|
2000
|
|
|
Amankomunean egin
|
behar den
euskal kulturaren genoma deszifratzeko eta ondo-rentransmititzeko eginkizunean, neure ahaleginak egin ditut denon ikuspegia za-baldu etaargitzeko asmoz, kromosomen katearen parekotasuna ekarriz. Euskal kulturaren arloanbete-betean lan egin duen Txillardegiren omenez prestatu dut aspaldi honetan nuenhausnarketa.
|
|
2004
|
|
|
Iñaki Beobideri egindako elkarrizketak bere bizitzako urratsik aipagarrienak jasotzen ditu, hala nola Jarrai antzerki taldean izandako esperientzia, prentsan eta irratian egindako kazetari lanak, disko eta liburu argitalpengintzan burututako ekimenak edota euskal telebistaren sorrerari egin zion ekarpena. Eta horiei erantsi
|
behar zaie
euskal kulturaren esparruan azken hamarkadetan izan diren aldaketa eta aurrerapenei buruz eskaintzen duen elkarrizketatuaren ikuspegia.
|
|
|
Kulturaren garai bateko irudiak eta lekuak zenbateraino balio digute egungo dinamika ekonomiko honetan? Nola uztartu
|
behar ditugu
euskal kulturaren izaera minorizatua eta merkatuaren etekin-logika?
|
|
|
Beste horrenbeste esango nuke euskal kulturari buruzko problema honetan ere: kulturaren balio sozialak eta etikoak gogoan izanik, eta gogoan ez ezik egitezko jardunetan hezurmamitzeko ahaleginak eginez, kultura-korronte nagusien plazan egon
|
behar du
euskal kulturak bere adarretan banaturik, hor egoteak dituen eskakizunak zein diren jakinda ere. Ez dezagun euskal kulturaren plazan moralaren irizpidea bakarrik baliatu, boterearen ahalmenik gabe ez daukagu-eta zer eskuraturik.
|
|
|
Baina bada zerbait, bere gisara, Euskal Erkidegoko Kultura Sailak egin ezin duena. Euskal Kulturaren Plana planteatu
|
behar dugunak
euskal kulturan dihardugun elkarteak gara, euskararen lurraldeetan, euskararen lurral deen administrazioetan; Euskal Herrian dihardugun elkarteak, bazkunak, kooperatibak, enpresak, hiritarrak. Kulturaren euskal plana euskal kulturaren plana izatera irits dadin, geuk ere erabaki egin behar dugu hogeita bost urtebarru gaur ezinbestekoa dena eginda egon dadin zein urrats eman behar dugun.
|
|
2005
|
|
|
Nafarroan eta Iparraldean, ordea, ezinbestekoago dugu, hemen baino, oraindik, sorkuntza bultzatzea. Sorkuntzara emanak daudenak-direla musikari, antzesle, idazle…\-izan
|
behar dutelako
euskal kulturari eutsi nahi dion giza-taldearen erreferente.
|
|
2007
|
|
|
EKEren egitasmoa zen" euskal lurraldeko politika kulturalaren egitura nagusia eta mugiarazlea" izatea. d’ouvrage) da aginteak zerbait eginarazten duelarik eta obralaritza (maîtrise d’oeuvre) langileak obratzen duelarik. Beraz erakundeek eta tokiko aginteek erabakiak hartzen dituztelarik, ekek parte hartu
|
behar du
euskal kultura aipagai delarik. kultura egitura publiko asko badira: Baionako eta Akitania hegoaldeko agertoki nazionala, Baionako kontserbatorioa, Biarritzeko zentro koregrafikoa, eskualdeko eta departamenduko kultura sailak eta arte bulegoak. egitura horiek diru publikoa darabilte, euskal kulturari tarte ttipia eginez.
|
|
|
Aurrerago itzuliko gara, ezinbestean, identitatearen gaira; alabaina, bestesarbide bati ekin
|
behar diogu
euskal kulturaz aritzeko orduan. Kultura zer denargitu beharko genuke eta batez ere, kultura zer-nolako egoeran dugun gaur egun, nola aldatu den logika tradizional batetik modernora, eta nola aldatzen ari denlogika moderno horretatik logika postmoderno batera.
|
|
|
Arrazoi kontrajarriengatik, euskal Erbeste politikoak eta Erregimen frankistak ere molde berri batez begira dezakete edo
|
behar dute
euskal kulturarekikoa, nahiz eta azken xedeak, alde batean eta bestean, zinez kontrajarriak dituzten.
|
|
2008
|
|
|
Kontuan izan
|
behar da
euskal kulturaren gutxitze sistematikoak zuzenean eragiten diola norbanakoaren ongizateari (azterketaren maila psikologikoan), oinarrizko behar bati eraso egiten baitio; nortasunaren definizioari, hain zuzen. Pertsonek inguruneekin dituzten harremanetan (familia, harreman-taldeak, identifikazioeta erreferentzia-taldeak, etab.) oinarrituz eraikitzen dute nortasuna.
|
|
2009
|
|
|
Zer eskatzen dio kulturari eta zer euskal kulturari? Hemengoari begira, hemendik hartua, hemengo gaiez, hemengo tradiziotik... izan
|
behar du
euskal kulturak euskal komunitateari interesatzeko?
|
|
2011
|
|
|
Piarres Xarriton, Mixel Bidegain, Manex Goienetxe, nihaur eta beste batzuk. Pentsatu genuen
|
behar zirela
euskal kultur asteak egin Baionan, eta antolatu genituen bi urtez segidan. Non?
|
|
2013
|
|
|
Hain herri txikia izanda, onartu egin
|
behar da
euskal kulturaren baitan denetariko enpresak ditugula. Alegia, adierazpide kultural guztiei loturiko enpresa publiko zein pribatuak ari dira lanean.
|
|
|
Adibidez, nazioarteko zinemak behar ote du euskal erakundeen diru-esleipen esanguratsurik gaur gauden egoeran? Eta musika klasikoak ze lehentasun
|
behar du
euskal kulturaren apustu eta aurrekontuetan. Galdera horiei hamarraldiotan emandako erantzun faktikoaren jatorria interes-taldeetan eta kultura kudeatzeko modu jakin batzuetan bilatu behar da.
|
|
2014
|
|
|
Hain herri txikia izanda, onartu egin
|
behar da
euskal kulturaren baitan denetariko enpresak ditugula. Alegia, adierazpide kultural guztiei loturiko enpresa publiko zein pribatuak ari dira lanean.
|
|
|
Beste norabait begiratzen zuten. Ospe gehiago
|
behar zuten
euskal kulturarentzat. Horren ikusteko behar zen Monzon izan.
|
|
2015
|
|
|
Hain herri txikia izanda, onartu egin
|
behar da
euskal kulturaren baitan denetariko enpresak ditugula. Alegia, adierazpide kultural guztiei loturiko enpresa publiko zein pribatuak ari dira lanean.
|
|
2019
|
|
|
Lehenengoa eta azkena, ostera, sokekin lotu ohi dira; ezinbestean autonomia eta erabakimena behar baitituzte eraginkorrak izateko. Baina Jonen mailako jokalariak zelairatu
|
behar ditu
euskal kulturak; euskal hiztun komunitate eleanitzak bere aldeko hautua, geroz eta gehiago hautu kontua baita, egin dezan.
|
|
2020
|
|
|
Partaidetza eta elkartasuna oinarri dituen gizarte bat eraikitzeko aukera paregabea dugu. Guztion artean erabaki
|
behar dugu
euskal kulturak zein rol izango duenbertan».
|
|
|
Eskulturak lortu du. Eta eskulturak lortu duena orokortu
|
behar da
euskal kulturan. Antzerkigintzan.
|
|
2022
|
|
|
O.I: Nik eskertu
|
behar dut
euskal kulturan oholtza eta amatasuna uztartu izan dituzten emakumeek izan duten ausardia, kontatzeko dituen argi eta ilunak. Batzuetan publikoki, eta beste batzuk zuzenean zuri kontatuta, baina asko eskertzen den gauza bat da.
|
|
|
Hamaika kulturgilek egin dute bat Durangoko Azokan gaur, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Hezkuntza Legearen zirriborroaren «irakurketa kritikoa» plazaratzeko. Haien ustez, kultur transmisioa eta ezagutza bermatzeko «ezinbestekoa»
|
behar luke
euskal kulturak Hezkuntza Lege berrian zein ikastetxeetako curriculumean. Baina legearen zirriborroa irakurrita, ez dute kultura «zehar-lerro» izango den bermerik ikusi.
|
|
2023
|
|
|
Lehen kolpe batean baieztapenak badu mamirik. Argi dago, kultura-aurreiritziak eraldatzeko, hezkuntza-testuinguruek ere indar egin
|
behar dutela
euskal kulturaren inguruko bestelako imajinarioak, praktikak eta ikuspegiak hedatzeko, baita kultura-hitzarmen berriak eraikitzeko prozesuetan indar egiteko ere. Baina, antza denez, epe laburrean behintzat, kultura-hitzarmen berritu horiek eta hezkuntza-hitzarmen berritu horiek ez dira etorriko, ez Eusko Jaurlaritzaren eskutik, ez Nafarroako Gobernuaren eskutik, ez Frantziako hezkuntza-sistemaren eskutik.
|