|
2000
|
|
|
Aita, nola Euskal Herrietan, umeen haziera ona, eta behar den Dotrinarik izango da, baldin Euskera hondatzeko ahalegin guztiak egiten badira, eta gure mutiltxo, edo haurrei bildur eta azotearekin Euskera hitz egitea eragozten bazaie? Horiek
|
berek
gero edo Eleizagizon edo Etxajaunak izan behar dute. Eta guraso edo Kurak direnean, nola ongi premia den bezala, beren Etxe edo Hergoienetan (Herri txikiei honela Araban deitzen diete) Dotrina erakatsi, eta konfesatuko dute?
|
|
|
Orai badirudi Euskara ahalke dela, arrotz dela, ez dela jendartean ausart, entregu, bitore eta ez trebe; zeren, are bere herrikoen artean ez baitakite batzuek nola skriba eta ez nola irakur. Baldin egin balitz euskaraz hainbat liburu nola egin baita latinez, frantsesez edo bertze erdaraz eta hizkuntzaz, haiek bezain aberats eta konplitu izanen zen Euskara ere; eta baldin hala ez bada, euskaldunek
|
berek
dute falta eta ez Euskarak.
|
|
|
Horrako putzu horretan larru gorritan bainatzen omen ziren, edo lasterka egiten omen auzo etxeko zerrien ondotik, edo lehen mozkorra harrapatu omen herriko besta betiere alaietan. Eta halakoak solasera ekartzean, ez dakizu zer nahi zaituzten, penatu,
|
berek
galdutako garai zoriontsuen kontura, ala bekaiztu, zuk inoiz dastatuko ez duzun zuku miresgarritik edanak direlako.
|
|
2001
|
|
|
Indiara joan diren emakumeetarik batzuek
|
berek
aukeratu dute lan hori, dirua egitearren. Gehienak, ordea, behartuak izan dira, animalien modura.
|
|
|
Gaixoek sexu harremanak izan behar zituzten gizonezko zantzaileekin eta hauek aurkitzen zituzten bezeroekin. Dirua zaintzaileek
|
berek
eskuratzen zuten.
|
|
2003
|
|
|
Baina, gaur egun, de Gaulleren katixima urruntzen ari zaigu eta geroztik, sozialisten ondotik etorri zaizkigun Chi rac en, gaulista? berriek, denak irauli behar omen dituztenek, nehork ez daki, ez
|
berek
ere naski, nora zuzen garamatzaten. Dena den, Pariseko nagusi berriek jakinarazia digute argi eta garbi euskal departamendurik bederen ez dugula nehoiz izanen.
|
|
|
Jende xehea gai denetz, hori da guzia. Gai ezpada, alferretan gizon bakar batzuen urratsak, zonbat nahi merezimendu duketen
|
berek
, zenbat nahi beren alde zuzentasuna.
|
|
|
Funtsean, zer gertatzen da herri gizon batzuen baitan,
|
berek
beren burua giza eskubideen lehen begirale omen den Nazio Handiaren zerbitzari leial daukatelarik. Eta bereziki de Gaulle bezalako jauntxo bat beren jainko zutelarik!
|
|
|
Zorigaitzez, populu xeheen oihuak isilarazi beharrez, nazionalitateen printzipio arriskutsua neurri oneko(?) nazioen kasura mugatu zuten Estatu indartsu haiek
|
berek
, hau da Frantziako, Ingalaterrako, Errusiako inperio puxantek eta Alemaniako, Austriako, Turkiako inperio lehiakideek, beren arteko indar joko itsuetan jolastu ondoan XIX. mende osoan, uste gabetarik bezala piztu zuten Mendebaldeko gerlarik handiena, 1914ko I. Mundu Gerla, XX. mende hasieran.
|
|
|
Gehiago dena, ez Mitterrandek, ez haren gerlari ohi lagunek ez dute? 25 urte igurikatzerik? izan, ikusteko, II. Mundu Gerlaren ondotik bi zatitan
|
berek
banatuak zituzten Alemaniako bi estatuek, egunetik biharrera, autodeterminazio printzipioaren izenean bat egiten zutela eta, Europako Federakuntza jaio nahiaren altzo birtualean bat eginik jartzen.
|
|
|
Ohoin handiak urkarazten ditu txipiak. Eta Frantziako edo Nafarroako Erregeren gorteetan baldin bazekiten jaun handiek
|
berek
egin legeez beren alde baliatzen, badakigu berdin, gaurko egunean ere, Nazio Batuen jauregietan estatuburu puxantenak behartsuen ontasunez jabetzen direla lasaiki.
|
|
|
Historialariek onartzen dute gaur egun, guhaurk genioen bezala, XX. mende hastapenean Europako erresuma zaharretan, Frantzian, Espainian, Italian, Ingalaterran eta Alemanian nagusitu zela nazionalismoaren sukarra eta hori izan zela, azken buruan, I. Mundu Gerlaren kausa garrantzitsuena. Eta, kausa
|
berek
ondorio berak eman ohi baitituzte, 1914ko gerla izigarriaren ondotik, iduri zuen Erromako eliza bazihoala Frantziako katolikoei agintzera, Charles Maurrasen eta Action Française taldeko nazionalista frantsesen dogma kaltegarria arbuia zezaten lehenbailehen.
|
|
|
Badakit ordea, gure Europako estatu zaharrak?
|
berek
diotenaz hagitz demokratikoak eta ikusten dugunez zinez ustelak guztiak?, gerla zikinen lokatzetan hikaturik dabiltzala, eta, Narbaitz zenak erranen zuen bezala, gure euskaldun txoriak haien mutilen eta esku-makilen atzaparretarik atera nahi ditugularik, duela berrogei urte bezala, Errepublikaren juje elkor eta mutu beren aitzinean aurkitzen garela.
|
|
|
New York eko Karol Wojtylaren hitzaldia irakurtzean bazirudien, ordu hartan berean, Jugoslavia desegiten zelarik eta Vatikanoko estatuburuak beste askok baino lehen Esloveniaren eta Kroaziaren independentzia onartzen zuelarik, Europaren erdian estatu nazioen korapilo odoltsua ezin askatuz ziharduten politikariak zeuzkala gogoan gure hizlariak; haiek
|
berek
ez entzunarena egin bazuten ere.
|
|
2004
|
|
|
Orain, berriz, Europako hizkuntza eta kultura deseginak berpiztu nahi dituela dio zenbaitek. Eta Europako Batasuna bera izango omen da gainera europarrek
|
berek
desegindakoa errautsetatik piztuko dituena. Era honetako arrazoibideak entzundakoan, batek ez daki zer pentsatu egiazki:
|
|
|
–Euskaldunek
|
berek
dute falta eta ez euskarak?: Axularrek arrazoi zuen, noski, hiztun herriaren esku dago bere hizkuntzaren garapen maila eta hiztun taldearen mintzo trebezia.
|
|
|
Aita ama batzuek azkar atxiki dute haurrarekin euskaraz mintzatzeko. Baina
|
berek
aitortzen dute zein neke den. Indar berezi bat galdegiten du.
|
|
|
Erantzunik zorrotzena bertako euskaltzale baten jarreran idoro dugu: . Beren herriko presupuesto edo buxetetik euskararentzat orain ematen ez dutena eman lezaketela, dio Xipri Arbelbidek?, jende horiek
|
berek
, mirakuluz bezala, euskal departamendu bat izanen delarik, departamendu berriko presupuestotik. Gaur legea alde izanagatik idekitzen ez diren klase elebidunak idekiko direla mirakuluz bezala, Konstituzioaren bigarren artikulua aldatuko delarik?
|
|
|
5) Politikazko bideak hitxita egon direnean, bertako abertzaleek (baita beste egoeratan kanpo politika lanetan murgiltzen zirenek
|
berek
) hizkuntza, kondaira, eta nazio jakintzako lanak bultzatu izan dituzte.
|
|
|
Bata eta bestea, ordea, andereño ez garenon eskuetan dago. Bete dezagun guk geure betebeharra,
|
berek
berena bezain ongi; eta kritikatzen hasteko aitzekia eta eskubidea izango dugu.
|
|
|
Napoleon’ena baiño lehenagoko erresumek
|
berek
ere, ba zuten maiz hizkuntzari buruzko xede bat, edo asmo garbi bat behintzat; baiña obratzeko eta betearazteko indar haundirik ez!
|
|
|
Abstrakzioak bai: ikus dezake kidetasunik alkarri hitzegin ezin diotenen artean; baiña
|
berek
ez, alkar ulertzen ez dutenek ez: ez dute kidetasunik eta kondaira kidetasunik ezta oiñarrietan ere.
|
|
|
Suomi’ko gertaerak, halere, oso jakingarri zaizkigu, nere ustez. Bertakoek
|
berek
" Suomi" esaten baitiote" Finlandia" ko erresuma libroari, nik hemen" Suomi" esango dut ere; eta" suomiera" suomitarren hizkuntza. Era berean ere" finlandiar"(" Finländere"," Finn Land") deituko dut Suomi’ko suomitar motza, suedendartutako suomitarra (Sueden= Suezia= Suède).
|
|
|
Pausu kaxkarra, noski, baiña pausu bat. Finlandierrek
|
berek
jarri zituzten eragozpenik haundienak huntan ere; eta 1883 arte lege hau ez zan egiazki obratu.
|
|
|
Internazionalean geldituko ziranek baiño. Errusitar izan arren, geroko agertuko danez, jokabide abertzaleagoak hartu zituen Lenin’ek suomitar sozialdemokratek
|
berek
baiño. Askatasunaren ondoren, eten gabe, bat egin dute beti finlandiarrek eta sozialistek suomizaleen kontra; suomieraren garaitzapena, batez ere, finlandiar kontserbadoreen eta sozialisten kontra bizian lortu da.
|
|
|
askatasuna eta suomitasuna, horra helburua. Nazio pizkundea (nazio nortasuna eta askatasunari dagokionez)
|
berek
egin zuten, bai askatasunaren aurretik eta bai ondotik. Baiña sozial arazoak ez dituzte azkenerarte somatu ere, eta aberria bereziaz, saldukeria egin zioten beren herriari.
|
|
|
Errusia’ren kontra jaiki ahal izateko". Sozialdemokratak ez ziran erabaki hauen kontra; baiñan halere erabaki hau ez zuten langilleek
|
berek
hartu, Unibertsidadean langillerik ez baitzegoen.
|
|
|
begien aurrean zituzten oraindik azkeneko inperiokeriak eta paneslabismoaren gora-beherak. Lenin, bestalde,
|
berek
ulertzen ez zuten sozial erreboluzioa obratuz, etsaia zitzaien alde hortatik ere. " Zuriek" abertzaletasun" hutsa" nahi zuten.
|
|
|
Otto Rahnen heriotzak argitu gabe darrai gaur egun ere. Zurrumurruek diote SSek
|
berek
hil zutela. Haren bi liburuak oraindik ere argitaratzen dira mundu osoan.
|
|
|
–irakaslearen begi ttiki distiratsuek miraz begiratu zidaten– Jakina, enpresa horiek kontratu goxoak lortzen dituzte agintari nazien eskutik. SSek
|
berek
industria anitz kontrolatzen dute: esaterako, ur minerala saltzeko monopolioa dute Reich osoan.
|
|
|
Baina honezkero," nik ikusi nuena/ ez du bestek,/ nik ikusi nuen era berean/ ikusiko". Berak ere ezin du ikusi, arbasoek
|
berek
ikusi zuten bezala. Denboraren legea hori ere.
|
|
2006
|
|
|
Otsoak,
|
berek
dakiten bidetik,
|
|
|
izan ere," historia" egiten dute, ez zoologia. (Chamberlain en arabera, espresuki, ezaugarri moralak dira, ez fisiologikoak, inoren partzuergoa arraza batean edo bestean erakusten dutenak) 615 Hitler edo Rosenberg-en testuek
|
berek
arrazaz beti kualitate moralak ulertzen dituzte, eta ezer baino gehiago beti kualitate moralak azpimarratzen dituzte: arraza ariarraren kualitate moral olinpikoak, arraza semitaren kualitate moral edentsuak.
|
|
|
Espainia modernoaren esperimentuak Hego Euskal Herria birrindurik utzi du. Eta berdin da, euskaldunek
|
berek
beti ez omen badute zuzen jokatu. Esan ohi den moduan, gaurko Euskal Herria gizarte desintegratu bat da administratiboki, politikoki, sozialki, linguistikoki, kulturalki.
|
|
|
Eskatzen baitzidaten, gogotik berritzen nituen Etxeberriren tenpluaren pareko gertakariak. Neure burua etsaiez inguraturik ikustean ikarak jo ote ninduen galdetzen zidaten goarnizioko gizonek,
|
berek
halako pausuan suertatuz gero zer eginen ote zuten beren buruari galdeginez bezala. Emakumeen eriak niregana noratzen ziren gazteluko patioan, eta ferekaren baten oparia egiten zidaten, buruan, haien ondotik pasatzean.
|
|
|
Zuberoatik deitu gintuzten. Montamatek eta Beltzuntzek gure premia zuten, ezin
|
berek
bakarrik Lüküzeri gain hartu. Atharratzeren kontrako erasoan parte hartu nuen.
|
|
|
Ez zen gehiago emakumerik zehatzen, larrua saldurik. Ministroek
|
berek
ez zuten galderarik pausatzen beren emazteak edo alabak zealdoka eta puska bat haragi ustel eskuan zutela itzultzen baziren bastizetara. Eritasunek eta jan urriak Terrideren mosketeek baino jende gehiago akabatu zuten Nabarrenkoxen, setioko azken egunetan.
|
|
|
Parisen, hiri katolikoa inon katolikorik bada, duela bortz egun, miliziakoek zati zati eginen zuten, beren alabardekin, Kalbinoren alaba blasfemaria. Edo miliziakoen esperoan egon gabe, herritarrek
|
berek
beren esku hutsez eginen zituzten harekikoak. Atzo, hiriko biztanleak ezikusi eta ezentzun pasatzen ziren emakumearen ondotik, egiteko handiagoak dituztenen itxuran.
|
|
2007
|
|
|
Ebanjelioetan gauza ezin garbiagoa da Kristok berehalakotzat zeukala bere bigarren etorrera, loriazko hodei gainean gauzatzekoa. Eta esan egin zion aurrean zeukan jendetza hari,
|
berek
ikusiko zutela gertakaria hil baino lehenago.
|
|
|
Bulegokideek
|
berek
eman zidaten, ni Bruselara joan eta berehala, eta xehetasun handirik gabe, gure bulegotik hurbil zegoen txokoaren berri. Ni, espainiarra?
|
|
|
Hegel-engan ez dago halakorik. Ipar Amerikaren arrakastak eta garai honetan oraindik alderantzizkoa pentsatzera bultzatzen dute (Berlinen eta Vienan, Prusia eta Austria Estatu arrazanitzen ereduek
|
berek
). Geografikoki homogenoa Afrika da, eta arrazialki eta sozialki homogenoak eta konpaktoak Asiako Estatuak:
|
|
|
objektu bihurtzen duena). Ikerlari gisa beste ikerlari batzuekin batera jardun ohi da bere lanetan, eta ikerlariak euren artean harremantzeko badago hizkera bat, kode etiko bat, etab., naturala ez dena, baizik izpirituala, kulturala, ikerlariek
|
berek
euren premia eta komenentzien arabera sortua (subjektiboa, horregatik). Gero, sandia ikertzailea hiritarra da (3), eta bai bere biziera naturala (ezkontza, etab.), bai bere jardun ikertzailea gizartean (produkzio zientifiko eta teknikoa) Estatuko lege eta erakunde batzuen arabera egikaritzen ditu, Estatuko lege eta erakundeek gizarte osoari ziurtatzen dioten askatasun ordenatuaren, objektiboaren barruan (objektiboa, hau ordena razionala delako eta denen interesei dagokiena, ez ikerlarien taldeari bakarrik) 504?
|
|
|
Essays on Boasian Ethnography and the German Anthropological Tradition, Madison/ Wisconsin 1996, 73, oin oharra. Ik. KLEMPERER, V., LTI. Notizbuch eines Philologen, Leipzig 1975, 175 eta hurr., nazistek
|
berek
nola ezin izan duten Herder aitzindarien artean kontatu ahal izan, gogorik falta izan ez arren.
|
|
|
oroit, Descartes ez gero filosofo razionalistentzat. Voltaire inklusibe? adimenaren lehen ideia, pentsamendu razional oro posibilitatzen duena, Jainkoaren ideia dela), eta Eliz Kontzilioek
|
berek
gizatasuna ezetsi omen diotena, azkenean Aita Santuaren dekretuz bakarrik apaizek sakramentuetara ametitua. Bestela, Ameriketako indioak nahiz Papuako beltzak, nola afrikarrak hala mongolak, leinurik, beherenak?
|
|
|
Baina ez gaude herri xumearen edo baserriaren idilizazio rousseautiar baten aurrean. Shakespeare idilikoa ez beste zernahi da, eta folklorea edo herri literaturaren arrazoi
|
berek
erreskatatzen dizute hori ere: bizitzatik sortua da eta bizitzara doana, gizon emakume jite batzuen espresio autentikoa; arte kreazio benetakoa, ez kopia.
|
|
|
Historiaren interesa Ilustraziokoa da. Alegia, topikoa izan da, historiaren arta erromantikoa dela esatea, eta erromantikoek
|
berek
ere Ilustrazioari historiaren ardura falta egotzi diote. Baina Cassirer-ek aspaldi erakutsi zuen, salaketa hori eta topiko hura funsgabeak direla.
|
|
2008
|
|
|
Nahi nuena lortu diat, bai. Esan beharrik ez zegok
|
berek
daukatela ontzia. Oraindik ez zekiat non; baina altxorra aurkitzen dugunean bazterrak miatzen hasi diagu.
|
|
2009
|
|
|
hutsaren zentzugabea, Borgesen ipuin batek erakuts lezake. ...eszeptizismo sano haren aurka erreakzionatu eta, froga hori ere filosofiaren egiteko behinentzat ezarririk (Jainkoaren existentziaren frogarekin batera), bere ondorengoak filosofia modernoan berriro ibilbide metafisiko inposibleetatik sarrarazi baditu (Locke eta), interesgarriena ez da seguruenik, burujope hori azkenean Humek eta Kantek nola zirtzikatu duten, baizik haren jarraitzaile artekogabeek
|
berek
hilezkortasunaren arazoari eman dioten tornua, Spinozagandik hasita. Hilezkortasun pertsonal kartesiarrak arima tipo jakin bat suposatzen du (zentzu guztietan metafisikoa), nolabait munduari kontrajarria dena, munduko errealitateagaz elkartezina osoki.
|
|
|
Hala ere inpresioa daukat, Greziakoak, berak ez zituela hartzen erlijiotzat, kontakizun literariotzat baino. Grekoek
|
berek
sinesten al zuten beren jainkoetan? (Barka!
|
|
|
Dena historia da. Pentsamenduak, giza sentimenduek eta kezkek
|
berek
, historia daukate. Gizon emakumeak ez ditu beti galde, arrangura, sentimendu berak ukan.
|
|
|
eta, hala ere, horiek beroriek ikusi ezin dutena erakutsiko diet, zeren hurbilegi baitaude?: ideal hura hain zuzen ere beren ideal dute,
|
berek
, eta agian beste inork ez, errepresentatzen dute gaur hura, berak dira hilaurrik izpiritualduena, gerrari eta miaketarien tropa aurreratuena, beren sedukzio era maltzur, delikatu, atzemanezinezkoena?? (Nietzsche, Moralaren genealogia, 1997, § 24).
|
|
|
Baina guk erlijioan, ez dagoen zerbait bilatzen badugu eta ezin badugu aurkitu, horrek gure arazoa ematen du, modernoona, batik bat?, ez derrigor erlijioarena. Zeren eta erlijiogabeek erlijioan sentitzen duten akats hori erlijiodunek
|
berek
ez dute sentitzen!
|
|
|
Edozein festa publiko eta familiarretan poesiak irakurtzen dira. Aldizkari mota guztiek eta egunkariek
|
berek
poesiak argitaratzen dituzte. Poesia guztiz popularizatu da... baina, nolabait esateko,, ismo?
|
|
|
Ala zuri ala beltz. Ez gara konturatzen apika, hori Elizaren interesa eta Elizek
|
berek
inposatu duten dilema dela (gero sinesgabeek, oharkabeki seguru asko, eliztar sinestunak izan ziren garaitik kuestionatu ere gabe jarraitu egiten dutela ematen duen ikuspegi dogmatikoa), eta pentsamendu ez dogmatiko batek zergatik onartu arrazoirik batere ez dagoena. E. S. Brightmanek azterketa bat dauka. Russell, s Philosophy of Religion?
|
|
|
En un idioma donde no hay palabras autóctonas ni para Dios, ni para el alma, ni para el espíritu, ni para el cielo, ni para el infierno, ni para el purgatorio?? Unamuno eta Baroja euskaldunek
|
berek
hala aldarrikatua, euskararen ezgaitasuna mundu modernorako dogma bat izan da garai horretan intelektualeria espainolean (Ortega, etab.).. El vascuence me parece mero objeto de museo lingüístico, iritzi dio S. Madariagak?. Hace siglos que ha dejado de expresar lo que los vascongados son hoy.
|
|
|
14 urteko neskatxa polit buru beilegia zen. Neskatxak baietz esan zion, baina lagunari bakarrik esan ziola, gurasoek
|
berek
ere tutik ez zekitela.
|
|
|
–Ea hermanitaren bat agertzen den, erran zuen Xabierrek marmarka, hormetako koadro eta irudi erlijiosoei begira. Haietako batzuek egoitzako zaharrek
|
berek
egindakoak ziruditen?. Toki honek oilo ipurdia jartzen dit.
|
|
|
Ze, kontuak kontu, eta zuzen nenbilela pentsatuaz ere, ez kondairak ezta historiak berak ere ez zuten ezkutuko beste errudunen baten berri ematen. Cassano, herritarrek
|
berek
akabatu zuten; higanota, itsasoak kolpatu zuen, ez beste inork. Nik nekienaren arabera, ez zen azpijokoan aritu zen inoren aztarnarik gertakari haietan.
|
|
|
Gainera zer heldu zitzaien ohartu orduko gure ezpatek zaurituak zeuden gehienak. Bi hiru hortxe erori ziren,
|
berek
kalituen saihetsean. Gainerakoek ihes egin ondoan ere ez zituzten garrasiak isildu lurrean zeutzan emaztekiek.
|
|
|
filologo batzuek, ez ausartenek, Athletic, atzetik, etik eratorri dute. Baina
|
berek
egin lukete atzera, zeren etimologista zorrotz fidagarri batek ziurtatu baitu eratorpen hori ez dela zientifikoa, baizik realzaleen txiste triste bat, Vocentok xaxaturiko Realaren eta Athleticen arteko xextren testuinguruan ulertu beharrekoa.
|
|
|
Arazo gogor bati aurre egin behar zaionean hobe da bere gordinean aipatzea, aingerukeriak baztertzea. Eroek
|
berek
nahiago dute beren gaitzaz eufemismorik gabe mintza dakien.
|
|
2011
|
|
|
Aita eta osaba, Jakob eta Esau bezala, anaia bikiak ziren, sabelaldi batekoak; eta,
|
berek
hala uste ez bazuten ere, gure aitak behintzat, bera aurkia bazen, anaia ifrentzutzat zeukan?, iruditzen zait, izaeraz behintzat, beren jaiotetxerako bidean zeuden bi pago zaharrak bezain berdinak zirela: eguterakoa zein ospelekoa, biak ere ondo egosgaitzak.
|
|
|
binomio hau aipatzean, interesgarria da aztertzea Amerikako Estatu Batuek eta hango presidente den Barack Obamak berriki, 2011ko martxoan, egin duten mugimendu politiko bat, Puerto Ricoren eta beronen etorkizunaren gainean. Lehenengo aldia da administrazio iparramerikarrak berak hartzen duela aurrea uharteari adierazteko puertoricotarrek
|
berek
erabakiko dutela beren etorkizuna, eta Estatu Batuek onartu egingo dutela erabaki hori, baita beren instituzioetan behar diren lege aldaketak egin ere, erabaki hori gauzatu ahal izateko. Ministerio arteko lan-talde batek landu du proposamen hori, Etxe Zuriaren partehartze eta bultzadarekin, Puerto Ricoko herritarren erabakia errespetatzeko eta errespetarazteko konpromiso instituzionala adierazi baitzuen Barack Obamak:
|
|
|
–Estatua eleanitza dela onartuz gero, herritar guztiek baldintza beretan parte hartzea bermatu lukete botere publikoek, baina hori ezinezkoa da, estatuek
|
berek
ezartzen badituzte hierarkiak? .
|
|
2012
|
|
|
Barru barruan zer ziren morisko horiek? Filipe II.ak arimak kontrolatu gura zituen, eta kontrolatu ere, Elizako Gotzainek
|
berek
baino ere barnerainoago, antza. Gotzainek erantzun zioten inkestari,, pero el rey no se mostró conforme con que ese conjunto de actitudes y prácticas definieran una personalidad cristiana y ofreció a los obispos una regla práctica y un baremo mínimo de prueba de cristiandad:
|
|
|
Amak esaten zidan ez egiteko kasurik, linboa eta horrelakoak amonaren kontu txoroak zirela. Eta aitak esaten zuen amona gajoa desfasatu samar zebilela; eta linboarena gezurra dela apaizek
|
berek
ere onartua omen dute aspaldian. Elizgizonek publikoki aitortu omen dute zera dela... metafora moduko bat edo horrelako zerbait.
|
|
|
Istripua izan behar zuen, hitzaren zentzurik hertsienean, Marieren galtzariek estutu beharra izateak. Galtzariek
|
berek
finka zezaketen neskaren nortasuna. Baina kontua ez da aurkitu den gorpuan neska galduaren galtzariak agertzea, edo haren zapatak, edo haren txanoa, edo haren txanoko loreak, edo haren oinak, edo marka berezi bat besoan, edo haren neurria eta itxura oro har; kontua da horiek denak zeudela gorpuan, eta denak batera. L. Etoile ko zuzendariak hori guztia ikusi eta, benetan, dudaren bat izan zuela frogatzerik balego, ez zen beharrik izango, haren kasuan, de lunatico inquirendo batzorde bat eskatzeko.
|
|
|
Hori dela-eta, gogoan hartu beharrekoa ez da, gutun horien ondorioz, edota gutunek jendeari pentsarazi nahi ziotenaren ondorioz?, aurkitu zituztela mutiko horiek arropak eta; aldiz, gogoan hartu behar den gauza da arboladian ez zeudelako ez zituztela lehenago aurkitu. Hortaz, gutun horiek idatzi zituztenek
|
berek
utzi zituztela han pentsatu behar dugu, albistearen egun berean edo zerbait lehenxeago.
|
|
|
Dozena bat bider entzun du edo irudikatu du behatzaile baten urratsa. Hiriko argiek
|
berek
ikaratzen dute. Hala ere, agonia mingarrizko urrats luze eta sarriak egin ondoren, heldu da ibaiaren ertzera, eta egin dio egin beharrekoa bere zama beldurgarriari, txaluparen bat erabiliz beharbada.
|
|
|
horren itxura fisikoaz eta jokamoldeaz beste zerbait jakiten. Galdeketak, trebetasunez eginez gero, nahitaez eskainiko digu, puntu jakin honen (edo besteren) inguruko informazioa, erantzuleek
|
berek
badakitela agian konturatu ere ez direna. Eta ondoren gabarrazainak ekainaren hogeita biko astelehenean hartu zuen txaluparen arrastoen bila abiatuko gara, bertako langileek haren berri jakin gabe atera baitzuten txalupa hori gordetegitik, eta lemarik gabe, gorpua aurkitu aurreko uneren batean.
|
|
|
Horrelaxe galduko naiz, ez bestela. Etorkizuneko gertaerek ikaratu egiten naute, baina ez gertaerek
|
berek
, haien emaitzek baizik. Edozein gauzak dardarka jartzen nau, baita txikienak ere, baldin eta eraginik izan badezake nire arimaren nahasmendu ezin pairatuzko honetan.
|
|
|
Baina okerrena ez zen oraindik iritsi. Ekaitzak ikaragarrizko indarrez egin zuen aurrera, eta marinelek
|
berek
ez zuten hura baino okerragorik gogoan. Itsasontzi ona genuen, baina zamaz leporaino betea, horregatik uretan barrura sartzen zen, eta marinelek noiznahi esaten zuten oihuka ontzia murgiltzera zihoala.
|
|
|
Jainko jainkosek
|
berek
balute orduan ikusi,
|
|
|
Struldbrugg bat bere izaerako beste norbaitekin ezkontzea gertatzen bada, bietako gazteena laurogeira iristen denean ezkontza hautsi egiten da automatikoki, erresumaren mesede gisa. Zeren eta legeak uste baitu arrazoizko barkamena dela,
|
berek
errurik izan gabe munduan betierekoz jarraitzera kondenatuta daudenek ez izatea gainera beren atsekabea bikoiztua emazte baten zamaz.
|
|
|
pisu eta tamainagatik. Eta erraz gerta liteke nire lan honetan azalduriko herrialdeak geroago bisitatuko dituzten bidaiariek, nire hutsegiteak aurkitzean (egin baditut behintzat) eta
|
berek
egindako aurkikuntza berri asko eranstean, bultzaka bultzaka baztertuz niri ospea kentzea eta berak nire lekuan jartzea, noizbait idazle izan nintzela ere munduari ahantzaraziz. Hau benetan oso samingarria izango litzateke ospearen bila idatziko banu; baina nire helburu bakarra GUZTION ONGIA izanik, naiz arras etsita sentitu.
|
|
|
Ohore, zuzentasun, adore, apaltasun, bihozberatasun, erlijio eta beren herriarekiko maitasunean hezten dira; beti izaten dituzte zerbait egiten, jateko eta lo egiteko aldi oso laburretan eta gorputz ariketak egiteko den bi orduko atsedenaldian izan ezik. Gizonek janzten dituzte lau urte bete arte, eta ordudanik haurrek
|
berek
jantzi behar dituzte arropak, nahiz eta gizarte maila oso altukoak izan; eta neskameek, gure artekoen berrogeita hamarreko adina dutelarik proportzioz, eginkizunik apalenak bakarrik egiten dituzte. Inoiz ez zaie zerbitzariekin hitz egiten uzten; aitzitik, elkarrekin ibiltzen dira talde txiki edo handiagoetan jolasean, irakasleren edo ordezkoetakoren baten aurrean betiere; horrela eragozten zaizkie gure haurrek jasan behar izaten duten txorakeria eta grina txarren eragina.
|
|
2014
|
|
|
Garai hartan gainera, trinko hartan, Z ren kontu guztiarekin eta herritik at eta artista estatus berriki estreinatuarekin, U bezalako norbaiten beharra franko baretu zitzaidan, bizimodu aldaketa bera bilakatu zen katarsi, metodologia eta alibi aproposena U ren adioari BAI esateko, eta badirudi gertaerek
|
berek
arrazoia eman didatela, egiatan ez dudalako U gan gogor pentsatu gaurko 0 lauso honetara iristera behartu nauten arte, non larrugorritan gelditzen ari baita nire elbarritasuna edozein motatako harreman finko oso eta osasuntsuetarako eta non egiaztatzen ari bainaiz nire heldutasuneko harreman aipagarri guztiak31 eraikitzeko modua nagusi morroi egitura guztiz desorekatuan oinarritu izan dela beti, ...
|
|
|
...oan direnean eta Y rekin elkartu garenetik lehendabizikoz bakarka hitz egiteko aukera izan dugunean, honi zer gertatzen zaio, inoiz baino atseginago, amultsuago eta kamutsago dago, ez dut sekula horrela ikusi, eta zu, tira, zure aurpegiari darion distira hori, ez dakit, zoriontasuna al da, zeren eta horixe dela esatera atrebituko nintzateke, egunero kazetak irakurtzeak eta nire eguneroko gertaerek
|
berek
halabeharrez eszeptiko zikin bat bilakatu ez banindute, ez zaitut sekula horrela ikusi, ez zaituztet sekula horrela ikusi, zuen artekoak hain dirudi benetakoa, hain mardula, eskultura bat egin nezake materialtasun horrekin guztiarekin, eta bai, horixe galdetzen diot nik ere neure buruari, honi zer gertatzen zaio, zer arraio gertatzen ote zaio, aurrez sinetsitako eskema eta ziurtasun oro indargabe...
|
|
|
–la République française ne doit avoir pour borne que le Rhin? 942 Merlin de Thionvillentzat Errepublikaren frontera Rhinen ezartzea, l, object le plus important qui ait jamais été traité relativement à la banlieu de notre patrie? da943, etab. Abbé Grégoirek Savoiaren anexioa naturaltzat dauka, Alpe mendiek
|
berek
herrialde hori Frantziara botatzen omen baitute: –Sans cesse les Alpes repoussent celle ci dans les domaines de la France, et l, ordre de la nature serait contrarié si leur gouvernement n? était pas identique? 944 Belgikaren anexioaren atarian Dantonek honela adierazi du 1793ko urtarrilaren 31n nolabait Errepublikaren atzerri politikako programa:
|
|
|
Mommseni nabarmen ikusten da nola gerra franko prusiarrak printzipioa zeharo urardotu duen. Honezkero ez dakigu printzipio hori alemanek gaizki ulertu duten, edo erabili egiten duten oker, edo frantsesek
|
berek
abusatu egin zuten, edo hastetik beretik menturetakoa zen eta beste anbizio batzuk estaltzeko aitzakia? –théorie que nous connaissons trop, et dont on a beaucoup abusé dans notre temps? 1091 Geffroyk alemanen kritika legez azaltzen duenak gehiago frantsesen azken urteetako politikaren kritika ematen du.
|
|
|
Ezer ere ez zieten eman beren zoritxarra arintzeko. Zauritutako batzuk hil egin ziren, emakume eta haur batzuk ere bai, eta gatibuek
|
berek
lurperatu zituzten gorpuak, zaindariek ez baitzieten lur eman nahi.
|
|
|
erran zion. Hitzek
|
berek
baino nahigabe handiagoa eragin zion ahotsari zerion poz basatiak. Hurrengo egunean, bertan behera utzi zuen linearen kontratua.
|
|
|
Peter Plan, beraz, ez zen diktadore batek diktaduraren zerbitzuan jarritako agintaria, nahiz eta alderdi berriko kide frankoren arbaso franko, bere garaian plazentki bizi izandakoak, joera horretakoak izan ziren, erran dezagun hori ere?, uruniar pamplonicek
|
berek
demokratikoki hautatutako gizona baizik.
|
|
2015
|
|
|
Ez duk harritzekoa, kritikarik epelenak ere egunkari horretan agertu dituk, eta elkarrizketa ere bai. Guk ez zeukaagu talde mediatikoen babesik, eta horiek
|
berek
zeukatek beren produkzio etxea. Honek hola funtzionatzen dik.
|
|
|
Preso egin eta erregearengana eraman zuten. Umeek lapurreta egiteaz akusatu zuten; artzain zakutik eurek
|
berek
sartu zuten ogi tzarra atera zuten. Artzainak ezinez egin zuen negar, errugabea zela adierazi zuen, barkamen eskatu.
|
|
|
Arratsalde hartan kaskagorriak hamasei soldadu bota zituen muturrez aurrera patioko lokatz izoztuaren gainera, ikusleak liluratuz. Hasiera batean borrokalari batek baino gehiagok gaizki eraman zuen porrota, baina laster garaituek
|
berek
ere eskuak urratu beharrean txalotu zuten. Tankera bereko borrokak sarri errepikatu ziren, dorrean harrapaturiko arkaniar aspertuen gozagarri.
|
|
|
–Europan, jakina, Kristau fedea eta erlisionea nagusi diren eskualdeetan oroz gainetik, kontratuetako hitza guziz saindua eta hautsiezina daukate: eta hori zor zaio, printzeen beren bihotz on eta zuzenari alde batetik(!), Pontifize Nagusien edo Eliz Buruzagien larderia beldurgarriari bestetik(!!); hauek, alabaina ez dute lehenik
|
berek
deus hitz emaiten non ez duten gero artoski hura betetzen(!!!). Beste printze guziei agintzen ahal diete orduan, hitz emanak oro, gisa guziz begira ditzaten eta iheska dabiltzanak berriz hertsa ditzakete, elizaren gaztiguez eta beren larderiaz??
|
|
|
Humanismoak ere mugak dituena, Lord Kantzelari ingelesa izango denak egiten duen kolonialismoaren justifikazioan ageri da. . Nehoiz gerta baledi uharte osoko jendetzak legezko kopurua gainditzea, orduan hiri bakoitzetik hiritar zenbait bereiz litezke, aldeko lurralde batean lekukoek
|
berek
behar baino biziki lur eremu gehiago badutelarik eta landu gabe uzten, Utopiako legeak onartuko dituen herri berri bat finka dezaten; baina lekuko herritarrei eskaini ondoan nahi badute, elkarrekin bizitzea. Nahi dutenekin erakunde berak onartuz eta ohitura berdinei jarraikiz aurrintzen dira errazki; batzuen eta besteen onerako(...).
|
|
|
Garbi dago, baita ere, Azpilkuetak erabaki zuenean enperadorearen aginteari men egitea, kontzientziazko arazo bati egin behar izan ziola aurre. Eta garbi dago, azkenik, batak zein besteak beren kontzientzia pertsonalaz gain beste askorena ere izan zutela gogoan; izan ere, biak alderdi politiko zehatzen kide ziren, buruzagietarik gainera, eta
|
berek
hartutako erabakiaren ondorioak beste askoren gainera ere eroriko ziren, besteak beste haien ereduari segituko ziotelako. Azpilkuetaren kasuan agian nabariagoa da, berak aipatzen baitu nolako lana egin beharra izan zuen alderdi agaramontarraren buruzagiak konbentzitzeko enperadoreari zin egitean ez zutela etikoki edo moralki gaitzesgarria den ezer egiten.
|
|
|
Aitortzen dut oraino eta ohoretzat daukat gure delako Jauregien jabeak, beren buruzagi ospetsu Nafarroako Marexal Jauna zure askazia bezala, jarraiki zitzaizkiola, beren sutondoak utzirik, orduan haien Errege zen eta zin egina zioten Joanes Albretekoari. Eta ez baldin baditut ere kondenatzen,
|
berek
dakizkiten arrazoiengatik, beste biderik hartu zutenak, nik goresten ditut, beren ontasunak utzirik, Jainkoari eman hitza bete dutenak. Bestalde, ez zitzaion hori gaitzitu gure Erregeren aitona handiari, Fernando Errege Katolikoaren izena irabazi zuen lehenari, zeren alde batetik goretsi zituen jarraiki zitzaizkielakotz Nafarroako eta Aragoiko aita erregea defendatu zuten beren burasoei, seme Printzea bera jazarri zitzaiolarik, eta, bestetik, sinetsi zuen jende haiek beren hitza emanez geroz ez zutela nehoiz arbuiatuko.
|
|
|
harro aitortzen du agaramontarren buruzagiekin dituen lotura estu bezain ezagunak, orobat argi esaten du inoiz ez dituela, kondenatzen? [sic] (errepara etikaren alorrean ari garela hemen) beaumontarrak,?
|
berek
dakizkiten arrazoiengatik?, baina biziki goresten dituela emandako hitzari leialki jarraitu zitzaizkionak, hots, errebelde agaramontarrak (beraz, argi dago hauek ez dituela inola ere kondenatzen, goresten baizik). Eta, berehala, agaramontar buruzagi horiek beroriek 1524ko amnistia onartu ondoren Espainiako erregearengandik jaso dituzten tituluak, karguak eta ohoreak zerrendatzeari ekiten dio, satisfazioz beterik; lehenengo bienak baino ez ditugu jaso aipuan (biak kartzelan hildako mariskalaren semeak), baina ondoren beste batzuenak ere badatoz (ez ditugu hemen aipatuko).
|
|
|
Zorionez, guk nahi bezain azkar eta harrapataka ez baina aski erraz eta arin saldu genituen ale guztiak. Ikasleek
|
berek
baino interes handiagoa irakasleek azaldu zuten, gehienak etorri baitzitzaizkigun ale bana erostera. Erdia jakin minez eta morboz izango zen, beste erdia halako erruki moduko batez, hainbeste lan hartu eta gero barregarri gera ez gintezen, koitaduok.
|
|
|
Ez dakit nola iritsi nintzen ondorio horretara, beste azalpen asko ere izan baitzitezkeen Egileor hura gure artean ez izateko: beharbada ikasturtea hasi aurretik konbentzitu zituen gurasoak Eskolapioetan ez baina beste nonbait sartzeko; beharbada gurasoek
|
berek
aldatu zuten asmoa izena eman eta gero. Auskalo.
|
|
|
Eman dezagun egia dela, euskaldunak bestelakoak garela, eta euskaltasunaren sen horri sendo eutsi diotenek adierazten dutela garbien gure desberdintasuna (nahiz eta euskaltasunaren eta senaren kontzeptuek
|
berek
ere norbere buruarekiko identitatearen sinesmena salatzen diguten, argi eta garbi). Ikuspegi horretatik, neure familian gabeziatzat ikusi ditudan guztiak ez lirateke hortaz akatsak, inondik ere, ezpada nortasun jator eta antzinako baten berezko ezaugarriak.
|
|
|
1935eko irailetik 36ko urtarrila bitartean ia hogei lantxo atera zituen El Día egunkarian Lotsati goitizenpean; 36ko hasiera horretan bertan hil zen, hogei urte zituela,, era dramatikoan? familiakoek
|
berek
esan izan dutenez: badirudi bere burua hil zuela, Donostiako burdinazko zubian burua trenari botata edo, Aranok adierazi zidanez.
|
|
|
Kolonian askotan egiten den alemana, neuregandik hasita? ez da oso diferentea; alemanek
|
berek
asko nahasten dute ingelesa alemanarekin (asko esaten dudanean, asko esan nahi dut). Baina batak eta besteak ez daukate zerikusirik.
|
|
|
Izan ere, esanak esan, edozeinek daki Arana gaixoa Euskal Herrian zenbat editatzen, saltzen, irakurtzen, aipatzen den zinez, amorru eta gorrotoz beraiek aipatzen dutena besterik alegia. Begien bistan dago, abertzaleek, eta jeltzaleek
|
berek
–aspaldian beste testu batzuk irakurtzen dituztena.
|
|
|
Wim Wendersek kaleko jendea filmatzen omen zuen etxeko leihotik, beroketa ariketa gisara, filmatzen hasi aurretik. Diario filmatu bat eramatea, noiznahi eta nonahi hartu eta ebakitako irudiez osatua, bideragarria eta erraza da egun. Sortzaileek
|
berek
ez dute, ordea, oraindik tresna berriaren funtzionamendua bereganatu. Hona, bestela, zer dioen Rafael R.
|
|
|
Lehiaketa hauetako zenbait anonimoak dira, eta antolatzaileek zinegile ezagunak gonbidatu ohi dituzte bertan parte hartzera, amateurrekin batera lehian. Ikusleek, eta sarritan epaimahaikideek
|
berek
–arazoak izan ohi dituzte sarri, batzuen zein besteen lanak bereizteko.
|
|
|
Eta ospitalean penizilina falta zuten, zergatik eta trafikatzaileek dena ostu edo, eskupean, aleman zein amerikar mediku ustelei erosten zietelako. Sendagileek
|
berek
ere dirutza pentsaezinak ordainarazten zizkieten beren bezeroei penizilinaren truke. Behin baino gehiagotan hitz egin zidan amak kontu hari buruz, eta halakoetan negarrez bukatzen zuen beti, besteren min eta etsipenaz dirutzen zirenen kontra gaizkierranka.
|