|
2000
|
|
|
Ipar Euskal Herrian berriemailerik ez zuenez, GureIrratiari. Baionako euskal irrati soziatiboari? bere zerbitzuak galdetu zizkion.Korrespondentzia honek Gure Irratiari aukera
|
eman
zion finantza mailako laguntzaizateko euskal irrati publiko baten partez, ofizialak ez ziren lan batzuen ordainetan.1988an, bi irratien arteko lankidetza hitzarmena izenpetu zen, Gure Irratiaren zerbitzuak ofizialtzeko. Euskadi Irratiak Gure Irratiari egindako pausuaren berezitasunmodura, diogun ezen 1992tik aurrera, beraien arteko erlazio eta finantza mailakolaguntza mantendua izan zela.
|
|
|
EUSKALDUNON EGUNKARIA eta GARA egunkarien arteko alderaketak horriburuzko argibideren bat
|
eman
diezagukeelakoan gaude. Ikusi dugunez, antzeko joeradute Euskal Herria islatzean, beste egunkari abertzaletik (DEIA) bereiziz.
|
|
|
Azpiatal honen hasieran azaldu dugu albistegien aukeraketa egitean Iparraldearen Orena saioa kanpoan utzi dugula, bai eta horretarako arrazoiak
|
eman
ere. Honainoiritsita, hauxe argudia lezake norbaitek:
|
|
|
Azkenik, nabarmena da, baita, Espainiar Estatuan botere politikoaren eta komunikazio taldeen artean
|
eman
den lotura estua. Prisa taldea, adibidez, gobernu sozialistenbabesean garatutako taldea izan da neurri handi batean; eta, alderantziz, gobernupopularraren agindupean oztopo garrantzitsuak aurkitu ditu satelite bidezko telebistadigitalean sartzeko.
|
|
|
Gaikuntzentitularitateak 10 urtetarako finkatu dira, aurrerantzean epe bereko tartetarako ere luzadaitezkeenak. Halaber, seinalearen garraioari edo multiplearen gestioari dagokiolarik, aukera
|
eman
zaie, orokorrean, gai diren enpresei beren sistemez baliatzeko edo besteren baten zerbitzuak erabiltzeko.
|
|
|
Halaber, Madrilgo Autonomia Erkidegoak berari zegozkion multipleko bi kanalak lehiaketa publikora atera eta Onda Digital eta Prensa Españolari
|
eman
dizkio.
|
|
|
Alde honetatik, kontuan hartu beharreko lehen Plangintza Teknikoak Irrati telebistaren Estatutu Legearen aurretikoak dira, 1978 eta 1979koak hain zuzen ere62.Horien bidez, FMko hirurehunetik gora frekuentzia esleitu zituen Gobernu zentralakberak, 80ko hamarkadaren hasieran. Plangintza horiek bultzatzea oso garrantzitsuaizan zen zeren horren bidez lehen itxura
|
eman
baitzitzaion gaur egun Estatuan ezagutzen dugun irratiaren egiturari, Estatu mailako sare pribatu gutxi batzuk menderatutakoari alegia. Halaber, arazoak sortu ziren Autonomia Erkidegoen eta Gobernu zentralaren artean, lizentzien kontzesioak egiteko eskuduntzaren gainean, zeinak Estatutuaren transferentziaren arabera Autonomia Erkidegoetara igaroko diren aurrerantzean.Alabaina, edozein kasutan, Gobernu Zentralari dagokio, betiere, irratiek baliatukodituzten frekuentziak planifikatu eta zehaztea.
|
|
|
Hurrengo Plangintza, hain justu, 1989aneman zen63, eta horrekin irratigintzaren egituraren marrazkia osatu zen. Irrati analogikoari dagokiolarik, azken ukituak 1997ko erabakian
|
eman
ziren, zeharkako gestioanfrekuentzia gehiago esleitzeko64.
|
|
|
Ezin dakioke eremu geografiko zehatz batetan lurrazaleko irratia edo telebista lokal analogikoa eragiteko baimena
|
eman
, ezta kable sare baten ustiapenerakoa ere, honako balizko egoeretatik bi baino gehiagotan egongo litzatekeen inori:
|
|
|
Ezin dakioke lurrazaleko irrati eta telebista digital lokal bat eragiteko baimena
|
eman
, eremu geografiko zehatz baten gainean honako balizko bi egoera baino gehiagotan egongo litzatekeen inori:
|
|
|
Satelite bidezko banatzaileei: eskainitako zerbitzuen osaketa eta egitura, komertzializazio moduaeta baldintzapeko sistemaren gaineko zehaztasunak; arlo horietan izandako edozein aldaketakomunikatu beharra; programazio frantsesa eta independentea eskaini beharra; zerbitzu publikoanalogiko irekiak
|
eman
beharra, hauek kontrakorik esan ezean.
|
|
|
Gaur egun LGTel en arabera planifikatu eta antolatzen da irrati espektroa, horretarakoFrekuentzien Esleipenerako Koadro Nazionala (CNAF) baliatuz. Honek zerbitzu publikoei zuzeneanegokitzen dizkie frekuentziak eta, halaber, ekimen pribatuari
|
eman
dakizkiokeenak zehazten ditu. Hala etaguztiz ere, lehenago aipatu den bezala, LOT indarrean dago oraindik irrati eta telebista zerbitzueidagokielarik.
|
|
|
1388/ 1997 Errege Dekretua, irailaren 5ekoa. Plangintza honen arabera
|
eman
diren frekuentziek ezdute eragin esanguratsurik irratigintzaren egituran, nahiz eta enpresa batzuk sare berriak eratzen saiatudiren.
|
|
|
aurreko deialdian saria lortu zutenak batzuk (Union Radio (SER), COPE, Onda Cero, Onda Rambla Planeta) eta banaketa horretatik kanpo geratu zirenak besteak (EuropaFM, Radio Blanca, El Correo eta Godo, hain zuzen ere). Azaroaren 24an, El Correo eta Godo LaVanguardia taldeei
|
eman
zitzaizkien, azkenean, emisio lizentzia berriak.
|
|
|
pertsona atzerritar batek (Europakobatasunaren kanpotikoak, alegia) ezin du kapitalaren %25etik gora izan ala pertsona fisiko edo juridikobera ezin da hedadura eremu bertsua duten FMko irrati zerbitzuen ustiapenerako bi emakida bainogehiagoren titular izan. Eta hedadura eremu bertsua duten FMko irrati zerbitzuen ustiapenerako emakidabat baino gehiago
|
eman
zaizkio pertsona fisiko edo juridiko berari, soil soilik jadanik eman direnenkopuruagatik irrati eskaintzan pluraltasuna behar den mailan ziurtatua geratzen baldin bada. Azkenik, pertsona fisiko edo juridiko batek ezin du sozietate emakidadun bat baino gehiagotan parte hartzegehiengodunik izan, hedadura eremu bertsua duten FMko irrati zerbitzuen ustiapena egiten dutenean.
|
|
|
pertsona atzerritar batek (Europakobatasunaren kanpotikoak, alegia) ezin du kapitalaren %25etik gora izan ala pertsona fisiko edo juridikobera ezin da hedadura eremu bertsua duten FMko irrati zerbitzuen ustiapenerako bi emakida bainogehiagoren titular izan. Eta hedadura eremu bertsua duten FMko irrati zerbitzuen ustiapenerako emakidabat baino gehiago eman zaizkio pertsona fisiko edo juridiko berari, soil soilik jadanik
|
eman
direnenkopuruagatik irrati eskaintzan pluraltasuna behar den mailan ziurtatua geratzen baldin bada. Azkenik, pertsona fisiko edo juridiko batek ezin du sozietate emakidadun bat baino gehiagotan parte hartzegehiengodunik izan, hedadura eremu bertsua duten FMko irrati zerbitzuen ustiapena egiten dutenean.
|
|
|
Zehaztasun hauen balioa, ordea, zalantzazkoa da. Gogoratu Egin Irratiarekin EAEen gertatu zena, frekuentzia bakar bat
|
eman
baitzitzaion Gipuzkoako herrialdean (nahiz eta beste probintzietan ere kultursustapen eta hizkuntzaren erabileraren aldetik beste lehiakide askok baino proiektu euskaldunagoa aurkeztu). Edo Nafarroan Euskal Herria irratiarekin gertatutakoa, ez baitzitzaion lizentziarik eman.
|
|
|
Gogoratu Egin Irratiarekin EAEen gertatu zena, frekuentzia bakar bat eman baitzitzaion Gipuzkoako herrialdean (nahiz eta beste probintzietan ere kultursustapen eta hizkuntzaren erabileraren aldetik beste lehiakide askok baino proiektu euskaldunagoa aurkeztu). Edo Nafarroan Euskal Herria irratiarekin gertatutakoa, ez baitzitzaion lizentziarik
|
eman
.
|
|
|
Alde honetatik, aipatzekoa da aintzindarietakoa den Internet bidezko telebista zerbitzu bat Baionan bertan jaio berria dela, programazioarenardatz gisa inguruko gaiak dituelarik (www.tvpi.fr). Bestalde, nahiz eta hizkuntza frantsesa izan nagusia, euskaraz eskaintzaren %20 gutxienez
|
eman
nahi dutela adierazi dute sustatzaileek.
|
|
|
Hamabost puntu zehazten dira, non aipatutakoezaparte, ezarriko diren beste mota honetako betekizunak ere zehazten diren: difusioa, astean bitan etaentzute handiko ordutegietan, jatorriz frantsesez egindako edo, gutxienez, Europako Batasunarenjatorriko emisioena; frantsesez egindako filmen eskubide erosketan gastatu beharreko sarrerenportzentajea; programa kultural eta hezkuntzakoen emisio kopuruak; ekoizleak emisoreengandikindependente mantentzeko xedapenak; publizitateari gehienez
|
eman
dakiokeen denbora; parte hartzeosagarria ikus entzunezko lanen produziorako sostenguan; deskonexio erregionalak egiteko aukera, gehienez jota ere 3 orduz eta publizitaterik gabe.
|
|
|
Bi Estatuen artean banatuta egoteak bi araudieta, ondorioz, bi ikus entzunezko sistema arras ezberdinen artean banantzen ditu Ipareta Hego Euskal Herria, Frantziar eta Espainiar Estatuetako sistemen artean, hainzuzen ere. ...ik guztiagatik, irrati eta telebista sistemen bilakaera, eta hortaz, baita araudi markoena ere, oso ezberdinak izan dira batean eta bestean.Desregulazioa, garapen teknologikoa eta deszentralizazioa, eta lurralde batean zeinbestean ikus entzunezko sistemen eraldaketak gidatu dituzten indarrak, lurralde horietako bakoitzeko tradizio eta egituratze modu historiko, politiko eta mediatikoetantxertatuta
|
eman
dira, eta beren artean antz txikia duten irrati/ telebista egiturak dirahorren ondorio. Egoera oso ezberdinetan jartzen ditu honek Hego eta Ipar EuskalHerria beren ikus entzunezko sistemak gidatu edota, gutxienez, baldintzatzeko orduan, eta aipatutako balizko Euskal Herriko ikus entzunezko komunikazio esparrua irudikatzeko orduan.
|
|
|
Azkenean, ordea, askoz sakonagoa izan da eraldaketa, datorrenlurrazaleko telebista digitalaren ezarpena gidatuko duten oinarrizko arauak eta Internetaren gainekoxedapenak ere jaso baitira. Lege berria? 2000 Legea?, abuztuaren 1ean
|
eman
da behin betiko eraneta abuztuaren 2ko aldizkari ofizialean argitaratua izan da.
|
|
|
Botere legislatiboak edota exekutiboak hala eskatuta, iritziak
|
eman
eta azterketak egitea, honako arloen gainean, besteak beste: frekuentzien finkapena, kable bidezko irrati eta telebistei ezarritako betebeharrak, publizitate kopuruakirrati eta telebista publikoetan, Frantziar Estatuko filmen eta telebista produkzioen emisioa, telebista kanalen ekarpena produkzioaren finantzaketan, emisioen gaineko zehaztasun teknikoak,...
|
|
|
Sistema publiko honen guztiaren finantzaketarako iturri ezberdinak finkatu dira, hala nola kanona, ekarpen publiko bereziak, publizitatea, patrozinioa eta zerbitzukoordainketa. Alabaina, dohaineko eskaintzari lehentasuna emango zaiola zehaztu da; aregehiago, lurrazaleko telebista digital publiko guztiak doakoak izango direla xedatu da.Halaber, mugatu egin da telebista
|
publikoek
eman dezaketen publizitate kopurua, gehienez jota ere orduko zortzi minututara irits daitekeela zehaztuz. Hortaz, kanona etabalizko ekarpen publiko bereziak izan dira etorkizunean sistemaren funts ekonomikoa, eta honek zalantzak sorrarazi ditu irrati telebista publikoen gaitasunaz, arloteknologiko berrietan bere presentzia ziurtatzeko.
|
|
|
Irratietan: egile edota artista frantziarrek egindako edota frantsesez edoFrantzian erabiltzen den beste hizkuntza erregional batean sortu edotainterpretatutako musika lanak, musikaren emisio denboraren %40raheldu behar dira gutxienez; horietatik erdia, gainera, egile edo interprete (talentu) berriena eta, halaber, produkzio berria izan behar dira, eta entzute handiko orduetan
|
eman
behar dira, musika modernoa osagai dutenprogramei dagokionean behintzat. Kuota bereziak daude, ordea, honakokasu hauetarako:
|
|
|
– Norbaitek ikus entzunezko komunikazio zerbitzu bat eskainiko duen sozietate baten botoen edo kapitalaren %10 baino gehiago izatekotan, egoerahorren berri
|
eman
behar dio CSAri; baita egoera horretan gerta daitekeenedozein aldaketarena ere.
|
|
|
Telebista lokalaren40 legeak, udal mailan emititu eta hartuko diren lurrazalekotelebistak (gehienez bi udaleko, bat udalak berak gestionatu lukeena zuzenean, eta bestea, ekimen pribatuari
|
eman
liezaiokeena, bost urteko aldi baterako emakida baten bidez) arautzen ditu (nahiz eta udal bat baino gehiago hartzea ere posiblejotzen den, arrazoi demografiko eta teknikoek hori posible edo gomendagarri egitendutenean). Horren arabera, Autonomia Erkidegoei dagokie emakida prozedurak ezartzeko (emisio ordu eta programazioaren gaineko baldintzak barne) eta horiek erabakitzeko eskuduntza, nahiz eta, edozein kasutan, horretarako Estatuak emandako frekuentzia esleipena beharrezkoa izango duten, Telebista Lokalaren Plangintza Tekniko batenbidez41 Mugarik Gabeko Telebistaren direktibaren egokitzapenak ere berretsi egitendu programazioaren gaineko baldintzak ezartzeko eskuduntza hau, arrazoi kulturaletanoinarrituta.
|
|
|
Horrek Estatua zenbait demarkazio geografikotan banatzea ekarri zuen, gehienez jota ere 2 milioi biztanlekoak izan zitezkeenak44.Demarkazioen oinarria udalak ziren, eta zentzu horretan Udalei zego kien, hain zuzenere, horiek onartzea; alabaina, demarkazio batek udal bat baino gehia go hartuko zuenkasuetan, Autonomia Erkidegoek izango zuten hori onartzeko eskuduntza, betiereudalen proposamen eta baimenarekin; halaber, Erkidego ezberdinetako udalak hartukolituzketen demarkazioek Sustapen Ministerioaren baimena behar zuten. Azkenean, zehaztutako 43 demarkazio horietako bakoitzean 2 lizentzia
|
eman
dira. Bat, zuzenean, Telefonicari, eta bestea horietako bakoitzean zabaldu den lehiaketa publikoan; Telefonica, ordea, ezin da zerbitzua eskaintzen hasi, kudeatzaile berriari lizentzia emaneta 24 hilabete igaro arte45 Emakidak 25 urtetarako dira, gerora bost urtetarako nahibeste alditan luza daitezkeenak.
|
|
|
Handik hilabete batzuetara, ordea, Europako Batasunak behartu egin zuen EspainiakoGobernua xedapen hori kentzera, eta horren ondorioz
|
eman
zen, azkenean, 16/ 1997Errege Dekretua, gaur egun arloan indarrean dagoena.
|
|
|
Lurrazaleko telebista digitalaren oinarriak 66/ 1997 Legean ezarri ziren, Aurrekontuak laguntzen zituen lege horren berrogeita laugarren xedapen gehigarrian, hain zuzen ere. Bertan zehazten da, besteak beste, hedapen nazionala, autonomikoa etalokala izango duten telebista eta irrati zerbitzu digitalak ezarriko direla, zeinen ezaugarriak eta kontzesio moduak berariaz
|
eman
beharreko plangintza eta araudi teknikoetanfinkatuko diren; baita horien gestio modu zeharkakoen kontzesioa Estatuari egokitukozaiola Estatu mailako zerbitzuen kasuan, eta Autonomia Erkidegoei maila autonomikoeta lokalenekoetan. Telebista Digitalaren Plangintza 1998ko urriaren 9ko 2169/ 1998Errege Dekretuan zehaztu zen eta Erreglamentua, berriz, egun bereko Aginduan.
|
|
|
Jakina, dibertsitate politikoak badu bere isla hedabide desberdinek euskalerrealitate nazionalari
|
eman
dioten lurralde trataeran. Horixe dugu orain erronka, alegia, lurralde marka bakoitzaren atzetik, irakurketa mapalizatu bakoitzaren atzetikzer eta nor dagoen jakitea.
|
|
|
Antzinatetik ditu gizakiak bera bizi den lekuaren eta beretzat duen bizitokiarenjabe den inpresioa
|
eman
diezaiokeen zantzuren baten gogoa, nahia eta beharra. Kulturagehienetan, antzinatetik markatu ditu gizakiak beretzat hartutako territorioak eta, behinmarkatuta, defendatu egin ditu, ustez, bertan sobera daudekeen guztien aurka; batzuetan hitza ahoan zuela, eta beste batzuetan ezpata eskuan zeukala.
|
|
|
Horrelaaski ezagunak diren hiru politikari abertzale (EAJtik, EHtik eta EAtik) burujabetasunari buruz arituko dira: Markel Olano, Joseba Permach eta Martin Aranburu.Bakoitzaren jarrerak argiago ikusteko eta erkaketa errazteko, P. Iparragirrek linealtasuna
|
eman
die argumentuei, eta elkarren, kontra, jarri beharrean, elkarren segidanutzi ditu.
|
|
|
Eztabaida lurtarretatik zertxobait goratuz, artikulu landuagoak daude jarraian.Hain zuzen, horiexek dira UEUko filosofia ikastaroan irakurri eta aztertu ziren artikuluak. Gaiari Inaki Soto filosofo gazteak
|
eman
dio sarrera. Bere lanean EuskalHerrian, nazionalisten?
|
|
|
Horretarako, proiektu abertzalearen izaera konstituzionalaaldarrikatu du. Burujabetasuna aldarrikapen bat bada, aldarrikapen horren gauzapenpolitikoa alor juridikoan konstituzio baten bitartez
|
eman
behar da. Modu horretan, Soto k Euskal Estatuaren bideragarritasun juridiko politikoa azaldu nahi izan du.
|
|
|
*. Mintegi hau antolatu dutenek
|
eman
didaten aukera paregabea eskertu nahi dut. Horien arteaneskerrak eman nahi dizkiot bereziki Ekai Txapartegi-ri, bere laguntasun filosofikoagatik zein bestelakoagatik.
|
|
|
Mintegi hau antolatu dutenek eman didaten aukera paregabea eskertu nahi dut. Horien arteaneskerrak
|
eman
nahi dizkiot bereziki Ekai Txapartegi-ri, bere laguntasun filosofikoagatik zein bestelakoagatik. Mikel Soto nire anaiari ere eman nahi dizkiot eskerrak, testua osatzen eman didan laguntzagatik.
|
|
|
Horien arteaneskerrak eman nahi dizkiot bereziki Ekai Txapartegi-ri, bere laguntasun filosofikoagatik zein bestelakoagatik. Mikel Soto nire anaiari ere
|
eman
nahi dizkiot eskerrak, testua osatzen eman didan laguntzagatik.
|
|
|
Horien arteaneskerrak eman nahi dizkiot bereziki Ekai Txapartegi-ri, bere laguntasun filosofikoagatik zein bestelakoagatik. Mikel Soto nire anaiari ere eman nahi dizkiot eskerrak, testua osatzen
|
eman
didan laguntzagatik.
|
|
|
XIX. mendean zehar
|
eman
ziren Afrika eta Amerikaren deskolonizazio prozesuetan ere nazionalismoak betebehar zentrala jokatu zuen. Momentu historiko horienartean nolabaiteko kontrajarritasuna agerian egon arren, frantses iraultzan eta Kubako askatasun gudan erabilitako argudiaketa nazionalistek antzekotasun handiagoak dauzkate desberdintasunak baino.
|
|
|
Horrela azpimarratzen du Isaiah Berlin ekEl fuste torcido de la humanidad artikuluan (Berlin 1992: 227). Zentzu horretan, filosofo politikoek iraultza frantsesean jatorria zuten beste fenomeno politikoeigarrantzi handiagoa
|
eman
zieten (liberalismoari, adibidez), nazionalismoaren azterketa bigarren plano batean utzita. Mendebaldeko pentsalariek, gehienetan nazionalismoaren indarra gutxietsiz, behin eta berriz saiatu dira nazionalismoa hilobiratzen, oraingoz lortu gabe (inongo zentzu epikorik gabe aipatzen dut hau).
|
|
|
Eta honelaxe heldu gara geure garaira, tartean nazionalismoaren irautearenerakusle izan diren hainbat gertaera historiko politiko
|
eman
direlarik. Pasatu denmendeko bigarren erditik aurrera, kezka berria edota kezka zaharra indar berrizagertu da filosofian.
|
|
|
Jite honen jatorria filosofia politikoan dago, akademian ere zuzenbidearenfilosofia hortxe kokatuta egon delako. Baina, filosofiaren historian
|
eman
diren bestejiteekin gertatu zen bezala, bere eraginak alor filosofiko horren mugak gainditu ditueta beste esparru batzuetara zabaldu da. Baieztapen honekin ez dut balizko jite haueta aurretik filosofia garaikidean eman direnak (nagusiki, historikoa?
|
|
|
Baina, filosofiaren historian eman diren bestejiteekin gertatu zen bezala, bere eraginak alor filosofiko horren mugak gainditu ditueta beste esparru batzuetara zabaldu da. Baieztapen honekin ez dut balizko jite haueta aurretik filosofia garaikidean
|
eman
direnak (nagusiki, historikoa, eta, linguistikoa?) berdindu nahi, hori harropuzkeria litzatekeelako nire partetik3 Bainahurrengo urteetan jarduera filosofikoaren barne egiturak irauli ditzakeen aldaketahori karakterizatzen duten zenbait elementu badaudela mantendu nahi dut.
|
|
|
Aniztasunaren fenomenoa aztertu ahal izateko, geure muga dialektiko estuakgainditu ditugu, beste behin ere. Gure herrian aniztasunaren fenomenoazarraza eta etnia gainditzen dituen definizio sakonago bat
|
eman
dugu, kulturartekotasuna. La casa de Extremadura, ra mugatu nahi ez bada. Beraz, aniztasunaz mintzo garenean, balioen aniztasunaren eta kosmobisio desberdinen elkarbizitzaren zentzuan ulertu behar da; ez kolonialismoaren sinonimo eder gisa.
|
|
|
Askatasunarena zelai handiegia da honekin amaitutzat
|
eman
nahi izateko. Askatasunarenkontzepzioan sakontzeko, ikus adibidez:
|
|
|
D, accord! Bainaintelektual espainolek bi adiera desberdin
|
eman
nahi diote panazea intelektual horri: batetik, zerbait berri esango balute bezala aipatzen dute, eta bestetik, konstruktokulturalen balioa gutxietsi nahian dabiltza.
|
|
|
Kapitalismoaren lehen globalizazioa merkataritza kapitalaren hedapenari dagokio.Honen abiapuntua XV. gizaldiko Italiar hirien garapenarekin eta diasporarekin lotzen dute aditu batzuek, eta Amerikako konkistaren hasierarekin beste batzuek.Merkataritza kapitalaren hedapenak erabilitako tresna extraekonomikoak gizateriaren historiaren garai lotsagarriena eta ikaragarriena
|
eman
dizkigu: Amerikako indigenen genozidio erraldoia; Afrikako kontinentean gauzatutako esklabuen trafikomasiboa; Asiako herrietan, herritarrak elikatzeko ezinbestekoak ziren ureztatzekoeraikuntzen deuseztapena; eta abar.
|
|
|
– Teknologia eztabaidaezina da, adituek bakarrik
|
eman
baitezakete iritzia.Teknologia horren aurka dauden adituak azaltzen badira, itzulinahi duten erreakzionarioak eta atzerakoiak besterik ez dira.
|
|
|
Eguneroko ekintzetan zehar (adibidez, kreditu txartelakerabiltzean) datu anitz gordetzen dira. Datu horiek elkartzen eta tratatzen direnean, oso informazio zehatza
|
eman
dezakete pertsona jakin bati buruz: mugimenduak, gustuak, interesak, joerak, eros-ahalmena, eta abar.
|
|
|
eta bilatzaileak erantsi dizkiete egunkari eta telebista kateei,, informazio zerbitzu osoa?
|
eman
ahal izateko, benetako monopolioen jokoa eginez.
|
|
|
Beste aldetik, egia da ahots gabeko giza talde batzuek beren arazo, ideia etaborroken berri
|
eman
ahal izan dutela Internet en bidez. Eta horrela mundu osokobabesa eta elkartasuna lortu dutela. Baina hori une eta zirkunstantzia jakin batzuetan gertatu da, eta gero eta zailagoa da horrelakorik berriro gertatzea, komunikazio mota hori gero eta kontrolatuago dagoelako:
|
|
|
Era berean, politika teknozientifiko orokorraren barruan kokatutako estrategia diseinatu behar da, topikoetatik eta propagandatik urrunduta. Ezinbestekoa da erabakitzea, zer nolako hedapena den posibleeta desiragarria, eta zer nolako babesa
|
eman
diezaiokeen herritarrari, gizarteari etainguruneari. Eztabaida horren ondorioz, eta ez lehenago?
|
|
|
Orain arte egindakoez gain, ordea, ENA taldearen iritziz, euskal nortasuna formalki bermatzen duen dokumentuaren ardura (definizioa, jaulkipena eta zabalpena, besteak beste) eta, ofizialtasuna lortzeko, Euskal Herri osoa eremutzat duen instituzio batek Euskal Nortasun Agiria bere gain hartzea ezinbestekoa da?. Beste batzuen artean, eskaera honi irtenbide bat
|
eman
nahian, 2000ko ekainean. Bai EuskalHerriari, ekimena aurkeztu zen, Euskal Herriko Herritarren Eskubideen eta EskubidePolitikoen Aldeko Herri Ekimena.
|
|
|
Elkarteko kideen esanetan, datu zehatzak eskuratzea zaila badaere,, egunero 400 bat bider inguru erakusten da dokumentu hau? (Alaña, 2000). Horien artean, esanguratsuena, dudarik gabe, hiritartasunari dagokion eskubide gorentzat jotzen den bozkatze garaian ere jada ENA erabili izana izatea da, azken hauteskunde europarretan gertatu den bezala (Euskaldunon Egunkaria,). Onarpen bidean, orain arte zortzi udalek agiria ontzat
|
eman
dute ofizialki identifikatzeko prozeduretan. Berriki, euskara eta ENAren erabilera tarteko auzitaratutakokasuan, epaiak agiria balekotzat jo du pertsonak identifikatzeko.
|
|
|
deritzon prozesuari bidea erraztuz. Hauda, interes tasa eta inflazioa handiak direnean, hazkunde ekonomikoaren apaltzeak, (ekoitzitako eta saldutako ondasun eta zerbitzuen gehikuntza txikia edo negatiboadenean) hazteko aukera
|
eman
ohi die finantzei. Hazkunde errealaren tasa txikia izanik, beren diruarentzako mozkin handiagoak lor ditzakete inbertsoreek finantza merkatuetan, ondasun eta zerbitzuen merkatuetan baino.
|
|
|
Iraultza frantsesaren eskutik hedatu zen sistema zentsitarioa (gutxieneko zerga kopuru jakin batetik gora ordaintzen zuten gizonezkoek soilki
|
eman
zezaketenbotoa) oso adierazgarria da. Jabetza ekonomikoa eta aginte politiko zentralizatuaaldi berean sendotzen ari ziren:
|
|
|
Merkatunazionalen sorreran, (gainerako faktore politiko, ekonomiko eta sozialekin batera, noski) monetak duen funtzio, zenbatzaileak? (monetari esker, produktuak gehi etaaldera ditzakegu zenbakiak bailiren) berezko dimentsioa
|
eman
dio burujabetasunmodernoari.
|
|
|
ezaugarritzen dituzten faktorepsikosozialak kontuan izan gabe. 3) Hiztunaren kokapenari, hizkuntzaren eta hizkuntza zirkulatzen duen baldintza sozialen ikuspegi indibidualista
|
eman
izan zaio.Gure ustez, maila indibidualean gauzatzeaz aparte, maila historiko, kolektibo etaerrekurtsiboan ulertu behar da hizkuntzaren rola, horrela bakarrik uler baitaitezkehizkuntzak taldekidetzetarako betetzen dituen funtzio sinbolikoak.
|
|
|
herrialdeko eta estatuko estereotipoak. Integrazio taldeak, aldiz, kluster konplexuagoa
|
eman
zuen: dimentsio batzuetan herrialdeko etaestatuko estereotipoak elkartuak ziren (1:
|
|
|
Hemen aurkezten den lana egin ahal izateko, ondoko bi diru-laguntzak
|
eman
dituEuskal Herriko Unibertsitateak: (B.
|
|
|
Berez, azken urteotan, bai NBEren jarduerak, eta baita nazioarteko praxiak ereazpimarratu izan dituztenak, ez dira izan estatuek eraikitzeko herrien eskubideak, estatua eraiki izan duten autodeterminazio eskubideak baizik. Azken finean, bieskubideen gatazka
|
eman
izan da: batetik, giza eskubideak, zeinak gizabanakoeneskubideak babesten dituzten, eta bestetik, estatuen eskubideak, zeinek beren, jurisdikzio domestikoan?
|
|
|
Laugarrena, eta interesgarriena hemen, mobilizazio soziala izango da, talde estrategia kolektiboa, zeinaren arabera, gutxiengo egoeran dagoen taldeak mobilizazio ekintza kolektiboariekingo dion, talde nagusiarekin duen harreman desorekatua aldatzeko. Estrategiahori
|
eman
dadin, aurreko biekin batera ematen baita?, gutxiengo egoeran dagoen taldeak bi prozesu hauteman ditu: status quoaren ilejitimitatea etainestabilitatea (Ikus Valencia 1991).
|
|
|
Jadanik esana dugunez, Norvegiak garrantzi handia
|
eman
zion hasieratik burujabetza ekonomikoari.
|
|
|
Baina harra barruan izan zuen. Gauza ezaguna da, adibidez,. Storthing, ak berak, 1905 urtearen inguruan, diru-laguntza gaitzak
|
eman
zizkielatiro elkarteei. Eta helburua argiro azaldu zuen Euskal Herriko prentsak:
|
|
|
Besteen etxean atzerritar garenoi begirale lanak dagozkigu, agian baita iritzi emailearenak ere, baina inoiz ez epailearenak. EA, EAJ etaEH hiru alderdi nazionalisten txosten politikoei buruz nire iritzia
|
eman
dezadaneskatu zait, eta erronka onartzea erabaki dut, nahiz eta badakidan jakin, gaia guztizkorapilatsua dela eta, hartaz, aukera guztiak dauzkadala bat baino gehiago mintzeko. Horregatik, aldez aurretik barkamena eskatzen dizut zuri, irakurle horri; kontuan har ezazu ondorengoa nire iritzi pertsonala dela, nirea bakarrik.
|
|
|
Kirolarekiko euskal legea ez da beharden bezala jorratzen ari, eta horrelaaukerak galtzen ditugu. Adibidez: zenbat diru
|
eman
zaie kirol profesionalei eta zenbat euskal selekzioei. Gezur sozial baten aurrean al gaude?
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren inkestetan, gehienak Euskal Selekzioen alde agertudira. Orain dela bi urte, Gasteizko Legebiltzarrean euskal selekzioak osatzeko legea onartu zen; dena den, urratsak ez dituzte
|
eman
behar den bezala.
|
|
|
Urrats instituzionalak ematea gure politikarien ardura da, baina horiekMadrilera begira daude; esaterako, Villar eta abar. Kirolariak
|
eman
behar al dituzte lehenago pausoak. Txalogarria da, baina baita penagarria ere.
|
|
|
Bestalde, Abertzaleen Batasunak ez zuen ordezkaririk bidali, une haietan alderdi barruan hau guztiaaztertzen ari zirelako (liburuan, ordea, ABren jarrera jaso dugu). Hona hemen, osolaburbildurik, guk zuzendutako lau galdera zehatzei bakoitzak
|
eman
zion erantzuna.
|
|
|
Zer nolako urratsak
|
eman
lirateke euskal herritarren autodeterminatzeko eskubidea bermatzeko?
|
|
|
Guri dagokigunean, arteari lotuta dagoenari eutsi nahi diogu. Artean bezala, jarduerak errepikaezinak diren neurrian, estandarizatu ezin diren neurrian, beraienberri
|
eman
nahi bada, beren hastapenetatik azaltzea iruditu zaigu modurikegokiena. Eta horretarako, gaur egun edozein hiritan aurki daitezkeen eta teoriamailan ere bereizten diren teknika eta jarduera ezagunenen berri eman nahi izandugu, bertan aritzen diren profesional eta espezialistei beren gaia aztertzea eskatuz.Sakontasunez, teknika bakoitzaren atzetik zein oinarri teoriko dauden eta gizakiaeta patologiaren zein ulermen dagoen adieraztea izan da gure nahia.
|
|
|
Artean bezala, jarduerak errepikaezinak diren neurrian, estandarizatu ezin diren neurrian, beraienberri eman nahi bada, beren hastapenetatik azaltzea iruditu zaigu modurikegokiena. Eta horretarako, gaur egun edozein hiritan aurki daitezkeen eta teoriamailan ere bereizten diren teknika eta jarduera ezagunenen berri
|
eman
nahi izandugu, bertan aritzen diren profesional eta espezialistei beren gaia aztertzea eskatuz.Sakontasunez, teknika bakoitzaren atzetik zein oinarri teoriko dauden eta gizakiaeta patologiaren zein ulermen dagoen adieraztea izan da gure nahia.
|
|
|
Psikoterapien formula orokor bat
|
eman
nahi badugu, bestearen irudiak, i (a) Lacanek dioen modura, subjektuaren niarengan?, m?
|
|
|
Hala ere, honek ez du esan nahi psikoanalista heriotza bulkadaren zerbitzura dagoenik. Helburua ez da bizia salbatzea, norbaiten analisiari jarraipena
|
eman
ahal izatea baizik. Eta hala, jakinguraren izenean, batzuetan analistakbadirudi biziaz balio bat egiten duela, eta badaki buru hiltzea errepresioaren garaipena dela beti, suizidioa, ezer jakin nahi ezaren?
|
|
|
norbera asko interesatzen da bere buruaz, eta autoerantzukizuna gaizki interpretatzen du, gehiegikeria nartzizista baterairisteraino, eta bestea eta egoera baztertzen ditu. Izakiak autoapoioa tanteatu etasendotzen duen bitartean
|
eman
beharreko pausoa da. Hemen gelditzea mekanismoneurotikoa litzateke.
|
|
|
Bere bizitzako azken zatian, Perls ek beste edozerekin baino gehiago ametsekinlan egiten
|
eman
zuen denbora gehiena, bere Gestalt Therapy Verbatim liburuanikus daitekeenez. Liburu hau bereziki ametsen lanketan oinarritzen da.
|
|
|
–(...) ez dugu inoiz interpretatu behar. Berrelikatu eta pertsonari bere buruaaurkitzeko aukera
|
eman
behar diogu?. 21
|
|
|
Psikoanalisiarekin izandako lehen harremanetik hogei urte pasatu ondoren, 1946an Johannesburg utzi eta New York era migratu zuen. K. Horney k, E.Fromm ek eta C. Thompson ek izan ezik beste psikoanalista kideek ez ziotenharrera onik egin, ezta laguntzarik
|
eman
ere. Bertan Paul Goodman eta bestebatzuk ezagutu zituen, denen artean Gestalt Terapia sortu zutelarik.
|
|
|
Ikuspuntu terapeutiko honen plazaratze ofiziala 1951ean
|
eman
zen GestaltTherapy liburuaren argitalpenarekin batera. Sorburu den liburu honen zati nagusiena Paul Goodman ek idatzi zuen, Perls ekin izandako harremanaren ondoriozateratako ideiak zutabetzat izanik, R.
|
|
|
Intelektual aurrerakoihau Boers en Gerratean Bothako ministroa eta 1920tik Hegoafrikako lehenministroa izan zen. 1926an Holism and Evolution argitara
|
eman
zuen. Holismohitza grekotik hartu zuen:
|
|
|
Nahiz eta Perls ek ez zuen inkontzientea ukatu, lanerako zuen baliogarritasunari ez zion garrantzirik
|
eman
, bere ustez, hemen eta orainean, pazientearenjabetze maila handitzeak baitzuen benetako garrantzia.
|
|
|
...o dute (ikus Yarnoz 1992; Yarnoz eta Paez 1993 eta 1994). Garrantzi handikoak ziren pertsonekin (atxikimendu irudiekin) izandako hasierakoharremanetan oinarriturik, subjektuak informazioa pilatzen du besteengandikespero dezakeen erlazio motaz (nitaz arduratuko dira ala ez, fidagarriak dira alaez) eta bere baloreari buruz (atentzioa merezi duen norbait naiz ala ez), esanguratsuak ziren irudi horiek
|
eman
dioten atentzioa eta arduraren bidez neurtuta.
|
|
|
Ideia ona iruditu zitzaion, eta Estatu Batuetara itzultzean, familiakentrebistatzen eta tratatzen hasi zen, emaitza ezin hobeak lortuz. Hurbilketa berriharen hedatzaile nagusienetakoa bihurtu zen Bell Estatu Batuetan; Familia Terapiari buruzko ehunka ikastaro
|
eman
zituen 1956 eta 1961 urteen artean.Azken urte honetan argitaratu zuen Family Group Therapy (geroago, modulaburtuan argitaratu zen Family Process aldizkarian, Bell, 1967), eta EEBBetakoFamilia Terapiaren garapenaren oinarrietako bat izan zen. Familia Terapiarenfundatzaileetako bat kontsideratzen da, nahiz eta bere ekoizpen zientifikoeskasagatik Europan maila anekdotikoan bakarrik ezagutzen den.
|
|
|
Biek izan zuten teorizazio estrukturaletan eragina, baina bereziki lehenak, hainbesteraino ezen biak bateraturik jardun zuten etaparen ondoren, orientazioestrategiko estrukturalaz hitz egitea egokiagoa bailitzateke. Ondoren MinuchinNew York-era itzuli zen eta azken urteetan Familia Terapiaren hedatzailehandienetarikoa izan zen eta gaur egun ere bada, mundu guztian zehar
|
eman
dituentailerrak eta ikastaroak lekuko.
|
|
|
Carl Whitaker en familiaren tratamenduari
|
eman
zaion izena Familia TerapiaSinboliko Esperientziazkoa (Whitaker eta beste, 1981) da, nahiz eta zinez, besteedozein hurbilpen baino gehiago (Bowen-en salbuespenaz agian) egilearennortasunarekin lotu den. Whitaker, Psikiatrian trebatu aurretik, Ginekologianespezialdu zen.
|
|
|
Familia Sistemen Terapia da Murray Bowen-ek garatutako ereduari
|
eman
zaionizen generikoa (Kerr, 1981) eta Sigmund Freud-en lanaren geroztiko garapeneanmaila logiko bat kontsidera daiteke (Kerr, op. 227 or.). 1959an Bowen ekNIMH utzi eta hurbileko Georgetown-eko Psikiatria Sailera lekualdatu zen, etahan garatu zituen bere teoriak, eta han sortu zuen bere Familia Terapia Eskola.
|
|
|
Eskizofrenikoen familietako komunikazioari buruzko azterketa berrietanoinarritzen da eredua. Bateson eta bere taldearen (Wynne k, Lidz ek, Bowen-ek etaabarrek osatua, beren taldeekin bakoitza) hasierako ikerketen ondoren, desiratutako emaitzak
|
eman
ez zituztenak?, EEBBetan burututako azterketa berriakikerketa tresna sistematizatuak lortzen ahalegintzen dira, elkartruke eskizofrenikoaduten familietan elkarreragina aztertzeko. Honela, Wynne k eta Singer ek (1965), eskizofrenikoen gurasoen komunikazioan, Komunikazioaren Desbiderapenaderitzotena aztertzeko teknika bat garatu dute, eta Doane k eta bestek (1981) guraso eta seme alaben arteko harremanetako Estilo Afektiboa neurtzen duen bestebat landu dute.
|
|
|
Bere drama irudikatzeko prest dagoen publikoko pertsona, bikotea edo taldea da.Rolari nagusitasuna
|
eman
behar dion aktoreak ez bezala, hemen protagonistari denbezalakoa izatea eskatzen zaio. Horretarako, ahalik eta erlaxatuen etadesinhibituen egotea lortu du, hasi berariazko beroketarekin, eta dramatizazioan zehar zuzendariak sartuko dituen teknikekin jarraituz, hain zuzen ere, beredrama espontaneoki adieraztea ahalbidetuko diotenekin.
|
|
|
Baina azkenean psikodrama psikoanalitikoa eta analitikoa izena jarri zitzaion, azken hau laburtuta, eta gaur egun izen honekin ezagutu eta desberdintzen da Moreno-ren psikodramatik. Eta,, terapeutenteknika desberdinak baino urrunago joanez, errepresentazio espontaneoaren bidezikuspegi psikoanalitikoa
|
eman
nahi zaio? (Basquin eta kideak, 1977, 14 or.).
|
|
|
Zentzu honetan, Martinez-ek adierazitakoaren arabera,, teknika dramatikoakerabiltzeak, prozesu terapeutikoa bizkortzea ahalbidetzen du: baliabide teknikoberriak, mugikortasun handiagoa, taktika desberdinak, ahozko teknikez baliatu etapazientearen bilakaera oztopatzen dituzten teknikak agerian jarri eta aldatzea.Zenbait razionalizaziok errazago
|
eman
dezake amore dramatizazio baten aurrean, dramatizazio hori nortasunaren defendatu gabeko alderdi batetik sartu delako. Paziente bati portaera berezi bat erakuts dakioke (dramatizazio frogatzailea), azalpenbat eman ordez?
|
|
|
baliabide teknikoberriak, mugikortasun handiagoa, taktika desberdinak, ahozko teknikez baliatu etapazientearen bilakaera oztopatzen dituzten teknikak agerian jarri eta aldatzea.Zenbait razionalizaziok errazago eman dezake amore dramatizazio baten aurrean, dramatizazio hori nortasunaren defendatu gabeko alderdi batetik sartu delako. Paziente bati portaera berezi bat erakuts dakioke (dramatizazio frogatzailea), azalpenbat
|
eman
ordez? (1977, 73 or.).
|
|
|
Martinez-ek (1977), ohartemandakoaren arabera, diskurtso egiturarik ez duenirudimenezko eszena deskribatu nahi izatea, definizioz izaera deskribatzailerik ezduen zerbaiti izaera hori
|
eman
nahi izatea da. Beraz, edonola ere, hurbilketa bat da.
|
|
|
Psikoanalisiaren barruan fantasiari hasieratik izugarrizko garrantzia
|
eman
dionbeste pentsamendu korronte bat Klein-ena izan da.
|
|
|
Psikodrama psikoanalitikoan
|
eman
dugun ikuspegi hau,. Talde psikoterapiaanalitikoaren zenbait hastapen teoriko, izeneko lanean (liburu monografikohonetan bertan) azaltzen diren teorizazioen jarraipen modura uler daiteke.
|
|
|
Lacan-en (1955, 1956) ikuspegiak
|
eman
dio garrantzia postulatu honi. Triangeluketa honek (aitatiar metafora gisa ulertua) ahalbidetzen dio haurrari, imajinarioa nagusi den bizipenetatik atereaz, sinbolikoaren, gizabanakoaren eta kulturarenerregistrora irekitzea; eta azken finean, horrek ahalbidetzen dio subjektu izatea.
|
|
|
Hala ere, giza zientzietan teknikaren aurrerakuntzak ere nabariak izan ohi dira. Hauetakobaten berri
|
eman
nahi dugu lan honetan. Eta, hain zuzen, aipatutako Freud enazken lan hori,. Giza masen psikologia eta Niaren analisia?
|
|
|
Gerrateak bultzada
|
eman
bazion ere, bazen lehendik ere talde lana.
|
|
|
Aurrerago, 1911an Moreno-k, batetik, psikodrama (1963) tresna terapeutikogisa sartu zuen, eta bestetik talde psikoterapiaren lehen kontsiderazioa ekarri zuen (1966). Hain zuzen, talde psikoterapiari izena
|
eman
zion ikertzailetzat jotzen zuenbere burua, nahiz Slavson ek (1976) ere ohore hori beretzat aldarrikatu.
|
|
|
Klein-en teoriari jarraituz, Harreman Objetalen Teoriak (Kernberg, 1979) etaSelfaren Teoriak (Hartman, 1939, 1950) eusten dituzten korronte postkleinianoetan, subjektuaren eraikuntzan derrigorrezkoa da objektua (subjekturenkonplementu modura). Hau da, subjektuak bi pauso nagusi
|
eman
behar dituberekiko ideiaren eraikuntzan. Batetik, beste pertsona batekiko objektu izanezhasiko da (Kohut, 1971).
|