|
2000
|
|
|
" Neretzat kontrariorik txarrenak hainbeste denbora bertsoa hasteko egiten dutenak dira. Hor hago erbia noiz ertengo zain eta... ez ote dik honek hasteko asmorik, galdetzen
|
diok
eure buruari. Nekatu egiten naiz holakotan.
|
|
|
—Setakeria eta burugogorkeria deitzen al
|
diok
hik, aita hilaren memoriari? —eten zuen osabak, Pedrori errana akabatzen utzi gabe— Zeren burugogorra zuan hire aita eta burugogorragoa haiz hi, baina hire amak ez dik zergatik jasan bi burugogorren arteko itsukeria...
|
|
|
—Eta nola arraio erran
|
diok
, nik bertze mirakulu bat entzun nahi niola...?
|
|
|
—Aizak, hi... Hik eguzkiari anaia Eguzki deitzen
|
diok
, baina horren segur al hago ezen anaia dela eta ez aitona, zeren eguzkia ezin zaharragoa baita...? —eta irri karkaraka hasi zen.
|
|
|
—eta zola-gainean etzanik zegoen erbi txakurrari, zeinari Akiles baitzeritzan, zeren eta osaba Joanikotek betiko ohitura baitzuen txakurren bat lagun eramaitekoa, halaxe erran zion—: Hik zer irizten
|
diok
, Akiles. Baina bortz axola hiri uholdea eta uholdetik libratu zen arka, arkak zeraman erbi bikoteagatik ez balitz, ezta?
|
|
|
Begiak zabalik behatzen zion Akilesek osabari, haren ohiko galdegitearen aiduru balego bezala: " Eta hik zer irizten
|
diok
, Akiles?", baina osabak bazuen, artean, bertze burutaziorik eta gaiari lotu zitzaion:
|
|
|
—Eta hik sinetsi egiten
|
diok
, ezta. Zeren semearen lehen obligazinoa aitari obeditzea eta aitari sinestea baita...
|
|
|
—Lasai, mutila. Edo ez al
|
diok
aitonari hats hartzen utzi behar? —eta, tabakoaren kea berriro biriketaratzen zuela, aitzina egin zuen—:
|
|
|
—eta, ondoan zetzan txakurrari beha, erran zuen—: Eta hik zer irizten
|
diok
, Akiles? —eta, eskua belarrirat zeramala, Akilesen pentsua aditzen ariko balitz bezala, erantsi zuen—:
|
|
|
Eta ez diat uste ezen santa Klara herrena izan zenik, are gutiago arimaz... Hik, aldiz, nola ez baituk koroarik gabeko saindurik ulertzen, koroari emaiten
|
diok
lehentasuna, eta uste duk ezen horrekin guztia egina dagoela. Ordea, zergatik ez duk kontrarat egiten...?
|
|
|
—Bai, Joanikot, ene haizea izan haiz, eta ene haize zirimola izan haiz. Izan ere, hatsarrean hilik ikusi haut plazan, baina, halako batean, oihu egin duk —libertateari egin
|
diok
oihu! —, eta oihuak piztu hau! Eta ni ere erdi hilik nengoan, bihotzean txingar guti batzuk baizik ez nituela, baina hire oihua haize zirimola bezala sartu zaidak gorputzean barrena... eta sutu duk ene bihotza, oihu egin dik, eta oihuak piztu naik...!
|
|
|
—Oraino ez zakiat zer haizen —xuxurlatu zidan, bere aurpegia nirera hurbilduz—, marikoi zaharkilo bat edo, bertzerik gabe, memelo hutsa. Nolanahi ere, tren honi —bere bularraldeko bagoi oparoak pilpira adierazkor batek dantzarazi zituen— pasatzera utzi
|
diok
eta ez egon esperoan, ez baita itzuliko.
|
|
|
—Ez
|
diok
matrikula ikusi, ezta zer auto klase zen ere? —torra torra Edurne ene aurpegi behin berriz zartatuan, ohe gainean niregana belaunikatua.
|
|
|
—Zergatik ez
|
diok
kasu egiten txakur txatxu horri. Hoa hogei egunez hemendik kanpora!
|
|
|
—Eta sabela? Zer
|
diok
nire sabelaz. Gantz apurrik ere ez.
|
|
|
Hire ikuztegietariko bat erretzen ari duk eta ez duk hiri honetan suhiltzaile aski? Edo deabruari arima saldu
|
diok
gaztetasunaren truke eta berreskuratzeko espedizioa antolatu diguk. Matelondoko hire orizta puta horrengatik ez balitz, ez hindudan ezagutuko!
|
|
|
—Hara, Ximu —Charlyren mihiak paper ertz likatsua milikatu zuen—, lanbide hezkuntzatik hire ikuztegietara etorritako azken bulegariari sartzen
|
diok
ziri hori, hire bulegoko mahai gainean zamalkatzen duan bizkitartean. Guk galtza motzetan genbiltzanetik ezagutzen haugu.
|
|
|
—Zer
|
diok
–—gezurretan ni— Adi adi bainengoen...
|
|
|
—Zer ostia ari zarete? —oihuz— Ez uka, osotara sinetsi
|
diok
zomorroi astopito horri, ezta?
|
|
|
—Eraztuntzar hau gogoan diat, izebak harekin lo ere egiten zuela erraten zian Ximurrak —nik— Erakutsi
|
diok
–
|
|
|
—Zerbait erran
|
diok
noizbait ere!
|
|
|
—Honekin bi asteko beherakoa segurtatuko
|
diok
Isabel Sanjoseri. Pixka bat egokitua, tarteki bera erabil dezakek izenburutako, inork plajioa sumatzeko beldurrik gabe:
|
|
|
—Hazi
|
diok
... Eta zertan hazi, jakitea sobera ez bada?
|
|
|
—Ana praktiketan zagok, ez ahantz hori. Ikasle bati ez
|
diok
eskatzen ahal hilketa kasu batean eskua ezartzerik.
|
|
|
—Zer
|
diok
–
|
|
|
—Kito,
|
diok
! Muturrekoak neronek hartu, eta kito!
|
|
|
Hi hasi baihaiz gaiarekin, herorrek eman segida. Zer
|
diok
–
|
|
|
—.. Hire eguneroko lanaz Ana arduratuko duk, praktiketakoa —neskaren izena ere eraman zuen paperera— Poliki moldatzen zarete. Hortaz, eskua ere luzatzen
|
diok
premia izanez gero.
|
|
|
Putakume bat izorratu nahirik etorriz gero, gorria zaukak nirekin. Zer
|
diok
–
|
|
|
– Tolosako banketxe batean lapurreta egin nian atzo, eta herenegun Zizurkilgo beste batean. Zer irizten
|
diok
–
|
|
|
– Ez
|
diok
galdetu Uitziko mendatean aurkitu genuen gizona berak hil al zuen –ohartarazi nion Lauaxetari.
|
|
2001
|
|
|
" Atzean pausoen hots lehorra entzuten duk" (15 or.),"(...) zerraldo eroriko haizela intuitzen duk". " Garbi garbi akordatzen haiz lehendabizi ikusi hioan gorputz parteaz(...)" (30 or.),"(...), maitasunaren preludio maniako depresiboaz ezin preszinditu ote daitekeen galdetzen
|
diok
heure buruari). (45 or.)
|
|
|
(37.or.)" Ezin identifikatu duan errebolber bat ikusten
|
diok
eskuartean. Kanoia oso laburra duen errebolber beltza.
|
|
|
(45.or.)"" Hire besoaz libratuz begietara begiratzen dik(...) galdetzen
|
diok
heuri buruari".
|
|
|
–Bai, bai, baina begiratzearekin hasten duk gauza beti –jarraitu du Unaik serio serio. Jakinduriaren Ahotsa ludian– Gero, aurrean ez dagoenean ere berataz pentsatzen jartzen haiz, obsesionatzen hasiz, burutik kendu ezinik, orduan berarekin hitz egiteko bidea aurkitzen duk nolabait, edozer gauza esaten
|
diok
, txorakeriak, neskak irribarre bat egiten dik, edo hitz goxo bat, eta akabo! Maiteminduta hago!
|
|
|
‘Hi, zer
|
diok
hik? ’ esanen diozu zuk euskaraz errekari.
|
|
2002
|
|
|
Sendatzailleari agertu ahal
|
diok
ire gaitz hori?
|
|
|
Alare ur tanta biguñez arkaitz zailenak zulatzen dira. Penelope-ri ere irauten baduk, garai egingo
|
diok
. Astiro menperatua, bañan menperatua izan zan Pergame.
|
|
|
Bildots bat ari haiz ikusten, ez astoa; eginkizun guztietarako otzana duk, ez dik horzkarik egingo, ez eta ostikadarik jaurtiko; astotxo horren larruaren barnean aiurri oneko gizon bat bizi dela esan zitekek. Ez duk zaila hori ikustea; aurpegia hanka artean sartzen badiok, heuk igarriko
|
diok
zer nolako egonarria erakusten duen.
|
|
|
–Eta zergatik ez
|
diok
esan ezetz, ez ginela gu? –Imanol aztoratuta zegoen, Alaznek han ikusi zuela pentsatzean– Edo beste zerbaitera joan ginela?
|
|
|
–Joder. Ederrari esaten
|
diok
! –barrez hasi zen– Hik behintzat Mirarirekin alde egin huen!
|
|
|
–Ikusi al
|
diok
kopetako ile xerlo hori? –galdetu zuen Julenek– Joder.
|
|
|
–Nor haiz hi Jainko eta santuen izenak horren arin erabiltzeko? Doña Remediosek esan didanez, bestalde, barrez hasi haiz, eta barre egin
|
diok
haren aginduari, gelan desordena handia sortuz eta, beraz, ikastetxetik astebeterako egotziko haugu, falta larria egiteagatik...
|
|
|
Zer
|
diok
huskeria. Oso pankarta polita duk.
|
|
|
Une batez tentatuta egon haiz Juanitoren kartazal handi hori zabaltzeko, baina tabernatik irten eta haizea hartzeko gogoa tentazioa baino premiatsuagoa suertatu zaik. Eta aitzakia ere aurkitu
|
diok
hire lehentasunari: gutxi gorabehera  badakik zer aurkituko duan kartazalaren barruan.
|
|
|
Urkizu Plazan Txontara desbideratu haiz, eta bederatziak puntu puntuan sarrera egin duk Rocandionean. Heure bulegoan sartu eta lanari ekin
|
diok
adoretsu. Harrituta hago heure buruaz.
|
|
|
Zeruko Argia zabaltzen duk eta orriz orri eta artikuluz artikulu irakurtzen duk. Batez ere Basarriren artikuluari erreparatu
|
diok
, gorabehera batzuk izan baitzenituzten garai batean, baina ez, ez dik hire kontra ezer esaten. Hala habilela, zazpigarren orrira ailegatu haiz, Gazte Naiz orrira.
|
|
|
Ibon Sarasola. Susmoa hartu
|
diok
hor ote dagoen sorpresatxoa. Artikuluaren amaiera  aldean hire izena ikusi duk idatzita, eta zuzenean jo duk bertara, hitaz zer dioen jakitera:
|
|
|
" Eskerrik asko, Ibon. Zuek gazteok (Ibon, Ramon, Mikel, Rikardo, Lourdes,...) zarete nire esperantza guztia", esaten
|
diok
barruko ahotsarekin. Paper guztiak batu eta kartazal handian sartu dituk ostera.
|
|
|
Hire emaztearekin hitz egiten ari haizela ohartzen haiz. Berari adierazi behar
|
diok
jazotakoa. Zeruko Argia atera duk zorrotik.
|
|
|
Zeruko Argia atera duk zorrotik. Idazluma eta papera hartu eta idazteari ekin
|
diok
: " Querida Meli/ Te copio esto de Zeruko Argia.
|
|
|
Ez daukak indarrik. Besterik ezean, gainbegiratu bat egiten
|
diok
periodikuari, nahiz aurrez badakian Hoja del Lunesen futbolaz landako berririk ez dagoela. " El quinqui Eleuterio Sánchez se fuga de un tren en marcha a 70 km en Palencia.
|
|
|
Zer ote? " Apendicitis" entzun uste
|
diok
goizean Meliri. Ez ahal da ezer larria izango!
|
|
|
Bai, etorri naiz, baina  kafe bat behar dut lehenbailehen, ni izango baldin banaiz. Portaleko kanpoko ateari eusten
|
diok
, Maritxuk tabernako atearen sarraila aurki dezan.
|
|
|
Poetaren makinaria martxan jarria duk. Titulua asmatua
|
diok
jada balizko poemari: Goizean lantegira.
|
|
|
Arrastorik ere ez. Gezurra esan
|
diok
, izan ere haserretzen hasita hago, ez hainbeste ugazabandrearekin, nola heure buruarekin. Idazteko gogo guztiak aienatu zaiz  kik eta ajearen zama nozitzen duk ostera lepondoan.
|
|
|
– Zeri erreparatzen
|
diok
–
|
|
|
– Orkatila
|
diok
–Hara bestea!
|
|
2003
|
|
|
Zer
|
diok
baina?
|
|
|
–Zer moduz, Txomin? Entzun al
|
diok
Joxepari. Egun hodeitsua dela-eta, ez omen dik artizarrik ikusten.
|
|
|
–Zer
|
diok
–
|
|
|
–Baina hik zer
|
diok
––esan dio Manuk, barrezka?.
|
|
|
–Hik zer
|
diok
–! Umeak ez ditiztek jotzen!
|
|
|
âXantilli
|
diok
–âManuk, harritu an  tzean.
|
|
|
–Zergatik
|
diok
hori?
|
|
|
Harrezkeroztik, ia ia urtero segitu
|
diok
koadrilla horren âMariasunenâ arrastoari. Lehenengo hiru lau urteetan jende berbera agertu zuan, bizpahiru gazte sutsuk lagunduta.
|
|
|
Darocan, agian. " Nolatan etorri da azterketara?, galdetu
|
diok
heure buruari. " Dagoeneko errepidean behar likek".
|
|
|
Ikasgela hondoko paretan hago jarria, ikasleen bizkarrean. Erlojuari begiratu
|
diok
. Bi ordutik gora zeramatek idatzi eta idatzi.
|
|
|
–hala esaten
|
diok
Garari, ezta??, eta irakurri egingo duk, sikiera ikusteko argazkietako koadrilla hori nola bihurtzen duten jendetza. " Ehunka lagunek harrera beroa egin zioten bart gauean Inazio Tordesillas preso ohiari..." edo jarriko dik argazki oinetan.
|
|
|
Erosi, inoiz ere ez. Departamentuko irakasle borrokari hartzen
|
diok
mahai gainetik, ezkutuan, parrokiako orriak dakarrena interesatzen zaiala jakin ez dezan. Zeren, interesatu, Sartre jauna, interesa  tzen zaik, ezta?
|
|
|
–Emango dizut? , entzun
|
diok
Unairi, eta hire baitatik ziplo atera haiz. Azterketa erakusten ari zaik.
|
|
|
Une batez galdetzekotan egon haiz zer arraio egin duen azken bi ordu eta erdian, zergatik gelditu den azterketara, ea ez duen Darocara joan behar, zergatik ez dian baimenik eskatu azterketa hori ez egiteko eta abar eta abar... Baina" zuk ikusi" esan
|
diok
, besterik ez, katedratiko txatxu horrek. Hor zegok hire etorria, hire klasea, hire maila...
|
|
|
Hor zegok hire etorria, hire klasea, hire maila... Eta joaten utzi
|
diok
, egun hartan Mariasuni joaten utzi hion bezala. Gogoratzen?
|
|
|
–Dugu? Zer
|
diok
–
|
|
|
–Goizekoen gaineko informea etorri artean, laburtu ahal
|
diok
honi –nigatik zioen– zer pasa den goizeon?
|
|
|
–Ezer ere ez,
|
diok
–Hauxe diagu –esan zuen Sinbadek, orriak sinatzeko keinuarekin batera.
|
|
2004
|
|
|
Eta hik zer
|
diok
–
|
|
|
Udaberri hire zain zegok, hire sabel ezkutuan, hik noiz askatuko. Zer
|
diok
–Ezetz?
|
|
|
Hobe duk! Hik ez
|
diok
Joanari deusetako deitu behar. Aditu al duk?
|
|
|
Ezta deusetako ere! Nahiko min egin
|
diok
, eta orain joan hadi beste zilbor eder horrekin. Baina lasai, Aitor.
|
|
|
Baina lasai, Aitor. Igarriko
|
diok
! Ni enteratu nauk zer nolako elementua den hire lagun berri hori.
|
|
|
–Ez, ez, lasai. Ez
|
diok
deitu beharrik. Joanak niri deitu zidak eta horrekin aski duk.
|
|
|
–Begira ezak, Aitor, hi oso lasai gelditzen haiz biok bikote garela esanda, baina igual duk iragana hik dioana. Bazekiat oso ongi sentitzen haizela egoera honetan, baina orainari egin behar
|
diok
aurre. Zer diok, beldurra errealitatea onartzeari?
|
|
|
Bazekiat oso ongi sentitzen haizela egoera honetan, baina orainari egin behar diok aurre. Zer
|
diok
, beldurra errealitatea onartzeari. Nirekin ez duk itxurakerietan ibili behar.
|
|
|
Baina ahoz ahokoa zergatik duk inportantea Beñat eta horientzat, eta niretzat ez? Herorrek ematen
|
diok
inportantzia, motel! Dena hain normala eta naturala baldin baduk, konta ezak eta kito!
|
|
|
–Pablori hik esango
|
diok
–
|
|
|
–esan dio Fray Ciccillok–. " Berriro"
|
diok
–Hi ez hengoen-eta bataiatuta!
|
|
|
–Heroi bat, bai... –eten zidan flakostak, barre iduri bat ezpain zurbiletan– Franz, zergatik ez
|
diok
eskaintzen heroi aluei ematen diegun saria?
|
|
|
–Umore onez hagoenean, umore onez hitz egin behar
|
diok
Jainkoari, eta umore txarrez hagoenean, txarrez, baina beti maitasunez. Halaxe hasi ninduan ni egun batean, eta halaxe segitzen diat, anai Benitok esanda.
|
|
|
–Hi ez hoa hemendik, errua hirea duk-eta! Izan ere, galdetu al
|
diok
sekula hire semeari zer nahi duen. Ez!
|
|
|
" Hi jota hago. Zergatik jarri
|
diok
hori!".
|
|
|
" Hik paratu
|
diok
ba ikurrina!".
|
|
|
" Nola konpara ditzakek ikurrina eta pegatina..." aditzondoaren bila sumatu zuen Ferminek Harakin," pegatina puta hori. Bazterri irain egin
|
diok
. Ikurrina paratzea Euskal Herrikoa zela aldarrikatzea izan duk.
|
|
|
" Zertarako paratu
|
diok
ikurrina. Bazter ez zuan gudari bat".
|
|
|
" Bai, zera esanen
|
diok
hik" oldartu zitzaion Fermin, aurreko eztabaida lehertu gabea gogoan, seguru aski, pentsatu zuen Harakinek. " Hire ingelesa moldatzeko baino ez duk ailegatzen, nirea bezala, bestalde, eta horrek primeran egiten dik ingelesez".
|
|
|
" Kaka esanen
|
diok
hik!".
|
|
2005
|
|
|
–Zer
|
diok
baina?
|
|
|
Haren soinak ez du urte honetan ezer galdu, irabazi baino. Zer
|
diok
baina, heure lehengusinaz! Emakume egiten ari dela, besterik ez.
|
|
|
–Bai, orain dela hamar bat minutu –barre txikia egin zuen jarraitu aurretik–, gabon esan dik eta hik ere gabon erantzun
|
diok
.
|
|
|
–egin zidan oihu, ikusi ninduenean?. Orain horri bustitzen al
|
diok
, ala biei batera? –eta algara asmatikoa irten zitzaion.
|