|
2000
|
|
|
Betegarri
|
modura
eman izan dira beti kultur gaiak; presaka eta korrika, garrantzirik ez balute bezala. Hori konpontzeko, irtenbide originala proposatzen digute «Kultura.com» saioan.
|
|
|
Baina bizkaieraz idazten duten herri aldizkarietan bakoitzak bere
|
modura
idazten duela ikusten da.
|
|
|
Katalunian ez bezala, non hizkuntza kuotak laster indarrean jartzekoak diren, hemen, zinemara joan nahi izanez gero, erdaraz ikusi behar derrigor. Eusko Jaurlaritzaren pasibitatearen aurrean, eskerrak Tinko elkartearen ekimenez bikoizten diren filmak, parakaidisten
|
modura
, noizean behin gurean lur hartu eta elikatzen gaituzten. Oasis txikia basamortu erraldoian.
|
|
|
Horien ezaugarri nagusia autoritarismo errepresiboa izan da, eta jarrera horrekin kutsatu dituzte erakunde unibertsitarioaren partaide eta gestio organo asko eta asko; gainera, horrekin batera eta aldi berean, izugarrizko sumisioa agertu dute espainiar estatuko botere zentralen aurrean. (...) Aurreko hamar urte horiek lotsagarriak izan baitira, Euskal Herriaren eskari nazionalekin zerikusirik izan duten arazoak elkarrizketa bidez ebazteko inolako ahaleginik egin ez delako unibertsitatean egin behar litzatekeen
|
modura
. Hemendik aurrera UPV EHU gobernatu nahi duen taldeak, ez luke ahantzi behar unibertsitate hau Euskal Herrian kokaturik dagoela, eta gure herriaren zerbitzurako izan behar lukeela(...)».
|
|
|
Herri bideen erabilera arautzeko ordenantza baten beharra. Partzoneria Arabarekiko lotura
|
modura
. Aizkorriko Parke Naturalak ze sarbide izango ote dituen.
|
|
|
Vicente Urrabieta Ortiz bere aita Euskal Herritik (inork ere ez daki zehazki nondik, menturaz nafarra?) Madrila joana zen bizimolde hobe baten bila. Antza, oso pertsona ona izanik ere, talentu gutxi zuen marrazkilari
|
modura
. Ama berriz, Iparraldekoa zuen.
|
|
|
XIII. mende amaieran, 1296ko maiatzaren 4an, hain zuzen, Paduren Ermandadean (Hermandad de las Marismas) bildu ziren lehen aldiz Kantauri ekialdeko portu garrantzitsuenetako ordezkariak. Bertaratutakoek Castro Urdiales hautatu zuten Ermandadearen ohiko bilgune
|
modura
. Castroz gain Laredo eta Santanderko hiribilduetako ordezkariak bertan ziren.
|
|
|
Ezkontza luzea izan zen gurea Tanttakarekin eta bide berriak urratzeko gogoa genuen; baina ez pentsa, ez zen haustura bat izan, prozesu naturala baizik. Ados ekin hasi ginenean oraindik Tanttakaren" Todas culpables" nengoen aktore
|
modura
beste hiru emakumerekin.
|
|
|
Pilota eta arraunaren
|
modura
, aizkolaritzak oihartzun handiagoa behar luke telebistan...
|
|
|
Irun eta Hendaiako hirien hazkundeak nabarmen txikitu duen Bidasoa ibaiaren lehengo deltaren lekuko isilen
|
modura
Galera, Santiago Aurrera eta Hiru Kanale izenez ezagunak diren limo irlak mantentzen dira. Duela gutxi arte, mareen eraginetik babesten zuten murru txiki batzuei esker, nekazaritzarako erabiltzen ziren, bi handienek (Galera eta Santiago Aurrera) gaur egun padura izaera errekuperatu dute, murruak erori baitziren.
|
|
|
Aurten, 26 milioi pezetako (1.040.000 libera) aurrekontua dutela, iazko emanaldien eskarmentuarekin, hobekuntza franko egonen da: 1.200 eserleku harmail
|
modura
jarrita eta 160.000 voltio 1.000 metro koadro argiztatzeko. " Antzezpenean dauden su artifizialak ere modu bilduagoan jaurtikiko dira", diosku Ramon Armendariz Obanoseko erretoreak.
|
|
|
gorria, marraduna, zilarra eta beltza. Lepa soila ez dute oraindik barietate
|
modura
zerrendatzen, gorrien barruan ezaugarri modura baizik. Gorria eta beltza koloreagatik bereizten dira.
|
|
|
gorria, marraduna, zilarra eta beltza. Lepa soila ez dute oraindik barietate modura zerrendatzen, gorrien barruan ezaugarri
|
modura
baizik. Gorria eta beltza koloreagatik bereizten dira.
|
|
|
" Horrelaxe imaginatzen dut (nire burua, Rufino Arrolaren
|
modura
, 86 urterekin eta plazaz plaza). Ez dakit adin horretara iritsiko naizen, baina uste dut beti ibiliko naizela trikitixaren inguruan""
|
|
|
Ulertzekoa denez, lehenik, sindikatuei begiratzen zaie, nahiz eta horretarako beren jarrera burokratikoak baztertu eta militanteak indartu dituzten. Testuinguru horretan, txostenak, Gorinne Gobin aditu zorrotzaren kritika ezin gogorragoa biltzen du, eta, bertan dioenaren arabera, sindikalgintzak, Europan ageri denez, gaien kudeaketan begirunez eta duintasunez esku hartzeko irrikatan dagoen" bazkide" baten
|
modura
jokatzen du, eta" lobby" moderatu baten gisara ageri da, Jacques Delors eta haren moduko agintariei hain atsegin zaizkien" elkarrizketa" arauak zintzo betez. Soziologo frantsesa ados dago ikuspegi horrekin, Europako sindikatuek" ez baitute ahalegin handirik egin patronalari Bruselan bere iritzia ezarrarazteko presio bideen jabe den patronalari aurre egiteko antolaketa baliabidez hornitzeko eta, langileen borrokarako ohiko baliabideak grebak, manifestazioak erabiliz, Europa osorako benetako hitzarmen kolektiboak ezartzeko".
|
|
|
Gehiago oraindik: zenbaitetan erabat bertsolarien
|
modura
egiten ditu bere poesiak; zenbaitetan, berriz, koplarien modura, kopla legedi zaarrean tajutuak. Diodanaren adibide bezala, aukera egin bear ta, nere gustorako aipamen berezia diet" Egun da Santimamiñe" kopla berrieri.
|
|
|
Gehiago oraindik: zenbaitetan erabat bertsolarien modura egiten ditu bere poesiak; zenbaitetan, berriz, koplarien
|
modura
, kopla legedi zaarrean tajutuak. Diodanaren adibide bezala, aukera egin bear ta, nere gustorako aipamen berezia diet" Egun da Santimamiñe" kopla berrieri.
|
|
|
Gerardo Markuletaren ustez, liburua poeta baten egunkaritik harturiko harribitxien antologia
|
modura
antolaturik dago: irakurketen harira, gogoeta zabalago baten barnean edota egunerokotasunaren lokatzen artean sortutako txinparta bat batekoak jaso, arnas poetikoaren iragazitik pasa eta bere hizketa poetikoaren fineziaz adierazi.
|
|
|
Hitzen ondoeza (Txalaparta, Tafalla, 1997). Atal honetan aipatzen ari diren genero aldetik sailkagaitz gertatzen direnen artean berriena dugun hau hiztegi baten
|
modura
eratua dago eta tankera ezberdineko osagaiez taiutua. Hiztegi baten tankera du, baina ez da" hiztegia bakarrik, ipuin laburrak, saio tipi ugariz osatzen da" egileak berak dioenez," eta aforismoz, eta munduaren lau partetako ene auzokoen aipuek hornitzen dutela".
|
|
|
Lehenak salmenta eta difusio handia izan du, bigarrena aldiz, ezezagunagoa da. Gaiak guztiz ezberdinak dira, lehena literatura fantastikoa da, ipuin bilduma
|
modura
egituraturik. Bigarrena aldiz, autoreak bizi duen egoera erreal eta jakin baten azalpena egiten du, kronika bat da, zigor ziega batean eginiko boladaren kronika zehatza eta esplizitoa, baina literarioa era berean.
|
|
|
Poesia liburuen artean aipagarrientzat jotzen den Izuen gordelekuetan barrena 1981ean eman zuen argitara Bilboko Aurrezki Kutxak," VI. R. M. Azkue" sariaren irabazle
|
modura
. Liburuaren hitzaurrean egileak poesigintzaren arloan sentitzen zuen deserosotasuna aitortzen zuen" errez idazten dira poemak, baina poesia ona idaztea gauzarik zailena da" eta, beharbada, horregatik esaten du bere obra hau" baino gordairu zaharren batean atxikitzekoa, berari eta adiskideei bakarrik dagokien lana" dela.
|
|
|
Narratzaile intradiegetiko hauek, bestalde, narratarioari zuzenean mintzatzen zaizkio. Narratario hori ama
|
modura
irudikatu dugun narratzaile autodiegetikoaren semea edo alaba litzateke. Gainera, elkarrizketez osaturiko zenbait pasartetan seme nahiz alaba honen ahotsa zuzenean iristen zaigu.
|
|
|
honela, udara maitasun betearen sasoia izango da eta udazkena maitasunaren agorraldiaren sasoia. Harreman hau bi pertsonaiek ilusio xume baten
|
modura
biziko dute, izan ere, pertsonaiek bizitzaren aurrean sentitzen duten nekea, asperdura, ilusiorik eza... ahazteko bide gisa aurkezten baita maitasuna. Baina, narrazioaren bukaeran ametsetik ihes egiteko joerari eutsiz betiko bizimodura bueltatzeko erabakia hartuko dute.
|
|
|
Pertsonaiaren gatazken berri emateko, egile honek ere bakarrizketa baten
|
modura
egituratu du kontakizuna. Narratzailea, hortaz, lehenengo pertsonan mintzatzen da eta istorian parte hartzen duen pertsonaia nagusia da:
|
|
|
Ikuspuntuari dagokionez, narratzaile orojakile batek ematen digu gogoeta hauen guztien berri. Are gehiago, narratzaile hau Teresa
|
modura
irudika dezakegun narratarioari mintzatzen zaio. Beraz, istoriaren pertsonaia nagusia izango litzateke eleberri honetako narratario intradiegetikoa.
|
|
|
Hitz joko ugari ere erabiltzeko joera erakutsi du. Gainera, han hemenka irudiz osaturiko poema
|
modura
antolaturiko zatiak oso iradokitzaileak dira.
|
|
|
Jokin Muñozek ipuin bilduma
|
modura
antolatu duen liburu honen batasuna dela-eta, eleberritzat har genezake. Batasuna alderdi askotan azpimarratzen da:
|
|
|
Egileak liburua hiruki
|
modura
egituratu zuela azaldu zuen: batetik, basapiztia horien bizimoduaren inguruko gorabeherak agertzen dira; bigarrenik, basapiztia horien eta gizakien arteko harreman gatazkatsuen berri ematen da; eta azkenik, basapiztia horien inguruko mundu mitologikoa islatzen da; hau da, aimalia horien inguruan sorturiko sinesmen ezberdinak.
|
|
|
Bi ipuin bildumetan erreferentzia ugari dago: idazleen aipuak (Bukowsky, Txinasky,...), musika letra ezagunak,... Whiskey koloreko gauak bilduman, gainera, ipuin bakoitzaren hasieran poema bana eskaintzen zaigu, idazleak apunteak edo
|
modura
izendatuak.
|
|
|
Pertsonaia zehaztugabeak flashen
|
modura
aurkezten zaizkigu:
|
|
|
Bestalde, luzera ezberdineko ipuinak sortu ditu: batzuk, ipuin oso laburrak dira flash baten
|
modura
eraikiak; beste batzuk, ordea, garapen luzeagodun narrazioak dira. Haatik, gehienak ipuin oso laburrak dira, egoera jakin bat edo sentsazio jakin bat irudikatzen dutenak.
|
|
|
Bestalde, zentzugabekeriaren zantzuak han hemenka tartekatzen dira, askotan pertsonaiak errealitate eta fantasiaren mugetan murgilduz. Honela, ipuin gehienetan hiriko giroa aurkezten bazaigu ere, ez dugu ipuin hauetan guztietan giro bera islaturik ikusten, nahiz eta pertsonaia gehienak hirietan galduriko ilusio gabeko izaki
|
modura
irudikatu.
|
|
|
Polaroid deituriko atalean, bestalde, bat batekotasuna gailentzen da, irudi azkarren
|
modura
eraturik baitaude ipuinak. Ipuin oso laburrak dira, eta hauetan argazkiak berak ipuinotan ageri ez diren arren, ipuin hauen bidez egoera jakin bateko argazki txiki bat eskaintzen zaigu, sentsazio ezberdinak iradokitzen zaizkigula.
|
|
|
Ondorioz, uharte honek ere leit-motiv
|
modura
funtzionatuko du. Izan ere, itsasoa zenbaitetan heriotzarekin hertsiki loturik dagoenez (ibaien heriotza baitakar), uharteak heriotzaren ezinbestea irudika lezake.
|
|
|
Honela, ilusioaren beharra dela-eta, askotan gizakiek gure buruari iruzur egiteko dugun gaitasuna islatuko da, eta batzuetan ilusio horien bilaketan pertsonaiak erotu ere egingo dira. Haatik, harremanak joko
|
modura
irudikatzen ditu, eta hainbat huskeria besterik ez diruditenak pertsonaia batzuentzat hil ala bizikoak bihurtuko dira. " Destinoaren jokutriez, suertearen kolpe krudelaz trufatzeko erabiltzen du Arantxak literatura eta xede guztiz sanoa dela deritzait, maiz sinpletasunak eta fribolidadea puntu batek traizio egiten badio ere." (Egunkaria)
|
|
|
Patxi, bestalde, zubererazko katixima baten inguruko tesia egiten ari den gazte bat da. Beraz, jolas
|
modura
hasi dena nahastuz joango da. Joko honen amaierak ezustea dakar.
|
|
|
Hogei horietako hamazazpitan Mikelen gorabeherak testuratzen zaizkigu. Eta horien tartean badira beste plano ezberdin batean kokaturiko hiru kapitulu Dionisos
|
modura
izendatuak. Bertan, Dionisosen iraganeko pasarte bat aurkezten zaigu, oroitzapen modura edo:
|
|
|
Eta horien tartean badira beste plano ezberdin batean kokaturiko hiru kapitulu Dionisos modura izendatuak. Bertan, Dionisosen iraganeko pasarte bat aurkezten zaigu, oroitzapen
|
modura
edo: bertan, borroka armatua utzi aurretik sator modura lanean zebilen bat hiltzeko erabakia nola hartu zuen kontatzen zaigu.
|
|
|
Beheraxeago, honakoa gehitzen du iruzkingile honek: " ideia nagusi
|
modura
geratu zaiguna zera izan da: zalantza eszeptikoaren bidetik dela soilik posible egiaren gailurrera ailegatzea, ezinbestekoa delarik.
|
|
|
Hala ere, idazleak egoki lortzen du bi plano hauek bata bestearekin jostea: lehen eleberrian, Bob Ieregi eroetxeko zoroen artean kokatzen du; bigarrenean, era bertsuan, erakunde armatuan sator
|
modura
sartu den ertzain bat izango da istilu gehienen ardatza. Hortaz, eleberrietan zehar hain bereizturik aurkezten zaizkigun bi plano hauek estuki uztartzen dira istorioek aurrera egin ahala.
|
|
|
narratzailea eta egilea bereiztea funtsezkoa da, izan ere, funtzionalki nahiz ontologikoki bi kontzeptu zeharo ezberdin baitira. Egilea entitate erreal eta enpirikoa den bitartean, narratzailea fikziozko entitatea den testuko egile
|
modura
ulertu genuke. Hau da, narratzailea komunikazio narratiboaren protagonista izango litzateke, diskurtsua enuntziatzea dagokiona.
|
|
|
. NARRATZAILE HOMODIEGETIKO: narratzaile autodiegetikoaren
|
modura
, kasu honetan ere narratzailea narrazioan parte hartzen duen pertsonaia bat bada ere, ez da pertsonaia nagusia: izan ere, behatzaile zein bigarren mailako pertsonaia modura parte hartzen duen narratzailea da.
|
|
|
narratzaile autodiegetikoaren modura, kasu honetan ere narratzailea narrazioan parte hartzen duen pertsonaia bat bada ere, ez da pertsonaia nagusia: izan ere, behatzaile zein bigarren mailako pertsonaia
|
modura
parte hartzen duen narratzailea da.
|
|
|
Beraz, bai gaur eguneko literatura hobeto ulertu eta ezagutzeko, eta, bai aurrerantzean egin litezkeen lanen osagarri
|
modura
baliagarria izango delakoan, gai honi heltzea erabaki dugu: 90eko hamarkadako narratiba (lanaren edukia eta mugak zehatz adierazten dira datozen lerroetan).
|
|
|
(a) Aurretik aipatu dugun bezala, lan hau beharrezkoa iruditzen zaigu gerora idatziko diren lanen osagarri
|
modura
.
|
|
|
Kontseilu hau eratzen duen Foru Dekretuak dio: , bidezkoa ikusten da organo misto bat eratzea Administrazioaren eta gizarte nafarraren artean elkarretaratu, parte hartu eta elkarrizketatzeko foro
|
modura
, hizkuntza normalizazioaren kontzeptu berariazkoa osatzen duten alderdi batzuen gainean botere publikoei aholkua eman diezaieten?. Hala eta guztiz ere, garbi ikusten da Gobernuak ez zuela Kontseiluaren eskakizun eta aholkurik aintzat hartu nahi, eta beronen eginkizun garrantzitsuak (Foru Dekretuaren 4 artikuluan xedatzen direnak), hala nola, euskararen planifikazio, erabilera, sustapen eta normalizazioa?, saihesten aritu zela.
|
|
|
Kontuan hartuko ditugun telebista kanalak, Hego Euskal Herrian eginak alabertan ikus entzun daitezkeenak dira, beraz; Canal Plus en kasua salbu, doan etahargailu arrunt batez baliatuz jaso daitezkeenak. Beraz, telebista orokorrak deiturikoakdira erreferentzia
|
modura
hartuko ditugunak, eta alde batera utziko ditugu satelitezzein kablez jaso daitezkeen beste eskaintzak, tematikoak zein orokorrak.
|
|
|
Telebistaren audientzia aztertzerakoan, bi dira nagusitu diren metodoak: inkestenbidez burutzen dena (CIES, EGM...) eta audimetroa (Sofres AM) erabiltzen duena.Gure ikerketarako, eskuraerrazagoa izan delako eta Hego Euskal Herri osoa bereazterketa esparru
|
modura
hartzen duelako, CIESen audientzia ikerketaren emaitzakdira gehien erabili ditugunak11 Hala ere, telebistaren kontsumorako joera zelakoa denazaltzeko, labur labur, Sofres AMren emaitzak ere aipatuko ditugu, EAEko portaerakNafarrorako baliagarriak izan daitezkeelakoan.
|
|
|
Egunkariak, irrati emandegiak eta telebista kateak dira aztergai ditugun hedabideak, eta hiruren kasuan Hego Euskal Herriko populazioa hartu dugu erreferentzia
|
modura
, beti ere, hamalau urtetik gorako gizon emakumeen portaera mediatikoa jorratuz.
|
|
|
Ikusten ari garenez, egunkariek erreferentzia eremu ezberdinak birsortzen dituzteberen albiste eta artikuluen bitartez. Kasu batzuetan erreferentzia eremu horiek bikotekontrajarri
|
modura
hartzen dituzte (Euskal Herria versus Espainia, Nafarroa versusEuskal Herria e.a.); beste batzuetan, ordea, bata bestearen osagai gisa (Euskal HerriaEspainiaren barnean, Nafarroa Euskal Herriaren zati, e.a.). Honaino iritsita, interesgarri deritzogu erreferentzia eremu ezberdinak zein arlotan eraikitzen diren jakiteari.Beste hitz batzuetan esanda: Espainia, aztertutako egunkarien arabera, errealitatepolitikoa ote da, ala errealitate kulturala, ala soziala?
|
|
|
Euskal Herriaz beherako mailetara joanik, Hegoaldea ere erreferentzia eremugarrantzitsu
|
modura
agertzen da politikaren alorrean. Hots, Hegoaldea, beste ezerbaino lehenago, egitate politikoa da, gai honi buruzko albisteen %36 hartzen baititu, batez beste %14ko presentzia duen bitartean.
|
|
|
Hirugarren eremu esanguratsua Estatu Espainiarra da, etaeremu horretan gertatzen direnak argitaratuak izateko bezain garrantzitsutzat jotzendira. Azkenik, mundua agertzen da laugarren erreferentzia eremu
|
modura
.
|
|
|
Gizarte gai
|
modura
definitu ditugunek herrialde bakoitzaren erreferentzialtasunabirsortzeko balio dute egunkari probintzialetan. Horrela, EL CORREO, DIARIOVASCO, DIARIO DE NAVARRA, DIARIO DE NOTICIAS eta EL PERIODICO DEALAVA egunkarietan, eta bai DEIAn ere,, gizarte gaiak?
|
|
|
Ekonomia gaiek oso irudi ezberdinak eragiten dizkiete egunkariei, hiru multzoezberdin bereiz ditzakegularik: batzuek Espainia dute erreferentzia nagusi ekonomiazjardutean (EL CORREO, DIARIO VASCO edo DIARIO DE NAVARRA); bestebatzuek herrialde propioa (DIARIO DE NOTICIAS edo EL PERIODICO DEALAVA); azkenik, egunkari abertzaleek gehienbat Euskal Autonomia Erkidegoahartzen dute erreferentzia eremu nagusi
|
modura
gai honen inguruan. Euskal Autonomia Erkidegoaren erreferentzialtasuna, bestalde, garrantzitsua da gainerako egunkarietan ere (nafarrak eta SUD OUEST kenduta, noski).
|
|
|
Gure emaitzak Sofres A.M. (1999) bezalakoarekin konparatuz gero, alderik handienak generoensailkapenarekin lotuta daudela pentsa daiteke. Esate baterako, guk Haur/ Gazteentzako programazioagenero
|
modura
definitu ditugun arren, Sofres ek Fikzioan sailkatzen ditu marrazki bizidunak, gazteentzakotelesailak eta antzekoak. Hala ere, badira Albistegiak, Dokumentalak/ Kulturalak eta Magazinak bezalakogeneroak, zeinetan nabaria den bi ikerketen arteko aldea; horietan, nola ez, laginaren estazionalitatea (udaberria versus urte osoa) eta programa askotan aurki daitekeen eduki anitzaren aurrean erabilitakokodeketa desberdina izan daitezke desberdintasunen oinarrian.
|
|
|
d) Programazio taulan dantza handiak daude eta saio bakoitzaren etorkizunarating kopuruetan neurtzen da, faktore bakar
|
modura
. Ikus entzuleen, bedeinkapena?
|
|
|
Aktualitatearen subjektu
|
modura
aurkezten zaizkigun pertsona, talde zein erakundeen azterketan, bi alderdiri begiratuko diegu orain. Lehenik eta behin protagonistahorien izaeran sakonduko dugu, eta gero zein gaitan mugitzen diren zehaztuko dugu.
|
|
|
Hain zuzen ere, prentsan bezala, euskararen inguruan telebista ekimen interesgarribatzuk bideratu dira, Berako Ttipi Ttapa telebistarena edo Deba ibarraren goialdekoGoiena TB bezalakoak. Euskararen eta komunikabide lokalen arlo honetanMultimediaren eredua ari da hedatzen, etorkizuna berma dezakeen egitura
|
modura
, nahiz eta horrek, nola ez, babes instituzional indartsua eskatzen duen.
|
|
|
Baina iruzur egitenda askotan, zeren ekuatore geografikoko marra ez ohi da maparen zentroan jartzen etamunduko lurren, zentro?
|
modura
30°ko latitudea hartzen da. Horren arabera definitzendira nolabaiteko. Iparra?
|
|
|
Bigarren aurkezpen honek badu nolabaiteko erlaziorik aurreko mapan mundukozentro
|
modura
hartu den ekuatore ekonomikoarekin, nahiz eta kasu honetanzehaztasun handiagoz markatzen den garapen ekonomikoaren ikuspuntua. Kasuhonetan ere, mapan lurraldeek dituzten tamainak faltsuturik daude (Groenlandiaren kasua da aipagarriena).
|
|
|
–Etorkizunean ere ezaugarri etniko kulturalek nazioa definitzen jarraituko dutelabaiezta dezakegu; hutsean, batzuetan, baina ezaugarri politikoen eskutik gehienetan, ene ustez, eta osotasun bat eginik; hots, ez lehenak zentzu negatiboz hartuta eta bigarrenak kontrapisu
|
modura
ulertuta, osotasun bateko agerpide desberdin bezala baizik.?
|
|
|
Jiteena, eztabaida gatazkatsua da filosofiaren baitan, korronteena bezainbeste gutxienik. Izan ere, zaila da jite
|
modura
izendatzen dugunhori kronologikoki, geografikoki eta batez ere filosofikoki zedarritzea.
|
|
|
Jar dezagun disgresio multzo hori batuko duen printzipio bat, burujabetasunazmintzatzeko maxima ez oso zorrotz
|
modura
funtzionatuko duen oinarri bat: askeakizan nahi dugu, eta, filosofikoki oso modan izan ez arren, libertatearen behar horialdarrikatzen dugu.
|
|
|
Gizartearen informatizazioaren lehen egunetan arlo politiko sozialak9 planteatzeko ahaleginak egin ziren arren, hausnarketa honek jarraipen txikia izan zuen, beharbada kritikoak atzerakoi
|
modura
aurkeztuak izateko beldur zirelako, aurrerapenen aurka baileuden. Hori frogatzeko, arazo horri buruzko argitalpenen urritasuna egiaztatu besterik ez da behar.
|
|
|
Alain His-ek biltzaile
|
modura
argitaraturiko Communication and multimedia for people liburuak, informazio autobidearen bidezko jendearen indartzea du helburu. Bertan, joera guztietako dokumentuak azaltzen dira (Bangemann en txostenetik Dandjinou bantu liderraren testigantzara) [His].
|
|
|
Dirudienez, Internet eko edukien %85 ingelesez dago, nahiz eta erabiltzaileen %45ek bakarrik duten ingelesa ama hizkuntza
|
modura
.
|
|
|
Prozesu honetan, bi alor bereiz ditzakegu: alor subjektiboa, norbanakoaren atxekipen sentimendua kontuan hartuz, eta alor objektibo
|
modura
har dezakeguna, norbanakoak egitura politiko juridiko batekin duen lotura, hots, lotura juridikoa. Hortaz, naziotasuna eta nazionalitatea bereizi beharra dago.
|
|
|
Logika berberari jarraituz, nazioarteari begira, politika ekonomiko kontserbadoreak, ekonomia irekia? delako ideala azaleko xede
|
modura
aurkeztu badu ere, baiGATT izenekoa (General Agreement on Tariffs and Trade Merkataritzaren etaMugasarien gaineko Ituna), bai Mundu Merkataritzako Erakundea (MME)? 1995an lehenengoari txanda hartu ziona, ondasun eta zerbitzuen nazioartekomerkataritza arautzen ibili dira.
|
|
|
Franco hil ondoren ezarritako demokraziak, bere mendebaldeko testuingurukogainerakoen antzera bestalde, ez du espainiarren nazioaz kanpo beste inongo herriren askatasunik onartzen; eta gizabanakoa bakarrik hartu zuen oinarrizko eskubideen jabe
|
modura
, zuzenbide osoa hastapen horren arabera egokituz1.
|
|
|
Gizarteak antolatzeko bide honetan, euskaldunonak bezalako estaturik gabekohizkuntzak, kulturak, herriak eta nazioak, gizarte tresna eraginkorrik gabe suertatzendira beren iraupenerako. Areago, askatasuna geroa eraikitzeko ahalmen
|
modura
ulertuz gero, aipaturiko giza taldeak menpekoak izatera kondenaturik ditugu betiko5.
|
|
|
Herri
|
modura
ikusirik, hau da, kultura jakina eta izaera bereizia oinarrizkogizataldetik eraiki dituen herri modura, ez gara behar bezain aske.
|
|
|
Herri modura ikusirik, hau da, kultura jakina eta izaera bereizia oinarrizkogizataldetik eraiki dituen herri
|
modura
, ez gara behar bezain aske.
|
|
|
Hala ere, integrazioa versus desberdintze sistema gisa, eta taldearteko gatazka testuingurutan, hizkuntzaren erabilpenaren ikerketa ahaztua izan da askotanPsikologia Sozialean. Eskuarki, hizkuntzaren erabilpen
|
modura
ulertu izan da, identitate etniko, aren adierazpen sistema. Baina, ikuspegi honek hiru arazo nagusi ditu:
|
|
|
Azkenik, identifikazioko hiru taldeak eta estereotipoak nahiz informazioarenarteko erlazioak ikusteko, Anova motako analisi desberdinak egin ziren, hiru taldeak aldagai aske gisa, eta gutxiengo egoerako taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak eta informazioa menpeko aldagai gisa hartuz. Hala ere, hori egin baino lehenago, norbere gutxiengo egoerako taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak faktore ekoizle
|
modura
analizatu ziren. Norbere gutxiengo egoerako taldearekiko etaestatuarekiko estereotipoek bina faktore ekoitzi zituzten.
|
|
|
Aste haietan, era berean, eta Euskal Herrian zegoen giro politikoaren ezaugarri, Tolosako mitina (ekainaren 18an) izan zen. Mitinburu, Tirso Olazabal irundarra, Karlos VII.aren konfiantza gizona izandakoa (mitinaren inguruko egunetan, beraren semea erregegai ofizial
|
modura
agertzen zen, Don Jaime de Borbon alegia). Mitineko hizlari nagusiak:
|
|
|
Norvegiak ez zuen uste Suedia, konkistatzaile?
|
modura
jokatzera sekula iritsiko zenik. Baina harra barruan izan zuen.
|
|
|
Eta nola egingo dugu? Abertzaletasunak gehiengoa duenlurraldeetan bakarrik gauzatuz, ala jada, hastapenetik, Euskal Herriko zazpi probintziak abiapuntu
|
modura
hartuz. Lehen aukerak egingarriagoa dirudi, baina, geroanproiektatzen bagara, zer aukera egonen da, epe luzera, Euskal Herri batua eraikitzeko?
|
|
|
Hartaz, ondokoa geratzen zaigu galdetzeko: nazio burujabe, demokratiko etaindependenteen
|
modura
Euskal Herriak egun batean bere eskubideak bete ditzan, nazionalistak direla aitortzen duten euskal herritar horietatik zenbat daude prestzertxobait arriskatzeko. Herri honen etorkizuna, nire irudiko, ez du alderdien artekodesberdintasunen auziak erabakiko, galdera horri emanen zaion erantzunak baizik.
|
|
|
Jarraian, mahai inguruan aipatutako gaien laburpen
|
modura
, hizlariek azaldutako ideia nagusiak era eskematikoan aipatuko ditugu.
|
|
|
Guk mahaigaineratzen duguna, atxikimenduaribidea emango dion planteamendua da, hots, eskema bat lortzea non herritarrek etalurralde guztiek sartzeko eta parte hartzeko aukera edukiko duten. Zer gertatzen da, ordea, lurralde
|
modura
, gaur egun daukan ordezkaritza instituzionalarekin, Nafarroak proiektuan parte ez hartzea erabakitzen badu. Bada, gure ustez, kasu horretan, eskubidea lurraldearena izatetik herritarrena izatera pasatzen da.
|
|
|
Estatuaren ikuspegitik, psikoterapia mota
|
modura
, psikoterapien multzoarenelementu bat edo azpimultzo modura sailkatuta dago psikoanalisia, eta ez arrazoirik gabe; eta ikuskera honi bi multzoen kanpokotasun xehe eta bakuna kontrajartzeak ezin gaitzake ase. Bien artean ebaketa badela eta ebakidura hori hutsik ez dagoela uste dut.
|
|
|
Estatuaren ikuspegitik, psikoterapia mota modura, psikoterapien multzoarenelementu bat edo azpimultzo
|
modura
sailkatuta dago psikoanalisia, eta ez arrazoirik gabe; eta ikuskera honi bi multzoen kanpokotasun xehe eta bakuna kontrajartzeak ezin gaitzake ase. Bien artean ebaketa badela eta ebakidura hori hutsik ez dagoela uste dut.
|
|
|
Freud eta Lacan-en ondoren, psikoanalistek berek definitu dute psikoanalisiaidentifikaziozko psikoterapia
|
modura
, hau da,, psikoanalisi eta psikoterapia, eztabaida ez da estatuak ezarria, psikoanalisiaren freudiar identitatetik aldentzearen ondorioa baizik.
|
|
|
Beharrezkoa da, hain zuzen ere, nagusia izateko gogoabaino gogo indartsuago baten bizilekutzat ager dadin analista. Horixe zen Freud ekbere
|
modura
gogo zientifikoaren izenean adierazten zuena, analista sendatzeko gogoaren kontra zaintzen jarriz. Analistaren gogoa jakite desira modura bereiztea zenhori jadanik, subjektuak identifikazio desiratik harantzago aurki zezan bere desiraren auzia.
|
|
|
Horixe zen Freud ekbere modura gogo zientifikoaren izenean adierazten zuena, analista sendatzeko gogoaren kontra zaintzen jarriz. Analistaren gogoa jakite desira
|
modura
bereiztea zenhori jadanik, subjektuak identifikazio desiratik harantzago aurki zezan bere desiraren auzia.
|
|
|
Hori analisi baten ondorio besterik ezin izan daiteke, eta analisia konfidentziala da. Konfidentzia hau bi eratara bakarrik altxa daiteke: edo psikoanalistak altxatzen du, bera ere konfidentziala den superbisioaren esparruan, edo bere analisia burututzat ematen duen subjektu batek, bertan ikasitakoapsikoanalistez eta beste psikoanalizatzailez osatutako kolektibo bati helarazten dio.Praktika
|
modura
psikoanalisia den horretatik ondorioztatzen da ezen, analista batanalista izatearen bermea, konfidentzia hori ebaluatzeko gune izan daitekeen komunitate batek bakarrik erakar dezakeela. Hori da gure aldetik Eskola deritzoguna.Zenbat eta zabalagoak izan bere oinarriak, hainbat eta gehiago onartu nahi zaiogaiari buruzko ezagutza baten ustea, nahiz eta hor ere berme absoluturik egon ez.
|
|
|
Horretatik dator, sugestioak eragiketa analitikoaren errealitatean zein parte hartzen duen ikustearen auzia.Zein analistak esan lezake inoiz ez duela erabili Bestearengandik emana datorkioninbestidura? Zuzen ulerturik, larritasun subjektiboen aurrean, botere horretaz balialiteke analista, eta baliatu ere baliatu behar litzateke, bere burua puntu finko
|
modura
eskaini, psikotikoarentzat aldaezina den puntu modura; deserosotasun une batean obsesibo baten trantzea aurkitzen badu, hitzak eragindako esanekotasunerajotzen ba al daki. Bere buruaz beste egiteko zorian dagoen histerikoaren aurrean, nork ukatuko luke ekintzara pasatzeari irmoki aurka egitea?
|
|
|
Horretatik dator, sugestioak eragiketa analitikoaren errealitatean zein parte hartzen duen ikustearen auzia.Zein analistak esan lezake inoiz ez duela erabili Bestearengandik emana datorkioninbestidura? Zuzen ulerturik, larritasun subjektiboen aurrean, botere horretaz balialiteke analista, eta baliatu ere baliatu behar litzateke, bere burua puntu finko modura eskaini, psikotikoarentzat aldaezina den puntu
|
modura
; deserosotasun une batean obsesibo baten trantzea aurkitzen badu, hitzak eragindako esanekotasunerajotzen ba al daki. Bere buruaz beste egiteko zorian dagoen histerikoaren aurrean, nork ukatuko luke ekintzara pasatzeari irmoki aurka egitea?
|
|
|
Bizkar sorgorrek ezin dituzte sentimenduakberen gain edo barne hartu. Bizkarrean sentipenik ez duen pertsonak ezin du beresumina abiarazi animalien
|
modura
, bizkarra konkortuz eta alde horretako ileaklaztuz.
|
|
|
Proiekzio eta introiekzioak, txanpon beraren aurkako aurpegien
|
modura
, proportzio orekatzaileko harremana izaten dute; langilea izan behar dudala irentsibanuen, nire alderdi alfer eta nagia kanpora proiektatzera joko dut, barne gatazkakekiditeko. Polaritateez aritzean esan genuen bezala, bateraezintzat jotzen ditugugureak diren alderdiak.
|
|
|
Fritz ek murtxiketaren metafora erabiltzen zuen, irentsitako introiektoarenaurkako
|
modura
: sagar bat irensten badugu, kalte egingo digu, baina murtxikatuzeta suntsituz gero, organismora barnera dezakegu, eta are gehiago, elikagarrisuertatuko da.
|
|
|
Helduen kasuan Bartholomew ek egiten duen bereizketan, joera ezberdinakagertzen dira orokorrean ekidile
|
modura
kontsideratu den ereduan (Griffin etaBartholomew, 1994) Hauen ustez, egia da haur ekidileengan atxikimendu sistemadesaktibatu egiten dela, baina arrazoiak kontuan hartuta, garrantzi handiko bereizketa egin behar da: ekidileak eta beldurtiak.
|
|
|
Beharradutenean, inoiz ez daude seguru, ama edo atxikimendu irudia hor egongo ote denbera lasaitzeko. Gauzak konplikatzeko, ama hauek beren burua sentikor eta arduratsu
|
modura
presentatzeko joera dute, haurraren (eta geroago helduaren) balio urritasunaren sentimendua areagotuz.
|
|
|
Garapenaren Psikopatologiaren (Developmental Psychopathology) eskemarenbarruan (Bowlby, 1988; Ciccetti, 1984; Ciccetti eta Cohen, 1995), psikopatologiaprozesu gisa dago kontsideraturik, gizakiaren eta ingurugiroaren artean eraikitakoegokitze eredu
|
modura
, hain zuzen ere.
|
|
|
Oro har, estresa hobetoeramaten dute, estres egoeren ondoren aisago birsendotzen dira eta ingurunearimalgotasun handiagoz egokitzeko gauza dira. Beren gurasoengan egokia zenerregulazio eta kontrol afektiboaren oinarria izan dutenentzat, harremanak baliohandiko den zerbait eta plazer iturri
|
modura
kontsideratzen dira. Besteen beharradutenean, eskatu egiten dute, balio pertsonalaren irudi positiboa baitaukate, etamerezi duela uste baitute.
|
|
|
Ingelesezkoterminoa. Strange Situation? Egoera Arrotza
|
modura
euskaratu dugu.
|
|
|
B taldea, edo atxikimendu segurua duten haurrak. Haur hauek amasegurtasun oinarri
|
modura
erabiltzen dute ingurua miatzeko; eta lasaitasun iturri modura, bakarrik geratu ondoren.
|
|
|
B taldea, edo atxikimendu segurua duten haurrak. Haur hauek amasegurtasun oinarri modura erabiltzen dute ingurua miatzeko; eta lasaitasun iturri
|
modura
, bakarrik geratu ondoren.
|
|
|
Gainera, badaude sailkatzen zailak diren autoreak ere, jakina, aipaturiko taldehorietara egokitzen ez direnak, edo eragiteko asmorik gabe eragina izan eta geroFamilia Terapiaren arloa zabaltzen jarraitu ez zutenak. Azken kasu hauetako batizan liteke John Bowlby, Tavistock Child Guidance Clinic eko haurren psikiatra; klinika hau nagusiki orientazio psikoanalitikoa duen Tavistock Institute izenekoLondresko erakunde ezagunekoa da; J.Bowlby k 1949an argitaratu zuen Familiakotalde tirabiraren azterketa eta gutxitzea (Bowlby, 1949) izeneko artikulua etabertan bere pazienteen banakako tratamenduaren laguntzaile
|
modura
familiaosoekin egindako entrebisten erabilpena deskribatu zuen. 1951n, garai hartanWorcester ko (Massachusset) Clark University ko psikologia irakasle zen JohnBell ek John Sutherland, Tavistock Clinic eko zuzendaria, bisitatu zuen Londreseneta Bowly ren lanei buruz harekin eztabaidan jardun zuen.
|
|
|
Teoria estrukturala teoria sistemikotik eta komunikaziozko teorietatik elikatzenda, harremanak eta giza harremanetako egituren jatorrizko existentziaazpimarratuz. Baina orientazio sistemiko puruek ez bezala, orientazio mistokoekez dute gizabanakoa familia sistema baten partaide soiltzat hartzen,, azpisistema?
|
modura
baizik, bere egitura psikologiko propioarekin, beste azpisistemekin etakanpoko ingurunearekin harremanean, ikuspuntu ekologiko batez. Familiarenegituratzea hiru oinarrizko dimentsiotan finkatzen da:
|