2000
|
|
Gauak hautatu
|
nau
bere zitori,
|
|
baina tekleo liliput batek alegeratzen
|
nau
aldi oro.
|
|
Leonen gaua pasa eta hurrengo goizean, Gerbaxio hartu ondoren, Valdemorora abiatu ginen. Urteak ziren Gerbaxio ikusten ez nuela; duela hamar hamaika urteko berbera begitandu zait... baina hark ere halaxe ikusiko
|
nau
agian. Zenbat kontu ez ote dauka kontatzeko.
|
|
Inork ez
|
nau
ustiatu aitaginarrebak bezainbat, inork ez.
|
|
– Ez, baina ez dot horren preminarik Harengan fedea izaten jarraiteko. Jaungoikoak eroan ninduan hemetik eta Jaungoikoak ekarri
|
nau
ostera hona. Nork bestela?
|
|
Pasa, pasa... hotza sartu gabe"; atzean atea itxi eta;" abisua pasatuko diot; nola zara zu?". " Ez", esan zuen Xanek," berak ez
|
nau
ezagutzen". Atezainak telefonoz hitz egin zuen; gero:
|
2001
|
|
Ondorioz, Euskal Herriko Berde Buruak haserrez behin salatu zuen botere zentralek" Indiotzat hartzen gaituztela": politikariaren harridurak urtarriletik martxorako gauetan ez
|
nau
eti (li) koki batere kolpatzen, errealitatea delako eta ilunpeetan esku hutsik eskaintzen ditugun ametsaren aroko izpiritu dantzak suak zedarritzen dituelako.
|
|
Suak
|
nau
azkenik, gasnaren ontzeko premiazkoa zela kontuan hartuz, Isturitze eta Otsozelaiko harpeetara eramaten, bilkuratik etxerakoan denbora galtzen ari naizela. Aldi berean, une berean, sua uhinka bideraino lerratzen dela –jendeak eta etxeak irents ote ditzake? – mende bukaera honetan errebelatu izaki galdua naiz, eta hirugarren karroin aroko karibu ehiztaria.
|
|
Ala martzianoa zen? Finaren finean, hainbeste laster eta abiaduraz eten, sutearen maldan loak hartzen
|
nau
, izarrei so.
|
|
Adiskide, debaldeko eta euskal literatura nehondik ere aberasten ez duten hainbat orrialderen buruan adiskiderik geratzen baldin bazait bederen, adiskide beraz, nolaz eta nondik dakidan hain segurki eskatuko didazu menturaz. nukeen arren, ez naiz aztia, gasnak ez
|
nau
pertzepzioaren ateen haraindira eroaten, telepatia zein sinpatiaren ordez laketago zait urdepatia, are gutxiago ez naiz X3C izarbeletik etorri eta idazlez itxuraldatu den V kuskandela ikaragarria. Ezer ez naiz eta badakit.
|
|
Sinesten dut adibidez kabalek, bereziki hegaztiek, hitz egiteko ahalmena daukatela. Ez
|
nau
lotsatzen demagun ardi trapatu gaixo baten aitzinean, belarjaleen miseriak kontatzen dizkidala, aberearen marraketan solasak ehuten saiatuz orduak eta orduak egoteak. Neure hogeita zazpi aditz pobreekin sortu aurreko arrain nostalgiatik, lurpeko zizare bazka bilakatzeraino, mamifero humano urrixaren destinoak ez duela nehongo gutiziarik sortzen ihardets diezaioket.
|
|
Deitzea eta erantzun hurbilik ez erdiestea, salbu agian bi eztul idorren oihartzun ahula, arras latza zait: orduan galaxia arteko bakartasun iragarriaren irudipenak urratzen
|
nau
.
|
|
Begiak ixten ditut eta bihotzean min dut; eskola garaietan, eguerdi aldera, harri zorrotz ukaldika erdizkatzen genituen kuskandelen zauri mutuak jagoitik uler ditzaket, bide nagusia abandonatuz, herriko hilerrira solaskide eske zuzentzen naizenean. Munduaren endelegatze uneak segundo apurra baino ez dit irauten, baina aldi oroz xehakatzen
|
nau
. Dagoeneko marmaratzen baizik ez dakidan otoitz zatiak errepikatzen saiatzen naizelarik, benedikatua zara emazte guztien artean, diot, haurtasun ukatuaren ebaki zornatsua bihurtzen naiz.
|
|
hitzak odoletan, larru has dauzkat eta den mendreneko haize firfira beroak zauriak zornategi, irekitzen dizkit. Angustiak kateztatzen
|
nau
eta horixe zitzaidan gau hartan gertatu, antsiak hondarrean abandonatu ninduen arte. Mirail baten aitzinean plantatu nintzen, ikusten nuenaz gohain, galdezka hargatik:
|
|
Itsas ertz biluzi, harrobi ilun, antzoki populutsu nahiz trenetan atseden handian lerra naiteke. Herotsak ez
|
nau
trabatzen, are gutxiago eguzkiaren argiak. Baldintza horietan, pausatzeko egoerarik maiteena enetzat, euriak kolpe samurrez teilatuak balakatzen dituela izango da.
|
|
Berlusgoñik matraka ematen segitzen zuen. Egia esan, zioen, lehengo irtenbideak ez
|
nau
asebete. Nire esku hartzea gehiegizkoa iruditu zait.
|
|
Carbayok aztertzen ninduen, isilik, esaten uzten zidan, partez asperturik bailegoen, partez nire ñimiñokeriak, nire xelebrekeriak libertituko bailuen. Zure sinplekeriak xamurtu egiten
|
nau
, Bazofias, bota zidan.
|
|
Esan dezagun nire alde egiten dudala lan. Dena den, aitortu behar dut nazkatzen ari naizela liburuen kontuarekin; telebistak, prentsak, mundu mediatikoak tiratzen
|
nau
. Gutxi harritu, denda saldu eta sarean haur pornografia saltzen hasten banaiz.
|
|
Pausoa azkartu egin nuen. Desinfektatzaile usainak gaixotu egiten
|
nau
.
|
|
– Zu atxilotu izanak ez
|
nau
pozten; hala ere gustura ikusiko nukeen Mantxolaren aurpegia zu aske utzitakoan.
|
|
– Nazkatuta nago oraintxe, Markos. Neurri batean anabasa honek lasaitu egiten
|
nau
, orain bai baitaukate nahi zutena eta behingoz bakean utziko ahal naute!
|
|
Itzartu egin
|
nau
telebista hotsak.
|
2002
|
|
...o ditudala denak, ezin dudala aukera hau alferrik galtzen utzi, gorputzaren sasoia inportantea da, baina buruaren indarra ere bai, eta hori primeran daukat –eskumako lokian ipini zituen atzamar bi, beste norbaitek emandako ikasgaia oso barneratuta zeukala adieraztearren– Beste batzuetan... adorea galduko banu legez geratzen naiz, burutapen ezezkorretan jausten naiz, eta ia dardarka uzten
|
nau
izerdi hotz moduko zerbaitek.
|
|
– Indotxinara joateko asmotan nenbilen, lanerako jendea behar ei dute frantsesek han, baina hemengo poliziek harrapaturik naukate, eta xantaiatu egin
|
nau
. Kartzelari ihes egiteko modu bakarra hauxe jarri zidaten:
|
|
esnatu
|
nau
kolpe batez.
|
2003
|
|
Esan dizut mila bider. Ez, ez
|
nau
inork hartuko kolaboratzailetzat. Txibatotzat ere ez.
|
|
Badaukat kakalardo bat eztarrian ausiki. Laster irentsiko
|
nau
osorik.
|
|
Hilabeteak dira ez daukadala haren berririk. Jo beraren amarengana, hark ni ez
|
nau
hartuko eta. Harekin bizi zen azkenekoz Jaione, berarekin mintzatu nintzenean.
|
|
Ikusten duzu, bizi bizirik nago. Ez
|
nau
inork hil. Bistan da.
|
|
Habana! Izenarekin gogoratze hutsak piztu egiten
|
nau
. Rubén González kubatarraren aspaldiko disko bat jarri nuen eta ardoari xurrut leun bat jo nion.
|
|
eta atzenduriko irudi pilaketak itoko
|
nau
.
|
|
hormaren kontra leherraraziko
|
nau
.
|
|
Isurtzen dudan ur kremosoak lasaitzen
|
nau
.
|
|
koadrozko pijamaren nahasmenak zorabiatzen
|
nau
,
|
|
sukaldeko arrautzen hondamendiak tristatzen
|
nau
,
|
|
aberastu egiten
|
nau
.
|
|
Itsasoak aspertu egiten
|
nau
,
|
|
Aspaldi eman zenidan giltza horrek jarri
|
nau
|
|
Zorionak ez
|
nau
liluratzen.
|
|
Jendeak zorionagatik egiten duenak hotz uzten
|
nau
.
|
2004
|
|
" Ezin dut eraman, senetik ateratzen
|
nau
" bota zion Marckek barran bermaturik.
|
|
dioen ahots ezti batek iratzarri
|
nau
.
|
|
ez
|
nau
ezagutu,
|
|
" Bai, baina... Kezkatu egiten
|
nau
. Lagun horiek baditu baina, barru barruan ikusten dut... oso bakarrik.
|
|
Neu ere bakarrik hartzen
|
nau
goizak gehienetan,
|
|
Bere borobiletan darrai eta horrek poztu egin
|
nau
.
|
|
Agurtu egin
|
nau
|
|
irratiak hizkera arrotzez ernegatzen
|
nau
,
|
2005
|
|
– Ez zinen urte luzeetan lanean lagundu
|
nau
.
|
|
– Ez da horrelakorik erraten zoriontsu direnei. Ez
|
nau
izuak irentsiko, saparrek harrapaturiko papogorri ni...
|
|
– Frantxuak bederen jendeki tratatuko
|
nau
! –auhen bat askatu zuen, eta oiloen bazkatzera abiatu zen, euriz lohitu loiroan jadanik puru puruka aditzen zela.
|
|
– Hordimenak ez
|
nau
salbatuko.
|
|
Hautsi nauen oroz neure behin betiko harekiko sumisioaz segurtatu da. Nabaritzen dudan ahalkeaz ahalke naiz eta horrek isiltzera eta errealitatea jasatera kondenatzen
|
nau
...
|
|
– Zergatik ez
|
nau
–
|
|
Sagarrondoak gogoratu didalako urtero erortzen zaidala abar bat gehiago, gero eta hotzago nagoela udaberriro. Minak zeharkatu
|
nau
behetik gora, itxitura berrirako pika bat saihetsean jarri izan balidate bezala. Eta danbatekoak izan dira aizkoraren hotsak.
|
|
" Gaur musuka zorabiatu
|
nau
. Besaulkian ginen.
|
|
Familia ederra daukat, eta maitatua sentitzen naiz. Alaba nagusiak amona egin
|
nau
, eta horixe da orain nire kezka bakarra. Juan, nire senarra, joan den urtean hil zen.
|
|
Kottek begiratu egin dit, ulertu gabe. Goitik behera aztertu
|
nau
, eta ez dit erantzun. Iruditu zait ertzain kamuflatua naizela pentsatzen ari dela.
|
|
Horregatik, Linok denak engainatu zituela iruditzen zaio oraindik ere komisarioari, bezatzaile sentibera hark benetan maite zuena Bruno zaharra zela," gorputz eta arima gara, anaiak bezala!", eta elkarrekin ikusten ditu biak oinez, Varaderoko malekoian eskutik helduta. ...konpainian, eta gero gogoa lainotzen zaio eta Bruno Paulovarekin bistaratzen du, edo Bruno Paulovaren tutu gonarekin jantzita, eta banpiro bat Linori alkandorako botoiak erantzi eta hari lepoaren luzera osoa miazkatzen, edo Paulova anbienteko taberna batean berari odola zurrupatzen, edo banpiro bat karabana baten barruan errebolberrari, bere patuaren erruleta errusiarrari distira ateratzen, maite
|
nau
ez nau maite, petaloak kentzen(" badakizu zer esaten duten: Pas de roses sans épines!"); eta igande gau horietan zinez, gorputz eta arima –giza gorputzarekin, zimino arimarekin– gorrotatzen du komisarioak bere ogibidea.
|
|
Horregatik, Linok denak engainatu zituela iruditzen zaio oraindik ere komisarioari, bezatzaile sentibera hark benetan maite zuena Bruno zaharra zela," gorputz eta arima gara, anaiak bezala!", eta elkarrekin ikusten ditu biak oinez, Varaderoko malekoian eskutik helduta. ...nian, eta gero gogoa lainotzen zaio eta Bruno Paulovarekin bistaratzen du, edo Bruno Paulovaren tutu gonarekin jantzita, eta banpiro bat Linori alkandorako botoiak erantzi eta hari lepoaren luzera osoa miazkatzen, edo Paulova anbienteko taberna batean berari odola zurrupatzen, edo banpiro bat karabana baten barruan errebolberrari, bere patuaren erruleta errusiarrari distira ateratzen, maite nau ez
|
nau
maite, petaloak kentzen(" badakizu zer esaten duten: Pas de roses sans épines!"); eta igande gau horietan zinez, gorputz eta arima –giza gorputzarekin, zimino arimarekin– gorrotatzen du komisarioak bere ogibidea.
|
|
Basoan barrena bakarrik nabilenean, lantzean behin asaldatzen
|
nau
bizirik dagoen nire beso galdua haizeak astintzen duen urki batean, gorengo arrama batean, orein adar bost hatzetan bifurkatuaren puntan ote dagoen sentipenak.
|
|
Gerritik heltzen dit, atzetik. Estu besarkatzen
|
nau
. Estu besarkatzen dut.
|
|
" Beti bizi izan naiz oinezko bidaiari baten modura, ezer ez edukitzeko nahiarekin. Inoiz ez dut nirea den objekturik izan eta izutu egiten
|
nau
gainera, nirea den orok. Hotzikarak erasaten dit norbaiti ‘nire emaztea da’ entzuten diodanean. Metafisikoki ezkongabea naiz".
|
|
Nik aurkitzen ez dudan goranzko okindegian geratu bide zen Cesar Vallejo, betiko? Zirrara batek erdibitu
|
nau
.
|
|
Nire haragia ohituta dago. Gabeziak ez
|
nau
oldartzen dagoeneko. Artorik jaten ez duen zaldia baino, belar apur batez bizi den astoa da nirea.
|
|
Egia esan, horrexek eusten
|
nau
Arizkunen, Leonekiko kezkak. Eta Lakoizketaren lanak ere bai.
|
|
Gizon hori ez da uste nuen bezain zozoa. Batzuetan harrituta uzten
|
nau
. " Pajaro, pajaro", esan zidan," orain ere bazoaz ihesi".
|
|
Ezin dut lorik egin. Zerbaitek ernegatzen
|
nau
eta ez dakit xuxen zerk. Egia da gaur izan direla Senperen aldeko hileta elizkizunak, eta galdu egin dudala zerbait Senperen heriotzarekin.
|
|
Izutu egiten
|
nau
aita hitzak. Halakorik ez zegoen nire usteen artean.
|
|
Horrexek harritzen
|
nau
gehien artistengan: zein liluratuta bizi diren inon ez dagoenarekin.
|
|
Baina, egia esan, zer pentsatu ez dakit. Alde batera poztu egiten naiz, baina beste aldera neke izugarri batek harrapatzen
|
nau
edozergatik. Baita gogoeta hauetan ibiltzeak berak ere.
|
|
Lizarrak tximista bezala, erakarri egiten
|
nau
pentsamendu gaitz horrek.
|
|
Behin eta berriz hiltzen
|
nau
|
|
Gaur Kristo atxilotu behar dute non edo non. Jakin min hutsak behartu
|
nau
egurrezko leihora, ez da ezer mudatu atzotik. Ikusten dira Pindoko basoaren carballoak eta lapurren bidea.
|
|
Arrazoia batek jakin, ez
|
nau
errebelazioak harritu.
|
|
Belarriak zorroztu behar ditut, orain arteko gorra baztertu. Esaldi madarikatua osatu bitartean, denekin harremanetan sartzera behartuko
|
nau
idazleak.
|
|
Hotzikara sumatu dut bizkarrean behera eta surtara ondoratu naiz. Amaitutakoan, Ostegun Santuko mezatara joateko gonbidatu
|
nau
Pedreirak. Badoaz hirurak, baina beharrik ez dagoela argitu dit Xenarok buru keinu batez.
|
|
Badoaz hirurak, baina beharrik ez dagoela argitu dit Xenarok buru keinu batez. Harritu egin
|
nau
apur bat proposamenak, sinetsita nengoen Besteirok eta Pedreirak euren ipuinak kontatu behar zizkidatela afalosteko solasaldian.
|
|
Behin eta berriz hiltzen
|
nau
|
|
Gizonak barre egin dio bigarren ateraldi zozoari, hagin gabea da. Haren etxera behartu
|
nau
segidan, ba omen daukagu batak besteari zer kontatua. Mesfidantzaz baino areago, beldurrez eskertu diot.
|
|
Konta diezadan erregutu diot, sinesten hasteak bultzatu egin
|
nau
. Erantzuna, aldiz, nahikoa hotz.
|
|
Badut denbora oraindik. Gainera, Porrasek berak eraman behar
|
nau
Vigoko autobus geltokira.
|
|
Haize berri idorraren bafadek mugarriak bota eta harresiak altxatu ditu. Gaur, ostera, itsasotik dator haizea, harrizko Hercules hau bezain sendo sentiarazten
|
nau
.
|
|
Bazter batean Xose Zorelle dago, haitzetan habia duen sai arrearen antzera. Esertzeko gonbidatu
|
nau
berehala, eta Anis de Paris edateko, Bastille erretzeko gai den bakarra. Anis iraultzailea da.
|
|
Aurreiritziaren bizkarrezurrean ipini dut konfiantza osoa. Ez
|
nau
, ez, hiririk hiri eramango, Habanatik Cienfuegosera, Cienfuegostik Cochabambara, Cochabambatik auskalo nora.
|
|
Ez zenekien? Hori liburu batean kontatua du, gerraondoko memorietan, hantxe aipatzen
|
nau
...
|
|
Sinetsi egiten diot ez zekitela zertara zetozen. Horregatik ahalketzen
|
nau
Eustakiok ageri dien gogortasun honek.
|
|
– Garabiak gelditzen bagara, zuek ez duzue baforea bizkarka husten ahal. Horretarako ekarri
|
nau
Eustakiok, zuei abisu emateko. Ez dugu nahi zuek alde egitea.
|
|
" Amak bidali
|
nau
, aita ez da etxera etorri bart".
|
|
Labana beharrezkoa da ontzian, baina marinelak ez du soinean eramaten. Emazteak barkatzeko eskatu ziola segurtzat eman genezake bederen, ez zuen amorantearen errua egin" Behartu egin
|
nau
!" edo" Nik ez nuen nahi!" bezalako zabarkeriak asmatuz. Emakume hark bere gain hartu zuen egiten ari zenaren ondorioa, horrexegatik eskatu zion induljentzia senarrari.
|
|
Manterolak eskatuta ordea, gauza nahasia, ez nuen asmatzen ahal. Komandantzian bildu ginenez geroztik ez dit bakerik eman, nongo mintzaira egiten dudan jakin zuenetik gainean daukat beti, portuko euskararik onena dela nirea, guk han nola erraten dugun hau eta bertzea, ez
|
nau
nire bidean utziko milia erdira ikusita. Orduan ere urrundik egin zidan diosala eskua jasota, komandantzia non zegoen ez nekiela usteko zuen.
|
|
Horregatik durduzatu
|
nau
hain latz zortzi urte geroago tuberkuloso gizajo batek gaur bertan esan didanak.
|
|
Hartu arrain ustel puskak otarre zaharretan eta portuko bazter guztietan kokatu genituen, ederra kiratsa eguzkitan," Bota hemen zure botoa" zioen txarteltxo banarekin. Norbaitek galdu
|
nau
, oraindik ez dakit nork, bakarra atxilotu zuten eta hura neu. Aurreneko aldia nuen, ez ninduten gogorregi zanpatu, kuartelilloan berriro entzun nuen" influentziak" neuzkala, Lizarriturrik dei eginen zion gobernadoreari, langile ona nintzela, sekula oporra jotzen ez zuten haiek adinakoa bai noski.
|
|
Eta Hidalgorengana egin du kokotsarekin tuberkulosoak, bigarren galeriakoak begipean gauzkan funtzionario buruzuriarengana. Laztu
|
nau
, esan dizut.
|
|
Horixe galdetuko balida bezala behatu dit, askotan ikusi izan
|
nau
bere hiltzailea izan nahi zuen lekukoarekin hizketan, eta izutu egin nauk, anaia. Inori begia kentzeko mokoa zaukak arranoak.
|
2006
|
|
ikarak ikaratzen
|
nau
.
|
|
ez
|
nau
berotuko suak
|
|
ez
|
nau
berotuko suak
|
|
leporaino hartzen
|
nau
|
|
ez
|
nau
hezatzen baina
|