2007
|
|
Beraz, datu horiek ikusita erratea
|
legoke
Iruñean euskara erabiltzen dutenak nagusiki emakumezkoak direla. Erabileraren feminizazio hori deigarriagoa zaigu ezagutza datu berrienen aldean paratuta, Iruñerrian euskaraz ongi dakiten gizonezkoak emakumezkoak baino% 5,7 gehiago baitira11.
|
|
Datu horiek ikusita erratea
|
legoke
Iruñean euskara erabiltzen dutenak nagusiki emakumezkoak direla. Erabileraren feminizazio hori deigarriagoa zaigu ezagutza datu berrienen aldean paratuta, Iruñerrian euskaraz ongi dakiten gizonezkoak emakumezkoak baino% 5,7 gehiago baitira.
|
|
Horrek euskararen komunitatea hedatzea lekarke eta, horrela, euskaldunak agerikoagoak lirateke eta gizartean pisu gehiago irabaziko lukete. Alegia, halako hiztunak aktibatuz gero, euskara normalizatuago
|
legoke
.
|
2008
|
|
Baina biziraupenaz ari garelarik, erabilgarria izan liteke euskararen hizkuntza erkidegoa zirkulu kontzentrikoz osatutako fenomeno bezala aztertzea. Erkidegoaren erdigunean nukleo bat
|
legoke
eta bere inguruan zirkulu kontzentrikoak egongo lirateke. Nukleoa, hizkuntza erkidegoaren gune dinamikoena litzateke, euskararekiko atxikimendu handiena luketenak (atxikimendu praktikoa, ez sentimentala).
|
|
Erabilgarria izan liteke euskararen hizkuntza erkidegoa zirkulu kontzentrikoz osatutako fenomeno bezala aztertzea. Erkidegoaren erdigunean nukleo bat
|
legoke
eta bere inguruan zirkulu kontzentrikoak egongo lirateke. Nukleoa, hizkuntza erkidegoaren gune dinamikoena litzateke, euskararekiko atxikimendu handiena luketenak (atxikimendu praktikoa, ez sentimentala). ra dutenek euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoan edo nukleotik hurbil egoteko probabilitate handiagoak dituzte.
|
2009
|
|
Hain zuzen ere, ustez urratutzat jotzen diren Zuzenbideko arauon artean Hizkuntza Erregionalen edo Gutxituen Europako Karta
|
legoke
. Dakigun bezala, Espainiak 2001 urtean berretsi zuen Karta eta hortaz, Nafarroan ere guztiz aplikagarria litzateke orduz geroztik.
|
|
13 Legeen aurrean ere ez gara berdinak, lege desberdinak egiten baitira araua hautsi dezakeena zein mailatakoan den ondo begiratuta, eta, noski, berdin gertatzen da epaiekin. Prentsa askatasunik ez dago, eta ez
|
legoke
lantzean behin molestatzen duen egunkariren bat itxiko ez balute ere. Askatasun politikoa ere fikziozkoa da.
|
2010
|
|
Askotan arazoak daude euskaraz aurkezten diren Doktorego Tesi, ikerketa proiektu eta argitalpenak ebaluatzeko. Horregatik, ondo
|
legoke
euskarazko lanak ebaluatu dezaketen euskal ikerlarien informazioa biltzea.
|
|
Carcassonne zuzenbide irakaslearen ustez, artikulu berri horrek ez du europako gutunaren berrespena baimentzen eta ondorioz ezertarako emendatu da. ornamentuzko elementu bat litzateke. délégation générale à la langue française et aux langues de France erakundearen 2010ko txostenean errana da argiki artikulu horren balioa" deklaratzailea (legezko baliorik gabe)" dela (2010: 63) 5 beste aditu batzuen bidez esperantza
|
legoke
heldu den epaileen jurisprudentzian, kontuan hartuz artikulu berri horrek delako permisibitateari bidea idekiko lezaiokeela. eta lehen seinaleak (ezkorrak) etorri zaizgu.
|
|
...tua dagoen bezala, neurri horretan zatituta agertzen dira gazteak euskararen aurrean ere. eta hizkuntza bat normaltzea zaila baldin bada, oraindik ere zailagoa egingo da, hizkuntza honen bazterketa eragiten duten jarrerak eta joerak emaPrentsan nagusitzen den euskarari buruzko hizpideak, politizatuegia jarraitzen du, eta hizpide horren ondorioz herrikideon gizarte erantzukizuna estaltzeko arriskua
|
legoke
, euskararen auzia politikoa dela uste izatea eta beraz, politikoei dagokiela berarekiko erantzukizuna edo erabaki hartzea.
|
|
Frantsesa edo gaztelera ezarri nahi izana euskotarren hizkuntza nazional bakartzat, euskaldunei beren jatorrizko hizkuntza erabiltzeko hamaika eragozpen ezarriz historikoki. erabaki politikoak eta beren kontrako ekimenak ere politikoak direnez, arazo politikoa gertatu da geroztik euskararena. eta hizkuntzaren aukeran berdintasun politikorik ziurtatzen ez den bitartean, hala izaten jarraituko duela dirudi. horren adierazle da prentsari dagokion ikerketa hau. gaur eguneko gaztetxoek, ez dute prentsak erakusten duen politizazio mailarik azaltzen beren euskarari buruzko hizpidean: ...etxekoen bidez edo eskolaren bidez jasotzen dutena. bada, euskara ikasteak lana izateko aukera hobea eskainiko diola uste duenik ere; trukeordaineko jarrerari lotuago dago hizpide mota hau, aipatu tesi lanean (1996) agertu zitzaigunez. prentsan nagusitzen den euskarari buruzko hizpideak, politizatuegia jarraitzen du, eta hizpide horren ondorioz herrikideon gizarte erantzukizuna estaltzeko arriskua
|
legoke
, euskararen auzia politikoa dela uste izatea eta beraz, politikoei dagokiela berarekiko erantzukizuna edo erabaki hartzea. baina, jakina gurea bezalako gizarte eleanitzetan, ahulena den hizkuntzaren biziraupena ziurtatuko bada, hiztunen erantzukizunak izango du zer esana.
|
2011
|
|
Badu ordea bide horrek, abantaila argiaren ondoan, nekez gainditu litekeen eragozpenik ere. Lehenengo bizpahiru iritzi emaileei emandako erantzunekin beterik
|
legoke
gainerakoei esan beharreko gehiena. hori baino begirunezkoago delakoan, beste bide honi helduko diot: gehienek (edo zenbaitek, berariaz sakon) egindako oharretan zentratzea. ezarritako luzera muga errazago errespetatzea espero dut horrela, eta irakurlea alferrikako errepikapenez gutxiago aspertzea.
|
|
Mikel Zalbide – Hamar ondorio, gazi eta gozo horretan sakontzeko gai izan. ez
|
legoke
gaizki, beste ale monografiko batean auzigai horri helduko balitzaio.
|
|
Latindex moduko zerrendetara heltzeko ahalegina egitea ondo
|
legoke
. Gure aldizkariak eremu horietan sartzea oso interesgarria litzateke, horrek ekarriko lukeelako bertako ikerlarien lanak, bertako aldizkarietan argitaratuz gero, balidatuak izatea puntuen bitartez. anparak eta ispiluak soziolinguistika ezagutza zabaltzeko – Arkaitz Zarraga karteko kide ere bada, eta, jakina, bertako blogeko partaidea. euskara elkarteko Topaguneko langile ohia da, eta helduen euskara alfabetatzean ere esperientzia luzeduna.
|
|
BAT en zaudetenok gogoan izango duzue ahalegina egin litzatekeela horretara iristeko. esate baterako, Latindex moduko zerrendetara heltzeko ahalegina egitea ondo
|
legoke
. gure aldizkariak eremu horietan sartzea oso interesgarria litzateke, horrek ekarriko lukeelako bertako ikerlarien lanak, bertako aldizkarietan argitaratuz gero, balidatuak izatea puntuen bitartez. hala ere, bukatzeko esango dut zalantza badaukadala parametro horietan euskaratik lehiatzeko moduan ote gauden. edo hemen egiten ditugunak egiten ditugula ere, zenbateraino aurreratuko dugun, baina hal... BAT horretarako oso plaza polita da, eta BATek baliokidetza horiek lortzea denentzat onuragarria litzateke.
|
|
Kemmis ek Ekintza Ikerkuntza prozesu moduan azaltzen du. Prozesu hori ziklo ezberdinez osaturik
|
legoke
eta ziklo bakoitzean une edo urrats ezberdinak emango lirateke: planifikatu, egikaritu, behatu eta hausnartu.
|
|
"... gizartean konflikto asko dago eta hor hizkuntzari buruz, politikari buruz, badaude arazo juridiko garrantzi handikoak". gatazkan fokalizatutako ikuspegi horren aurrean, berriz, etorkizun partekatuan fokalizatutako ikuspegia
|
legoke
. Beste kide baten esanetan, euskal herriko tradizio soziolinguistikoa nagusiki kataluniatik etorritako pentsamenduan oinarritua egon da, bereziki 80 hamarkadaren loraldian, eta horrek izan ditu alde onak baina baita hipotekak ere:
|
2012
|
|
Lokal honetan 12 urte bitarteko gazteak biltzen dira euren aisialdia kudeatzeko bi hezitzaileen laguntza dutelarik. Bi hezitzaile hauek giltza dira gazteen erabilerari dagokionez eta bai eurentzat bai estrategikoak diren beste hezitzaileentzat (entrenatzaile, begirale...) ondo
|
legoke
euren erantzukizunaren kontzientzia hartzeko formakuntza saioaren bat antolatzea. honez gain, eremu hauetan nerabeek elkarrizketa horizontal informalak mantentzen dituztenez, garrantzitsua litzateke Nerabe zerbitzuaren euskararen erabilerari jarraipena egitea, mintzaldatzeak eta euren faktoreen jarraipena eginaz. datu horiek garrantzitsuak dira udaletako nerabeentzako politikak diseinatzerako ord...
|
|
Eremu informalari buruzko azken bost urteetako datuak, zehazki, ez dira lasai egotekoak. Datu horien arabera, eremu horietan, onenean ere, geldituta
|
legoke
euskararen berreskuratze prozesua, eta beherako joera apala hasita txarrenean.
|
|
Ezaugarriak. Zenbait arnasguneren egoeraren behaketa – Xabier Bengoetxea Muxika presa bakarra
|
legoke
lau herriotan euskara plana martxan duena. Enpresa gehienen dokumentazioa, paisaia, etab., gaztelaniaz dago.
|
2013
|
|
Badira esaten dutenak" euskaldunok aukera dugun bakoitzean erabiltzen dugu euskara". Hala balitz, ez
|
legoke
gogoa pizten edo piztutako sua bizirik gordetzen eta elikatzen ahalegindu beharrik. Baina egiazki hala ote da, Mart� nez de Lunak definitzen duen bortizkeria sinbolikoaren
|
|
motiborik bada pentsatzeko, 13 urteko gazte askok euren artean duen euskarazko erabileramaila horrek gora egingo duela adinean gora egin ahala. Beren nortasuna eraikitzeko eta gizartera egokitzeko bidean gazteen jarduerak beren hizkuntza erabileran duen isla
|
legoke
hipotesi honen atzean.
|
|
Erdibidean
|
legoke
Arrasate Musikal, musika eskola den aldetik, hezkuntza ez reglatuan kokatu litzatekeen arren, herriko kultur eragile garrantzitsuenetako bat ere badelako sailkapen honetan kokatzen
|
2014
|
|
Alde kualitatiboan, berriz, hirigintza ereduaren inguruko eztabaida urbanistikoagoa
|
legoke
. Arnasgune geografikoak hizkuntza komunitate
|
|
Horiek esanda, zein lotura du horrek guztiak arnasguneekin? Lehen lehenik, kontzeptua beraren erabilera
|
legoke
. Aipatu ditugun fenomemo, errealitate edota eremuak definitzeko egokia al da arnasgune izendapena erabiltzea?
|
|
Dena dela, euskara eta aisialdiaren loturaren garrantzia sentipenen artean gozamenaren aldagaia egoteak azpimarratuko luke. Lionel Jolyk aipatu bezala, euskararen erabileraren giltza arrazoian baino, emozioetan eta sentipenetan
|
legoke
. Eta, euskara gozamenerako eta jolaserako bilakatu litzateke aisialdi esparrutik.
|
|
Botere honen oinarria, beraz, hegemonia kulturalean
|
legoke
. Klase dominanteak klase menderatuarengan eragiten duen hegemonia kulturala; hezkuntza sistema, instituzio erlijioso eta komunikabideen kontrolaren bitartez bermatzen dena.
|
|
Honi jarraiki, giro ezberdinetan euskararen erabilera zenbaterainokoa den ikustea ez
|
legoke
gaizki, adin tarte bakoitzak, lekuan lekuko erabilera izan ohi baitu maiz. Honatx Elgoibarko Euskara Batzordeak 2018an eta 2010ean jasotako datuak:
|
2015
|
|
Eta argi dago, hizkuntz sozializazio prozesu honetan familiak bere hizkuntz politika garatu duela, honek hizkuntz ideologia, praktika eta kudeaketa kontuan hartzen dituela. Are gehiago, hizkuntzarekiko ardura hartzen ez badu ere, hor hizkuntz politika baten" eredua"
|
legoke
.
|
|
Marko teorikoarekin bukatzeko, etorkinekin hizkuntzen trataeraren inguruko bibliografia aipatzea ondo
|
legoke
, interpretazio okerrak ez egiteko.
|
|
Euskara ematen ari naiz (2015). Hortxe
|
legoke
gako garrantzitsu bat, euskaraz komunikatzea aukera moduan ikustea, beti (eta sarri inoiz ere) eskura ez duten aukera gisa.
|
|
Posible litzateke eskola izatea lehen bultzatzailea, edota guraso talde batek hartzea gidaritza, zein udaletxetik bideratzea ekimena. Edozelan ere, ekimenaren arrakasta hasierako talde sustatzailearen konpromisoa gainontzeko agenteetara heltzean
|
legoke
; batzuek eta besteek ekimena propio sentitzean; esan beharrik ez dago, baita (edota nagusiki) ekimenaren helburu diren ume eta gaztetxoek.
|
|
Interes gutxikoa (%7, 9) k. Interesik gabea (%10, 3) k. d) Erabilgarria (%22) edo oso erabilgarria (%15)= %37 da gehiagorentzat ez oso erabilgarria (%18, 2) edo batere erabilgarria ez (%4, 7) baino= %22, 9; gehienentzat tartean
|
legoke
(%40, 2). e) Modernoa (%25, 2) edo oso modernoa (%12, 6)= %37, 8 gehiagorentzat da, zaharkitua (%15) edo erabat zaharkitua (%2, 7)= %17, 8 baino; nahiz eta gehienentzat euskara tartean geratu, ez da ez hizkuntza modernoa eta ezta zaharkitua ere (%44, 4) f) Oso positiboa (%60, 7) edo positiboa (%20, 6)= %81, 3 gehiengo handi batentzat. Tartekoa (%7, 9) k aukeratu du, negatiboa (%4, 2) k eta oso negatiboa (%6, 5) ek.
|
2016
|
|
Bizikidetzarako ezinbesteko baldintza berdintasunarena da. Hierarkikoki antolatuta dagoen gizarte batean bizikidetza eskasa
|
legoke
; murriztua litzateke eta justiziaz kanpokoa. Baina berdintasuna ez da denak berdinak izatea, ezta denek iritzi berekoak izatea ere:
|
|
Ez luke hala izan behar, bere (tartean irabazi galera alternatiboak) argi azalduko balira eta adostasun maila zabala eskuratuko balitz. Mediterraneoa aurkitu beharrik ez
|
legoke
agian: Europan bertan bageneukake, seguruenik, non zer ikasi.
|
|
460 Inoiz zerbait esanik dugu horretaz (Zalbide 2010). Ez
|
legoke
aparteko ezintasunik, gogoak eta beharrak hartara eramango bagintu, han esandakoak zehazteko eta zabaltzeko. Lekukoak (guztiak edo gehien gehienak) bizirik direnez erraza litzateke, gainera, kontua ganoraz kontrastatzea.
|
|
470 Hala egin nahi izanda ere ba ote
|
legoke
Euskal herrian, administrazio esparrutik kanpora eta bere laguntza zuzena gabe, HABEren liburutegiak urte askoren buruan soziolinguistikaz bildua, egokiro egituratua eta espezialista guztion esku jarria daukan bibliografia tekniko aberats horren parekorik beste inon antolatzerik. Egiterik balego ere, zenbat urte lirateke, eta zenbat diru, dagoeneko eginik dagoena berriro egin eta aztergune edo gogoeta etxe delakoaren eskueran jartzeko?
|
|
15 Zabaltzen hasita, hor
|
legoke
gero eta ezagunagoa den kasu hau: " ereduko ikastetxe batean irakasle naiz; euskaraz hitz egiten, irakurtzen eta idazten ikasi dut eta euskaraz egiten diet gelako ikasleei; senarra erdalduna da sortzez, ni bezala, eta etxean ere hala (hots, erdaraz) egiten dugu askotan".
|
|
Gero, euskaldungoa
|
legoke
: klase altu, ertain eta behekoaz osatua dago.
|
|
• Gero, euskaldungoa
|
legoke
: klase altu, ertain eta behekoaz osatua dago.
|
|
Mugen esistentzian bat dator gero eta aditu, ekintzaile eta arduradun gehiago. Zaila omen da esku artean duguna, bestela aspaldian konpondua
|
legoke
.
|
|
Egoera hau zientifikoki aztertzear dago, eta ez
|
legoke
txarto sektore hauetan klase eta azpiklaseetaneuskararekiko zer nolako diskurtsoak eratu eta mantentzen diren ezagutzea. Grafikoki honela geratzen dira klase sozialen euskararekiko posizio sozialak:
|
|
Egoera hau zientifikoki aztertzear dago, eta ez
|
legoke
txarto sektore hauetan klase eta azpiklaseetaneuskararekiko zer nolako diskurtsoak eratu eta mantentzen diren ezagutzea. ideologikoa eskasa da Euskadin eta handia ordea nazionalismoaren eskalakoa. Beraz, euskarak beti erregai ideologikoa izaten jarraituko du.
|
2017
|
|
1 Kaieraren erabileraren eredu integrala
|
legoke
. Hizkuntza komunitate oso baten beharren inguruan lan egiten duen eragile batek, edo hainbat eragilek elkarlanean egingo lukete hau.
|
|
Hiztunen hizkuntza eskubide guztiak behatu eta horien bermatze mailari neurria hartzeko asmoz, Protokoloko neurri guztiekin osatu litzateke Kaiera kasu horretan. Gainera, aukera
|
legoke
hizkuntza komunitate gutxiagotuetako gizarte eragileek neurrien betetzea hurrenkera baten arabera zehazteko.
|
|
2 Kaieraren erabileraren eredu partziala
|
legoke
. Kasu horretan, gizarte eragileek gizarte esparru edo lurralde eremu zehatz bateko neurriei erantzunez erabiltzeko aukera izango dute.
|
2018
|
|
Beste muturrean
|
legoke
neskei egozten zaien txutxu mutxuka aritzearen joera. 13 urteko neska batek hala laburbiltzen zigun beste hainbatetan jaso duguna:
|
|
Beste muturrean
|
legoke
neskei egozten zaien txutxu mutxuka aritzearen joera.
|
|
Esan genezake, bizitza soziala bi esfera hauen artean bana genezakeela, hau da, alde batetik bizitza publikoa
|
legoke
eta bestetik, pribatua. Bi esfera hauek antagoniko gisa irudikatuak eta ulertuak izan diren arren, elkar elikatzen diren bi espazio gisa hautematea komeni da.
|
|
Anonimotasunaren ideia honi kontrajarririk, eta Aneren (25 Nokarako trantsizioa) hitzetan argi eta garbi islatzen zen gisara," benetakotasunaren" —Autenticitat— hizkuntz ideologia
|
legoke
. Ideologia hau, hizkuntza gutxituekin lotzen da, eta tokiko balio handia izango du (Woolard, 2008:
|
2019
|
|
demolinguistika beti da garrantzitsu: azpeiti moduko dozena t’erdi arnasgune bagenitu egungo egunean, mila bider osasuntsuago
|
legoke
gaur euskara. ez ditugu, ordea: ez dozena t’erdi, ez hamar eta ez bost. demolinguistika oso aintzakotzat harturik ere, alferrik da negar zotinkako bide itsuetan barrena abiatzea.
|
|
batez ere kontzeptu aldebakar izateari. goitik beherako fenomenoa (arnasguneen indargabetzeeta ahultze bidea) azaltzeko ongi dago" erasan" hori. Bihar edo etzi halakorik suertatuko balitz, behetik gorako indar goraldia adierazteko herren
|
legoke
ordea: definizioz herren27 arrazoi dute kikek eta Iñakik:
|
|
batetik testuinguru euskaldunean jaio eta bizi direnak, eta eremu erdaldun batean jaio eta bizi arren, gero eta gehiago euskaraz aritzen direnak bestetik. Lehen taldean leudeke Izaro Andres eta Josune Arakistain, eta bestean
|
legoke
Iñigo etxezarreta. Bakoitzaren testuinguruak ezberdinak izanagatik ere, posible duten eremu gehienetan euskaraz aritzen direla onartu dute hiruek elkarrizketetan, eta hizkuntza horretan bizitzeko ahalegina egiten dutela.
|
|
Arrakastazko motibazioa ere onurari lotuta dator, baina onura hori posizionamendu sozialari lotuta
|
legoke
. elite sozioekonomikoetan integratzeko nahiak bultzatuko baitu hiztuna hizkuntza hori ikastera edo erabiltzera. Zerk emango sona eta prestigioa, haren aldeko motibazioa garatzen denean sortuko da arrakastazko motibazioa, beraz.
|
|
Arrakastazko motibazioa ere onurari lotuta dator, baina onura hori posizionamendu sozialari lotuta
|
legoke
. Elite sozioekonomikoe tan integratzeko nahiak bultzatuko baitu hiztuna hizkuntza hori ikastera edo erabiltzera.
|
|
Auzoko eta euskaltegia ez dira konpetentzia, osagarriak edo elkar elikatzen dutenak baizik. denbora berdinean bietan parte hartu daiteke, batean ikasitakoa bestean praktikan jarriaz. euskarara gerturatzeko balio du, ez ikasteko. Agian ondo
|
legoke
gure sabaia ezagutzea. Belarriprest izateko bidea da Auzoko:
|
2020
|
|
" ...organo ikuskatzailea izatea ondo
|
legoke
, baina ez hori bakarrik, izan luke tresna bat beste sailen eskura, euskara kontuetarako partidak eduki lituzkete..."
|
|
Jorratu beharreko lan ildo berrien artean, udalaren solaskideekiko harremanetan gizartearen kezkak borondatez sartzea
|
legoke
, hau da Gizarte Erantzukizun Korporatiboak planteatzen dituen lan ereduei heltzea.
|
|
Bide horri ekiten jarraitzeko, erakundeak jauzi egin luke kudeaketa estilo tradizionaletatik gestio eredu berritzaileagoetara. Jorratu beharreko lan ildo berrien artean, udalaren solaskideekiko harremanetan gizartearen kezkak borondatez sartzea
|
legoke
(De la Cuesta eta Cueto, 2017), hau da Gizarte Erantzukizun Korporatiboak (hemendik aurrera GEK) planteatzen dituen lan ereduei heltzea. Herri administrazioen zereginen artean, giza-kapitala eta kapital soziala babestea eta berauek berdintasunean garatzea ere badagoelako.
|
2021
|
|
Aukera bakarra, hipotesia horretan, euskal elkargoaren eboluzio instituzional bat plantatzea litzateke, azken egitura hori Lurralde Kolektibitate bihurtuz. Kolektibitate berri horren estatusa lege bidez finkatzeko orduan, euskarari lotutako kapitulu berezi bat negoziatzeko parada
|
legoke
.
|
|
Horretara dator Gazteak euskararen eszenatokian izeneko ikerketa lan hau. Ateratako ondorioek gazteen euskara erabilera zertan den ulertzeko balio badezakete, edo gutxienez gako batzuk azaleratzeko, helburua betea
|
legoke
.
|
2022
|
|
Beraz, ezin daiteke esan irakasle horiek islatzen dutenik Amonarrizek (2019) eta UEMAko teknikariek (d.g.) identifikatutako formazio eza. Bestalde, irakasleek soziolinguistika eta hizkuntza ekologiaren inguruko lanketa egiterakoan izan ditzaketen zailtasunen artean, alde batetik," euskaltzale helduen" gai direnaren ustea
|
legoke
, eta bestetik, gaiok mikrotik lantzeak eta beraz, ohiturak, jarrerak edota ideologiak bezalako gai pertsonalak jorratzeko beldurra legoke. Zailtasun horiek ohikoagoak izan daitezke gune erdaldunetan, euskaraz aritzea" arau soziala" ez den tokietan eta, bereziki, euskara ofiziala ez den guneetan.
|
|
Beraz, ezin daiteke esan irakasle horiek islatzen dutenik Amonarrizek (2019) eta UEMAko teknikariek (d.g.) identifikatutako formazio eza. Bestalde, irakasleek soziolinguistika eta hizkuntza ekologiaren inguruko lanketa egiterakoan izan ditzaketen zailtasunen artean, alde batetik," euskaltzale helduen" gai direnaren ustea legoke, eta bestetik, gaiok mikrotik lantzeak eta beraz, ohiturak, jarrerak edota ideologiak bezalako gai pertsonalak jorratzeko beldurra
|
legoke
. Zailtasun horiek ohikoagoak izan daitezke gune erdaldunetan, euskaraz aritzea" arau soziala" ez den tokietan eta, bereziki, euskara ofiziala ez den guneetan.
|
|
Legezkoa izan daiteke irismen txosten batean proiektu baten eragin linguistikoa gutxietsi eta azterlanik behar ez dela esatea, udal teknikari batek hala sinatzen badu. Arestian ikusi dugun bezala, batzuetan alde handia dago auzoko datuak ala herri/ hiri osokoak31 erabiltzearen artean, eta kasu horietan justifikatuta
|
legoke
azterlan xeheagoak egitea, horrek lan handiagoa ekarriko lukeen arren.
|
|
Egitasmo horiek guztiak interesgarriak dira, eta segur aski behar beharrezkoak, baina zenbait baldintza ere ezinbestekoak dira arrakastatsuak izango badira: ...baliabide ekonomikoak eskura jartzea; behin baliabideak edukita, komenigarria da hezkuntza komunitatea inplikatuta egotea eta irakasleek behar besteko ezagutza izatea; eskolatik kalerako jauzia egin nahi bada, zubi hori izan daitezke, neurri batean, eskolaz kanpoko ekintzak, hor parte hartzen duten hezitzaileen formazio eta inplikazioarekin; eta, azkenik, familiaren edota erreferenteen inplikazioa
|
legoke
, eredu zein bultzatzaile izan litezkeen heinean.
|
|
Eta gure erantzuna, ez al da hobe goxo goxo eta bere hizkuntzan egitea? Ama askoz ere lasaiago
|
legoke
. Eta horrelaxe suertatu zitzaion, ezin hobeto artatua izan zen.
|
|
● Euskaraz lan egitea aukerako zerbait bezala planteatzen dute batzuek," Egin dezala nahi duenak", eta hori ondo
|
legoke
baldin eta euskara eta gaztelania maila berean baleude, denok bi hizkuntzak jakingo bagenitu eta bietan egiteko eta funtzionatzeko aukera bermatuta balego. Hori lortzen ez den bitartean, ordea, euskarari berariaz lagundu eta bultzatu ezean, aukeran ematen denean, euskara beti izango da galtzaile eta gaztelaniaren menpeko.
|
|
Gertaera horren oinarrian
|
legoke
belaunaldien arteko euskararen transmisioari gizartean eman zaion garrantzia. Horren isla litzateke euskaldun jendearengan nagusitu den leloa:
|
|
Sektoreka begiratuta, euskara eta bere eskaintza zatitu beharra dagoelakoan nago, eskaintza bereiziak eginik, eta horrek inbertsio ekonomiko handia, ikerkuntza sakonak eta sentsibilizazio kanpainak eskatzen ditu. Egoera hori zientifikoki aztertzear dago, eta ondo
|
legoke
sektore horietan klase eta azpi klaseetan euskararekiko zer nolako diskurtsoak eratu eta mantentzen diren ezagutzea.
|