|
2000
|
|
|
Baina, nork ukatuko digu kulturaren tresnarik baliagarriena hizkuntza bera dela? Horregatik
|
dator
26 artikuluaren hirugarren zatian: –Gurasoek lehentasunezko eskubidea izango dute seme alabei emango zaien hezkuntza mota aukeratzeko?.
|
|
|
1948ko abenduaren 10ean Nazio Batuen Batzar Nagusiak onartu eta aldarrikatu zuen Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala; bere testu osoa
|
dator
ondoko orialdeetan.
|
|
|
Hitzaldi haietan zen Jacques Allières irakasle hizkuntzalaria ere, eta bukaerako elkarrizketetan arrazoia eman zidan. Handik urtebetera argitaraturiko Actes liburuaren 15 orrialdean
|
dator
.
|
|
|
Poemario nacional vasco (1994) delakoan. Han
|
dator
Galipentzun erabili zen pedagogiarik gabeko hezkuntza ohitura zakarrarena, liburuaren 89 orrialdeetan.
|
|
|
|
dator
saguzarra jan beharraren monotoniaz hektometro erdiko mundu zabal horretan euliak edo tximeleta grixak irensten ditu 90 gradutan bere txilioak jaurtiz.
|
|
|
Ralph atxilotu dute! Egunkarian
|
dator
albistea, artikulu labur batean. Eta txarrena... joder, txarrena da ez nekiela ezertxo ere.
|
|
|
izan ere, Villagrandeko dukeak promes egin dit ezen berak ere ahaleginak eginen dituela ene nahiaren eta ene gutiziaren betetzeko, Espainiako armadari lotuko nauen tratua eta engaiamendua akabatu bezain sarri —eta, pausa luze bat egiten zuela eta irri zabal batek begitartea guztiz hartzen ziola, erran zuen—: Eta orain
|
dator
onena, zeren eta, tratuaren sinatzeko eta neure esker onaren agertzeko, geure etxerat gonbidatu baitut dukea. Eta dukeak baietz, atseginez onartzen zuela ene gonbita.
|
|
|
—eta, eskua sudurrerat nardaz zeramala, segitu zuen—: Eta inguruotan aditzen dudan simaur edo ongarri usain hau ez ote
|
dator
hire marrazkitik.... Baina, oker ez banago, Jesus haurraren azala arrosa urez lurrinztatua zegoan, zeren Jainkoaren semea baitzen, eta Zeruko Amak ongi zaintzen eta begiratzen zian...
|
|
|
Zeren eta, bertzenaz, amoriozko ezkontzetan ere egun batekoa izan ohi baita amorioa, edo egun gutikoa: izan ere, noiz eta ezkontzaren inguruko berritasunak berri izaiteari uzten baitio, galtzen da liluramendua eta gibeletik
|
dator
ohitura eta ohituraren ohitura, zeina baita amorioarentzat, nola lehortea zuhaitzarentzat.
|
|
2001
|
|
|
Txistor gehiago bota du zartaginera. Kristoren usaina
|
dator
handik. Tasiori urdailak korrok txiki bat egin dio.
|
|
|
Korrika ari dela atzera begiratzen du Arantxak tarteka sorbaldaren gainetik, gazela izutu aurpegiarekin. Nor edo zer
|
dator
ba. Zergatik ekin dio Arantxak modu horretan ihesari.
|
|
|
Detektibeek. Zertara
|
dator
hori. Neurona hilketa maila kezkagarrira heldu dela hausnartu du Tasiok.
|
|
|
Ez da ama. Edo bestela ile apaindegian sekulako look aldaketa egina
|
dator
.
|
|
|
Igogailura sartu da. Orain
|
dator
zaila. Arnasa sakon hartu du.
|
|
|
Sitsak harrapatzen ditu, hil eta kortxo batean estekatu (bakoitzaren azpian izena idazten du, latinez beti). Eta idatzi ere asko egiten du; hortik
|
dator
nire afizioa, uste dut. Baina berak nik baino askozaz hobeto idazten du eta horren froga emango dut, hemen, nire apunte hauetan, aitari koadernoa harrapatzen badiot.
|
|
|
Istiluz eta buruhaustez beteriko hiria duzu Bonbai. Inguruetako herrietatik gero baino gero jende gehiago
|
dator
bertara.
|
|
|
Hamasei edo hamazazpiren bat urterekin ezkontzen dira neskak. Berehala
|
dator
haurra, bestela gizarteak susmo txarra hartuko lioke emakumeari.
|
|
|
Danguillaume, Guimard, Labourdette eta Polidori. Berrogei bat segundora Eddy Merckx
|
dator
bere maillot horiarekin. Eddy Merckx, azkar, ziur, aurreratuz doa, apur apurka karrera burua hartu du, beste laurak gibelean utzi ditu.
|
|
|
Anbulantzia bat
|
dator
astiro, eta tristea da anbulantzia, bere izen itzuliarekin:
|
|
|
Neska joan egin da, baina Josu ez
|
dator
gelara. Bere bulego klandestinoan hasi da laster tip tip tap tip top.
|
|
|
Terapien bi parteei buruz, gimnasia eta gero psikodrama
|
dator
. Txakurtxoei eman beharreko txertoei buruz.
|
|
|
‘Hemen
|
dator
gure marinela, ’ esan zuen auzoko Joakinak.
|
|
|
Neskatoa saltoka
|
dator
, bere aitaren eskutik. Komandantea, beltzarana, traje dotorearekin, ahoa tapatzen dion txori beltz moduko bibotearekin.
|
|
|
‘Baten bat
|
dator
! ’
|
|
|
‘Eta haize hegoa nondik
|
dator
Љ۪ galdetu zion Inazitok.
|
|
|
Gorria isil isilik
|
dator
gurekin, lurrera begira, bere katalepsia anbulantearekin. Korridore luze ezkoztatuetan gure pauso hotsa entzuten da eta astiro goaz, drazz draz draz, zalapartarik ez egiteko.
|
|
2002
|
|
|
Gipuzkoako hiriburuan egunero omen
|
dator
norbait zakurrak heldua. Gehienetan zakurrarekin jolasean ari direla gertatzen dira haginkadak.
|
|
|
" Iraina" entzunda, laidoz edo hitz gogorrez ari garela pentsa lezake askok. Esanahi horixe besterik ez
|
dator
gaurko hiztegi askotan, baina berba horrek badu beste adiera bat: ama batek bularretako edo errapeko esnea eraistea.
|
|
2003
|
|
|
Hortik
|
dator
Isidoro Sevillakoaren errana: Quot gentes, tot linguae, hots,, gizarte bezainbat hizkuntza?
|
|
|
Beste guztien aitzinetik
|
dator
, dudarik gabe, Nazio bakoitzaren Bizitzeko eskubidea: nehork, ezen, ez estatu batek, ez beste nazio batek, ez nazioarteko erakunde edozeinek, ez du arrazoirik erabakitzeko edozein naziok bizirauteko duintasunik ez duela?
|
|
|
Baina ez zen hori azkena izan. Azkena izan zen" Andrazko bat
|
dator
bidetik". Nemiak bidera begiratu zuen baina ez zuen andrerik ikusi.
|
|
|
–Bere baitatik jaio ginelako gaude beti itsasminez. Gizakiak lehorra kolonizatu eta berriro itsasorantz
|
dator
bueltan. Egunen batean bere altzoan amilduko gara –esan nuen Baionako barraraino luzatzen zen kostaren lerro etxez beteari begira.
|
|
|
–Eta eskeletoaren hankezurren artetik Bordako erreka
|
dator
, ezta?
|
|
|
–Patxi, nondik
|
dator
euria: hodeietatik, ezta?
|
|
|
Altxatu egin gara, neure ondoan
|
dator
. Leihoa zabalik dago.
|
|
|
Ardoa hustu eta ordaindu egin du. Kalerantz
|
dator
. Begiratzeari utzita, tonikari ekin diot.
|
|
|
Fianbrera batetik ateratzen duen mariskoa ari da jaten grisetako bat, ageriko atseginez. Handik gutxira ikusia ez neukan beste polizia bat
|
dator
. Zerbait esan die grisei, eta atea ireki didate.
|
|
|
Geurea ez, emakumeon bizitza lineala da. Eta marra amaitzen denean amildegia
|
dator
. Bertigoa, berriz ere marrara igotzeko beldurra, ikara.
|
|
|
–Zertara
|
dator
hori?
|
|
|
Eta hortik
|
dator
hemen aitortu nahi nuen bekatua: agindu banion ere, ez nizkion eskutitzak itzuli.
|
|
2004
|
|
|
Gu hemengo indioak gara. Eta indioari latifundistagandik ez datorkio ezer(...) Hortik itotzea besterik ez
|
dator
. Total beste asko ere ito dira eta gu ere itoko gara, bakarrik gu itotzen ari garela jakinik itoko garela, hori da txarra?. 56
|
|
|
Euskaldunaren hitza euskarak jaso dezakeena bakarrik baldin bada, hitz horri euskarak ezartzen badizkio bere mugarriak, euskal errealitatearen baitako funtsezko osagaia izango genuke euskara. Lotura horren argigarri
|
dator
, nik uste, Wittgenstein-en gidaritzapean datorkigun ekarpen berria: ezagumenaren mugarriak ere hizkuntzaren eremuan sustraituak daudela, alegia, eta errealitatearen izaria bera ere ezkutatu egiten zaigula hizkuntzatik haratago abiatu orduko.
|
|
|
Baina ez litzateke esaldi horietan ahituko merezia duen kritikaren zerrenda. Hona iraulia dugun goiko lerroalde horretan bertan, badago besterik ere, eta beste horietan errenteriarrak erakusten duen zabarkeria ez
|
dator
bat bere ohiko pentsaera eta jakituria zorrotzarekin.
|
|
|
Nondik
|
dator
orduan ozpinaren mikaztasuna. Edo elkar aditu eta ulertu ezinaren zailtasuna?
|
|
|
Guretik kanpoko salaketa baten berri eman nahi nuke lehendabizi, ondoren etxeko gauzak harrotzeko. Kataluniatik
|
dator
notizia, Jordi Solé i Camardons en eskutik: –Kataluniarra bezalako komunitateen berezko izaera elebidunaz hitz egitea, erretorika bidez arazoa ilundu nahi izatea eta hizkuntza menperatzaileen inposaketa beharrezkoa dela esanez edozein genozidioren justifikazioari ateak zabaltzea da?. 113 Estaturik gabeko herrien patua dugu esku artekoa, hemen eta hemendik landa.
|
|
|
izan ere, hizkuntza arazoak giza bizitzaren muin muinean txertatuak daude geurezko dugun nortasun zatia izatean. Muin muinetik
|
dator
hizkuntzaren mina.
|
|
|
Opilaren jabea, dena esateko, integrazio eredu bikaina dugu euskaldunok, eta, iritziak iritzi, gure azaldu nahi genioke hemendik. Horiek esanda, Ludger Mees en akuilua, euskaldun fundamentaliston ipurmasailera
|
dator
zuzen zuzen: –Bai baitago zenbait jende euskara sakralizatu egiten duena eta jende horrek hitz egiten du euskara pertsona balitz bezala, gizakia balitz bezala, eta, behin eta berriro euskararen eskubideekin gora eta behera aritzen dira?. 250
|
|
|
Zenbat buru hainbat aburu: inon zuzena baldin bada, hemen ez
|
dator
batere gaizki esaera zahar horren mezua, lanbro artetik ateratzen hasi orduko gandu artean galduko baikara behin eta birritan elebitasunaren eta elebakartasunaren arteko harremanak argitzeko saiakeran.
|
|
|
Erdarazko abertzaletasunaren ideologian gauzak ez dira era horretan ikusten. Ezta abertzalerik gogorrena izanda ere.703 Euskal nazioaren kontzeptua beste modu batean eraikia dauka ideologia mota horrek, eta ez
|
dator
bat oroz gain euskaldun izan nahi duen abertzalearekin. Berak, hain zuzen, gauza guztien gainetik, kultura politikoaren balioa ezarriko baitigu euskaltasunaren balioa gutxietsiz.
|
|
|
–Ñabardurak alde batera utziz, esan genezake jarrera makrozaleak (makroeuskalgintza) euskarak aurrera egin dezan estatu aparatua ezinbestekotzat jotzen duela. Horri lotuta
|
dator
lurraldetasunaren garrantzia. Hizkuntza komunitatearen zentraltasunaren aldekoek (mikroeuskalgintza), aldiz, gizarte zibil antolatuan oinarritzen dituzte euren asmoak.
|
|
|
Euskal hiztunaren jokamoldea gogortze aldera, Hasier Etxeberriak honako proposamen hau egin zigun behin: . Bigarren proposamena kontsumitzailearen eskubidetik
|
dator
. Ez erosi euskaraz iragartzen ez den produkturik.
|
|
|
–Ñabardurak alde batera utziz, esan genezake jarrera makrozaleak (makroeuskalgintza) euskarak aurrera egin dezan estatu aparatua ezinbestekotzat jotzen duela. Horri lotuta
|
dator
lurraldetasunaren garrantzia. Hizkuntza komunitatearen zentraltasunaren aldekoek (mikroeuskalgintza), aldiz, gizarte zibil antolatuan oinarritzen dituzte euren asmoak.
|
|
|
Iztuetaren burubide bertsutik
|
dator
ondoren Diego Egizabal. Hizkuntza jokaeraren gakoa zertan den antzeman nahi izatekotan, mintzairaren talde izae ran idoro behar omen da hori.
|
|
|
–Hizkuntza bat edo bestea erabiltzea ez da norbanakoak bere kabuz erabakitzen duen kontua?. 627 Pablo Suberbiolak euskalgintzaren jardunaldi batetik aterarako ondorioa da hori. Gorago jardun dugunaren ildotik
|
dator
ohartarazpena: gabiltzan erne, ez gaitzala axaleko ikuskizunak itsutu, eta hizkuntzaren erabilera hiztun bakanduen arteko sare funsgabean oinarritu.
|
|
|
gabiltzan erne, ez gaitzala axaleko ikuskizunak itsutu, eta hizkuntzaren erabilera hiztun bakanduen arteko sare funsgabean oinarritu. Xabier Urdangarin ere bat
|
dator
euskalgintzaren munduan gero eta sendoagoa den tesi honi doakionez: –Hizkuntza portaera hiztunen artekoa da, elkarreraginezko gertakaria da azken azkenean.
|
|
|
Berez, euskal idazle izatearen ezaugarri arruntak gainerako (espainol, frantses...) nazio estatusen arabera finkatu nahi ez dituenak, euskal herriaren eta euskaldunaren beraren izate eta izaera nazionala auzipean jartzen ditu. Ideologiaren logika menderatzaile horri jarraiki, berez
|
dator
ondorioa.
|
|
|
Ikus dezagun, ondorio hori argitze aldera, euskal idazle izateko definizioa beren ideologia espainolaren arabera moldatzen duten batzuen burubidea. Juan Jose Goiriena de Gandariasen iritzia kultura kontzeptu zabalagoaren haritik
|
dator
, baina atariko gisa, aurreko pentsaera ezagun horren ezpalekotzat har dezakegu: –Edozein arlotan, eta batik bat, kulturgintzaren kalitatea da erabakigarria, ez hizkuntza?. 725 Tira, bada, ez dago zalantzarik:
|
|
|
Has gaitezen gozatzen, bada: . Oraingoan bekatua euskararen eskutik
|
dator
. Nafarroako gizartea lizunkeria aldi batetan sartu da, bere seme alabak ereduetan eta ikastoletan matrikulatuz.
|
|
|
Apalategiren liburuko aipu hori jaso eta gero, honakoa galdetzen dio Martinez de Lunak bere buruari: . Euskaldun eta erdaldunen arteko ezberdintasunak ikusita nahiz A, B eta ereduetako ikasleen artekoak, galdera hau berez
|
dator
: zer da euskaldun eta erdaldunen arteko diferentziak eragiten dituena?
|
|
|
Larre motzeko euskalduntze lanean gidari izandakoa dugu euskaltzale amorratu hau: . Gaurko euskal ikaslea titulu bila
|
dator
gehienbat. Eta askotan euskal kulturaren munduan ezjakin huts dator, eta euskal arazoarekiko mentalizatu gabe.
|
|
|
–Gaurko euskal ikaslea titulu bila dator gehienbat. Eta askotan euskal kulturaren munduan ezjakin huts
|
dator
, eta euskal arazoarekiko mentalizatu gabe. Euskararen ezagutzan sartu eta murgildu ahala, ordea, euskal kulturaz ere jabetuz doa, eta euskal arazoarekiko ere mentalizatuz.
|
|
|
Zeren, jakina, eta hemen
|
dator
beste alderdia, Aracilek zorrotz adierazi zigun bezala, gerta dakigukeen gauzarik okerrena hizkuntza lege motz bat luze bihurtzea da. Eta horixe bera gertatu zaigu, inondik ere, Euskararen Erabilera Normalizatzeko Legearekin.
|
|
|
Lekukoen ahotsak biltzeko ahalegin honetan, Tere Irastortzari eman nahi genioke zuzia oraingoan. Zuzi horrek sortzen duen argia ere koherentzia ezaz jantzirik
|
dator
: –Izan ere, ez ditzagun eskuak burura gai honekin bakarrik eraman.
|
|
|
Hastapen haietatik bertatik
|
dator
, hortaz, gerora metatuz eta metatuz etorri den ikuspegi bikoitzaren kontraesana. –Ez dugu guztiok gauza bera ulertzen?
|
|
|
Euskararen paradoxak, Talaia, 2000, 47 Esteban Antxustegi: . Eta hemen
|
dator
galdera. Gaur egungo abertzaletasunean, aurreko garaiekin konparatuz, hainbat ezaugarri aldatu izan badira ere, zergatik irauten dute oraindik zenbait jarrera patrimonialistak??.
|
|
|
Nork du maiteago Euskadi, historia ahaztu eta ez dakit noren ametsetako lurraldea sortu nahi duenak, desgaraian eta deslekuan, ala historian sustraituriko kultura anitzez landu eta aberasturiko Euskadi edo Euskal Herria nahi duenak?. Galdezka
|
dator
kezka, Euskaldunon Egunkaria, 2002/5/24 Xabier Kintana: –La pregunta, aquà y ahora, serÃa si un vasco de la comunidad autónoma o de Navarra, puede considerar y sentir a Jean Haritschelhar, actual presidente de la Academia de la Lengua Vasca, navarro de ultrapuertos, como extranjero.
|
|
|
Arrien erortzea ez da teoria bat. Teoria bat egin diteke orri buruz, au bai; eta teoria ori, noski, arrien erortzearen legeakin bat ez ba
|
dator
, teoria txarra dateke, eta ez duke ezertarako ere balio. Arriak erortzen ikusi bear da, eta oni lotu.
|
|
|
ez dago tratamendu zatiketa logikorik. Eta hortatik
|
dator
hitzen edo moduen kideak, hizkuntza batetik bestera aldatzean, ezin aurkitzea. Kakoa ideien maillan dago; ez hotsenean bakarrik.
|
|
|
Eta tajuketa hori egin ondoren (egin ondoren, bai, hori baita lehenengo eginkizuna)" bataioak" hasten dituela. Koloreen sailla eratu edo antolatu ondoren
|
dator
izen desberdiñak asmatzea. Ideiari darraikio hitza; ez alderantziz.
|
|
|
Euskararen aurkezpen orokorra eta zehatza. Historia de Euskal Herria sailean (10 tomo), Ediciones Vascas, Donostia, 1980 IV. liburukian
|
dator
, eraskin gisa. Fonologia, Morfosintaxia, Hizkuntzaren Kondaira eta abar.
|
|
|
Gazteleraz, esate baterako," grande" tik" grandeza"
|
dator
; eta, orobat," pobre" tik" pobreza", ta" rico" tik" riqueza". Itz oriek guziak ondo sortuak dira.
|
|
|
Hots, zerrenda luze horretan, berehala
|
dator
galdera: " non pika?".
|
|
|
Gero agure bi pasatu dira umearen albotik, umea han zegoenik ohartu barik ere, eta batek esan du: " Iraultza
|
dator
, antza". Eta umeari iraultza hitza elkartu zaio usainarekin eta koloreekin, edo esnearen usaina Liviaren arropen kolore biziekin eta iraultza hitzarekin, edo koloreak iraultzarekin eta esnearen usainarekin, edo beste edozein modutan, baina buruan sartu zaizkio, eta kalean behera joan da uztaia bueltaka eramanez, esnearen usaina sudurrean, arropen koloreak begietan eta iraultza hitza buruan, eta uztaia bueltaka bueltaka eraman du, eta Atorra Beltzen furgoneta baten ondotik ere pasatu da, iraultza hitza buruan zuela, gauzak elkartzeko umeek duten abilidade horrekin.
|
|
|
Eta esango duzu zelako lelokeria, eta bai, ze nik ez dakit non entzun nuen indiorik zegoenik ere, eta, baleude, zer egiten zuten nire etxean, indioak Italian, pentsa, luma handi horiekin eta Toskanan. Eta kontua da oraindik ere beldurra diodala ilunari, ze urteak dira gelako atea zabalik uzten dudala, egunen batean indioren bat nire gelara sartuko den esperantzarekin, ze behingoagatik indio bat ikusteko irrikan nago, baina keba, ez
|
dator
indiorik, eta gero eta beldur handiagoa ematen dit iluntasunak, ze ari naiz konturatzen ilunetan ez dagoela indiorik, eta horrek beldurra ematen dit, ze, indiorik ez badago, zer ote dago ilunetan ezkutatuta. E?
|
|
|
Badira beste arrazoi batzuk. Horietako bat, adibidez, futbolaren beraren mugetatik
|
dator
. Muga fisikoa, alde batetik:
|
|
|
Beheko ikuskizuna –haruntz lehenengo erdian, bigarrenean honuntz– pareko leihoaren eskumako ertzarekin biltzen da, ertzaren goialdera batzuetan, erronbo irudiko bitartea irekiz itsasoaren gainean. Hodei azkar baten dindirri halako muturra
|
dator
, joan da, hodeia hegoa estaltzeraino dator eta dardaratu da abioia. Hegorik gabe, dardara gehiago egiten du.
|
|
|
Beheko ikuskizuna –haruntz lehenengo erdian, bigarrenean honuntz– pareko leihoaren eskumako ertzarekin biltzen da, ertzaren goialdera batzuetan, erronbo irudiko bitartea irekiz itsasoaren gainean. Hodei azkar baten dindirri halako muturra dator, joan da, hodeia hegoa estaltzeraino
|
dator
eta dardaratu da abioia. Hegorik gabe, dardara gehiago egiten du.
|
|
|
Hegorik gabe, dardara gehiago egiten du. Orain hodeia atzera igaro denean, paisaia antzigarrez jantzi baten gainez goaz, ia geldi, ur une urratu eta urdinak dituen paraje antzigartuan zehar; beste laino bat
|
dator
mehe, gero lodiago, lehengoaren antzeko eta igaro denean bi laino maila ageri dira beheko urdina beheragotuz. Azpian hodei tontor zuriak ditugu gorari eta gris urrutiko eta goitik irudi lezaketen halakoak.
|
|
|
Haurtzaroko Euskal Herri zahar hori, Gandiagaren obra osoan hondoa egiten zuena, lehen planora
|
dator
. Gandiaga hiltzen ari da eta, inoiz baino sentiberago, beti bere berea izan den Euskal Herri zahar hartara itzultzen zaio izpiritua.
|
|
2005
|
|
|
Ergela, hori jakina gogoratzen duala. Txortan bai, bikain, baina zer
|
dator
gero. Goizean etxean utzi, agurreko musutxoa, hiripekoa hartu eta etxera.
|
|
|
Buru gainean duen sabaia haztatu du, hortik zerbait topatzeko itxaropenez, baina ezer topatu baino lehen zarata batek geldiarazi du. Sarraila, norbait
|
dator
! Arnasari eutsi eta zain geratu da.
|
|
|
–Gustatzen zaizue? Eskola garaietatik gordetzen dut, batzuetan ligatzeko ondo
|
dator
eskura izatea –eta irribarreka mihia atera du, jostari.
|
|
|
Halako batean Mutsumi agertu zaie, mahuka laburreko alkandora eta praka beltzetan jantzita. Eskuak trapu zuri batean garbitzen
|
dator
. Beti bezala, bihotzak aurpegi osora zabaltzen dion irribarrea dakar.
|
|
|
Naroa koitadua, benetan txarto pasatzen egongo da, hau dena gertu gertutik bizitzen ari da, baina aipamen txikiena ere ez dit egiten, nire infernuarekiko errespetu osoa ari zait adierazten. Hor
|
dator
. Ama maitea!
|
|
|
Azkenik etxera
|
dator
, edo hori esan didate behintzat. Egia ote?
|
|
|
–Putzu berdeko erregea ikustera
|
dator
jendea munduko bazter guztietatik, beren miseriek nire kontzientzia astun dezaten; baina putzuko txanpon hauekin guztiekin, laster ludiaren jabe egingo naiz, eta orduan, nik bisitatuko ditut munduko bost kontinenteak, bisitari denak aho zabalik utziz.
|
|
|
Udetan egoten gara. Etzi
|
dator
. Ospitalean dago oraindik, Ingalaterran, baina etzi dator.
|
|
|
Etzi dator. Ospitalean dago oraindik, Ingalaterran, baina etzi
|
dator
. Zazpi uda Piedadekin, Sorin.
|
|
|
burdinen artetik ihesi
|
dator
|
|
|
Baina orri horiei beste batek jarraitzen die beti, eta, hilda edo koman geratzen ez bazara, une baten atzetik –nahiz eta unerik bitxiena izan– beste une bat
|
dator
. Askatu egin ninduen.
|
|
2006
|
|
|
Haizea
|
dator
ifarraldetik, hego berotik ekaitza
|
|
|
irrintzi gorriz jauzika
|
dator
irabazleen zaldia.
|
|
|
Amodioa, azken finean, metafora bat besterik ez dela uste dut gehienetan. Maitasun benetakoa gero
|
dator
, bizitza zorabiatuaren azken bihurgunean, azken solidaritatean, azken konplizitatean, azken errukian.
|
|
|
Eta hitz hauekin eman nahi diot azkena nik abestu izan ditudan neronen kantuen azterketari. Uste dut falta diren abesti gutxiak,. Haizea
|
dator
–eta beste bi edo hiru, irakurleak berak interpreta ditzakeela.
|
|
|
Haizea
|
dator
ifarraldetik
|
|
|
Volksgeista, dio, iraganeko kontzeptu bat da. Ortega Alemanian ikastetik
|
dator
eta (nahiz Dilthey ez omen zuen irakurri oraindik) 426, ezagutzen ditu hango erreakzio antirromantikoa eta Volksgeistaren kritikak. Volksgeistaren moda demodée espainola –atzeratu eta gaizkiulertua– anakronismo bat iruditzen zaio.
|
|
|
Uste okerra da hori. Egungo herrion arteko diferentzia esentziala –dio Ortega k–, euren elementu germaniarraren diferentziatik
|
dator
.
|
|
|
Ortega-k askotan ematen du inpresioa, bere azkeneko irakurketatik eta interesetik abiatu, eta horrek buruan piztarazi dizkion ideiak azkeneraino gogoetatzen dituela, zoli, sarkor –beti azkarra horretan– eta aldebakar pijo, koherentziaren preokupaziorik gabe, edo astirik gabe inguruko edo atzoko bere interes eta ideiekin kontrastatzeko. Behin, dena bizia da eta dena bizitik
|
dator
; hurrengoan ideiengatik dago dena munduan. Behin, norbanakorik ez dagoela ulertzen diozu; hurrengoan, norbanakoa besterik ez dagoela725, – arauz eta zein interesez diharduen momentuan.
|
|
|
" entre nosotros, muchos fueron herderianos sin saberlo. ...³ de punto de partida la obra de Herder, pues nadie habÃa leÃdo en España sus principales obras, escritas entre 1770 y 1780" 78 Hasteko, historia sinplifikatzen da, hots, kultura herritarraren birbalioespen oro Volksgeistarekin zerikusian dago, Volksgeista Herder da eta Herder Volksgeista; Volksgeistarekin zerikusirik daukan idazki edo bilketa orok, Herder-ekin du zerikusia eta harengandik
|
dator
(berak nahi edo jakin gabe ere). Europan ez da egon nonbait MacPherson eta, mugimendu ingeles nahiko zabal bat, baina Frantzia eta beste toki batzuetan ere bai, (a)" erroen" bilatzaile eta (b) populista, Alemaniatik menpegabe eta lehenagokoa, horren barruan ikusi behar baita Herder-en fenomenoa, eta ez horren kreatzaile bezala ezerezetik (Herder-ek berak aski adierazia duenez).
|
|
|
Karlos. Zertara
|
dator
orain Maite antzinako kontu horrekin. Eta orduan ulertu du.
|