2000
|
|
Ez da bulego handia, hori dela eta, ekitaldiak burutzeko Oxford Houseko areto eta gelak erabiltzen dituzte. Iaztik euskal
|
etxeen
sare ofizialaren partaide dira, eta horrek Eusko Jaurlaritzaren diru laguntza jasotzea bermatu die. Euskal elkarteko kideen arabera, laguntza hori egoitza finkoa izateko eta euskara klaseen iraupena ziurtatzeko lagungarria izan zaie.
|
|
Karrantzako arkitektura herritarrak, batez ere XVIII. mendetik XIX. mendearen erdialdea bitartean eraikitako baserriek, Kantabriako
|
etxeen
antzeko ezaugarriak ditu: bi solairuko etxea, aurrealdean teilatu hegal horizontala eta
|
|
Oro har, Karrantzako
|
etxeen
arkitekturan, Kantabriako ezaugarri gehiago aurki daitezke Euskal Herrikoak baino; berezitasun hau karrantzarrek kantabriarrekin izan duten harreman estuaren adierazletzat har daiteke.
|
|
Egia da, lehen egunetan, ikustaldiren bat egin nuela hiriko inmobiliarietan. Egia ere bai, begiak noizbait pausatu nituela alokatzeko
|
etxeen
iragarkien egunkariko orrietan. Alabaina, luze gabe nekatu nintzen, eta halako zenbateko bat ordaintzeko proposamena egin nion, gela sari.
|
|
Bilboko kaleetan bueltaka, pentsatzekoa zenez, gauza asko gertatu zitzaion harrigarri Lauaxetari: jendearen emana oro har(" beredin notin", Lauaxetaren garai bateko idazkeran), jende askoren janzkera, sakelako telefonoak, bikote gazte askoren libertinaje lotsagabea, trafikoko argiak,
|
etxeen
pilaketa basati eta itogarria, Salbeko zubi erraldoia, Guggenheim Bilbao Museoa, panel publizitario erraldoi eta koloretsuak, El Corte Inglés, San Francisco kaleko prostitutak eta trabestiak, inguru hartako beltzen ugaritasuna... Telebista ere orduantxe deskubritu zuen, harrituta, Lauaxetak, Zazpi Kaleetako taberna batera mokadu bat egitera sarturik.
|
2001
|
|
OFF... Garai hartan arkitektoek harreta berezia jarri zuten
|
etxeen
barrualdeetan eta argi naturala aprobetxatzeko asmoz, leiho handiko gelak diseinatu zituzten.
|
|
Bidaiaren arazoak konpontzen espezializaturiko aseguru
|
etxeen
eskaintzetan ez dituzte asegururik gabe uzten gatazkak, ezegonkortasun politikoa edo delinkuentzia maila handia bizi duten herrialdetarako egiten diren bidaiak.
|
|
Ordainpeko telebista Espainiako
|
etxeen
%80ra iritsiko da 2010ean, eta telebista digitalaren proiekzioari buruz Multimedia Korporazioak egindako azterketa baten arabera, pantailaren aurrean jartzeko denboraren %33 izango da. Lanaren arabera, aldi horretan telebista digitala izango da etxeko kontsumorako plataforma nagusia, bai ikus entzunezko edukietan, bai zerbitzu gehigarrietan.
|
|
Lanaren arabera, aldi horretan telebista digitala izango da etxeko kontsumorako plataforma nagusia, bai ikus entzunezko edukietan, bai zerbitzu gehigarrietan. Azterlan horretan, irabazle izango den telebista banaketari buruzko galdera bat egiten da (satelitea, lurrekoa, kablea), eta Espainian Estatu Batuek markatutako ereduari jarraituko zaion galdetzen da; izan ere, ordainpeko telebistak
|
etxeen
%78 hartzen du, eta kablea bakarrik iristen da 68,4 milioira. Azken urteotan, ordea, satelite bidezko telebista gero eta gehiago erabiltzen da Estatu Batuetako merkatuan, eta datozen bi urteetan asko haziko dela espero da.
|
|
Arazo horiek konpontzeko, txostenak hainbat soluzio eskaintzen ditu, hala nola tarifa nahikoak aplikatzea eta ezbeharrak egoki kudeatzea, iruzurraren aurkako neurriak ezartzea, hala nola sektorearen datu fitxategiak erabiltzea. Bestalde, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) egindako azterlan baten arabera, aseguru
|
etxeen
erdiak baino gehiagok 2 urte baino gutxiagoko gidabaimena duten 25 urtetik beherako pertsonei aseguratzeko joera dute, eta hori egiten dutenek oso baldintza murriztaileak dituzte. Gainera, kontsultatutako hiru konpainiek ez zuten onartu 5 edo 6 urtetik gorako ibilgailu bat arrisku orotarako babestea; autoak zortzi urte baino gehiago baditu, berriz, sei aseguru etxe dira uko egiten dutenak, eta hamar urte baino gehiago baditu, bederatzi dira nahi ez dutenak.
|
|
Espainian, kalkuluen arabera, 4.256.000 etxek dute ordenagailu bat, eta ia %50ek Interneterako sarbidea dute, Komunikabideen Azterketa Orokorraren arabera. Azken urtean,
|
etxeen
erdietan, batez ere ohiko telefono linearen bidez sartu da. Zazpi milioi pertsona inguru bizi dira ziberetxe horietan.
|
|
Eraikin berriak, hodeiak urratzeko moduko, fantasma erraldoi zigortuen gelditasunarekin. Gogoratuko duzu Guayaquil herri anfibioa dela eta
|
etxeen
oinarriak lokatzezkoak dituela, eta berriro adituko duzu turuta, eta transatlantikoren bat izango da.
|
|
Eta han arkeologoen moduan hasiko zarete antigoaleko hiri hori aztertzen. Mamu hiria izango da, inoiz benetako auzoa izandakoa,
|
etxeen
oinarriak altzairuzkoak, zorua eta barruko hormak zurezkoak izango dira, baina isolatzaile termikoz eta aluminio xaflez babestuak.
|
|
Amonekin batera iloba asko joan dira. Eta, janariak, edateko ura, irrati bidezko komunikazioa,
|
etxeen
mantentzea, eta abar behar dutenez, horrek guztiak gaur egun helduak diren seme alaben joan etorriak ere ekarri ditu.
|
|
Urrabia itsasoa zen eta bere etxearen behealdea ere hartua zuen. Han eta hemen ebatsi zituenak ageri ziren azalean, bere kabiara zeramatzala, uraren zurrunbiloetan preso,
|
etxeen
paretekin edo elkarren kontra joka. Zubiko Bentara begiratu zuen.
|
|
Oinez abiatu nintzen, presarik gabe. Euri langar setatia
|
etxeen
grisari atxiki ostean beheraka irristatzen zen usteldura erauzi ezinik. Kale baten erdian gelditu eta gorantz begiratu nuen burua bustia sentitu arte.
|
2002
|
|
Herri guztietako udalek ez dute graffitienganako errezelo eta mesfidantza. Ermuan, adibidez, zikin samar dauden eskola eta
|
etxeen
hormak graffitiez apaintzea erabaki du Udalak. Hala ere, graffitiak baino muralak egiten dituela dio «Lex»ek.
|
|
Bide bikoitzeko kasuan, plataformaren zabalera sei metro eta erdikoa da. Tranbiaren katenaria bere ibilbideko
|
etxeen
aurrealdeei, farolei, eta horretarako diseinaturiko euskarriei eutsita joango da. Katenaria, 12 milimetrotako diametroa duen kable batez osatzen da.
|
|
Bentaren ondoko larrean bizikletak utzi eta eskuinaldera jo dugu, hamaika urratsetara bigarren eraikin multzoa dago, Erdi Arokoa. Eliza izan ziren bi hormatzar erdi eroriak, eta horien gibelean
|
etxeen
arrastoak, duela hogei urte, etxe horien indusketan eman genuen denbora gehien.
|
|
Etxea izan zen egitura baten barnean nago. Aztarna gutxi horietan,
|
etxeen
egitura azaleratzea indusketa zuzendariaren helburu bakarra. Haizeak eta urak lan egin dute azken urteotan.
|
|
Stavanger hiria Norvegiako fiordoe n hegoaldean dago. 1125 urtean sortua, hainbat sute izan zituen, eta betiko galdu zen hiriguneko egurrezko
|
etxeen
altxor bikain a. Portutik urrunen dagoen Gamle Stavanger auzoko 173 etxeak bakarrik libratu ziren suteetatik. XVIII. mendean eraiki zituzten, populazioaren gorakadari erantzuteko.
|
|
Adibide gisa, Zuberoan bigarren etxebizitzek
|
etxeen
%13, 2 ordezkatzen dute: Larraineko herrian ia erdia (%44, 9) eta Santa Grazin %26, 4.
|
|
Baina honek ez zuen dena azaltzen.Emakumeek ere osatzen zuten gizarte hura. Emakumeek,
|
etxeen
parte izateagatik, zenbait jarduera espazio zituzten, ordura arte imajinatzen ez genituenak. Horrekpentsarazi zigun, ikerketa historikoetan generoaren perspektiba erabiltzeko egondaitekeen zailtasunaz.
|
|
Burutzen ari garen ikerketa proiektuaren helburua, emakume kapareek Gipuzkoako
|
etxeen
gobernuan zer eginkizun zuten ezagutzea da: oeconomicaren barnean emakume haiei emandako funtzioak, betetzen zituzten jarduera espazioak, zeukaten autoritate eta botere espazioa zein zen, autoritate eta jarduera espaziohori nola erabiltzen zuten, eta, izatekotan, egoera hori posible egiten zuen gizartekonfigurazioa zein zen ulertzea2 Ikerketa hau, noizbait gure tesia izango den esperantzarekin, Jose Antonio Marin Paredes irakaslearen zuzendaritzapean burutzenari gara.
|
|
Izan ere, behar beharrezkoa da gizarte konfigurazio hura ezagutzea, bere baitan emakumeak zuen eginkizuna zein zen ulertzeko.Are gehiago, ezin da emakume kapareen jokaera ulertu, bere gizartearen baitanaztertzen ez bada. Gipuzkoako
|
etxeen
gobernuan emakumeek zuten zereginaz, zertaz ari gara, bada. Ezkontzaren bitartez bideratzen ziren etxe ezberdinenarteko harremanetan zeukaten garrantziaz; etxeen ondarearen transmisioanjokatzen zuten paperaz, bai ondasunak jasotzerakoan, dotearen bitartez, adibidez, bai ondasun horiek uzteko zeukaten ahalmena erabiltzerakoan ere; beren seme alaben gain zeukaten autoritateaz; leinuen ondarearen eguneroko kudeaketanzuten eginkizunaz.
|
|
Gipuzkoako etxeen gobernuan emakumeek zuten zereginaz, zertaz ari gara, bada? Ezkontzaren bitartez bideratzen ziren etxe ezberdinenarteko harremanetan zeukaten garrantziaz;
|
etxeen
ondarearen transmisioanjokatzen zuten paperaz, bai ondasunak jasotzerakoan, dotearen bitartez, adibidez, bai ondasun horiek uzteko zeukaten ahalmena erabiltzerakoan ere; beren seme alaben gain zeukaten autoritateaz; leinuen ondarearen eguneroko kudeaketanzuten eginkizunaz. Azken finean, oeconomicaren teoriak etxearen gobernua delakokontzeptuaren barnean azaltzen zituen esparru horietan guztietan zeukaten presentziaz4 Eta hau guztia zuzenki erlazionaturik dago gipuzkoar estamentu kaparearenantolamenduarekin.
|
|
Dokumentazioak berak eraman gaitu horrelakoikerketa metodoa aukeratzera. Mikrohistoria ez da historia lokala, baizik eta, mikrokasu baten aukeraketaren bitartez, analisi zehatz eta sakonagoa posibleegiten duen analisi eskala14 Leinuen barruan emakumeek zuten zeregina erasakonean ulertzeko,
|
etxeen
egunerokotasunean betetzen zituzten eginkizunenaztarnak jarraitzeko, etxeen eta haien parte ziren emakumeen harreman munduaberregiteko, beharrezkoa da eskala txikiago batean lan egitea, dokumentazioaribeharrezko galderak egin ahal izateko, eta beharrezko sakontasunarekin egunerokoharreman munduak eta funtzionamenduak berregiteko. Erantzunak zailago aurkidaitezke eskala orokor batean egindako lan batean.
|
|
Dokumentazioak berak eraman gaitu horrelakoikerketa metodoa aukeratzera. Mikrohistoria ez da historia lokala, baizik eta, mikrokasu baten aukeraketaren bitartez, analisi zehatz eta sakonagoa posibleegiten duen analisi eskala14 Leinuen barruan emakumeek zuten zeregina erasakonean ulertzeko, etxeen egunerokotasunean betetzen zituzten eginkizunenaztarnak jarraitzeko,
|
etxeen
eta haien parte ziren emakumeen harreman munduaberregiteko, beharrezkoa da eskala txikiago batean lan egitea, dokumentazioaribeharrezko galderak egin ahal izateko, eta beharrezko sakontasunarekin egunerokoharreman munduak eta funtzionamenduak berregiteko. Erantzunak zailago aurkidaitezke eskala orokor batean egindako lan batean.
|
|
funtsezkoakizan ziren: ezkontzen bitartez lortzen ziren harremanetan;
|
etxeen
eguneroko kudeaketan; maiorazkoak sortzean beren ondareak senarrarenarekin bat egitean; alargun, tutore eta kuradore gisa beren seme alaben gain zeukaten autoritatearengatik; azken finean, etxeko andere modura zuten eginkizunagatik.
|
|
Jakina, publizitatearen agindua ez da prentsara mugatzen. Telebistetan eta irratietan, publizitate
|
etxeen
boterea handia da programa osoak erosi eta babesten dituztelako. Programa horiek barik telebistek eta irratiek ezin izango zuketen aurrera egin.
|
|
Eroslea hurbiltzen denean, gura lukeen etxe hori salduta dagoela esan eta ordezkoren bat aurkezten diote. Ezkontza agentzietan sarritan aurkezten dira berez existitzen ez diren pertsonaiak; eta,
|
etxeen
kasuaren antzera, ordezkoekin egin behar aurrera.
|
|
Espainiako kontsumitzaileak nahiago du altzari tradizionalak eta zur naturalezko altzariak erosi, Europako" kit" altzarien eta kalitate apalagoko altzarien joeren aldean. Etxebizitzaren ekipamenduari dagokionez, Espainiako
|
etxeen
%50ek mikrouhinak eta kafe makina elektrikoa dituzte; %30ek bitrozeramika eta ontzi garbigailua, eta Espainiako %80k lau elementu horietako bat erosteko asmoa dute hurrengo erosketan. Etorkizuna Hurrengo urteetarako, kontsumitzaileek onartzen dute bidaietarako, oporretarako eta aisia eta kultura jardueretarako aurrekontua handitzea dutela helburu.
|
|
Instalazio elektriko ez seguruetatik eratorritako istripuak prebeni daitezke Instalazio Elektrikoak Berrikusteko Plataformak (PRIE) egindako Dokumentu Teknikoaren ondorio nagusietako bat da instalazio elektriko guztiak aldizka berrikustea. Dokumentu horren arabera, Espainiako
|
etxeen
%68k kableatu sistemak dituzte, sekzio desegokiekin, %69k korronte hartune ez seguruak dituzte, ia laurdenak ez du lur sarerik eta bi herenek baino gehiagok instalazio elektriko akastunak dituzte. Egoera hori areagotu egiten da 1975 baino lehen eraikitako etxebizitzetan.
|
|
Teresa Antón GKE horretako lehendakariak azaldu zuenez, etxebizitza berriek lurrikara baten ondoren beren etxea mantentzeko aukera emango diete nekazariei, burdinaz eta zementuz eginda baitaude, eta material horiek malgutasun handiagoa ematen diete mugimendu sismiko bortitzak jasaten dituzten eraikinei. Oraingoz, “Terra Pacíficok” elkarteak finantzatu du San Salvador hiriburuaren iparraldean dagoen Nueva Concepción Chalatenangoko landa eremuko lehen bost
|
etxeen
eraikuntza. Etxebizitza horiek komuna, sukaldea eta gelak dituzte, bi altueratan banatuak, latorrizko etxeek ez bezala, non maizterrek jan, lo egin eta gela bakar batean garbitzen baitziren.
|
|
Etxebizitza eta tituluek, 1985etik 2000ra bitartean, familia tipoaren jabetza balioaren %80 izatetik %80 izatera igaro zirenek, Espainian izan zuten aipatutako aldiko prezio igoerarik handiena, Funcasek argitaratutako eta José Manuel Naredo eta Óscar Arotz irakasleek egindako «El balance de la economía española()» Etxeko ondarearen balioa nabarmen handitu da, baina ez jabetza kopurua handitu delako, ez eta lehendik daudenen prezioa handitu delako ere. Fenomeno hori 1995 eta 2000 bitartean gertatu zen bereziki,
|
etxeen
eta ekintzen prezioak neurriz kanpo hazi zirelako. 1995ean, Espainiako ondare garbiak urte hartan izan zuen igoeraren% 52 ondasunen balio handitzeek baino ez zuten azaldu; kontzeptu horrek 2000 urtean ondarearen balio gehitzearen% 80 ere eragin zuen.
|
|
Doug Aghassi Zementuzko hormek, oro har, zikinkeria handia atxikitzen dute, eta zenbat eta zimurtsuagoa izan akabera. Kanpoaldeko gainazaletan ikus daiteke hori, batez ere alboetan eta
|
etxeen
edo eraikinen hondoetan, denbora batez garbitu gabe eta nabarmen iluntzen baitira. Garbiketa prozesua ez da konplexua, baina batzuetan denbora eta ahalegin handia eska dezake.
|
|
Espainiako leku askotan, etxebizitzen hormak kareztatu egiten dira. Herrialdearen hegoaldeko" herri zuriei" beren
|
etxeen
fatxaden koloretik deitzen zaie, hain zuzen ere. Zona hauetan duen ospea, eguzki erradiazioa islatzean, kolore zuriak hormek bero energia gutxiago xurgatzea lortzen duelako da, eta, beraz, etxeen barrualdeak freskoagoak dira.
|
|
Herrialdearen hegoaldeko" herri zuriei" beren etxeen fatxaden koloretik deitzen zaie, hain zuzen ere. Zona hauetan duen ospea, eguzki erradiazioa islatzean, kolore zuriak hormek bero energia gutxiago xurgatzea lortzen duelako da, eta, beraz,
|
etxeen
barrualdeak freskoagoak dira. Hala ere, zuria kolore nagusia izan arren, etxebizitza baten fatxada beste tonu batean jar daiteke.
|
|
gailf548 Landare berriak erosteko unerik onena udaberria da. Baieztapen hori ez da espezie guztietara egokitzen, baina bai, oro har, lorategi, terraza eta
|
etxeen
barrualdeetarako hitz egiten denean. Udaberrian ateratzen dira ale asko loteria alditik (jarduera fisikoaren hazkundea eta garapena eteten diren fasea), eta komeni da indarberritze une hori aprobetxatzea espazio berri batera egokitzeko.
|
|
suteak, ur hausturak, lapurretak, ispiluen hausturak, kalte estetikoak… Arrisku horiek konpainiek aplikatzen dituzten estalduren araberakoak izango dira, eta horiek kontratuaren baldintzetan jasoko dira. Hala ere, gutxi dira kontratatu duten polizaren baldintzak irakurri dituztenak, eta horrek gatazkak sortu ditu aseguru
|
etxeen
eta arrisku anitzeko polizaren titularren artean. Izan ere, aseguru mota honek Aseguruen Zuzendaritza Nagusian jasotako erreklamazioen herena eragiten du.
|
|
Espainiako
|
etxeen
herenak eragozpenak ditu etxebizitzen barruan nahiz kanpoan sortutako zaratengatik. Hori konpontzeko, joan den urtearen amaieran onetsitako Zarataren aurkako Babeserako Oinarrizko Dokumentuak eskatzen diren isolamendu mailak handitzen ditu, eta maila horiek egungoak baino hiru aldiz handiagoak izan dute.
|
|
Aseguruen Konpentsazio Partzuergoak aseguru
|
etxeen
datuak biltzen ditu eta Trafikoarekin alderatzen ditu, asegururik gabeko ibilgailuen zirkulazioa kontrolatzeko.
|
|
Espainiako
|
etxeen
%30ek baimendutako baino kutsatzaile maila handiagoko ura kontsumitzen dute, OCUren arabera
|
|
Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) azterlan baten emaitzak aurkeztu ditu gaur. Azterlan horrek frogatzen du Espainiako
|
etxeen
%30ek baimendutako baino kutsatzaile maila handiagoko ura kontsumitzen dutela. Lan hori erakundeko teknikariek egin zuten, kontsumorako uren araudi berria indarrean sartu zenean, zeinak kutsatzaile kimiko berrien kontrola sartzen baitu, hala nola trihalometanoena.
|
|
% 18rentzat, aurrez prestatutako platerak azkar, erraz eta erraz konpontzen dira arazoa. Faktore horiek azaltzen dute pizza hoztuak izan duen gorakada, lau urtean ia
|
etxeen
erdietan hozkailuan sartzea lortu baitu, edo familien herenak erosi dituen jateko prest dauden entsaladetan. Gaur egun, Espainiako etxeen %60 baino gehiago hiru lagunek osatzen dute, eta heren bat baino ez lau kidek edo gehiagok.
|
|
Faktore horiek azaltzen dute pizza hoztuak izan duen gorakada, lau urtean ia etxeen erdietan hozkailuan sartzea lortu baitu, edo familien herenak erosi dituen jateko prest dauden entsaladetan. Gaur egun, Espainiako
|
etxeen
%60 baino gehiago hiru lagunek osatzen dute, eta heren bat baino ez lau kidek edo gehiagok. Hori dela eta, formatu txikiagoak bilatu behar dira janaria hondatu ez dadin.
|
|
Nolanahi ere, Espainian, Estatu Batuetan eta beste herrialde batzuetan ez bezala, ez dago oso zabalduta iragazkiak erabiltzea adin txikikoak Sareko eduki jakin batzuetara sartzea eragozteko. Interneterako sarbidea duten Espainiako
|
etxeen
%5ek bakarrik erabiltzen dituzte iragazki horiek; ACPIren datuen arabera, estatubatuarren %45ek.
|
|
Haize epelak astindu zuen batean, Josu R k marra beltz ba  tzuk atzeman zituen zapi zuriaren zabalean, eta pausoa azkartu zuen, haren parera inguratzeko. Zapia baranda batetik zintzilikaturik zegoen,
|
etxeen
lerroak arku bat beherantz egiten zuen alderdian, supermerkatu baten gaineko aldean, eta marra beltzak haizea eta oihalaren arteko tirabiren mende alfabetoko letra solte batzuk osatuz zihoazen haren begietan. Josu R k hotzikara moduko dardarizo bat sentitu zuen.
|
|
New Yorken ogibidea duen lagun ugarik hemen du bizilekua:
|
etxeen
alokairua New Yorkeko erdigunean baino dezente merkeagoa da, eta hurbil antzean dago (metroz ordu erdira edo). Hori da, adibidez, Gaizkaren kasua:
|
|
Izan ere, gertakari batzuek agerian utzi dute, nahiz eta euskararen egoera soziolinguistikoa kezkagarria izan, euskara gizarteratzen zein instituzionalizatzen ari dela. Hor dira adierazle gisa inkesta soziolinguistikoen emaitzak, hizkuntza politikaren eraikuntza, euskarazko irakaskuntzaren garapena ala herriko
|
etxeen
konpromisoa.
|
|
Zigor
|
etxeen
administrazioaren inguruan jaso ohi diren iritziak bateratzea eta adostea ez da, noski, batere samurra, gizabanako bakoitzak, zein den bere disposizio hasierakoa, nondik datorren eta zein helburu duen, zorroztasunzein induljentzia neurri desberdin eta kontraesankorrak proposatzen baititu. Zenbaitek ahaztu egiten du egindako okerrengatik atxiloturik dagoen presoa ere, beste edozein gizaki bezala, izaki sentibera dela; beste hainbatek, berriz, ez du ikusi nahi preso horien egoera zigortuta dagoenarena dela; batzuek presoen miseriak leuntzen lagunduko lukeen edozein gozabideri muzin egin nahi izaten diote, eta beste askok aldiz zigor etxeetan ezinbestekoak diren diziplina neurrien balio eta gizatasun eza aldarrikatzen dute.
|
|
Toki gehienetan hormak eta zutabeak bakarrik gelditzen ziren. Harrizko
|
etxeen
kanposantua ematen zuen. Egun eguzkitsu batean ateratakoa zen argazkia, harriak itzala hedatzen baitzuen kaleetara.
|
2003
|
|
Eta horiek lurpean sakonago daudenez, gaineko geruzetan dagoen guztia korrika eta presaka aztarrikatzen dute lapurrek. Berdin zaie horma zahar,
|
etxeen
zimentazio edo milaka urteko kanaleak suntsiarazten badira.
|
|
Hala ere, alde handiak omen daude inmigratu duten garaiaren arabera, eta lehenengo belaunaldikoen artean %66ak baldin badaki euskaraz, laugarren belaunaldikoen artean %0, 8ak baino ez du euskara erabiltzen. Bere aldetik, North American Basque Organization euskal
|
etxeen
elkarteak ere ikerketa bat abiatu du eta ikerketa horren orain arteko ondorioak (ez dute amaitu) ere antzekoak dira: euskal estatubatuar gehienak euskaldun sentitzen dira, baina %7ak bakarrik daki euskaraz.
|
|
Atseden etxe bat zuen, eta medikuntza karrera amaitu aurretik bertan izan nintzen bi denboralditxotan. Handik ekarri nuen atseden
|
etxeen
ideia.
|
|
Aurrera begiratu zuen. Dekoratu antza zeukan
|
etxeen
multzo ilunak bete gabeko ametsez zipriztindutako ortzi beltza zorrotz mozten zuen, mitologiako liburu batetik ateratako izaki bakarra ziruditen bat egindako gorputzen aurrean. Baina izaki haren buru bakarrak aurrera egiteko asmorik ez zuen agertu.
|
|
Zerbitzu honen prezioa, gure herrialdean batez beste 243 eurokoa, oso oso aldakorra da leku batetik bestera: Murtzian kontsultatutako ehorzketa
|
etxeen
batez bestekoa 370 eurokoa zen, eta Kantabrian, berriz, 64 euro kosta da batez beste.
|
|
Azkenik, zoritxarrez, esan beharra dago oso zaila dela ehorzketa
|
etxeen
prezioen eta zerbitzuen arteko alderaketak egitea, horietako askok ez dutelako informazioa ematearen aldeko jarrerarik, edo oso modu ilunean ematen dutelako, beren tarifen barruan sartzen diren kontzeptuak zehaztu gabe.
|
|
Bestela esanda, beste sektore batzuetan hain finkatuta dagoen prezioen lehia eta gardentasuna ez da oraindik ehorzketa
|
etxeen
zerbitzura iritsi, eta egoera hori kaltegarria da kontsumitzaileentzat, hileta bat kontratatzen dutenean ezin dutelako merkatuak eskaintzen dizkion aukera desberdinetan konparatu eta jakinaren gainean aukeratu.
|
|
Aztertutako 100
|
etxeen
batez bestekoa 5,67 euro da, eta horrek erakusten du agiriaren salneurria handitu egiten dela baldin eta zerbitzu pribatuetara jotzen badugu.
|
|
arabera, hamabost urtetik hogeita bost urtera arteko gazteen %75ek pegatina paparrean edo besoan zeraman92 Aldizkari horrek toki berezia eskaini zion gaiari urte osoan zehar eta Euskal Unibertsitatearen oinarrien artean ikastolak eta Udako Euskal Unibertsitatea kokatu zituen. Azken horrek «Diru
|
etxeen
, industrien eta aberatsen diru-laguntza behar du orain. Eta egiteko ordua etortzen zaionean ikasleen eta irakasleen arreta»93 1976ko martxoan bildu zen. Interprofesionalen Batzarra?
|
|
Indizeek ere hilabete bat gehiago iraun zuten (irailetik aurrera) diruaren balio ofizialaren azpitik (Europako Banku Zentralak oraingoz %2, 75ean finkatu du), eta horrek Ekonomia eta Diru Batasunaren (EDU) barruko kanbio tasak berriro jaistea ekar lezake, %0, 5era arte jaitsiz eta udatik gertu. Egoera horretan, adituek uste dute
|
etxeen
prezioak, gelditu ordez, bere eskaladari eustea, azken urtean baino nabarmenago bada ere. Etxebizitzagatik ordaindu beharreko kopuruak biztanleriaren ehuneko handi batentzat ia debekagarriak diren arren, hipoteketan ordaindu beharreko interes tasak murrizteak ahalegin ekonomikoa hain azkar ez hazten laguntzen du.
|
|
– Aseguratutako balioa: aseguru
|
etxeen
ondorioetarako. – Kontabilitate balioa:
|
|
Ura, lehentasun nagusia.Orain, adituen iritziz, herritarrek edateko ura eskuragarri izan dezaten bermatzea da lehentasun nagusietako bat. Horregatik, ura drainatzeko sare nazional osoa lehenbailehen ikuskatzea eta konpontzea gomendatzen dute, nahiz eta Irakiako
|
etxeen
%46k baino gutxiagok gerraren aurretik ur korrontea bazeukan. Are larriagoa da herrialdeko ura tratatzeko instalazioen %70ek ez dutela funtzionatzen 1991ko bonbardaketetatik.
|
|
2002ko azken hiruhilekoaren proportzio bera da, baina 3,2 puntu igo da duela urtebete egindako kontsultarekin alderatuta. Autonomia erkidegoka, ‘estuguneak’ dituzten
|
etxeen
ehunekoa hamarretik zazpi inguru da Andaluzian, Kanarietan eta Murtzian, eta aurrerapen nabarmenak izan ditu Balearretan, Valentziako Erkidegoan eta Madrilen. Kopuru osoetan, etxeko kontsumoaren gastua %2, 9 hazi zen urtarriletik martxora, nahiz eta igoera horren zati handi bat inflazioak jan zuen.
|
|
Zehazki, familien guztizko kopuruak %1 egin zuen gora etxean kontsumitutako elikagai, edari eta tabakoaren ordainketak, eta gainerako gastuak murriztu zituen. Klima ekonomikoa Familien Aurrekontuei buruzko Inkestak
|
etxeen
pultsua hartzen du hiruhilero, ekonomiaren martxaz duten pertzepzioa neurtzeko. 2003ko lehen hilabeteetan, kontsulta horretan erabilitako adierazle guztiek okerrera egin zuten, aurreko urtearekin alderatuta, baina hobera egin zuten.
|
|
2003ko lehen hilabeteetan, kontsulta horretan erabilitako adierazle guztiek okerrera egin zuten, aurreko urtearekin alderatuta, baina hobera egin zuten. Erantzunen arabera,
|
etxeen
%55ek zailtasunak izaten jarraitzen du hilaren bukaerara iristeko, 2002ko urritik abendura bitarteko proportzio berean, baina hamabi hilabete lehenago baino 3,2 puntu gehiago. Urte honen hasieran, etxeen %36k aitortu zuen dirua aurrezteko erabil zezakeela (aurreko hamabi hilabeteetan baino 1,2 puntu gutxiago), eta aurreko hiruhilekoan baino sei hamarren gehiago.
|
|
Erantzunen arabera, etxeen %55ek zailtasunak izaten jarraitzen du hilaren bukaerara iristeko, 2002ko urritik abendura bitarteko proportzio berean, baina hamabi hilabete lehenago baino 3,2 puntu gehiago. Urte honen hasieran,
|
etxeen
%36k aitortu zuen dirua aurrezteko erabil zezakeela (aurreko hamabi hilabeteetan baino 1,2 puntu gutxiago), eta aurreko hiruhilekoan baino sei hamarren gehiago. Gaztela eta Leonen hobekuntza nabariak daude:
|
|
Nafarroa, Gaztela eta Leon eta Euskal Autonomia Erkidegoa dira gastuak egitearen alde dauden familia gehien dituzten autonomia erkidegoak. Kanariar Uharteetan, Galizian eta Madrilen, berriz, uneko egokitasunean konfiantza gutxi duten
|
etxeen
ehuneko handienak daude.
|
|
Gainera, hiri handietan bizi diren espainiarren %13k kanpoko laguntza kontratatua dute etxeko lanak egiteko. Demoscopiak Ajax-entzat egindako azterlan baten arabera, 18 eta 65 urte bitarteko 503 emakumeren artean, hamar emakumetik seik onartzen dute emakumeak direla, bai etxekoandreak, bai ez, etxeko lanez pertsonalki arduratzen direnak, eta
|
etxeen
%14tan dira lan horiek. Hala ere, adin batetik bestera alde handiak daude:
|
|
Puno eta Arequipa eskualdeek galera handiak izan dituzte jada aziendan eta nekazaritzan. Gainera,
|
etxeen
eta ikastetxeen erorketak dozenaka kaltetu utzi ditu, eta inkomunikatuta daude, energia elektrikorik eta telefonorik gabe, dio Gurutze Gorriak. Joan den astean Alejandro Toledo presidentearen Gobernuak, herrialdearen hegoaldeko zortzi probintziak astintzen dituen hotz boladari aurre egiteko, premiazko laguntza eskatu zuen, eta berehala erantzun du Haurrentzako Nazio Batuen Funtsak (Unicef).
|
|
Sozietate tasatzaileen azterketek erakusten dutenez, 2003ko bigarren hiruhilekoan etxebizitzen kostuaren igoera pixka bat txikiagoa izan zen(% 3,8) lehenengoarena baino(% 4,6). Inork ez daki zer gertatuko den
|
etxeen
igoerarekin, batez ere zifra makroekonomikoen (inflazio handiegiak eskaera geldiaraziko luke), familien errenta errealaren (urteko lehen hiruhilekoan %13, 5eko zorpetzea izango luke) eta interes tasen bilakaeraren arabera (epe ertainean %2 inguruko beherapena izango lukete udazkenean). Badirudi hipoteka merkatuak hogeita hamar egun eskasean aldatu duela joera, baina hurrengo hilabeteetan baieztatuko den ikusteko dago.
|
|
Faktore horiek guztiak eraikuntzan islatzen dira, epe laburrean espero zen doikuntza hasiko baita, administrazio publikoek obra zibilean egindako gastu efektibo txikiagoaren eta etxebizitza eskariaren presioaren murrizketa erlatiboaren ondorioz. Hain zuzen, haren datuen arabera, etxebizitza berrien salmenta erritmoa bederatzi hilabetetik 14ra luzatu da 2003ko martxora arte, lan bat amaitzeko kalkulatutako epetik oso gertu (18 hilabete), eta horrek “eraikuntzen hasierako erritmoa gelditzera behartuko luke, salgai dauden
|
etxeen
stockari eusteko”. Portaera horrek, BBVAko adituen arabera, higiezinen sustapena “geldiaraziko” du 2003ko bigarren erdian, eta horrek, era berean, 460.000 etxe ingurura arte hasitako etxeen kopurua motelduko du, hau da, iaz baino %10 gutxiago.
|
|
Hain zuzen, haren datuen arabera, etxebizitza berrien salmenta erritmoa bederatzi hilabetetik 14ra luzatu da 2003ko martxora arte, lan bat amaitzeko kalkulatutako epetik oso gertu (18 hilabete), eta horrek “eraikuntzen hasierako erritmoa gelditzera behartuko luke, salgai dauden etxeen stockari eusteko”. Portaera horrek, BBVAko adituen arabera, higiezinen sustapena “geldiaraziko” du 2003ko bigarren erdian, eta horrek, era berean, 460.000 etxe ingurura arte hasitako
|
etxeen
kopurua motelduko du, hau da, iaz baino %10 gutxiago. Iragarpen horren arabera, etxebizitza baten irisgarritasun ratioaren narriadurak azken urteetan “eskariaren hazkundea mugatu egingo du, eta eskaintzaren moderazioa erraztuko du; izan ere, eskaintza ia gelditu egingo da 2004an, hipoteka finantzaketaren kostuak 2000z geroztik lehenengo aldiz handituko diren ingurune batean, erreferentzia tasen gorakadarekin”.
|
|
Musika, erosketen %31rekin, Espainiako internautek erosten duten produktu nagusia da, ondoren ikuskizunetarako sarrerak (%30) eta finantza produktuak (%25). Etxeetan Internet sartzeko ehunekoei dagokienez, Katalunia eta Euskal Autonomia Erkidegoa dira Sarera konektatutako
|
etxeen
% 27,1, eta Madril, berriz,% 27 Gaztela Mantxa (%14, 6) eta Extremadura (%15, 6) dira etxe bakoitzeko konexio gutxien dituzten bi erkidegoak. Guztira, SGAEk adierazten du Espainiak 12 milioi pertsona dituela etxetik Interneterako sarbidearekin.
|
|
Eurobank enpresa sare bat da, eta ordainketa etendura eskatu du finantza erakundeak izan dezakeen ondare desfaseagatik “ezkutuko porrota” saihesteko, Banku, Kutxa eta Aseguru
|
etxeen
Erabiltzaileen Elkartearen arabera (Adikae). Atzo, bilera bat egin zuen Bartzelonan, eta ehun bat pertsonak parte hartu zuten.
|
|
Beste estatu batzuetan, hala nola Italian (%8, 8), edo Estatu Batuetan (%5, 6), etxebizitzak ere nabarmen egin du gora. 1995etik, merkatu britainiarrean, nederlandarrean edo espainiarrean,
|
etxeen
prezioa bikoiztu baino gehiago egin da, eta Irlandan, esaterako, igoera %245ekoa da. Alemanian, berriz, bi hiruhilekotan jarraian behera egin ondoren atzeraldian sartu zen teknikoki, eta etxebizitzaren prezioak %3, 5 jaitsi dira.
|
|
Telekomunikazio Merkatuaren Batzordeak urteko bigarren hiruhilekoan egindako txosten baten arabera, telefonia mugikorra Espainiako
|
etxeen
%74, 1ean dago, eta telefonia finkoa, berriz, %90, 2 da. Azterketaren arabera, biztanleen %49k bakarrik erabiltzen du telefono mugikorra etxean, eta ehuneko hori egonkor mantentzen da aurreko hiruhilekoekiko.
|
|
Kooperatibismoari buruzko VII. Jardunaldian ateratako ondorioen arabera, “bistan da administrazioek alde batera utzi dutela dagokien eginkizuna”, “konformatzen” direlako babes ofizialeko etxebizitzetarako nahitaezko ehuneko batzuk ezarri direlako “dauden tresnak baino askoz ere betearazpen eta kontrol tresna sendoagoak eta eraginkorragoak sortu” beharrean; izan ere, horiek ez dute zigortzen espekulazio xedeetarako lurzorua “atxikitzea”, onura berrien zain. Hala ere, Rajoyk adierazi zuen
|
etxeen
prezioak igotzearen eragile nagusia “eskari kolosal” bat dagoela, eta finantza erakundeek ordaintzeko erraztasun handiak dituztela. Izan ere, haien ustez, hipoteka kredituen errekor guztiak “leundu” egin dira.
|
|
Ospitaleratu beharreko dirusarreren %10 sendagaiak behar ez bezala erabiltzearen ondorio da, Osasun eta Kontsumo Ministerioak atzo jakinarazi zituen datuen arabera, botikak zentzuz erabiltzearen aldeko kanpaina aurkeztu baitzen. Izan ere, Osasun Sailak dio Espainiako
|
etxeen
% 42k gutxienez antibiotiko bat duten familia botikinak dituela. Gainera, errezeta behar duten botiken %6 gabe saltzen dira.
|
|
Bizi diren etxebizitza erosteagatik (“nagusitzat” jotzen dena) ordaindu gabeko ordainketak dituzten Espainiako familiak 3.253.710 milioi dira, 2001eko erroldaren datuen arabera, eta horien kopurua %77, 5 igo da hamar urtean, aurreko erroldan 1.833.256 milioira mugatzen baitziren. “Hipotekatutako”
|
etxeen
proportzioa %15, 6tik %22, 8ra igo da. Horrekin batera, etxebizitza baten jabe diren familien ehunekoa jaitsi egin da:
|
|
– Subjektiboki, gutxiago “izatearen” sentsazioa sortuko litzateke, eta horrek kontsumoaren atzerapena ekar lezake, eta, hala, ekonomia osoak atzeraldia izango luke. . Printzipioz,
|
etxeen
prezioak jaisteak ez dio hipotekaren ordainketari eragin behar, baldin eta lan faktorea egonkor mantentzen bada, diru sarreren iturria baita maileguen kuotak ordaintzeari lotutako elementu nagusia. Baina ekonomia uzkurtzen bada, langabezia ere handitu daiteke eta arazoak sor daitezke.
|
|
6.500 milioi euroko kalteak eragin zituzten, eta, gainera, 650.000 etxe inguru suntsitu zituzten. Aseguru
|
etxeen
galerei dagokienez, Estatu Batuetako erdi mendebaldea joan den apirilean eta maiatzean jo zuten tornadoek izan zuten galerarik handiena, 2.450 milioi euroko kostuarekin. Milanen bildutako aditu batzuen iritziz, giza galera eta galera material handienak arrisku naturalen eraginpean dauden herrietan eta hirietan biztanleria kontzentratzearen ondorioz ere azal daitezke.
|
|
Etxebizitzen jabeek atzo errua jarri zioten Justiziaren atzerapenari, alokairuko etxebizitzak merkatura gutxi ateratzearen errua; izan ere, errentari berankor bat kanporatzeko beharrezkoak diren izapide juridikoen gehiegizko iraupena eta kostua balizko errentariak “beldurtzen” dituzte. Hala ere, Administrazioak uste du, Prozedura Zibilari buruzko Legean (PZL) beste erreforma bat egin ondoren, etxegabetzeak gehienez ere bi hilabetera murriztuz gero, errentan hartutako
|
etxeen
parkea 1991koarekin parekatuko dela, hau da, etxebizitza guztien %15arekin. Finken Administratzaileen Elkargoen Kontseilu Nagusiak Madrilen antolatu zuen etxebizitzari eta haren sistema juridikoari buruzko azterketa egun batean, bizilagun komunitateetako ordezkariek beren etxeak errentan ematerakoan segurtasun handiagoa eskainiko dieten lege erreforma berriak sartzeko beharra azaldu zuten.
|
|
Ildo horretatik, proposatu zen etxebizitza epaitegiak sortzea, mota horretako auziak modu esklusiboan izapidetzen dituztenak eta «eternatzea» eragozten dutenak; horrez gain, pizgarriak ematea alokairuko etxebizitza publikoen parkeak sortzea sustatzen duten udalei, eta laguntzak ematea higiezinak zaharberritzen dituzten erakundeei, ondoren alokairuan merkaturatzeko. Hala ere, jabe polemikoenen proposamena hutsik zeuden
|
etxeen
zerga zigorra izan zen, ondasun higiezinen gaineko zergaren (OHZ) bidez zergapetuko baitziren, haiek merkatura ateratzeko. Egia esan, formula aspalditik erabiltzen dute hainbat probintziatan, baina emaitzak ez dira berdinak izan.
|
|
Lan horren arabera, emantzipazio tasa handienak Balearretan eta Katalunian daude, soldata altuagoak dituztelako, eta Valentzian eta Extremaduran, berriz, etxebizitzaren prezio merkearen truke. Madrilen eta Euskal Herrian, ordea, lan baldintza egokiek ez dute lortzen etxebizitzaren prezio altuari aurre egitea, ez eta Kantabrian, Asturiasen eta Galizian ere, non arazoa lan egoera zaila baita,
|
etxeen
prezio apala dela eta. Halaber, FUCIk adierazi du etxebizitzak% 10 garestiagoak direla emakumeentzat, gizonek baino soldata txikiagoak jasotzen baitituzte (2.000 euro gutxiago urtean).
|
|
–Orain hiru urte hementxe egin genuen maitasuna –esan zuen eta izutu egin nintzen pitin bat, ezinezkoa iruditu baitzitzaidan han, Donibaneko portuaren bistan eta Ziburuko
|
etxeen
ikusmiran egun argitan maitasuna egin izana, baina Monikak elkarrekin bizitzera eraman gintuen bidaia hura pausoz pauso errepikatzeko erabakia hartu zuela zirudien. Esku batetik indarrean hartu eta itsasoaren erasoei aurre egiteko pilaturik zeuden harritzar kubiko horitako baten kontra ipini ninduen erdi etzanik eta, nire izterraren gainean jarririk, dozena bat kolpe bortitz eta lehorrekin iritsi zen atseginaren gailurrera belarria miazkatzen uztea beste inolako laguntzarik gabe.
|
|
Bonbak zerutik erortzen ari zirela atera omen ziren biak, gainean zutenarekin, ihesi. Argazki zahar eta filmetan ikusi ohi diren gisan, buru makur korrika,
|
etxeen
babesa bilatuz eta aldika zerura begiratuz igaro omen zituzten herriko kale bakanak eta, mendian gora muino batera iritsi zirelarik, atseden hartzera geratu eta suaren mende zegoen herriari begira negar egin omen zuen amak. Aita frontera joana zen.
|
|
Aberria eta atzerria, bidaia eta kanpamendua, espazioa eta sentimendua, lagunak eta isolamendua... " Eguzkia joan da
|
etxeen
atzekaldetik, itzala zubian. Ez dago adixkiderik, jende arrotza bakarrik antzinako lekuetan.
|
|
Gutierrezek gogoratzen digunez: " gutxi dira Internet bidez irrati
|
etxeen
ohiko programaziotik kanpo aurki daitezkeen saioak. Irrati gehienek eskaintzen dituzten saioak, aurretik eman direnak edo zuzenekoak izaten dira gehienetan eta, bestetan, artxiboko ahotsak entzun eta grabatzeko aukera eskaintzen dute.
|
|
Eta garaia litzateke FORTAn egiten diren lanez aparte (espainieraz), Kataluniako ereduari berriro ere jarraiki —laurogei film egiten dira telebistarako urtero katalanez, TV3en babespean—, gure artean ere telebistarako filmak egiten hasteko. Bide horretatik, zinemarako filmak egiteko abiapuntu bezala izanik, lana eta babesa emango litzaieke hemengo euskal produ kzioetxeei, are gehiago Euskal Telebistan kanpoko produkzio
|
etxeen
lanak hobesten hasi diren garai hauetan. Koloka larrian dago hemengo zinema industria, eta sinestezina da Eusko Jaurlaritzaren eta EITBren zalantzarik gabeko laguntza ez jasotzea.
|
|
Ematen du euskal editorialgintzak espainiar argital
|
etxeen
eredua jarraitzen duela. Jakina da eredu honek gorakada nagusia titulu berritan funtsatzen duela.
|
2004
|
|
Baina hiritar arruntak ere ez dira atzean geratu eta diskoetxe eta zinema produkzio
|
etxeen
ekintzen aurrean, kontraekintzak antolatu dituzte. Adibidez, www.sendthemback.org web gunearen bitartez MP3 musika artxiboak beren jabeei itzultzeko kanpaina bat jarri zuten martxan.
|
|
Adinduak
|
etxeen
buru
|
|
Alokairuan hartu nuen gelak horman zuen posterrean" Helsinki, mila aurpegiko hiria" jartzen zuen ingelesez, noski, eta
|
etxeen
atarietan agertzen diren eskulturazko aurpegien berri ematen zuen. Mendearen hasieran arkitektura zibil berezia asmatu zuten finlandiarrek, eta Erdi Aroko legendak kontuan hartuz hango pertsonaiak zizelkatu zituzten etxeetan:
|
|
Bego horretan. Jerusalemen euskal
|
etxeen
berri eman eta partaideei gonbit egingo diezula esan duzu, ezagut ditzaten...
|
|
Areago:
|
etxeen
izenak ere aldatu egiten dituzte ekidazuarrek. Usategiri Lejarrene esaten diote (Lejarra Errementaria bizi izan zelako han lehenago);" Gure kabi" herriko taberna zaharrari, Batzoki (bizkaitarren batzartokia izan zelako lehenago);" Peluquería Chomin" i Zorriztone (jabearen ezizena Zorrizto delako).
|
|
Espainiako estatuan energi sektorearen liberalizazioa gertatu zenetik urte eta erdi igaro den arren, energi enpresa hornitzailea hautatzeko aukeraz baliatu den portzentajea, hau da, elektrizitate hornitzailea aldatu duten bakarrak
|
etxeen
%2 baino ez da izan; gas naturala zuten etxe eta dendetako bezeroen artean, %12k soilik egin du aldaketa
|
|
Espainiako estatuan energi sektorearen liberalizazioa gertatu zenetik urte eta erdi igaro den arren, energi enpresa hornitzailea hautatzeko aukeraz baliatu den portzentajea, hau da, elektrizitate hornitzailea aldatu duten bakarrak
|
etxeen
%2 baino ez da izan; gas naturala zuten etxe eta dendetako bezeroen artean, %12k soilik egin du aldaketa.
|
|
Ke detektagailua daukaten
|
etxeen
kopurua %25 inguru dabil Espainian, AEBetan portzentaje hori %93 delarik
|