|
2000
|
|
|
Errealitatea bera ere nahastu egiten duzue-eta! Kalean ez zegoela
|
jenderik
, ez zegoela autorik! Zera!
|
|
|
Iragarkiek azaltzen zutenez, meeting handi bat ospatzen zen. Edo, zuzenago esateko, ospatua zen; zeren, jada ilunabarra zelarik (baina artean ere argiak, han hemenka, urrekoloreko albainuak barreiatzen zituelarik),
|
jenderik
gehiena joana baitzen, frogarik interesgarrienak ikusi eta gero, pentsatzen dut. Harmailetan ikusle gutxi topatu izanak ere aurrera egitera bultzatu ninduen, eta halaxe eseri nintzen, bada.
|
|
|
Niri ere eskaini zizkidan bere trepetak, baina nik ezetz esan nion, bizarra uzteko asmoa nuela. Bizarra egin ondoren, inguruan artean ere
|
jenderik
ez zela baliatuta, gerritik gora biluztu eta errekako urarekin soina freskatu eta garbitu zuen Lauaxetak. Bularraldean agerian zituen fusilamenduko zaurien orbainak, ekain bateko goiz hotzak soin eder hartara isurtzeko urratutako bidearen aztarrenak.
|
|
2001
|
|
|
Etmkizuna iragarriko dizun makina Ingurura begiratu nuela oroitzen naiz. Ez dakit
|
jenderik
ba ote zebilen, baina nik arima erratuz zipriztindua aurkitu nuen karrika. Niri begira ote zeuden iruditu zitzaidan, baina ez nuen haietako bakar baten begiradarik topatu.
|
|
|
Ontzitxo bat zuten jendea alde batetik bestera eramateko. Arratsaldeko hirurak ziren eta ez zebilen
|
jenderik
. Biak hondarrean etzan eta lokartu dira.
|
|
|
‘Bizi da itsasertz hauetan
|
jenderik
–’
|
|
|
‘Hiri horretan ez da
|
jenderik
bizi ala? ’
|
|
|
Don Patriciok ezetz, eskimalak iparraldean bizi direla, hegoaldekoan ez dela
|
jenderik
bizi.
|
|
|
Izan ere, garai hartako Errenteria ez zen munduan aurki daitekeen lekurik aukerakoena gai hauetan trebatzeko eta aitzinatzeko. Badakit orain badela han sail honetan, beste horrenbestetan bezalatsu, lan aurreragotuetan ari den
|
jenderik
.
|
|
|
Han zeuden, bada, eliz atarian zutik Oteizaren apostoluak; gorago, Oteizaren Ama Birjina. Bazen
|
jenderik
aski, ezkontza batera joanak baikinen, bai Gipuzkoatik, bai Bizkai aldetik, bai bestetarik bilduak.
|
|
|
Bi hamarkada beranduago hegaztia amaren antzera mintzo zitzaidan eta Munduen artean ez zela leizerik zabaltzen ohartzen nintzen, ez abererik eta ez
|
jenderik
, ez etsairik ez baitezpadako adiskiderik, bizidun minberak baizik.
|
|
|
Harekin Larun jo eta etxe ondoko aran arbola bezain hurbil ikusten zen! Harekin begiratzen genuen ilargian
|
jenderik
bizi ote zen edo gure ardiak zerrakura gainetik salto egin eta belartegitik atera ote ziren, eta herriko parrokiako erloju handiak zer ordu markatzen zuen! Berak beti eramaten zuen bizkarrean, baina batez ere hegaztiei begira egotea gustatzen zitzaion.
|
|
|
Haren beheitiko partea ere Urrabiak milikatzen zuen, bere mingain latzarekin. Ez zen
|
jenderik
ageri. Pixka bat goitixeago, Zubizabal ikusi zuen, erditik puskaturik.
|
|
2002
|
|
|
Pianoa jotzen eta bordatzen zekien, hori zen bere heziketa. Ez zekien munduan goseak akabatzen zen
|
jenderik
bazegoenik ere; ez zekien ezer! Berak esaten zidan:
|
|
|
Biztanle kopuruari dagokionez, aurretik ere 500 biztanletik beherako udalerri oso gutxi neurtu ziren, nagusiki Nafarroan. Arrazoia ez zen emaitzak aldatuko zirela, kalean
|
jenderik
ez zela topatzen baizik. Iparraldean ere milatik gorakoak neurtzen ditugu eta sarritan arazoak izaten ditugu.
|
|
|
Bertzalde, eskualdeka lan egiteko proposamena egin digute egileek. Ez da aukera txarra baldin eta horretan buru belarri aritzeko
|
jenderik
bada (Deba ibarreko hainbat herritan Nafarroako Baztanen edo Bortzerrietan adina jende bizi da) eta jende horrek esku artean dugun gai honen berri izateaz gain, zuzen eta egoki lantzeko bideak markatzen badira.
|
|
|
Izena emateko dirua besterik ez diote eskatzen horra joan nahi duenari (hori bai, sekulako kopuruak ordaindu behar dira). Espedizio horietan bada sekula kranpoirik jarri ez duen
|
jenderik
, edo soka finkoa orduan deskubritzen duenik. Hori tristea izateaz gain, arriskutsua da inguruko jendearentzat.
|
|
|
Egia esan, gai eztabaidagarrietan,
|
jenderik
gehiena prest dago bere iritzia publikoan adierazteko, baldin eta badaki publiko horren barruan bere iritzia ondo hartua izango dela edo gehienena dela. Erraza da mingaina askatzea, garaiko espiritu nagusiagaz bat egiten denean.
|
|
|
Elur azpian
|
jenderik
badenetz jakiteko, zakurrak erabiltzen dira. Harrigarriak, zakurrok!
|
|
|
Julianek neska mutilak zituen; Mikelek, berriz, mutikoa. Bi lagunek ere manifestazioa zuten hizpide, eta antolatzaileen maniobrak, manifestaziora ahalik eta
|
jenderik
gehiena erakartzeko. Kontuak kontu, bere lagunaren egoera ez zela batere samurra pentsatu zuen Julianek.
|
|
|
Kanpoan ez dabil inor, ez autorik ez
|
jenderik
. Auzoa hain dago lasai; abandonatua dirudi.
|
|
|
Marteko euskara deitzen du Zuazok. Eta hori aski zuzena da, Marteko kontuek bai baitute, ez pentsa, pisu handia guretako, zuk ez bezala nerabetasuna aspaldian gibelean utzi genuenendako, zeren zure adinean zalantzak baikenituen guk planeta hartan marteraz egiten zuen
|
jenderik
bizi ote zen menturaz. Euskararen batasuna bideratzen ari zenean ohartu ginen, beharrik, han ez zela inor ere bizi.
|
|
|
Batez ere hegoaldea, eta hegoaldean bereziki Euskadiko Autonomia Erkidegoa edo, bestela esanik, orduan batzuek Euskal Autonomi Elkartea deitzen zuten eremu hura, Nafarroako agintari sozialista berriek berehala ahaztu baitzuten, denak eri jarri izan balira bezala, ordura arte, gobernuko mahaietan eseri ziren arte esan nahi dut, aldarrikatzen ibili ziren gehiena. Hala ere, berdintsu da,
|
jenderik
gehien alde horretan bizi delako, Euskadiko erkidegoan. Barkatuko didazu, bide batez," Euskal Herri" izena erabiltzen badut hemen, eta ez" Euskadi", azken hitz honek aise zama politiko handiagoa baitu niretako besteak baino.
|
|
|
Gezurra dirudi, gainera, goiti beheiti hauek nola nahasten duten jendea,
|
jenderik
prestatuena ere. Irakurri izan ditudan azkenekoetan Atxagaren elkarrizketa bat dago, badakizu Atxagak duen arrakasta kontu hauetan, non ostielaka hasten baita" hizkuntzatxoetara jostatzea" gustatzen zaienen edo zaigunon aurka (23 Ostiela, Jon Aranoren elkarrizketa).
|
|
|
Kanab Estatu Batuetako hegoaldeko herri nekazari girokoa zen, eguzkitsua, zapala, isila eta lasaia. Herrira sartu ginenean apenas zebilen
|
jenderik
bere kale garbi zabaletan. Laster aurkitu genuen lo egiteko lekua:
|
|
|
ikasle kopuruagatik eta diru iturriek jarriko dituzten mugengatik. Baina zerbait txikia egiten bada, oso neketan konpetituko genuke, eta oso neketan erakarriko genuke kanpotik behar den
|
jenderik
hoberena. Zeren zerbait txikia egiten badugu, eta akademikoki hoberena ez den jendea ekartzeko gai ez bada unibertsitate hori, hortik sortutako unibertsitatea guztiz bigarren mailako zerbait izango baita. Eta ez nuke nahi nik bigarren mailako euskal unibertsitaterik.
|
|
2003
|
|
|
Komikiaren inguruan mugitzen den
|
jenderik
gehienak, Frantzia hartzen du eredu moduan. Gizartean erabat barneratuta dago komikia.
|
|
|
Matias Malandak ageriko zeregin bat du Idus delako herri horretan: adinekoei elkarrizketak grabatzea,
|
jenderik
bitxienaren bizitzak grabatzeko; horren atzean, baina, beste helburu batzuk daude, apurka argituz joango direnak. Nola eraiki duzu nobela, edo zein izan da tramaren sortze prozesua?
|
|
|
Beste burdinbidetan tren luze asko hutsik eta geldi geldi tristetasun berezi batean murgilduak,
|
jenderik
eztaukaten etxeak bezela. Eta azkenean, han agertzen da geltokia, bere kristalezko teilatu handia beltz beltza kearen keaz, eta astirotxoago, polikipoliki, ia zaratarik gabe, gero ta geldiago, sartzen da trena...
|
|
|
Opera deritzan geltokira heldu ta danak kanpora. Han
|
jenderik
gehienarekin batera Dirección Sol delako kairuntz.
|
|
|
Aurreko exertokiak hustu ziranean Txomin beheruntz abiatu zan pelotatoki ondora, korredoreen tokira. Handik lasaiago ibiltzen zan,
|
jenderik
ezpaitzegoan. Oso ongi argituta egon arren, tristea zan pelotatokia pelotariak joan ostean.
|
|
|
Largabistak azken bagoian hasi, eta lokomotorraraino zeratu nituen. Eta apenas ikusi nuen barruan
|
jenderik
. Â Beldurraren beldurrez, koitadu asko eserlekuen azpietan ezkutatuta egongo ziren.
|
|
2004
|
|
|
2. Lcku batean bizi izan, egoiliarra izan?; kolonia(
|
jenderik
ez zuen iekuan jendeasortzea).
|
|
|
Hala ere, bada, bai, Katalunian, topikoarekin lot dezakedan
|
jenderik
, eta nik familia haietako bati lotzeko zoritxarra izan nuen. Baina, derradan argi eta garbi, errua ez dela katalanena, nirea baizik, erabakia nik neuk hartu bainuen, azken batean, nire lagunen iritziaren kontra.
|
|
|
Hortaz, bere literatura herritarrei eta langileei zuzenduta bazegoen, goi mailako adierazpen sakon, landu, irudi eta sinbolismo konplexuz osaturiko mintzaira poetikoa baino, hizkuntza bizia eta hurbila izan behar zuen,
|
jenderik
arruntenarengana gardentasun osoz iristeko modukoa. Hura zuen kezka nagusietako bat.
|
|
|
Bazterri masailak gorritu zitzaizkion. Ez zuen
|
jenderik
ikusi nahi, hautsirik zetorren, bazekien sekula ahantziko ez zuen zerbait gertatu zitzaiola lau horma haien artean poliziaz inguraturik; hartara, iruditzen zitzaion bere baitan haragi bizian nabari zuen zauria begi bistan ageriko zitzaiola jendeari, eta salatu eginen zuela gertatzen ari zitzaion aldaketa, oraindik, konpreni gaitz hura. Ferminen laguntza bilatu zuen, baina Fermin bera bezain hautsia zegoela iruditu zitzaion; jada ez zuen beldurrik, lau egun lehenago sentitutako izu laborria, usain gozo eta laztankor harekin batera begiak lausotu eta hankak dar dar jarri zizkion beldur hura; eta mina ere dagoeneko jabaltzen hasia zitzaion, komisaldegiko atea pasa zuen unetik; halaber, urruti, oso urruti ikusten zituen duela bost egun bizi izandako paranoia haiek; iragan guztia, haurtzaro osoa, nerabezaroko kezka politikoak, Euskal Herria askatzeko egindako bilerak, betaurreko jendeketa irribarretsu hura, azken boladako desirak jostailu hautsiak bailiren agertu zitzaizkion, zentzurik gabeko puskatan barreiaturik.
|
|
2005
|
|
|
Loiolako eta Donostiako Herri Irratiak antolatuta egun osoz euskaraz emititu eta Anoetako Belodromoan jaialdi erraldoia egin zen. «Irratia pizten zen orduan pizten zela, euskaraz ari zen zioen kronistak, gauerdian eta goizaldera, eguerdian eta arratsaldean irratiaren ondoan zen
|
jenderik
bazen. Bakoitzak bere barruan eta bere etxean sumatu zuenaren barri jakitea ez da erraza.
|
|
|
80ko hamarkadan bildu zen
|
jenderik
gehiena bertara. Ordurako testuak ere argitaratuta geneuzkan, irakasleak ere hainbat ziren:
|
|
|
Agerkunde barri horren eraginetik iges egin behar eban, hondoratzerik nahi ez baeban behintzat, eta larregi pentsau izan baleu egin izango ez leukena eginez, etxetik kanpora ikusi eban bere burua. Ilunabarreko orduak ziran hareek eta ohi lez Canterburyko kaleak ia hutsik egozan, ez zan apenas
|
jenderik
ikusten. Tea hartzeko saloiak aspalditik egozan itxita eta euron kristaletatik zehar, hurrengo egunerako garbi eta prest egozan te-ontziak eta kikarak ikusi eitekezan.
|
|
|
Eta zure amonaren kolore bizia eman dio gaurko hitzaldiari, dudarik ez, eta, begi ameslariak ipintzen zituela, gaineratu zuen?: Gustatuko litzaidake, telebistan ematen ditugun eztabaidetan eta zure amona bezalako
|
jenderik
balego, hain naturala bera, gatza eta piperra?!
|
|
|
–Lasai, Boni Bon, oraindik ez dut bukatu eta. Izan ere, gure enborrean eta beste enbor askotan ere, badago Juan Sebastian baino meritu handiagorik duen
|
jenderik
, bai horixe! Emakumeak, esate baterako.
|
|
|
Kaleak huts hutsik zeuden eta tabernak itxita, Oesteko pelikuletan dueluaren aurretik bezala, edo neutroi bonba batek azken humanoak suntsitu ostean:
|
jenderik
ez eta etxeak osorik. Hura gustatzen zitzaidan, oso sentsazio bitxia sortzen zen, herri ezezagun eta misteriotsu batean banintz legez, dena isilik eta paperak eta hauts zirimolak lurrean dantzan, ke urdinak kaleko soslaiak lausotzen zituela.
|
|
|
Zein xarea den, izan ere, janzten omen gaituen jakinduria! Baina horrelakorik aitatzeak emakume hauen lanaribu ruzko interesik eza ere erakusten ez ote duen irizten diot, dagoeneko, hain baita zaila emakume hauetaz interesatutako
|
jenderik
aurkitzea literatur munduan eta pedagogia alorretan. Eta gizaldi batekoak ez dira hain kontu zaharrak, nire kontuen arabera.
|
|
|
Manaiezu zerbait eta harrituko zara holakoen prestutasunarekin. Ez, munduan bertze inon ez da halako
|
jenderik
".
|
|
|
Moilara iritsi nintzenean estatxa trinkatzen ari zen Beti Santa Rita, bertakoa zen, Fontela anaiena, baina ez zetorren arribadan, kanpaina osoa eginda zetorren, hiru hilabete zituen itsasoraturik. Bazen
|
jenderik
zain, eta Luziana Roura zen negar egiten ez zuen bakarra, haren senarra izan behar zuen hildakoak, Mateo," Emea sobran zeukan gizona", berak askotan esaten zuen moduan, ja, ja.
|
|
2006
|
|
|
Zoritxarrez
|
jenderik
gehienak paso egiten dio aurrekontuari, urruti geratzen zaiolako edo bere teknizismoak ulertzen ez dituelako. Komunikabideek ere gehiago azpimarratzen dute alderdien arteko liskarra, aurrekontuen muina eta edukia agertu ordez.
|
|
|
Errepide horrekiko paraleloan, ibilbide moderno bat dago. Hortik ibiltzen da
|
jenderik
gehiena; baita surflariak eurak ere, beren taulak autoan dituztela, joan etorrian. Diotenez, iparraldeko itsasaldeko olatuak dira Madeirako onenak, surfean aritzeko.
|
|
|
CONSUMER EROSKI ko teknikariak mota horretako 425 espaziotan izan dira, Espainiako hamazortzi hiritan (A Coruña, Alacant, Bartzelona, Bilbo, Kordoba, Granada, Logroño, Madril, Málaga, Murtzia, Oviedo, Iruñea, Donostia, Sevilla, Valencia, Valladolid, Gasteiz eta Zaragozan)
|
jenderik
gehien zebilen orduetan, 45 minutuko bina bisita eginez, 18 aireportu, 18 udaletxe, 18 banku edo aurrezki kutxa, 100 metro karraturik gorako 90 taberna edo jatetxe, 20 merkataritza gune, 17 diputazioren eraikin nagusi, 30 helduentzako diskoteka, 25 adingabeentzako light diskoteka, 19 autobus geltoki, 18 tren geltoki, 18 ospitale handi, 20 hotel, irakaskuntza ertaineko 27 institutu, 20 merkatu, la...
|
|
|
Garai hartan bazen adin handiko
|
jenderik
–
|
|
|
Hori da Intermón Oxfamek garapenerako laguntzaren iraganari eta etorkizunari buruz hausnartzeko antolatu dituen “50 urte pobreziaren eta injustiziaren aurka borrokatzeko” jardunaldien esparruan sektoreari buruz egin den mahaiaren ondorioetako bat. Nekazaritzako Ekoizleen Nazioarteko Federazioko David King-ek adierazi duenez, nekazariak dira munduko
|
jenderik
ikusezinena, “nahiz eta pobrezia nekazaritzaren arloko axolagabekeriak eragin: munduan gosea pasatzen duten gehienak nekazariak dira”.
|
|
|
Irailaren 23 eta 24an burutu zen XIX. Behi Gorrien Txapelketa hagitz arrakastatsua izan zen Elizondon. Aspaldian Merkatuko Plazak ez zuen hainbertze
|
jenderik
bildu. Behi buruen aldetik ere kopuru ederra bildu zen, guztira 371, 38 etxaldetatik etorriak:
|
|
|
Lanerako
|
jenderik
ezin topatuta ibili zarete.
|
|
|
Autoan hodei bat sartu dela ematen du, eta handik irten denean atzetik daramala hodeia, emaztegai baten beloaren antzera. Baina autoaren inguruan ez dago
|
jenderik
txaloka, irribarrez, nobiari bibaka. Makuluek lagunduta doan gizona, emakume haurdun bat, agure bat bere alabaren besoari helduta.
|
|
|
Ez zegoen
|
jenderik
Tivolin eta zerbitzaria sarritan joan zi  tzaien ea dena ondo zihoan egiaztatzera. Norikok laster amaitu zituen burruntziak, baina Jamesonek ukitu gabe zeukan oilaskoa.
|
|
|
Apenas zegoen
|
jenderik
harrera ondoko kafetegian. Kasinoko txanpon makinak ohi baino motelago zebiltzan, baina lekua beti bezain argiztatuta zegoen.
|
|
|
Alditxartuta utzi ninduen eszenak, eta kalera irten nintzen gela ezagutzeko betarik hartu gabe. Umbertok emandako aholkua gogoan, ez hadi gehiegi ibili kalean, ez hadi gehiegi ibili kalean, entzuten nuen neure baitan?, batere
|
jenderik
ez zebilen kale estu bateko taberna ziztrin batean sartu nintzen denbora pasa.
|
|
|
– Basques are the greatest people in the World, Baskoak munduko
|
jenderik
bikainenak dira, esaten zidan Hemingwayk.
|
|
|
Militarren asmamena ez bazen, izan. Ez zedin han inor
|
jenderik
lar ibili. Hipotesi hori ere ezin zen baztertu.
|
|
2007
|
|
|
Inork ez. Ongizate gizarteari eusteko, berriz, jendea behar dugu, lan egin dezan, ez dago eta lan egiteko nahikoa
|
jenderik
.
|
|
|
Hasieran, pilota erabiltzen zen, herri biren artean, oro har, elkarren ondoan, edo elkarrengandik hurrean zeuden herri biren artean, zeinek zuen pilotaririk(
|
jenderik
) onena erakusteko. Gaur egun, ordea, pilota kirol profesionala dela, beste gauza baterako erabiltzen dela, hau da, nork gustukoen duen pilotaririk onenaren alde jokatzeko, antzinako usadio horrek indarrean dirau.
|
|
|
adituek aholkatzen dutenez, ur kalitatearen kontrola (laginak hartzeaz ari gara) gutxien gutxienez, instalazioaren ateak jendeari zabaltzean eta bertara
|
jenderik
gehien biltzen denean egin beharra dago baina, horiez gainera, egunean zehar beste hainbat lagin hartzea komeni da.
|
|
|
–Ikusten zer ondo hemen? Aire garbia, bista ederra,
|
jenderik
ez.... Puska batean inork ez zuen ezer esaten, paraje bakarti hartako bakea miresten ari ginelako, edo gure burua inguru berrira egokitzeko astia behar genuelako, norbaitek unearen lilura apurtzen zuen arte:
|
|
|
Othoi zure letretan ez beharrezko
|
jenderik
baizik aipha. Nere letrak noiz nahi baratzen dituzte.
|
|
|
Helburua, identitateak bizirautea, kultura biziberritzea, jendeakerabilgai izan dezan eta bere identitate eta kultur jarduera eta kontsumoetan baliagarri izan dezan. Baina horrek guztiak ez du zentzurik ez bada sortzen jarduera etaekintza horien publikoa, ez badugu euskal kultura eta euskal identitatea balioetsikoeta gozatuko duen
|
jenderik
. Behin baino gehiagotan entzun dugu:
|
|
|
Parte Zaharrean jende gutxi zebilela iruditu zitzaion, edo ez bere garaian adina. Giro gehiena bertan egongo zelakoan, FermÃn Calbetónetik sartu zen, Bretxa atzean utzita, baina, frantziar kuadrilla zalapartatsuren bat edo beste kenduta, ez zuen apenas
|
jenderik
ikusi. Bere garaian bestelakoa zen.
|
|
|
Haien hiri nagusia harri zuri eta beltzezko harresiz inguratua da. Karrikak ere harri berdinez lauzatuak dira eta nehork ez du ez
|
jenderik
, ez animaliarik hiltzen hor beren eidoloari zor dioten errespetuz. Horko buruzagiari Bakshi deritzate Persiarrek.
|
|
|
– Eta horrela segitu nahi duk? Gaur egun ez zagok gu bezalako
|
jenderik
. Nik ez diat berriro nire ama saltzeko prest sentitu nahi.
|
|
|
|
jenderik
edo jendearen akordurik gabe
|
|
2008
|
|
|
Lehenengo maratoiak lau helburu zituen: Lasarte Oriako euskaldunok 40 ordu euskaraz etengabe egiteko gauza garela adieraztea; euskararen inguruan ahalik eta herriko
|
jenderik
gehiena biltzea; herriko euskaltzaleak elkarrengana biltzea, beren arteko tirabirak hautsiz eta maratoia Euskal Herri osora zabaltzea. Esan daiteke lehenengo hiru helburuak bete direla, beraz, edizio honetan" euskararen erabileraren normalizazioa sinbolizatuz, euskararekin motibazioak sendotu nahi dira". Amaitzeko zortzikoteko bi kidek, Rebeka Garzesek eta Jokin Ayerregarayk hartu zuten hitza eta zertan dabiltzan lanean azaldu zuten.
|
|
|
Nik," Ez zaitut ezagutzen eta, nola joango naiz zure etxera?". Lagun moduan, Turkian ezagutu dugu
|
jenderik
onena. Batzuetan larregi ere bazen.
|
|
|
Biografikoa ere bada erabakia, pilatzen da nekea, 15 final egin nituen eta erraten duzu" nik eskaini behar nuena eskainia dut"... Bestetik, izan ziren urteak jendea ateratzen zena atera behar zirelako,
|
jenderik
ez zelako. Orain ez dago presio hori, badago jendea, badago kopurua eta badago maila eta beraz, uzteko lasaitasun hori.
|
|
|
Gure kirolak hemen ez du han duen jarraipenik. Ez
|
jenderik
, ez ezer. Han jende guztiak egiten du borroka.
|
|
|
Ez dago apenas
|
jenderik
! Jendea behar da, atzean, lanean:
|
|
|
Nafarroaren historia ezerezetik berriro hastea bezala litzatekeelako. Jakina, hori gertatu, gerta liteke (kontrako kanpaina bat suspertu bazuen, aldeko
|
jenderik
ere bazelako izan zen), baina, kasu horretan, haustura baino lehenagoko gauzakia eta hausturaren ondorengoa izenak baino ez lituzke bilduko, izanaz erabat ezberdinak liratekeelako. Hitz gogorragoetan (eta akaso Esparzaren gustukoagoetan), Nafarroak bere patu historikoa traizionatuko balu, Nafarroa izateari utziko lioke.
|
|
|
Eta horrelako kontu askotan ohi denez, pertsona bakar bat dago atzean. Orain arteko ziberkafe modernoena da, konexioa bizkor dabil eta ez da
|
jenderik
falta barruan. Gazteak eta umeak, nabigatzen, txatean edo messengerrean, urruneko eta hurbileko lagunekin.
|
|
|
Nahikoa arazo ematen zidan neure buruak, beste inorenak konpontzen hasteko. Inguruan izan nuen, noski, borrokan buru belarri ibilitako
|
jenderik
, unibertsitatean bereziki. Proposamen gaiztoren bat edo beste ere egin izan zidaten eta inoiz zerbaitetan lagundu nien, baina mirespen adina erruki eragiten zidaten.
|
|
|
eztabaidak segur aski ez zion batere onik egin. Bizkaian, euskalgintza bizkaitarrerako frantziskotarrak baino hobeki lekuturiko
|
jenderik
bazen, Elizbarrutiko abadeen artean ez ezik baita erlijiosotan ere (Larreako karmel darrak, adibidez) 21; bestalde, Arantzazuko Probintzia Erlijioso izanberrituan euskalkiaren arazoak ez du izan irtenbide garbi sistematiko eta aski osorik fraidegai eta fraideen prestakuntzan, eta euskalkien arteko diglosia motaren bat ere bizi izan da (bizkaieraren, lotsa, edo esan litekeena).
|
|
|
KANDIDO: Lasai. Gaurkoan ez da
|
jenderik
faltako.
|
|
|
Ez diot ezer berezirik esan. (Gaia aldatuz) Orain ez dabil
|
jenderik
eta sukaldera noa hemengo bazkariak antolatzera. Norbait azaltzen bada, abisatu, mesedez.
|
|
|
Alkasunaz ospatu baizik. Egia esan, ez zegoen idazkaririk akta jasotzen, eta alkate eta alkateorderik ezean errejidore batek irakurri zuen testua, auskalo zer nolako gazteteak berak egiten duen deskribapena irakurrita, ekitaldi solemnea baino gehiago barregarria dirudi462 Elgoibarren bertan, idatzi enigmatiko batetik ondorioztatzen denez, zin egiteko ekitaldian inork ez zuen parte hartu,
|
jenderik
gehiena meza nagusian zegoelako; konstituzionalista sutsu batek zioenez, ekitaldia ez zen behar zen begirunearekin ospatu, eta hiru arduradun seinalatzen zituen463 Tamalez, oraingoan ere ez da informaziorik gordetzen Eibarko ospakizunei buruz. Dakiguna hauxe da:
|
|
|
Begietan malkoak izan nituen», esaten digu; egia da guk ez dugula begietan malkorik izaten, ikusten dugulako kolore askotako jendea telebistan, ez garelako ohartzen txuriak besterik ez daudela telebistan, edo berdin zaigulako hori guzti hori. Arretaz begiratzera ordea ohartuko gara ez dagoela jende sinplerik telebistan, jende sinple gutxi dagoela telebistan, jende isilantza edo jende sinple eta argi mintzo den
|
jenderik
, arretaz adi daitekeen jenderik apenas dagoela telebistan. Jende askijakina dago telebistan, badago jende askijakin eta zitala eta badago jende askijakin eta zintzoa telebistan, zitalak dira telebistan diru bat egite aldera munduko kaosaz eta munduko miseriez aprobetxatzen direnak, diru bat egite aldera; zintzoak dira zitaltzeari uko egiten diotenak, ahal dutena egiten dutenak, esaten den bezala, telebistan; baina jende zitalaz eta jende zintzoaz hara telebista bera da zitala, zitala izan behar du telebistak, jendea nahitara ergeldu, jendea nahitara beldurtu, nahitara nahastu, jendea gutxietsi, nahitara zitaltzen duelako jendea telebistak.
|
|
|
Begietan malkoak izan nituen», esaten digu; egia da guk ez dugula begietan malkorik izaten, ikusten dugulako kolore askotako jendea telebistan, ez garelako ohartzen txuriak besterik ez daudela telebistan, edo berdin zaigulako hori guzti hori. Arretaz begiratzera ordea ohartuko gara ez dagoela jende sinplerik telebistan, jende sinple gutxi dagoela telebistan, jende isilantza edo jende sinple eta argi mintzo den jenderik, arretaz adi daitekeen
|
jenderik
apenas dagoela telebistan. Jende askijakina dago telebistan, badago jende askijakin eta zitala eta badago jende askijakin eta zintzoa telebistan, zitalak dira telebistan diru bat egite aldera munduko kaosaz eta munduko miseriez aprobetxatzen direnak, diru bat egite aldera; zintzoak dira zitaltzeari uko egiten diotenak, ahal dutena egiten dutenak, esaten den bezala, telebistan; baina jende zitalaz eta jende zintzoaz hara telebista bera da zitala, zitala izan behar du telebistak, jendea nahitara ergeldu, jendea nahitara beldurtu, nahitara nahastu, jendea gutxietsi, nahitara zitaltzen duelako jendea telebistak.
|
|
|
Mixel Airek aitortzen du bertsolariak plazak behar dituela. «Baina zergatik antolatu saioak, jakinez ez dela
|
jenderik
bilduko. Nik bertsoak kantatzeko entzuleak behar nituen».
|
|
|
Gaur egungo estatistiken eta teoria ortodoxoen arabera, ekonomia osoa unibertso paralelo batean oinarritzen da, balizko hipotesietan, zeintzuen helburua hauxe baita:
|
jenderik
aberatsenek ez dute inongo errenta deklaratzeko. Izan ere, zenbat eta aberatsago izan orduan eta zerga kengarri handiagoak dituzu, zeren aberastasun hori zerga kengarriko kostua baita.
|
|
|
Atondorako bidean zihoazen. Lekukorik nahi ez zutelako
|
jenderik
ez zegoen toki batean lur eman zieten. Rafaelek aipatu zuenez," Atondoko apaiza, edadetuta, fusilamentuaren kontra gogor agertu zen.
|
|
|
Europa modernoko hiri bat. Aldiz, Ekialdean apenas ikusten zen
|
jenderik
kaleetan, isiltasuna, bukatu gabeko ehunka eraikin, utzi itxurako parkeak, eta urteetan atzera eramaten zuen paisaia.
|
|
|
Ez nik nahi nukeen guztietan, baina bai, asko gustatzen zaizkit paraje hauek. Apenas dabilen
|
jenderik
eta bideak, berriz, bihurriak dira. Primerakoak, motozale batentzat.
|
|
2009
|
|
|
Baldintza hauei kasu eginez, txarto ala ongi egiten ari diren eztabaidan jar daiteke; ez dut uste bidezkoa denik Kubarekin zerikusirik ez duten eremu geografikoekin eta egoerekin konparatzea. Dena dela, Pasalo ko taldean sentsibilitate handiagoko
|
jenderik
badagoelakoan nago. Izan ere, kexa adierazteko bidalitako posta elektronikoak direla-eta, Kubako homosexualitateari buruzko beste telesaio bat egitea horren isla da;" kale egin dugu, hura konpontzeko zerbait egin dezagun" pentsatuko zuen baten batek, nahiz eta asmo ona ezerezean geratu, berriro kale egin dutelako.
|
|
|
Hala ere, andrearekin solastatzen nintzen horretaz, bederen etxeak konpontzen dituzte, xutik egoten dira… Baina ingeles izanak gaituzu lehen ere hemen Zuberoan, Ingalaterrak okupatu baitzuen gure lur hau. Pena egingarri da, baina ez baita
|
jenderik
, hortakotz erosten dituzte ingelesek. Duela hogei, hogeita hamar urte, nehork ez zuen pentsatzen ere horrelako gauzarik, etxe guzietan bazen norbait, eta orain aldiz, etxeak husten dira.
|
|
|
" Inor ikusten duzu barrez, irribarrez edo poz aurpegiz ala?, galdetu zidan [amak]. Ezetz nik, bekokia argi argi zeraman
|
jenderik
ez nuela erreparatu(...) Jende horrek daukanaren hamarrenaz zoratuko ginatekeen gu pozaren pozez", gaineratzen dio amak.
|
|
|
Kamamila edo mantzanille kenduta, ia ez da osabelarrik batzen. Eta kamamila bera ere geroz eta gutxiago batzen da, izan ere, farmazian edo dendetan erosten du
|
jenderik
gehienak. Horrez gain, basoetatik ganadurik ez ibiltzeak, eragiten duen ongarri ezari lotuta, sano urritu ei ditu lehenago landaminetan ugari agertzen ziren osabelarrak.
|
|
|
Egoera lazgarria bizi izan zuten orduko jatabearrek. Familia osoak hiltzen ziren eta ez zuten topatzen lurperatzen lagunduko zien
|
jenderik
. Kutsatzearen beldurrez hiletetara ere ez ei zen hurreratzen jendea.
|
|
|
Diru gehiago zutenek gutxienak ziren hauek, hotel edo jatetxeren baten ospatzen zuten eztegua. Baina herriko
|
jenderik
gehienak andrearen etxean egiten zuten ospakizuna. Zehaztu dezagun, eztegua senargaiaren etxean egin zen kasurik ere batu dugula gure lekukoen bitartez.
|
|
|
Silbestre Elezkano Txilibrin albokari eta jotari ospetsua, esate baterako, meza osteko ospakizunerako kontratatu izan zuten behin baino gehiagotan. Gizonak tabernetara hurreratzen ziren, herriko taberna aurrean batzen ei zen
|
jenderik
gehiena, eta bertan egoten zen girotxoa. Gerra aurretik soinulariak ere egoten ei ziren eguerdian.
|
|
|
Oliba olioetan, birjina estra izendapena da guztietan gorena;
|
jenderik
gehienak badaki hori, baina ez beste bitxikeria hau: legeak esaten du birjina estra motako olioek baldintza fisiko kimiko jakin batzuk bete behar dituztela, eta horrez gain, ezaugarri organoleptiko bereziak ere eduki behar dituztela (zaporea, kolorea, usaina...), eta ezaugarri horiek dastatze proba ofizial batean egiaztatu behar direla, protokolo normalizatu bati jarraituz.
|
|
|
Bilboko turismo bulegoetan, guztira, 7.162 lagun hartu dituzte; Donostian bezala, Kataluniatik, Madrildik eta Valentziatik etorritako turistak izan dira gehienak. Eskaintzari dagokionez, museoetan bildu da
|
jenderik
gehien; udaletxera eta Arriaga antzokira antolatutako bisita gidatuek ere oso harrera ona izan dute.
|
|
|
Egin behar dugun lehenengo gauza, beraz, lur puska hau uharte bat dela ziurtatzea da, ez dadila gero gertatu ez dela uharte bat, artxipielago bat edo istmo bat baizik? Eta era berean jakin behar dugu bertan
|
jenderik
bizi den ala ez, zeren jendea bizi baldin bada, akaso ez gara ongi etorriak izango.
|
|
|
Beste batzuek mundua eder eder ateratzeko ordaintzen zidaten, hiriak turistentzako erakargarri bihurtzeko. Paisaia hutsak nahi zituzten,
|
jenderik
gabeak, hiria soilik ager zedin. Bihotzak, ostera, kontrakoa eskatzen zidan.
|
|
|
Egun batean, sendategiko kaperan Jauna hartzera zihoàn istantean doi, gaixo batek eztul egin zuen; egun hartan, Maria Bibianak ez zuen ostia irentsi bere jarlekura iritsi bezain laster, ohi zuen bezala; aitzitik: ...a estalita, azkenean irentsi zuen arte; zer ote zuen Maria Bibianak une hartan buruan eta zerk estutzen zuen barrutik, zalantza hartan murgilduta egoteko?; bazilo bat irudikatu ote zuen, paraxutista baten antzera ostian lur hartzen?; hura, baina, sakrilegio hutsa zen, Jaun infinituki garbia ezin baitzitekeen zikinkeria ezin zikinago harekin nahastu!; Jaun infinituki garbia ez al zen etorri, ordea,
|
jenderik
zikinena berrerostera: pobreak eta fortuna gaiztoak bazter utziak, ezinduak eta legenardunak?
|
|
|
Damvilleren armadan, besoz beso ibilki ziren erreformazaleak eta papistak. Bazen hori miresten zuen
|
jenderik
. Ni, behingoz, bat heldu nintzen guisetarrekin:
|