2000
|
|
Ez, andrea. Batek esango dit orain ez zela honako hau horretarako une egokia, oraingo honetan Madrilgo eserlekuak betetzeko izenak
|
behar zirela
, besterik gabe, han gure ahotsa entzun dadin. Eta egia da:
|
|
Maitasunezko nobelak
|
behar zirela
ere irakurria nago, aspaldi ez dela. Zorionez, hutsune hori nahiz goian aipaturiko gehienak bete ditugu, nola edo hala.
|
|
Kaf  kak ongi pasatu zuen guregatik!". Esan nahian bezala Kafkaren testuak umore klabe batetik irakurri eta ulertu
|
behar zirela
, neurri handi batean...
|
|
Acrobat programa informatikoa erabili zuten orrialdeak PDF formatuan lantzeko. Ekimen honen sustatzaileak hasiera-hasieratik jabetu ziren lantzen ari ziren proiektuaren helburuak epe luzera begira landu
|
behar zirela
, eta ezinbestekoa zela zutabe sendoetan oinarritzea. Horretarako lan talde berri bat sortu zuten, kazetaritzan, publizitatean eta marketinean arituko zirenak.
|
|
Penintsulan zegoen egoera larriaren aurrean, kutsu kultural hori oso kritikatua izan zen ezen, batez ere atzerrian zeuden euskaldunek (esaterako Estatu Batuetako kolektiboek), aldizkarian eduki ideologikoagoak sartu
|
behar zirela
defendatzen baitzuten.
|
|
Baina, egiaztagarritasunaren bertsio berriak izan zirela-eta, Vienako Zirkuluaren partaide gehienak Lewisen alde jarri ziren. Haien artean, Carnapen jarrera irekia esanahiaren osagai desberdin batzuk bereizi
|
behar zirela
onartzear zegoen. Eta osagai horien artean, nola ez, esanahi teorikoa edo kognitiboa agertzen zen.
|
|
Baina Vienako Zirkulua, esan dugunez, ez zen enpirismoaren bertsio sinplifikatu bat. Stuart Millek, esate baterako, matematika eta logika ere esperientzian oinarritu
|
behar zirela
uste zuen, goi mailako orokorpenak besterik ez baitziren, abstraktuenak eta formalizatuenak. Baina Vienako Zirkuluak ez zuen sekula horrelako iritzirik agertu.
|
2001
|
|
Burujabetza eta bere bideak jorratu ditugu nagusiki elkarrizketan baina Batasunari buruzko hausnarketa batzuk ere mahaigainean geratu dira. Duela urtebete inguru, oraindik atentatuak hasi gabe zirenean, su-eten garaiko lorpenak blindatu
|
behar zirela
esan zenuen. Oraindik mantentzen da zerbait blindaturik?
|
|
Mina emateko egiten dute hori, baina azkenean barregura sortzen dute, eta hiru arrazoi emango ditut. Bat, Euskadiko Ezkerra, EIA alderdian oinarrituta, ETApm-ren tresna bat zen, borroka militarra eta borroka politikoa elkar lotuta bultzatu
|
behar zirela
zioen ideiatik sortutakoa. Aralarrek hasieratik dio jokabide politikoak duela lehentasuna, beraz guztiz kontrakoa da.
|
|
Beste elementu bat, koiunturazkoa baina garrantzitsua, diru beltz gutxiago iristen da higiezinen merkatura, euroa ezartzeko une kritikoa sortu baita. BBVAk kalkulatu zuen 2001ean etxebizitzetako inbertsioen %12 Ogasuneko kontroletik kanpoko funtsetatik zetozela, eta funts horiek zuritu egin
|
behar zirela
moneta berria iritsi aurretik. Interes-tasak Eskaria gutxitzen duen beste elementu bat hurrengo urtean gerta litekeen interes-tasen igoera txikia izango da.
|
|
Eta pelikulan jarraitu genuen, zinea baitzen gure paisaiarik ederrena, gure tucson eta mojabe haietan barrena heriotzari eta bizitzari buruz ikasten. Zinean ikasi baikenuen gizonak hiltzean aagggh kexatu
|
behar zirela
, umeek jaiotzean wuaaagh negar egin behar zuten moduan.
|
|
Elkarlan honen atari gisa
|
behar zirela
eta, orrialde batzuk eskatu dizkidate gaiaren, euskara bera hain zuzen ere, aurkezpenerako. Ongi baino hobeki antzematen nion egitekoaren arriskuari, alferlana zedin beldurraz gainera:
|
|
Bordakoak eta aitzineko egunetan builaka ibili ziren bertze batzuk falta zirela herrian. Eskapo joan izan
|
behar zirela
Ibardinen barna. Hain balienteak baldin baziren, zergatik joanak ote ziren hain agudo.
|
2002
|
|
Alde batetik bestera joan nahi dutenak, ibili aundi samarra egin beharrean aurkitzen dira. Ez dugu esaten autobide hori obeto egin zitekeenik, inguru hori etxez josterako kontuak atera
|
behar zirela
baizik».
|
|
Lege hori garatzeko, gobernu espainiarrak errege-dekretu bat3 argitaratu zuen 1992ko urrian, zeinean irrati-maiztasuna lortzeko, udalek bete behar zituzten baldintzak ezartzen zituen, 1987ko Ley de Ordenación de las TelecomunicacionesLOT() delakoan eta 1989ko Plan Técnico Nacional de Radiodifusión Sonora en Ondas Métricas con Modulación en Frecuencia izeneko plangintzan oinarrituta. Udal-emisorak FMko dialeko 107 MHz-etatik 107,9 MHz-etara bitarteko tartean kokatu
|
behar zirela
ezartzen zuen plangintza teknikoak espresuki azaltzen ziren, salbuespen-egoera batzuetan izan ezik.
|
|
1985etik aurrera irrati-formula musikalean oinarrituriko programazioa eskaintzen zuen, egunero hiru orduz. Hasieran Udaletxetik emititzen zuen 50 W-eko potentziaz, baina egokitzapen teknikoak egin
|
behar zirela
eta, 250 W-era igo zuen potentzia 1988an. Era berean, moldaketaren ondorioz, beste lokal batera eraman zituzten estudioak, zine-klub ondoko egoitzara.
|
|
Kanpaina hori, azkenean, Espainia osoan eta Europan antzeko saiakuntza-sare batean gauzatu nahi da, eta Difference proiektua abian da dagoeneko helburu horrekin, joan den uztailaren lehenean hasi zen. Data hori baino lehen, Europako Batzordeak herrialde kideetako agintariei jakinarazi zien kontrol-errutinak egin
|
behar zirela
zenbait elikagaitan dioxinak eta antzeko konposatuak detektatzeko, eta hori hamabost estatuetako zerrenda batean adierazten zitzaien. Zerrendan, gainera, herrialde bakoitzak egin behar zituen entseguen kopurua ere agertzen zen, kontsumo eredua edo nekazaritzako elikagaien ekoizpena nolakoa zen.
|
|
Ikasle gehienok Pertiren eskoletara joateari utzi genion, eta ikasketa-buruaren bulegora joan ginen presioa egitera. Neurriak hartu
|
behar zirela
irakasle haren kontra. Ez ginela eskolara itzuliko, hark barkamena eskatu artean.
|
|
Ikastolen mugimenduan murgildu zen lehenik, bai irakasle baita haurrentzako liburuak idazten ere, hura zelako artean egin beharrekoa. Geroago ikastola horietarako maisu-maistrak hezi
|
behar zirela
eta, Magisteritza Eskolan jardun zuen zortzi urtez. Urte beretsuetan aitzindaria izan genuen (Koldo Izagirre eta beste bakarren bat ahaztu gabe) euskal zinemagintzan, zuzendari bezala (sic) arituz.
|
2003
|
|
Joserra Etxebarria eta Iñaki Zarraoa, hain zuzen. Gainera, gurasoek argi izan zuten hasiera-hasieratik klaseak euskara batuan eman
|
behar zirela
. Bestalde, andereñoak bilatu eta trebatzeaz arduratzen zen BIE, baita gurasoen formakuntzaz ere, ikastolen pedagogia erabat berritzailea baitzen.
|
|
Guk sakon aztertu genituen biak eta konturatu ginen guk aurretik zehazturik genuen plana oso-osorik sartzen zela beste bien baitan. Eta Zestoak zituen ezaugarriak kontuan harturik, bi planak uztargarri zirela, eta uztartu egin
|
behar zirela
. Eta hori ere egin genuen.
|
|
kontzilioari hurbiletik jarraiki ondoan Pierre Eyt teologo gazteak idatzi zuen La Nouvelle Revue Théologique delakoan. Le tournant politique de la théologie? artikulua (1971-XII), adierazteko orain arte, teologiaren alorrean, politika arazoek bazter xoko itsu, mugatu bat baizik ez baldin bazuten hartzen, hemendik aitzina gai horiek berak teologiaren erdi-erdiko lekuan jarri
|
behar zirela
eta bihurgune horren ondorioak noizbait ageriko zirela.
|
|
Alkaideak antzera, alhondiga horretako partikular eta dendei ematen zizkien urtero beren zedulak, prezioen kobrantzarako. Ordenantza hauetan ere agintzen da, enpleguen aukeraketaz arduratu
|
behar zirela
udaletxeko kideek; udaletxeko kide hauek edonor har zezaketen ofiziorako, eta egin behar zutena bete zezatenaz arduratu ebhar ziren; bestetik, aukeratu dietenei agintzen zaie, lan egin behar zuten okupazioan fideltasun osoz lan egin zezatela, eta kexaren bat baldin bazuten haietaz zigortuak izango zirela, egindako gehiegikeriaren arabera. Gainera, fideltasun juramentuaren baldintzarekin batera, hiriari finantza abonatuak eman behar zizkioten.
|
|
Enfrentamenduaren beste esparruan Euskal Herrian Euskaraz (EHE), 1977 -78ko ekintzen itzalpean osatutako elkartea egon zen. Euskal Herrian sortzen ari zen autonomia-sistemak ez zituela euskaldunen eskubideak errespetatuko zegoen EHEren oinarrian, eta instituzio publikoen gabeziak salatzera bideratu zuen bere lana, Euskal Herri euskaldunean euskaraz idatzitako sinboloak
|
behar zirela
azpi-marratuz. 1979ko azaroaren hasieran plazaratutako erakundearen lehen ekintza Eusko Kontseilu Nagusiaren egoitzan egindako itxialdia izan zen, euskarak jasa-ten zuen bazterketa salatzeko.
|
|
Lehen aipatu dugun Jokin Zaitegi izan zen, uste dugunez, garai horretako lehena unibertsitatea eta euskara espresuki lotzen. Zaitegiren eta bere ingurukoen asmoa euskara goi-mailako hizkuntza jantzia bilakatzea zen eta horretarako Greziako eta Erromako klasikoen testuen itzulpenari ekin zioten, nahiz eta ez ahaztu Einsteinen edo Theilard de Chardinen lanak ere euskaratu
|
behar zirela
. Bide horrek nahiz eta ez jarraitu erabat beste idazle batzuen purismoa, kritika gogorrak jaso zi-tuen 1959an Joseba Intxaustiren eskutik.
|
|
Egoera horretan, jende konprometituak bazekien estatua eta menpeko erakundeak etsaiak zirela, eta, beraz, euskara eta, orokorrean, kultura garatu eta aurrerakoia erakunde ofizialetatik kanpo, erakunde, herrikoietan? landu
|
behar zirela
. Jarrera horrek luze iraun du gure artean, Franco aspaldi desagertu arren.
|
|
Lanak, eta lan latzak, egindako miraria. (?) Azkenean hasi gara konprenitzen, lantegia dela euskal kultura»39 Ez bakarrik hori, «natur zientifikoek ongi asmatu dute, gauzak hasieratik hasi
|
behar zirela
, ez erditik edo azkenetik. Hasiera, oinarriak botatzea da».
|
|
garai hartan, 1968ko maiatzaren ondoren eta 1970eko Burgoseko epaiketaren ostean, Euskal Herriko zenbait sektoretan hain arruntak ziren jarrera erradikaletatik urrun zeudela UEUren sorreran aritutako hainbat lagun eta hain sakabanatuta zegoen euskal kulturako talde desberdinak biltzeko borondate irmoa zutela, esklusibismoak alde batera utzita. Haritschelhar, Baigorriko auzapeza une hartan, ezin dugu Hegoaldeko alderdi politiko abertzaleek proposatzen zituzten estrategietan sartu; are gehiago, oso garbi zuen erakunde ofizialak inplikatu
|
behar zirela
UEUren antolaketan. Xarritton, apaiza artean, abertzalea zen, baina alderdien dinamikatik kanpo eta Karlos Santamaria bezala, politikoki jelkideengandik ezkerretik baino hurbilago.
|
|
Zabal-eko zuzendaritzak hurrengo alean zera gehitu zuen: euskal kulturaren alde soziopolitikoa ikertu behar zela; azaldutako gaiek gizartea aldatzea izan behar zutela helburu; unibertsitatearen antolaketan kultura-taldeek (ikastola, alfabetatze--talde, liburu-etxe, kazeta-egile, kultura-erakunde eta abar) toki garrantzitsua izan behar zutela; eta ikasleen eta irakasleen arteko ezberdintasunak amaitu
|
behar zirela
. Kritika horiek ez zuten erantzun zuzenik jaso, baina bai beste batzuek.
|
|
1 Hizkuntza (glotodidaktika eta itzulpengintza), 2 Irakasleen prestaketa, erabakirik hartu urtarrileko bilerara arte151 Batzarrak jorratu zuen azken puntua irakasleriarena izan zen, eta honako hau erabaki zen: berez hurbildutako irakasleez gain, behar ziren irakasleak bilatu eta animatu egin
|
behar zirela
, «orain arteko jokabidea aldatuz».
|
|
Historia Sailak, bere aldetik, ahalegin handia egin zuen euskaraz lan egiten zuten taldeak eta pertsonak biltzeko, hurrengo urteetarako azpiegitura eta proiektuak lantzeko asmoarekin. 23 liburu argitaratu ziren Banco de Vizcayaren laguntzarekin, ia denak zientzia--arlokoak, baina sailburuen bilerak liburugintzan erabili beharreko irizpideak birmoldatu egin
|
behar zirela
erabaki zuen, eta eskuliburuetara edo irakurle anitzeko lanetara jo behar zela.
|
|
Larunbatean Frankfurteko aireportutik aktibatutako alarmak, Alemaniako osasun-agintariek Singapurreko mediku bat, haren emaztea eta ustez “pneumonia asiatiko” edo atipiko delakoak kaltetutako beste mediku bat koarentena zorrotz batean jarri zituztenean, Europako zenbait herrialde konbentzitu zituen atzo pneumonia birulento horren aurrerapena geldiarazteko neurriak hartu
|
behar zirela
. Gaixotasunak zortzi pertsona hil ditu dagoeneko, eta ehun baino gehiago ditu ospitalean.
|
|
Baina, ikusiz segidan bi herrien eta bi bizimoldeen arteko pasaia eginen zuen hegazkin madarikatuan igon
|
behar zirela
, fite-fite Conny eta Peter-ek beren zakuetatik opari bana atera zuten eta Oya-ri agindu zioten bakarrik izanen zelarik idekitzeko. Neska gaixoak ez zuen momentu txar horretan hitz bat atera ahal izan nigarrek eta bihotz-hunkidurak abotsaren bidea hesten bazioten bezala.
|
|
Aita joan zitzaienetik, bi ahizpak, nerabezaroaren ozeano haundian utzirik bezala sentitu ziren, helduen munduan sartzeko dauden zailtasunak oraindik ulertu eta gainditu beharrez. Horregatik, bazekiten beti elgarrekin izan
|
behar zirela
, bakarrik sentitzen zirenean. Bainan batzuetan, zinez bakarrik sentitzen zirenean eta haien malkoek erosotasun hain handia hartzen zutenean, laguntzazko oihuak itotzen zituzten.
|
|
Gauza zen, Tabucchi entziklopediaren inguruko azterketa guztien arabera, hiru lekutan bilatu
|
behar zirela
arrastoak: g letran, s letran eta v letran.
|
|
Baina kontua da mundu guztiak esaten zuela Van’t Hoff sarreran bilatu
|
behar zirela
arrastoak, eta Matiasek ez zeukan kontrakoa esateko frogarik; Matiasek susmoa baino ez zeukan. Hortaz, Gaudí, Gómez de la Serna eta Van’t Hoff bilatzen jarraitu behar zuen, besterik ezean.
|
|
Detektibeei hain gogoko zaien tonu sasi-zientifikoan idatzia zegoen. " Epistemologia konjeturalaz" mintzo zen eta" kalean aurkitutako ile bakoitzaren enigma argitu edo ahots anonimo bat entzute hutsarekin jabearen nortasuna azkar aurkituko duten profesionalak formatu"
|
behar zirela
zioen, beste gauza askoren artean. Bere buruzagiei ez bide zien grazia handirik egin proposamenak eta, zigor bezala, gure herrira bidali zuten, ile eta ahots anonimoen jabeak deskubritzeko gai baldin bazen, obra garrantzitsua argitaratua duen idazle anonimoaren nortasuna aise deskubrituko zuela esanez.
|
|
Eta Miguel Sanz lehertu zen. Apirilaren 3an, Oinarriakek azken jaia egin baino sei egun lehenago, Euskararen Legearen ondorioak berraztertu bai, baina euskaltzaleek eskatzen zuten kontrako norabidean berrazte rtu
|
behar zirela
adierazi zuen presidenteak. PSNren babesa zuela esan zuen orduan.
|
|
Ez zen Iruñeko Udalaren erabakien aurkako salaketabaka rra. Nafarroako Auzitegi Nagusiak udal informazioaeta propagandak ele biz egin
|
behar zirela
erabaki zuen, eta sanferminetako egitarauaren esku orrian, esaterako, bi hizkuntzak agertu behar zirela.
|
|
Orduan konturatu nintzen barregarri izan nintzela zuekin batera txandaka Maitasuna gorestea zuekin adostu nuenean eta maitasun-kontuetan adid tua nintzela esan nuenean, edozer nola goretsi behar zen arazoari buruz ezertxo ere jakin gabe. Nik, ergelkeriak eraginda, goretsitako edozeri buruz egiak esan
|
behar zirela
uste nuen eta hori oinarria zela; eta horietatik ederrenak aukeratuz modu egokienean jarri. Erabat handia zen bada nire harrokeria edozer goresteari buruzko egia nekielakoan ondo hitz egingo nuela uste izanda.
|
|
Azkenik, jakina da Jainkoak espiritu-erregetzaren ministroak sortu zituenean eta horiei jokabide-erregelak eman zizkienean euren esku utzitako boterearen norainokoa zehaztuz, ez ziela inolako ahalmenik eman denboraren gain. Horregatik, ministroek ez dute esku hartu botere horretan, are gehiago, botere horren menpe daude; halaber, ministro horiek espiritu-agintea gauzatu dutenean horren kontrako denbora-botereei kasurik egin gabe, botereok euren agintearen esparruan bete
|
behar zirela
erakutsi eta ikusi zuten.
|
|
Oinarri hori, beraz, kontzeptu fisikoek eta horietatik eratorritakoek osatuko lukete Carnapen aburuz (fisikalismoaren tesia). Harrezkero, zientzia guztiek bateratuta egon behar zutela baieztatzen zuen tesiak diziplina desberdinen hizkuntza guztiak hizkuntza fisikalistara murriztu
|
behar zirela
ikusaraziko zien filosofoei. Ildo horretatik, fisikaren kontzeptuak ezagutzaren oinarri bilakatu ziren, zuhaitzaren (Zientzia Bateratuaren) enbor, eta adarrak fisika ez ziren beste diziplinak lirateke:
|
|
Bestenaz Oxford Klubeko hemeretziak atxilotu beharrean aurkituko zirela. Malkartsua zela leizerako bidea, bi ordu baino gehiago
|
behar zirela
haraino oinez iristeko eta ez zegoela inor halako pisuaz zamatuta, emakumearen zati guztiak lepoan hartuta, leku hartaraino iritsiko zenik. Eginak zeuzkatela azterketak eta, gutxienez, bi gizonek esku hartu zutela hilketa hartan edo, behintzat, gorpukien desagertzean.
|
|
Eta gonbixa baino gaiztoagoa. Hala eta guztiz ere, gerra hasi zenetik baketan bizi izan zen, ez baitzen Errepublikak Bilbora eroan
|
behar zirela
agindu zituenen zerrendakoa izan. Eta ezkutuan bizi arren, mundu guztiak zekien non zegoen ezkutaturik.
|
|
eta patatak lurretik erauzi
|
behar zirela
|
2004
|
|
" Halako batean, lehenengo udal demokratikoak jaien inguruko lehiaketa bat antolatu zuen. Txomin Barulloren proposamenak irabazi zuen eta, auzo elkarteen babesarekin, saria hitz hutsean ez geratzeko eskatu zuten, alegia, jaiak proposatu bezala egin egin
|
behar zirela
". Horrela, udalean jaiak antolatzeko batzordea osatu zen PSOEko eta HBko bi zinegotzi buru zirela.
|
|
Pena zela hainbeste urtetan ikusi barik egotea. Nik ere pena sentitu nuen familiakoak hain barreiatuta zeudela ikustean, eta horrela adierazi nien, baina haiek bizitzaren arauak zirela eta onartu egin
|
behar zirela
esan zidaten.
|
|
Mugarik ez duen lurralde batetik nentorren. Banekien, atzerrriko nazio batzuetan sartzeko, nolabaiteko baldintzak bete
|
behar zirela
, baina hain kilometro gutxitan horrenbeste kontrol egoteak harritu egiten ninduen.
|
|
nolako kultur kapitala, halako hizkera-ondarea. Gaitasunaren erroak hiztunaren kokapen kulturalean idoro
|
behar zirela
uste zuen, eta eskola-umeak hartu zituen ikergai kidetasun hori frogatzeko asmotan. Aldeak alde eta aldiak aldi, gure egoerari so jarrita Txepetxek atera duen ondorioa ez da batere kamutsa ene ustez.
|
|
–Eta hor ez zaio Euskaltzaindiari sekula kasurik egin. Guk batua atera genuenean, lehendabiziko aholkua izan zen gure sustrai benetakoa euskalkia zela, eta gurasoak arduratu
|
behar zirela
bere euskara erakusten umeei, irakatsi behar zitzaien lehenbiziko hizkuntza etxekoa zela. Ez digute kasurik egiten?.
|
|
Honen 1092ko otsailaren 15eko erantzunean (136), puntu hauek zehazten dira: ...ete hitz emandako lanak, b) bera izan zela Ortografiaren eta Literaturaren sailak nahastu nahi izan zituena, lortu ez zuen arren, e) Hendaiako batzarkide guztiak ez zirela izan euskalariak (euzke rálogos), eta, alderantziz, euskalariak oro ere ez zirela deituak izan, d) arau ortografikoak, ez hitzez berehala, Adema eta Kanpionek nahi zuten bezala, bai zik azkerketa sakon baten ondoren finkatu
|
behar zirela
, Aranak proposatu be zata, e) proiektu-egile bakoitzak izan zezala berea aurkeztu eta defendatzeko aukera eta, azkenik, f) beren atxikipena adierazitako 320ren gaitasuna gutxie tsi eta horiek Batzarretik baztertzeko arrazoirik aski ez dela (137).
|
|
Euskeraren egoera eta mugak ongi ezagutzen ditugunok, inork baino hobeki neurtzen dugu, nik uste, andereñoen lana zein den zaila, eta merezimendua zein duten haundia. Orain dela urte batzuk, ikastola horiek" burgesak" zirela esan zen, eta goitik behera desegin
|
behar zirela
. Orain, entzun edo irakur ditekeanez," gorriegi" direla diote batzuk, eta" zuriegi" direla besteek.
|
2005
|
|
Orain, estatuaren funtzioak aldatu dira, baina funtzio errepresiboa areagotu egin da eta hori inork ez du ukatuko. Ikusi behar da bestela, duela bi hilabete La Hagako Programan eta abenduan izan zen beste gailurrean nola esan zen ematen ziren epeak azkartu egin
|
behar zirela
.
|
|
Europarentzat ari ziren horiek, Txina edo Madagaskar emanez eredu, Elizak hemen ere errotu behar duela errateko. Ohidura, erakunde eta beste giristinotu
|
behar zirela
. Beti gogoeta egona naiz Eliza ez ote litekeen bat bederaren giristinotzean mugatu, Frantses Iraultzako indibidualismoari jarraikiz Euskal Herrian, errotzeaz arrangura handirik izan gabe.
|
|
1980an, Uharteko apezetxean egin zen Garazi Baigorriko apezen bilkura. Mgr Vincent hor zen eta erran zuen elizkizun horiek gelditu
|
behar zirela
. Emilio Laxague, bere bikario nagusi ohia ondoan nuen.
|
|
XIX. mendeko jatorrizko hipoteka-legerian, hizkuntzari buruzko xedapen bakarra 1861ko Legearen 5 artikuluan agertu zen; artikulu horretan ez ziren aipatzen gaztelaniaz besteko hizkuntza espainiarrak, baina bai atzerrian egiletsitako agirien inskripzioa. Ildo horri ekinez, 1861ko lege hori betearazteko Erregelamenduaren 9 artikuluak azpimarratu zuen agiriok gaztelaniara itzuli
|
behar zirela
.
|
|
1869ko abenduaren 21ko Legeak, Hipoteka Legea eraldatzeko eman zenak, ez zuen ukitu lege-testu horren 5 artikuluaren idazkera; bai, ordea, Hipoteka Erregelamenduaren 9 artikulua: 1870ko testuan, artikulu horrek berriro aipatu zuen atzerrian egiletsitako agiriak itzuli
|
behar zirela
inskribatu aurretik.
|
|
60 hamarkadatik Espainiak ezagututako aldaketa sozial eta ekonomikoek eragina izan zuten aldizkarien mezuengan. Emakumeak etxetik pixka bat ateratzeko beharrari buruz hitz egiten zen komunikabideetan; emakumeak kalera irten
|
behar zirela
etxetik kanpo gertatzen zena ezagutzeko, haizea hartzeko, etab. esaten zen. Aldizkari berri batzuk sortu ziren, hala nola, Ama, Telva, etab. eta aldizkari gehienetan, atal berriak sortu ziren:
|
|
Hori bai, borroka-eremutik bizirik itzuli eta merezimenduak aintzat hartuta. Aitzitik, abere horiek zaintzen dituzten baserritarrek uste zuten beren haragia sakrilegio eta irain bat zela arbasoekiko, eta, beraz, sukiyakiaren kanonen arabera, abereak hazi ziren baserritik kanpo hil eta prestatu
|
behar zirela
. Denborarekin, arau zurrun horiek arindu egin dira.
|
|
Geroa bermatzeko indar egingo zuten elkarteak sortu
|
behar zirela
aldarrikatu zuten. Topaketa izan daiteke abiapuntu?
|
|
Baina aitite Julianek lan-erdiak eginda zituenean, beste gutun bat heldu zitzaion udaletxetik. Hori guztia, gutunarena eta alkatearena, gerora jakin zuela esan zuen ama Martinak, umea zelako orduan, zortzi-bederatzi urtekoa, eta gogoratzen zuen bakarra zen ikaragarri ate handia zela udaletxekoa eta tailerrean kontu handiz sartu
|
behar zirela
umeak, atea jausi zitekeelako euren gainera eta hiru edo lau ume zapaldu. Hori esan ziela aitite Julianek, hiru edo lau ume zapaldu ahal zituela ateak.
|
|
Eta bien artean egin behar zuten partidua gelditu eta hirurehun ikusleak golf-zelaitik atera. Eta pentsatu zuten gehiegi zela hori eurentzat, eta ehun polizia
|
behar zirela
, gutxienez, lan horretarako. Baina gero bururatu zitzaien autoritatea autoritate dela beti, hemen eta Dublinen.
|
|
urte berrirako nahiak eta desioak planifikatu beharra. Han ibili ziren asmo egokiak gora eta behera, ahalik eta gehien zehaztu
|
behar zirela
hurrengo urtea probetxuzkoa izango bazen; apuntatzea ere komenigarria omen zen, gero ez ahazteko... Ditxosozko programa hark eragina izan zuen nigan, asmo biribil eta sendo batek bahitu baininduen apurka-apurka:
|
|
herri industrializatu eta modernobatean bizitzea ez dela hain zuzen ere Edenen bizitzea. Etainpe rfekzio teknologiko hori, ongizate sistemaren akats horiek erakutsi
|
behar zirela
uste zuten taldekoek. Lan horretan, jakina, Kraftwerkek Europako hiri-bizitzari egiten zion errefe rentzia batez ere, Alemaniako bizitzari, gerraondokoari, eta horrek guztiak teknologiarekin zuen harremanari.
|
|
Esaten zuen baita ere, urteac
|
behar zirela
orlaco gauza bat icusteco ezen gaztetan artzen baita geyenetan Chertecha belarra, eta andic urte ascora presentatzen gaitza, eta berac esquerrac ematen zizquiola Goico Jaunari ainbertze urtetaco bizitza luzea eman ziolaco. Baña ez zuen decansoric causitzen aal orlaco descubrimenduarequin eta orregatic jo zuela nigana.
|
|
Zenbaitetan pentsatu izan dut aurrea hartu zigutela faxistek, gerran gertatu ohi dira halakoak, etsaiak hiltzen duela zuk aldean daukazun gorrotagarri hura, gerretan etsaia baita aukeratzen den gauza bakarra, laguna ez da aukeratzen ahal, etsaiak elkartu ditu Stalin eta Churchill, gu eta Aitzol. Baina berehala goratzen zait akordura Florenen esana, bestelako moduak erabili
|
behar zirela
aurkari politikoak akabatzeko. Faxistek ez zuten asmatu:
|
|
Bizi ziren gizartea ukatzen zuten matxinatuak izan zirela eremutarrak. Gizarteak ez direla barrutik aldatzen ahal, gizarte berriak sortu
|
behar zirela
, oinarrizko komunitateak.
|
2006
|
|
Bestalde, EEPren aitzin, Obragintza Publikoan, 2000n, hasia zen hitzarmen bereziaren programa baten osatzen (euskalgintzako aktoreak diruz laguntzeko hamar operazio ziren) eta hartuak izan ziren engaiamenduek 2006 arte balio dute. Orduan, gure eginbideetan, engaiamendu horiek errespetatu
|
behar zirela
inposatua genuen jadanik. 2005 eta 2006 urteak trantsizio urte bezala pentsatuak izan ziren eta hala bizi dira.
|
|
Norvegian Gro Harlemek gobernuko presidentzia hartu zuenean, bileren ordutegiak aldatu zituen. Berak esan zuen familia bat zuela eta ardura batzuk zituela eta bilerek hasiera eta bukaera ordua izan behar zutela eta gainera ordu arrazionaletan egin
|
behar zirela
. Horrek izugarrizko iraultza sortu zuen gobernuko kideen artean.
|
|
Duela gutxi nire eskuetan eduki nuen FBIren paper bat,' secret' izendatua, aipatzen zuena kontratu bat' atzerriko kontra-terrorismo ikerketen informazioa' biltzeko. (...) Gezurra dirudien arren, kontratuak esaten zuen eskuratu
|
behar zirela
hauteskunde zerrendak Venezuela, Brasil eta... Mexikokoak».
|
|
Baina ez ginen beti begiak zabalduta bizi, batzuetan egunez pixka bat egiten genuen, edo gauez, ahal bezala. Kolpez iristen baziren zaurituak, haiek denak artatu arte lan egin beharra zegoen, behar ziren orduak
|
behar zirela
.
|
|
Iluntasunak, akatsak, zalantzak, gerora jakin genuen (horrela esan zitzaigun), erromantizismo subjetiboak? aldarrikaturiko norberaren alderdi daimonikoaren aurpegiak zirela; eta aurpegi horien agerpenak arrazoiaren, argudioaren, helburuaren, sendotasunaren bitartez lotu eta kontrolatu
|
behar zirela
. Horren arabera, helburua zen garrantzitsua, eta bidean aurki genitzakeen oztopoekin (batez ere pesimismoarekin) oso kontuz ibili behar genuen.
|
|
Maparen arabera, berez ez dakigu noiz fundatu zen hiribildua, hori bai, 1372an Joan I.a Gaztelakoak eman zuen foruen berrespenean zekarren Logroñoko foruaren arabera ordaindu
|
behar zirela
–kaloña, izeneko isunak (erregeari zegozkion isun kriminalak).
|
|
Gartzea Salazarrek bere Bienandanzas e Fortunas liburuan jasotzen duen tradizioaren arabera (Rodríguez Herrero, 1984), prozesioetan kandela-eskaintzak nola eraman behar ziren eztabaida izan zen zatiketaren arrazoia. Batzuek uste zuten kandelak behetik eraman
|
behar zirela
(oinetan, beraz, oñaztarrek) eta besteek goian (ganboatarrek), baina hau ipuina baino ez da.
|
|
Era berean, estratifikazioaren teo Weber-ek teoria marxistaren barruan lan egin zuen, berau biribiltzen eta osatzen; egitura materialak ideien munduan izan dezakeen eragina barik, kontrako norabiriari bagagozkio, osatze-lan hau agerikoa litzateke: Marx klase sozialez arduratu zen, gizarte-mailakatzearen dimentsio ekonomikoa hartu zuelarik kontuan; Weberek, aldiz, beste dimentsio batzuk ere kontuan hartu
|
behar zirela
defendatu zuen: prestigioa (estatusa) eta boterea, besteak beste.
|
|
Antzina ez zegoen bi termino hauen artean bereizi beharrik; konstelazio deitzen zitzaien besterik gabe. Baina Astronomia garatu zen neurrian, eta zeruko esferako posizioak zehazki finkatzeko beharra etorri zenean, argi geratu zen konstelazioen mugak ere zehazki definitu
|
behar zirela
. Nazioarteko Elkarte Astronomikoak 1920ko hamarkadan burutu zuen lan hori, eta ordutik hona zeruko esfera 88 konstelazio, ofizialetan?
|
|
Honako hau zen irizpide horren arrazoia: esaten zen engainuzko publizitate-ekintzak konkurrentzia-egoeran egin
|
behar zirela
, bestela zigorrik gabe gera zitezkeela uste baitzen; beraz, horrek esan nahi du kontsumitzaileak eta erabiltzaileak engainuzko publizitatearen aurrean legitimaturik egoteko merkatuko lehian agertu behar zela jokaera hori (De la Cuesta, 1995: 145).
|
|
Horregatik, duela milaka urte hasi ziren erabiltzen, mikroorganismoek elikagai hartzituen eta elikagai alkoholikoen ekoizpenean duten funtzioa erakusten duen moduan. Hala ere, produktu horiek jarduera entzimatiko hori duten mikroorganismoen ekintzari esker egin dira, eta horrek esan nahi zuen elikagai jakin bat izateko bakterioak
|
behar zirela
. Horrek zenbait arrisku ekar ditzake, mikroorganismo onuragarriekin beste patogeno batzuk ager baitaitezke, edo antzeko proportzioak dituzten beste entzima batzuk batera egon baitaitezke.
|
|
Horri esker, hondakin horiek ezabatu eta birbalorizatu egin zituzten. Europako agintariek bere garaian jakinarazi zioten ANFACO-CECOPESCA enpresari kontrol-metodo hobetuak
|
behar zirela
arrain-irinetan lurreko animalien hondakinak detektatzeko, debeku hori kentzeko ezinbesteko baldintza baita. CECOPESCA enpresak orain garatu duen sistemak neurri hori indargabetzen lagundu lezake.
|
|
Horregatik, duela milaka urte hasi ziren erabiltzen, mikroorganismoek elikagai hartzituen eta elikagai alkoholikoen ekoizpenean duten funtzioa erakusten duen moduan. Hala ere, produktu horiek jarduera entzimatiko hori duten mikroorganismoen ekintzari esker egin dira, eta horrek esan nahi zuen elikagai jakin bat izateko bakterioak
|
behar zirela
. Horrek zenbait arrisku ekar ditzake, mikroorganismo onuragarriekin beste patogeno batzuk ager daitezkeelako edo ezaugarri ez hain atseginak ematen dituzten beste entzima batzuk batera egon daitezkeelako.
|
|
Maitasun sutsu hark bazterrak erre eta kalte konponezinak sortu aurretik erremedio azkarrak jarri
|
behar zirela
pentsatu zuen Graemetarren jauregiko andere aurenak, eta Alice Allen giltzazaina Eskoziako leku ezkutu batera bidali zuen, txilarra eta haize zakarra besterik ez zegoen lurralde garaietako ehizarako cottage batera.
|
|
Keaz gain legeak errespetatzen ez zituzten juduen lotsagabekeria ere atera zen ez dakit noren ahotik. Neurri gogorragoak hartu
|
behar zirela
besoko horia eramaten ez zutenen kontra. Eta kontatu zuen goiz hartan bertan bereizgarria ez zeraman judu bat bota zutela ostikoka tranbiatik.
|
|
Aurreko egunean igual ijitoek lo egindako tokiak, gu joan eta ikastola! Zuk esandakoa dela eta, eskola eman aurretik, pentsatu nuen umeak trankildu egin
|
behar zirela
. Hura zen nire pedagogia, nire malezia.
|
|
Eta horrela ezkero, zein izen indiar ipini beharko zioten, Winnemucca baino. Haren odolean basko baten baino gehiagoren arrastoak izan
|
behar zirela
ziurtzat jo nuen. Baskoak Nevadara eta halako besteetara lotu zituen indar bakarra ez zen mortuko argiaren indarra, ezta ere mendien dimentsioa infinitua.
|
2007
|
|
Horregatik, Gasteizko Legebiltzarrean, EITBren legearen artikuluren batzuk gaurkotu
|
behar zirela
esatetik, lege osoa aldatu gura izatera egin dute salto, berri pozgarria da. Baina, aukera hori aprobetxa daiteke harago joateko, eta ikus-entzunezkoen inguruko hausnarketa sakona egiteko.
|
|
Londresko Gobernuak hartu zuen deliberorik zorrotzena: 30 hilabete baino gehiagoko behi, zekor eta idi guztiak-pentsuen kontrola ezartzen hasi baino lehenago jaiotakoak-akabatu
|
behar zirela
. Denbora gutxian, bost milioi abere hil eta kiskali zituzten.
|
|
Duela hilabete batzuk, zaborra biltzeko sistema pneumatiko bat ezartzeko obrak hasi ziren Laudio (Araba) nire herrian. Eta arau orokorretan jasota egon arren, ez zitzaion inori burutik pasa lan horietan erabiliko ziren kartelak euskaraz" ere" ageri
|
behar zirela
.
|
|
Idazki bat baino gehiago bidali behar izan nuen meteorologia zerbitzu horrek eskaintzen duen eguraldiari buruzko herriz herriko informazioan, kontsulta bat egiteko erdal izenak baliatu
|
behar zirela
salatzeko, hau da, ezinbestez" Llodio" izena aukeratu behar nuela Laudiori buruzko informazioa bilatu nahi nuenean. Zergatik webaren oinarri eta egituraketa gazteleraz eraiki eta gero euskara agertzeko-agertu" behar" duelako-geruza batez makilatu?
|
|
Kontzientzia metalinguistikoa da hizkuntzari objektu gisa begiratzeko ahalmena, funtzio komunikatiboa bazter utzita. Emaitza horrek hainbat galdera piztu zizkigun gogoan harturik gero eta ozenago entzuten dela beste inguruneetan hizkuntzaren formari erreparatzea komeni dela diotenen ahotsa; bai baitzirudien, komunikazioaren komunikazioaz, hizkuntzaren forma lantzeko ariketak zeharo zokoratu
|
behar zirela
. Pikabeak, bere aldetik, bost hilabetez iraun zuen esku-hartze programa abiarazi zuen ikasleen ikas-estilo eta ikas-estrategiak jorratu eta ikasgelatik kanpoko erabilera-ohituretan zuten eragina aztertzeko.
|
|
Batzar hori Aranjuezen eratu zen 1808ko irailaren 25ean. Gerraz arduratu zen, pertsona askori galdetu zien zein ziren eraldaketarik beharrezkoenak, eta Gorteak deitu
|
behar zirela
erabaki zuen. Frantziako armadak bultzatuta, Batzar Zentralak lehenengo Sevillara eta gero Cádizera jo behar izan zuen.
|
|
Orduan, erregeak Juan Bautista Aznar almiranteari gobernua eratzeko eskatu zion, eta horrek monarkia-kontzentrazioko Gobernua eratu zuen, 1931ko otsailean zin egin zuena. Gobernu berriak erabaki zuen Gorteetarako hauteskundeen aurretik Espainiako udal guztietarako hauteskundeak egin
|
behar zirela
. Teorian udal hauteskundeak soilik izan arren, guztien ustez, hauteskunde haiek askoz gehiago ziren eta monarkiari buruzko plebiszitu moduan hartu zituzten.
|
|
Gorteen funtzionamenduari dagokionez, Konstituzioaren 32 artikuluan ezarri zen Gorteak urtero bildu
|
behar zirela
, baina ez zen batzarraldien gutxiengo aldia ezarri. Erregeak deitu eta desegin behar zituen, eta dakigunez, desegite-eskubidea gehiegi erabili zen.
|
|
Gobernuak Mugimendua desegin zuen (azpiegitura guztia apirilaren 1eko 23/ 1977 Errege Dekretu-Legearen bidez berregituratu zen), sindikatuak elkartzeko eskubidea arautu zen apirilaren 1eko 19/ 1977 Legearen bidez (modu horretan, ordu arteko sindikatu klandestinoak legeztatu ahal izan ziren) eta apirilaren 1eko 24/ 1977 Errege Dekretu-Legearen bidez adierazpen-askatasuna arautu zen. Gobernuak erabaki zuen garrantzi bereziko oinarrizko eskubideen inguruko nazioarteko tratatu batzuk berretsi
|
behar zirela
(adibidez, 1977ko apirilaren 13ko Berrespen Tresnaren bidez, NBEren eskubide zibil eta politikoen eta eskubide ekonomiko, sozial eta kulturalen 1966ko nazioarteko tratatuak berretsi ziren; 1977ko apirilaren 13an Espainiak LANEren 87 eta 98 hitzarmenak berretsi zituen lan arloan eta sindikatu-askatasunari zegokionez, etab.). Baina, zalantzarik gabe, Gobernuak hartu behar izan zuen erabakirik konpr... Espainiako Partido Comunista 1977ko apirilaren 9an legeztatu zuen (prozesu horretan, Partido Comunista alderdiaren lankidetza eta Santiago Carrillo buruzagiaren eginkizuna garrantzitsuak izan ziren, monarkia demokratikoa eta trantsizio demokratikoa oro har ohartu baitzituzten).
|
|
Erabaki zuten hurrengo urtean Hondarribian elkartzea ere batasun ortogra, korako bideak ezartzeko, alde batetik, eta Fédération> Littéraire> Basque> elkarte literarioa sortzeko, bestetik. Era berean, Piarres Broussain eta Resurreccion Mª Azkue batzarkideek azpimarratu zuten bereizirik sortu
|
behar zirela
euskararen ortogra, a estandarizatuko lukeen Akademia eta Federazio literarioa 202.
|
|
Eskualzaleen Biltzarraren bileretan parte hartu (1928). 1922ko urriaren Gure Herrian ados agertu zen La, tte Jean Etcheparerekin luzeegiak ziren Pastoralak laburtu
|
behar zirela
esan zuenean. 1928ko maiatza-ekainaren Gure> Herrian La, ttek Georges Lacomberi eskertu zion eskainitako azalpenak Linguistika alorrean.
|
|
Eskualdunan idatzi. 1922ko urriaren Gure> Herrian ados agertu zen La, tte Jean Etcheparerekin luzeegiak ziren Pastoralak laburtu
|
behar zirela
esan zuenean. 1928ko maiatza-ekainaren Gure Herrian La, ttek Georges Lacomberi eskertu zion eskainitako azalpenak Linguistika alorrean.
|
|
(1942-1943). 1922ko urriaren Gure> Herrian ados agertu zen La, tte Jean Etcheparerekin luzeegiak ziren Pastoralak laburtu
|
behar zirela
esan zuenean. 1928ko maiatza-ekainaren Gure Herrian La, ttek Georges Lacomberi eskertu zion eskainitako azalpenak Linguistika alorrean.
|
|
(1942-1943). 1922ko urriaren Gure Herrian ados agertu zen La, tte Jean Etcheparerekin luzeegiak ziren Pastoralak laburtu
|
behar zirela
esan zuenean. 1928ko maiatzaekainaren Gure Herrian La, ttek Georges Lacomberi eskertu zion eskainitako azalpenak Linguistika alorrean.
|
|
Orain arte ezagutu diren Ekonomia Itunak iraupen finkokoak izan dira, bigarrena eta orain indarrean dagoena salbu. Mugagabeko iraupena izateak alde baikorrak ditu, ziurtasun juridikoa bermatzen baitu, baina bigarren Ekonomia Itunean horrek ez zuen askorako balio izan, ezagutu den denbora gutxien iraun zuen-eta, 1887tik 1894ra bitartean; zerga berriak sartu
|
behar zirela
eta, Ekonomia Ituna bertan behera geratu zen eta hirugarrena negoziatu, 1894tik 1906ra bitartean indarrean egon zena, alegia.
|
|
Itun honetan Kupoa% 50ean emendatu zen, nahiz Foru Aldundien nahia% 42 gehitzea izan; baina Foru Aldundiek lortzen dute Ekonomia Itunak iraupendatarik ez izatea. Hala ere, zerga berriak itundu
|
behar zirela
eta, bigarren Itun honek iraupen oso laburra izan zuen, 1894ko otsailaren lehenean, Erret Dekretu baten bidez, onartu baitzen hirugarren Ituna.
|