|
2004
|
|
|
Ostera isildu eta pentsakor geratu zen. Nire aldetik, egingo nizkion galderak, zergatik zioen hura, zein ziren Balantzategiko gauza arraroak,
|
baina
ez nintzen ezpainak mugitzera animatu. zegoen hainbeste galdera egitea, ez zen serioa.
|
|
|
Bai, neu nintzen lagun txarra, nahiz eta ni orduan ezertaz ez konturatu. Harrotuta bizi nintzen, laineza hartuta, eta jaio uneko desio hura," behia izango naiz
|
baina
ez nolanahikoa", betea iruditzen zitzaidan. Inondik ere, oso inuzentea nintzen garai hartan.
|
|
|
Antiaju Berde eta bere laguntzaileak behin ere ez dira joango hara. Jakina, Suitza hurbilago dago, eta Suitzan ere zerbait bagara behiok, ez duzu Suitzako erretratu bat ikusiko behirik gabe,
|
baina
ez dut uste gure hiltzaileak urkatzen dituztenik.
|
|
|
—Lagun on ona —sartu zen Setatsua— Ondo dago lagunak egitea,
|
baina
ez dago ondo ezagutzen den aurrenekoarekin itsutzea. Balantzategiko ukuiluan beste hamaika adiskide dauzkazu zain, eta ezagutzera eman zenieke zeure burua.
|
|
|
Ostera korrika hasi ginen, gogo handiz,
|
baina
ez guk uste izandako ondorioekin. Kosta egiten zitzaigun bide on bat hartzea.
|
|
|
—Esango dizut hitz bat,
|
baina
ez zuk entzun nahi duzuna.
|
|
|
Guztiarekin, gauza bat da ikara eta bestea oso desberdina asperkeria. Eta bai, ikarari egiten nion aurre,
|
baina
ez hala asperkeriari: nekatu egiten nintzen goiko alde hartan eta luze, oso luze, oso oso luze iruditzen zitzaidan denbora.
|
|
|
Eta erantzun—: Zehatz eta mehatz jakiterik ez dago,
|
baina
ez nolanahiko animalia behintzat. Bestela, nola jaio mundura halako lur goxoan?"
|
|
|
Errota zaharretik ehun bat metrora zegoen, haranean beheraxeago. Etxe txuria zen, teilatu gorrikoa eta bi bizitza zituena; polita,
|
baina
ez palazioa. Ezta izan beharrik ere, jakina.
|
|
|
—Bada, barka ezazu,
|
baina
ez dizut zipitzik ere sinisten.
|
|
|
Eta ordu arte ezagutzen ez nion erreflexio gaitasunarekin, honela jarraitu zuen—: Zure barruko ahotsa oso ahots pentsalaria da,
|
baina
ez dauka bizitza esperientziarik. Zer inporta dio basurdeari alfa izatea?
|
|
|
Hasteko, ez da nekazari etxea. Hala dirudi,
|
baina
ez da. Ikusi duzu atarian zakurrik ez daukatela eta behiok ezer ez dugula egiten.
|
|
|
Usandizaga oso zurbil zegoen ukuilura sartu zenean. Guri zerbait esatera zetorrela iruditu zitzaidan aurrena,
|
baina
ez: ordu arteko bere aje guztiak ahaztuz, korrika joan zen bizikleta zeukan txokora, eta haren azpiko ohol bat altxa zuen.
|
|
2010
|
|
|
cuius regio, eius religio. Konponketa honek bakea ekarri zuen,
|
baina
ez bizikidetza lasaia. Leku askotan istiluak, jazarpenak eta heriotzak izan ziren bataren edo bestearen jarraitzaile izateagatik.
|
|
|
Eremuen banaketa ez da bereziki istilutsua hainbat arlotan. Kultur aniztasunak dakartzan joerek ohituretan, janarietan, janzkeretan edo eguneroko bizimoduan arazoak sor litzakete,
|
baina
ez beste edozein gizataldek sortzen dituenak baino gehiago, esaterako, gazteen eta edadetuen artekoek baino gehiago. Askotan diferentzia arruntenek eragin soziologiko handiagoak dituzte beste ezaugarri sonatu batzuek baino.
|
|
|
Tamalez, horrelako kasuen adibide asko aipa genitzake hemen,
|
baina
ez dugu egingo artikulu hau ez larregi luzatzearren, aldizkari honetako irakurleek badute-eta berorien berri.
|
|
|
Txontok, izatez, hamahiru espezietakoak dira, baina zoramenezkoa da aurkezten duten banaketa. Esaterako, artxipelagoko irla batzuek hamar espezie dauzkate,
|
baina
ez hamar berberak. Ildo beretik, espezietariko batzuk dozena bat irlatan bizi dira, baina ez kasu guztietan dozena berberean.
|
|
|
Esaterako, artxipelagoko irla batzuek hamar espezie dauzkate, baina ez hamar berberak. Ildo beretik, espezietariko batzuk dozena bat irlatan bizi dira,
|
baina
ez kasu guztietan dozena berberean. Eta bestalde, txonta espezie guzti horien elikabideak daude, jakina.
|
|
|
Darwinek arretaz begiratu zuen erradiazio adaptatiboaren antonomasiazko adibide hori, baina ikusitakoa ulertzera iritsi barik. Hau da, Darwinek ulertu egin zuen, bai, birigarroen artxipelago espeziazioa,
|
baina
ez, ostera, txonten erradiazio adaptatiboa. Kontuak kontu, Galapagoetako txonta horiek Darwinen txonta legendarioak bilakatu ziren ehun urte geroago.
|
|
|
Jakina, hautespen naturalaren inplikazio filosofiko eta erlijiosoak direla-eta hainbat eta hainbat eztabaida piztu ziren,
|
baina
ez dugu hemen haien kronikarik osotuko. Esan dezagun bakarrik, Beagle itsasontzian sartu aurretik apaiz joatekotan egon zen Charles Darwin hura, geroago eta sinesgogorrago bihurtu zela, mundu zabaleko naturaren behaketa eta azterketak ezari ezarian higatu eta lorrindu egin zuela haren kredoa, eta, azkenik, hautespen naturalaren ohartzeak guztiz amatatu zuela geratu zitzaion fede apurra.
|
|
|
Inolako zalantza barik bigarren espedizioa izan zen Armand Davidi ospe gehien eman ziona, berorretan egin zituen-eta aurkikunderik aipagarrienak. 1868ko maiatzetik 1870ko ekainera arte luzatu zen, eta Pekinetik abiatu eta Tibeterantz zuzendu zen,
|
baina
ez zen bertaraino ailegatu, Moupin eko printzerrian gelditu baitzen, gaur egungo Txinako Sichuan probintzian. Moupin lur promestua izan zen aita Davidentzat:
|
|
|
Kontua da panda handiarena aipatuta badirudiela pandaren xarmak eklipsatuko duela gainerako guztia Armand Daviden bizitzan. Ez dago esan beharrik, Armand David lehen mailako naturalista izan zen,
|
baina
ez soilik panda handiarengatik. Esaterako, Moupin printzerrian eskuratutako mota guztietako altxorren artean Davidia involucrata zuhaitz ederra aipatu ahal dugu, munduko lorezainek kutunenetarikoa dutena.
|
|
|
Kreazio berezien hipotesiaren korolario bat litzateke, antzeko espezieak antzeko paisaietan bizi direla, eta alderantziz, paisaia desberdinek bestelako espezieak edukiko lituzketela. Baina, hain nekez eskuratutako datuei esker, Armand Davidek bazekien faisai espezie oso antzekoak elkarren aldamenean banatuta zeudela,
|
baina
ez denak batera, eta hori ulertzeko azalpen hobea zen darwinismoarena, kreazio bereziena baino. Aurreko pasartea irakurtzean ohartu garenez, Armand Davidek bere datuak kreazio berezien hipotesiaren aurka mintzo direla ondorioztatu zuen, hau da, eboluzioaren alde.
|
|
|
Gerora, termino iraingarri hori gogoratzean Lotilandia parke tematikoarekin lotu dut, eta baita, Txomin Peillen idazle zuberotarrak salatu duenez, apaizak euskal letren nagusi eta zentsuratzaile ziren garaiarekin. Izan ere, hiztegiko darwinkeria horrek ezinago hobeto diosku zein izan zitekeen Plazido Muxikaren iritzia darwinismoaz,
|
baina
ez soilik hiztegigilearena, baizik eta baita euskal munduko beste notable asko eta askorena ere.
|
|
|
" Zer moduz zaude, Teresa?", esan nion masailean musu emanez. Irribarre egin zuen, galdera atsegina izan balitzaio bezala,
|
baina
ez zuen aintzat hartu. " Genevieve itsutu egiten da bere mutilarekin —jarraitu zuen— Benetan, ez dut ulertzen.
|
|
|
Autoen motor hotsa iristen zitzaigun orain hoteleko aparkalekutik. Bazkaltzeko ordua izan behar zuela pentsatu nuen,
|
baina
ez nintzen erloj ua begiratzera ausartu. Teresak zaindu egiten ninduen.
|
|
|
Baina ez zen ondo ikusten; argi guztia ohol gazteluen erpinetan zegoen, eta zeruan. Zeruan, gainera, Virginiaren alkandoraren kolore berberak ziren nagusi,
|
baina
ez nahastuan, bereizita baizik: beltza alde batean, lila eta urrea bestean.
|
|
|
Eta Adrianen aitak bere makinaren aurrean jarraitzen zuen. Eta ibaiaren urak hotsa egiten zuen, zurrumurru moduko bat,
|
baina
ez zuen jada izen hura ebakitzen: " Isidro, Isidro".
|
|
|
Zentimetro bat gutxiago izango da lodian". Hanka politak zituen, ez oso mamitsuak, zuzenak;
|
baina
ez zuten pertsona berarenak ematen. Hurbildu egin zitzaidan, eta nire besoan etzan zuen burua.
|
|
|
" Konturatu al da txaketa dena odolez zikindua daukala?", esan zion gazteak. Konturatu gabe zegoen,
|
baina
ez zuen begiratu ere egin. " Berak hiru ziren, eta gu bi —esan zuen— Tiroteoan ni bakarrik atera naiz bizirik." Une hartako mina berritu zitzaion.
|
|
|
Polizia artean, baina lasai. Txanberlain haserretua zegoen —" ergelak gaituk, neskamea hil behar genian aurrena" —,
|
baina
ez kezkatuta. Pirpok zioen bezala:
|
|
|
Beharbada. Don Pedro, gai hari buruz ere, umorez mintzatu nahi izan zitzaion bere buruari, utzita zeuzkala heriotzari buruzko gogoetak 80 urte betetzen zituenerako eta" gaizki zetorkiola" hirurogei bete berriekin hartaz arduratzen hastea;
|
baina
ez zen gauza izan. Iritsi berria zitzaion Obabako udaletxe arkupean fusilatutakoen berria.
|
|
|
Gorilaren koadernoa gelako apal batean zegoen, eta osabari erakustea pentsatu nuen;
|
baina
ez nintzen mugitu. " Nor da Teresa hori, Eusebiorena kontatu ziana?"" Hotelekoa."" Begigorriyaren alaba hori, gaixo egon dena?" Osabari bekokia ilundu zitzaion.
|
|
|
" Ez dut soinua joko inaugurazioan."" Ni ere ez naiz joango", esan zidan berak. Errekara hurbildu eta ertzeko harriren batean esertzeko gogoa neukan,
|
baina
ez nintzen mugitu. Adrian, Joseba, Teresa eta gainerako ikaskideekin arrunta zena, aparte bat egin eta" aitorpen intimo bat egitea", zaila iruditzen zitzaidan Lubisekin; nahiz bera eta biok lagunago izan.
|
|
|
Tentetu nintzenean aurrez aurre neukan, oso zurbil. Esan nahi zidan zerbait,
|
baina
ez zitzaion hitzik ateratzen. Eskuineko besoa altxatuta zeukan, ukabila eskainiz; ezkerrekoa, erorita.
|
|
|
Eta bitartean, nire begia ia lehengoan zegoen. Ispiluan begi zulo bat bestea baino markatuago ikusten nuen,
|
baina
ez zen besterik.
|
|
|
" Ba, hemen ere ez dago. Lotara etorria zela uste nuen,
|
baina
ez", entzun nion Lubisi. Ziztada bat sentitu nuen begian, prefektuak emandako kolpearen oroitzapena berritu balitzait bezala.
|
|
|
" Zertan aritu zarete, elkarri atzetik ematen?" Don Jaimek oihu egin nahi zuen, baina eztarri itxiak ez zion aukerarik ematen. Soldaduek barrexkak egin zituzten,
|
baina
ez komentarioagatik bakarrik. Bistakoa zen pistola galtzeak bere autoritatea mendratu zuela.
|
|
|
" Zer da harrigarria?", esan genion. Builaka hitz egin beharra zegoen orain ere,
|
baina
ez motorraren hotsagatik, baizik eta Josebak ez zuelako kasetearen bolumena jaitsi nahi. " Ubanbek arreba bat izatea.
|
|
|
—esan zion— Gaurko gazteak horrelakoxeak gara, errebeldeak eta egoskorrak." Pozik jarraitzen zuen, Madriletik deitutakoan bezala,
|
baina
ez zuen beste bat zenik ematen. " Ez diat ulertzen mutil hau!
|
|
|
Baina halako batean nire maitasun hura errotik atera nuen. Batzuetan, Holliesen kantaren bat irratian jartzen dutenean eta horrelakoetan, gogora etortzen zait izandako sentimendu hura,
|
baina
ez dut inolako minik sentitzen. Kontrakoa.
|
|
|
Josebak moztuta zeukan bere ile luzea, eta ikasle arrunt bat ematen zuen; Agustinek bisera bat zeraman, beisbol jokalariena bezalakoa. " Eskafandra bat jarri nahi zian, Komaroven antz handiagoa izateko,
|
baina
ez zioagu utzi. Bero egiten dik oraindik." Aldarte onean zeuden biak.
|
|
|
Udaletxeko teilatuan bandera gorri, berde eta zuri bat ageri zen. Nik ikusia nuen askotan, batez ere unibertsitatean,
|
baina
ez benetakorik. Horman pintatuta bakarrik.
|
|
|
Mamousine izeneko herri txiki batean geunden ezkutatuta,
|
baina
ez oso eroso, ez baitzitzaigun batere gustatu Papik gure taldearentzat aukeratutako arduradun berria. Carlos eredugarria zen alde batera, benetako militar bat, edozein organizaziok hartuko zukeen kidea.
|
|
|
" Nirea nik behar diat", esan nion. Bera taldeburua izango zen,
|
baina
ez zeukan niri arma kentzeko eskubiderik. Zalantza egin zuen, baina azkenean laurak banan banan atera eta mahai gainean utzi zituen nik nirea hartzeko.
|
|
|
Mamousinen sartzen ikusi nuenean, arindu ederra hartu nuen, beti esan baitu gu garela bere kide maitatuenak, eta asko zor diola Ramuntxori gaztetan gordelekua utzi zigulako guardiez inguratuta geundenean. Egingo zituen Carlosek nahi zituen oihuak eta beste hamaika gehiago,
|
baina
ez zuen lortuko nire bi adiskide zaharrak kastigatzea: donde hay patron no manda marinero.
|
|
|
Ez nuen erabakia gauzatzeko aukerarik izan. Hiru egun geroago, trenean gindoazela, polizia batek pistola batekin apuntatu zigun Trikuri eta bioi, eta nik kolpe bat eman nion eskumuturrean arma kentzeko, erreflexu hutsez, nire giharrek artean ez zekitelako, edo onartu ez zutelako, buruak pentsatu eta erabakitakoa;
|
baina
ez nuen, zorionez, poliziaren ekintza zapuztu. Eta izan nuen, geroago, zalantzarik, batez ere Trikuren garrasiak entzuten nituenean tortura geletan, eta Altzurukuko muinoan hartutako erabakia barregarria eta higuingarria begitandu zitzaidanean.
|
|
|
Virginiak negar egiten zuen ohean ahuspez jarrita, hain isilka non batzuetan bere bizkar ikarari erreparatu behar nion lo gelditu ote zen jakiteko;
|
baina
ez, negarrez jarraitzen zuen, etsi etsian, eta bazihoan, gelditu egiten zen, bazihoan berriro, antsiarik gabe, xirripa bat hondarrean zehar bezala, erreten bat zabalduz gelaren ilunpean, gauaren isiltasunean. Gaua oso isil zegoen Urtzako lanak bukatu ondoren.
|
|
|
Virginiak hizketan jarraitu zuen, zer izan zen bere bizimodua Esteban hil eta hurrengo egun eta hilabeteetan, gorputza inon azaltzen ez zela. " Brest izeneko toki batean azaldu zen gorpu bat,
|
baina
ez zen berea."" Lubis eta biak batera egongo dira nonbait", esan nion. Ordurako erabat desegina zegoen nire barruko traba, eta negarrez hasi nintzen.
|
|
|
Lubisek eman ziela gordelekuaren berri, argitu zidan,
|
baina
ez ziela erakutsi nahi izan etxeko zein leku jakinetan zegoen, nire osaba Juani zion errespetuagatik. "" Behartuz gero nik sartuko zaituztet barruan", esan ziguan.
|
|
|
Idatzi dudan memoria liburua aipatzeko gogoa ere izan dut,
|
baina
ez da garaia. Emango diot ale bat Stonehametik alde egiteko bezperan.
|
|
|
Zurekin xanpaina edateko asmoa dugu", esan nion. " Ondo,
|
baina
ez gara berandu arte geratuko. Bihar lanera joan beharra dago", esan zidan berak.
|
|
|
Berak susmatzen zuen zer jende mota ginen. Konturatzen zen, frantsesa hitz egiteko moduagatik ere, ez ginela benetako nekazari emigranteak,
|
baina
ez zuen galderarik egiten. Agian sinpatia zigulako, edo konplikaziorik nahi ez zuelako.
|
|
|
" Baina, David! Hemen..." Keinuak egiten zituen eskuarekin,
|
baina
ez zitzaion hitzik sortzen eztarritik. Besarkatu egin nuen.
|
|
|
Harritu ziren orbainik ez ikustean", esan dio Josebari. " Autobiografiarako joera dut,
|
baina
ez horrenbestekoa!", erantzun du Josebak.
|
|
|
" Eta horiek, nora eraman behar ditugu?". Izen bat esan dio,
|
baina
ez da inongo herrirena, mendi batena baizik. Larritu egin naiz.
|
|
|
Lurrean etzanda gelditu naiz. Bost tiro entzun ditut segidan, oso behetik bota dituzte,
|
baina
ez didate eman. Arrastaka, harri handi baten atzean ezkutatu naiz.
|
|
|
Berak orduan zirkulu erdi bat eginez hasi dira nire bila, zakur sarnadunak bezala, eta haietako biren erdian gertatu naiz ni, ondo ondotik pasa zaizkit, eskerrak pagoen hostoen itzalek ilargiaren argitasuna zapuzten zuten. Berrogeita hamarren bat metro urrundu direnean, buelta eman eta berriro niregana datoz, esaten du batek" hemen egongo da hilda",
|
baina
ez dute nonbait hori benetan sinesten eta halako batean tiroka hasi dira zerbait ikusi dutelakoan. Ordubete ibili dira horrela, gero beren autoetan sartu eta badoaz.
|
|
|
Oinutsik ikusi eta sumatu egin du gertatu dena. Txabolan beste bi gizon aurkituko ditugula esan dit,
|
baina
ez izateko kezkarik, jende ona dela. Eta halaxe gertatu da, txabolan bi gizon daude, artzainak dira denak Jesusi opariak eraman zizkiotenak bezala, eta niri ere opariak eman dizkidate, edateko ura eta jateko berriz ogia, gazta eta urdaiazpikoa.
|
|
|
Erretorea irribarrez hurbildu zitzaidan. " Zure amak esana zidan zerbait,
|
baina
ez nuen uste hain ondo jotzen zenuenik. Zergatik ez zara igande goizeko mezara etortzen?
|
|
|
" Badakizu zer pentsatzen dudan, Angel. Soinua ondo dago,
|
baina
ez da munduko gauzarik beharrezkoena. Ikusi duzu zer ondo atera duen kurtsoa.
|
|
|
Eta osabak: " Nire ideiak dauzkat,
|
baina
ez naiz hain politikoa behin ere izan. Zer egin behar nuen?
|
|
|
" Segurua jarria dauka, David. Begira." Katua sakatu zuen,
|
baina
ez nuen inolako hotsik entzun. Halako pistola txikiak hots gutxi egin behar zuela pentsatu nuen, zinez tiro eginda ere ez zuen musikaren hotsa gaindituko.
|
|
|
Abuztuko azken egunak aurrera zihoazen,
|
baina
ez zen ezer aldatzen nire inguruan. Bailara hutsik zegoen.
|
|
|
Artzainaren etxeko bikiak zaldien saila baino harantzago zebiltzan harri handi batekin jostatzen. Begiratu nieneko batean harri hura zuriegia zela pentsatu nuen, eta bi umeek errazegi mugitzen zutela alde batetik bestera,
|
baina
ez nion xehetasunari aparteko garrantzirik eman. Ezta, nahiz euria atertu gabe ari zuen, jostaketa hartan erakusten zuten ardura apartekoari ere.
|
|
|
Bere anaia Sebastian bezala, ume ausartak ziren, iraganeko legeen arabera bizi zirenak. Trumoiaren beldur agian,
|
baina
ez euriaren.
|
|
|
Mary Ann eta biok isildu egin ginen. Bagenekien zer kontatu nahi zigun —bere zahartzaroko istorio faboritoa zen, eta hamaika aldiz entzuna geneukan—
|
baina
ez genion kontaera zapuztu nahi. Efrain azaldu zen orduan Rosariok umeentzat para las niñitaspijama garbiak behar zituela eta haien bila.
|
|
|
Stonehamen ez daukat kiderik. Osaba Juanekin gauza askotaz hitz egin dezaket,
|
baina
ez horretaz. Gainera, den bezala esateko — to be honest, nori axola dio nire liburuak?
|
|
|
Bere anaia, leku hartan bertan, koadrodun alkandorarekin ibiltzen zen; Lubis, mahonezko galtzekin eta alkandora urdin ilunarekin; ni neroni, neuzkan arropa zaharrenekin. Bere jaiotetxean zegoen,
|
baina
ez zuen bertakoa ematen. " Adrian berriro operatuko dute errebalidako azterketak bukatu eta gero —esan zidan— Bestetan baino operazio handiagoa egingo diote, nonbait, eta medikuek esan omen dute gutxi mugitu behar duela ondoren, ez zaiola batere egunero trenean eta batetik bestera ibiltzea."" Ez nekien ezer." Adrianek ez zuen bere gaitza behin ere aipatzen.
|
|
|
" Inoiz berriro zita bat egiten badugu esan zuennor bere postal pusketarekin joan daiteke. Biak egokitzen badira, ondo, seinale gu garela." Pozik zegoela iruditzen zitzaidan,
|
baina
ez nengoen seguru. " Hainbeste denbora pasako al da ba berriro elkar ikusi arte?
|
|
|
Lihozko txaketa magalean tolestua zeukan, eta bi eskuak haren gainean. " Benetan ardura dizu?"" Benetan ardura ez balit ez nizuke bi aldiz galdetuko." Zigarro bat pizteko gogo bizia sortu zitzaidan,
|
baina
ez nuen eskua paketeraino luzatu. Martxa aldatzekoaren alboan zegoen, bere belaunburuetatik hamar zentimetrora.
|
|
|
Lubisek osaba Juanentzat lan egiten zuenez, noiznahi ibiltzen zirenez Pantxo eta Ubanbe Iruaingo zaldien inguruan —paseokoak zirelako, Obaban sekula izandako zaldirik politenak—" patroiaren ilobari egindako deferentzia" izan zitekeen beren jarrera lagunkoia. Niri ezetz iruditzen zitzaidan, tartekotzat jotzen nindutela, eta Adrianekin, kasu, nahiz zerrategiko jabearen semea izan, beste modu batera jokatzen zutela;
|
baina
ez nengoen ziur. Zorionez, urte hartako Erramu eguna iritsi zen.
|
|
|
Nahiz eta zimiterioko borrokan parte hartu ez, Lubis gurekin zegoen elizan Pantxo bere anaiarekin etorrita. Opini begira geratu zen bere begi zabal eta lasaiekin,
|
baina
ez zuen ezer esan.
|
|
|
Lubisek, Ubanbek eta Obabako beste nekazariek" gezeta" edo" domentxa" esaten zuten bezala sagar bat hartuz, edo" mitxirrika"," inguma" tximeleta bati begira, Bikandi eta Isabelek" arazo nazionala"," herri kultura"," alienazioa" eta halako beste hainbat hitz tartekatzen zituzten beren mintzoan. ESTEn egiten genituen asanbladetan ikasle batzuk bezalatsu, noski,
|
baina
ez berdin. Bi pertsona haiengan sakon sakonetik sortua baitzirudien lexiko hark, etxean ikasitako hizkuntza batekoa bailitzan.
|
|
|
Eta ez zen, loreak bezala, leihoetako geranioak edo postaleko arrosak bezala, aurrez bezalaxe eta bere xehetasun guztiekin berpiztuko. Izango zen txakurrik,
|
baina
ez Okirik.
|
|
|
txaleko gorriz jantzitako gizon bat tarantela bat jotzen ari zen lokalaren bazter batean. Nire buruko gurpila —kaleidoskopio batena bailitzan, esango nuke;
|
baina
ez, distira falta zitzaion— musika hura entzutearekin batera aldatu zen. Ordu arte gogoan ibilitako argudioak, ideiak, aipamenak, Helen animatzeko baino gehiago Mary Annen aurrean balioa hartzeko helburua zutenak, ahaztuta geratu ziren.
|
|
|
" Nahi nuke hori egia izatea,
|
baina
ez nago oso seguru —esan zuen Helenek. Jarraitu aurretik, zapiarekin lehortu zituen ezpainak.
|
|
|
Segituan deituko dizut konfirmatzeko." Oroimenaren azalera, oraingoan, tren bidaia batean ezagututako gizon lodi bat etorri zitzaidan. Neska bat afaltzera gonbidatu zuela behin, esan zidan,
|
baina
ez zitzaiola jatetxean azaldu. Berak orduan neskarena eta berea, biak jan omen zituen despetxoz.
|
|
|
Ez zizun esan, hortaz." Ostera ere ezetz egin nion. " Nik uste nuen zuen paseoetan gai guztiak harrotu zenituztela." Mary Annek burlati hitz egin nahi izan zuen, Daviden eta beraren artean maiz erabili bide zuten tonuan,
|
baina
ez zitzaion erabat atera. " Denbora gehiena gazte garaietako kontuekin aritu ginen.
|
|
|
Erlauntzez erlauntz joaki naiz
|
baina
ez dut abaraska egokirik topatu, eta jada topatuko ez dudalako segurtamenean banago.
|
|
|
Ondo esan behar,
|
baina
ez nago bereziki ondo.
|
|
|
Eskerrik asko,
|
baina
ez larritu; betidanik jakin izan dut nire burua ondo zaintzen. Dudarik, ala?
|
|
|
Itxuraz dena kontrolpean neukan,
|
baina
ez zitzaidan gustatu nola bukatu zen elkarrizketa, labanak moztuta bezala. A ze zapore gazi gozoa utzi zidan.
|
|
|
Nire estrategiaren arabera" kooperatibismotik abiatuta" defendatu behar duelako bere euskara plana. Horretan lagundu behar diot,
|
baina
ez dakit nola.
|
|
|
Berdin deitzen da —Arantzazu Ugarte Altube—
|
baina
ez da zure alaba. Izen eta abizen berdinak daramatza, baina esan digu zein den bere familia.
|
|
|
Gainera Putrearen Kobratzailean ikasitakoaren arabera deiaren bukaerak zerbait on ekarri behar zion Ugarteri,
|
baina
ez zitzaidan halakorik bururatzen ETEren orbitatik deituz gero.
|
|
|
Kontua da geldituta gaudela etziko, orain arte lanean aritu izan zareten egitasmo industrial bereziaz hitz egiteko. Badakit bitartean bestelako zereginak ere agindu zaizkizuela,
|
baina
ez pentsa zuzendaritzan hura ahaztuta daukagunik.
|
|
|
Hanka egin behar izan dut ama dagoen tokitik,
|
baina
ez nuke horrela agertu nahi Itsasoren aurrean, hain ematen du gustura dagoela marokoar ahizpa biekin.
|
|
|
Inork pentsa dezake gure kooperatiban libre dela sartzea eta irtetea,
|
baina
ez. Sartu irten bakoitzarekin fitxatu beharra dago, ia denok ordutegi jakina betetzen baitugu.
|
|
|
Deseatzen nengoen Robertok alde egiteko,
|
baina
ez zuen imintziorik egiten. Nire egun hartako bazkaria ere ez zegoen batere garbi, zer eta norekin.
|
|
|
Irantzu galdu egiten zait beste norbaitekin. Telefonoz deitu nahi diot,
|
baina
ez dut bere zenbakia aurkitzen nire ajenda agendan. Amesgaiztoak esnatu nau eta ikusi dut Irantzu aldamenean daukadala, bere etxean lo egiten gaudelako.
|
|
|
Artean arbolak moztu gabe daude eta emakume bat daukat aldamenean. Ezagutzen saiatzen naiz,
|
baina
ez zait inor konkreturik agertzen, nire bizitzako hainbat emakumeren zatiekin osatutako emakume ezezaguna baizik, erretratu picassiano batean bezala.
|
|
|
Plastikozko botilatxotik poliki edanez —ura hotza zegoelako, baita kontzentrazio bila ere— pentsa eta pentsa aritu nintzen,
|
baina
ez zitzaidan ezer ganorazkorik okurritzen. Ez ura edan bitartean, ez bulegorako bidea hartu ostean.
|
|
|
(Ni naiz Aldasoro jauna,
|
baina
ez nuen ezer erantzun.)
|
|
|
Aspaldiko partez, sarean murgildu gabe eta etxeko liburuak ez dira askogainetik irakurriz, poesia zatiak barne. Tabakoa neukan autoan,
|
baina
ez nintzen bila jaitsi, egingo zidan kaltea aldez aurretik sentitu nuelako fisikoki. Gulak ere ez nituen afaldu, beharbada ailegatu zitzaidan" basta ya" esateko eguna.
|
|
|
Baserri baino" villa suitzar" ematen duten horietariko baten aldamenean nindoala konturatu nintzen laster hesiaren kontra pegatu nuela gorputza, bide estutik gorantz zer eta autokarabana zabal bat zetorrelako. Berehala ikusi nuen gidaria Ugarte zela eta saiatu nintzen nire burua ezkutatzen,
|
baina
ez neukan non gorde.
|
|
|
Nire ahotsaren ikaraz agian errukiturik, diost Maritere Arabaolazak esan diola. Ezin dut imajinatu nola enteratu den liburuzaina,
|
baina
ez zait gaizki iruditzen Mariterek eman zidan primiziaz akordatuta.
|
|
|
Erantzun bakarra neukan,
|
baina
ez omen nintzen fidatzekoa, sinesgarritasuna lehendik galduta neukalako batez ere eguneroko kontu arruntetan, emazte ohiak baino adore gutxiago jartzen bainuen elkarbizitzako gauza txiki guztietan; izan udako oporrei buruz ilusioz mintzatzeko, zer esanik ez hiruron arropak ferekaz plantxatzeko.
|
|
|
Manipulatu egin nauzu,
|
baina
ez da momentua horretaz aritzeko. Goazen lotara eta bihar hitz egingo dugu.
|
|
|
Ez dakit galdera nahasgarria egin ote nion supergizonari ala ergela besterik ez,
|
baina
ez zuen erantzuteko imintziorik erakutsi eta begiratu zidan nire hitzek zehaztapen handiagoa bazuten bezala.
|