osasunari esker dedikatu gaitezke gure bizitzako asmo eta helburuetara energia guztekin, eta gure ahalmenak behar bezala garatu. Horrez gain, lehen mailako faktore makroekonomikoa ere bada.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, osasun ekitatea
|
pertsona
orok bere osasun potentzial osoa lortzeko aukera zilegi izateari deritzo, bere ezaugarri sozial, ekonomiko edo demografikoengatik inolako eragozpenik jasan gabe (3).
|
|
|
Familia moduan ulertzen da haurrari edo nerabeari ongizate fisikoa, psikologikoa, espirituala eta soziala eskaintzen dion
|
pertsona
oro. Erlazio genetikoak alde batera utzita, haurrarekin edo nerabearekin maitasunezko eta ardurazko lotura duten pertsonak izaten dira (4).
|
|
2023
|
|
|
Euskadin eta Nafarroan bizi diren 18 urte baino gehiago dituzten eta DSa duten
|
pertsona
orori azterketa neurologiko eta neuropsikologiko bat egitea proposatuko zaie. Ezgaitasun intelektualaren eta AGren sintomak badauden edo ez arabera sailkatuak izango dira.
|
|
|
Historian zehar, zaintza, pertsonei ongizate fisiko, psikiko eta emozionala eskaintzearekin lotu da (Finch, 1989; Comas d’Argemiren, 2000; 188 or.). Hala ere, zaintzaz hitz egitean, ezinbestekoa da zaintzak ikuspegi zabalago batetik begiratu eta
|
pertsona
ororen bizitzetan duen inpaktuaz hitz egitea; izan ere, zaintzaz hitz egiten dugunean, kontuan izan beharreko lehen oinarria hurrengoa da: denok gara elkar mendeko.
|
|
|
Diagnosi goiztiarra egitea zailagoa da, zeren eta senitarteko zein zaintzaile profesionalek elkarrizketa zein galdetegietan kontatzen dutena ez bat polisomnograman (diagnosirako teknika goldstandarda) topatzen dugunarekin (53,54). Gaur egun, DSa duen
|
pertsona
orok gutxienez bizitzan behin polisomnograma eginda izan lukeela aholkatzen da (54). Zorionez, azken urteotan ikusi da ezgaitasun intelektuala ez duten pertsonentzat eraginkorra den tresna, CPAP (Continuous positive airway pressure), erabilgarria dela eta tolerantzia ona duela baita DSa duten pertsonengan ere (55).
|
|
|
Horregatik, DSa amiloide gainprodukzioaren eredua baino askoz gehiago da. Kontuak honela, 40 urte dituztenerako DSa duen
|
pertsona
orok AGaren aztarna anatomopatologikoak izango ditu burmuinean (amiloide eta tau proteina) (14). Aztarna horiek agertu eta hamarkada batera baino gehiagora hasiko dira AGaren lehen sintomak (2,12).
|
|
|
Horregatik, DSa amiloide gainprodukzioaren eredua baino askoz gehiago da. Kontuak honela, 40 urte dituztenerako DSa duen
|
pertsona
orok AGaren aztarna anatomopatologikoak izango ditu burmuinean (amiloide eta tau proteina) (14). Aztarna horiek agertu eta hamarkada batera baino gehiagora hasiko dira AGaren lehen sintomak (2,12).
|
|
|
Diagnosi goiztiarra egitea zailagoa da, zeren eta senitarteko zein zaintzaile profesionalek elkarrizketa zein galdetegietan kontatzen dutena ez bat polisomnograman (diagnosirako teknika goldstandarda) topatzen dugunarekin (53,54). Gaur egun, DSa duen
|
pertsona
orok gutxienez bizitzan behin polisomnograma eginda izan lukeela aholkatzen da (54). Zorionez, azken urteotan ikusi da ezgaitasun intelektuala ez duten pertsonentzat eraginkorra den tresna, CPAP (Continuous positive airway pressure), erabilgarria dela eta tolerantzia ona duela baita DSa duten pertsonengan ere (55).
|