2000
|
|
Antton Lukuren liburuan hamabi ipuin ditugu, guztien artean unibertso bat osatzen dutenak. Horixe agertu baitu Lukuk, unibertso bat, esan nahi baita, giza geografia bat, ipuinez ipuin eta irakurketan aurrera egin ahala
|
gure baitan
birsortzen goazena. Garazi inguruak dira Lukuren geografia, eta hor bizi direnak nahiz horra etortzen direnak haren giza osagarria.
|
|
Lehenbiziko inpresioek baldintzatuko dituzteondorengoak hartzeko bideak. Ezagupen-prozesuaren bitartez hartuko dugun oro, hasierakoaren konparazioan hartzen da eta sailkatzera doa
|
gure baitan
poliki eratzenden sarean. Hortik dator lehenengo sentsazio eta ezagupenen garrantzia.
|
|
Baina oraingo honetan ez dut ondorio politikoez edo balioen erabilpen zinikoazaritu nahi. Orain adierazi nahi dut, kultura batean,
|
gure baitan
pentsatzeko ematen denprozesuan, zer pisu duten balioek erabakiak eta jarrerak hartzeko orduan.
|
|
...teres besteenekin bat etortzearekin, sexualitatea askatasun osozegiten den hautuarekin, askatasuna eguneroko eta unez uneko jarduera konprometitugisa, zenbaterainokoa den gure gaitasuna harremanetan garbi jarduteko, zenbaterainokoa den gure borroka, jokaera publikoa eta pribatua bereizten dituen eskizofreniarenak kolpe huts egin dezan eta gizartean hainbat baloreren alde egiten dugun borrokahorrek
|
gure baitan
ere eragina izan dezan. Ene iritziz, arestian aipatu dudana litzatekebidea gure eremuak lotzeko, gazteenak eta geureak, auzolan-sarean, eta hor ez gaituzteikurrinak eta ideiak bakarrik bilduko, esperientzia ezberdinen arabera elkarri zordiogun errespetuak eta askatasun beharrak baizik.
|
|
Hasteko, eta arestian adierazi dugunez, musika fenomeno oso konplexua da etaharen burutzapen akustikoa fenomenoaren ardatza baldin bada ere, hori ez da alderdiesanguratsuena2 Ekimen musikalean gauzatzen diren sentieren artean kode akustikoarekin erlazionatzen direnek osotasunaren zati bat osatzen dute beste batzuekin, kidetasun-sentimenduarekin erlazionatzen dena, alegia. Izan ere, adierazpen musikalbaten eraginpean hunkituak izateko, aldez aurretik baldintza egokiak sorraraztendituen kidetasun sozialaren sentimenak egon behar du
|
gure baitan
. Kontzertu bat, iaberdina da musikaren nolakotasuna?
|
|
Zeren mementuak eta mementuak baitaude bizitzan, eta neure oina untziaren gainean jarri nuenekoa izan zen haietarik bat. Zeren bizitzako anitz mementu, gehienak erran liteke, berdintsu eta orobatsu dira, egunorozkotasunaren kolorekoak eta, beraz, kolore umilekoak edo kolorerik gabekoak; guti batzuetan, ordea, lehertzen da denbora
|
gure baitan
, bolbora balitz bezala, eta bizitza ezin koloretsuago azaltzen zaigu, su-festa batean bezala. Eta, bizitzaren festan, esperantzaren urdinak eta odolaren gorriak hartzen gaituzte orduan, udazkenaren horiak eta udaberriaren berdeak, elurraren zuri beltzak eta doluaren beltz zuriak, koloreen kontzertu distiratsu bezain iheskorrean.
|
|
Eta zeren agortzen ahal dira gure asmoak eta gure ametsak, agortzen ahal zaizkigu urak eta eguzkiak, eta ahanzten ahal ditugu haiek guztiak, baina beti geratzen da
|
gure baitan
lur puska heze epel bat, non bizitza ez baita nehoiz agortzen... eta egun hartan ere, edo, gau hartan, hobeki, erori zen bertan amorioaren hazia eta loratu ziren ur eta eguzki ahantziak berriro.
|
|
Eta haren lepo luzeari so egin nion, eta zisne beltz bat iduritu zitzaidan, airos baino airosago... eta, neure zisne beltzari lepoan musu emaiten niola, elkar maitatu... eta munduko haize guztiak eta ur guztiak, su guztiak eta lur guztiak bat egin ziren eta bat izan ziren
|
gure baitan
.
|
|
Zeren gertaki bakoitzak gorputz bat baitu, baina baita arima bat ere, eta xehetasunak dira gorputza, eta aroma arima. Edo erran diezazuket ezen gertaki bakoitzari usain bat dariola, aroma bat,
|
gure baitan
errotzen den halako sentsazio berezi bat, eta aroma horren berreskuratu ahal izaitea edo hartarako gai izaitea dela enetzat funtsezkoena eta gorabehera ororen egia. Ordea, nola berreraiki aroma hori, xehetasunak guztiz oroitzen ez ditugunean eta gabeziak eta hutsuneak, ondorez, jauntzen zaizkigunean, halako tailuz, non hatsarreko xedea eta asmoa helezina eta beteezina gertatzen zaigun?
|
|
Zeren osasuna Jainkoaren eskuetan baitago, zalantzarik ez... baina ez ote dago gure eskuetan ere, eta ez ote ginateke, halatan, luzeago eta lasaiago biziko, baldin asmatzen ditugunak asmatuko ez bagenitu, beldurraren beldurrez? Eta ez ote da beldurra, ondorez,
|
gure baitan
bizi den munstro bat, lau humoreen iturrietarik osasuna atergabe eta etengabe hurrupatzen eta ebasten diguna?
|
|
Baina ez beti, zeren borondatearen eremuak ere bere mugak baititu eta, mugotarik harat, berriro nagusitzen baita naturaleza. Eta azaltzen eta azaleratzen dira orduan
|
gure baitan
luzaro ezkutaturik zeuden indarrak, eta uholde baten antzera amiltzen dira urak, eta hausten eta porrokatzen dira uhateak eta barraderak. Eta Mantillanako kondearen emaztearen kasuan ere horixe gertatu zen:
|
|
Eta arras beldurtu nintzen, pentsaturik frantsesen gaitza izan zitekeela, edo, bertzenaz, napolitarrena, zeren, erran komunak dioen bezala, zenbat buru, hainbat aburu, eta zeren eritasunaren eta gaitzaren itsusia ez baita nehoiz
|
gure baitan
sortzen eta errotzen baina etsaiarenean, eta hala gertatu zen bi mende lehenago ere, noiz eta Napolin frantsesen kontrako gerla piztu baitzen, eta noiz eta, haren ondorez, berretu, emendatu eta hedatu baitzen narrio eta arrazadura hura, erraiten zutelarik batzuek ezen soldadu frantsesen kulpa eta faltagatik izan zela, eta bertzeek napolitarrenagatik, ongi dakikezun bezala.
|
|
Eta hala, bada, nik neure burua zafratzen nuen, harik eta oinaze oinazetsu batean sartzen nintzen arte. Baina, nola oinazeak,
|
gure baitan
ezarri orduko eta gutaz jabetu orduko, estaltzen dituen eta isilarazten, bere boz mingarriarekin, bertze boz guztiak, eta nola, gisa berean, oinazearen boza ahultzen eta isiltzen den, oinazea arindu orduko, bertze boz guztien alde eta fabore, hala itzartzen eta mintzatzen zitzaizkidan betiko boz haiek azoteen eragina gozatu eta baretu orduko, eta hala jarraitzen zitzaizkien arrazoin berriei zahar...
|
|
Gaiak zirraragarriak ziren: " Zer egin dezaket nik hurkoaren alde?"," Alaitasuna
|
gure baitan
dago"," Errespeta nazazu, eta errespetatuko duzu zeure burua" eta abar. Gu, Ttipiren ikasbideei jarraikiz, horrelako mugidetarako arroztuak geunden jadanik, geure gisara ulerturiko materialismo historikoaren fabore.
|
|
Lasai sentitzen zen han, kalean ez bezala. Era berean, egun batez jakin zuen-gauza ba  tzuk berez jakiten dira, akaso betidanik egon direlako
|
gure baitan
, gordean edo lozorroan, une jakin batean azaleratzeko-ordu haiek guztiak ez zirela alferrekoak, egonean zerbait egiten ari zela, laster argituko zitzaion eginkizunen bat; eta beste egun batez, argi izpi gorrizta haien pean, whiskya lagun, Fontaine abizena heldu zitzaion belarrietara, blues sen  tsual batean bilduta;" ongi, Fontaine, ederki", eta, gorputza jiratu ere gabe, jakin zuen ... " kaixo, Rimouski, nola zu hemen, nork bidaltzen zaitu?", eta Rimouskik, era berean irribarretsu, baina Fontainen galdera erretorikoak entzun izan ez balitu bezala, maleta bat uzten dio barra gainean kontu handiz," bihar, gaueko hamarretan, 4 moilan, hitz egin bezala", eta lepoaldea estutu zion gero pixka bat, agur gisa segur aski, ez mehatxu gisa.
|
2001
|
|
Arestik gaur, poesia sozialak hainbeste lekurik ez duen garaian, poesiaren arrakastak berak gure artean beherakada handia (eta normala) jasan duen garaian, Arestik, diot, lekurik ba ote du
|
gure baitan
–
|
|
Demokraziatik urrun gaude. Badirudi demokrazia dela etsaiari exijitzen diogun zerbait,
|
gure baitan
baliorik ez duena.
|
|
Forma eta egitura literario berri bat egiten saiatu da egilea, bere hitzak erabiliz" abentura literario" berri bat. Ildo honetan, jarraian datozen puntuetan, nobela honek
|
gure baitan
sortu duen irakurketa argitzen saiatuko gara, abiapuntua goian esandakoa izango delarik: testu bakoitzak irakurle bat irudikatzen duela onartuz(" irakurle inplizituaz" hitz egiten digu Wolfgang Iser-ek6) nobela honen irakurlea nolakoa datekeen esaten saiatuko gara.
|
|
Elikagai horiek zuntz ugari edukitzeak betetze sentsazioa sortarazten du
|
gure baitan
, gehiegizko kargarik eransteke eta hestearen funtzionamendu ona laguntzen du, gainera.
|
|
Hizkuntzaren legeak eta ereduak, bide zuzenetik ibiliko bagara, ez du egon beharko
|
gure baitan
, nahierara alda dezagun, gugandik kanpo eta gure gainetik baizik. Izkribu-euskararen, euskara idatziaren ohiturak eta usadioak ongi finkatuak eta mugatuak zeuden punturik gehienetan, euskalki bakoitzaren barrenean behintzat, eta aski jokabide argia dugu haiei amore ematea, haiei lotzea eta obeditzea.
|
|
Arrazoimenak bere aberri segurua den esperientziaren irla txikia uzten du abentura bila joateko; hau da, txalupa hauskorrak eraikitzen ditu (printzipio transzendenteak) balizko mundu berri eta dotoreagoen bila abiatzeko. Ilusio transzendental hau arrazoimenaren emaitza da, eta beraz, ilusio gisa ezagut daiteke; baina ezin da ezabatu, arrazoimenak bere-berea baitu sistematikoa izateko eta edozein muga gainditzeko irrika hori, eta beraz," etsaia
|
gure baitan
bilatu behar dugu". Silogismoak (arrazoiketak) sofisma bihurtzen badira, arrazoimenaren sofismak dira eta ez ahoskatzen dituen gizakiarenak, norbaitek arrazoimenaren erabilera okerra egitean sortzen direnak.
|
2002
|
|
Luxemburg zein A. Kollontai iraultzaileenak, ideal iraultzaileaz mintzatzen zaizkigu, baina ideal hark, pertsonaia hauen kasuan, garaian indarrean zegoen ideologia iraultzailearekiko disidentzia argia markatzen zuen. Carlosen belaunaldiaren ilusio iraultzailea,
|
gure baitan
aurkitzen diren ilusio oro bezala, hizkuntzaren, fikzioen gainean eraikitako ilusioa da. Hizkuntz izakiak gara, baina, Carlosentzat, ideal horiek, ilusio horiek, ez dira nahikoak itsaso izoztuaren amets errepikakorra hausteko, eta alde horretatik urrun geratzen da Kafkak esandakotik, hots, liburuak gure itsaso izoztua hausten duen aizkora izan behar duela.
|
|
Artesi bat baitago
|
gure baitan
, kontzientzia urratuaren artesi sakona, eta ezin jasan askoren oinazea. Eta guzti horretatik erredimitu nahirik bizi baikara.
|
|
mundu denotatiboa eramango bailuke bere baitan, eta bigarren planoak. EE sistemak? mundu konnotatiboa sortuko bailuke
|
gure baitan
.
|
|
Inoiz, ordea, haien berriketarekin nekaturik, ibai aldera jiratu burua eta errotuluarekin egingo  genuen topo. Hura ikusteaz batera, Kafkaren izenak eta irudiak gorputz hartuko zuten
|
gure baitan
, eta ahaztuta geneukan idazlearen zenbait gauza gogoratuko genituen.
|
|
San Frantzisko atzean lagatzeak gogoa ilunduko zigula pentsatzen nuen, baina oker nengoen oso: goiz hartako eguraldi bikainak, itsasotik zekarren haize kresaltsuak, berriro bidean egoteak zorabio pozgarria sortzen zuen
|
gure baitan
. Pozik eta umoretsu geunden, bai.
|
|
Inpernua zirudin Gernika gureak gauaren ilunean. ¡ Bizi geran arte
|
gure baitan
izango dan irudi negargarri!
|
2003
|
|
Romain Garyk bere barruko alderdi batzuk azaltzen zituen eta Emile Ajarek beste batzuk. Horrek
|
gure baitan
pertsona bat baino gehiago bizi direla erakusten digu. Are gehiago esango nuke, gure izaera, dualista ez ezik anitza dela.
|
|
Eta aitortu, gure bizitzaren osagaietako bat direla ere aitortu beharko dugu; makurrena ez baita horrelakoak sentitzea,
|
gure baitan
txertaturik usteltzen uztea baizik, horien aurka erreakzionatzeko gauza ez garela.
|
|
hortxe sartzen da sexuaz dugun ezagutza, ez dezagun ahaztu: sexua ikasketa da, ezagutza enpirikoetan oinarritua dago eta
|
gure baitan
bizi da, jaio garenetik heriotzaraino.
|
|
Besteen sentimenduak ulertuko baditugu lehendabizi geureak ulertu beharko: nolako premia eta desioak ditugun, zerk, nork sortarazten du guregan halako edo bestelako sentimendua, emozioek nolako pentsamenduak sortarazten dizkiguten, horrek
|
gure baitan
nolako eragina duen, nolako ondorio eta erreakzioak izaten ditugun.
|
|
Fedearen eta Hizkuntzaren arteko harremanek
|
gure baitan
edo gutartean sortzen dituzten galdeei ihardestekotz, behar dugu beti gogoan eduki zer den fedea eta zer den hizkuntza, adimendua eta nahikundea, hots, gizakiaren izpiritu osoa hartzen duela fedeak, erran dugu haste-hastetik. Nola dezake ahantz bestalde Fedearen arduradunak, gizartearekin komunikatuz edo hizkuntzaren bitartez dela egituratzen nagusiki gure izpiritua?
|
|
Monika eta idazlea ez zirela beharbada maitale izatera iritsi pentsatu nuen, beharbada Monika bere itzal, aitorle edo oinordeko izan zitekeela soilik, sortzaile gehienek behar dutela adin batetik aurrera ispilu gisa erabiliko duten izakiren bat, beren gogora modelatu, debozioz zaindu eta mirespenez gurtuko duten norbait. Susmo batek
|
gure baitan
indar hartzen duenean ematen duen argiarekin irudikatu nuen idazlea zahartzaroan maitasun berri batek eman dezakeen –emango duen– bozkarioa eta tortura aldi berean gozatzen, bizitzaren azken txingarrak piztu dizkion ekaitzaren erdian orekari doi-doi eutsiz, neskaren edozein keinu edo imintzio ederretsiz, haren gaztetasunaz liluraturik (haurrek hunkitu egiten gaituzte, gaztetasunak lilur... Etxeko bakardadean ere irudikatu nuen, Monikaren nobela behin eta berriz irakurtzen gozamen likits eta gaixo antzeko batekin, bere aztarnak, aspaldi ereindako metaforaren baten zantzuak, maiz erabili izan duen esaldiren baten izpiak, neskari gau jakin batean kontatutako pasadizo baten errainuak lerro artean atzematean harro, ezpainetatik lerderik ez baina irribarre inozoa zeriola.
|
|
Hain urrun eta hain gertu. Guztiak
|
gure baitan
. Guztiak gure pusketa.
|
|
ez da kanpoko eragile gaizto batean bilatu behar erruduna, norbere barnean baizik. Gaitzaren bidez, Jainkoak bekatu egin dugula jakinarazten digu bere amaigabeko errukian; kontzientzi azterketa egin, gure gaitza eragin duen bekatu larria
|
gure baitan
aurkitu, aitortu, penitentzia egin, eta soilik orduan, garbiketa horren ondoren, izango dugu betiko bizitza dohatsurako bidea zabaldua.
|
|
–uholde, bat-bateko heriotza edo gerra batek?, gertakarien segida arrunta hausten duen ezustekoak, badu horrela bere logika, Elizako buruak baino ez badira izango ere garbi ulertzeko gai. Guri dagokigu, beraz, Jainkoa horrela haserretu duen gaizkiaren hazia
|
gure baitan
bilatzea, damutzea, aitortzea eta gure ohitura gaiztoa aldatzea. Edonola ere, behin gaizkia identifikatu ondoren, ulergarri, zentzudun egin ondoren?, terapia ere ezagutzen da.
|
|
Printzipio horiek bakar-bakarrik erlijioaren bidez zaizkigu ezagunak. Erlijioak, hala ere,
|
gure baitan
adierazten dizkigu eurok argi eta modu agerikoan, ezen gizabanakoak bazter uzten baditu, bere burua ere ez baitu ezagutzen. Zinez harrigarri da buru-iluntasun hori, gizakia printzipioen ezagupidetik kanpo uzten duena.
|
|
ez da geratzen
|
gure baitan
.
|
2004
|
|
Garai hauek aitzin, uste genuen euskara
|
gure baitan
genuela, eta alderdikerian, militar zein politikoan, denbora higatzen zutelarik militante gehienek, euskara instrumentu bat zen" norbere euliak besteen buztanez haizatzeko". Aipatu hupatze kualitatiboa ordura arteko" barne" gatazken gainditzearen ondorio (edo iturri) izan da, egia baita" mugimenduko" alderdien edo erakundeen arteko edo barneko gerlatxoek elkarren sudurren ausikitzera ohituak gintuztela, funtsezko debateen hazteko ordez… Eta behatzen badugu Lizarra-Garazi apurtuz geroztik den giroari, beharko genuke berriz haurkeria horietan higatu, gu ez bagara, gazte belaunaldi pare bat bederen!
|
|
Egun epel batean iritsi ginen Kirunako aireportura. Elurra urtzen ari zen zero gaineko tenperaturen ondorioz, «Asunto txarra izotz txalaparta egiteko!» pentsatu genuen
|
gure baitan
," Zer Laponia klase da hau", ondoren. Hori gutxi balitz, etxean elurra eta izotza kostalderaino jaitsiak ziren.
|
|
Bizitzako egokiera askok sentimendu eta emozioak pizten dituzte
|
gure baitan
.
|
|
Bizitzako egokiera askok sentimendu eta emozioak pizten dituzte
|
gure baitan
.
|
|
Errudun sentimenduak berebiziko eragina du
|
gure baitan
abandonatuak gertatzeko beldur garelako eta geure bizitzaz erantzutea galarazten digulako.
|
|
Gure pentsaeraren eta jardueraren artean zenbat eta tarte txikiagoa izan, eta gure arrazonamendua absolutuetatik, zurruntasunetatik eta perfekzioetatik zenbat eta urrutiago egon, orduan eta gutxiagotan sortuko da
|
gure baitan
errudun sentimendua.
|
|
Zer egin dezakegu motibazioa
|
gure baitan
eta gure seme-alabengan areagotzeko?
|
|
Hau da: zenbat eta kontzientzia zabalagoa, beste izakiak
|
gure baitan
sentituz, hainbat eta maitasun sakonagoa. Berdintsu, Eliadek (1987) sistematizaturikomaitasunen definizioetan, maitasunaren sakontasun gero eta handiagoak izakien edoinplikatuen osotasunerako bidaia dakar:
|
|
Maitatzen dugunean, izaki maitatua
|
gure baitan
sentitzen dugu, bitasun sentsaziorik gabe. Maitasunaren esentzia aztertzean esan dugun bezala, muturrekomaitasun-mailan, izaki guztiak sentituko ditugu gure baitan, bitasunik gabe; izadieta unibertso osoa sentituko dugu gure haragiaren eta gure adimenaren zati gisa.Eta hori da, hain zuzen ere, holograma optikoak maila material batean erakustenduen ezaugarria.
|
|
Maitatzen dugunean, izaki maitatua gure baitan sentitzen dugu, bitasun sentsaziorik gabe. Maitasunaren esentzia aztertzean esan dugun bezala, muturrekomaitasun-mailan, izaki guztiak sentituko ditugu
|
gure baitan
, bitasunik gabe; izadieta unibertso osoa sentituko dugu gure haragiaren eta gure adimenaren zati gisa.Eta hori da, hain zuzen ere, holograma optikoak maila material batean erakustenduen ezaugarria. Laserren bidez egindako objektu baten irudi tridimentsionala daholograma.
|
|
Jakitea oroimeneandatza. Hortaz,
|
gure baitan
egiazko iritzia dagoeia esan nahi du. sortu aitzinetiko iritzizuzena, aritnak ezagutzen zuena argia ikusirik. Alabaina, baiezta dezakegu geometriaz esaten dena bertuteaz ere esan daitekeela?
|
|
Zer jakincta zcrgatik edo zertako? Maitasunak objekturen bat behar du (ikus Lisis), bere helburuazerbait transzendentea da, hasieran
|
gure baitan
zegoena ia ikusi ezinik. Hura bilatzea egiabilatzea da.
|
|
Batean, enpirismoan (Thomas Hobbes, John Locke, George Berkeley, David Hume), errealitatearen azkenelementuak sentipenei heltzen zaizkien sentsazioen atomo enpirikoak dira. Bestean, razionalismoan (Rene Descartes, Banich Spinoza, Gottfried Wilhelm Leibniz), errealitatearen azken elementuak arrazoizkoak dira,
|
gure baitan
dauden jaiotzatiko ideiak. Enpirismoan oinarriak sentipen-datuak dira.
|
|
(...) Eta, azkenean, armada egonkorrak sortutako gastuak bakea gerra motz bat baino jasanezinagoa egiten duenez, hori da erasoen zioa(...). Horri zera gehitu behar zaio ezen jendea soldatapean edukitzeak, hil daitezen edo hil dezaten, esan nahi duela gizakia beste batek erabiltzen duela makina gisa —Estatuak—; ez datorrena bat
|
gure baitan
ditugun gizatasunaren eskubideekin.
|
|
Berarentzat erantzuna sinplea izango da, perfekzioarena ideia argia eta bereizia izango da eta horrekin nahikoa da. Dena dela, zaila da ulertzea hain argi eta bereizia den ideia, perfekzioarena, hain zuzen, hain zehaztasun, definigarritasun, gutxirekin agertzea gure adimenean eta suposatzea ez dela sortzen
|
gure baitan
akastunaren ideiarekin lotuta.
|
|
Jakineta uler-minak definitzen gaitu eta gizaki egiten. Zentzu-minak bizi gaitu, maite-minak
|
gure baitan
sortzetik beretik habia egiten duen bezala.
|
2005
|
|
Bere burua akabatu duen kristauari mende luzez eliza katolikoak ezarritako zigor beldurgarriak izango du zerikusirik horretan. Baina gizakiok noizbait
|
gure baitan
edo inguruan aurkitzen dugun gai nagusi hori-bizia eteteko unea iritsi dela erabakitzeko eskubidea-Paleolitikoan bezain bizirik dago gaur.
|
|
Gu ere ez. Bainan on liteke bi gogoeta egin ditzagun ikusteko zein litezkeen
|
gure baitan
erroak barna eginak dituzten sineste makurrak. Gure horretan sartzen dut neure burua, bixtan dena.
|
|
Epistolen eta ebanjelioaren arteko tartea Gilen xantreak bete zuen elgarren ogi zu zaitugu zu kantua aterpe bustiaren izkina orotara helarazten zuela dugun bihotzez bat egin... Entzun bai jauna
|
gure baitan
sar neurkatu zuen eztiki Graxik ezpainak doi-doia higituz, jendetza beha zegoela ohartzeke. Airea burrustan eskapatu zitzaion biriketarik.
|
|
Garabiak lurrera bota. Ze Coke haurrok ez genuen zertan jakin Andra Mari elizako ur bedeinkatuak zipriztinduko zuela azken branka, titanizatu zaigun hiria bezain gardena, tiranizatu diren zikoinak bezain hotza, dagoeneko ez baititugu ezagutzen, eta goiz batean jaikitzerako
|
gure baitan
galdetuko dugu inoiz garabirik egon den, zerk geldiarazten gaituen hemen.
|
2006
|
|
Interpretazio erabat subjektiboa izanik ere, zer aldarrikatu nahi dut adibide honekin? Etorkizunera begira, sormena eta kultura beti martxan egongo diren Kultur Zentro Garaikide orok izan dezala, baita ere, habientzako gunerik, hots, familia eta lagunarteko gunerik,
|
gure baitan
jira-biran aritzeko lekurik, barneko espazio kutun, goxo, lasai eta intimistarik.
|
|
Idazlearen zirrara
|
gure baitan
berritzea gure esku dago. Inor gutxik esango dizu hara inguratzeko, jeep izeneko hori ahazteko eta zeharkaldi ikusgarriak (kontagarriak) utzita basamortu menditsu honen atarian begira geratzeko, luzaro.
|
|
Hurrengo eguneko minek ere ez digute irribarrea ahotik kenduko. Irunera bueltatu eta galdera bakarra dugu
|
gure baitan
: hurrengo irteera noiz?
|
|
Jokaera horrez beste aldera, baliteke gainerakoekin erlazionatzeak
|
gure baitan
izua sorraraztea eta, ondorioz, jendetasunak agindutako lokarriak soilik agertzea, hori bai, geure intimitate-alor hori erakutsi gabe, geure burua den bezala agertu gabe.
|
|
Jaki goxo bat ikusi edo usaintzea eskuarki desira harrotzen du
|
gure baitan
baina, era berean, higuina ere sor diezaguke.
|
|
Hor, berriz, ene baitan bonba bat zartatu izan balitz bezala gertatu zen eta abantzu urtzen sentitu nintzen. Nanyren izpiritua harroan zen, misterioak ekaitz azkar bat eragiten zuen
|
gure baitan
. Berak ere nik bezalako ametsak egin behar zituen, berari ere milioika galdera etortzen zitzaizkion burura, baina bere kasuan sortzetik izan behar zen.
|
|
Harengana tiratzen ninduen zerbaitek eta min egiten zidan; maitasuna azkarragoa bazen ere, gorroto hautsiezin batek harengandik urruntzen ninduen. Bere begietan ber gauza gertatzen zitzaiola sumatu nuen eta horrek oraino gehiago sufriarazten zigun, elkartu nahi baikenuen ezer baino gehiago; baina
|
gure baitan
ziren etsaiek eta gure, self-control?-ak gelditzen gintuelako. Bagenekien hori guzia gelditzen ahal genuela eta nerabe arrunt batzuk bezala maitatu, baina ez genekien nola eta segundo bakoitza zailagoa zen.
|
|
Hezurretan gaude, min zaharren batek
|
gure baitan
|
2007
|
|
Ideologiaren gainean pertsonen arteko harremanek seinalatzen digute bidea. Hau da, pertsonek eta zirkunstantziek, eta aldian aldiko beharrek ideologiek baino gehiago eragiten dute
|
gure baitan
, antza.
|
|
Tentazioa izan ohi dugu geure kulturaren betierekotzat hartzen duguna aldaezintzat hartzeko, eta,
|
gure baitan
sinesten dugu (guk geure gogoan nahita hartu barik ere), aldaketa guztiak etortzen direla geure ‘izaera’ren aurka.
|
|
Tentazioa izan ohi dugu geure kulturaren betierekotzat hartzen duguna aldaezintzat hartzeko, eta,
|
gure baitan
sinesten dugu (guk geure gogoan nahita hartu barik ere), aldaketa guztiak etortzen direla geure ‘izaera’ren aurka. Horregatik, hemen esan nahi dut horixe dela modurik onena euskaltasuna hiltzeko.
|
|
Halaz ere, egunean zehar jasotako informazio guztien artxibatze logikoa lo gautzala antolatu eta finkatzen omen da
|
gure baitan
.
|
|
Arima, biziaren organoa bezala da eta biziaren iturria, kosmoarekin bat egiten dugun unea, naturaren eta arbasoen ahots isila
|
gure baitan
, damurik jada entzutea ezikasia edo itoa daukaguna mendebaleko gizarte modernoan, izpirituak, intelekto razionalistak, ahalmen intuitibo hori gure baitan suhila duelako.
|
|
Arima, biziaren organoa bezala da eta biziaren iturria, kosmoarekin bat egiten dugun unea, naturaren eta arbasoen ahots isila gure baitan, damurik jada entzutea ezikasia edo itoa daukaguna mendebaleko gizarte modernoan, izpirituak, intelekto razionalistak? ahalmen intuitibo hori
|
gure baitan
suhila duelako. Klages-en sisteman bi polo kontrarioak dira, alde batean arima/ bizia/ gorputza, hirurak bat, eta bestean izpiritua (filosofia tradizionaleko materia/ izpiritua dikotomiaren lekuan).
|
|
Eta guk
|
gure baitan
pentsatzen genuen: «Jakingo balute nola egiten dugun lan! Jakingo balute ez bati eta ez besteari ez zaiola gustatzen ateratzen duguna...». Beraz, zerbait ondo egiten ari garela dirudi.
|
|
Lehenbiziko inpresioek baldintzatuko dituzteondorengoak hartzeko bideak. Ezagutza-prozesuaren bitartez hartuko dugun oro, hasierakoaren konparazioan hartzen da eta sailkatzera doa
|
gure baitan
eratzen densarean emeki-emeki. Hortik dator lehenengo sentsazioen eta ezagutzen garrantzia.Lehenengo 5 urteak herri batean bizi ondoren, bizitza osorako gogorapena gordekoduzu.
|
|
Kontua ez da aspaldiko barnemuin baten berpizkundea, baizik eta egoera soziopolitiko batean, diskurtso batek eragindako autoezagutza eta ondorengo autogauzapena zein den. Alienazioari buruzko ulerkerapsikosozialaren arabera ez dago ezer
|
gure baitan
,, gure baita, hori harremanetanirudikatutako ekintza bihurkari baten (hizkuntz joko baten) objektibazioa besterikez delako.
|
|
Ikusmolde hark, edozein hizkuntza berdin dela uste dizu eta, beraz, denontzat hobe litzatekeela munduan hizkuntza bat bakarrarekin. Hori, hizkuntza zein errealitate den egiaz? «mundu bat, kanpoan ageri dena eta
|
gure baitan
aktibo diharduenaren artean, erdian dagoena»487, zipitzik ez dakien aurreiritziaren hutsa eta aburuaren motza baino ez bide da.
|
|
Erraiten du San Tomasek, eta frogatzen den gauza da, gure Jaungoikoak ereina eta landatua daukaLA
|
gure baitan
barrena, jakin behar diren gauzen jakiteko, eta egin behar direnen egiteko hazia eta landarea. (471 or.)
|
|
40 urtez Cara al Sol kantatu izanak bere zantzua utzi baitzigun barrenean, ez alferrik. Zegamako euskaldun frankista eta faxista baten doinuan kantatu izanagatik, agian
|
gure baitan
zantzu sakonagoa utzi zuena. Baina, zer jakin izan dugu guk gerlaz, eta nork zekien hori bera ere?
|
|
Asko dira pasadizoak. Vladimir ez dago, Vladimir
|
gure baitan
daramagu, gizotso Vladimir.
|
|
Francisco Franco gure herrian
|
gure baitan
baitago. Beti edo ia beti —onerako nahiz txarrerako— Don (fikziozko) bat izanagatik ere:
|
|
Eta baldintzatuta bizi izate horren ondorioz ez ote gara gero eta kontraesankorragoak bilakatzen ari. Ihes nahian —edota beharrean— eta ihesa ezin gauzaturik bizi gara, eta horren zama eta kontraesana daramagu
|
gure baitan
.
|
2008
|
|
Nazionalismoetan ere ageri da hori. Konfiantza gehiago behar dugu
|
gure baitan
" diosku Xabier Zabaltzak.
|
|
Izan ere, kontu hauetan irudia beti da akzidentea, eta izatea muina? eta muina ezerezetik hurbilago dago iruditik baino, ezer ez garela aitortzen dugun bakoitzean hutsune bat zabaltzen baita
|
gure baitan
, Jainkoak bere egonleku bihur dezakeena, bestela nekez. Baina Jainkoak akats bakoitzarentzako konponbide egokia eskaini zigun, eta hara zer bururatu zaidan ariketa gisa, gure bide espiritualean barrena aurrera egiteko asmotan:
|
|
Hori gogoan hartzen baduzu, osasunerako bidean jarriko zara, zaude ziur. Deabruaren egitekoetako bat gure burua nahastea baita, eta deabrua ez baitago kanpoan,
|
gure baitan
eta gure buruan baizik, aingeru guardakoa ere buruan daukagun bezala. Horregatik da, Millan, hain garrantzizkoa gidari espiritual argi bezain osasuntsu bat aurkitzea:
|
|
bestelakoak izatekotan, bestela pentsatu behar genuke, eta zer esanik ez hizkuntzaren arazoan. Hizkuntza bera baita besterengandik bereizi eta
|
gure baitan
batzen gaituen kohesio-elementu nagusietako bat. Hori eta horrenbestez, zergatik ez ezarri geure inperatibo teorikoa hementxe bertan:
|
|
Musika latino-a delakotik, musika mestizotik, AEBen eta Mexiko arteko mugaldeko musikatik, rumbatik, sonetik, musika afrikarretik, reggaetik, bluesetik, salsatik... hartzen dituzte osagaiak DePedroren doinuek, baina mestizaja hutsetik harago doaz. «Letrek zuzenean hitz egiten digute, munduan,
|
gure baitan
eta gure inguruan gertatzen denaz gogoeta egiteko gonbita dira, eta haiek interpretatzean sentimenduak, zirrara eta magia asko hautematen da», dio Gaztelupeko Hotsak disketxeak.
|
|
Lizarra-Garazi akordioa sinatu zenetik hamar urte igaro diren arren, hainbat golde igaro ondoren
|
gure baitan
jarraitzen du orduan landatu zen hazia. Ezin ahaztu, nolanahi ere, orduan esnatu zirela gure herriaren aurka, halaber, lege bidezko azpijokoaren deabru eta mamu guztiak.
|
|
Hori gogoan hartzen baduzu, osasunerako bidean jarriko zara, zaude ziur. Deabruaren egitekoetako bat gure burua nahastea baita, eta deabrua ez baitago kanpoan,
|
gure baitan
eta gure buruan baizik, aingeru guardakoa ere buruan daukagun bezala. Horregatik da, Millan, hain garrantzizkoa gidari espiritual argi bezain osasuntsu bat aurkitzea:
|
|
Edo gogoratu zer esaten zuen san Jeronimok, apaingarririk ederrena apaingarririk behar ez duena dela. Izan ere, kontu hauetan irudia beti da akzidentea, eta izatea muina... eta muina ezerezetik hurbilago dago iruditik baino, ezer ez garela aitortzen dugun bakoitzean hutsune bat zabaltzen baita
|
gure baitan
, Jainkoak bere egonleku bihur dezakeena, bestela nekez. Baina Jainkoak akats bakoitzarentzako konponbide egokia eskaini zigun, eta hara zer bururatu zaidan ariketa gisa, gure bide espiritualean barrena aurrera egiteko asmotan:
|
|
(...) Gure erantzuna, beste hitz batzuetan, ez da anbibalentea baizik eta masokista. Eta gozamen penatu hori oholtzan dauden pertsonaiekin identifikatzetik datorkigunez, sadikoa ere bada,
|
gure baitan
luzatzeko modu bakarra gehiago sufri dezaten baita. Haiek oinazetan ikusteak haien pairamena gugan sentiarazten digu, hura sentituz gozatzen dugu, eta, ondorioz, atsekabe handi eta luzeagoan iraunarazi nahi ditugu.
|
|
Nik bestera esango nuke: abereetan gauza batzuen beldurra egongo da, baina
|
gure baitan
Gauza Baten beldurra dagoela iruditzen zait, zer den ez dakigun gauza edo ideia baten beldurra. (Batzuek" heriotza" deitzen diote; nik ez dakit oraintxe nola deitu).
|
|
Agerian ikusi nahi ezkutuan zegoena. Geroztik maiz jo dugu liburuetara ezdakitzer des-kubritzera, eta hor esango nuke aspaldiko mutikoskor hura biziberritzen dela
|
gure baitan
, munduaren titi-ipurdiekin bat egin nahirik eta ezinik.
|
|
[Abraham
|
gure baitan
I.] Abraham jainko-beldurtia bere seme maite Isaaki lepoa mozteko prest mendi-gain batean. Ipuin zaharra.
|
|
[Abraham
|
gure baitan
II.] Batzuek ez diote barkatzen eguraldiari eguraldi txarra, ezta beren gorputzari ere gorputzaldi txarra, baina berek onetsitako erakunderen bati, edo gehiagori, dena barkatzen diete, diotena diotela eta dagitena dagitela. Horra" abrahamkia" deitzen dudan giza subespeziea.
|
|
Konturatzen garelarik bat ez dela hoberena eta ez dela hobea, adibidez, bi, hiru, hamazazpi, baterez edo auskalozenbat baino, aise urtzen dira
|
gure baitan
erlijioa, jakintza, izena, unibertsoa, itzala, hizkuntza arautua, amodio arautuagoa, ofizioa, ideologia eta dena. Batik-bat, dena; dena izan nahi duen dena.
|
|
Askapen nazionala pare bat hilabeteko kontua izan liteke
|
gure baitan
: naziotik, nazioetatik, nazio guztietatik askatzea, alegia.
|
|
Talde horretaz oroitzapen zoragarria atxikiko dugu
|
gure baitan
, kantuen edertasunarekin batera baitzen ere bihotzaren mintzoa, emazte horiek helarazi digutena; eta nonbait beren herrian bizi duten gerlaren ondoko aztarnak bizi-bizian baldin bazeuden ere oraino, zoriontsu joan dira Euskal Herritik. Badugu denek besteengandik zer ikastekorik!
|
|
Gotzon Garate izan zen horietariko bat, eta Iñaki Uriarte lagun mina, eta Joxemi Zumalabe adiskide eta maisua, eta Andolin Eguzkitza ahantzezina. Beraiekin batera gure zerbait joan egin dela nozitzen dugu
|
gure baitan
, baina, aldi berean, euren zatiren bat gugan gelditu dela sumatzen dugu, gu bizi artean bizirik iraungo dutela, gu garena izateko eurak izan zirelako, izan. Gugan zaudete, Joxemi, Iñaki, Andolin, Gotzon, betiko.
|
|
|
gure baitan
gatibatzen diren lekuetan.
|
|
Tatuaia bat gehiago
|
gure baitan
,
|