|
2000
|
|
|
Liburuaren sarreran aipatzen duzu, lanari aurre
|
egiterakoan
, lau oreka zenituela zaindu beharrekoak: urteekiko oreka, kulturaren adierazpen diferenteen arteko oreka, zazpi lurraldeen arteko oreka, estiloarekin lotura zuen oreka.
|
|
|
Zein izan da zure helburua lan hau
|
egiterakoan
–
|
|
|
Errepasoa
|
egiterakoan
poesia, kantuak, bertsoak, xikitoak, prosa, aldizkariak eta esaera zaharrak bereizi ditu egileak. Poemen atala Etxeparek zabaltzen du eta horren atzetik Oihenarten hainbat ale dator.
|
|
|
Bada azken arrazoi bat lagundu duena euskaratutako filmek harrera ona izan dezaten: itzulpenak
|
egiterakoan
askoz arreta handiagoa jartzen da, eta ahozkotasunetik hurbilagoa dagoen hizkera erabiltzen. Edertrack, K2000 eta Irusoin bikoiztetxeetako itzultzaileak eta ETBko euskara sailekoak elkarlanean aritzen dira.
|
|
|
EZ da, beraz, arazo ekonomiko hutsa: testu liburuaren kalitatea da, lehenik eta behin, Espainiako gobernuaren erabakiak eraso duena, ez baita bideragarria izango, aurrerantzean, testu liburua
|
egiterakoan
ezinbestekoa den lan profesionala era duinean ordaintzea, eta, are gehiago, nolako testu liburuak behar diren ere ez da irakaskuntzaren eta argitaletxeen alorrean erabakiko, horien iritzia baino askoz ere eraginkorragoa gertatuko baita oligopolioen etekin azkarraren egarria.
|
|
|
" Usoa" ko protagonistak ere bi neskatila dira: jatorriz kamerundarra den Leticia Moth eta Irati Iziar, biak 8 urtekoak eta lagun minak Lasarte Oriako Landaberri ikastolan, casting a
|
egiterakoan
, bi neskak lagunak izatea hobetsi zuten-eta. Azkenaldian gainera, tankera horretako filmak saritzen ari dira film laburren jaialdietan.
|
|
|
Egunetik egunera ugariagoak dira bere eguneroko lana oso osorik ordenagailu aurrean egiten duten pertsonak, eta egunetik egunera gehiago baita ere beren etxeetan ordenagailua erabiltzen dutenak lan pertsonal, kultural, sozial, politiko, sindikal eta abarrerako edo Interneten sartzeko. Horregatik, Laneko Segurtasun eta Higienerako Institutu Nazionalaren (INSHT) gida teknikora jo dugu, eta ordenagailuan lana
|
egiterakoan
kontuan hartu beharreko honako aholkuak jaso ditugu:
|
|
|
Eskubide Politiko eta Zibilen Hitzarmena, Emakumeen aurkako Bazterketa mota guztiak Ezabatzeko Konbentzioa, Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioa, Langile Etorkinen eta horien familien Eskubideak Babesteko Nazioarteko Konbentzioa, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala, Emakumeen aurkako Bortxakeria Desagertarazteko Adierazpena, Kairoko eta Vienako Adierazpenak, Beijingo Adierazpena eta Ekintzarako Plataforma. Estatuek beren lege nazionalak
|
egiterakoan
nazioarteko giza eskubideen baliabide hauen irizpideak kontuan izan ditzatela eskatzen dute.
|
|
|
Oraindik ere ekarpenak egiten ditut, baina nolabaiteko autonomia izanez nire baitan. Orduan, lan hau
|
egiterakoan
urte asko joan zaizkit bere osaketan, lehenengo hartzaileak edo, nire ikasleak izan dira, beraiekin eztabaidatu baititut zenbait gai. Baina horrekin batera, beti gogoan izan dut Euskal Herri osoa; halere, nire pentsamendua ezker abertzalean kokatzen dudanez, eta nola nire aburuz ezker abertzaleak pentsamendu anitza izan behar duen, ikerketetan bezala plataformetan ere, bereziki ezker abertzaleari egiten diot eskaintza eta gehienbat bere buruzagiei, irakur dezaten, ea tresna baliagarria zaien eta erabiltzen duten.
|
|
|
Hala ere, 80koaz hitz
|
egiterakoan
lerro nagusiaz ari gara, baina era berean besteak ere iraun du: hor zebilen Lazkao Txiki arrakasta ikaragarriarekin, gaur Joxe Agirre bezala.
|
|
|
Gai arturikoak Narrazioak liburuaren hurrengo ipuin kolekzioetan ere agertzen dira, eta liburu honetan tematika ezagunaren eta protagonista literario legendario horien inguruko gertaerak testuinguru gisa erabiltzen ditu une eta egoera partikularrak aurkezteko. Poesiaz hitz
|
egiterakoan
aipatu dugun metaliteraturaren erabileraren adibiderik egokiena bilakatzen dira, ez baitu egileak gai arturikoen bertsioak eginez giro heroikoak berreraikitzeko asmorik, berez aurkako zentzuan erabilita daude. Jose Luis Mendozak (Pamiela," En el principio fue el mito", 9.or.) narrazio arturiko hauen erabileraz idatzi zuen moduan:
|
|
|
Sarrionandiaren literaturaz hitz
|
egiterakoan
" metaliteratura" da kritiko guztien ahotan entzuten dena. Alegia, Sarrionandiaren ipuinak idazle edo tradizio batetik datozen argumentuez, pertsonaiaz eta egoerez baliatzen dira ahots propio batez" bestelako" errealitate edo egoera baten lekukotza emateko.
|
|
|
Liburua
|
egiterakoan
egileak hitzak aintzat hartzeko premia sentitzen duela dio, oraindik munduko gauzak izenda daitezkeela sinesteko. Izan ere Sarrionandiak liburu honen xede eta ilusio handia zera omen du egileak berak dioenez:
|
|
|
Autore apokrifoaren obra apokrifo baten aipamen luzea egiten da, datu piloa ematen du inoiz izan ez den autore honi buruz, sinesgarria egiteraino. Liburu horren aipamena
|
egiterakoan
, kritikatu eta baloratu egiten du egilearen eginahala eta fruituaren arteko harremana. Sarrionandiak inoiz idaztea sinesgarri litzatekeen testuak dira berez, tankeraz, aipatzen dituen autoreengatik, erabiltzen dituen gaien taxuarengatik, baina ez dira idatziak dituen liburu horretakoen aipamen zuzentzat jo behar.
|
|
|
Prosalanen aipamen hau
|
egiterakoan
, lehenik, itzulpenak aurkeztuko ditugu, bigarrenik, saio eta entsegu gisakoetara joko dugu, eta azkenik, irakurleen begietan arrakasta gehien eman dion ipuingintzaren arlora.
|
|
|
Espazialitate postmodernoaren kontzeptu horrekin lotuta dago bidaiaren metafora Uriberen hitzetan, eta bidaiaren gaia aldiz, aurreko liburuei buruz hitz
|
egiterakoan
etengabe aipaturiko irudia izan da, eta exilioa den bidaiarena da beharbada liburu honetan hartzen duen funtsezko tornua, Han izanik hemen naiz liburuari jarraiki. Azkorbebeitiak ere" bizitza erbestea da" zitatzen du eta bat dator J.L. Otamendirekin(" Nora itzuli?, Argia, 1996, 1.566, 96 II)", esatean poesia liburu honetan" erbesteak kategoria sinbolikoa eta metafisikoa hartzen duela." (J.S.
|
|
|
Joerabatzuk, halaere, osogarbiakdira.Esaterako, lexemaunahizibokalez bukatzendenean, betierabilikoditubetajhurrenezhurren, lexemarenetamorfemarenarteanloturaegiteko: argitsuba, argui
|
ja.Adizkiekinerlatibozkoaketaeratorriak
egiterakoan eta hitz barnean ere grafema hauek ageri ohi dira Frai Bartolomerenganunahizicituban; escatutendeuscu bokalenondoren: bez/ abijadabaten; equijala; bijotzeco.
|
|
|
Gaur egun eta Teleberri izeneko albistegien edukien azterketak emaniko fruituenazalpena
|
egiterakoan
, lehenik eta behin bertan aipatzen dituzten gaietan eta pertsonaietan sakonduko dugu. Bigarren pausu batean, aldiz, informazioan deskribatzen direnlurraldeen erreferentzia eremuak zein diren landuko dugu.
|
|
|
Behin gure laginean euskaraz artikulu bat aurkituko, eta ez da egunkariak berakegina, ikasle batzuen gutuna baizik. Tamalgarria da euskarak El Correon duen isla.Ikerketa
|
egiterakoan
, eskuartean izan ditugun egunkarien artean, iraingarrienetakoaizan da El Correoren portaera.
|
|
|
Zentzu horretan, testuinguru honetan kulturak beteriko funtzioei dagokionez, Estatu Nazioari eta kulturari buruz esandakoa baliagarria izango zaigu, Estaturik gabeko nazioei buruz hitz
|
egiterakoan
ere. Laburbilduz, Estatuarekin bat egingo ez lukeen nazioaren eta nazio hori osatuko lukeen populazioaren arteko lokarria, komunitate nortasunarekin lotuta dagoen kultur identitatean aurkituko du nazionalismoak.
|
|
|
Baina, eta hemen legoke guk aztertu nahi dugun arazoaren gakoa? Estatuaz hitz
|
egiterakoan
, garbi antzeman daiteke Fichte-k ikusmolde iraultzailearekin duen lotura. Estatuak, nazioak sortu duen Estatuak?, berez nazioaren parte ez diren horiek onartuko ditu, baldin eta Estatuarekin hitzarmenaren bidez konprometitzen badira:
|
|
|
Hain zuzen, esan berri dugun hau, oinarrizko irakaskuntzari buruz hitz
|
egiterakoan
azpimarratu genuke bereziki. Ordura arte, mendeetan zehar izandako senide pobrea izan zen oinarrizko irakaskuntza, eta boterean egondako taldeek ez zioten ia jaramonik egiten, horien interesgunea unibertsitatera mugatuta egonik.
|
|
|
Eskola hori beste izen honetaz ere ezagutzen da: . Escuela Normal Central de Maestros?; horri buruz hitz
|
egiterakoan
aurkituko dugun espresio arrunta,, la central, izango da.
|
|
|
Dohainik bidaiatzea maite dutenen, dugunon, merkatu bat ematen zuen Kilkennytik abiatuta Cashelera zihoan bide hark: gazte bat hemen, erosketak
|
egiterakoan
goiztiar ibilitako emakume edadetu bat harago, motxila handi bat bizkarrean zuen betaurrekodun despistatua urrunago. Ni azkenetakoa heldu naiz, baina hala ere beste gehienak baino lehenago irten naiz handik.
|
|
|
Eta mudantza haren seinaleak neure baitaren baitan sentitzen nituen jada, zeren eta goiz hartan, etxetik jalgi eta unibertsitaterako bidean jarri nintzenean, segur bainengoen Jainkoaren deiaz, eta arratsaldeko lehen ordu hartan, aldiz, zure etxetik jalgitzerat nindoanean, ez hain segur, barrenean zerbait hautsi izan balitzait bezala. Baina, bertzeen begietan irakurtzeko gai bazina bezala eta ene haustura hartaz istantean ohartu, hala solastatu zintzaizkidan, adio
|
egiterakoan
:
|
|
|
Egun hartan, adio
|
egiterakoan
, eskua luzatu beharrean, ohi zuen bezala, musu eman niezaion, aldiz, besoetarik atxiki eta musu eman zidan kopetaren erdian.
|
|
|
Zerritegi batean ez zen hainbertze zikinkeria izanen! Ez naiz zuregatik ari, begietan baita gizon aratza zarela, baina zure lankide batzuek eman zezaketen, bederen, kasu handiagoa beren lana
|
egiterakoan
!
|
|
|
Urteen joanak hondalana egina zion han eta hemen, baina ez oraino aldaketan. Kristinaren geografiako bertze bazter batzuk alde batera utziz, nire eskuek aldakak xerkatzen zizkioten amodioa
|
egiterakoan
. Azkenekoz, banandu baino bi hilabete lehenago.
|
|
|
Fondoaren katalogazioari buruz, dokumentu tradizionalekin lan
|
egiterakoan
bi egoera aurki ditzakegu.
|
|
|
Kontratuez hitz
|
egiterakoan
, kontratu guztiei aplikagarri zaizkien zuzenbide naturalaren oinarriak garatu ditugu lehendabizi.
|
|
|
Jakin badakigu pertsona batek, egintza baten bidez emaitzak lor ditzan, egintza horren posibilitate desberdinak behintzat kontuan hartu dituela. Alabaina, horietako bat aukeratzen badu abian jartzeko, eta
|
egiterakoan
mota orokorragoko printzipio bat erabiltzen badu, horrela sorturiko zioari, helburu zehatzekin zerikusirik ez duenari, zio laguntzailea nahi diogu deitu, laguntza bat baita zalantzati dagoenarentzat, nolabait esatearren.127
|
|
|
Hipotesi honek hipotesi atomikoa ordezkatu zuen zientzian behagaitza denari buruzko enuntziatuen arketipoa betetzerakoan. Pentsa liteke entitate teoriko behagaitzak —atomoak, elektroiak, positroiak, etab.— erabiltzerakoan Zirkuluaren irteera bakarra instrumentalismoa zela, hau da, zientzia
|
egiterakoan
entitate horiek tresna egokiak bailiran erabiltzea. Haatik, zientziaren baitan entitate horientzako berezko gune bat lortu nahi izan zuten Zirkulukoek.
|
|
|
Egoera berean nago balio erabateko edo etikoaren bidez esan nahi ditudan gauzetan nire gogoa finkatu nahi dudanean. Nire kasuan gertatzen zait beti esperientzia berezi baten ideia agertzen zaidala eta, beraz, zentzu batean, nire esperientzia par excellence dela; horrexegatik orain zuen aurrean hitz
|
egiterakoan
, esperientzia hau erabiliko dut lehenengo adibide nagusitzat hartuz. (Lehen esan bezala, auzi hau erabat pertsonala da eta beste batzuek beste adibide adierazgarriago batzuk aurkituko dituzte.) Esperientzia hau deskribatuko dut zuei, posible izanez gero, esperientzia bera edo antzekoak gogorarazteko, gure ikerketarako oinarri komuna edukitzeko moduan.
|
|
|
Goian aipatutako liburuan sakonduz, frantziar filosofoak bere buruari galdetu zion ea Wittgenstein Freuden dizipulua zen. Erantzuna baiezkoa da, Freuden azalpen zientifikoa, ametsez hitz
|
egiterakoan
, erantzun estetikoa bihurtzen baldin bada, lege kausalak albo batera utziz. Wittgensteinen ustez psikoanalisia ez da ametsen fisika, poesia edota literatura baizik, gure bizitzaren poesia.
|
|
|
Hileta haien ondoren manifestaldiak egin ziren, hauek guk antolatuta. Venezuelan, erosketak
|
egiterakoan
paperezko poltsak ematen dituzte gauzak gordetzeko; bada, guk harriz beteta eramaten genituen erosketa poltsak manifestaldietara, ibai bazterretako harri koskor leunduak. Gogoan dut gure zirkuluan zegoela orduan Balentin Solagaistua.
|
|
2001
|
|
|
Zein ezaugarri hartzen dituzu oinarritzat, literatura modu hori
|
egiterakoan
–
|
|
|
Hemen 15 urte daramatzat, eta ez dut sekula presiorik nabaritu. Beharbada zuzendariak izango ditu bereak, baina albistegi bat
|
egiterakoan
, nik uste hemen jendeak askatasun guztiarekin egin duela lan. Gero badago beste kontu bat:
|
|
|
ESPERO ez genuen bezalako potentzialak harritu gaitu gehien antolatzaileok, eta horien artean nabarmen gelditu dira Arte Ederren ikasketen gabeziak gaur egungo arte produkzio aldakorrei aurre
|
egiterakoan
.
|
|
|
Arro plan hauek
|
egiterakoan
Itoitzen justifikazioa bildutako ura Nafarroan bertan erabiliko zela zen, nahiz eta argi geratu Nafarroak ez dituela Itoitzek bil litzakeen 400 hektometro kubiko ur behar. Orain argi eta garbi geratu da zertarako den Itoitz, Nafarroako Ubidea eta Pirinioetan egin nahi diren urtegi guztiak bezala.
|
|
|
Surf
|
egiterakoan
, zein dira anaia bakoitzaren ezaugarriak?
|
|
|
Sei urtetik aurrera daukan irakurlea izan dute gogoan Agurtzane Barrutiak narrazioa idazterakoan, Jose Belmontek idazlan hori irudikatzen duten marrazkiak
|
egiterakoan
, eta Elkarlanean argitaletxeak «Zure berrien zain» plazaratzerakoan. Elixabete eta Martin neska mutikoak dira ipuineko protagonistak.
|
|
|
Azken batean horretarako balio baitute honelako ekimenek, lagun zaharrak elkartu eta berriak egiteko. Eta aurtengoari buruzko balorazioa
|
egiterakoan
, beharbada, orain artean horrelakoetara hurbildu ez zirenak biltzeko gaitasuna nabarmendu behar da. Izan ere, ezusteko atsegin bat baino gehiago izan dute antolatzaileek ildo horretan.
|
|
|
Adibidez, hirigintza berritzeko egitasmoetan eta lur-zoruaren erosketan udalekin akordio batera iritsi behar du Diputazioak. Kostu sozialei aurre
|
egiterakoan
elkarlan zabalago bat izan dadin nahi dugu, eta ez Udalen eta Foru Aldundiaren arteko liskarrik.
|
|
|
Espresabideak ez du indarra galdu, irudi poetikoak, horman eginiko marra, tigrearen marra eta egunsentiaren arteko irudimenezko, irudizko lotura
|
egiterakoan
esaldi batean dakar poetak etsipenaren jokoa. Ez baita Sarrionandia deskribapen hutsarekin geratzen den poeta; ekintzari, gertaerari joera unibertsala eman nahi diona da.
|
|
|
Sakrifizioak eta esfortzuak beste zentzu bat hartzen dute bestearengatik zerbait
|
egiterakoan
edo harekin egoteko aukera ematen badu.
|
|
|
Ondasunen banaketa
|
egiterakoan
banaketan alde bien egoera berdintzera jotzeko ahalegina egin da eta, horrela, ezkontide ohietako bati ondasun gehiago egokitzen bazaio, nolabaiteko ordaina eman dio besteari, adibidez dirutan.
|
|
|
Pertsona bat ezkongabe eta seme alabarik gabe hiltzen bada eta, beraz, nahitaezko oinordeko gisa herentzia jasotzeko eskubidea duten ezkontide alargunik eta seme alabarik ez badago, testamentua
|
egiterakoan
kontuan izan da guraso eta arbasoek (aitona amonek) ondasunen erdia eskuratu dutela, aitak eta amak edo aitaren eta amaren aldeko aitona amonen artean zati berdinetan banatuta (horixe litzateke legezkoa); eta gainerako erdiarekin, nahi duena egin dezake.
|
|
|
Kelkos laginean, estetika bakarrik eraginez, ehunaren josturan urraketa txiki bat besterik ez zen jazo, alboko erorketa
|
egiterakoan
.
|
|
|
Norbait zelatan balu bezala, alde guztietara begiratu eta liburua irekitzen du, piska bat hori bai. Gurutzegrama bat
|
egiterakoan
soluzioa begiratzen den bezala ari da jokatzen. Erantzuna test orrian idazten du gero.
|
|
|
Eta esatekoen artean, gaiarennegoziazioa, eta tratamendua? oso kontuan hartzekoa iruditzen zaigu, halahiztun berriak
|
egiterakoan
nola lehengoak trebatzen jarraitzerakoan.
|
|
|
Euskal hagiografiaren lehenengo ikertzaile kritikoa Antonio Perez Goyenadugu, eta gaur egun ere nafar santu askoren ikerketa
|
egiterakoan
, egile honen lanetatik hasi behar dugularik19 Ondoren, beste egile batzuk ere arduratu dira ikerketaorokorraz20 eta santu jakin eta ezagunen bizitzaren azterketa kritikoaz, ikusiko dugun bezala. Nolanahi den, ondorengo zenbait egileren artean, ahalegin zientifikohorrek arrakastarik izan ez zuela ematen du.
|
|
|
Lege aldetik ere, Hego Euskal Herrian, Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) 1982an onartutako. Euskararen Erabileraren Normalizaziorako Oinarrizko Legean?, zuzenean erabilerari buruz mintzatzen den bitartean, Nafarroako Autonomi Erkidegoan (NAE) 1984an onartutako. Euskararen ForuLegean?, gehienbat euskararen ezagutzari buruz mintzatzen da; Ipar Euskal Herrian, ez dago euskararen aldeko legerik. EAEn, normalizazio prozesua aurreratutabadago ere, eztabaida soziala oraindik ere bizirik dago; plangintzak
|
egiterakoan
, ezagutza maila azpimarratzen da gehienetan, hizkuntz eskakizun batzuk lortzeajartzen da helburu, euskararen erabilerak behar duen garrantzia kontuan hartugabe. Azken helburua euskararen ezagutza izango balitz bezala jokatzen da; zeresanik ez beste lurraldeetan, egoera are larriagoa baita.
|
|
|
1) Lurraldearekin erlazionatuak, euskaldun proportzioa kasu; 2) Eremu sozialarekin lotuak, euskaldun proporziorik handiena eta euskararen erabilerahandiena eremurik gertukoenetan (familian, batik bat) gertatzen delako; 3) Norbanakoarekin zerikusia dutenak, bakoitzaren sare sozialaren euskaldun proportzioa (kantitatea) eta harremanen maiztasuna (intentsitatea) kasu; 4) Mintzakide moten araberakoak. Horien ezaugarri batzuk kontuan hartu behar dira; adibidez, haurrekin eta haurren aurrean hitz
|
egiterakoan
, euskaragehiago erabiltzen da.
|
|
|
Gari bakarrik geratzen zen baina berarekin ezin zen kontatu. Izugarrizko atxurra zuen eta ez zuen jada ondo asmatzen hitz
|
egiterakoan
. Dantza egiteaz, beraz, atera kontuak.
|
|
|
Hori bai, guztiek alde
|
egiterakoan
otoitz egingo dute eta etxea onetsiko, jainkoen grazia haren gainean koka dadin. Aszetok mundutik at bizi dira, guk egiazko deitzen dugun mundutik, behinik behin.
|
|
|
Ariane klasean ikusten zuen, eta berriro ere trabak zituen frantsesez
|
egiterakoan
:
|
|
|
‘Ez da zergatik, ’ entzun dut alde
|
egiterakoan
.
|
|
|
Hizkuntzalaritza arloko artikulu teknikoak baino, euskarari eta euskal literaturari buruzko idazki dibulgatzaileagoak hartu ditugu aintzat; Koldo  Mitxelenaren interes ugarien ispilu jokoa egingo zuten lanak ere hautatu ditugu, hara nola zinema, liburu kritikak, hainbat pertsonaien galeria... Alor bakoitzeko pieza ugarien artean hautamena
|
egiterakoan
, berriz, idaz  kiaren gaurkotasuna izan dugu irizpide, ez guztizkoa baina bai garrantzi  tsua. Edonola ere den, irizpide ezinbestekoa izan da Mitxelena pertsonari eta Mitxelena zientzialariari buruzko halako irudi oso bat lortzea liburua bere osotasunean hausnartzerakoan.
|
|
|
Lehenik, guztiz eraberritu da sektore kapitala 1980 urteetako prentsak modernizazioari. Estatuak lagunduta? ekin eta beste hedabide batzuetarako plataforma gisa sendotu ondoan, honetan ere, eskerga izan da Estatuak eman dien laguntza, aurreko Prentsa Taldeak pribilejiatu egin baitzituen irrati eta telebista kontzesioak
|
egiterakoan
–. Kapitalaren biltze prozesu guztiz garrantzitsua abiatu zen horrenbestez.
|
|
|
Erasoa orokorra denez, ez euskararen kontrakoa soilik, PP eta PSOEren taktikaren atal bat da euren esku ez dituzten botere organoak eskuratzea. Baskongadetako botere organoen kontrako asalto horrek jeltzaleekiko interesak eta zaletasunak dituzten euskaltzaleak uzkurtzen ditu ofizialtasunari eta erasoari aurre
|
egiterakoan
. Erdibidea komeni zaie jeltzaleei boto hibridoa gal ez dezaten.
|
|
|
Zer da, ordea, une honetan aztoratzen gaituena? Bistan da galdera
|
egiterakoan
Hegoaldetik eta Hegoaldeaz ariga rela, Iparraldekoa beste kapitulu batean sartzen dugulako. Eta hortxe dugu koska:
|
|
|
Sintesi ororen baldintza da hori. Hau argitu dugu lehenago apertzepzioari buruz hitz
|
egiterakoan
. Baina hemen orain ezin da baldintza transzendentalaren mailatik gauzen mailara igaro eta subjektu transzendentala pertsona bihurtu.
|
|
|
Gure ekimenaren espazioa euklidearra da. Eta gaur egun ere, erlatibitatearen teorian eta Fisikan oro har bestelako espazioak erabiltzen badira ere, horietaz esperientziak
|
egiterakoan
espazio euklidearrean jarraitzen dugu eta tresna guztiak espazio euklidearraren ezaugarrien arabera eraikita daude. Beraz, zientziaren oinarriak jartzeko espazio euklidearraren ereduarekin nahikoa zuen.
|
|
|
Komun ontzian eseri eta indar
|
egiterakoan
nire barnean zerbait hausten zeneko sentsazioa sumatu nuen. Nire susmoa egiazkoa zen:
|
|
2002
|
|
|
errealitatearen arabera jokatzen dutela. Estreinaldi baten aipamena
|
egiterakoan
, zein hizkuntzatan estreinatzen den hartzen dute kontuan. Euskarazko estreinaldia bada, euskaraz egiten dute eta bestela gaztelaniaz.
|
|
|
Eskizofrenia horrek, ordea, bere ordaina dakar: «Aitortu behar da, euskarazkoa
|
egiterakoan
agian gehiegi lotu gatzaizkiola gaztelerazko testuari».
|
|
|
Iparraldeari dagokionez Baionaraino heltzen da Ecograsen zerbitzua. Enpresa, ospitale eta jatetxeetan, bilketa
|
egiterakoan
beharren arabera moldatzen dira. Batzuk telefonoz deitzen dute bidoia beteta dutenean, baina gehienetan ibilbide bat jarraitzen dute.
|
|
|
Nik hala ere ohar bat egin nahi nuke. Euskal Herria ulertzeko moduaz, euskaltasun kontzeptua paisajea berdea eta txistuari lotua egoteaz, eta abar, antzeko gauzak entzun genituen ARGIAk 1982an Aberri Eguna zela eta Nafarroari eskaini zion zenbaki berezia
|
egiterakoan
. Horregatik harritzen nau orduko gauzak hogei urte beranduago entzuteak gaurko arazo bezala.
|
|
|
Ez dakit nafartzaletasuna izango den ala ez, baina garbi dago Nafarroako ezaugarri bereziak kontuan izan behar ditugula. Eta gure erritmoak markatu behar ditugula gauzak
|
egiterakoan
. Zeren eta, bestalde, inposaketaz ez baitugu ezer lortuko, alde batera utzita gainera inposaketa ez dela zuzena.
|
|
|
Eta horrez gain, argazkilariak kontrolpean gaude, argazki agentzia handien krontrola eta komunikabideena dauzkagu. Argazkilaria ez da libre bere lana
|
egiterakoan
. Sarritan argazkigintzaz deus ez dakien kazetariak erabakitzen du zein izango den kaleratuko den argazkia, eta nola».
|
|
|
Minusbaliatutzat jotako gizon batek bere gizatasun osoz aurre egin dio arazo honi, «normaltzat» jotakoen munduan sartu nahi badu. Sustengua ematen zion pertsona bakarra, ama, galtzen du, eta berak hainbeste maite duen anaia txikiak etxetik alde
|
egiterakoan
lagungarri utzi zion kartoizko John Wayne-ren irudia baino ez zaio geratzen. Amaren hiletetara azaltzen denean anaia hori, biak elkarrekin bizitzea proposatuko dio.
|
|
|
Eta zeuzkaten zirkulazio arazoei nolabaiteko konponbidea emate aldera, gaur egun hain ezaguna zaigun Bilbotik Behobiarainoko autobidea egitekotan ziren. Proiektu honek ez zuen protesta larriegirik sortu, ez behintzat Leitzarango autobia
|
egiterakoan
izan zirenaren parekorik. Arazoak arazo, oro har autobidea ondo hartua izan zela esatea legoke, batik bat gidarien aldetik.
|
|
|
Estetika, soinua, zerbait tradizionalagoa eta klasikoagoa zen eta hori zen gustuko nuena. Hortaz, lehenengo diskoa
|
egiterakoan
ez da konszienteki egin dudan zerbait, ni ere korronte horretako partaide sentitu bainaiz. Nire estetika musikala horixe da.
|
|
|
Askotan berriz, edozein etxetan aurki daitezkeen materialez baliatzen dira. Olidenek azaldu digunez, garai batean, mamu baten begiak
|
egiterakoan
margotu eta azken ukitua emateko, esmaltea erabiltzen zuten, nahiz eta egun poliesterrarekin egiten duten, azken hau teknika berriagoa baita. " Royal bezalako gelatina elikagarriak ere oso baliagarriak dira besoak, buruak edo protesiak egiteko" Agirreren aburuz.
|
|
|
Umoreaz baliatu da Aritz Gorrotxategi hiru euskaldunek kurtso amaieran Tuneza egindako bidaiaren kronika
|
egiterakoan
. Aste bete baino ez zuten Ekialdeko lurralde hura ezagutu ahal izateko, langabezia zain zeukaten Euskal Herrira itzuli aurretik, eta jakina, beste ezeren gainetik bidaian ondo pasatzea nahi zuten.
|
|
|
Idazle batzuek arazoak aitortzen dituzte literatura
|
egiterakoan
: hiztegi baten falta dagoela edota euskara herdoildua dagoela.
|
|
|
Mundu honen analisia
|
egiterakoan
, denok bat gatoz zientzia eta teknologiak duen garrantziaz, munduarengan duen eraginagatik, onerako eta txarrerako. Paradoxikoa da, oraindik zientzia ikusten dugula zientzialari batzuek bakarrik egiten duten zerbait balitz bezala, eta hori egiteko agintzen dietenak politiko batzuek bakarrik direla, edo enpresen jabeak.
|
|
|
Adi jarraitu eta zaindu egiten ditu begirada, aurpegiko keinuak, gorputzaren jarrerak, keinuak eta irribarrea, ahotsaren bolumena, inflexioa eta intonazioa, hitz jarioa, argitasuna eta abiadura, hitz
|
egiterakoan
erabiltzen den aditz forma, etenaldiak, isiluneak...
|
|
|
Sintomak depresioetan jasaten direnen antzekoak dira: tristura, lo
|
egiterakoan
gorabeherak, gose eta libidoan aldaketak, pisua galtzea...
|
|
|
Nathaniel Hawthornek ez zuen mitoen itzulpena proposatzen, eta liburua
|
egiterakoan
ere aldendu egin zuen bere lana bide horretatik. Ez zuen idazle greko eta erromatarren izkribuak oinarri hartu eta itzulpen soila egin, horrelako kontakizunak askatasun handiz egitekoak zirela uste baitzuen berak, eta, bi edo hiru mila urtetako kondaira hauetan muina zela garrantzitsu, eta ez moldatzailearen irudimenak istorioan egin zitzakeen aldaketa xumeak?.
|
|
|
Medikuntza Fakultatean Leioako Campusean gertatzen den bezalaxe, euskaldunak inguru diglosiko batean egoteak baldintzatzen du euskararen erabilera; halaere azken urteotan ikasle eta irakasle euskaldunen igoera nabarmendu da. Denaden, aipatzekoa da euskal lerroko ikasleen artean erdarara jotzeko joera giza harremanetako gauzetaz hitz
|
egiterakoan
. Askotan erdal eremuetatik edo euskalduneremuetatik datozen ezberdintasunak nabariak dira hizkuntzaren erabilpenariburuz.
|
|
|
Aurreko atalean erakutsi duguna ikusita, kredituen azterketa
|
egiterakoan
, titulua erdiesteko nahitaez egin behar diren irakasgaien kredituak, enborrezko, derrigorrezko eta karrera amaierako proiektuei dagozkienak, elkartuko ditugu.
|
|
|
Gertatu dena, ordea, Ronald Coase eta beste hainbat ekonomialari ospetsuk esan duten bezala, hauxe da, alegia, Ekonomia bere ikasketarako objektu gabegeratu dela. Ekonomiaren teoria
|
egiterakoan
ez ditugu benetako enpresak edofuntzionamenduan dauden instituzioak aztertzen, ez dugu hezur mamizko gizabanakoa kontuan izaten. Teorien egileek asmatutako, homo ceconomicus?
|
|
|
Datozkigun aldaketak datozela, Euskal Unibertsitateaz hitz
|
egiterakoan
, kanpora begiratzea eta eredu klonikoa gurera ekartzea itsukeria izan daiteke. Puntuhorretan egokiak dira Ortega Gasseten hitzak:
|
|
|
Hitzez bederen. Kontua da, sistemahorren definizioa
|
egiterakoan
, talde horien arteko dibergentziak agertzen direla, etahitz bera?, sistema propioa, denominazioa?
|
|
|
Zalantzarik gabe azken urteotan lan asko eta ona egin da Euskal Unibertsitatearenalde, hau da, erreferentzia nagusitzat Euskal Herria eta euskal gizartea hartuko dituen eta oinarritzat euskara eta euskal kultura izango dituen unibertsitatea eraikitzearen alde. Hala ere, urte hauetako balantzea
|
egiterakoan
, ezin dugu ezkutatu geure desadostasuna eta dezepzioa euskal irakaskuntzak gaur egungo unibertsitateetanbizi duen egoeraz, eta, oro har, aurrera egiteko perspektiba garbiaren gabeziaz.
|
|
|
Coll en ustez (1992), progresioa da kurrikuluaren arazorik larrienetarikoa.Arazo hori bi mailatan gertatzen da batik bat: derrigorrezko hezkuntzaren ziklo ezberdinetan helburu nagusien banaketa
|
egiterakoan
–zikloen arteko progresioa, eta ziklo bakoitzaren barnean diziplinaren helburu eta edukien banaketa egiterakoan, ziklo barneko progresioa?.
|
|
|
Coll en ustez (1992), progresioa da kurrikuluaren arazorik larrienetarikoa.Arazo hori bi mailatan gertatzen da batik bat: derrigorrezko hezkuntzaren ziklo ezberdinetan helburu nagusien banaketa egiterakoan, zikloen arteko progresioa, eta ziklo bakoitzaren barnean diziplinaren helburu eta edukien banaketa
|
egiterakoan
–ziklo barneko progresioa?.
|
|
|
Modernizazioak bere garapenarekin dakartzan kimikoki eta atomikoki garatutako indar ekoizpenen arriskuak gaur arteko oinarriak eta kategoriak lehertzen ditu. Kontuan hartzeko baieztapena da hori,, ingurumenaz eztabaida bat
|
egiterakoan
, soilik irizpide kimiko biologiko teknikoak erabiliz, gizakia aparatu organiko modura, besterik gabe, kontsidera baitaiteke? (Beck, 1998a:
|
|
|
BAUMAN, 2001 Pentsalari eta saiogile alemaniarrei iraganak asko irakatsi die, euskaldunak bere egin beharreko ekarpen asko ere badaude, baina: 1 errealitatea tokian tokikoa da eta zuzenean kopiatzea ez da komeni; 2 balizko konparazioak
|
egiterakoan
ere,, nor den nor, garbi izatea ezinbestekoa da.
|
|
|
norbanakoaren ondoezaren aurrean orain arte zegoen elkartasunerako kontzentzu publikoaren erorketa. Bestetik, txiroez (jada ez soilik, ekoizpen gizartean lanik ez duena?) edo merkatutik kaleratutako kontsumitzailearen baldintzaz gogoetak
|
egiterakoan
, garrantzia emango dio birmoldaketa edo urrats bati: industria gizarteko txirotasun baldintza eta orduko, lanaren etikatik?
|
|
|
Desinformazioaz hitz
|
egiterakoan
, sarritan etortzen zaigu burura gezurraren afera. Baina gezurretan ibili barik ere min handia egin ahal zaio iritzi publikoari, eta halaxe egiten zaio.
|
|
|
Munduaren interpretazioa
|
egiterakoan
, jakina da gure artean, ezen kulturak berak ezartzen diola gizakiari eredu asko eta asko. Kulturak ematen digu mundua bera ulertzeko teilatua eta babesa.
|
|
|
Gizakien artean, igortzea eta hartzea elkarrekin lotuta dauden ekintzak dira, interdependenteak, eta elkarri eragiten diete: mezua
|
egiterakoan
, igorleak hartzailearen balizko deskodifikazio ahalmena du beti gogoan. Beraz, komunikazioaren agenteak ez dira kodifikatzen eta deskodifikatzen duten operadore hutsak, subjektu konpetenteak baizik.
|
|
|
Zuhur jokatu aurrekoarekin: hizkuntzen deskribapena
|
egiterakoan
, beraz, hizkuntza hori erabilia den kulturaren beraren deskribapena ere beharrezkoa da, baita erabiltzailearen prozesu psikologikoen nondik eta norakoa ere.
|
|
|
Beste batzuen artean, aldaketa morfofonologikoak adierazteko Kaplan-ek eta Kay k (1981) automatatan konpilatzen ziren erregela sekuentzialak erabiltzea proposatu zuten Koskenniemirengan eragin handia izan zuena, nahiz tarteko egoerekin arazoak gertatzen ziren. Ondoren keçi izeneko prozesadore morfologikoa
|
egiterakoan
Hankamer ek (1986) sortu eta egiaztatu filosofiarekin zebiltzan erregela sekuentzialak ere proposatu zituen.
|
|
|
3.3.8 atalean hizkuntza desberdinetan agertzen diren hainbat fenomeno azaltzen dira. Fenomeno honen aurrean, analisi morfologikoa
|
egiterakoan
, sistema batzuetan alomorfoak erabiltzen dira, hau da, morfema bera adierazteko forma bat baino gehiago zehazten dira lexikoan. Aldaketa fonologiko konplexuaren adibide gisa, hizkuntza batzuetan gertatzen den bokal harmoniaren fenomenoa dugu:
|
|
|
Gainera, kontsumitzeko prest dauden produktuak ez dira kontaktuan jarri behar hozkailuan, elikagai gordinekin, hala nola haragiekin, arrainekin edo barazkiekin, eta, beraz, ontzi bereizi eta itxietan gordetzea gomendatzen du. Izoztuak, amaieran Bestalde, erosketak
|
egiterakoan
, produktu izoztuak azkenean erostea komeni da, eta desizozte motaren bat (osorik edo partziala) dutenak baztertzea. Halaber, mantentze lanen lekura eraman behar dira berehala, hotz katea ez eteteko eta establezimendu komertzialak erakustoki edo hozte ganberetan etengabeko hozketa behar duten produktuak mantentzen dituela ziurtatzeko.
|
|
|
Edozein modutan, ezin nuen jakin laguna zein mugataraino ari zen brometan galdera hura egin zidanean, baina aurretik gaiari buruz hitz
|
egiterakoan
eta momentu hartan erakutsitako seriotasunak eta eman zidan segurtasunak nire sekretutxoarekin jarraitzea zentzugabekeria zela sentiarazi zidan. Horrela, nire homosexualitatearen bigarren etapa beteko zuen kanporatze aldiari hasiera ematea erabaki nuen.
|
|
|
Galdetu orduko damutu zen Mirari. Sarritan esaten zioten kontuz ibiltzeko galderak eta iruzkinak
|
egiterakoan
; bere lañotasunean, eta nahigabe bazen ere, takateko mingarriak botatzen zituela.
|