|
2000
|
|
|
Bistan da Unamunok aldez aurretik pentsatuak zituela bere hitzaldi mergatzaren ondorioak, baina horretarako izan zitzakeen arrazoien azterketa geroagoko utzirik,
|
gatozen
euskararen aurkako esaldien mamira. Hitz gutxitan, Salamankako errektoreak euskarak kultura adierazteko ez zuela balio esan zuen, eta gainera, ezgaitasun hori hizkuntzarena berarena zela, hau da, ez zetorkiola kanpoko laguntzarik edo ofizialtasunik ez izatetik, artzain, baserritar, olagizon, marinel eta apaiz ilustraturen batzuen ahoetan oraindik kontserbatzen zen mintzaira zahar horri bere baitako egiturazko akatsek premia historiko berrietara egokitzen uzten ez ziotelako baizik, eta biziaren aldeko borrokak dinosauroak lurraren gainetik ezabatu zituen bezala, euskarak ere modu berean iraungi zuela.
|
|
2001
|
|
|
Bistan da, gainera, agertu izan dudan Barojazaletasuna ez dagoela iritzi horietan finkatua. Eta Baroja aipatuz gero, berez
|
dator
euskarak gure artean behar lukeen lekuaren auzia. Bizirik irauteko adinbat den leku opa diogu, gutienez, baina hori aitortzea ez da aski, X ek, Aita Mokoroak eta nik ipiniko genituzkeen mugak ez baitira berdinak zabal meharrean7.
|
|
|
Bai, horrelatsu da, noski, baina ez da arrazoi nahikoa gainerako bideak mozteko. Tradizioz
|
datorkigun
euskara ahultzen ari da, irtenbideak itxi ahala. Zaharrak ahazturik doaz eta, hau da lehena eta azkena, emankortasuna ukatzen zaie edo bederen soiltzen antzinatik datozen era eta moldeei.
|
|
|
Doktrinamendu politikorako erabiltzen omen da irakaskuntza, hezkuntza sistema. Foro de Ermuak beste gauza askoren artean zera esan du, euskal nortasunaren berreskurapenerako erabili ohi dela eskola, euskal kultura esklusiboki hobesten dela, gaztelania ordezkatzera
|
datorrela
euskara, eta lan diskriminazioa dakarrela horrek. Jaime Ignacio del Burgok (zeinek eta del Burgotar batek) aipatzen du euskal hezkuntza sisteman" espiritu nazionala" edo nazionalismoa irakasten dela, Francoren garaian baino areago.
|
|
|
Askoz ere latzagoa izan zen frankismo gorriko 50 urteetakoa eta, hori kontraesana, urte horietan berorietan kokatu ohi daeuskararen berpizkundearen sorburua. Hala zen, urte latz haietatik
|
datorkigu
euskararen biziberritzeko bultzadarikinda rtsuena. Gerora egindakoak, eta egiteke daudenak, urte haietan ereindakotik eratorriak dira.
|
|
2002
|
|
|
irakaskuntza, bame komunikazioa, ikerkuntza, kudeaketa. Jarraian
|
datoz
euskara plan horiei buruzkodatuak (16 taula).
|
|
|
Euskararen estuasunen konponbiderako, beraz, betiko ahozkoeuskararen eredura jo dugu. Baina, ez al
|
zetozen
euskararen ahozko ereduhorretatik konpondu nahi diren estuasun horiek. Ez al da konponbidetzataholkatzen ari arazoen iturburura garamatzan bide hori berbera?
|
|
|
Euskaltzaindiak ongi bete du orain arte zeregin hori, historian zehar eta askotan garairik ilunenetan, erakunde honek hartu baitu bere gain euskararen kandelari pizturik eusteko ardura zail eta neketsua. Eta, gainera, anitzetan bere barnean bildu ditu urteen joan
|
etorrietan
euskararen egoerarekin kezkarik handiena erakutsi izan duten idazle, ikertzaile eta euskaltzaleak. Oso hizkuntza akademia gutxik egin du Euskaltzaindiak egin duen lan adina hain denbora laburrean.
|
|
2003
|
|
|
kristau ikasbiderako tresna aproposa bihurtu zela euskara, bai, baina ez beste ezertarako; ez behintzat euskalduna ideologikoki kutsa zezaketen ideia politiko, sozial, ekonomiko edo zientifiko berriak zabaltzeko. XVI eta XVII. mendetik
|
zetozen
euskararen jatorrizko garbitasun eta araztasunaren ideiak areagotu egin ziren XVIII XIXan. Jatorri biblikoa zuenez gero, ez zuen, noski, Jainkoaren kontra birao egiteko edo hitz zantarrak esateko balio.
|
|
2004
|
|
|
Euskal Herriko Historia I (Historiaurretik Nafarroaren konkista arte) liburuan, Paleolitoaz dakigunaren laburpenetik hasi eta Gaztelak Nafarroako Erresuma konkistatu zuen arterainokoak jaso dituzte. Gai eztabaidagarriei dagokienean, berriz, nondik
|
datorkigun
euskara, emakumeak Historiaurrean eta Bagaudak edo euskal matxinadak bezalako materia ugari bildu dituzte.
|
|
|
Bañan itz bat edo beste latiñeratik edo erromantzeratik
|
datorrelako
euskeratik baztertu nai izatea, oreka galtzea da, ta ala egingo ba genu kaltegarria izango litzaioke euskerari. Arrankura, arrasto, ernegu, borondate, barkazio, adimentu, ta auen erako ekar genitzazken anitz geiagok, bizitza sendoa dute euskeran, zaarrak dira arras, aspaldi aspaldidanik ezagutzen ditugu izkuntzan sartuak, euskaldun guziak darabilzkite, euskal kutsua dute, eta alakoak kenduz, bizidun zati bat moztuko genioke euskeraren gorputzari.
|
|
2005
|
|
|
hainbat artisau lan egiteko prozedura eta materialen atala, objektu zaharrak eraberritzeko aholkuak, lanbideen inguruko elkarrizketak, iritziak, fitxa etnografikoak... Gaztelania da nagusi argitalpenean, tresnen euskal izenen glosarioa baino ez
|
dator
euskaraz. Lehen zenbakia nekazaritza eta artisautza azoketan banatzen ari dira eta hurrengo zenbakitik aurrera aldizkaria liburu dendatan salgai jarri nahi dute.
|
|
|
Esperimentazio aro hau hizkuntza proposamenetan ere ikusi behar da. Lehenengo argitalpenak bat
|
datoz
euskara batuaren sortzearekin, eta dialektikan ez ezik, praktikan ere bada proposamenak gauzatzeko ahalegina, horra M. Zaratek batua eta euskalkia (bizkaiera) erabiltzeko ahalegina eta X. Kintana ereduzko batua agertu nahiz.
|
|
|
Hizkuntzaren batasunaren arazoa planteatzen digu Zaratek, hizkuntzaren batasun hori berpizte nazionalaren barruan sartuta. Sasoiz bat
|
dator
euskara batuaren lehenengo urratsekin. Zarate, oro har, euskara batuaren aldekoa zen, baina jarrera eta praxi moderatuagokoa.
|
|
|
Filmei dagokienez, Euskal Telebista da azken azken leihoa: lehendabizi zinea, gero DVD edo bideoak, gero gaztelerazko beste kateak —salbuespenen bat kenduta—, eta azkenik, askotan baita Euskal Telebistan ere, lehenengo gazteleraz, eta azkenik
|
dator
euskaraz. Orduan, zuk dauzkazun erreferentziak beste batzuk dira.
|
|
2006
|
|
|
Eta orain arte inork erantzun ez zituen galdera askoren erantzunak eman dizkigu berak: nondik
|
datoz
euskara teknikariak. Euskara teknikaria, euskara teknikari jaio  tzen da, edo egin egiten da?
|
|
|
Errebindikazio hau bitan banatua zetorren: bat, euskara hizkuntza modernoa da eta erabilera lehentasuna duena da (garaiko elite intelektualentzat erdara zen nagusi; garaiko abertzaletasunean politikaren atzetik
|
zetorren
euskara; eta frankismoaren hizkuntza politikak espreski ukatzen zuen euskararen estatus kulturala); hori batetik, eta bestetik hau: kultura modernoa, gai guzti guztiak euskaraz erabiltzetik dator euskararen salbamendua, bestela esanda, unibertsitatea du amets Jakin ek 60ko hamarkada orduko.
|
|
|
bat, euskara hizkuntza modernoa da eta erabilera lehentasuna duena da (garaiko elite intelektualentzat erdara zen nagusi; garaiko abertzaletasunean politikaren atzetik zetorren euskara; eta frankismoaren hizkuntza politikak espreski ukatzen zuen euskararen estatus kulturala); hori batetik, eta bestetik hau: kultura modernoa, gai guzti guztiak euskaraz erabiltzetik
|
dator
euskararen salbamendua, bestela esanda, unibertsitatea du amets Jakin ek 60ko hamarkada orduko.
|
|
2007
|
|
|
Azken urteetan Nafarroan helduen euskalduntzean beherako joera dugu, gero eta ikasle gutxiago dugu. Milaka eta milaka erdaldun huts izanik nola liteke jende gehiago ez
|
etortzea
euskara ikastera. Nonbait hurbil dugun jendea, euskara ikasi eta maite duena, etorri da.
|
|
|
Milaka eta milaka erdaldun huts izanik nola liteke jende gehiago ez
|
etortzea
euskara ikastera. Nonbait hurbil dugun jendea, euskara ikasi eta maite duena, etorri da.
|
|
|
Euskararen jatorriaren inguruan den lehenengo auzia, ikertzaile eta jakingurako askorentzat, hau da: nondik
|
dator
euskara. Zein ote da gure hizkuntzaren jatorria?
|
|
|
Manex Bergeret eta Pierre d’Oihenart. Laurak, Iparraldeko ordezkaritzakoak dira, eta hilabetean behin Bilbora
|
datoz
euskara batuaren geroa finkatzen den bilkuretan parte hartzeko...
|
|
2008
|
|
|
" Euskal Herriak erregula, sor eta atxiki ditzake bere telebista, irrati eta prentsa propioa, eta, oro har, bere helburuak lortzeko behar dituen giza komunikabide guztiak".), bi faktore nagusiren ondorio gisa ulertu behar dugu. Batetik, aspalditik
|
zetorren
euskarazko komunikabideen aldeko erreibindikazio soziala, zeinean telebistaren aldarrikapena oso handia zen. Bestetik, Euskal Autonomi Erkidegoaren eraketa instituzional eta politikoa.
|
|
|
berak ere ez zuela hartan errurik, baina ai, nola nabaritzen zuen, aldi berean, errua berea balu bezala eta jatorrizko bekatuaren beste bertsio baten aurrean balego bezala! Antzinatik
|
baitzetorren
euskara ere, Adan eta Ebaren garaitik ausaz, herriko erretore don Rokek hala esan zuen behinik behin bere sermoietako batean, paradisuko hizkuntza izan zelako ustean. Adan eta Ebak, ordea, paradisuan zeudela egin zuten bekatu eta, ikuspuntu horretatik, bekatuaren hizkuntza ere bazen euskara:
|
|
|
Pentsamendu politikoaren aleak, ale idatzi eta hausnartuak, ez
|
datoz
euskararen harrobitik, espainieraren labetik baizik. Nazio zapaltzailearen hitza du elikagai usteko hitz askatzaileak.
|
|
|
Lehenak testu osoa dakar, bigarrena, aldiz, moldaera laburtua da, gaztetxoentzat egina. Logikoa denez, itzultzaile biak bat
|
datoz
euskarara Ulisesen gaitzizena ematean: Inor ez, ale gia.
|
|
|
Bere jarrera ez zen, haatik, planteamendu teoriko baten ondorio –nekez bizi zezakeen hizkuntzarena arazo intelektual bat balitz bezala–, baina Regina ez zen, ezta gutxiagorik ere, adimenik ez zuèn emakume ergela, eta bere gogoetak egiten zituen, berak zeuzkàn edo berak zekizkièn datuen araberakoak, modurik elementalenean; Reginak, ondorioz, bazekien –bazekikeen– berak ere ez zuela hartan errurik, baina ai, nola nabaritzen zuen, aldi berean, errua berea balu bezala eta jatorrizko bekatuaren beste bertsio baten aurrean balego bezala! Antzinatik
|
baitzetorren
euskara ere, Adan eta Ebaren garaitik ausaz, herriko erretore don Rokek hala esan zuen behinik behin bere sermoietako batean, paradisuko hizkuntza izan zelako ustean. Adan eta Ebak, ordea, paradisuan zeudela egin zuten bekatu eta, ikuspuntu horretatik, bekatuaren hizkuntza ere bazen euskara:
|
|
2009
|
|
|
Ondorengo orrietan Mixele Aguerre elkarrizketatu dugu, eta baita Enrike Diaz de Durana eta Jose Perez ere, euskara ikasteko ahaleginean ari direnak azken biak.Hala dio Korrika 16ren leloak: Ongi
|
etorri
euskaraz bizi nahi dugunon herrira! Euskal Herrira etorri, euskara ikasi eta transmititu dutenei eskerrak eman nahi dizkie aurtengo Korrikak.
|
|
|
" D" ereduko ikasleek motibazio desberdinak adierazten dituzte euskaraz mintzatzen dena guraso bakarra denean edo biak mintzatzen direnean. Guztiak bat
|
datoz
euskara ikasteak hizkuntza indartzen duela esatean, baina diskurtso desberdinak dituzte euskara ikasteko beharrari eta euskara gizarte eremuetan zabaltzeko konpromisoari dagokionez.
|
|
|
" D" ereduko ikasleek motibazio desberdinak adierazten dituzte euskaraz mintzatzen dena guraso bakarra denean edo biak mintzatzen direnean. Guztiak bat
|
datoz
euskara ikasteak hizkuntza indartzen duela esatean, baina diskurtso desberdinak dituzte euskara ikasteko beharrari eta euskara gizarte eremuetan zabaltzeko konpromisoari dagokionez.
|
|
|
Ongi
|
etorri
euskaraz bizi nahi dugunon herrira
|
|
|
16 Korrikaren leloa Ongi
|
etorri
euskaraz bizi nahi dugunon herrira izango da eta era horretan gogoan hartuko dituzte kanpotik Euskal Herrira etorri, euskara ikasi eta hura transmititu dutenak. Baita bertakoak izanda ere euskara galdu eta berrikasteko ahalegina egin dutenak.
|
|
|
Euskal Herriko sindikatuen izenean, ongi
|
etorri
euskaraz lan egiteko hautua egin dugunon herrira!. Zazpi sindikatu elkartu dira, aurtengo Korrikarekin eta ekimen horren aldarrikapenekin bat egiten dutela adierazteko.
|
|
|
Mila esker guztioi eta ongi
|
etorri
euskaraz bizi nahi dugunon herrira!
|
|
|
Arrakastaren zati bat, beraz, Gasteizko udaletxeko langileei zor diegu. Mila esker zuei ere eta ongi
|
etorri
euskaraz bizi nahi dugunon hirira.
|
|
|
Maitia nun zira eta Ene maitia... Jakina, debekua ez
|
zetorren
euskaraz zirelako bi kantaok, hitzak... nola esan, maitasunezkoak izanik, eliza zikindu zezaketelako edo, lizundu edo... Esku programetatik bi biak kenarazi, baldarki ezabatu zituzten.
|
|
2010
|
|
|
motibo nagusiak dira Euskaldunekin komunikatzea (%65), Euskal kulturaz jabetzea (%57) eta Euskal Herrian integratzea (%46). Gero
|
datoz
Euskara maitatzea (%37); Nortasuna atzematea (%20); eta Haurrak ikasten ari direlako (%18), kontuan hartuta ikasle etorkinen %56k haurrak dituela. Azken postuan geratu da Lana aurkitzea arrazoia (%11).
|
|
|
Lehendik, 15 edo 20 urte aurreragotik, dator: oraingo EGAdun berrion ume garaian joana da etxe giroa erdalduntzen; gero berriro beherantz jauzi egin badute ere, hasieratik (orain dela hamabost hogei urtetik)
|
dator
euskarazko jardunaren ahultze joera hori242 Daturik ezean ezin esan dezakegu noiz hasia den fenomenoa243 Nolanahi ere, gure begien aurrean gertatzen ari den joera zabala da hori, itxura guztien arabera. Goian (populazio zabalagoari buruz) esandakoa konfirmatu egiten du joera horrek:
|
|
|
Udaberriarekin batera, Topagunea eta euskara taldeen eskutik,
|
badator
Euskarazko Film Laburren zirkuituaren 7 edizioa, gainera hemendik aurrera ekimenari izena aldatu egingo diote eta Laburbira deituko da.Euskal Herrian azken bi urtetan (gutxi gorabehera) euskaraz ekoizten diren film laburren aukeraketa da Laburbira. Berez zaila egiten da formatu honetako obrak bilatzea eta gutxiago Euskara soilez eginak badaude, beraz, oso aukera ona da pil pilean dauden azken obren berri jakiteko.Bederatzi obra ditu aurtengo aukeraketak, eta bertan azken urteetan ezagutu izan ditugun zuzendarien obra berrienak daude, Telmo Esnal edo Koldo Almandoz esate baterako," Amona Putz" eta" Ahate Pasa".
|
|
2011
|
|
|
«Maitasuna pasio bihurtzen denean? Aitzol eta Lizardi ez zirela ados
|
etortzen
euskarari zegozkion gaietan; Orixe tipo zakarra zela, batzuetan ulertezina, mistikoa eta beti zerbaitekin edo norbaitekin maitemindua. Baina beti sortzaile aberatsa.
|
|
|
Aspaldikoak dira euskaltzaindiaren ahaleginak euskararen erabilera dela eta. Sortzez, urte hartatik bertatik
|
datozkio
euskaren akademiari euskararen ikerkuntza eta jagote lanak, Iker eta Jagon sailen barruan. hasierako horri eutsi dio bere historia luzean euskaltzaindiak eta bitzuotan nabarmendu da euskalgintzaren alorrean. egun, hala ere, euskaltzaindiak Jagon sailarekin daukan konpromisoa are agerikoagoa da, argi baitago hizkuntza politika baten eragileak, administrazio publikoak ez ezik, gizartean ari diren e...
|
|
2012
|
|
|
Lau ikasle ohi ditugu irakasle eta bertan dituzte seme alabak ere. Nik uste hortik
|
datorrela
euskararen etorkizuna Bastidan, ikastolako ikasleen umeetatik. Etxean ere euskaraz egiten dute batzuek".
|
|
|
Ez dakit, bada. Zu ari zara, Iowatik
|
etorria
euskaraz, baina hemen, ezker eskuin, ez da entzuten gaztelania edo frantsesa baizik. Nahiko lan badugu euskaldunak euskaraz hitz egin dezan, ondo egin dezan ondoren, euskararen mundu ikuskeraren jabe izan dadin, azkenik.
|
|
|
Duela hogei urte zortzietatik hamarretara euskaltegia lepo edukitzen genuen, bazegoen militantzia eta euskaraz bizi nahia. Gaur egun badakigu perfila ez dela hori, askoz ere helburu finalistagoarekin
|
dator
euskara ikastera. Beharra oso hankamotz dabil, prestigioa falta du eta gure kontra doa erabat.
|
|
|
Aldiz, erdaretatik sortutako albiste agentzien merkatu logikak Euskarazko Komunikazio Esparruaren edukiak kaltetu ditu, herritarren parte hartze soziala bultzatzeko gakorik ez baitute eskaini. Atzerriko agentziek asebete behar duten merkatuaren ezaugarriak ez
|
datoz
euskarazko hedabideetako hartzaileen informazio premiekin bat. Hala ere, euskarazko hedabideok Espainiako eta AEBko edukiak sail guztietara hedatu dituzte.
|
|
|
Aldiz, erdaretatik sortutako albiste agentzien merkatu logikak Euskarazko Komunikazio Esparruaren edukiak kaltetu ditu, herritarren parte hartze soziala bultzatzeko gakorik ez baitute eskaini. Izan ere, atzerriko agentziek asebete behar duten merkatuaren ezaugarriak ez
|
datoz
euskarazko hedabideetako hartzaileen informazio premiekin bat. Hala ere, euskarazko hedabideok Espainiako eta AEBetako edukiak sail guztietara hedatu dituzte.
|
|
2013
|
|
|
Garrantzitsua izan zen, kontzientzia hartu zutelako umeen lehen urteetan hezkuntza nasa hutsez egitearen garrantziaz. Uste dut oso inportantea dela, ez bakarrik gu
|
etortzea
euskararen esperientzia ezagutzera, hemengo pertsonak hara joatea ere bai. Hemen hiru gaude, baina hara joanda, zabalkundea handiagoa da.
|
|
|
Sasoetako ikastetxe ondoan eta Andatza plazara sartu baino lehen egin dituzte beste bi lekuko aldaketak eta Tajamar errotondara iristean lekukoa eman diete Landaberri ikastolako gaztetxoei.Haur txikiek eta gazteek ere ederki mantendu dute Korrika txikiko erritmoa. Hauek Donostia etorbidetik Atsobakar auzora egin dute eta honetan eskolako txikiek eman diote ongi
|
etorria
euskararen lasterketari. Garaikoetxea eraikinetik pasa eta gero Donostia etorbidea eta Hipodromo etorbide kaletik egin du Korrika Txikiak.
|
|
|
— 2009: Ongi
|
etorri
Euskaraz bizi nahi dugunon herrira! (16, Ongi etorri laguna; Betagarri).
|
|
|
Aldi baten Colación de Bedia zan; hau da, Bedia ez zan parrokia, Galdakaokoaren menpe egoan, eta horixe adierazten dau Colación horrek. Hortik
|
dator
euskerazko formea be, baina ahozko hizkuntzan bakarrik erabili izan da.
|
|
|
Autonomi Estatutua onartu eta handik hiru urtera telebista eta irrati sistema publikoa abian jartzea bi faktore nagusiren ondorio gisa ulertu behar dugu. Batetik, aspalditik
|
zetorren
euskarazko komunikabideen aldeko errebindikazio soziala, zeinean telebistaren aldarrikapena oso handia baitzen. Bestetik, Euskal Autonomia Erkidegoaren eraketa instituzional eta politikoa.
|
|
|
Sakoneko gai bat planteatzen du zeharka. Hizkuntza minorizatuaren desafio kulturalak aski lodiak dira, eta horretara begira politika publiko sendo bat egitea bat
|
letorke
euskara berreskuratzeko diskurtso politikoarekin. Errealitatean, ordea, kultura sailen aurrekontuetako proiektu izarrek askotan hizkuntza nagusituetako kultur logikak indartzen dituzte.
|
|
2014
|
|
|
Aurreneko horietan iruditzen zait izanak hartu diola gaina eginari; bagara, ez dago dudarik bagarela, eta orduan zertarako' nekatu' egiten, errazena pantalletatik sartzen zaidan hizkuntza horren magalean etzatea dela sentitzen baldin badut? Eta hor gertatzen ari dena da behera
|
datorrela
euskara, gehienbat helduen artean, hots, pantallei begiratuz beren bizi zaputz edo eroriera esistentzialari ez ikusiarena egin nahi liokeen jende moduaren artean. Bigarren erako herrietan askok ez daukate garbi zer diren, ez dago garbi badiren edo ez diren, hizkuntzaren galera aspaldikoa baita, eta orduan, izanean sendotzeko, zer dago hoberik euskaraz ikasi eta egitea baino?
|
|
|
Azkenik, Banaiz Bagara elkartea sarituko da, alor sozioekonomikoaren bidez, etorkinak euskarara gerturatzeko egiten duten lanagatik. Banaiz bagara elkartea 2009an hasi zen lanean Hernanin, beste herrialdeetatik
|
datozenei
euskara eta euskal kultura ezagutarazteko asmoarekin. Hala ere, elkarteak oinarrizko komunikaziorako erabiltzen duen metodo berritzaile eta malgua ez da etorkinetara soilik mugatzen, arrazoi ezberdinen ondorioz euskara ez dakiten guztientzat baita erakargarria.
|
|
2015
|
|
|
Latinezko salsa hitzetik
|
dator
euskarazko saltsa hitza(" gazia" esan nahi zuen latinez).
|
|
|
Euskara euren teorizazioetan asimilatzean, bestalde, mugimendu politikoek ez dute zertan bat
|
etorri
euskararen aldeko mugimenduekin. Esan bezala, lehenak helburu bat baino gehiagoren bila ari dira, eta euskaltzaleen erakundeek, berriz, euskara suspertzea dute helburu bakar.
|
|
|
Orduan zertara
|
dator
euskararen normalkuntzarako elebitasun orekatua edo elebitasun osoa predikatzea? (...) Orain arteko prozesuaren etena derrigorrezkoa da.
|
|
|
Oro har, euskara dezente ageri zen Deian hasiera sasoi haietan, nola iritzian hala atal desberdinetan: Euzkadi atalekoez gain (bertan albiste dezente
|
zetorren
euskaraz), adibidez, Cultura, Mundo eta Economía ataletan ere euskarazko berriak topatu ditugu; horrez gain, denbora pasetan erdarazko zein euskarazko hitz gurutzatuak zeuden.
|
|
|
107. Sequor aditzetik
|
datoz
euskarazko segizioa edota zeinua, gazteleraz oparoa da hitzak emandako uzta: secuaz, secuestro, signo... Zentzu oso peioratiboa izan da ere, nik erabili nahi dut jarraitzaile taldea eta (jarraitzen den) gurtza batzen dituelako.
|
|
|
Badira euskaraz hitz egiteko motibo politikoak: independentziaren alde gaude eta ondo
|
datorkigu
euskara Espainiako estatuaren larderia apur bat gainetik kentzeko. Badago arbasoekiko leialtasun edo memoria kolektibo sentimental moduko bat hitzek ematen digutena.
|
|
|
Hitzarmenaren helburua da ospitalearen guneetan euskararen presentzia eta erabilera indartzea: jendeari ongi
|
etorria
euskaraz egin, hizkuntza hau dakitenen ganik," Nahi baduzu euskaraz" ikurra (badge) edo pankartatxoaren bidez seinalaturik; seinaletika elebiduna; telefonoko erantzungailua eta bertze dokumentu asko elebidunez ezarri, webgunea halaber; langile boluntarioeri euskarazko formakuntza eskaini; eta bertzerik ere... EEP k bere aldetik diru-laguntza bat dio ospitaleari eskainiko:
|
|
2016
|
|
|
Oso indar diferenteak dira biak, esanahi soziolinguistiko desberdinak dituzte eta emaitza demolinguistikoak irakurtzean ez dira nahastu behar. Oinordez
|
etorritako
euskara belaunaldiz belaunaldi transmititzen da: nabarmen da hori, inon baino areago agian, arnasguneetan.
|
|
|
Zergatik behartu behar ditugu elebakarrak beren elebakartasuna gainditzera?». Bat
|
dator
euskararen normalizazioan pauso gehiago eman behar direla. «Baina beste gauza bat da gizarte elebidun simetriko bat eraiki nahi izatea herritar elebidun simetrikoekin.
|
|
|
«Ez da emakumeen arazoa, herritar guztiena baizik». Feminismoaren aldarrikapen horiek egoki
|
datoz
euskararen arlorako, Agirreren esanetan. «Euskararena ez da identitate problema bat; euskaldun izatea identitate mailara eramaten dut aldarri bat delako, eta justizia sozialaren planora eramaten da, eskubideetara.
|
|
|
Beste% 49 ez dago guztiz ados. Eta garrantziarekin ez badago guztiz ados?, ez dirudi oso ados
|
datorkeenik
euskara ikasi beharrarekin, nahiz guztion hizkuntza eskubideak aldarrikatu.
|
|
|
Oraino hirugarren lan idatzi bat agerrarazi zuen Kaparrosokoak XX. mende honetako bigarren hamarkadan, Bartzelonako Sanmarti argitaletxean, Lenengo irakurbidea aurrei euskaraz irakurtzen irakasteko, egileak esaten zuen lez," euskelzale batek aur euskaldunen onarako argitaratzen duena". Ez dakigu Kaparrosoko semeari nondik
|
zetorkion
euskararekiko grina, kaputxinotarrek eragindako zerbait izan ote zen edo, baina bere Irakaspidean testigantza badakar horren argigarri litekeena: 1913.ean, lehendabiziko karlistadan() Tafallan bertan euskara barra barra entzun zitekeela zioen 94 urteko Tuterako zahar bat hil zen, horren guztiaren berri zehatza noizbait gure Arrigarairi eman ziona.
|
|
|
Voy!
|
Zatoz
euskara ikastera leloarekin abiatu dute kanpaina eta 50.000 euro kostako da. Diru horrekin publizitatea ezarriko dute egunkarietan, aldizkarietan, atari digitaletan, irratietan eta ere karrikan.
|
|
2017
|
|
|
Nondik
|
dator
euskara. Noiz sortu zen?
|
|
|
Ostia hitzetik
|
datoz
euskarazko hitz mordoa. Esate baterako, ejerzitoa, ostiak emateko erakundea:
|
|
|
Hori eta horrenbestez, nazio identitate euskaldunaren altzoan bizi ez den herritarra ez
|
datorkigu
euskararen mundura, euskara nazio euskaldunarekin uztartzen dugulako. Gainera, Pérez Iglesiasek iradokitzen digunez, herritar espainiarrak pentsa omen dezake, egunen batean, bere identitateak etorkizun beltza izango lukeela, baldin eta abertzaleek beren nazio identitatearen balioak gainerakoei inposatzeko adina ahalmen politiko eskuratuko balute.
|
|
|
Badira euskaraz hitz egiteko motibo politikoak: independentziaren alde gaude eta ondo
|
datorkigu
euskara Espainiako estatuaren larderia apur bat gainetik kentzeko. Badago arbasoekiko leialtasun edo memoria kolektibo sentimental moduko bat hitzek ematen digutena.
|
|
|
Iritziak iritzi, ordea, euskaldunon eguneroko esperientzia soziolinguistikoak zer dio? Egiazko gure bizitza soziolinguistikoa bat al
|
dator
euskarari ustez opa diogun estatus nazional errealarekin?
|
|
|
Txepetxen diskurtsoaren haritik jarraituta, motibazio estrintsekoen sailean leudeke ama hizkuntza erdara izan eta euskara ikasten dutenen kasua. Halakoetan, kanpotik
|
datorkio
euskara ikasteko pizgarria hiztunari. Eta euskararen transmisioak eta sozializazioak alor honetan sekulako mugak dauzkate ereduan edo euskaltegietan308 euskara ikasten ari direnentzat.
|
|
|
Ez dezagun ahantzi euskarak uztartzen duen komunitatea ez dela komunitate nazional estandarra, horren mende eta horren mirabe den komunitate etnikoa baizik. Motibazioaren ahuldadea hortik
|
datorkio
euskarari, hots, gizarte nazional normalizatu baten estatusik ez edukitzetik. Motibazioaren hari sendoenak etenda jarraituko du euskarak nazio hizkuntzaren funtzioak bereganatzen ez dituen artean.
|
|
|
16 Korrika 2009ko martxoaren 26tik apirilaren 5era bitartean egin zen, Tuteratik Gasteizera 2.503 kilometro eginez, ordura arteko korrikarik luzeena. Ongi
|
etorri
euskaraz bizi nahi dugunon herrira izan zen aukeratutako leloa. Pirritx eta Porrotx pailazoek irakurri zuten mezua Gasteizko Andre Mari Zuriaren plazan.
|
|
2018
|
|
|
Aurrerago, jatorria izan dute hizpide: " Nondik
|
dator
euskara?". Ohiko galdera izan daiteke bisita hauetan; teoriak ugari, erantzun argirik ez.
|
|
|
• Hizkuntzaren ikasketa akademiaren esku uzten da, euskaltegien esku. Kalean ez beste nonbaiten ikasiko duzu eta gero niregana
|
etorritakoan
euskaraz egingo dugu. Gizarteak ez du ardurarik hartzen ikasketa prozesuan; euskaraz egiten lagundu, poliki hitz egin...
|
|
|
Prest. Halaxe
|
datorkigu
euskara bere aurtengo Nazioarteko Egunean. Eta halaxe doa etorkizunerantz.
|
|
|
25 000 frantses Lapurdira etortzeak zuzeneko eragina izanen du euskararen egoeran. Biziki erdaldundua den herrialdera hainbeste frantses
|
etortzeak
euskara azkarki ahulduko du. Aldaketa horren aurrean, kontua ez da ea" lortzen den jende horiek motibatzea" euskara ikas dezaten edo beren haurrak ikastolara igor ditzaten.
|
|
2019
|
|
|
Gure pertzepzioa beti izan da hona
|
datozenek
euskararekiko ezer txarrik ez daukatela, areago, modu positiboan hartu daitekeen kontua da hizkuntza. Guretzat pertzepzioen froga moduko bat izan dira inkestok.
|
|
|
Kaixo, irakurle! Ongi
|
etorri
euskararen eta hizkuntzen eremu zabal bezain ederrera.
|
|
|
Heriotza transzenditzeko goseak darama Maulera: Arantzazuko bilkura eta gero, oharturik aro berri bat
|
datorrela
euskararentzat, ikusirik bere obra ez dagoela euskara batuan, aurreikusirik batuan ez dagoena hautsek hartuko dutela belaunaldi berrien ganbaran, bere obra osoa nahi du batura ekarri. Etxaidek garbi dauka:
|
|
|
Lan eskergaitz hark bazuen, ordea, alde ilun bat. Froga asko ditugu Sabino Arana baino dezentez lehenagotik
|
datorrela
euskararen garbitasun txit aratzaren estupefazienteak eragindako zorabioa. Zorabio batzuek tubalismoa dute iturri.
|
|
2020
|
|
|
2016tik 2019ra bitarteko topagunearen aktetan ageri diren norbanakoen iradokizun gehienak bat
|
datoz
Euskara Zerbitzuan eta
|
|
|
Baina azken urteotako udal jardunean, Euskararen Elkargunearen testuinguruan, euskalgintzako eragileez gain, norbanakoek adierazpenak egiteko parada izan dute. 2016tik 2019ra bitarteko topagunearen aktetan ageri diren norbanakoen iradokizun gehienak bat
|
datoz
Euskara Zerbitzuan eta Herritarren Postontzian jasotako kexa ohikoenen motibazioarekin. Adibidez 6870 aktan, 2017ko martxokoa, ageri da:
|
|
|
Hemengo jendeak oso gogo onez hartzen du kanpotik
|
datozenek
euskara ikastea nahi izatea. Euskaltegian oso ondo hartuko dituzte; animatzeko esango nieke.
|
|
2021
|
|
|
Garai batean vos tratamendua zegoen, bigarren pertsonarentzat. Vos horren irudian, zu
|
dator
euskarara. Eta hi geratzen da tuteo aren pareko.
|
|
|
Urteurrenaren karietara, diseinua eta webgunea berriturik
|
dator
euskara ikaslearentzako AEKren aldizkaria. Berrikuntzen artean da, adibidez, Aizu! ren harpidetza digitala egiteko aukera.
|
|
|
Axularren liburu sakratuak Barroko Armatua eman zigun, iragan futurotik
|
zetorren
euskara batuaren bidez, euskararen batasuna baino laurehun urte lehenago. Gabriel Aresti izeneko profeta batek adinez nagusitzeko ordua iragarri zigun, harrizko arotik zetozen hitzak zizelkatzeko gaitasuna zuen mailu poetiko batekin.
|
|
|
Kar! â Ni adituta nago kausa hitza
|
datorrela
euskarazko gauza tik. â³ Jakintsu ofizialek alde erantzira dela ziotek:
|
|
|
Bi urte bete dira COVID gure artean dela, eta ordutik bizi dugun egoera deskribatzeko gehien erabili den hitzetako bat da krisia. Grezierazko krisis etik
|
dator
euskarazko krisi hitza; lehenengoak zerbait hautsi egin dela eta horrek eskatzen duen analisi, gogoeta eta erabaki prozesuari egiten dio erreferentzia. Ez du berez esanahi ezkorrik.
|
|
2022
|
|
|
Eskualde mailan, eta turismoarekin lotuta, Ongi
|
Etorri
Euskararen Herrira kanpaina jarri zen 2021ean martxan (bideoak sare sozialetan, olana handiak herriko hormetan, binilozko itsasgarri denda eta tabernetan...), eta erakutsiko beharreko balio gisa aurkeztu zuen euskara. Kanpaina horrekin lotuta, UEMArekin batera antolatutako Bertatik bertara egitasmoak aukera ematen du jatetxeetan ere euskara ageriago egon dadin, gehienbat mahai zapi batzuen laguntzarekin.
|
|
|
Perezen ustetan, horren parte garrantzitsua da Euskal Herrira
|
etortzean
euskararen egoera azaltzea, askotan inork ez baitie adierazten hizkuntza gutxitu bat dela, eta horregatik babestu nahi dutela: «Azaldu behar zaie zer dagoen jokoan eta zer kontzientzia dagoen herri honetan.
|
|
|
Alde horretatik, Sakanan beste inon baino aniztasun handiagoa dago Irurtzunen". Horregatik," kanpotik
|
etorritakoak
euskarara erakartzeko erronka ere″ izango dutela ziurtatu dute.
|
|
|
" Senide maiteok:
|
zatozte
euskarara berriro. Marika k, euskara giharrekoan,, txorimalo?
|
|
2023
|
|
|
Annie Ernauxek idazten bukatu eta hamabost urtera amaitu zuen Txalapartak idazlearen Une femme obraren euskarazko itzulpena, Emakume bat liburua, hain zuzen. Bada, lehen bertsio hartatik ia 11 urtera
|
datorkigu
euskarazko bigarren edizioa, etxe berberak berriki berrargitaratua, hain zuzen ere, Ernauxek Nobel saria jaso eta hilabetera. Argitaletxeak bi edizioetako hondar oharretan aipatzen dituen efemerideok lotzen dituzte, dirudienez, Une femme gogoangarriaren euskarazko bi argitalpen horiek, eta esan daiteke efemerideek lotzen dutela, baita ere, hizpide dugun liburuko trama nagusia.
|
|
|
|
Badator
Euskararen Eguna. Abenduaren 3an izango da, aurten igandean.
|
|
|
Bueltan
|
dator
euskarazko film laburren zirkuitu ibiltaria. Hogeigarren ediziora heldu den ekimena 32 herritan 34 emanaldi eskainiko da, besteak beste, Usurbilen.
|
|
|
denboralea edo ekaitza, bizkaitarren afrontua edo gipuzkoarren erasoa eta euri zaparrada. Segur aski, urteak urteak
|
etorri
euskara galtzearekin batera, ñabardurak adierazteko gaitasuna ere galdu dute esteribartarrek. Xehera joanik, euri ttipia dela-eta, lankar erraten dute Euskal Herriko bazter anitzetan bezalaxe.
|
|
|
Ospakizunari buruz ematen duen informazioari dagokionez, nabarmentzekoa da ez duela jaialdiari eta parte hartzaileei buruzko zehaztasun askorik ematen. Iruñeko Revista Euskarak festa berari buruz gazteleraz sinadurarik gabe argitaratutako kronika luzeagoari esker dakigu(" Fiestas y juegos florales en Fuenterrabía", 1883) herrian paratutako ikur eta banderen artean" Ongi
|
etorri
euskara zaleak" zioen pankarta zegoela, segizioaren buru Fidel de Sagarminaga Bilboko Euskal Erria elkartearen burua eta Vergara y Otermin alkatea izan zirela, Hondarribiko orfeoiak Gernikako Arbola jo zuela, eta sariketetako epaimahaien izenean Campiónek eta Otaegik hitz egin zutela besteak beste.
|