|
2000
|
|
|
Zein dira onenak? Gipuzkoako Diputazioko arduradun Ignacio Javier Larrañagak
|
azaldu
digunez bi irizpide jarraitu dira aukeraketa hori egiteko. Batetik, baserritarraren nahia hartu da kontuan eta bestetik, sagardogilearena.
|
|
|
John, George, Paul eta Ringo, lau gazte hauek Beatles izenarekin eta ordurarte ez ezagunak ziran ille luze eta jazkera arrigarri oiekin
|
azaldu
ziranean, berealaxe gazteak, gauz berriaren billa zabiltzan aiek, egarria kentzeko edari aukerakua arkitu zuten(...).
|
|
|
Gutxik hartu duten oparia. Ondoren, besarkada eman eta horixe omen da nik ez baititut ikusi TVE k
|
azaldu
dituen irudien unea.
|
|
|
Lau urte eman zituen Soriako espetxean. Ostean, «Zeruko Argia» edota «Egin»eko bere artikuluetan eta bestelako ekintzetan ere argi agertzen denez, bizitzaren aurrean konpromiso handiz eta zapalkuntza eta injustizien aurrean indartsu
|
azaldu
zen.
|
|
|
1955ean, euskaltzale talde horrek bultzatu eta Urkixo Mintegiak babestuta, Andoni Urrestarazuren Umandi gramatika argitara eman zen eta hau izan zen euskara ikasle askok urte luzeetan jarraitutako metodoa. 1968an euskara batuaren bidean lehen pausoak eman ziren eta Imanol Laspiurrek honen aldeko jarrera
|
azaldu
zuen.
|
|
|
Horren ondorioz, 1975ean euskaltzain urgazle izendatu zuten, bere sarrera ekitaldian «Azentu diakronikoa Eibarko euskaran» lana irakurri zuelarik. Euskara batuaren lehenengo urteetan honen aldeko apustu garbia egin zuen arren, azken urteetan euskalkiari zor zion begirunea argi
|
azaldu
zuen eta Eibarko«... eta kitto!» aldizkarian eibarreraz idatzitako artikuluak horren erakusgarri dira.
|
|
|
Astelehenean kaleratu zen" Goienkaria" ren lehen alea, Debagoien bailarako aldizkari berria. Bertako euskara elkarte guztiek eskualde mailako telebista eta astekaria ateratzeko asmoa
|
azaldu
dute berriki eta hau bigarrenaren aurrekari moduko bat izan da, bailarako hausteskunde emaitzak jaso dituena. Astekaria gorpuzten denean, bailarako beste herri aldizkariekin batera banatuko da.
|
|
|
DOBERA euskara elkarteak bultzatuta, hilabete gutxiren buruan plazaratuko da" Hernaniko Kronika". Beste hainbat euskara elkartetan bezala, herri komunikabide bati ekiteko asmoa
|
azaldu
zen iazko udazkenean Hernanikoan ere, eta hori denborarekin bi orriko egunkariaren formulan mamitu da. Udalak dirulaguntza ematea erabaki du, eta une hauetan Dobera elkartea" Hernaniko kronika" kazetaritza eta publizitate alorretan landuko duen lan taldea kontratatzeko deialdia prestatzen ari da.
|
|
|
Irakasleen eta euskaltegien gastuen inguruko informazioa bildu nahi du Garzonek. HABE prest
|
azaldu
da dokumentazio guztia epaileari helarazteko. AEKri buruzko ikerketa judiziala 1998an hasi zuen Garzonek sarekada baten ostean, eta AEK k hasieratik jo ditu eginbide horiek funtsik gabekotzat.
|
|
|
Hori baita eskolarik hoberena. Gainera, ikastetxeetan hitanoaren gutxieneko arauak
|
azaldu
litzaizkieke ikasleei. Eta azkenik, kalean ere indartu genuke hitanoa, lagunartean beldurrik gabe erabiliz
|
|
|
Ikusentzunezkoen sektorean jarduten duten industrien beharrak asetze aldera, enpresa ugarirekin harremanetan izan da Sarobe, eta oso baikor agertu dira proiekturekin. Enrique de Santiagok esan duenez," enpresa askok
|
azaldu
dute proiektuarekiko interesa. Aurrekontratu batzuk badaude, alabaina hau guztia ekainean Saroben burutuko den Zinema Eskolen Jardunaldietan zehazten joango da.
|
|
|
Oarsoaldea Garapen Agentziako gerente Fernando Nebredak zera adierazi du: " Hamabi enpresek
|
azaldu
dute ekimenan murgiltzeko asmoa, Panavision, Camararent eta Icaro tartean".
|
|
|
Gainera, luzatzea erabaki dutenez, bi urte iraungo ditu. " Oso garrantzitsua da irakaskuntza irizpideak industria berarekin zehaztea, Urnietan jada gertatzen ari den bezala",
|
azaldu
du Sarobeko zuzendariak. Ikasgelak Zinealden egoteak, prestakuntza teorikoa eta praktikoa emateaz gainera, ikasleen irteera profesionala bideratuko luke.
|
|
|
Sarobe ari da plana burutzen, eta Oarsoaldea Garapen Agentziak babes teknikoa ematen dio. De Santiagok plana zertan den
|
azaldu
digu: " Orain kokapena, diseinua eta gestio politikoa definitzen ari gara".
|
|
|
1971n Michael Hart ek testu elektronikoak egin eta doan hedatzeko Gutemberg deituriko proiektua sortu zuen. Handik urtebetera, 1972an, sarearen jendaurreko erakustaldia egin zen eta egun hain hedatua dagoen posta elektronikoko lehen programa
|
azaldu
zen; azken hau aplikazio erabilienetakoa bihurtu zen.
|
|
|
Eta proiektua aurkeztu nuen, irabaziko nukeenik inondik inora pentsatu gabe. Ez nuen ezer galtzeko eta arriskatzekotan nobela batekin arriskatu behar nuela pentsatu nuen, niretzat ipuinekin jarraitzea errazagoa bazen ere.Hamabost bat orrialdeko lagin bat aurkeztu nuen lehen kapituluarekin eta beste hiruzpalau orritan nobelak izango zuen ildoa, estiloa eta halakoak
|
azaldu
nituen
|
|
|
Itun hori presaka eta korrika egin zen. Une konkretu batean ilusio handia jarri genuen arren, argi geratu da ez genuela akordioa ongi egin, ezta berbera gizarte aurrean ongi
|
azaldu
ere. Edonola ere, EAEri dagokionez, itun horrek ez duela inolako emaitzarik ekarri ageri da.
|
|
|
Zer egiteko prest daude sindikatuak beraien hitza errespetatua izan dadin? Zein motako dinamikak eskainiko dizkiete langileei beraien konpromisoa eta jarrera
|
azaldu
dezaten?
|
|
|
" Guretzat Castro Ibar Ezkerra da nolabait eta lotura hori ez da gaurkoa". Arrazoi du Ormazak Castro eta Bizkaiaren arteko lotura historikoa dela esatean, hurrengo orrietan
|
azaldu
dugun bezala. Baina egia da, halaber, gaur gaurko arazoa dela Castrok bizkaitarren etorrerarekin bizi duena.
|
|
|
Pliniok berak lotura horren lehen isla utzi zuen bere idatzietan. Egun Castro kokatzen den lurretan Portus Samanum izeneko asentamenduaren aipamena egiten du eta horren gainean erromatarrek Flaviobriga kolonia sortu zutela
|
azaldu
. Faviobriga Nerbioi eta Aguera ibaien artean kokatzen du Pliniok," autrigoien lurraldean".
|
|
|
Kultur Parkeak etorkizunean sor ditzakeen etekinak parkean berrinbertitzeko asmo sendoa
|
azaldu
dute kudeatzaileek. Hala ere, orube osoa erosteko behar izan dituzten kredituei aurre egiteko urte batzuk pasako direla ere uste du Arrizabalagak:
|
|
|
Martin Ugalde Kultur Parkeko kudeatzaileek jada hitz egin dute zenbait enpresarekin, eta beren egoitza bertan jartzeko asmoa
|
azaldu
duenik ere bada, Mikel Arrizabalaga parkeko kudeatzailearen esanetan: " Dozena erdi batek dagoeneko asmoa adierazi digu".
|
|
|
Sasoiak aldatuz doazela eta, AEK k ezin duela atzean gelditu esan dute arduradunek eta kultur arloan egiten duen ekarpenaz gogoeta egin nahi duela. AEK k 2002 urterako planteamendu berritua aurkezteko asmoa
|
azaldu
du.
|
|
|
Karatula eta saioen artean txertatua dagoen logo berriaz gain, irrati eta telebista kate ezberdinak batuko dituen oinarrizko tipografia ere landu da, bakoitzaren identitatea atxikiz beti ere. Halaxe, EITBko" i" hizkia gorriz dator orain," ez soilik irratia ezberdintzearren, baita epe erdira Internetek ere eskainiko dituen aukerez jabetzearren ere"
|
azaldu
zuen Ortuzarrek. ETB1en adibidez, kolore sendoak aukeratu dira, hau da, gorria eta beltza, irudi ausarta eta kementsua ikusle gazte eta hiritarrengana iritsiko delakoan," hori da gure ikusleria potentziala, 25 urtetik beherako gazte gehienak elebidunak baitira".
|
|
|
Beren beharrak argitu dituzte eta untzien konponketan eta horniduran azpikontratatzaile gisa aukera ikusten da. Proiektua 200 enpresa ingururi
|
azaldu
zaio eta 60tik gora izan dira guztiz alde agertu direnak, eta 20 enpresak proiektua aurrera eramateko erabakia adierazi dute.
|
|
|
Zuen proposamena
|
azaldu
duzu. Besteetatik egin al daiteke aurrera?
|
|
|
Guk, trantsizioaren bidez, hori egitea erraztu nahi diogu EAJri. Areago, gure ildoan eta jokabide politikoetan baztergarri diren instituzioetan ere babesa eskaintzen diogu EAJri eta dagoeneko
|
azaldu
diogu prest gaudela Jaurlaritza sostengatzeko aipatu bidean abiatuz gero. Baina gu ez gara geldi egongo, EAJk eta EAk jarrera noiz aldatuko zain, eta prozesuarentzat ardatz diren gaiak presoenean, esaterako sendo bultzatuko ditugu.
|
|
|
Eta normalean lehiaketa antolatzailearen aurpegi zuriketarako izaten da. Kutxak lehiaketa bat antolatzen badu, Kutxa toki guztietan
|
azaldu
dadin egiten du. Nolabait erabilia sentitzen zara.
|
|
|
1979ko urrian, Autonomoek German Gonzalez azgarkilaria hil zuten Urretxun. ETA biek Autonomoekin harremanik ez zutela
|
azaldu
zuten eta HBk bere desadostasuna agertu ere publikoki. Erakunde armatuen arteko ezberdintasunak argitu eta areagotuko ziren orduan, harremanak biziki gaiztotzeraino.
|
|
|
Gizonkote handi bat
|
azaldu
zitzaigun orain bi urte Erein argitaletxera, gaztelaniaz hitz eginez, idazle amerikarra zela esanez eta liburu bat galtzarbean: " Cod, A Biography of the Fish That Changed the World" (Bakailaoa:
|
|
|
Basozaina hurbildu zait. Fotokopia batzuetan, nazio independiente guztien zabalerak Alaskarenarekin alderatuak ditu, eta denei bezala, ez baigenekien edo, niri ere 49 estatua zein handia den
|
azaldu
dit, bere herrikideek hain atsegin dituzten superlatibo eta konparatiboak erabiliz. Une hartan australiarra ez, Sam Osabaren etsai aljeriarra, sudandarra edo libiarra izatea gustatuko zitzaidakeen," Ene herria handiagoa duk!" edo botatzeko.
|
|
|
Baietz uste dut, nonbait Iparraldeak zuen handiena. Orain garen belaunaldiko bertsolariak ez bagina
|
azaldu
, bai gu, bai gure atzetik datozenak, hurrengoak ere ez ziren etorriko, etenak etena ekartzen duelako; eta egoera horretatik ateratzea ez da erraza.
|
|
|
Honekin, Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan finkatu da elkarte hau. Inaugurazioan SGAEko zuzendari Eduardo Bautistak Euskal Herriko kultur ekoizpena bere mugetatik kanpo ezagutarazteko ahaleginetan sakontzeko asmoa
|
azaldu
zuen eta Eusko Jaurlaritzarekin hitzarmen gehiago iragarri zituen. SGAEk bi mila bazkide baino gehiago ditu EAEn.
|
|
|
Tartean urte batzuk hutsik egin nituen; saiatu egiten nintzen, baina ez agian behar zen bezala. Bigarren mailan urte batetik bestera txapeldun ateratzea niretzako oso inportantea izan zen eta beharbada inportantzia eman beharrean, itxaropentsuegi
|
azaldu
nintzen eta tartean lau bost bat urte galdu nituen, buruz buruko txapelketa irabazteko behintzat. Gainera, gero, 22 urte neuzkala, lesio oso larria izan nuen belaunean.
|
|
|
Zuberoa bizi dadin beharrezkoak diren bitartekoak
|
azaldu
izan ditugu, baita ekonomia azkartzeko zereginak eta helburuak aipatu ere. Segidan, lau zuberotarren idazkiak paratu ditugu.
|
|
|
Aranzadin azkenaldi honetan Karlos Olaetxea eta Xabier Peñalverren tesiak
|
azaldu
dira.
|
|
|
Baina askoz ere interesgarriagoa zen gerra aurreko liburutegia, berak bere patrikatik erositako liburuak. Horiek denak
|
azaldu
dira. On Joxe Mielek kanpora joan behar izan zuenean jaso zituzten Seminariotik.
|
|
|
Bi horien artean 500.000 urte daude. Garai hartako hainbeste hezur inon ez da oraindik
|
azaldu
. Atapuerca hemendik bertan dago.
|
|
|
Eta garrantzia, honexegatik dauka: orain arte Behe Paleolitoko kultura han hemenka, bakanka Iruñea inguruan, Hiriberrin, Lizarra inguruan, Baionan, Bidarten... tresna batzuk bakarrik
|
azaldu
direlako ezagutzen genuen. Itxuraz eta tipologiaz oso zaharrak dira, baina ez dira azaldu bere lekuan, lekuz kanpo baizik, estratigrafiarik gabe, testuingururik gabe.
|
|
|
orain arte Behe Paleolitoko kultura han hemenka, bakanka Iruñea inguruan, Hiriberrin, Lizarra inguruan, Baionan, Bidarten... tresna batzuk bakarrik azaldu direlako ezagutzen genuen. Itxuraz eta tipologiaz oso zaharrak dira, baina ez dira
|
azaldu
bere lekuan, lekuz kanpo baizik, estratigrafiarik gabe, testuingururik gabe.
|
|
|
Orain arte Euskal Herrian tresnei bakarrik galdetzen genien garai haiei buruzko informazioa biltzeko, orain aztarnategiari ere galdetuko diogu eta aztarnategi horrek eman dezake zer nolako landaredia zegoen orduan. Orain arte hezurrik ez da
|
azaldu
, terrenoak azidoak direnean hezurrak galdu egiten direlako, baina sua aurkitzen baldin bada orduan datazioa egin dezakegu termoluminiszentzia metodo horren bidez. Badakigu Irikaitzeko aztarnategiak 200.000 urtetik gora daukala, baina 300.000, 400.000 edo 500.000 urte duen jakingo dugu.
|
|
|
Historiaurrea ere aipatuko da noski, batez ere inguruko aurrehistoria, aztarnategi asko daudelako han, hasi Paleolitotik, Irikaitzetik eta zutarriak ere badaude. Burdin Aroko herriska bat
|
azaldu
da orain Azkoitia eta Azpeitia artean. Oso aberatsa da paraje hori guztia Historiaurrean.
|
|
|
Horren baitan, emakumearen desamodio istorioa kontatuko da. " Martin bere kuttuna ezin da hitzordura
|
azaldu
faxistak jakinaren gainean daudelako. Maitasun hura inoiz gauzatu ez bazen ere, zenbait urteren buruan, azken agerraldian dagoen afari meriendan elkartuko dira biak" dio Mitxel Gorrotxategik.
|
|
|
" Pasaiako euskararen historia soziala" izeneko azterketa argitaratu berri du bertako udalak. Gipuzkoako portu garrantzitsu honetan erromatarren garaitik XX. mendera bitarte euskarak izan dituen gorabeherak
|
azaldu
dituzte bertan.
|
|
|
Horrez gain, beste hausnarketa bat ere egin behar da, ea ez ote ziren aberrigintza eta bake prozesua nahastu. Beharbada ez diogu ondo
|
azaldu
gizarteari, bake prozesu batek bere abiadura eta erritmoak izan behar zituela eta aberri eraikuntzak beste eduki batzuk zituela. Lizarra Garaziko akordioa ere, batzuek horrela ulertaraztea nahi izan zutelako, aberri eraikuntzarako tresna gisa saldu dute eta indar abertzaleek ere ez dugu jakin izan korapilo horretatik ateratzen.
|
|
|
" Ia ia 300 ordu behar izan ditugu airez zazpi probintzietako irudiak hartzeko. Kostaldea, hiriak, bailarak, ordokiak, mendiak eta nortasun bereziko herriak... eta paisaia erakargarriaren tartean, biztanleak, herri bizia, alegia"
|
azaldu
du Iñaki Pangua saioko zuzendariak. Honenbestez, hegazkinetik, labarretan, zaldiak, traktoreak, ontzixkak, surflariak, eskalatzaileak eta abar ikus daitezke.
|
|
|
Lorategi perfektoegiez purrustaka aritu nintzaizun aurreko astean eta gustukoak zeintzuk ditudan ere
|
azaldu
... Landare eta animalien etxeratzea eta gure ustez bezatze eta otzantzea aspaldiko neolitikokoa omen.
|
|
|
Erreferenduma garai berri bati hasiera emateko baliatu nahi dute, beraz. Xabi Larralde ABko eledunak honela
|
azaldu
digu erreferendumaren karietara talde honek burutu nahi duen kanpaina: " Ipar Euskal Herrian, herri eta hizkuntz baten iraupena jokoan dago.
|
|
|
Gazte hauek 200.000 pezeta behar dituzte ekimenari aurre egin ahal izateko: " Goierri osoan entzunak izatea ahalbidetuko digun emisora erosi nahi dugu, baina ez dugu berau lortzeko eperik jarri, lortzen denean lortuko dugu eta kitto"
|
azaldu
digu Aitorrek.
|
|
|
Literatura unibertsalaren nondik norakoak
|
azaldu
behar dituen irakasleari erabilgarria suertatuko zaiona, eta era berean ikasle gazteak ulertu eta irakurtzera bultzatuko dituena izan nahi luke baita ere. Horretarako, idazle eta lanen aipamenei disziplinartekotasuna bilatu nahi duten proposamenak erantsi dizkiete (film, musika, margolari eta besteren ereferentziak).
|
|
|
Bideo berritzailea izango da, orain arte ez baita horrelakorik egin. Joxe Mari Auzmendi Hik Hasiko koordinatzaileak
|
azaldu
digunez," erronka berri bat da guretzat. Duela bost urte hasi ginen euskal jolasak errekuperatu eta bultzatzeko proiektuarekin.
|
|
|
Nahiz ETAk indarkerian jarrai tzen duen, HBren esku dago ETAk desmontatu duen guztia berriz martxan jar tzea. HBk oso garbi
|
azaldu
behar du bere diferentzia ETArekiko. Eta HBk hori egitea bai miraria dela.
|
|
|
" Aizue, badakigu behin betirako su etena eskaintzen duzuela, eta gainera, proiektu honen truke armak uzteko asmoa adierazten duzuela, baina guk proiektu honetan ez dugu sinesten". Herri honen tzat proiektu politiko bat aurkezteko asmotan ari bagara (EHk bere proiektua dauka, ETAk
|
azaldu
zuen bera baina beste joskeraz, EAJk berea, EAk berea eta ABk beste bat) har dezagun denbora bat bakoi tzak bere proiektua aztertu, trukatu, berrikusi, elkarri aurkeztu eta elkarrekin jarraitzeko. Has dezagun negoziazio bide bat, baina su etenari eutsiz.
|
|
|
\ 1940: Alemaniak Frantzia inbaditzean Andoainera itzuli eta astero
|
azaldu
behar zuen Guardia Zibilenera.
|
|
|
Baina horrek ahalegin berezia eskatzen du. Komunikabideei zera
|
azaldu
dizuegu: guk diru bat emango dugu produktu bat kaleratzeko, baina ezin dugu diru hori berau publizitatzeko erabili, ezin dugu publizitate klasikorik egin, horrek gure produktua bi edo hiru aldiz garestituko lukeelako.
|
|
|
idazle baten zutabeak astero irakurtzen dituenez, eskura duenez idazle horren dosia, zertarako erosi bere liburu bat? Komunikabideetan
|
azaldu
beharra dago salmenta kopuru bat ziurtatzeko, baina gurean komunikabideetan agertzeak ez du salmenta kopuru duin bat ziurtatzen (eta literatura handietan ziur aski bai). Erran gabe doa, zenbait idazleren kasuan komunikabideetan azaltzea, irakurlegoa uxatzeko erarik onena ere izan daitekeela...
|
|
|
idazle baten zutabeak astero irakurtzen dituenez, eskura duenez idazle horren dosia, zertarako erosi bere liburu bat? Komunikabideetan
|
azaldu
beharra dago salmenta kopuru bat ziurtatzeko, baina gurean komunikabideetan agertzeak ez du salmenta kopuru duin bat ziurtatzen (eta literatura handietan ziur aski bai). Erran gabe doa, zenbait idazleren kasuan komunikabideetan azaltzea, irakurlegoa uxatzeko erarik onena ere izan daitekeela...
|
|
|
Geure barruan bakoitzak egin ditu halako iraultza txikiak, eta denon artean joan gara nahiko trinkoa zen entzule batetik nahiko zatitua zen entzule batera. Bakoitzaren barruan sortzen dira kontraesanak, politikoki kokatu beharra, politikoki eboluzioa ere
|
azaldu
beharra... Izugarri gauza pila egosten dira bertsolari baten eboluzio horretan.
|
|
|
lehena, maila etnografikoan, kanariarrak bezala, bi xahar hor aritzen dira eta grazia egiten dute; bigarrena estetiko apaingarrian, Kuban bezala; eta, hirugarrenik, maila funtzionalean, eta hori da guk nahi duguna. EEBBetan eta Erresuma Batuko unibertsitateetan ahozkotasunari buruzko katedrak daude, zirkuitu bat dago, eta horiei besterik ez bada, bertsolaritza zer den eta gizartean zer eragin duen
|
azaldu
litzaieke. Gero sartuko gara bertsoak itzuli eta bere balioa aztertzera.
|
|
|
Arte plastikoekiko zaletasuna
|
azaldu
duzu. Nola pasa duzu zaletasun hori zure liburuetara?
|
|
|
Miren Etxeberria Urola Kostako Hizkuntz Normalkuntza Teknikaria da. Berak
|
azaldu
digunez herri horietako eskoletan euskaraz egiten da. " Pentsa, guraso batzuek seme alabek erdaraz gaizki egiten dutelako kezkatzen dira" (kezka hauek ikasleak gaztelerarekin zailtasunik ez duela ikustean berehala desagertzen diren arren).
|
|
|
Eta lan sakon, aldiz nekoso, horren emaitza da Euskal Herriko Unibertsitateak kaleratutako liburu eder hau. Ikertutako eskultura guztien irudiak agertzeaz gainera, non dauden, zein materialekin eginak izan diren, nork antolatu zuen haiek saridun gertatzeko lehiaketa, edizio bakoitzaren gorabeherak eta abar
|
azaldu
dizkigute, zehatz mehatz. 258 eskultore eta 9 talde omen dira guztira EAEko leku publikoetan beren eskulturak ezarriak dauzkatenak.
|
|
|
EHNEko kideek EBko politikari leporatu zioten behi haragiaren krisia eta gurean jaten den okela osasuntsua dela erakutsi zuten prentsaurrean txuleta probatzeko eskainiz. ENBAk eratu mahai inguruko hizlariak kontsumitzaileari informazio osoa ematearen alde
|
azaldu
ziren. J. J. Badiola, Zaragozako Albaitaritza Fakultateko buruaren iritziz Espainian behi eroengatik kezkatzeko arrazoirik ez dagoela dio, abereekin egindako irinaren ordez soja erabiltzen baita.
|
|
|
Bateon bati inposatu egiten zaio gure erabakia. Beraz, nola
|
azaldu
jendeari gure boteretik desobedientzia zibila bultza dezakegunik. Adibidez, nola ager dezake hori Eusko Jaurlaritzak?
|
|
|
Nola beraren aurka izan daitekeen desobedientzia zibilaren bidezko ekimen bat? Haatik, Demokraziarako Epaileak EAEko Auzitegi Nagusiko Aretoak egindako kritikaren aurka
|
azaldu
da honen kritika ez zihoalako soilik hortik, askoz zabalago zelako baizik.
|
|
|
Euskararen berreskurapena kultur proiektu bat dela argi eduki eta
|
azaldu
egin behar da, ez hitzez bakarrik baizik eta eguneroko ekintzekin ere bai. Kultur proiektu garrantzitsua gizabanakoari zuzendua, bere euskalduntasunetik pertsona osatua, jasoa, gure garaian integratua eta. finean. zoriontsuagoa izateko bideratua.
|
|
|
Ez dugu inor euskara ikastera behartu nahi. Argi eta garbi
|
azaldu
beharreko Pernandoren egia da hau, baina gizartearen zati bat gure inposaketa nahiaren mezu maltzurra jasotzen ari denez argitasunak emateko behartuak gaude.
|
|
|
Bestalde, Sarrionandiaren ipuinen iturriak zein nabariak diren aipatzen du, eta gainera autoreak berak eransten dituen oharretan
|
azaldu
egiten dituela esaten digu, kultura handiko irakurle dela erakutsiz eta ezertan iruzur egiteko asmorik ez duela.
|
|
|
Sarrionandiaren kasua oso esanguratsua da. 1985eko uztailean, kartzelatik ihes egin ondoren, elkarrizketa batean nahiko garbi
|
azaldu
du, erabaki eskizofreniko baten urratsa. Militante bizitza eta poeta bizitza banatzeko eginkizuna planteatzen zuen elkarrizketa hartan.
|
|
|
Jarrera honek nahiz literatura egiteko ideal perfekzionista eta zorrotz horrek, Lauaxetaren lehen liburuko beste" post scriptum" ospetsu hura," Uarra" izeneko idatzi laburra oroitarazten du. Lehen aldiz hark Bide barrijak liburuaren ostean
|
azaldu
zituen ideia, asmo eta ametsen oihartzuna entzun baitaiteke Sarrionandiarenean: " Olerkari nazala agertutiari enago, izkuntza onetan be gogai batzuk azaldu daikeguzala erakustiari bai." (Lauaxeta, Olerkiak, Erein, Donostia, 1985)
|
|
|
Lehen aldiz hark Bide barrijak liburuaren ostean azaldu zituen ideia, asmo eta ametsen oihartzuna entzun baitaiteke Sarrionandiarenean: " Olerkari nazala agertutiari enago, izkuntza onetan be gogai batzuk
|
azaldu
daikeguzala erakustiari bai." (Lauaxeta, Olerkiak, Erein, Donostia, 1985)
|
|
|
Egileak liburua hiruki modura egituratu zuela
|
azaldu
zuen: batetik, basapiztia horien bizimoduaren inguruko gorabeherak agertzen dira; bigarrenik, basapiztia horien eta gizakien arteko harreman gatazkatsuen berri ematen da; eta azkenik, basapiztia horien inguruko mundu mitologikoa islatzen da; hau da, aimalia horien inguruan sorturiko sinesmen ezberdinak.
|
|
|
Aitzitik, gure ustetan, ez da batere argia bigarren plano horrek eleberrian betetzen duen lekua. Antza denez, Dionisosen jokaera ulertzeko giltza
|
azaldu
nahian dabil, baina, horretarako beharrezkoa izango litzatekeen pertsonaiaren barne munduan sakontzeko ahaleginik ez du egiten. Bestalde, gainerako pertsonaien hainbat gogoetaren berri ematen badigu ere, ez da beraien barne munduan sakontzeko ahaleginik sumatzen, pertsonaia lauak aurkeztu nahi dizkigu eta.
|
|
|
Dena den, honela
|
azaldu
zuen azkoitiarrak bere asmoa: " Eleberri zabala da, interpretazio anitzekoa.
|
|
|
Hauetan guztietan Las Corteseko giroari erreferentzia egiten zaio. Bilboren aukeraketa honela
|
azaldu
zuen Edorta Jimenezek:
|
|
|
Esanen litzateke egileak apostua egin duela, han hemen, euskararen ahalbide espresiboak zenbait alorretan garatzeko. Ikustekoa da ahalegin horretan, adibidez, autoreak alde formal zenbait adierazteko
|
azaldu
duen abilezia. Garapen hori nabari, batez ere, sentsualismoaren alorrean.
|
|
|
Ondorioz, pertsonaia gatazkatsu honen bilakaerak gidatu eta bilbatuko ditu gertakizunak. Belaundek egoki
|
azaldu
du pertsonaia honen barne munduaren desorekaren zergatia: " Tradiziozko baloreak, batzuetan zentzurik gabekoak, goraipatzen dituen errealitateak norberaren sentimenduak zapuztuz eta pertsonaren barru mundua deuseztatuz, frustrazio pertsonala baino ez dakar." (Egunkaria) Azkenean, Mario Afrika bere lagun trabestiaren laguntzaz Marilin bihurtzeko beharrezko indarra eskuratuko du.
|
|
|
Jose Jabier Fernandezek Egunkarian eginiko erreseinan, Canoren eleberrien garapena honela
|
azaldu
zuen:
|
|
|
Werner Palla jaunak eman zigun hitzaldi jakingarriak ikasbiderik aski eskaini zigun, hizkuntza gutxituetan zelan jokatu behar genuen. Baina, zoritxarrez, gure politikorik
|
azaldu
ez eta Jaurlaritzan hizkuntz politikaz arduratzen zenik ere ez.
|
|
|
Kontuan izanik Nazio Batuetako kide diren herriek gizakiaren oinarrizko eskubideetan, gizakiaren duintasun eta balioan eta gizonen eta emakumeen eskubideen arteko berdintasunean duten fedea tinko
|
azaldu
dutela Agirian; eta, askatasunaren ikuspegi zabalago baten barruan, gizarte aurrerakuntza sustatzeko eta bizitza maila jasotzeko erabakita daudela adierazi dutela;
|
|
|
Baina, inguru euskaldunean badira euskararik ez dakiten nafarrak, inguru erdaldunean, antzina Lingua Navarrorum zeritzana mintzatzen zen alde hartan, euskaldun nafarrak diren bezala. Hori, 1948an ONUk
|
azaldu
zuen Giza eskubideen kontra doa. Nafarroa osoak elebiduna izan behar luke, hizkuntzari buruzkoan bertako biztanleek eskudide berdinak izango badituzte.
|
|
|
Bukatzeko, oroitu beharrekoa iruditzen zait, iragan otsailean Baionan aurkeztu nuen. Jagon Sailaren ardurapeko lehen lanari buruz? 2 txostenean
|
azaldu
nituela gure antolaketarako eta ekintzetarako zenbait aburu, eta kontuan hartu beharrezkotzat jotzen ditudala, orain hemen azaltzen dudanari ekintzarako lotura emateko. Euskaltzaindia ezin daiteke lo egon egungo egoeraren aurrean.
|
|
|
Horiek izan ziren Kontseiluko gehienek
|
azaldu
zituzten argudioak. Argitasunaren aldetik begiraturik, oso zentzuzkoak, alegia.
|
|
|
Irakurleari aditzera eman beharrekoa dut, A. Kardaberazen testu hau, hitzik aldatu gabe, irakurketa errazteko, gaur egungo grafiaz jarri dudala. Bere grafiaren era jatorrean irakurri nahi duenak 1761 ean inprimatu zen liburu hartara jo du, edo nik neuk Euskararen ostarteak liburuko 53 orrialdeetan
|
azaldu
nuen jatorrizko erara.
|
|
|
Gure hizkuntzak betidanik kezkaturik eduki nauenez, historian zehar izan dituen gorabeherak
|
azaldu
nituen Euskararen ostarteak (1998) izenburudun liburuan, edonoren jakinbiderako egokia iruditzen zitzaidan eran. Politikariek maizegi nahasi izan dute hizkun tzen naturtasuna, eta horregatik adierazi zigun Nazio Batuen Erakundeak nola elkar errespetatu, NBEk (ONUk) 1948an agertu zuen adierazpen hartan.
|
|
|
Egunhaietankonstituziokogobernuarenaurka altxamendua egiteko saioak izanziren, etaFraiBartolomekparte hartzeesanguratsuaizanzuenbakearieta konstituziokoordenarieusteko.FraiBartolomekburuzagipolitikoariidatzizion, zeharkabadaere, berekomentuaezixtealortunahian, etaEzkerraldearenegoera sozio-politikoa eta berak izan zuen esku hartzea
|
azaldu
zizkion. Eta Frai Bartolomeriburuzkoalbistezuzenetaberberakkontatuakgutxiditugunezgero,
|
|
|
azaldau:
|
azaldu
, azalpenak eman, agertu;(, azaldau, formadarabileta auazaldeetia amaieradutengainerakoekbezala, egingoduaditz izenaetaez tutia);. Bigarrenacdiraorain azaldaucodirianac? (Icas II, 138).
|
|
|
eredua, erkidego historiko edota intereskomunak eta giza homogeneotasunaren nozioak kontuan hartuz. 1981eko uztailaren23an, Radio Franceko administrazio kontseiluak ehun bat estazio ezartzeko zenbaiturtetako egitasmoa
|
azaldu
zuen.
|
|
|
Liburuaren sarreran
|
azaldu
den legez, Euskal Herriko hedabideek euskal nazio nortasunean nola eragiten duten aztertzea da gure helburu orokorra, bai eta norabidebaterantz edo besterantz jotzeko ager daitezkeen eragileen inguruko gogoeta egitea ere.Galdera hauei erantzuten hasteko, hedabideek islatzen eta, aldi berean, birsortzen dituzten erreferentzia eremuak ditugu jopuntuan. Prentsa idatziaren eta bertoko telebistaren (ETBren) edukien analisien bitartez horixe azaleratu nahi genuke (alde batera utzidugu irratia, irrati emisoreen aniztasunak izugarri handituko bailuke azterketa enpirikoa).
|
|
|
Lehenean, albisteetan aipatzen dituzten gaiak eta pertsonaiakzelakoak diren begiratuko da. Bigarrenean, esparru tematikoak eta deskribatzen dirennotizien agenteak
|
azaldu
direnez, hauen arteko joko arauak, harremanak, eremugeopolitikoak eta abar landuko dira. Hirugarren estratuan, informazioaren aurkezpen ereduak, informazioaren tratamendua eta euskarri tekniko adierazleen erabileranzentratzea da kontua.
|
|
|
Azpiatal honen hasieran
|
azaldu
dugu albistegien aukeraketa egitean Iparraldearen Orena saioa kanpoan utzi dugula, bai eta horretarako arrazoiak eman ere. Honainoiritsita, hauxe argudia lezake norbaitek:
|
|
|
Galizan ere Ikus entzunezko Legea ezarri da57, eta Madrilen, berriz, telebistakoedukiak erregulatu nahi dituen araua ezartzeko asmoa
|
azaldu
dute.
|
|
|
2/ 2000 Legea, Kataluniako Parlamentuarena, maiatzaren 4koa. Europan ezartzen ari diren etaFrantziako kasuan
|
azaldu
den CSAren tankerako erregulazio erakundea izan nahi du CACek. Ordea, aholkularitzarako funtzioak baino ez ditu oraindik.
|
|
|
Burujabetasuna aldarrikapen bat bada, aldarrikapen horren gauzapenpolitikoa alor juridikoan konstituzio baten bitartez eman behar da. Modu horretan, Soto k Euskal Estatuaren bideragarritasun juridiko politikoa
|
azaldu
nahi izan du.
|
|
|
Horretarako, erresuma feudaletatik hasita, aromodernoko estatuen sorrera eta prozesu horri dagokion burujabetasunaren garapena arakatu ditu. Ondorio moduan, eragiketa ekonomikoak moneta ordainketenbitartez egitearen hainbat ondorio formal eta praktiko
|
azaldu
ditu. Horrela, monetazentralizatua beharrezkoa da, Galarza-ren arabera, biztanleria jakin baten baliabideekonomiko ezberdinak formalki alderagarriak eta batugarriak izan daitezen; eta areoinarrizkoagoa, baliabide horien esleipena kudeatu ahal izateko.
|
|
|
Ba, guri harrigarria egitenbazaigu ere, horrelako kasuak gertatu dira munduan. Txillardegi-k
|
azaldu
duenez, norvegiarrek horrela lortu zuten beren burujabetza 1905 urtean. Gutun baten bidez, erantzunaren zai egon gabe.
|
|
|
Gutun baten bidez, erantzunaren zai egon gabe. Txillardegi-k Larraona ikastetxean eskaini zuen hitzaldiaz egin duen laburpenean, ohikoa duen argitasun eta maisutasunez, distantziakdistantzia, norvegiarrek beren burujabetza politikoa nola lortu zuten
|
azaldu
digu.Hala ere, zaila izango da Txillardegi zuzenean entzuteak eragin zigun atsegina testuidatziaren xumetasunak sorraraztea.
|
|
|
Momentu historiko horienartean nolabaiteko kontrajarritasuna agerian egon arren, frantses iraultzan eta Kubako askatasun gudan erabilitako argudiaketa nazionalistek antzekotasun handiagoak dauzkate desberdintasunak baino. Zabalo-k honela
|
azaldu
du arazoa: –Europakometropoliek munduan zehar hedatzeko erabili zuten nazionalismoa:
|
|
|
Honen adibide izan daiteke Venezuelan Hugo Chavez-en eskutik ematen ariden prozesua, gurearen zeharo bestelakoa den errealitate geopolitiko, ekonomiko, sozial eta historikoan, beraz. Berak honela
|
azaldu
du: –Una revolucion politica atraves del proceso contituyente.
|
|
|
Nazio Batuen Erakundeak (Estatu Batuak luke esan, bertan nazioakez baitira boterearen jabeak, estatuak baizik) autodeterminazioaren herri eskubideabere hastapenetan onartzen badu ere (Oinarrizko Kartaren lehenengo artikuluarenbigarren paragrafotik eta, bereziki, 55 eta 73.b eta 76.b artikuluetan), kolonizaturikizan diren herrien alde soilik
|
azaldu
ohi da (1514, 2625 eta 3328 ebazpenetan, adibidez). Beraz, edo eskubidea ez zaio herri guztiei aitortzen, edo kolonizatuak izandiren herriak bakarrik omen dira benetako herri, nazioarteko zuzenbidearen iturriaden NBE delakoaren ikuspuntuaren arabera7.
|