|
2005
|
|
|
gehienbat 55 urtetik gorakoak dira baina azkenaldian 21 urtetik beherakoak ere ugaritzen ari dira.
|
Beraientzat
emakumeen borroka ez da berdintasunera iristeko helburuarekin egiten, baizik eta gizonak dominatzeko xedearekin.
|
|
|
Sexua ezin da aldatu, baina gizon eta emakume izateko moduak bai. «Gizon izatea ez da maskulinoa izatea, baizik eta pertsona izateko modu bat, nahiko hurbil dagoena
|
berez
emakume izateko modutik, baina maskulinitateek urruntzen dutena». Arrizabalagaren hitzak dira.
|
|
|
Lehen sarrera honetan, emakumeek tradizionalki hastapenetakoak diren generoetara jo izan zuten, munduko literaturgintza guztietan gertatzen den bezalaxe: poesia aukeratu dute lehen instantzian, eta haur literatura ondoren[...] nobelagintza, antzerki idatzia eta saiakera, jakina denez, heldutasunezko generotzat hartuak izan dira beti, eta
|
beraietan
emakumeek duten presentzia oso urria da. (Laura Mintegi 1990, in Torrealdai 1997, 393)
|
|
2006
|
|
|
Bitxia bada ere, Jajah 2004an sortu zen enpresa gisa, eta 2005eko uztaileko beta bertsioa, planteamendu berarekin Skype ren zeinua: ordenagailua, ‘peer’ teknologiari esker funtzionatzen zuena to peer’ Hala ere, sortzaileek diotenez,
|
beren
emakumeak programa erabiltzeko gai ez zirela egiaztatu zuten, beraz, pentsatu zuten horretarako moduko zerbitzu bat sortu behar zutela Interneten ezagutza handirik ez duen jendea erabiltzea. Nork modu horretan, 2006ko otsailean, Jajah berrabiarazi zen gaur egungo konfigurazio horretan, baldintza bakarrak telefono zenbaki bat izatea eta konektatzea edozein gailutatik Internetera (berdin da sistema operatiboa, nabigatzailea, etab.) digituak markatzeko.
|
|
2007
|
|
|
Badakit egia dela. Badakit Euskal Autonomia Erkidegoan, genero erasoa pairatu duten emakumeen artean, etorkinak %30 direla, nahiz eta
|
berez
emakume guztien artean %5 besterik ez diren. Badakit hori salatzeak kontzientziatzen eta konponbideak bilatzen lagun dezakeela.
|
|
|
Guk emakumeak prestatzen ditugu, eta hori ez zaie gustatzen, haiek gainditzen baitituzte. Haiek konbentzitzeko, esan behar diegu
|
beren
emakumeei lanik uzten ez badiete, seme alabek ez dutela janaririk ez ikasketarik izango. / imgs/ 2007/ 07/ isabelmartin02.jpg Uste duzu aldaketak iristen direla emakumeak gizartean jokatu behar duten rolaz jabetzen direnean edo gizonek onartzen dutenean?
|
|
|
Astelehenean, berriz, haurrentzako ipun kontalaria antolatu dute. “Bost urtetik gorako umeei zuzenduta dago jarduera hau,
|
beraiekin
emakumeen aurkako indarkeria, maskulinotasuna eta bestelako kontzeptuak lantzen hasi nahi dugu”, azaldu dute tokiko agintariek. Saioa 18:30ean izango da.
|
|
2008
|
|
|
Bi gizonezko, pentsatu nuen nirekiko?. Bi gizonezko elkarteko terrazan eseriko dira, ardo bana eskuetan, eta
|
beren
emakumeei buruz hasiko dira hizketan, edo emakumeei buruz, oro har. Nik Natalieri buruz ordu pare bat hitz egin nezakeen geraldirik gabe, ardoaren laguntzarekin gehixeago ere bai, edozein artistak bere obraz ordutan hitz egin dezakeen moduan, haren edertasuna neuk definitua baitzen neurri batean, baina banekien haren gizonaren aurrean ez nintzela gauza handirik esatera ausartuko.
|
|
2010
|
|
|
Berrogeita hamar bat urteko andre heldua atera zen, aberats plantakoa, gainean jantzita zeraman guztia gustu onekoa eta garesti ordaindutakoa ematen zuena. Ez zen
|
berez
emakume ederra baina gainean zeraman guztiak ondo osatzen zuen noizbait erakargarria izandako emakumearen gorputza.
|
|
2011
|
|
|
|
Berez
emakumeari buruzko kanta da. Etorkinei keinu gehiago egin beharrean, herrialdeen arteko elkartasuna aldarrikatu genuke.
|
|
|
Ez nintzatekeen ausartuko. Edadeko senarrei oso mingarria egiten zaie jakitea
|
beren
emakumeek noiz eta nola ekin zioten haiek gabe mundua pentsatzeari. Mundua unibertsoaren erdigunea ez zela Aita Santuari esateko lanak izan bazituzten, nik teleskopioarekin ikusi nuena sinesteko lanak zeuzkan senarrak.
|
|
2012
|
|
|
Berrirakurketari dagokionez, itzultzaile feministak ohartuko dira garrantzi kultural handiko testuak askotan gizonen interpretazio eta itzulpenen bidez iritsi zaizkigula, eta, hori dela eta, hainbat testu kanoniko emakumeen ikuspuntutik berrirakurtzeari ekingo diote. Beren itzulpenetan, berriz, testuak beren modura interpretatuko dituzte, eta
|
beren
emakume ikuspegitik berridatzi nahiz birmoldatuko dituzte.
|
|
2013
|
|
|
Nirekin zihoazenetatik inork atzera egin ez zuenez, rancheriarantz jarraitu genuen nekearen axolarik gabe. Indioek beren etxoletatik gertu ikusi gintuztenarekin batera, gizonezko guztiak aurreratu egin ziren, emakumeak eta umeak defendatu nahiz bezala, zalantzarik gabe altxortzat baitauzkate beren umeak, eta
|
beren
emakumeengan jarrita bihotzak. Mina egin geniezaiekeela usteko zuten, eta ardura horrekin, ezertxo ere esan gabe, guztiz portaera laudagarria erakutsi zuten.
|
|
|
ea berak bezala gizonak ziren jakin nahi zuten. Harrituta zeuden, nonbait,
|
beren
emakumeei hain arreta gutxi eskaintzen zietelako. Izan ere, Hecetak zehatz mehatz betearazten zituen horri buruz jasotako instrukzioak, bertakoekin arazorik ez izateko.
|
|
2014
|
|
|
Emakumeek beraiek ere
|
beren
emakume izaera definitzeari eta jarraipenaemateari begira duten papera azaleratzen du Beauvoirrek. Generoa etengabeko ekintzaeta errepikapena baita4 Generoa kanpotik ezarritako zerbait bakarrik ez dela agerianutziz.
|
|
2015
|
|
|
Lortu dugu gure mezua zabaltzea. Afrikako gizonei erran diet
|
beren
emakumeei galdetzeko nola sentitzen diren, zer ekarri dien ablazioak. Egin ditugu urratsak.
|
|
|
Barregarriak besteak dira. Inperioko hirietan
|
beren
emakumeen orrazkerei barre egiten zieten harroputz haiek ziren barregarriak. Haiek ziren ezjakinak, nazkagarriak.
|
|
|
Haien seme alaba batzuk eskolara joaten dira bolada batean, baina horrek okertu egiten ditu. Denak elkarren senide ote diren nago, zeren eta gerlariak
|
beren
emakumeez aspertzen direnean trukatu egiten baitituzte. Lan egin baino nahiago dute ehizatu eta batzuetan oreinkia erosi ahal zaie.
|
|
2016
|
|
|
Bertan jasotzen denez, emakume eta neskato errefuxiatuek eraso fisikoak, esplotazioa eta sexu jazarpena pairatzen dute Europan zeharreko beren bidaia osoan zehar. Gobernuz kanpoko erakunde horrek jasotako testigantzen arabera, igaro dituzten herrialde guzti guztietan gertatzen dira erasoak; erasotzaileak izaten dira bidean aurkitzen dituzten gizonak(
|
berez
emakumeak babestu lituzketen horiek) eta baita egiten ari diren errefuxiatu bidaideak ere.
|
|
|
Egitateek eta salaketek bat egin ez arren, lintxamenduzale gehienek aldarrikatzen zuten
|
beren
emakumeak defendatzeko betebeharra zela arrazoi bakarra gizon zuriek halako modu basan eraso ziezaieten gizon beltzei. 1904an, artikulu bat idatzi zuen Thomas Nelson Pagek, eta North American Review egunkarian argitaratu.
|
|
2017
|
|
|
" Eskola kirolean partaidetza mistoa ezartzeak ez du esan nahi
|
berez
emakume eta gizonen berdintasuna sustatzeko modu onena denik, batik bat, sozializazio prozesuan haur guztiek emakume eta gizon izateari buruz ingurutik jasotzen dituzten muturreko mezuengatik, kirol arloak berezko duen izaera maskulinoagatik, eta hezitzaileek hezkidetza lantzeko dituzten mugengatik", irakurri dezakegu Eskola kirolean neska mutilen partaidetza mistoa edo banatua:... datuetan oinarritutako proposamena (pdf) txostenaren sarreran.
|
|
|
emakumeengan izan zuen eraginagatik eta lanaren antolamendu kapitalistari ekarri zizkion ondorioengatik. Ondo dokumentatuta dago kontrazepzio bide asko izan zituztela
|
beren esku
emakumeek Erdi Aroan, edabeak egiteko belarrak eta, pesarioak? (supositorioak) batik bat, eta hilekoa bizkortzeko, abortua eragiteko edo antzutzeko erabili zituzten bereziki.
|
|
|
Ezinbestekoa da txortan dohainik egiten duten emakumeek esan dezatela beraiena dela aukera bakarra, bestela, nola saihestu alde egin dezaten? Gizonezkoen sexualitatea ez da
|
berez
emakumeen gaineko indarkeria, emakumeak ados badaude eta ordainsari egokia jasotzen badute. Indarkeria gu guztion gainean darabilten kontrola da, ahalmen hori gure ordez erabakitzeko zer den duina eta zer ez.
|
|
2019
|
|
|
Bakarrik dagoen emakumeak pittin bat bitxia dirudi beti; ez da egia gizonek emakumeak errespetatzen dituztela: gizonek elkar errespetatzen dute
|
beren
emakumeen bitartez, emazteak, maitaleak,, mantenduak??; gizonen babesa galtzen duenean, emakumea armarik gabe geratzen da oldarkor, burlati edo etsai jokatzen duen kasta nagusi bati buruz buru. –Perbertsio erotiko?
|
|
|
Gizarte arau behinenek... esaten dutenez, gizonek, emakumeen maitasun, zaintza eta dedikaziorako eskubidea izateaz gain,
|
beren
emakume premiei libreki heltzeko eskubidea eta beren baitarako gordetzeko askatasuna ere badute. Emakumeek, bestetik, beren burua libreki emateko eskubidea dute, baina beren baitara gordetzeko askatasun oso mugatua dute.
|
|
|
Emakumeek, bestetik, beren burua libreki emateko eskubidea dute, baina beren baitara gordetzeko askatasun oso mugatua dute. Horrenbestez, gizonek emakumeen bizi indar eta gaitasuna beregana dezakete etengabe,
|
berengandik
emakumeei itzultzen dietena baino askoz ere neurri esanguratsuagoan[...] Kapitala lan alienatuaren metaketa baldin bada, autoritate maskulinoa (emakumeen eraginaren aurrean) maitasun alienatuaren metaketa da (1993: 53).
|
|
2020
|
|
|
Emakume anitz ezagutu dut seme alabekin eta alternatibarik gabeko etxe kanporatze arriskuan, minimorik minimoenak bermatzen ez zizkien espazio osasungaitzetan bizitzen… Etxebizitzarik ez izateak norbere bizitza proiektua aurrera eramatea eragozten du, eta horrek eragin zuzena du buru osasunean. Emakume horiek gertutik ezagutzeak areagotu zuen nik
|
berez
emakume etxegabeekiko neukan interesa, eta norabide horretan lanean hasi nintzen".
|
|
2021
|
|
|
Entzun dut gizon horiei ez zaizkiela mutilak edo eunukoak gustatzen.
|
Beren
emakumeentzat ere beste emakume batzuk nahiago dituzte zerbitzari bezala. Ez dakit zer lanetan jarriko zaituzten baina Zawi horrek ez zaitu adornu edo oherako nahi.
|
|
2022
|
|
|
Koskortutako neskatila zoragarria ikusten nuen nik,
|
berak
emakume gazte erakargarria, gatazka iturri izango zena urte batzuen buruan, eta begirada horrek kezkatu ninduen, batetik bere generoaren zein irudi zeukan (gizonak berdin erasotzaileak), eta bestetik aita rolaren aitakeriazko begiradak. Asteak pasatu dira, eta oraindik ere ileak lazten dizkit.
|
|
|
Oinarrizko kontraesana dago gizon eta emakumeek ekoizpenari egiten dioten ekarpen berdinaren eta zeregin sozialen fruituen apropiazio generodunaren artean. Aberastasunen gaineko kontrol patriarkala oinordetza mekanismoek iraunarazten dute; alabaina, mekanismo horiek
|
berek
emakume batzuk sartzen dituzte jabetza sisteman, jabe gisa. Generoak baldintzatutako metaketa prozesuaren izaera nahasiak tentsio eta desparekotasunak sortzen ditu haren onuradun izateko gizonek dituzten aukeretan.
|
|
|
Gero etorriko ziren Etxaldeko Emakumeak (2012). Sindikatuek ere izan dituzte
|
beraien
emakumeen arloak, aurrez aipatutako taldeekin intentsitate eta konpromiso maila ezberdinetako harremanak mantendu dituztenak. Elkarte horiek lan izugarria egin dute emakumeen topagune izan, beraien ahotsak jaso eta horiei tokia egiten.
|
|
2023
|
|
|
Arrazakeriaren aurka ehunka batzar antolatuta ere, nekez aterako dugu atarramentu onik koloreko emakumeek ezin ordaindu badute halakoetan egoteagatik ordaindu beharrekoa, nahiz
|
berez
emakumeok ahalduntzea izan batzarron helburua.
|
|
|
Geroago, EHGAMeko emakumeak Mugimendu Feministaren parte bilakatuko ziren, Nafarroako Koordinadora Feministaren Lesbianismo Komisioa sortuz. Izan ere, nahiz eta aukera sexualari dagokionez lesbianek eta homosexualek zapalkuntza amankomuna pairatu, lesbianen bazterketa eta ikusgarritasunik eza
|
beren
emakume kondiziotik zetorrela uste zuten. Urte batzuk beranduago, komisio horretako lesbianek, lesbiana gisa definitzen zuten haien burua osotasunean.
|