|
2015
|
|
|
Badator, beraz, arnas handiko eta goi mailako emaitza euskararen esparrura. Ongi etorria egin diezaiogun
|
horri
eta hurrengo ekimenetarako oinarria izan dadila, urratsez urrats joan gaitezen guztiok euskara eta euskal kultura aurreratzen eta aitzinatzen.
|
|
|
Hortaz, ezin gaindituzko aurrekaria dago oraingo testu honen abiapuntuan eta sorlekuan. Sor marka
|
horri
dagokion moduan, bigarrenari so egiten bazaio, distiratsu agertzen da Luis Baraiazarraren lana, batik bat, erdal letrak eta esamoldeak euskaraz ematerakoan.
|
|
|
Baita bere barneko plazan aldarri egitekoa ere. Hemen bide emango dio, profeta gisa, barneko behar
|
horri
.
|
|
|
Aipaturiko 5 Kontakizunean (3),, bildutasunezko otoitza?, otoitz mistikoaren lehenengo intziria bezala da, gelditasunezko otoitzera sarbidea ematen duen maila. 4 Egoitzetako 3 kapituluan ere iritzi
|
horri
eusten zaio: hau ere naturaz gaindikoa delakoan nago (1 zenb.), baina 8 zenbakian dio,, bildutasunezko otoitza?
|
|
|
2 Eta, ba ote da
|
horri
aurre egiteko biderik? –Ezta inola ere; are eta okerrago izango litzateke; nik badakit pertsona bati gertatu zitzaiona, hau da, badirudi Jainkoak aditzera eman nahi diola arimari, hau hainbat aldiz eta hain benetan jarri denez gero beraren eskuetan, eta gogo beteaz bere burua oso osoan eskaini dionez gero, kontura dadila honezkero ez duela bererik ezer, eta era nabarian mugimendu oldartsuaz harrapatua da; eta erabaki zuen, inoiz ikusi baduzue, anbarak jasotzen duen lasto batek baino gehiago ez egitea bere aldetik, eta hain ahaltsua denaren eskuetan bere burua uztea, gauzarik hoberena nahitaezkoa bertute egitea dela ikusten baitu.
|
|
|
Guztia zaio nekagarri han dagoen bitartean; bakarrik dagoenean kontsolatzen da pixka bat, baina laster etortzen zaio pena hori, eta hura gabe, ezin da moldatu. Azken batean, tximeletatxo honek ezin du iraungo duen pausalekurik aurkitu; alderantziz, arima maiteminez samur samur dabilenez gero, su
|
horri
indar emateko aukerarik txikienak darama hegan egitera; eta, beraz, egoitza honetan liluramenduak etengabeak dira, eta jendaurrean bada ere, ez dago horiek saihesteko erremediorik, eta berehala datoz jazarpen eta gaizki esateak, eta berak beldurrik gabe egon nahi badu ere, ez diote uzten, pertsona asko baitira beldurra sartzen diotenak, batez ere aitor entzuleak.
|
|
|
Baina nik uste dut, dituela ezarri ariman pena honek ematen dituen baretasuna eta bakea, harekin batera grinaren bat piztuz baizik, munduko gauzengatik penaren bat dugunean gertatzen den bezala. Hala ere, bataren eta bestearen esperientziarik ez duenak, du ulertu, eta bata delakoan, ahal duena egingo du
|
horri
laguntzeko, eta kalte handia egingo lioke osasunari: izan ere, pena hau etengabekoa da, edota oso ohikoa.
|
|
|
9 Pertsona batzuk (eta badakit egia dena, nirekin tratatu dutela, eta ez hiru edo lauk, askok baizik) hain irudimen ahula dute, edo adimena hain eraginkorra, edota ez dakit zer den, baina irudimeneko gauzetan hainbeste murgiltzen da, non, buruan garbi sortzen duten guztia ikusi egiten dutela iruditzen baitzaie; hala ere, egiazko ikuskaria ikusi izan balute, ulertuko lukete, duda mudarik ez izateko eran, engainua; izan ere, beraiek doaz moldatuz beren irudimenaz ikusten dutena, eta gero ez du inolako ondoriorik uzten; alderantziz, hotz geratzen dira, deboziozko irudi bat ikusiko balute baino hotzago. Oso gauza jakina da ez zaiola
|
horri
jaramonik egin behar, eta horrela, amesturiko gauza baino askoz ere gehiago ahanzten da.
|
|
|
7 Izan ere, nik dakidanez, gaztelu honetara sartzeko atea otoitza eta gogoeta da, ez diot gogoetazko otoitza denik ahozkoa baino gehiago, otoitza benetakoa izango bada, gogoeta lagun duena izan behar baitu; izan ere, norekin hitz egiten den eta zer eskatzen duen eta nork eskatzen duen eta nori konturatu gabe egiten den
|
horri
, ezpainak asko mugitu arren, nik ez diot deitzen otoitza; hala ere, batzuetan otoitza da, une hartan ardura hori izan ez arren, beste batzuetan ardura hori izan duelako. Baina Jainko handiarekin bere esklaboarekin egingo lukeen bezala hitz egiteko ohitura duenak, gaizki esaten duen ala ez begiratu gabe, ahora datorkiona eta beste batzuetan egin duelako ikasita daukana, hori ez dut hartzen nik otoiztzat, eta Jainkoak nahi beza ez dezala har halakotzat kristau den inork ere; zuen artean, ene ahizpak, Jaunagan uste dut ez dela izango halakorik, barruko gauzetan jarduteko dagoen ohituragatik, ohitura hori halako zakarkerian ez erortzeko berebizikoa baita.
|
|
|
9 Nire iritziz prestasunik ziurrena (betiere Jainkoari otoitzean bere eskutik eduki gaitzala eskatu ondoren, eta etengabe pentsatu, nola, Hark utziz gero, egia denez, berehala joango garen hondora, eta sekula ere ez dugula geure buruarengan ustea jarri behar, zentzugabekeria litzatekeelako), kontu handiz eta argi ibiltzea da, bertuteetan nola goazen begiratuz: gehiagora ala gutxiagora goazen zerbaitetan, batez ere elkarrenganako maitasunean eta txikientzat eduki gaitzatela nahi izatean eta eguneroko gauzetan;
|
horri
begiratzen badiogu eta Jaunari argi egin diezagula eskatzen badiogu, berehala ikusiko dugu irabazia nahiz galera. Ez uste izan, hain gora jaso duen arima Jainkoak hain laster eskutik utziko duenik, deabruak beltz lan egin beharrik izan gabe, eta hain mingarri zaio arima hori galtzea, non, era batera eta bestera, barruko mila abisu ematen baitizkio; beraz, ezin izango zaio ezkutatu kaltea.
|
|
|
Eta on handia egin zidan inorengan ere uste gehiegi ez jartzeko, ez baitago inor iraunkorra denik Jainkoa izan ezik. Proba handi hauetan beti bidaltzen zidan Jaunak, erakutsi zidanez, bere partetik eskua emango zidan pertsona bat, ikuskari honetan agertu izan zidanez, beste ezeri loturik joan ez nendin, Jaunari poz emateari baizik; nik Zu zerbitzatu nahi izatean nuen bertute apur
|
horri
eusteko izan da hori. Bedeinkatua izan zaitezela beti betiko!
|
|
|
Oso urruti daude erortzeko zintzur eta haitzarteak, urrun daudelako bekatu bidetik. Bidezidorra deitzen diot nik
|
horri
, bidezidor kaskarra eta bide estua, alde batetik erortzeko ibar sakon bat duena eta bestetik amildegi bat: arreta galtze bat eta amildu eta zati zati egiten dira.
|
|
|
...ohartu nintzen, Jaunak erakutsi ezik nik gutxi nezakeela liburuekin, Haren Maiestateak esperientziaz ulertarazi arte ez baitzen ezer ulertzen nuena, eta ez bainekien zer egiten nuen ere) naturaz gaindiko otoitza, hobeto esan, gelditasunezko otoitza edukitzen hastean, gorputzezkoa zen oro burutik kentzen saiatzen nintzen, arima gora jasotzen ausartzen ez banintzen ere, beti oso kaskarra nintzenez,
|
horri
ausarkeria neritzolako. Hala ere, Jainkoaren presentzia sumatzen nuela uste nuen, eta hala da izan ere, eta Harengan bilduta egoten saiatzen nintzen; eta otoitz gozoa da, Jainkoak han laguntzen badu, eta atsegin handikoa.
|
|
|
Eta horrela, nire bizitzaren kontakizuna era lauan esateaz gainerakoa, har beza berorrentzat,, ekin eta ekin egin baitit Jainkoak otoitzean egiten dizkidan mesedeak idatz ditzadan? gure fede santu katolikoaren egien araberakoa bada; eta ez bada, erre dezala berorrek berehala, nik
|
horri
men egiten diot-eta. Eta nigan gertatzen dena esango dut, haren araberakoa denean, berorri nolabaiteko probetxua egin diezaion; eta hala ez balitz, desengainatu egingo du nire arima, nik neuk irabazten dudalakoan deabruak irabaz ez dezan; izan ere, badaki Jaunak, gero esango dudanez, beti bilatu izan dudala argia emango didana.
|
|
|
15 Hau ez dut esaten hasten direnengatik(
|
horri
hainbeste ekiten badiot, askatasun eta erabaki honekin hastea haiei hainbeste doakielako da), beste batzuengatik baizik; asko izango direlako aspaldi hasi zirenak eta sekula ere amaitzen ez dutenak. Eta uste dut neurri batean gurutzea hasieratik ez besarkatze honengatik dela, nahigabeturik ibiltzea ezer egiten ez dutelakoan.
|
|
|
Jainko Maiestateak erremedioa jar biezaio
|
horri
, hala behar dela ikusirik, amen.
|
|
|
Onestasun oso handia. Edertasun handikoa izan arren, sekula ere ez zuen erakutsi
|
horri
garrantzirik ematen zionik, hogeita hamahiru urterekin hil bazen ere, haren janzkera adin handiko pertsona batena baitzen. Oso bare eta atsegina eta adimen argikoa.
|
|
|
11 Garbi agertu zen harengan egin zituen ondorioetan Jainkoaren gauza zela. Bene benetan otoitzari ematea erabaki zuen, baina ez zion
|
horri
ekin berehala. Jaunak beretzat nahi zuenez gero, nire bitartez egia batzuk bidaltzen zizkion, nik ulertu gabe, beren helburura zuzen zihoazenak, bera harri eta zur uzteraino; Jaunak prestatuko zuen, Haren Maiestatea zela sinets zezan.
|
|
|
Naturaltasun, erraztasun hori ez da lilura gabea; horren alde on eta erakargarriari erreparatzen die berak. Teresak berak ere bide ematen dio iritzi
|
horri
hainbat pasarte edo esalditan:
|
|
|
Gainera, beldurra zuen bere bizipen mistikoen aurrean; horregatik, nahi zuen bere otoitz era ongi ulertzea; argi egin nahi zuen barne esperientzia haietan. Gaizki ulertua ez izateko ardura horretatik dator haren hizkuntzaren gardentasuna, eta ahalegin
|
horri
zor zaio, hein batez, kritikoek azpimarratzen duten haren idazkien bikaintasuna.
|
|
|
13 Zenbait egunetan egon ginen lastamarregekin eta burusiarekin, arropa gehiagorik ez geneukala, are gehiago egun hartan egur hondakinik ere ez geneukan sardina bat erretzeko, eta ez dakit Jaunak nori bigundu zion bihotza, egur sorta bat utzi baitziguten elizan premia
|
horri
erantzuteko. Gauetan hotz pixka bat sentitzen zen, benetan egiten zuen-eta; baina burusiaz eta geure marregazko kapekin berotzen ginen, askotan emendioa egiten baitziguten.
|
|
|
Eta horrela, ni Ávilara joan ondoren, esan dudanez? ordukoz hartaz jardungo nuenik batere uste gabe, bera ez zen horretan geratu, eta hiriaren oniritzia izatea ez zela alferrikakoa izango, eta
|
horri
ekin zion.
|
|
|
Hasiera honetan huts eginez gero, Jaunak aurrerantzean egingo zuela buruan sarturik neukana ere ezin egin izango zela iruditzen zitzaidan. Gainera,
|
horri
gehitzen zitzaion otoitzean ulertu nuena irudipena izan zitekeelako beldurra, eta ez zen hori atsekabe txikiagoa, askoz handiagoa baizik; izan ere, beldur handi handia nuen, deabruak ez ote ninduen engainatuko pentsatuz.
|
|
|
Horrela amaitzen da kontaera hau. Ondoren datorrena, kontaera
|
horri
gehituriko eranskin antzekoa da. Ik. 4 zenb. (azpiko oharra).
|
|
|
Paper honetan datorren guztia egia handia da, eta froga dezake berorrek, nahi badu, eta hogei urtetik honantz berarekin harremana izan dutenekin. Sarri sarri eragiten dio bere espirituak Jainkoa gorestera, eta mundu guztiak
|
horri
ematea nahiko luke, berari asko asko kostatzen bazaio ere. Hemendik datorkio arimen onaren desira; eta mundu honetako kanpoko gauzak zein zabor ezerezak diren ikusirik eta zein preziatuak barrukoak, ez baitiete haiek hauei hurrik ere ematen?, haren gauzak gutxiestera etorri da.
|
|
|
1 Oi, nork aditzera eman diezaiokeen ongi jaun
|
horri
, zein bare eta baketsu dagoen nire arima! Izan ere, hain ziurtasun handia izanik Jainkoaz gozatuko duela, uste du arimak gozatzen duela, dagoeneko jabetza eman baitio, gozatzea eman ez arren; norbaitek beste bati errenta handi bat eman balio bezala da, eskritura oso seguruekin epe batera hartaz goza dezan eta fruituak eramango balitu bezala; baina une hartara arte ez du gozatzen, errenta honetaz gozatuko duela-eta dagoeneko eman dioten jabetzaz izan ezik.
|
|
|
oso onak baziren ere, eta Toledoko alde hau bezalako leku hain garrantzitsuan ez zitzaidala erosotasunik faltako. Nik ez nion
|
horri
asko begiratzen, Jainkoari eskerrak, leinua baino bertutea estimu handiagotan nuelako; hala ere, Gobernariari hainbeste kontu iritsi zitzaizkion, non baldintza honekin eman baitzidan baimena, fundazioa beste leku batzuetan bezala egitekotan.
|
|
|
haietako batek, hain desira gartsuak izanik, goizetik Jauna hartu behar izaten zuen, bere iritziz, biziko bazen; ez ziren itxurak egiteko arimak, ezta munduko ezergatik ere gezurra esatekoak. Ni ez nintzen han eta ama prioreak idatzi zidan gertatzen zena kontatuz eta ezin zuela haiekin ezer egin, eta urliak eta sandiak ziotela, gehiago ezin bazuten, ongi zeritzotela erremedio
|
horri
. Nik berehala ulertu nuen arazoa, Jaunak horrela nahi izan zuelako; hala ere, isilik egon nintzen bertan egon arte, huts egiteko beldurrez, eta baiezkoan zegoenari ezezkoa ematea ez zelako komeni neure arrazoiak berari agertu arte.
|
|
|
eta nahigabe handiaz uko egingo lioketela pozbide
|
horri
.
|
|
|
Probintzialak aginduriko ofizioa hartu zuen, nobizioen maisu ofizioa. Berak zuen itzalerako, ofizio apala, baina ez zitzaion eman
|
horri
begiratuz, haren espiritu eta bertutea Ordenaren onerako izan daitezen baizik, haien arabera arimak haziz. Apaltasun handiaz hartuz onerako etsenplu handi gertatu da.
|
|
|
Sartuko direnen izaera aztertu da eta zenbat urte egon behar duten. Horretaz berori eta aita maisua arduratuko dira, eta
|
horri
dagokiona Jesusen Lagundiko aita probintzialarekin eta aita Baltasar Álvarezekin kontsultatu da.
|
|
|
Esan biezat baietz edo ezetz, zer egingo duen Angelak, bestela obedientziaren gaian eskrupuluekin arituko da. Egia da urruti deritzadala eta orain Laurentzia dagoen baino askoz ere txarrago izango dela, bere osasunari begiratuz behintzat; baina premiarik handiena dagoen lekua da, eta beraz, ez zaio begiratu behar norbere kontentuari, lurrean
|
horri
begiratzea okerra bailitzateke. Azken batean, kontenturik handiena bere aitor entzule Paulorekin egotea da, eta han horretarako aukera hobeak daude, monasteriora egokitzea izan ezik; izan ere, orain dagoen lekuan, ikusten du:
|
|
|
2 Neskame edo emakume
|
horri
dagokionez, buruan sartua dut gezur beltz horiek esanarazten dizkiona ez dela hainbeste malenkonia deabrua baizik, berorren aitatasuna engainatu ahal badu, emakumea bera engainatua baitu; eta horrela, kontu handiz ibili behar da horretan eta ez joan inola ere haren etxera, santa Marinari (hala dela uste dut) gertatua ez gertatzeko, ume bat berarena zela egozten baitzioten eta asko sufritu zuen. Orain ez zaio komeni berorren aitatasunari sufritzea kasu honetan.
|
|
|
10 Galtzerdiak amelu edo belakizkoak izateaz dioen
|
horri
dagokionez, ez da legea gordetzen eta pena ematen dit. Aditzera eman biezaio gure aitari, galtzerdiak dioen tokian, nolakoak izan behar duten xehetasunik ez dezala jar, gai pobreaz eginak izan daitezela besterik, eta abisu eman niri; edota, ez dezala jar zerez eginak diren; jar dezala galtzerdiak soilik, eta horrela hobe da, eta ez dakiola ahaztu.
|
|
|
Pozgarri zait hobeki dagoela berorrengandik jakitea. Jaunak nahi beza aurrera joan dadila eta mediku
|
horri
ordain diezaiola, egiaz eskertu baitiot nik.
|
|
|
9 Goraintzi asko aita Garciálvarezi, eta Beatrizi, horren amari eta gainerakoei, eta esan on onak izan behar dutela, Jaunak beraiekin ematen baitio hasiera fundazio
|
horri
; izan ere, laguntza kendu die, eta ez dakit nik nola konponduko diren. Egia da, okerrago litzatekeela oinetakodunekin balitz, beste toki batzuetan bezala, haiek esaten dieten bidetik joango baitira.
|
|
|
Uste dut honezkero han izango direla. Ez geratu Isabel Lópezen lehengusu
|
horri
abisua eman gabe, moja gaixo hauentzat ea erremediorik dagoen.
|
|
|
2 Berorren jauntasunak idazten didan gauza
|
horri
dagokionez, guztiontzat ongi datorrena izan arren, ez dakit nahi nukeen neke horietan sarturik ikustea, ikaragarriak baitira. Utz beza Jaunaren eskuetan; bidera beza Haren Maiestateak.
|
|
|
Eta egia da Ávilan honezkero besterik ez dela, eta lotsa ematekoa da. Eta, egia esan, niri min ematen dit haiei dagokienez, niri dagokidanez ez zait inoiz burura etorri, ezta ez biezaio
|
horri
garrantzirik eman, nitaz esaten diren beste gauzak ere ez baitira hala. Nik berriro esango diot aitari berorrenganako maitasunagatik; baina haren osaba izebekin, horretara hain ohituak daudenez gero, uste dut ez dela erremediorik izango.
|
|
|
Andere horien, berorren ahizpen, otoitzetan dut uste osoa. Gaixoari eman biezaio Jaunak nik eskatzen diodan osasuna, eta berorri, ene alaba
|
horri
, beste hainbeste.
|
|
|
esan didala egun honetan, ziurtzat duela Gilberto laster hilko dela, eta aurten hilko dela ere esan dit; eta beste batzuetan beste pertsona batzuengatik esaten zuenean, ez zuela sekula hutsik egiten. Gerta daiteke horrela,
|
horri
ez zaio jaramonik egin behar baina; hala ere, ezinezkoa ez da eta, ongi da berorren aitatasunak gogoan izatea gerta daitekeela, guri dagozkigun arazoetarako; horrela, bisitako gauzak gutxi irauten duten arazotzat har ditzan. Frai Pedro Hernándezek Gizakundeko monasterioan gauzatu nahi zuen guztia, frai Anjelen eskuz egiten duen, eta berak urrunetik jarraitzen zuen, horratik, bisitari izateari eta bere zeregina betetzeari utzi gabe.
|
|
|
Eta, horrez gainera, gure konstituzioetan dagoela diote, probintzia bakoitzean fraide eraberrituen etxeak izan daitezela. Ordena osoa eraberritua dagoen ala ez, hemen ez diote
|
horri
begiratzen, eta direnak direla, hauek santutzat dituzte; eta egia esan, ongi doaz eta bildutasun handiaz, otoitzari emanak baitaude; goi mailako pertsonak, eta hogei baino gehiago ikasketak dituztenak, edota ez dakit nola deitzen dieten?, batzuek kanonetakoak, eta beste batzuek teologiako ikasketak eta buru argiko irakasleengandik jasotakoak. Etxe honen, Granadakoaren eta Peñuelakoaren artean, hirurogeita hamarretik gora daudela entzun dudala uste dut.
|
|
|
6 Saltzen dioten etxe
|
horri
dagokionez, asko goraipatu dit, baita baratzea eta ikuspegi onak izatea ere. Gure bizierarako gauza handia da, batez ere errentaduna izanik, orain arte bezala.
|
|
|
5 Bihotzez eskertu diot Rodrigo Álvarez santu
|
horri
egiten duena, baita aita Sotori ere. Eman biezazkio nire goraintziak eta esan adiskide benetakoagoa dela egintzen bidez hitzen bidez baino, inoiz ez baitit idatzi ezta goraintzirik bidali ere.
|
|
|
8 Priore ordeaz dioen
|
horri
dagokionez, berorren agurgarritasuna hain osasun gutxikoa izanik ditu koruko errezoak jarraitu, eta oso ongi jakingo duen bat behar da. Gabrielak ume itxura izateak ez du axola handirik; aspaldidanik da moja, eta berak dituen bertuteak, hori da axola duena.
|
|
|
Beteak balitu, ongi etorriko litzateke etxeak duen errenta zorra arintzeko, orain ez bainaiz gogoratzen zenbateko zorra duen. Ez litzateke gaizki etorriko (hori sartuko balitz) zorra honen dotearekin ordaintzea, edota errenta ordaintzea hitzartu, janarien truke; izan ere, esaten hasi eta ez dute amaitzen zenbat dioten zor portugaldar
|
horri
. Berorren aitatasunak ikusiko du eta egokien deritzana egingo du.
|
|
|
Pentsa dezagun arimentzat hoberena denari begiratu diola; gainerako guztiari, honen ondoan, ez zaio kasu handirik egin behar. Betiko ona nahiz txarra da doakiguna, eta horrela eskatzen diot berorren gorentasunari, gure Jaunaren maitasunagatik, ez pentsatzeko pena hartzeko arrazoietan, poza hartzekoetan baizik; izan ere, horretan asko irabazten da, eta gainerakoetan galdu, eta berorren osasunari ere kalte egin diezaioke, eta
|
horri
begiratzera beharturik dago, horretan guztioi asko doakigulako. Eman biezazkio Jainkoak berorren gorentasunari uste asko, guztiok eskatzen diogunez.
|
|
|
4 Berorren aitatasunak dioenez, niri harengan gertatzen zena ager balitzait ere, ez naiz hain arina, hori dela-eta, halako aldaketa handia egin dezala nahi izateko, ezta nahi hori berari komunikatzeko ere; bada, Jainkoari eskerrak, pertsona askok irakatsi didate zer balio eta sineste eman behar zaien gauza horiei, eta ez dut uste aita Salazarrek
|
horri
kasurik egingo zionik, gauza horretan hori baino gehiago ez balego, bera oso argia baita.
|
|
|
5 Prelatuek azter dezatela dioen
|
horri
dagokionez, oso ongi izan daiteke eta berorren aitatasunak agindu diezaioke; izan ere, argi dago ez duela hark ezer egingo berorren aitatasunaren baimenik gabe, eta, nik uste, horren berri emango diola. Aita Salazarren eta nire artean den adiskidetasun handia eta egiten didan mesedea ez dut ukatuko nik sekula; hala ere ziurtzat dut, niri hau egitera gehiago eragin diola gure Jaunaren eta beronen Ama bedeinkatuaren zerbitzuak beste inolako adiskidetasunak baino; izan ere, uste dut, bi urtean ez dugula ikusi elkarren gutunik.
|
|
|
6 Berorren aitatasunak dioenari dagokionez, hau da, nik idatzi dudala esan dadila aldatze
|
horri
oztopoak jartzen nizkiola; horrelakorik burutik pasatu bazait, Jainkoak ez nazala idatz bere liburuan. Jasan bedi esateko modu hau, nire iritziz, berorren aitatasunak jakin dezan ez dudala hitz egiten Jesusen Lagundiaz honen gauzak ariman dituenaren eran baizik, eta gauza horiengatik bizia emango nukeela, kontrakoa ez eginez Jainkoaren aurka ez dela egiten jakin dezadanean.
|
|
|
2 Hemendik aterako dutena, Jainkoak osasuna emango balio ere, aurrerantzean hura ez ikustea da, eta berori gabe geratzea, horrela ordaintzen baitio Jainkoak gaizki zerbitzatzen duenari, eta berorrek ikusiko du jende hain liskarti eta beti halako ernegua ematen didanaren kontua zertan amaitzen den, eta horrela eskatzen diot esan diezaiola nire partez Beatriz
|
horri
. Harekin oso haserre nago, hura aipa dadin ere nahi ez dudala.
|
|
|
2 Beroriek orain Burgosen daudenez gero, ez deritzat ongi, berorrek nahi badu,
|
horri
gar guztia eman gabe uzteari, Jainkoak halakoa ematen baitio emakume horri, Katalina andereari. Beharbada, misterioren bat dago.
|
|
|
2 Beroriek orain Burgosen daudenez gero, ez deritzat ongi, berorrek nahi badu, horri gar guztia eman gabe uzteari, Jainkoak halakoa ematen baitio emakume
|
horri
, Katalina andereari. Beharbada, misterioren bat dago.
|
|
|
Fraide horiek erosi duten etxean hotz badira, zer ez ote dira izango mojak? Beren uste onak salbatuko ditu, nik, egiaz, etxe
|
horri
dagokionez, ez baitut uste onik.
|
|
|
2 Ez luke sinetsiko zein gogo handia dudan berorri diru mordoa bidaltzeko; izan ere, hain baitago pobre, eta egiaz guztiek lagundu liokete etxe
|
horri
, Ordenarako hain onuragarria delako. Trikimailuak asmatu nahian ari naiz; ez dakit zer lortuko dudan; nire iritziz, gutxi izango da.
|
|
|
2 Erruki diot neskatila gaixoari, bera baita gehien nozituko duena; izan ere, bai harritzekoa, hura atsekabez ikustea?, ageri ohi zuen alaitasunaz! Haren Maiestateak ez du nahi, dirudienez, munduko handien ohorea bila dezagun, txiki eta pobreena baizik, Apostoluak zirenez, eta, beraz, ez zaio
|
horri
jaramonik egin behar. Eta beste alaba ere Santa Katalina Senakotik atera baitu, berarekin eramateko, kontua da hemen ezer ez galtzea:
|
|
|
2 Ofizioa errezatzen dudanean arreta galtzea, beharbada, nahikoa erru badut ere, buruaren ahultasuna dela pentsatu nahi nuke; eta berorrek ere pentsa beza halaxe, Jaunak ongi baitaki, errezatzen dugunez gero, albait hobekien errezatu nahi dugula. Gaur aitortu diot aita frai Domingo maisuari, eta kasurik ez egiteko
|
horri
esan dit, eta hala eskatzen diot berorri ere, gaitz sendaezintzat baitut.
|
|
|
10 Aita Nicolaok dio, egin beharreko mila eta bostehun dukateko limosnatik, mila etxe
|
horri
emango dizkiola. Hortik atera ditzake eman behar dituen gainerakoetako batzuk.
|
|
|
10 Uste dut erantzun diodala, ezer gertatu ez balitz bezala geratze?
|
horri
. Ez dakit honela den San Agustinek dioena:
|
|
|
6 Benetan nahi nuen berorrek egun hauetan nolabaiteko lehortasuna izan dezala, eta biziki poztu nintzen berorren gutuna irakurri nuenean,
|
horri
lehortasun izena ematerik ez badago ere. Sinets beza gauza askotarako on handia dakarrela.
|
|
|
5 Berriro eskatzen diot berorri mesede hau: hitz egin diezaiola aita
|
horri
eta aholku eman haren bizierarako ongi deritzana. Jaunak eman dion espirituak eta hainbeste erorbideren artean erakutsi duen bertuteak biziki berotu dit gogoa, hasiera onetik abiatzen garela pentsatzeko.
|
|
|
12 Begira biezaio berorren arreba hemen geratzeko kontu
|
horri
; hobe baderitza eta Joana andereak alaba hurbilago izan nahi badu, nik ez dut eragozpenik jarriko. Ni beldur naiz hemen tentaldiren bat ez ote duen izango (berez Valladolidera joan beharra duelako); izan ere, etxe honek ez dituen gauzak dituela han entzungo du, baratzea besterik ez bada ere, lurralde hau oso pobrea baita.
|
|
|
7 Oso egoki litzateke ikastetxe
|
horri
San Jose izena ematea. Jainkoak ordain biezaie berorren aitatasunari eta negozio hari, horretaz ari garenez gero, Ordenarako gauza handia izango bailitzateke.
|
|
|
10 Negozioak amaitzen direnean egingo dena hau da: etxe bakoitzari ez dagokion aztertuko da eta gehiago eman dutenei itzuli egingo zaie beren dirua; eta hala egingo zaio etxe
|
horri
ere. Orain lagun diezaiogun elkarri ahal dugun eran.
|
|
|
Ez dakit nola dauden isilik hain luzaro, laster batean jakin nahi bainuke nola doakien. Nik diotsot ez naizela ni isiltzen etxe
|
horri
dagokionez.
|
|
|
Nik bere senetik irtena den pertsonatzat dut, hein batez. Jakin bezate, ezagutzen ditudala hainbat pertsona, etxe hauetakoak ez badira ere, irudimen ahulekoak, burura datorkien oro egiaz ikusten dutela uste dutenak, deabruak horretan lagunduko dielako; eta nik daukadan pena da, ahizpa
|
horri
buruan sartuko ziola etxe hori hondatzeko ongi zetorrela zeritzana ikusi egiten zuela; eta, beharbada, berak ez du guk uste dugun adinako errurik, zoro batek ez duen bezala, izan ere, Jainko Aita dela buruan sartzen bazaio, ez dago hori kenduko dionik. Hemen agertu behar da, ene ahizpak, Jainkoari dioten maitasuna, ahizpa hartaz erruki handia izatean, berorien gurasoen alaba balitz bezala, halaxe baita hainbeste zor diogun egiazko Aita honen alaba, Hura zerbitzatu nahi izan baitu bizitza osoan gaixo honek.
|
|
|
2 Salamancako monasterioan berori onartua dago mojen partetik. Hau diot, beste horretan zalantzarik izan dadinean, berorrek hau ziur duela; hala ere, arrazoi batzuengatik, aita Nicolaok uste du, gure Jaunaren zerbitzurako hobeki dela berorrek fundazio
|
horri
laguntzea. Eta, inork ez du besterik nahi eta, laster etorriko da aita Nicolao Sevillatik eta berorrek aztertua izango du zerk kontentatzen duen gehien.
|
|
|
Hori beroarena izango da. Nik beldurra diot
|
horri
. Mesedez, saia bedi albait denborarik gutxien egiten Alcalán.
|
|
|
Ez da harritzekoa, beste ezertan pozik ez duenez, eta bere borondateak ere izaten uzten ez dionez eta, berak dioenez, lan ugari eta izaera ahula izanik, nahigabe hartzea, gaizki ordaindua dela uste duenean. Berorren aitatasunak esan biezaio jaun
|
horri
, mesedez, berezko izaeraz utzia bada ere, ez dadila izan berarekin, maitasuna, dagoen lekuan dagoela, ezin daitekeelako hain luzaro lotan egon.
|
|
|
7 Hala ere, nik berorri esan nion bezala esan zidan, frai Anjeli buruzkoa esan nahi dut, beste
|
horri
ez baitzion garrantzirik eman, bere burua hortik aske ikusten duela-eta?; parte eman niezaiola nuntzioari, nagusi gorena bera baita. Zenbat eta gehiago pentsatzen dudan berorren aitatasunak jeneralari idatzi eta ahal dituen konplimenduak egin behar lizkiokeela, hobeki iruditzen zait, eta ez dut uste inori gaizki irudituko zaionik.
|
|
|
2 Etxearen prezioaz ez dut kezkarik, ezta ez beza izan berorrek ere; izan ere, toki ona hartzearen truke, sekula ez diot begiratzen hirutik bat gehiago emateari, erdia gehiago ematea ere gertatu baitzait?, monasterio bat hala izatea hain garrantzitsua izanik, huts egitea litzatekeelako
|
horri
begiratzea. Ura eta ikuspegia hemen kosta zen baino gehiagorekin pozik hartuko nituzkeen nik beste leku batean.
|
|
|
12 Salamancako
|
horri
dagokionez, aita frai Joan Jesusena launakako sukarraz hain gaizki egonik, ez dakit zer egin dezakeen, ezta berorren agurgarritasunak ere ez du azaltzen zer probetxu egin dezaketen. Hango ikastetxeari dagokionez, has gaitezen kasuak eskatzen duenaz, hau da, nuntzio jaunak baimena eman dezala eta, lehenago eman izan balu, egina zegokeen; izan ere, hasieran okerra eginez gero guztia joango da oker.
|
|
|
2 Pena eman dit berorren gaitzak, eta une jakinetan purga hartze
|
horri
ez deritzat ongi. Eman biezat bere osasunaren berri.
|
|
|
–Laikoek, interesa dutenean, gutxi begiratzen diote arrazoiari. Ama priore
|
horri
ez zaio falta, baina Pastranan ugarian ohiturik, pobretasun espiritu gutxi geratu zaio; niri horrek pena ematen zidan eta emango dit hori entzuten dudan bakoitzean; izan ere, etxe hauek, Jainkoari eskerrak, Beragan soilik ustea dugula fundatu dira, eta horrela beldur naiz, giza bitartekoetan ustea jartzen hasten bagara, jainkozkoak faltako ez ote zaizkigun. Hau ez dut esaten negozio horrengatik, baina badakit ez lukeela sartuko hor bere alaba era horretakoa ez balitz.
|
|
|
Nik diotsot poz handia hartzen dudala berorren gutunekin; horregatik haien irrikaz egon ohi naiz. Ez dakit zerena den, nik etxe
|
horri
eta bertan bizi direnei hain aparteko maitasuna izatea, hor igaro nituen hainbeste sufrimendurena ez bada. Dagoeneko ongi nago, Jainkoari eskerrak, sukarrak mukieri handi batean geratu baitziren.
|
|
|
Poz hartuko dut berorrekin, niretzat hildura ikaragarria izan arren etxe hau agintzen duenerako prest ez izatea. Baina nola ez zion nire gutunen berri eman Roke delako
|
horri
–, izen hori zen, izan ere, jakin nahi nuena. Barkatu honen luzera, asaskatu egin bainaiz.
|
|
|
2 Esan biezaio, gauza gutxi? delako
|
horri
, ahizpek botoa emango dioten ala ez oso arretaz denari, hori esku sartze handia dela eta apaltasun gutxi izatea; berorri eta etxe horren onari begiratzen diogunoi ongi iruditzen zaiguna, egingo dela, eta ez moja bati iruditzen zaiona, beraiei baino gehiago doakigu-eta. Honelako gauzak haiei aditzera ematea komeni da.
|
|
|
Gerta daiteke orain hura besteekin geratzea. Velázquez doktorearekin tratatu nuen negozio hau, oraindik eskrupulua nuelako jeneralaren borondatearen aurka
|
horri
ekiteko. Hark ahaleginak egin zituen Luisa andereak enbaxadoreari idatz ziezaion, jeneralagandik baimena lortzeko.
|
|
|
Oi, nik bai nahi nukeela moja guztiak oinetakodunen mendetik aske geratzea! Behin probintzia bereizia burutua dagoenean,
|
horri
emango natzaio buru eta bihotz, haien mende egotetik baitator gaitz guztia, eta gainera erremedio gabea da. Izan ere, beste monasterio batzuk ere lasaituak izan arren, ez dira horrenbesteraino, fraideen mende daudenak esan nahi dut, gotzainen mende daudenen kasua ikaragarria baita?, eta prelatuak konturatuko balira zer erantzukizun hartzen duten beren gain eta, berorren aitatasunak bezala, kontu izango balute, beste era batera joango lirateke, ez litzateke Jainkoaren erruki txikia izango arima onen hainbeste otoitz izatea bere Elizaren alde.
|
|
|
Eskura beza idatzi duen hori eta bidal biezat; eta ken biezaio, gure aitarekin izan ezik, beste inorekin tratatzeko esperantza, hautsirik utzi baitute. Kontuan izan beza hor berorrek uste duen baino ere gutxiago ulertzen dela hizketa era hau; dena dela, aitortzan izanik eta aita Acostarekin, ezin kalterik etorri; baina nik badakit ahizpa
|
horri
beste inori baino gutxiago komeni zaiola. Ongi da Parternan nolabaiteko lasaitasuna izatea, lasaitze hori ez hastea eta izan behar duenez jokatzea hobe izango bazen ere; izan ere, erreformako gauza horietan, ahotsekin zerbait lortzen bada, horrela lortuko dela guztia iruditzen zaie.
|
|
|
...tekeela era batera nahiz bestera egotea; baina hain denbora luzean eta lau fraide oinuts egotea, sinets beza, ene aita, ez zaiola ongi iruditzen inori, eta asko begiratzen dela, eta ez oihaldunen aldetik soilik, ez baitzaie jaramonik egin behar; eta kolore kontua tartean denean, okasio oro saihestea nahiko nuke, markes jaunak nuntzioa ez litzatekeela haserretuko berorri esan badio ere, ez baitzaio
|
horri
kasurik egin behar.
|
|
|
4 Oi, bai nahi nukeela liburutxoa bidaltzea Cuevasko aita priore santuari, eskatu egin baitit!; izan ere, asko zor zaio eta poztasun hau eman nahi nioke, bihotz bihotzez nahi ere; eta Garciávarezi berari ere ez lioke kalterik egingo gure jokaeraren eta gure otoitz eraren berri jakiteak; liburutxoa hor balitz, bidaliko nioke; ez baitago zor zaion bezain ongi santu
|
horri
zerbitzu egiterik, eskatzen duena eginez baizik. Beharbada, egunen batean egingo da.
|
|
|
2 Aingeru
|
horri
inbidia izan diot. Izan bedi goretsia Jainkoa, Hartaz hain laster gozatzea merezi izan duelako, egiaz ez baitut dudarik egiten.
|
|
|
9 Malagóngo ama priorearen konpainia ona izango dut neurekin; baina nahigabe handia ematen dit haren gaixotasun hain esperantza gabeak, hobekuntza handia izan badu ere, hobeki jan eta jaikitzen baita; hala ere, sukarra kentzen ez zaionez gero, ez zaio kasu handirik egin behar
|
horri
, medikuak dioenez. Jainkoak dena ahal du eta egin diezaguke mesede hau; eska biezaio bihotzez.
|
|
|
Esan biezaio jaun
|
horri
: Graciáni.
|
|
|
Aita Graciánen aginduz urriaren hasieran ekin zion berriro lan
|
horri
. Oraingoz amaitutzat emango du haren idazketa azaroaren 14an (27 kap.).
|
|
|
10 Dagoeneko Medinan gaude, zeregin askorekin; beraz, ongi etorri garela baino besterik ezin dut esan. Isabeli profesa atzeratzea disimuluz izan dadila, ez dezala pentsa gehienen botoz izan denik, ez baitzaio begiratu
|
horri
hainbeste.
|
|
|
Berriro ekingo dio gai
|
horri
183 gutunean, 6 zenbakian.
|
|
|
5 Neure joateaz Beatriz andereari erantzuten diot kasu
|
horri
dagokiona.
|
|
|
Berari hain kontu gutxi eman diote, non ez baitaki hautatu duten ala ez. Egiaz, min eman dit handik gutxira moja oinutsek zirtzilkeria horiei begiratzeak, eta begiratu ez eze, praktikan jartzeak, eta ama Maria Kristorenak
|
horri
halako garrantzia emateak; edo penaren penaz ergel bihurtu dira, edota deabruak infernuko printzipioak ezartzen ditu Ordena honetan. Eta horren ondoren, berorren agurgarritasunari gorazarre egiten dio kemen handikotzat hartuz, horrek kemena kenduko balio bezala.
|
|
|
Horko ura oso ona da. Eta ongi etorriko litzaieke Isabel ere beste Maria
|
horri
arropa garbitzen laguntzeko.
|
|
|
2 Letrak dituztela berekin dioen
|
horri
dagokionez, nahiko zoritxar litzateke hain letra gutxi behar izatea falta hori agerian sumatzeko. Hain agudo hori agertzen duenak hobe luke batere ez izatea.
|
|
|
Felipe Sega nuntzioak Graciáni aurreko nuntzioak, Nikolas Ormanetok, emandako eskumenak kentzen dizkio, eta karmeldar oinutsak (bai fraideak eta bai mojak) nuntzioaren mende geratzen dira. Kontrabrebea deitzen dio agindu
|
horri
, aurrekoak emandakoa desegiten duelako.
|
|
|
Baina hori da kontua: monasterio eta kontenplazio bizitzako hainbat astiune zeregin
|
horri
eman behar izaten zizkiola, batzuetan, loari hainbat ordu kendu beharra izateraino. Beraren gaixozain eta idazkaria zen ahizpa Ana San Bartolomerenak hau diosku:
|
|
|
10 Horregatik, berriro diotsuet, horrelako gauzak Beragatik egiteko aukera ematen badizue Jaunak, ez jaramonik egiteko bekatari izan zinetelako sentipenari. Fedeak gure miseriaren gainetik egon behar du hemen, eta ez harritu erabakia hartu berri, eta gero ere, beldurra eta ahultasuna sentitzen badituzue; ez jaramonik egin
|
horri
, gehiago azkartzeko ezpada; utzi haragiari bere ofizioa egiten; begira zer dioen Jesus onak Baratzeko otoitzean: Haragia gaixoa da, eta oroit zaitezte izerdi hain miragarri eta erdiragarri hartaz.
|
|
|
Haren Maiestateak bere errukiagatik Emaztearen eskaria bete nahi duenean, arimarekin berariazko maite harreman bat hasten du, probatzen duzunok soilik ulertuko duzuena, diodanez. Adiskidetasun horretako gauza asko bi liburutan ditut idatziak (Jaunak nahi badu, ni hil ondoren ikusiko dituzue), oso xehe eta zabal idatziak, haien premia izango duzuela uste dudalako, eta horrela hemen ukitu bat baino besterik ez diot egingo gauza
|
horri
. Ez dakit asmatuko dudan Jaunak azaltzeko han erabili nahi izan zituen hitz berberak erabiltzen.
|
|
|
Eta goian esandako arrazoiaren gainean eta aipaturiko egintzarako, onar dezakete monasterio hartarako emana dagoen errenta nahiz errentak eta eskritura haren bidez ematen dena, eta hartaz eta hango gauza bakoitzaz edozein eskribauren aurrean egin eta eman ditzakete hartarako komeni diren eta eskatzen zaizkien eskriturak, behar den indar eta finkotasunez; haiek egin eta eman bitzate horretarako nire izena sinaturik duten instrukzio eta oroitidazki baten arabera, eta hango edukia ezertan murriztu gabe. Eta guztiak balio beza nik neuk egin eta eman banu eta ematerakoan bertan egon banintz bezala, horretarako eta
|
horri
dagokionerako, nik neuk dudan ahalmen osoa eta zuzenbidean beharrezkoa dena ematen baitiet, administrazio libre eta orokorrarekin dituen eragin eta mendetasunekin, zerikusi eta loturekin, eta zuzenbidearen arabera hartzen ditut eta beteko ditudala hitzematen dut; eta horren berme jartzen ditut aipaturiko monasterioaren ondasun eta errentak, dituenak eta izango dituenak, eta hala behar balitz, uko...
|
|
|
1 Frantzisko Salcedo jaunaren borondatea guztiz eta guztian okertzen delako; izan ere, nik ongi dakit haren gogo guztia eliza
|
horri
indarra ematea zela, eta sekula ez ziezaiola utz oso aurrera joateari, eta, san Paulo ohoratua izan zedin, bere arimari mezetatik etorriko zitzaion irabazia bazterrean utzi zuen, nahi izanez gero, bazuen esanarazteko ahalmen eta santutasunik eta.
|
|
|
Fundazioak idaztea eten egin zuen Teresak eta A. Grazianen aginduz ekiten dio berriro lan
|
horri
; 1576ko uda zen. Urte horretako urriaren 31n hau idazten dio Aita horri:
|
|
|
Fundazioak idaztea eten egin zuen Teresak eta A. Grazianen aginduz ekiten dio berriro lan horri; 1576ko uda zen. Urte horretako urriaren 31n hau idazten dio Aita
|
horri
: –Fundazioak amaituz doaz?
|