|
2000
|
|
|
Oso bakanak eta kontatuak dira mundu ontan beti nagusi irtendakoak. Deportetik bizi
|
bear
duanak, eta deporteari urretik jarraitzen dionak, ez du batere arritu behar bein galdu eta bein irabaztearekin". Oharpen hau egin eta gero," Ez da jostaillua" adierazten zuen.
|
|
|
Bakarkaeria eta setakeria zokoraturik besteekin elkartu dedin mundugintza jatorrerako. Norbait jakina izan
|
bear
du nor izateko, GIZON OSOA izateko. Gizonak nor izateko gizakera jakiña behar du.
|
|
|
AZURMENDI, Juan Kristau filosofia. 8 zk. (1958), 36 Euskarak zergaitik bizi
|
bear
duan. 9 zk. (1959), 75 Aranzadi Unamuno’tar Telesforo(). 12 zk. (1960), 72 Desarmeari begira. 15 zk. (1961), 52
|
|
|
AZURMENDI, Juan Euskarak zergaitik bizi
|
bear
duan. 9 zk. (1959), 75
|
|
2001
|
|
|
U. jaunak ez baititu gogoko euskalariak: " Euskalariak baino areago euskaldun eta euskaltzaleak
|
bear
ditugu, noski baino noskiago, beste nonbait idatzi nunez".
|
|
|
Euscara ill ezquero Fueroac ez dira bicico; bañan Euscara bici bada, Fueroac piztuco dira. Fueroac nai dituanac, maite izan
|
bear
du Euscara; eta Euscara maite dabenac, Euscaldunai Euscaraz bear die itzeguin ta adierazo, berai dagozquioten gauza guzti guztiac [Eta horrexegatik eta horientzat, euskaldunentzat, egin zuen euskaraz liburu hau Iztuetak]. Bestela, zapuztuco da Euscara, muishinduco dira Euscaldunac, eta igues eguingo dute Fueroac".
|
|
2002
|
|
|
Begitu. Alkateak erriko ondasunak, erriarenak diran gauzak, diru, kale, eskola, argiak, garbibideak eta abar zaindu
|
bear
ditu. Eta epailleak, ostera, batzuen eta besteen artean sortzen diran eztabaidak, eskubideak banandu eta zuzendu bearra izaten dau.
|
|
|
Aldizkari batek, gaur dan egunean, gai barriak edota barritzakoak eta idazle gazteak
|
bear
ditu, ta eurrezean ganera. Gai barriak dira jentearen gogoko, albistak eta abar, asmauak izan arren.
|
|
|
Leengo baten," El Alcázar" paperean zala uste dogu, idazle batek zera eskatzen eban: eleizgizonak, politika kargu guzti guztiak laga
|
bear
zituela.
|
|
|
¡ Zenen ezi gaizto ta biotz gogorra izan
|
bear
zuen burnia baño burniago arrek! Ordutikakuak dira gizon iltziak, aurrez aurre alkarri ekin eta odol isuritziak une artan asi baiziran.
|
|
|
Begiratu zidan bai, ta azkenean etorri ere zitzaidan Galatee k utzi ta Amarili k artu nindunez gero. Ala ere, aitortu
|
bear
dut, Galatee k nendukanean ez neukan askatasunaren itxarorik, ezta diruaren ardurarik ere. Alperrik ateratzen nitun esi artetik urirako opalgaiak, baita gaztai guriak ere.
|
|
|
Zuk berriz oraindik bizia duzu, munduen izan diteken bitxirik ederrena, ta bizitza hori zaintzea dagokizu lehenbizi; zure buruari begiratuz, beste aldameneko gauzak oro bertan behera utzi, senarraren eriotza bera ere, gauza hoiekin naste sarturik. Orain, jan eta edan egin
|
bear
duzu eta munduko gauzetara biotza; ezin dizu zure senarraren gorpuak berak ere, beste gauzarik agindu».
|
|
|
Bein sabela ongi betez gero, badakizute gorputza zertara etortzen dan usu. Bere bizia zaindu
|
bear
zuela ta, jan egin zuen, edan ere zertxobait; gero gudari gazteak berriz biotzera itz egin zion eta biotz osoa makurtu zan mutil gaztearen aldera; biotza irabazi nai ukhan zion, eta beingo baten egin zan emakumearen biotzaren jaube. «Ezta ba, gazte hau, hain itsusia eta mukerra» erraiten zuen andereak gudariari begitartera maitekiro begiratuz, eta mirabeak itz hauien antzeko batzu erraiten zizkion bitartean:
|
|
|
Bai ta, Pubili Errutili gazte gaztearen eta Aul Vergini, ren kutuntasunaz gozatzen naiz, ere. Baiña, gure bizi ta izaeraren arauz, belaunaldi bat beste batetik etorri bear dan ezkero, obetsi
|
bear
dugu, noski, adiñekoakin yomugara iristea, ots, uxtua asi dugun aiekin berekin.
|
|
|
Alperric zapalduco dezu itzez, ta oyuz Soldadu erquin, coldar, ta milicatua; ez du cirquinduco ondo esanac, ez aguiraca gogorrac. Berdin berez
|
bear
du, ta jatorriz becela ecarri biotzeco azcortasuna. Deitu zaituztet bada, ò ene Soldaduac, itzcho bi esateco, ta certaraco dán adierazotzeco.
|
|
|
Garaillariac ipinten ditu mugac, ta aguindu cer eguin. Macaltzen danac artu
|
bear
du ematen zayona. Osasuna billatcea iguesa artuaz, eraqueria andia.
|
|
|
Zer aberriari eta adizkideai zor dion, nola aita ama, anai ta arrotza maitetu bear diran, zeintzu bete
|
bear
dituzten legarkide, epaille ta gudari buruak ikasi zunak, onexek, ezpairik gabe, bakoitzari dagozkienak erasten daki.
|
|
2003
|
|
|
Gaiñera, giza-gaiak aitatzerakoan, berez datorkio gaiari Erlijio kutsu zerbait izatea. Giza bizitza da beti tartean agertu
|
bear
duana, naiz ta Erlijiorik ez aizatu.
|
|
|
Ta giza-gaiak aitatzen ditugun ezkero, norako uzten dira gaurko gizonon ainbeste sail eta alderdi? Gure jardunak, bai itz lauz eta bai itz neurtuz, gizonaren eguneroko lanbide, jokaera ta korapillorik bizienak ikutu
|
bear
lituzke, guk uste.
|
|
|
Ta sarrerak biltzen duten dirutza ez al da aundia? Norentzat izan
|
bear
dute diru oiek aurrena. Ala, onelako doai arrigarria duten gizonak, txontxongillotzat artu bear al ditugu, usekeri batekin musua igurtzita?
|
|
|
Geroko bertsolari gizaldiari, etorkizun obea opa diogu. Ta Euskalerriak bere konturik kutunena bezela gorde ta geitu
|
bear
du munduan ain bakan agertzen dan bertsolari baratzea.
|
|
|
Ta gauza jakiña badirudi ere, askok ez dute jakiten, gaiak azkartasuna, grazia ta zorroztasuna eskatzen duanean, obe dala bertso laburra edo puntu motza; ta gaiak arnasa, dotoretasuna ta biotzondoa eskatzean, berriz, mesedegarri bertso luze ta oparoa. Ta batez ere, gaiaren sentipenak duan kolorea
|
bear
du musikak ere: gai tristeak musika tristea, alaiak alaia..." (Juan Mari Lekuona:
|
|
|
Euskal atsa, gizaldiak zear, mendiaizez mutildu bada, gaurgero ez dezakegu mendi gora jo. Etorkizunaren euskerak ibarretan
|
bear
du; zertarako dugu erromantizismu loarazlerik, geroa mamitzen ari geran zoko auetan. Garo usaiak ezer gutxi bizituko du gure izkuntza.
|
|
|
Kulturaz ornitu
|
bear
ditugu gure euskal idaztiak, europear kulturaz. Benetako Europa kulturaduna ez diteke gure etsai izan, gure salbatzaille baino...
|
|
|
Geroa gurekin izan dedin, Europa odola
|
bear
du euskal literaturak." (Intxaustitar Joseba, ofm., Jakintxo, I (3) 1960.
|
|
|
" Bertsolariak, ona izateko, baldintza onek
|
bear
ditu; buru argia, biotz zabala, nai badau ondo jarraitu. Irugarrena, eztarri ona; neurriari ondo begitu; bertsolaria ona izango da, baldintza oneik baditu."
|
|
|
Baño esaten ere det, eta esango det, cein lastima aundia dan, vicimodu penitente ta gurutze pisu au daramatenac penitencia ta gurutze oiezaz ez valiacea? Cein uts eguite aundia dan au, berdin nay ta nay ez eraman
|
bear
duen gurutze ori salvacioraco ez servieracicea?
|
|
|
Azken ariketa horren antzeko bat proposatzen da, besteak beste, J.K. Etxeberriaren esku liburuan (1824: 18), neskatxa harroak zuzentzeko ezin aproposagoa omen dena: eskuak garbitzen diren bakoitzean" zuritasun au arrac jan
|
bear
dute" errepikatzea, hain zuzen. Halako irudimen lanei beste aszetismo probak gehitu ohi zaizkie:
|
|
|
Ez nuque beñere bucatuco, esan
|
bear
banitu ascoc ta ascoc daucatzien sinistamen buru gabe ta fundamentu gaveac. Batzuec uste dute ichusqui, edo guinarria [erratza] ate ostian ipiñi ezquero ecin an sorguiñic sartu litequeala.
|
|
|
Elizaco campaiac zoli ots eguiten badu, erri artan laster norbait ilco dala. Eria dagoen echean catuac miauca edo zacurrac zaucaz badaude, laster il
|
bear
duela; aurrai asconarren erpia edo ertza, edo beste gauzaren batzuec ipintzea veguizcoz eguin ezteien. Oiec ta onelaco sinistamen eroac, Demonioaren asmasinoac dira (P.
|
|
|
Gauza bat da benetan gaizquindua egotea corputzaren jaube becela eguinic, ta au guchi guchitan guertatzen da gaurco egunean; ta beste bat inguruan becela ibiltea deabrua gaizqui eguiteco guri. (...) Orain ere izango dira gaitzen batzuec bere gorrotoz datocenac, ta gauza ondo eguiña da sendatzeco Evangelio Santuac eracurtzea, ur bedeicatua oera ezartea; baña conjuru osoac eguin bear ezdira Obispo Jaunaren aguindu gabe, ceñec ezagueraci
|
bear
ditu, cein diran eguiaz gaizquinduac. Bestela guezurrequin sartuco dituzte engaño asco, ta eguingo dira conjuroac bear ezdirala.
|
|
2004
|
|
|
Ikur gisara diraute, oraindik ere. «Nork aztertzen ditu antziñako izkribatzalleak?» galdetzen zuen eta geroago esaten" Osakuntza andia
|
bear
du euskerak gaurko bizikeran gai izateko".
|
|
|
bi" teoria" dirala... Eta biak" teoria" diran ezkero, itxogin egin
|
bear
dugu: denborak esanen zeñek zuen arrazoia...
|
|
|
Izkuntzetan lojika aundia dago; baña izkuntzak, alere, ez dira lojika utsa. Teoria bat, beraz, lojika utsa eta guzizkoa baldin ba da ere, usadioak epaitu
|
bear
du; eta ez teoriak usadioa.
|
|
|
Beraz eta onengatixek, entzuten dan guzia, edo erabiltzen, ez da argatik jatorra. Irizpide sendo eta zorrotz batez baliatu
|
bear
dugu, esaera bat, gaur erabiltzen dalarik ere, jator ote danentz jakiteko. Onetzaz, pentsa dezakezutenez, ez dut gaur iritzi berririk emango.
|
|
|
3) Gaur toki gutxitan esaten dan zerbait, baiña lehen zabalduago izan zana, obea da, nere ustez, beste esaera edo itz BERRI guziak baño. Naiago
|
bear
ditugu izan" kamiñu" edo" galtzara" itzak," bitzabal" edo oiek guziak baño.
|
|
|
Beraz
|
naiago
bear dugu izan gaur denak erabiltzen dutena, berria baño; eta noizpait euskaldunak erabilli zutena, berria baño. Beraz au da nere illara.
|
|
|
Alimaliak jatea normala duten bezelaxe, itz arrotzak euskeraratzea ere normala dugu: bizi diran izkuntza guziak egiten dute, eta euskerak ere orixe egin
|
bear
du, lasai, batere bildurrik eta lotsarik gabe; eta izkuntzaren sustraira begiratuz, eta ez azalari.
|
|
|
Gorago esandako iritzietan finkaturik, usadioari lotuko natzaio ni; eta, bear ez danean, ezer berririk ez sortzea eskatuko. Gure anarkia bukatzeko ontatik asi
|
bear
dugula deritzat: bear ez danetan, ez asmatzea.
|
|
|
a) Aita Villasante’kin guztiz bat, eta beronen itzak aipatuz," bi gauza
|
bear
ditugu: 1) euskera biziari eutsi:
|
|
|
b) Literaturako euskalkia aukeratzean bi irizpide artu
|
bear
ditugu kontuan. Alde batetik euskalkirik jatorrenari begiratu bear diogula euskeraren sena salbatzeko.
|
|
|
Oiek ez dira" estar en cas", edo" voy a com" baño bidezkoagoak. Beraz, aldez aurretik kondenatu
|
bear
ditugu orrelako txatxukeriak, eta jarraitzen zaizkienai, euskeraren etsai deitu. Beren kuadroetan" mendin" eta" lurran" formak ateratzen ba dira, obe dute oiek kuadroak erre, eta euskeraren eginkizunari utzi.
|
|
|
Ez dago EZER asmatu bearrik; eta oituraren arauz egin bear dira itz berriak. Eta, alere, ahalik eta gutxienetan sortu
|
bear
dugu itz berririk. Ontarako, ikasi egin bear da aurrena sufijoak nola eta noiz erabilli diran orain arte, eta, bigarren, itz berria asmatzea bearrezkoa ote dan.
|
|
|
Orain ez da ori aski. Ezen, itz berri
|
bear
dugu, anitz gañera. Euskera, bere ortan, ez da gai, ez da gauza, gaurko munduan barna mintzabide izateko.
|
|
|
Erderatik itzak artu bearrean gera, beraz. Ots, nolatan egingo erabaki
|
bear
dugu bakarrik. Eta oraindik beretik itz berri oiek bear ditugun ezkero dagozkien ideiak ezagutzen ditugulako, ORAIN BEREON ere erabaki bearko genuke itz oiek nola erabil edo ekar.
|
|
|
Ots, nolatan egingo erabaki bear dugu bakarrik. Eta oraindik beretik itz berri oiek
|
bear
ditugun ezkero dagozkien ideiak ezagutzen ditugulako, ORAIN BEREON ere erabaki bearko genuke itz oiek nola erabil edo ekar.
|
|
|
Or lege bat azaltzen da zalantzarik gabe; eta bizirik dagoen legea ain zuzen (ikus Xenpelar, Txirrita, eta beste bertsolari). Zergatik joan
|
bear
du literaturako euskerak fonetika jatorraren legeen kontra. Zeñek ez du entenditzen" galantziaren" esanaia?
|
|
|
Lege au, noski, askoz ere obeto eta biziago betetzen da Zuberoa’n beste iñun baño, geienetan gertatzen dan bezela. Zergatik joan
|
bear
dugu orain, erderatik itz berriak artzean, lege onen kontra?
|
|
|
Enuke nai beintzat. Erderatiko itzak artu
|
bear
ditugun ezkero, ar ditzagun euskaldun jatorrak bezela, ots euskera bizian artu izan diran eran. Ontarako irizpide sendo bat bear dugu.
|
|
|
Erderatiko itzak artu bear ditugun ezkero, ar ditzagun euskaldun jatorrak bezela, ots euskera bizian artu izan diran eran. Ontarako irizpide sendo bat
|
bear
dugu. Mitxelena jaunak zerbait egiña du onetzat.
|
|
|
Iztegi bat
|
bear
dugu. Badakit ontaz Mitxelena jauna lanean ari dana; eta ahalik eta azkarren bukatzeko berari eskatzea alperrik litzake, asmo ortantxe dabil-eta.
|
|
|
Literaturako izkeran, nere ustez, idazkera BAT
|
bear
dugu. Zein?
|
|
|
e) Erronkari, Saraitzu, eta Xubero’ko nasalismoak, esate baterako, ortografia molde ontan ez dirateke sartzen, eta euskal fonetika jatorra dira zalantzarik gabe. Baña, bide erraz bat
|
bear
dugu eta zoritxarrez gure euskalkirik jatorrenak ez dituzte gaurko euskaldun geienak ulertzen.
|
|
|
Gogorrago jokatu
|
bear
du Euskaltzaindiak orain arte baño. " Jagon sailla", edo" comisión tutelar" dalakoak bere gain artu bearko luke euskeraren batasunaren eginkizun au, eta bere alde indartsuago jokatu; idazleai ortografia ori erabil dezaten lagunduz, gaizki idatziak zuzenduz, eta euskera biziari geiago lagunduz.
|
|
|
Euskera da, ez beste, euskaltzale guziok billatu ta bizi arazi
|
bear
dugun gauza bakarra. Txaldankeria dirudi au esateak; bañan bearrezkoa da, alaz ere.
|
|
|
Euskaltzaleok, euskera zaleok beraz, euskera maite
|
bear
dugu. Eta euskera ez da guk nai duguna, edo nai dugun bezelakoa, berbera dena baizik.
|
|
|
Euskera ez da gure egitekoa: or dago, or bizi da, erriaren aotan, eta den bezela artu
|
bear
dugu. Sorkari biziak dira izkuntzak, urteetan zear gu gabe bizi izan diranak, eta gero ere geu gabe bizi ditezkenak.
|
|
|
Orrengaitik, konpleju guziak alde bat utzita, euskera euskera dela aitortu
|
bear
dugu leenik; eta euskera dela soilki euskaltzaleok maite bear duguna.
|
|
|
Orrengaitik, konpleju guziak alde bat utzita, euskera euskera dela aitortu bear dugu leenik; eta euskera dela soilki euskaltzaleok maite
|
bear
duguna.
|
|
|
Erriak" erruz" esaten ba du," erruzkiro" esan
|
bear
dute idazle apaintzale batzuk, politagoa delakoan edo. Okerreri oriek zearo gugandik erauzi artean, ez dugu euskera salbatuko.
|
|
|
Batzuen ustez, esanai edo adirazkai bakarra izan
|
bear
du itz bakoitzak, eta ezin ditzazke berriak artu. Itz batek, ortaz, orain da gero, aspaldiko bere esanaia duke bakarrik, eta ez besterik.
|
|
|
gogor lan egiteko agindu irmoa. Norberekeriak eta jokaera errazak utzi
|
bear
ditugu azkarki ta bein eta betiko.
|
|
|
Denok egin nai dugu" zerbait" (zerbaitxo jarriko nukean gogoz), eta ortaz gañera, nai dugun erara egin
|
bear
dugu" zerbait" au. Zer da jokaera ori itz batera bilduta, anarkia utsa baizik?
|
|
|
Osakuntza aundia
|
bear
du euskerak gaurko bizikeran gai izateko. Egia esan, eta euskeraren sufijatzeari eskerrak, berritze ederra egin diteke euskera beretik irten gabe, ta au egin bear da al denetan.
|
|
|
Batere ez; alere, euskerak" garbia" izan bear... Baztertu egin
|
bear
dugu etimologi arrazakeria, elburu bakartzat au artuz: euskera maitea euskaldunen mintzabide biurtzekoa.
|
|
|
Onengatik, aldizkari berriak orain argitara eman opa izateari kaltegarria deritzat: finkatu ta sendotu egin
|
bear
ditugu lenbizi, orain nekez irtetzen diranak, gure laguntza osoa eskeñiz.
|
|
|
Au ondo dago, dudarik gabe. Bañan onela sentitzen dutenak, ez oi dira egite gizonak; eta egite gizonak
|
bear
ditu euskerak bere orretan.
|
|
|
Beste arotan egin genezakena etzaigu ardura: gaur egin dezakegunaz pentsatu
|
bear
dugu. Egin ditekena egin, eta ezin ditekena aaztu:
|
|
|
Nik ordea, pake ori ba litz lortu
|
bear
dugun pakea gerra naiago nuke, eta erra, eta gorrotoa. Zeren auek diranean beintzat, zerbait gaizki dijoala ikus dezakegu, eta senda.
|
|
|
Beraz geure batasunetik asi bear. Eta batasun au gaurdanik inguratzen saiatu
|
bear
dugu, ahalik eta azkarren etor dedin.
|
|
|
Eta erauzi ahal izateko itz legunak eta sasi pakea ez dira aski: erroetaraño iritxi
|
bear
dugu, kosta ala kostarik, eta mingarri izanik ere; eta ara ezkero sustraitik atera gure minbizia.
|
|
|
Denborak ez. Geronek egin
|
bear
dugu lana.
|
|
|
Guk egin
|
bear
dugun lana denborari utz. Asmutsua da gero askoren alperkeria...
|
|
2005
|
|
|
Nic ere orla, apaltasunez baña erabaqui aldaeziñez, betetzen ditut Jaungoicoac aguindutaco guztiac, Infernuco sutatic libratu eta aren gloria merezitzeco, egunen batean. Argatic ezin dut emen izenic eman, guchiago plumaz eta tintaz escribituric, baña Humanidadeac
|
bear
du noizbait jaquin, nic Confesione Santuaren Sacramentuan ezagututacoa.
|
|
|
Geiegi zela reponsabilidadea berarentzat. Esateco zer
|
bear
zuen eguin, nola bear zuen jokatu, eta emateco penitentzia naigabe eguindaco gaitz guztiagatic.
|
|
|
Geiegi zela reponsabilidadea berarentzat. Esateco zer bear zuen eguin, nola
|
bear
zuen jokatu, eta emateco penitentzia naigabe eguindaco gaitz guztiagatic.
|
|
|
Eta Petriquilloac baietz eta baietz, bein eta berriz. Eta orduan asi nintzan ni, arc esanda bezala il ziren ezagun guztiequin pensatzen, eta declaratu
|
bear
dut sartu zitzaidala ezinegon icaragarri bat biotzaren eta memoriaren erdi erditic.
|
|
2006
|
|
|
Oro
|
bear
zaituzte ene biotzak,
|
|
|
Legez ik jun
|
bear
duk;
|
|
2007
|
|
|
«Baten, maian aurrean neukan(...) izeneko elantxobetar mutil gazteak, nire aurka berba egin eban; ni gudan ibili ez nintzelako, euren ondotik bialdu egin
|
bear
nindukeela...»
|
|
|
Tamaiñu au kaxkarregia iruditzen zait, presentaziño pobre xamarra baitu. Nire ustez, bi neurri auen artean aukeratu
|
bear
dugu: oraingo Yakin’en baiño aundixeago ori, edo" Indice" na.
|
|
|
bere euskera. Ba dakit, ez luke orrela izan bear, Yakin’en leenengo buru austea bere gaia, mamia, izan
|
bear
luke; baiña lankide askoren" orixekeriak" (ixo!, gero, entzuten badigute, kopeta zimurtuak ikusi bearrean gaude-eta!) jeroglifiko biurtu digute ia euskera, eta emen dago orain koxka: euskera jeroglifiko ori euskera euskera (beste zerbait esango nik baiño... geroxeagorako uzten dizut) egiten ez badugu Yakin’ek ez dauka zer egiñik, irakurlerik ez baitu izango.
|
|
|
ez dedilla uler, erdal izpirik ere ez dedilla nabarmen... Euskera" garbia"
|
bear
dugu...
|
|
|
Euskaldunontzat idatzi
|
bear
dugu, ez kanpotarrentzat. Eta euskeraz, eta ez erderaz.
|
|
|
Beraz, bi gauza
|
bear
ditugu derrigor: 1) esan bearra [dena azpimarratua," bearra" hiru azpimarraz!], zerbait unibersalik alegia, arimari edo gizonari dagokion zerbait egiazkorik eta mamitsurik; eta 2) EUSKERAZ [letra larriz eta azpimarratua] esan, eta ez guk asmatutako sasi izkuntza zoro batez.
|
|
|
Kristauak MUNDUAN sarturik, gaia jaso ta goratu egin
|
bear
dugun bezelaxe, euskaltzaleak ere euskera MUNDUAN sartu bear dugula iruditzen zait. Mendi tontorrera eraman ez, baña kalera," jalgi adi plazara".
|
|
|
Kristauak MUNDUAN sarturik, gaia jaso ta goratu egin bear dugun bezelaxe, euskaltzaleak ere euskera MUNDUAN sartu
|
bear
dugula iruditzen zait. Mendi tontorrera eraman ez, baña kalera," jalgi adi plazara".
|
|
|
Au erantzuteko datoak
|
bear
ditut. Alegia:
|
|
|
1) hileroko agerkari txiki bat sortzea(" Jakintxo"), aldizkaria arintzeko hizkuntzaren inguruko eztabaidak hara bideratuz; 2) garbi ala mordoilo eztabaida irtenbiderik gabeko zaku kalea gertatzen ari baitzen, hurrengo bilerak beste gai batzuen inguruan antolatzea(" urtean barrena pentsatuko dugu nola eta noiz billera ori egin"); 3) inkesta bat egitea irakurleen iritzi bila, besteren artean galdera hau ere egiten zela: " teknika eta kultura itzak euskeraz sortu
|
bear
ditugu, edo kanpokoak ere onartu?". Anekdota gisa gomuta daiteke, joera berriaren etsai amorratuenak (kalean, ez jakinlarien artean), beti ez eleganteak, EAJ PNVko edo inguruko jendea izan dela.
|
|
|
2 Kristau demokraziak zertara jo
|
bear
du?
|
|
|
eskolarik eza. Baiña gauzak onela diran bitartean zirkustantzi ori ere gogoan iduki
|
bear
dugu, euskeraren gaurko arazoa erabakitzean. Ez daukagu etxoiten egoterik, denbora obeak etorriko dirala pentsatuaz:
|
|
|
Leenik, erruz erabilli
|
bear
genuke latera eta gerkeratik datorren kultura terminologia. Oneri onela erantzun oi zaio:
|
|
|
Goiz batean adimen argi batek —ba dakizu noski nork— intuizio bat ukan (ja, ja, ja!!!) zuen: euSkera, euSkaldun, t. a., ‘eguzki’ itzetik jaio dira; orregatik ez dago ‘euSkera’ idazterik, orrek ‘euZkera’ izan
|
bear
du, ta arrezkeroztik (ja, ja, ja!!!) asko dituzu filologiko problema ori politika bidez erabaki dutenak: Maixuak esan baitzuen, ta orain beti ‘euZkera’ idazten dute).
|
|
|
Gobernuak, Espaiñiko Gobernu katolikoak, muturra sartuko ote duan edo gabiltz. Donosti’n norbaitek itz egiñik izan
|
bear
du. Muturreko beroren bat artzen badegu, gere erruz izango da, baimenik gabe ta Gobernu osoa itxulipurdikatu naien baikabiltz.
|
|
|
Batzuek uste dutenez, abertzale garbi ta zintzoak ezin ditezke iñola ere mordoillo (barkatu, ez da itz egokia baiño) tankerako izan, aberri aurkakoa baita jora au: Aberriak garbia izan
|
bear
du, bai odolez ta bai izkuntzaz. Gu konturatu gabe, m... tu egin gera; ta au ez da nik esana, entzuna baiño.
|
|
|
" zapatero a tus zapatos". Euskerak linguistak
|
bear
ditu gidaritzat. Zapatero onenak ere babarrunak gaizki egostea ba liteke, au ez baitu bere alorra.
|
|
|
Politika eginkor bat
|
bear
genuke eta orlakorik ez da ageri gure artean. [...] Egia esan, gure politikariek baditute [sic] euzko gogoa pizkortze beste bide aunitz ere, bainan bide oiek barna ibiltzerik ez dute nai.
|
|
2008
|
|
|
1923ko apirilaren 15ean, euskaltzainburuari ere zuzendaritzan parte emanez283 Elkartea ezagutaraziz zuzendu zitzaion Azkue Daranatzi, eta Akademiaren izenean eskatu zion Iparraldean antzeko talde bat sortzen lagun zezala: «baltzu [elkarte] orrek gurasoen artekoa izan
|
bear
du eta euskerea edozein tokitan bainan batez ere Ikasguetan gorde eta zabaltzeko da. Bateri ta besteari itz eginda sorterazi zazu ¡ Otoi!
|
|
|
onelako yai ederrak egun emen ta biar an erriari erakustea egoki izanarren, eztira bide auek aski gure izkera urtetsu ta auldu oni
|
bear
duen indarra emateko. Gizonak:
|
|
|
«Azkue jaunak esan digu Madrid, ko Ministro de Instrucción deitzen dan agintariarekin itz egin duela; oni aitortu dio zein egoki litzaken euskeraz erakustea mutiko euskaldunai beren lenbiziko ikasbideak. ...nik ez degu izan»310 Edozein kasutan, batzar berean «Ikastetxeratako bear diran euskal liburutxoak batean biltzea, ta zer utsunetan ote gauden gai ontan jakitea oso on litzateke [ela]» erabaki zen, auzi hori ikertzea Intzagarai, Muxika eta Lekuonari aginduz311 Izatez hile gutxi geroagoko beste batzar batean «Azkue jaunak esan digu Bilbo, ko irakasle emakumeai galde egin bear zaiela, zer liburu
|
bear
dituzten beren Ikastetxetarako»312 Aldaketa politikoen gertutasunak suspertzen zituen segurki ekimen hauek guztiak, eta ildo berean, urte hartako Eusko Ikaskuntzaren Bergarako kongresuan ere irakaskuntza elebiduna hizpide izan zen.
|