|
2002
|
|
|
Bada hormak margotzea eta hobby bezala duenik, bestalde, idazle iruindarraren ustez, graffitigintza bizitzeko era bat da: «Mugimendua benetan sentitzen duen jendea
|
dago
Iruñean, bere herrietatik irten eta beste hiri batzuetara margotzera joaten den jendea».
|
|
|
Zure ibilbidearen hasieran Iruñean ikusten zaitugu Merkatal Ganbaran, Principe de Vianan, Misericordia, aparte ikastola eta euskal munduko mugimenduetan... Gaur zail egiten da abertzale bat
|
egotea
Iruñeko leku inportante batean zerbait agintzen. Okerrera egin den seinale.
|
|
2003
|
|
|
Bakaikoaren ustez, erakunde publikoek nahi izan balute, bazeuden bideak UEU babesteko. Are gehiago, kontuan hartzen bada, UEU prest
|
zegoela
Iruñeko ikastaroetan EHUren babesa onartzeko. Baina, UEUren historia eta jatorria baztertuta, praktikan desegitea eskatzen zitzaion, laguntzaren truke.
|
|
|
UEUren Batzorde Iraunkorrak onartezintzat hartu zuen proposamena, Iruñeko ikastaroak mantendu ezean. Diruaren truke, UEU prest
|
zegoen
Iruñeko ikastaroetan EHUren babesa onartzeko. Urte bukaeran, Elhuyar aldizkarian egindako elkarrizketan97, Bakaikoa baikor agertu zen, nahiz eta zaila izan Unibertsitate ofizialak «gu bezalako erakunde, ez dut esango erdi klandestino baina bai erdi ezkutuko batekin harremanak izatea».
|
|
|
1997an onartutako euskararen ordenantzak indarrean
|
zeuden
Iruñean: horixe erabaki zuen Nafarroako Administrazio Epaitegiak Batasuneko udal taldeak eta hainbat bizilagunek jarritako bost helegite ontzat hartuta.
|
|
2004
|
|
|
Metalezkoen kasuan, berriz, Cadizen eta Burgosen 13 eurokoak edo merkeagoak ikusi ziren, Bartzelonan, Vitoria Gasteizen eta Madrilen bisitatutakoetan, berriz, 40 euro baino gehiago balio zuten denek Airetako armazoiei dagokienez, 32 eurotan edo merkeago
|
zeuden
Iruñean eta Coruñan, Bartzelona eta Donostiako optika dendetan, ordea, 90 euro balio zuten gutxienez.
|
|
2006
|
|
|
Barcinaren lema «edo nirekin edo nire aurka» da. Baina bestela pentsatzen dugun emakume eta gizon asko
|
gaude
Iruñean. Euskara eta euskal kultura geurea dugunok.
|
|
|
Izan ere, arratsaldean, Iruñeko kuartelean, bertako txapelokerrak bildu zituenean Tafalla aldera eramateko, atarian bertan tirokatu zuten guardiek Rodriguez Medel komandantea. Gerra beraz, 19a baino lehenago hasita
|
zegoen
Iruñeko alde zaharreko Merced kalean. Odol isuri horrekin batera, lehen atxiloketak gauzatzen hasi ziren Iruñean eta herri askotan.
|
|
|
Militarrak dira ezagunenak azken batean, beraiek leherrarazi zutelako erregimen demokratikoa eta Euskal Herriari dagokionez Emilio Mola eta Camilo Alonso Vega nagusitzen dira ezbairik gabe. Mola 1936ko martxoaz geroztik
|
zegoen
Iruñean eta ikerlari guztiak bat datoz esaterakoan Errepublikako agintariek hanka sartze galanta burutu zutela Mola Marokoko Larachetik Iruñera bidali zutenean. Izan ere, bere kokapen berria erabili zuen iparraldeko matxinoen arteko kontaktuak eta konspirazioa indartzeko.
|
|
2007
|
|
|
Azkenean, botereak bere interesei erantzuten dieten komunikabideak baino ez ditu", kexatu da Ribera. Bere esanetan, lizentziarik gabeko irrati asko
|
daude
Iruñean eta diala nahiko beteta dagoela egia da, baina nork du bere proiektua egiteko eskubidea eta nork ez. Hori arautzeko dagoen era antidemokratikoa iruditzen zaie Eguzkiko kideei, pluraltasunik ez dagoelako.
|
|
|
Beraz, datu horiek ikusita erratea
|
legoke
Iruñean euskara erabiltzen dutenak nagusiki emakumezkoak direla. Erabileraren feminizazio hori deigarriagoa zaigu ezagutza datu berrienen aldean paratuta, Iruñerrian euskaraz ongi dakiten gizonezkoak emakumezkoak baino% 5,7 gehiago baitira11.
|
|
|
Datu horiek ikusita erratea
|
legoke
Iruñean euskara erabiltzen dutenak nagusiki emakumezkoak direla. Erabileraren feminizazio hori deigarriagoa zaigu ezagutza datu berrienen aldean paratuta, Iruñerrian euskaraz ongi dakiten gizonezkoak emakumezkoak baino% 5,7 gehiago baitira.
|
|
|
Erdi Aroa baino hainbat lehenagokotzat datatu dituzten euskarazko inskripzio batzuk, oraintsu (2006) ezagutzera eman dira hedabideen bidez oraindik, ez zientzia aldizkari bidez hau idazteko momentuan Gasteiztik hur
|
dagoen
Iruña Veleiako erromatar hiri zaharraren aztarnetan aurkituak. Euskal inskripzio eta irudiok K.o. V. mendekotzat jo izan dira, baina oraindino ikertzaileen onespen osoa ez dute jaso.
|
|
|
Birovescan gora Araban sartzen zen, lautada zeharkatuz Nafarroako Sakanan barrena zihoan Pompaelora heldu arte. Galtzada horren bidean
|
zeuden
Iruña Veleia eta Araceli (Arakil).
|
|
|
Edo premua eta ondare zatitua. Musulmanen inbasioaren ondoko urteetan, Enekotarrak
|
zeuden
Iruñean eta Banu Qasi Tuteran, ahaidetasun loturen bidez baturik. Arturo Campiónek, eleberri historiko ospetsu batean, Erresumako hamabi ricoshomesetako biren bidez, Almoravid Iruñerriko jaunaren eta Monteagudo Tutererriko jaunaren bidez, hain zuzen, irudikatu zituen Erdi Aroko Nafarroako bi eskualdeen arteko tirabirak (eta elkarren osagarritasuna ere bai).
|
|
2008
|
|
|
Norabide desberdineko erreiak bereizteaz ari garela, horien %56tako medianan pibotak baliatzen dira, %25etan belartza dago, bostetik batean beldurra kentzeko hesiak eta %12, 5etan koska edo harresi bat zegoen (azken hau ezartzearen aurka daude bide segurtasuneko adituak baina horrelaxe
|
zegoen
Iruñetik Tuterarako eta Santiagotik Vigorako tarteetan).
|
|
|
Geochron (Cambridge Massachussets), Gröningen Unibertsitatea (Holanda), CEA CNRS (Frantzia) eta Adirondack (Euskal Herria). Laboratorio horiek lana gaizki egin badute, ez
|
daude
Iruña Okako ostrakak soilik zalantzan, laboratorio horiek azken urteotan egin dituzten beste datazio guztiak ere gaizki egongo lirateke. Zein iritzi dute laboratorio horiek kontu horiei buruz? ”.
|
|
|
Egun hamabost haur eskola
|
daude
Iruñean, baina bi baino ez dira euskarazkoak. Bi horiek, gainera, auzo berean daude:
|
|
2009
|
|
|
Mundua bukatzear dagoela jakin ostean, Robinson Labordek bere garaian bihotz bihotzez maite izan zuen emakume bat aurkitzea izango du helburu. Horretarako, Biarritzera joko du lehenik eta San Ferminetan murgilduta
|
dagoen
Iruñera gero. Bidean, lagun zaharrekin eta azken egunak sexu festan gozatzen ari diren pertsonekin topo egingo du.
|
|
|
Protesta delitu bilakatzeko gertu
|
daude
Iruñean. Okupazioaren aldeko mugimenduko 85 kide epaituko dituzte bihartik aurrera; horietako 38 espetxera joan daitezke.
|
|
|
Kasu honetan, Osasunak apirila arte lehentasuna dauka. Oso pozik
|
nago
Iruñean, baina pertsona zentzuduna eta zuhurra naiz, eta argi daukat une honetan zale guztien lehentasuna zein den: Osasuna dagoen egoeratik atera behar dugu denon artean; gainerako guztiak ez du batere garrantzirik.
|
|
|
Beste azalpena datokiko jauntxoek bakarrik ehizan egin zezaten, gainontzeko herritarren ehiza uxatzen zutela. Pozik
|
dago
Iruñeko kalejiran parte hartzeagatik: Galizian eta hemen, denok antzinako ohiturak ditugu.
|
|
|
Igandean Pilotesek hartu zituen mendean, Asobal Ligan, eta asteazkenean, berriz, Hanburgok, Txapeldunen Ligan. Lesioek baldintzatuta
|
dago
Iruñeko taldea, eta sumatzen da haren jokoan. Alemaniako partida izan zen egoera horren adibide garbia:
|
|
|
Beste urtebeterako kontratua daukat, eta mailari eustea da helburua, bai. Sasoi amaieran aztertu da dena, baina orain oso pozik
|
nago
Iruñean. Osasunan kontratua amaitutakoan Qatarrera edo Arabiara joateko aukera ere badut, eskaintza bat baino gehiago egin baitizkidate.
|
|
|
Ni ondo
|
nago
Iruñean, bigarren urtea da, eta lagunak ere baditut jada Iruñean. Ea datorren urtean ere Osasunarekin Lehen Mailan jarraitzerik dudan.
|
|
|
Arga ibaia, Ziudadelako harresiak, bizikletentzako egindako bideak, eta egingo direnak, parkeak... Dena
|
dago
Iruñeko planoetan. Dena, bai irudietan, behintzat.
|
|
|
Ia gaztelera hutsean
|
daude
Iruñeko Udalak hainbat auzotan jarritako kale izenen txartel berriak. Oposizioak hala eskatuta euskara eta gaztelerazko izena biltzen duen txartela jarri dute berriz Kale Nagusian aste honetan; denetariko txartelak topa daitezke orain.
|
|
|
" Orain arte jarrera okerra izan duten jokalari horiek ez dute tokirik hurrengo denboraldiko talde berrian, jokabide egokia eta ardura izan dutenek soilik jarraitu ahal izango dute taldean. Eta hemen jokalari nahikoak ez
|
badaude
Iruñetik, Araba aldetik edo dena delakotik sei edo zazpi jokalari ekarri behar baditugu hala egingo dugu, talde berriaren oinarria osatzeko. Eta horiei jubenil mailatik igoko diren jokalariak gehituko dizkiegu" dio Pablo Lopez Colinak, proiektu berria sortzeko buru belarri lanean daudela adieraziz.
|
|
|
Haatik, hala naiz. Eta horregatik errepresio ezin bortitzagoa pairatu behar dut, arnasa hartzea ere bekatua baitzaigu, zer erranik ez jokoan
|
dagoena
Iruñea denean.
|
|
2010
|
|
|
Iberiak ez du hegaldirik eskaini Noaingo aireportuan, konpainiaren gutxieneko zerbitzuetan ez
|
baitago
Iruñeko hegaldirik.
|
|
|
–, mezua: . Argi
|
dago
Iruña Veleian 2006az geroztik aurkituriko idazkunetako zenbaitek, behintzat, harrituta utzi dituela ikastunak. Alde batera utzirik idazkun horietako bestelako mota bat, euskal hitzak dituztenek ezusteko ezaugarriak ageri dituzte, eta, are gehiago, arkeologoek eta haien talde laguntzaileek orain arte iradokitako datazioei jaramon egitera.
|
|
|
Lobelle Santiago liderraren kontra puntu baliotsu bat lortu zuen Triman Navarra Xota talde irurtzundarrak larunbatean gainezka
|
zegoen
Iruñeko Pabilioi Unibertsitarioan. Defentsek lan handia egin zuten eta gol aukera gutxi egon ziren lehian, baina horrek ez zion ikusgarritasunik kendu lehiari.
|
|
|
euria iragarrita
|
zegoenez
Iruñeko
|
|
|
Horregatik kontentu gaude eta pozik ospatu genuen" zioen Imanol Arregi entrenatzaileak astearteko partida baino lehen. Caja Segovia arerio oso arriskutsua zen, denboraldi honetako sorpresa eta bigarren itzuliko talde onena, eta horregatik bi taldeak arerioaren kontrako errespetu guztiarekin atera ziren guztiz beteta eta primerako giroan
|
zegoen
Iruñeko Pabilioi Unibertsitarioko kantxara. Taldearen" arima ikaragarria" Hasieratik erasoan hasi ziren berdeak, eta Rafa Usinek Xota aurreratzea lortu zuen. Baina berehala berdindu zuten segoviarrek.
|
|
|
Ohorezko mailako lehen zortzi postutan sailkatu ziren taldeak, Irurtzungo MRA Navarra Xota barne, ligako titulua erabakitzeko play off-etan lehiatzen ari dira. Ostiralean MRA Navarrak Inter Movistar taldea hartu zuen primerako giroan ia beteta
|
zegoen
Iruñeko Pabilioi Unibertsitarioan, eta nahiz eta madrildarrak faborito argiak izan, Irurtzungo taldeak hortzak erakutsi zizkion eta areto futbolean ia sinestezina bada ere husnako berdinketarekin despeditu zen lehia. Berdinketa hausteko luzapenean ez zen golik egon eta hortaz, penalty jaurtiketek erabaki zuten auzia. MRAko atezain Juanito bikain aritu zen, eta Inter Movistarren Schumacher eta Juanraren jaurtiketak gelditu zituen.
|
|
|
Gure ikastetxearen aurrean, handik metro batzuetara, han
|
dago
Iruñean, gerratean hildakoen alde jasotako eliza handia. Iruñeko lekurik ederrenetako batean aurkitzen da, Carlos III.a ibilbidearen buru egiten duela.
|
|
|
NaBairen estatutuek diotena betez Aralarrek Nafarroako presidentetzarako hautagaia izendatu ostean, orain, EAri
|
dagokio
Iruñeko Udalerako zerrendaburua zein izango den ebaztea. Iñaki Cabases EAko Iruñeko Udaleko zinegotziak jakinarazi duenez, oraindik alderdi barruan ez dago erabaki hori hartuta.
|
|
2011
|
|
|
Baina nora doaz arraunekin eta zapia buruan jarrita, Morgan, Sir Francis Drake eta Suhigaraitxipi piratak balira bezala. Egitearen eta begiratzearen arteko desberdintasuna agerian berriro, barne kontsumoa eta kontsumo kanpotarra. Dikotomia hori uki daiteke ia Donostiako pasealekuan, arratseko lehen orduetan.Ez
|
daude
Iruñeko peñetako festazale porrokatuen zezenketarako paseoarekin alderatzeko moduan, noski, baina Piratak badira zerbait metro koadroko turista gehien biltzen duen gunean, Bulebarrean alegia. Haien joan etorriak, hamaika tramankulu eta bandera piratak aldean dituztela?
|
|
|
Biluzik
|
daude
Iruñeko Moises Perez Albeniz galeriako hormak, zuri: lurrean dago erakusketa.
|
|
|
Lagun Arteak beheko postuetan jarraitzen du. Igandean Lakuntzako taldeak goialdean
|
dagoen
Iruña taldea hartuko du Zelai Berrin. Preferente maila. Lehen multzoa.
|
|
2012
|
|
|
Nik jasotako azkenek 2009ko abenduaren bukaerako data dute. Oso interesatuta
|
zegoen
Iruña Veleiako auziaz. Nire liburua eta beste hiru euskal filologoren txostenak irakurrita zeuzkan, eta zera idazten zidan, beste gauza askoren artean:
|
|
|
Kale honetan
|
zegoen
Iruñera etorritakoan hartu zuen ostatua. Oraintsu goitik behera konpondua izan da eraikina eta kendu egin dute atariaren ondoko horman ostatuaren berri emateko egoten zen plaka.
|
|
2013
|
|
|
Herri bakoitzaren egoera soziolinguistikoa asko igartzen da astebururoko saioetan. Aldea
|
dago
Iruñean kantatu edo Asteasun, Durangon edo Gasteizen. Zonalde oso euskaldun eta bertsozaleetan bertsoaren beraren sofistikazioa edo indarra baloratzen da gehiago.
|
|
|
Haren familia, berriz, Gendulainen. Horiek itzuli bitartean, etxezain baten eskutan
|
zegoen
Iruñeko etxearen ardura. Bezperan, etxeko seme alaben ganberan eman ziguten ostatu Aiantzi eta bioi, eraikineko bigarren solairuan.
|
|
|
–Iruñera bidaltzen bahaut, hango epaileek barre gutxi egingo ditek ziria sartu dieala jakinda. Zorioneko habil, Migel, urrun
|
gaudek-eta
Iruñetik. Momentuz, arraunlariak behar dizkiagu galeretan.
|
|
|
Guardia Zibilaren artxiboak oraindik itxita daude, gordetegi pribatu asko erreta... Non
|
daude
Iruñeko Falangeren agiri ofizialak. Non dago Arriba España egunkariaren artxiboa?
|
|
2014
|
|
|
Bai; hiru elkarte
|
daude
Iruñean, eta bilera guztietara azaldu dira. Orain onartzen hasi dira beraiek ere badutela arduraren zati bat, eta hitz egiteko prest daude.
|
|
|
Beste behin, arazo andana
|
dago
Iruñeko auzoetan Olentzeroren kalejirak egiteko. Iruñeko Udalak ez die auzoetako jai batzordeei baimenik eman oraindik.
|
|
|
Urte horietan guztietan ez zen adiskideen arteko fabore katea eten. Fraide kaputxinoz jantzita, Monzoni frankisten esku
|
zegoen
Iruñetik mugaz bestaldera ihes egiten lagundu zioten. Eta aldrebes, Alacanteko gobernu ordezkaria zelarik, Monzonek Antonio Lizarzari erreketeen sortzaile leitzarra Valentziatik ateratzen lagundu zion.
|
|
|
«Eskola klasikokoa izanda, paisaiek eta pertsonek osatzen duten natura gauzarik perfektuena zen berarentzat». Parisen kontrara Frantziako hiriburuan
|
egonda
Iruñean eginen ez zituen beste lan batzuk sortzera ausartu zen Ziga. Adibidez, Combinación de la ruleta (Erruletaren konbinazioa) deitutako biluzia.
|
|
|
Gaztelarren esku
|
zegoen
Iruñea berreskuratzeko saioa XI
|
|
2015
|
|
|
—Dakizunez,
|
bazeuden
Iruñeko neska talde batzuk, abertzaleak zein errepublikanoak, presoei premia larrienetan laguntzeko antolatu zirenak. Mendia oinez igo ondoren senideak zirela esaten zieten jagoleei, eta presoekin hitz egiteaz gain, janaria ematen edo arropa garbitzera eramaten zuten Laguntza arriskutsua neska haientzat.
|
|
|
Desmetek, 1965ean, frantses historialari eta aditua, Aldudeko arruta alderatu zuen gainerakoekin (Otsondo, Bidasoa, Leitzaran). Ordurako izenpetua
|
zegoen
Iruñea Baiona jumelagea. Bide bereziaren hautua aipatu zen, autopista.
|
|
|
Ez baitakit zer tentsio mordo zegoen gizon haien baitan. Ororen buruan ni eta hainbat adiskidealde egiteko desiotan
|
geunden
Iruñea hartatik, non jendea fusilatzen ari baitziren, diskurtsoak han hemenka, eta atxiloketak etengabe. Katedratiko bat [Gartzia Fresca irakaslea] Autobus geltokiko ordulari publikoaren esferan gorderik zegoen.
|
|
|
Bestetik, Auzitegi Goreneko Zigor Aretoak atzera bota zuen Barcina inputatzeko eskaera. Epaitegiaren arabera, Barcina ez zen organo horretan
|
egon
Iruñeko alkate edo Nafarroako presidente zelako eta" zalantzazkotzat" jo zuen dieta horiek oparitzat har zitezkeela. Behin hori esanda, ez zegoen deliturik, nahiz eta" moralki, etikoki edo politikoki gaitzesgarriak izan daitezkeen jarrerak erantzukizun penaletatik kanpo geratu".
|
|
|
Konpromiso publiko hura nahi zuen Sanzek: " Alderdi Sozialistaren, IUren eta UPNren aldeko iritziarekin, nik uste dut nahikoa boto
|
badaudela
Iruñeko Kutxaren administrazio kontseiluan tankera horretako erabakia hartzeko. Azken finean, hari dagokio erabakia hartzea".
|
|
2016
|
|
|
Hiriko zaratara ohitu garela erran duzu. Alde handia
|
dago
Iruñearen eta herrien artean?
|
|
|
Egun, Nafarroa osoan airearen kalitatea kontrolatzeko bederatzi estazio daude: hiru
|
daude
Iruñean, eta bana Lesakan, Altsasun, Erriberrin, Zangozan eta Funesen. " Tuteran ere badago bat", erantsi du Verak.
|
|
|
Hirira itzuli zara. Zer
|
dago
Iruñeko besten bertze aldean?
|
|
|
Maciej Gwozdz TRWko Europako ataleko lehendakariordearen arabera, Landabengo fabrika «oso egoera zailean» dago, eta dirua galtzen ari da, kontratuak gutxitzen ari zaizkiolako. «Bezeroak ez
|
daude
Iruñean negozio berriak jartzen, eta gaur egun espero dugu hurrengo bost urteotan salmentak %70 txikitzea. Horrek esan nahiko luke 400dik gora lagun lanik gabe geratuko liratekeela.
|
|
|
Gazta nola egiten den jakiteko aukera ere izan zuten. «Ez nekien gazta batzuk hartzigarri naturalarekin egiten direnik».Alboan
|
zegoen
Iruñeko Alvaro Salcedo. Kongresuaren irudia serigrafiatzen.
|
|
|
Gazteluko plazako EAren egoitzan, Maiorga Ramirez erne zegoen datuei begira, poztasun oihuak entzun zituenean: . Alboko gelan
|
zeuden
Iruñeko Udaleko hautagaiak, eta datu freskoagoak zituzten, hirietako datuak kontrolatzea errazagoa delako?. Ezin zuen sinetsi gertatzen ari zena.
|
|
|
a) Nahiko argi
|
dago
Iruña Veleiako aurkikuntzak gezurrezkoak direla, baina are argiago dagoena zera da, gure literaturaren historiaren hasierak zerbait irudimentsuagoa merezi duela,, jan edan lo, horretatik haratago doana.
|
|
|
Lepo
|
zegoen
Iruñeko Katakraken jokatu zen ostiralean Nafarroako Bertsolari Txapelketako kanporaketa saioa. Bertan txapelketan lehen aldiz izena eman duten bertsolariek hartu zuten parte eta Saats Karasatorrek eskuratu zuen lehen postua.
|
|
2017
|
|
|
Ikusten ari gara auzoko gainerako taldeekin harreman handia egiten ari direla, geriatrikoarekin, San Frantzisko eskolako guraso elkartearekin... Bestelako baratze asko
|
daude
Iruñean, baina hauek bereziak dira, besteak beste, eraikitzen duten harreman munduagatik".
|
|
|
Uste dut terrorismoa praktikatzea zer den ongi dakien mugimendu politiko jakin batek antolatu duela dena, Nafarroaren etorkizuna baldintzatzen saiatzeko. Nahiz eta mugimendu hori Leitzan eta Sakanan baino ahulagoa izan, ikusi zuen Baztan Bidasoa geografikoki bakartuago
|
dagoela
Iruñetik. Ezta hala?
|
|
|
Axik estatua multzoari so egin dio. “Zergatik
|
gaude
Iruñean? ” galdetu dio bere buruari. Ez du ezer han, hutsik dago bere burua eta hori berdin zaio.
|
|
|
Saiatu zela egoerei zukua ateratzen... Nahiko batu neutroa egiten zuela esanen luke Axik, jaioterria zein zen adierazi nahi ez balu bezala, izan ere, Axi oharturik
|
zegoen
Iruñeko hainbat euskaldunek haien jatorria ederki markatzen zutela, erranka merranka, bertzeka mertzeka eta deuzutka merauzutka. Gehiegi ere esanen luke, Begoren iritziak gorabehera.
|
|
|
Zer gertatzen ari zaio? Zergatik
|
dago
Iruñean Bilbon barik?
|
|
2018
|
|
|
Fran M. presoarenak dira hitzak. Hirugarren graduan
|
dago
Iruñeko espetxean, eta, kartzelan lo egiten duenean, 07:00etan ateratzen da biharamunean. Orain arte, hogei minutuko bidea egin behar izaten zuen oinez, Berriozarko billabesa hartu ahal izateko.
|
|
|
Bai, ibiltzera joateko elkartzen ginen batez ere. Baina, gainera, justu une horretan mugimendu aldarrikatzaile handia
|
zegoen
Iruñean, eta asko erabiltzen zuten bizikleta. Gu askotan joaten ginen bizikletarekin ekitaldietara, masa kritikoetara...
|
|
|
Araban
|
dago
Iruña Veleia aztarnategia, Gasteiztik hurbil. 20052006 urteetan, Eliseo Gil eta Oscar Eskribano arkeologoek balio historiko handia duen aurkikuntza egin zuten gune hartan:
|
|
|
Hego Euskal Herriko gainontzeko hiriburuei
|
dagokienez
Iruñeko etxebizitzen prezioa metro koadroko 1.650,3 euroan dago; Gasteizkoa 1.881,1; eta Bilbokoa 2.268,5.
|
|
|
Gobernu zibilaren aldetik uztailaren 1ean ohar bat kaleratu zuten zenbait ekitaldi debekatuz, besteak beste hainbat manifestazio eta ekitaldi politiko. Uztailaren 8an Logroñotik ekarritako brigada berezi horiek
|
zeuden
Iruñean, bertako ohikoez gain. Eta horrek erakusten du ez zirela ari inprobisatzen.Zuk nola jaso zenuen German hil zutelako albistea?. Hemendik mila kilometrora.
|
|
|
Beran jaio bazen ere, Aingeru Irigarai guztiz txertaturik
|
zegoen
Iruñean eta giro hiritarrean. Ekimen euskaltzale guztietan parte hartu zuen.
|
|
|
Erdi Aroko emakume iruindarrek beren haragitan nozitu zituzten gosete, izurrite eta gerrate ikaragarriak, batzuk hiri konplexu baten barruan bertan, mugaldeko Erresumako hiriburuan, hiru burgutan banatuan. Hiri teokratikoa zen Nabarreria, bertan
|
zegoen
Iruñeko Katedrala, foro ideologikoa, garai nahasi horretan nekazaritzari, artisautzari eta merkataritza jarduerei emanak bizi ziren emakumeen eta gizonen bizitza gidatzen. Eliz botereak emakumeenganako ikuspegia inposatzen zuen, beren gizarte rola eta beren gorputzaren eta sexualitatearen eginkizuna zein behar zuten finkatzen zuen.
|
|
|
Iruñean beti izan ziren emakumeak ura putzuetatik eta iturrietatik etxeetara garraiatzeko ardura izan zutenak. XVIII. mendean gutxi gorabehera 500 putzu
|
zeuden
Iruñea osoan, batzuk kaleetan zeuden nornahik erabiltzeko, beste batzuk pribatuak ziren. Hauexek dira iturri zaharrenak:
|
|
|
da Iruñerria erdaldundu ahala, arroztu eta urrunduko zela euskara gure dinda hauetatik. Frantziako enperadorearen iloba Luziano hizkuntzalariak 1863an bildutako datuak hona ekarrita, ohartuko gara artean ere euskaldun aunitz
|
zegoela
Iruñearekin mugakide diren udalerrietan: Antsoain Zendean, konparaziora,% 49 zen euskalduna; Oltza Zendean,% 75; Aranguren Ibarrean,% 34; Ezkabarten,% 60; Galar Zendean,% 36; Zizur Zendean,% 35; Eguesibarren,% 38; eta Atarrabian nahiz Uharten,% 40 Haur euskaldunik ez, ordea.
|
|
|
181. Gogoratu behar da artean ere garai hartan industria moderno gutxi
|
zegoela
Iruñean, salbuespenak salbuespen (Gran Tejeria Mecanica, Abonos Quimicos lantegia, Alkohol destilategiak, Atarrabiako paper lantegia, eraikuntza eta trenbide arloez landa). Mende arteko industriaren egoera:
|
|
|
Prada Pooleren ustea zen haizeak ezabatuko zituela artea, arkitektura eta ingeniaritzaren arteko mugak eta, bilerak debekatuta bazeuden ere, eztabaida sutsuak piztu ziren topaketa hauen ekintza artistikoen berezko izaeragatik. Egitura iragankor hauek pitzatuta zeuden frankismoan murgildurik
|
zegoen
Iruñera hirugarren goiza iritsi zenean.
|
|
|
Guztizko ehunekotik oso urrutira
|
dago
Iruñeko Erregistro Zibilean eta geroago heriotza agiria emateko espedienteen bitartez Iruñeko Lehen Instantzia eta Instrukzioko Auzitegian inskribatuen ehunekoa. Badira ihes egitea lortu eta frontean hil zirenak, eta badira preso egonik ihes egiteko saioan hildakoak.
|
|
|
" Hiriko eraikinak izugarri altuak dira, eta horrek lehen begiratuan ederki salatzen du zer arrazoi ikaragarrik beharturik bizi diren Iruñeko biztanleak pilaturik batzuk besteen gainean, etxe zaharrei pisuak erantsita, ezinezkoa baita etxe berriak eraikitzea hiria zabalduta eta karrikak luzatuta; horren ondorioz, kaleak kasik lurpeko galerien antzekoak dira, ez baita eguzkirik sartzen, eta argia nahiz ura urriak baitira, bizitzarako behar beharrezkoak izanik ere. Arrazoi hura harrizko hesia da, hesiak muga gaindiezina ezarri baitio hiriaren perimetroari; horregatik
|
dago
Iruñea irmo giltzapetua, eta horrexek behartzen du hiria zerura igotzera, lurra ukatzen baitzaio.
|
|
|
" Senior Azenare Fortuniones in Irunga[...] Episcopus dominus Santius in Pampilona". Ez
|
dago
Iruñearekin identifikatua; beraz, Irañetarekin lotu daiteke.
|
|
|
4 parrokia (Martinena, 2006b; Prada, Llavero eta Lopez, 2002), 14 komentu (Maquirriain, 1987; Azcona, 2007), katedraleko kalonjeak eta apezpikutegia
|
zeuden
Iruñean, eta Gipuzkoa erdia, Nafarroa gehiena eta Aragoiko eskualde zabal baten diozesiaren buru zen. Horri gehitu behar zaio administrazio eta auzietarako elementu guztiak zituela.100 Gotzainek eta, oro har, erlijioak, Iruñeko gizartean eta kulturan eragin handia izan zuten (Barrio, 1988).
|
|
|
" Garai hartan zioen, etengabe hitz egiten zen Carmen, Nabarreria eta San Domingo kaleetan, eta denda guztietan langile euskaldun bat behar zuten, gutxienez". 108 Honelako datuetan oinarriturik, Erizek defendatu du Iruñean euskaldunen portzentajea esanguratsua izango zela, eta %25ko datua proposatu du hurbilpen gisa. Argi
|
dago
Iruñeko euskaldunen kopurua zehaztea ezinezkoa dela, baina, bestalde, mugimendu migratorioen azterketak informazio baliagarria ematen ahal digu hiriko hizkuntz egoerari buruz, kalkulu zehatzagoak proposatuz, eta hiriaren garrantzia hizkuntzaren galera prozesuan azpimarratuz.
|
|
|
Horrela, bigarren koadroaren datuek agerian uzten dute Iruñeko euskaldunen portzentajeari buruz Erizek egindako hurbilpena motz gelditzen dela. Lehen aipatutako arazoak kontutan harturik, argi
|
dago
Iruñeko biztanleen heren bat euskalduna izango zela 1860an. Euskalduna izan, nahiz eta euskaraz gutxi hitz egin, edota nahiz eta seme alabei euskaraz ez egin.
|
|
|
Hiriaren garapenak eskualdean eta lurraldean du eragina. Gainera, europar lurraldeen testuinguruan txertatu beharra
|
zegoen
Iruñea, hau da, Atlantiar Mediterraneoar Ardatzean.
|
|
|
Laurogeita hamarreko hamarraldiaren bukaeran amaitu zuten Ipar Etxabakoitz eraikitzen; horrenbestez uztartuta
|
dago
Iruñeko hiri ehuna Barañaingoarekin. 90eko hamarraldiaren amaieraren eta 2000ko lehen urteen artean Sanduzelai Berria urbanizazioa eraiki zuten Sanduzelaiko etorbidearen, Sandua Pasealekuaren eta trenbide ondoko Irati eta Kaiko kaleen arteko eremuan.
|
|
|
Elizak eta patronalak, sakon sustraituta
|
baitzeuden
Iruñeko gizartean, laguntza emateko egitura oso bat antolatu zuten katolizismo soziala ideologiatzat harturik. Mugimendu sozial eta katoliko horrek, Maria de Echarri() maistra eta artikulugilea buru zuelarik, ahaleginak egin zituen sozialismoa Iruñeko emakume beharginen artean hedatu ez zedin.
|
|
|
1516an Tuterara eraman zuten," Frantziatik urrutien zegoen hirira", ofizialki justifikaturik. Esartek dioenez, ordea, Inkisizioa gaizki ikusirik
|
zegoen
Iruñean: " Aurreko urtean Gorteek protesta egin zuten erresumaren jurisdikzioari errespetuaren izenean, Calahorratik ezartzen ziren irizpideen kontra".
|
|
|
Administrazioak badaki zenbat etxebizitza eraikiko dituen, eta datu hori baliatuz, erraza da estimatzea zenbat supermerkaturi eman zaien auzunean operatzeko lizentzia. Aspektu horiek zentzuzkoak diruditen arren, Turkuren antipodetan
|
dago
Iruñea.
|
|
|
Gainera Tristanek ez zuen argi zergatik sartu zen Hualde jostuna auzi horretan, bere ustez Maria ez baitzen haren lehengusina, jostunak berak inoiz hala aitortuta. Xabat Hualdek, baina, senide zuela zioen, eta neskatoa berarekin
|
zegoela
Iruñean, senar ona bila zezan bidali baitzioten; haatik, berari zegokiola neskarendako justizia eskatzea.
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, A. Irigarayk 1949ko urtarrilean eman zion E. Esparzaren dimisio asmoaren berri zuzendaritzari. Akademiaren aginduz, E. Esparzarekin jarri zen harremanetan egoera argitzeko, Donostiako El Diario Vasco egunkariko zuzendari J. Berruezoren bidez. Esan bezala, Lesakako kazetariak uko egin zion euskaltzain izaten jarraitzeari, baina Akademia Nafarroan babesik gabe gera ez zedin, prest
|
zegoen
Iruñean Euskaltzaindiaren ordezkaritza bat antolatzeko. Ordezkaritza hori osatzeko, A. Irigarayk kide batzuk iradoki zizkion.
|
|
|
11). 518 Hutsegiteen artean, A. Irigaray Nafarroako euskaltzainarena aipatu behar da, seguru asko ekitaldiaren oihartzun mediatikoak eragin zitzakeen kritiken beldur zelako. J. Urquijok ere ekitaldiaren berri izan bazuen, baina gaixoegi
|
zegoen
Iruñeraino joateko, eta ez zen gehiago Akademiaren batzarretara agertu.519
|
|
|
Handik pare bat astera taldeko bi kiderekin eserita
|
gaude
Iruñeko Katakrak liburu dendako kantinan. Elkarrizketaren une batean, kontzertu hori aipatuko da.
|
|
|
Hitzarmen honen bidez Euskaltzaindiak jasotzen duen diru-laguntza bideratzen da (12.000 euro), eta xedatzen dira bere gain hartzen dituen baldintzak eta konpromisoak. Horien artean
|
daude
Iruñean duen egoitza edo ordezkaritza mantentzea eta bertatik herritarrei eskaintzen zaizkien zerbitzuak ematea.
|
|
|
Operazio urbanistiko erraldoia egin bitartean ezin ezer aldatu, legez. Bakar batzuen amets garestia gauzatu bitartean, inoiz baino zokoratuagoa
|
zegoen
Iruñeko bazter hura.
|
|
|
Orduan (ikusi nuen eta horrelaxe idatziko dut) Jainkoa bazihoan gugandik, nabarmenki, bizkarra eman zigun. Jainkoa Moriones jeneralarekin eta haren jendearekin
|
zegoen
Iruñeko katedraleko esker bidezkoTe Deumen. Jainkoa, apezpiku, xantre, kalonje apaindurekin jantzia, Jainko Alfontso Hamabigarrena, nekazari txiroen partidaren aurrean garaile zen aterea.
|
|
2020
|
|
|
lan egiten dut inguruko herriekin, ideiak ematen, udal txikiek ideiak behar dituztelako. Herrian bizitzea baloratzen dut, eta oraindik harritzen nau hogei minutura
|
dagoen
Iruñean, galdetzen didatenean zergatik bizi naizen Agoitzen. Hiriaren eta herrien arteko arrakala fiktizioa da, imaginarioa, ez da benetazkoa".
|
|
|
zazpi urte eta erdi Gilentzat, hiru eta erdi Escribanorentzat, eta ia 300.000 euroko isuna. Ondarearen aurkako ustezko kalteengatik jaso dituzte halako zigor eskaerak, baina plataformak salatu du oraindik frogatu gabe
|
dagoela
Iruña Veleia aztarnategiko" grafito bakar bat ere faltsua izatea, eta, are gutxiago, auzipetuak izatea egileak".
|