|
2000
|
|
|
Ez saiatu haren bila joaten, lo baitago", mezu bera, lehenbiziko galderaz eta hondarreko jakingarriaz arinduta. Giltzak ezin erabili —belarri barnean txistu egiten zidaten oraino egunbete lehenago nire andreak ate horretaz haraindi erran itsuskeria guztiek—, papera ate azpiko zirritutik bulkatu nuen
|
etxe
barnera.
|
|
|
Gauza intimoekin jarraituz, nekez imajina dezake inork Dabidek zein gustukoa duen txiza komunontzian eserita egitea... Egia da
|
etxe
barnean gure txepel  keria ezin argiago azaltzen dela, baina egia da, halaber, beste umore mota bat, beste bihurrikeria puntu bat ere askatzen dugula beharbada hori guztia ongien jaso  tzen duen hitza konplizitatea da, eta hori etxean uzten dugula kalerako atea zeharkatzen dugun une beretik. Nahi bezain ongi azaltzen ez dakidan hori guztia oroitu eta pentsatu dut Adela eta Luis komunetik irten eta, azken honek, belarrira honela xuxurlatu didan arte:
|
|
|
ITURRIOTZ, Iñaki Arantzazu Euskalerri" Arantzazu" poeman. 4 zk. (1957), 62 Villasante (Aita Luis): " ’Nere izena zan Plorentxi’ Angeles Sorazu’ren bizitza". 15 zk. (1961), 60 Atomuaren
|
etxe
barnea. 16 zk. (1964), 11 Parkeko euripean. 17 zk. (1964), 18 Parkeko euripean. 21 zk. (1966), 34
|
|
|
ITURRIOTZ, Iñaki Atomuaren
|
etxe
barnea. 16 zk. (1964), 11
|
|
2001
|
|
|
Orain ez dut lagunik egin nahi. Eta ama kanpoan dagoenean, ez diot uzten inori ere
|
etxe
barnean sartzen.
|
|
|
Baina euskara eta euskal kultura ez dira uharte, irautekotan Europan eta Europarekin iraungo dute.
|
Etxe
barnean egindakoak ezin du etxean soilik gelditu: " denontzat sortzen dugu edo ez dugu inorentzat sortzen", dio Mitxelenak, bere euskalduntasunaren talaia Europara begira baitzegoen.
|
|
2002
|
|
|
Gizarte estamental eta korporatibo batean, gizabanakoen posizioa eta haienpribilegio eta betebeharrak, bere indibidualtasunaren baitan baino gehiago, taldearekiko definitzen ziren. Emakumeek ere etxeko partaide modura eta taldeareninteresen arabera ikusten zuten definiturik beren tokia
|
etxearen
barne gobernuaneta hierarkian. Zentzu honetan, badirudi, generoa, gizonezkoa ala emakumezkoaizatea?
|
|
|
ahaide hurbilen bazkaritara baizik ez da joaten eta
|
etxeko
barne gelan baizik ez da jezartzen, hau da, gynaekonitis izenekoan; bertora ez da inor sartzen ahaide hurbila izan ezik. Honez gero, baina, liburuaren luzeerak ez du aukerarik ematen gehiago luzatzeko, ezta hasiera emandakoak azaltzeko garaiak ere.
|
|
|
Alde batetik, inork ere ez duelako gustuz onartzen agian bere etxea ez duela behar lukeen bezain txukun eta garbi, beti bai baita norbait zure balizko gardentasuna urdekeria apurño batekin lizuntzen duena. Bestetik, gainerako etxeekin gertatzen ez den bezala, etxe honen inguruak garbitzaileez beterik daudelako, euskaraz ez dakiten garbitzaileez, denak barrandari lanetan, beti adi nor dabilen hor,
|
etxe
barnean, kiratsa lurrin bihurtu nahian isats eta garbikari guztiak hartu eta etxea behin betikoz garbitu eta ikuztera sartzeko prest daudenak. Hobe, hobe kontu hauetan ere lauhazka ibiltzea, jendea, kanpokoa nahiz barnekoa, erraz samurtzen delako.
|
|
2003
|
|
|
|
Etxe
barnean, ordenagailu pertsonala, hizketaldi arrunta.
|
|
|
Hona hiru erabiltzaileek egin zuten beste proba subjektibo bat:
|
etxe
barnean (estaldura on eta txarrarekin) eta kanpoan (estaldura txarrarekin bakarrik) soinuaren kalitatea baloratu zuten: Philips (4,7 puntu, 5ekiko) lagina izan zen hiru egoeretan kalitate hoberena erakutsi zuena; ondotik Overtech (4,5 puntu) zetorkion.
|
|
2004
|
|
|
Etxean usain goxoa jartzeko, askotan erabiltzen ditugu intsentsua, Armeniako papera, kandela usaintsuak, perfume sintetikoen difusoreak, eta abar, baina jakin ez dakiguna da molekula kantzerigenoak edota potentzialki kantzerigenoak ari garela
|
etxe
barnean askatzen. Hauxe diote Europako hainbat kontsumitzaile elkartekoek eta batez ere Frantziako UFC Que Choisir delakoek.
|
|
|
Autoa Weberrenaren aldameneko etxearen parean gelditua zen. Hotzak uzkurturiko agure bat atera eta, txori jauzitxo batzuk emanda,
|
etxe
barnera sartu zen.
|
|
2005
|
|
|
Gero jin da telebista, eta horiek guziak frantsesez ziren. Beraz, frantsesa sartu da, ez bakarrik kanpoan, baina
|
etxe
barne guzietan, sukaldeetan, eta hor zer gertatu da. Lehen, jaten zelarik, jendea mintzo zen, euskaraz mintzo zen, aldiz, telebista hor izan delarik denak jaten eta mutu.
|
|
|
Publizitateak beste ezerk baino hobeto islatzen du mendebaldeko gizarte aberatsen izaera. Komunikabideek gure
|
etxe
barneraino sartzeko gaitasuna izan duten heinean, iragarkiak gure bizitzako eremu guztietan hedatu dira (Hamelink, 1994). Iragarkiz jositako hesiak gure hirietako eta auzoetako kaleen dekorazio arrunta bihurtu dira, albistegien erdian edozein motatako produktuen mezuak ugaritu zaizkigu, tarrilean, egunero 5.364; horrenbestez, urte batetik bestera 550 ira eta ohikoa da kirolarien jantzietan iragarkiak ikustea (Klein, 2001).
|
|
|
–Behar bezala inausiko zara, zure beharren arabera, bai tamaina, bai forma, bai aleak zein eremutara eraman nahi dituzun kontrolatzeko, batez ere zuhaitzen adarrak. –Babestu lorategiko eremu jakin batzuk animalietatik,
|
etxekoak
barne, batez ere atsedenguneetatik edo igerilekutik hurbil daudenak. –Eguraldiak eta urtaroak berezkoak dituzten gaixotasunak saihesteko behar diren produktu kimikoekin lainoztatu.
|
|
|
Zakurrak esnatu ninduen goizean goiz. Bere lehen gaua zen
|
etxe
barnean eta begiak ireki nituenean han ikusi nuen, atearen aurka bermatutako aulkiarekin borrokan, intzirika. Kanpora irteten utzi nuen eta, bere eginbehar fisiologikoak bide ondoko madariondoaren kontra egiten zituen bitartean, sukaldera joan eta hozkailua ireki nuen.
|
|
|
Beste aukera guztiak baztertu ondoren, argi nuen orria
|
etxe
barnean egon behar zela. Goitik behera miatu nituen autoaren maletegian nituen bi kaxa paperak, eta han ez zegoen ezer konprometigarririk inorentzat.
|
|
|
ohe azpiak, kriseiluak, aulki barneak.
|
Etxe
barnean freskoago zegoen arren, lanak izerditan jarri ninduen eta hozkailura zuzendu nintzen. Coca cola light bat hartu eta hura edaten ari nintzela, gutxien espero zuten tokian ezkutatuko zuela otu zitzaidan.
|
|
|
Autotik jaisten nintzen eta, bere ondotik igarotzean, eskuarekin laztan bat egiten nion buru gainean; berak une batez burua jiratu eta, eskua miazkatzen ahalegindu arren, berehala itzultzen zen lehengo posiziora, erne autotik beste norbait jaitsiko ote zen. Handik minutu batzuetara,
|
etxe
barnetik haren urratsak aditzen nituen, etxean baimenduta zituen tokietatik ibiltzen, norbaiten bila balebil bezala.
|
|
|
Hilkia tanpez erortzera utzi zuen eta, gorpuak kutxaren zola jo zuenean, izugarriko azantza hauteman zen bildutasunak kateztatzen zuen gelan. Seinanen hezurrak entzun ziren haltsarretan txertatzen, geldotasunaren oreka inarrosiz, jasanezinezko hats hiroa
|
etxe
barnean berriz barreiatzen zela. Ganbararen bakean otoitzean zeudenak tarrapataka jalgi ziren birikak kanpoko aire sanoz betetzearren.
|
|
|
Hantxe bizi duk jaun hori. Eskulturak ere ageri dituk haren lorategian eta,
|
etxe
barnean sekula izan ez banaiz ere, inguruetako arte bildumarik ederrenetakoa omen zaukak. Iruñean ere ez omen zagok halakorik.
|
|
2006
|
|
|
Haurrak eta jana: zailtasunak eta konponbideak
|
etxe
barnean eta kanpoan
|
|
|
bere edertasun osoan! Bere
|
etxe
barnea bizpahiru salatan zatitua zen, segur aski Paten ganbara, Margerena eta sukalde jantoki egongela egiten zuen azken bat. Margek segidan, ohitura zen bezala, te bat proposatu zigun.
|
|
|
–Levert komisarioa –mugimendu azkar batez agiri plastifikatu bat erakutsi zion, hiru koloreko banderak zeharkatua– Etorri
|
etxe
barnera, galdera batzuei erantzun behar baitiezu.
|
|
|
Egun batean hasi zuen.
|
Etxe
barnean ere igarri nion, ez dakit nola; gaixotasunak ahalmen misteriotsuak ematen dizkigulako. Auskalo.
|
|
|
–Pistolarekin tiro egin bahu, ogia eta gazta ez ezik zerri gazitua ere janen genian. Are hobeki, orain
|
etxe
barnean izanen gintuzkek, supazterrean epel, eta auskalo ez ote genuen etxeko alaba probatzeko parada izanen.
|
|
2007
|
|
|
Cheheki, lanoki, garbiki erakusten dauku saratar andereak nolako diren eskual herriko
|
etche
barneak... gogoeta hanitz eginarazten du haren liburuak. Ikasteche guzietan...
|
|
|
Estatu Batuen
|
etxe
barnean, kinka hark, McCarthy senatariak bultzaturiko sorgin ehiza antikomunista gartu zuen. Egiazko nahiz asmakizunezko espioi sobietarren bilaketa (egun ere ez da erraza, adibidez, Rosenberg senar emazteak sail horietako zeinetan kokatu liratekeen erabakitzea) arte, literatura eta zinemagintzako sortzaile kritiko edo susmagarrien pertsekuzio bilakatu zen, garaiko prentsaren hizpide nagusietakoa bihurtzeraino.
|
|
|
Atearen bi orriak atzematen ahal ziren, edo hori azaldu zion bedere, eta erdian eguzkia edo sua adierazi nahi zuen ikur txipia.
|
Etxe
barnetik beha eguzkia izaten ahal zen, baina kanpotik, ateetan barna, gehiago irudi zuen supazterra. Nolanahi dela, ateak betazal eta eguzkia nini, begiaren eitea hartzen zion Migelek marrazkiari.
|
|
2008
|
|
|
|
Etxe
barnean mugitzen laguntzea
|
|
|
Lehenengo, ziurtatu egin dut etxean zegoena: autoa garajean zen eta kaletik begiratuta
|
etxe
barnean argi txiki bat ikusten zen. Igo naiz apartamentura.
|
|
|
Gau guztirako aske utzitako zakurrek zaunka egin zioten ilargiari.
|
Etxe
barnean Verdiren Aida-k epeltzen zuen Sandro Passera jaunaren gela zabala. Piparatutako tabako harroa sakatu eta beheko sutik hartutako ziriarekin piztu zuen.
|
|
|
Amorosa barneratuko denean, bi hertzain faltsuek oihu patarrikaz Xemartin deituko dute erranez ooinak etxean sartuak dituela. Peiok entzunen ditu oihuak eta segidan kanpo alde itzuliko zurubietan behera, hor, zurubien zolan, bi kaxketadunek estekatuko dute amerikanoa eta hitzemanaraziko hiru hilabetez bere
|
etxe
barnetik ez kanporatzea, bestela oointzaz salatua izanen dela.
|
|
|
Durduzatua dago ikusiz atea ez dela giltzatua. Iduritzen zaio negar hipak dituela
|
etxe
barnetik aditzen! Atea idekiz eta jauzian doa negarra entzuten duen tokira eta sukaldean kausitzen Helena, negarrez hipaka! Zerk zaitu bada hola penatzen, ene maitea?
|
|
2009
|
|
|
Añeka etxeak baino gorago, Unpara
|
etxeak
barne hartuta eta itsasora arte dagoen lur eremuari deitzen zaio Goieta. Jata eta Goikomendi arteko bizkarretan ageri diren etxeek osatua da.
|
|
|
4x4 beltzak han jarraitzen zuen, baina ezin erran inor ote zegoen barnean. Hala bazen, okerrago harentzat, bera goxo goxo egonen baitzen
|
etxe
barnean. Sistema operatiboaren ongi etorri doinutxoa entzunda, sofan eseri eta pantailako ikonoak aztertu zituen.
|
|
|
Oilategikoak eginik,
|
etxe
barnera sartu ginen berriz. Enekot eta bere familia bezala, gerla bururatu berrian hil edo ihes egindako batzuenean jarriak ziren borreroa eta haren emaztea.
|
|
|
Bidean, hori bai, nire ohiko kontuari hainbat zero erantsi nizkion. Batik bat, azken bolada honetan hain makal dabilen nire
|
etxeko
barne kontsumoa sustatze aldera. Badakizue, krisia gainditzea denon lana...
|
|
|
Kalparra ere zuria, orraztua. Hizketa
|
etxe
barnean, leihora hurreratu zen. Sukaldean zegoen, bibotebeltz, masailgorri, luze.
|
|
|
Orduan amak oihu egin zuen etxetik, Don Telmo tentetu egin zen, eta mutikoak ere leihoan ikusi du ama, paper bat inarrosten zuela. Don Telmok zilarrezko kateari tira zion, ezin zuen atzamarrekin zabaldu, labana atera zuen, urratu egin zen, hortzekin libratu zuen, eta ordua ikusirik
|
etxe
barnean sartu zen berriro. Mutikoa jaitsi egin zen zaldi gainetik.
|
|
2010
|
|
|
Transformazio ekonotekniko, demografiko, soziokultural eta politiko operatibo horien guztien ondorioz, ez erdal eskolaren eragin hutsez, gero eta eragozpen larriagoa izan zuen euskaldun jendeak bere artean euskaraz jarduteko, gizarte giro urbano berrian euskarazko bizi esparru propioa osatzeko eta esparru hori hurrengo belaunaldiari bizirik transmititzeko. Ama hizkuntzaren belaunez belauneko transmisio arrunta, osasun egoera oneko hiztun elkarteetan
|
etxe
barneak eta auzo giro hurbilak, eskolak eta eguneroko gizarte bizitzak behar adina segurtatu ohi dutena36, nabarmen ahuldu zen euskaldunen artean XX. mendeak aurrera egin ahala37 Ahuldade hori larritu egin zen XX. mendearen bigarren erdialdean. Dena ez zen galera izan, ordea, gizartearen moldaera berri horretan.
|
|
|
Suprefetak galdeginik jendarmeak agertu dira Zuberoako Bildoze, Arrokiaga eta Idauze Mendin igandean bertan. Bozka mahaiak herriko
|
etxe
barnetik ateratzeko eskatu die. Herri horietan, halere, egin dute kontsulta.
|
|
|
Horrela, Euskara zela kausa, gutxiagotasun konplexua barneraturik, mintzairaren transmisio naturala hausten zen, seme alabek egoera bera paira zezaten inork ez zuelako nahi. Batez ere, herri periferiko eta hirietan gertatu zen horrela, gainerakoetan berezko mintzaira
|
etxe
barnera, familiara, baserrira, mugaturik geldituz, kontzientziari edota inertziari esker iraun zuen.
|
|
|
Miradore handi bat zeukan gelak. Ia kalea baino argitsuagoa zen
|
etxe
barnea. Haizeak jotzean leihoek dardara beldurgarria egingo zutela bururatu zitzaion Oliveirari; gauez han egon nahiko luke, euriak kristalean utzitako arrastoei beha.
|
|
2011
|
|
|
Sendero Luminoso eta MRTA Tupac Amaru Mugimendu Iraultzailea gerrillen aurkako borrokan aritu zen bere ibilbide militarraren lehen partean, zibilen aurkako hilketak eta gehiegikeriak egitea egotzi zioten?, eta 1995ean Ekuadorren aurka Cenepako Gerran parte hartu zuen. Gerrillen eta kanpoko arerioen aurka borrokatu arren, arazo nagusia
|
etxe
barnean ikusi zuen Humalak. Hortaz, 2000 urtean Alberto Fujimori presidentearen aurka altxatu zen, haren agintaldiaren amaiera bideratuz.Humalak eta bere aldekoek Militar Etnocaceristak deitu zioten haien mugimenduari.
|
|
|
Han esaten zion Currinen taldearekin biltzeko prest dagoela bere ikuspuntua azaltzeko, baina ez Aieteko Bakearen Etxean. Hortik aparte, edozein tokitan biltzeko prest legokeela dio, bere
|
etxean
barne. Eskutitz horretan ulertzen denez, Izagirrek herenegun deitu zion Elorzari, bilera horretan parte hartzeko.Elorza ados dago Harremanetarako Nazioarteko Taldeak egiten ari den lanarekin, eta, eskutitzean dioenez, ondo iruditzen zaio talde hori Bakearen Etxean biltzea ere, «bere helburu eta filosofiaren barruan» sartzen dela ulertzen baitu.
|
|
|
Beste horrenbeste ikusiko genuke Aracil en formulazio hori einar haugen en 1966ko Language Conflict and Language Planning: the Case of Modern Norwegian ezagunarekin konparatuko bagenu. orobat karl deutsch en linguistic conflicts direlakoak hartuz konparazio gai117 hots, lauretan termino bera dugu eskuartean, baina lauretan aski bestelako kontzeptu edukia. kontzeptu edukizko diferentzia horiek areagotu egiten dira, soziolinguistika katalanaren
|
etxe
barnera etorri eta Aracil en formulazioa Ninyoles ek 1969an emandakoarekin, bai eta handik aurrerakoekin (1972, 1975,...), konparatzen bada. Litekeena da Valentziako gizartearen azken bost mendeetako procés de castellanització delakoa gatazkatsua gertatu izana behin baino gehiagotan. ez dirudi, ordea, bere hiru norabide nagusiak (direcció horizontal i selectiva, direcció descendent espontània eta difusió coactiva) maila bereko gatazka iturri izan zitezkeenik, oro har.
|
|
|
Bi gizonak, izan ere, Onkofreren etxera joan ziren, ilunabarrean;
|
etxe
barnean, Anastasia zegoen, Onofreren alaba bakarra, besoetan etxeko katua zuela, haren bihotzak zuèn kontsolamendu bakarra.
|
|
|
–Lasaiago hitz egin nahi nuke zurekin. Armentiaren begiek
|
etxe
barnera seinalatzen zuten.
|
|
|
Gorputza malgua dut zumea bezainbat, zalua; zaila ere, mizpira makila iduri.
|
Etxe
barne batetan arnasa harturik ere, hosto ustelduen usain sarkorra heldu zait, itsasoarenarekin batera. Begiak solasaldi baten erdian hesten baditut, neure baitan azantzik gabe nagusitzen ari zaidan basamortua dakusat hedatzen ari.
|
|
2012
|
|
|
Gizon bizkorrak Arnaud eta Josephen arteko solasa eten zuen eta
|
etxe
barnera sartzeko gonbita luzatuz
|
|
|
Artikulu honetan feminismoak, mugimenduan dagoen teoria eta praktika gisa ulertua, herritartasun kontzeptuari buruz ekoitzitako funtsezko ekarpen kritikoen berri ematen da.Halaber, horietako batzuk aintzat harturik, ustezko Euskal Estatu batek izan lituzkeenxede kolektiboen iturburuak aldarrikatzen dira: bizitzaren eremu publikoa zein pribatua?
|
etxekoa
barne?. Balizko Euskal Estatu hori merkatuari begira barik, bizitza osoari begirajartzea eta, horren ondorioz, herritartasunaren kontzeptualizazio berri bat sortzea proposatzenda; kontzeptualizazio berri horrek eremu biak, publikoa eta pribatua, aintzat hartuko lituzke, eta, horrela, eskubide indibidualen ekoizpena loturik egongo litzateke jardun publikoekin etapribatuekin:
|
|
|
Euskal naziotasun sentimendu zabalago batek, berdintasunezko harremanetanoinarritutako nazio proiektuak sortua, eraiki beharreko estatuan txertatu beharkolituzke eremu publikotik zein pribatutik(
|
etxekoa
barne), bietatik datozen helmugakolektiboak, eta, horrela, merkatuari begira barik, bizitza osoari begira jarriko genukebalizko Euskal Estatua. Halaber, herritartasunaren kontzeptualizazio berri batsortuko luke estatu horrek; publiko barik, eremu biak, publiko eta pribatua, aintzathartuko lituzke eta, horrela, eskubide indibidualen ekoizpena loturik egongo litzatekejardun publikoekin eta pribatuekin:
|
|
|
|
Etxearen
barne gela ilun bat zen alkoba, eta bertako altzari bakarra, oheaz gain, kaobazko gau mahaia zen. Van Thiegelek kinkea piztu zuen argazkia han gordetzeko asmoz, baina ez zuen toki egokirik aurkitu.
|
|
|
Hiru edo lau gau egunez auzune guzia apailatuko da ahalaz ongi erre gisu on baten egiten. Hau, garai hartan, ongi baliatua
|
etxe
barne eta kanpoko horma pareten xuritzeko, bai eta ere alorren ongailu bezala.
|
|
|
Zer berriak, ixtorio eta beste ginituen kalakatu joan den aspaldiko partez. Ixiltasun osoa zegoen orain
|
etxe
barnean. Goizaldea iraganen dut logalerik gabe.
|
|
2013
|
|
|
bateko, erkidego elebidunetan katalana gaztelaniaren aurka ari zela egiten; besteko, jendea baztertzen ari zirela gaztelaniaz hitz egiten zutelako... Giro horretan, Balearretako PPk porrot egin zuen 2007ko hauteskundeetan, Jaume Matas joan zen eta
|
etxe
barnean noraeza erabatekoa zen. Alderdiko sektore bat zeharo desengainatuta geratu zen, [ustelkeria] istiluak agertzen hasi ziren eta Carlos Delgado, egoera hartan, militante batzuentzat gauzak onera ekarriko zituen gizon bihurtu zen.
|
|
|
Bat izan edo bestea izan, kontua da hanburgerrak hamarkada dezente daramatzala gure inguruan,
|
etxe
barnean bezala kanpoan ere.
|
|
|
|
Etxe
barnera iragan ginen, hura ere botigaren hein berekoa. Sukalde ñimiñoan eltzeari kea zerion mahaiaren gainean.
|
|
|
Zoruan harrizko zola falta zen beti.
|
Etxe
barnean, zutitu gabe zeuden ganberak bereizteko paretak. Eta harlauza gehienen arrastorik ez zen sotorako eskaileretan.
|
|
|
Zolinako bizkondearen etxean ere erdaraz mintzatzen ziren senar emazteak, baina hori ez zen hainbertze harritzekoa, aragoitarra baitzen Doña Ines delakoa. Haren boza, bertzalde, guti aditu nuen; bazkariak azkena jo bezain azkar lekutu zen
|
etxe
barnera. Ez nuen berriz ikusiko.
|
|
|
Adin gordinean zegoen haren alaba izan zitekeena. Gazteenak oinutsik zeuden, neskatoek
|
etxe
barneetan ohi dutenez. Emazteki zaharrenak keinu urduri batekin gonbidatu ninduen mahaira jartzera.
|
|
|
|
Etxe
barnean sartu bezain sarri jaulki zidan, hats hartzeko denborarik eman gabe:
|
|
|
Begiak txinpartaka abiatu zitzaizkion, bere emazteak ahoan zuenari so.
|
Etxe
barnean haurra negarrez ari zen beti. Diosalik gabe urrundu nintzen, zamaria hartuta.
|
|
|
Haien arabera, hiri erdian eta kalearen zabaleraren arabera (10 m baino gehiago edo gutxiago) ezin ziren behe solairu eta lau (16 m) edo bost (19 m) pisuko altuera baino gehiagoko eraikinak egin, pisuen altuerak 3,50 eta 2,8 metro bitartekoak izan behar zirelarik. Gainera
|
etxeen
barne antolaketan gutxienez argi zuzen eta ondo aireztatutako sukaldea, eta sarrera propioa zuen komuna behar zuten izan, beste bi piezekin batera.
|
|
|
Etxadien eta beste eraikinen eraikuntza, Gernikan, Eibarren eta Elgetan gertatu zen bezala, urte haietan berriztu edo egin ziren udal ordenantzek erregulatu zuten. Ordenantzek eraikinen bolumena eta
|
etxeen
barne antolaketa arautu zuten, gelen aireztapena eta gutxieneko pieza kopuru bat ezarriz (sukaldea, komuna eta bi edo hiru gela) 63 Izan ere Regiones Devastadas en egiteko bat, txikitutako udaletan, beste edozein lekutan baino beharrezkoagoak ziren etxebizitza egoki eta higienikoak eraikitzea izan baitzen64 Horretarako Regiones Devastadas ek Estatuak sortu zituen beste erakundeen (INV, OSH) eta, ... Baina Regiones Devastadas ek baliabide gehiagoko pertsonentzat ere etxeak egin zituen65, nahiz eta iniziatiba pribatua izan zen mota horretako eraikin gehiago egin zituenak, Estatuaren laguntzekin:
|
|
|
|
Etxeen
barne antolaketa eta banaketa hainbat faktoreren menpe zegoen, besteak beste, ezarritako ohiturak, etxe estatusa, hiriaren antolaketa, orubeen banaketa, eraikuntza ordenantzak eta lortu nahi zen errentagarritasuna.
|
|
|
Jautsi zen eta bultzatu zuen interfonoko botoia.
|
Etxe
barnetik ahots gozo batek erran zuen: Nor zaitut. Baionako poliziako ikertzaileak. Hitzordua badugu Aldapeka jaunarekin. Ongi, zabaltzen dizuet atartea.
|
|
2014
|
|
|
Bulegoan langile bat dago, Euskal Udalekuetako liberatu bakarra, matrikulazioez, webguneaz edota tramiteez arduratzen dena. Koordinazio mahaia hiru
|
etxeen
barne komunikazioaz, elkarlanaz eta propagandaz arduratzen da".
|
|
|
–Ez al daukak entzuna? Ustez, izpiritu herrari bat zabilek
|
etxe
barnean. Batek baino gehiagok esandakoak dituk baina, hik sinesten al dituk halako kontuak?
|
|
|
Atearen aurrean gelditu zen, arnasa berdindu bitartean. Ahots urrun bat
|
etxe
barnean, telebista edo irrati batekoa.
|
|
|
–
|
Etxe
barnean hitz egin dezakegu?
|
|
|
Txirrina jo zuten. Inork ez zuen erantzun, baina zaunka batzuk entzun ziren
|
etxe
barnean. Asiainek atea jo zuen pazientziarik gabe.
|
|
|
–Itxaron pixka bat, gizonak
|
etxe
barnera eraman zuen animalia. Segundo batzuen buruan itzuli zen?.
|
|
|
XX. mendearen hasiera horretan, izatez, ideologia eta gizabanakotasunaren aldarrikapena hitzetik hortzera izan zen; arkitektoek marrazkietan estilo pertsonalak txertatzen hasi ziren; Ville Contemporaine azaltzeko, Le Corbusierrek elementu grafiko geometrikoak eta organikoak nahastuko ditu, gizartea humanizatu baina teknifikatu bat adierazi nahian; Gerrit Rietveld-ek, Schroeder
|
etxeko
barne planoak marraztean, planoaren apurketa bat proposatzen digu, elementu bakunek osotasun bat hartzen dutela adieraziz; Archigrameko kideek argazkilaritzaren bitartez adierazi zuten Mundu Ordena Berri batean asmatu zitezkeen collage utopikoak.
|
|
|
Lanean zaudenean, obra inoiz ez dela amaituko dirudi, nahiz eta egun batean ohartzen zaren jada etxean bertan ari zarela lo egiten, sukaldean aritzen eta bizitzen, nahiz eta zeure burua ia ez ohartu leku hori zure obra izatetik zure etxea izatera pasatu dela. Landetxe bat izanik, beti egongo da zerbait egiteko, baina betiere
|
etxe
barnean egin beharreko lanak izango dira eta ez etxea bera egiteko lanak.
|
|
|
Neurri handi batean politika frankistak eragina izan da, eta euskaldun askok barneratua. Frankismoak, jakina da, erauzi egin zuen euskara bizitza publikotik eta
|
etxe
barnera eta euskal zokoetara bidali. Kultura gabekoentzat onartu ohi zen euskaraz predikatzea, euskal liburuak argitara ematea...
|
|
|
Uste dut bertso eskoletako haurrak behar litezkeela Plumagaina ingurura eraman gauaz eta bilatu behar genukeela non jarri ziren galarrots egileak, inguru haietan. Lekuak finkatuz geroz, bota bertso horiek, hitzak hel daitezen ba
|
etxe
barnera, ba urrunago eta lagunen beharrietara denbora berean. Hitzak entzunaraztea diot, ez kantariarena egitea.
|
|
|
Pollitago ene ustez agertzen den frantseste prozesua.
|
Etxe
barneak aldatu dira eta frantses burgeseria eskarniatzen da, hondarrean Ameriketako eredura osatzen da klase ertaina. Burgesiaren rolaren atxikitzea helburua bilakatzen da, zer nahi sino, trago baten eskaintzeko, zer nahi edari mota, karroño errotadun eta beste gauza aski ridikuluak izan behar zirenak orduko ezenatokietan.
|
|
|
Jaun erretorea ez agertzen, leihotik beha ezarria zen gelari xaharra, pentsatuz Pattinek gasna guzia behar zuela irentsi jaun erretorea heldu aitzin. Halako batean heldu zela sumatu zuelarik, karrikarat egin zuen jauzi gelariak, bai eta jaun erretoreari kontatu ere zer gertatzen ari zen
|
etxe
barne hartan. Samurtu zen jaun erretorea eta lauko batean igan, Pattin xaharrak janen zizkiola etxean zirenak oro.
|
|
|
Buenos Airesko Iparraldeko Euskal Etxe edo Centro Vasco Frances (IEE CVF) bezala ezagutua den euskal etxeak bildua du urriaren 4an" Euskal Etxeen arteko Pilota Paleta Txapelketa", lehenengoz. Gazte talde berri bat ari da joko huntan
|
etxe
barnean eta horri esker txapelgoa antolatu eta, hara, txapeldun ere izan ziren etxe antolatzaileko pilotariak. Bikote partaideak Buenos Airesko Nafar Etxeko eta Gure Echea euskal etxetik etorri ziren. lEE CVFetik abisatua dute, bertzalde, helduden asteko larunbatean, urriaren 25ean, Ezpeletako Biperraren besta eginen dutela, urte guziz bezala.
|
|
2015
|
|
|
bigarrenak, non Joanesen eta bere familiaren bizilekua erakusten zaigun, Zabaleta baserria. Horra, kanpotik deskribatu ondotik,
|
etxearen
barnea nola azaltzen digun:
|
|
|
poema hunkigarrian kontatzen zaigun bezala; eta beste lau bizitarako, aurki umezurtz geratuko baziren ere: lauron erretratu bat dauka irakurleak?
|
Etxe
barne bizia, hitz lauzko idazki goxoan.
|
|
|
Lapurretan harrapatutako umea bezain azkar jiratu zen; Ostaizka ere ez zetorren
|
etxe
barnetik.
|
|
|
|
Etxe
barnean sartu zen; giltza batzuk eskuetan zituela irten zen. Bere aitaren ondotik igaro eta autoko atea ireki zuen.
|
|
|
Gure
|
etxeak
barne patio zabal batera ematen du. Eta bertara irtetea Corte Ingleseko eskaparatean biluzik azaltzea bezala da, gauez batez ere.
|
|
|
Beti eguneroko arropa berarekin, etxetik edo beste kartzela batetik ekarritako jantziekin. Sukaldeko argia nirekin batera irten da; atea ixtean gizonarekin itzuli da
|
etxe
barnean ezkutatzeko. Tranga jarri du; hots lehor bat.
|
|
|
Itxaroten egon naiz. Zerbait esnatzen ari da
|
etxe
barnean. Etxea animalia ezezagun bat da, egun berri baten arnasketa duena.
|
|
|
Arminda, bera ere edazale izaki, zigarreta ahoan edo eskuan,
|
etxe
barnetik agertzen da pattarra eskaintzera:
|
|
|
Urte batzutan Estatu Batuetan, Nevadako Elkon egin zen, euskal jaien baitan, zezen aitzineko lasterketa, San Fermin moldez herriko karriketan. Eta oraino segitzen da egiten Venezuelan, Caracas eta Caraboboko Eusko Etxeen eskutik, euskal
|
etxe
barnean aire zabalean baina esparru itxi batean. Carabobon, iragan larunbatean egin dute, arrakastaz, euskal komunitateko kideak eta euskaldunak ez direnak ere bertaraturik, arropa, aurten gazte anitzekin.
|
|
2016
|
|
|
Nik, pipatu aitzin, ene arropak zabaltzen lagunduko didanez erran diot. Garbigai konplize bana egin diogu, eta berak tabakoa eta papera atelutik arropa atera dugu, astindutxo bat eman, indarrez, eta banan banan
|
etxe
barnean arropak zabaltzen hasi gara, ene kirola egiteko galtzak, galtzerdiak, gainekoa, eta gainerakoak. Azken azkenik atera dut 2007ko Herri Urratseko zakua.
|
|
|
–Ez nuen uste inork halakorik erabiliko zuenik XXI. mendean, erran zuen Txuekak ahopean, neskameak
|
etxe
barnera pasarazten zituen bitartean?. Pornoaren mundutik kanpo, erran nahi baita.
|
|
|
–Jaun honek kea ikusi du leiho batean, azaldu zien?. Hiru pertsona egon daitezke
|
etxe
barnean. Haietako bat, haurra.
|
|
|
Sofan eseri ziren, Iratiren burua Josebaren eskuineko sorbaldan eta ezkerreko eskua aldameneko izterrean. Askoz txeratsuagoa zen
|
etxe
barnean kalean baino. Erdi lo gelditu zen horrela, baina protagonista batek beste bati bere labana sudur zulo batean sartu eta mugimendu azkar batez ebaki bat egiten dion eszenaren zain zegoen Joseba, neskaren erreakzioa ikusteko.
|
|
|
Bizpahiru segundo kostatu zitzaion Aitorri erreakzionatzea. Josebak Iratiren ahotsa entzun zuen
|
etxe
barnean. –Zein da, Aitor??
|
|
|
Iratik ez zuen deus ihardetsi, eta irribarre baten errainua zirriborratu zuten bere ezpainek, loroari zenbait hitz goxo esaten zizkiolarik. . Itxoin?, esan zuen bat batean zerbait gogoratu edo ideia bat izan balu bezala, eta
|
etxe
barnera joan zen. Berriro agertu zenean, liburu lodikote bat zekarren eskuetan.
|
|
|
Santu Guztien egunaren inguruan hildakoen omenez sua egiteko ohitura XX. mendeko 60 hamarkadara arte mantendu da Euskal Herrian.
|
Etxe
barnean zein elizan kandelak edota argizaiolak pizten ziren hildakoak gogoratzeko. Egia esan, sua etxeko pertsona zein animaliak arriskuetatik babesteko errituen parte izan da gure artean (Gurmak itsasoan, kandela biztu arasa gainean.
|
|
|
Omenaldi hunkigarria jaso zuen Juanitak ekainaren 9an. Eskolako gimnasioan bildu ziren denak, bere
|
etxekoak
barne. Zapela, lore sorta eta argazki bilduma oparitu zizkioten.
|
|
|
Haur denboran aholkatzen ziguten sekulan holako baten bidea gurutzatzen baldin bagenuen" Satan pues" erran behar zela, baita eskuko behatz potoloa bigarren eta hirugarren erien artean sartu babestua izateko. Gauza bera egin behar zen buhameak eske jiten zirenean, botatzen ahal ziguten begi txarraren kontra eta
|
etxe
barnera sartu behar ginen lehen bai lehen. Germaine Ipoutcha, ene amaren ahotik, 1982an, bildu dut ondotik datorren kontakizuna.
|