|
2000
|
|
|
Literatura unibertsalaren nondik norakoak
|
azaldu
behar dituen irakasleari erabilgarria suertatuko zaiona, eta era berean ikasle gazteak ulertu eta irakurtzera bultzatuko dituena izan nahi luke baita ere. Horretarako, idazle eta lanen aipamenei disziplinartekotasuna bilatu nahi duten proposamenak erantsi dizkiete (film, musika, margolari eta besteren ereferentziak).
|
|
|
Nahiz ETAk indarkerian jarrai tzen duen, HBren esku dago ETAk desmontatu duen guztia berriz martxan jar tzea. HBk oso garbi
|
azaldu
behar du bere diferentzia ETArekiko. Eta HBk hori egitea bai miraria dela.
|
|
|
\ 1940: Alemaniak Frantzia inbaditzean Andoainera itzuli eta astero
|
azaldu
behar zuen Guardia Zibilenera.
|
|
|
idazle baten zutabeak astero irakurtzen dituenez, eskura duenez idazle horren dosia, zertarako erosi bere liburu bat? Komunikabideetan
|
azaldu
beharra dago salmenta kopuru bat ziurtatzeko, baina gurean komunikabideetan agertzeak ez du salmenta kopuru duin bat ziurtatzen (eta literatura handietan ziur aski bai). Erran gabe doa, zenbait idazleren kasuan komunikabideetan azaltzea, irakurlegoa uxatzeko erarik onena ere izan daitekeela...
|
|
|
idazle baten zutabeak astero irakurtzen dituenez, eskura duenez idazle horren dosia, zertarako erosi bere liburu bat? Komunikabideetan
|
azaldu
beharra dago salmenta kopuru bat ziurtatzeko, baina gurean komunikabideetan agertzeak ez du salmenta kopuru duin bat ziurtatzen (eta literatura handietan ziur aski bai). Erran gabe doa, zenbait idazleren kasuan komunikabideetan azaltzea, irakurlegoa uxatzeko erarik onena ere izan daitekeela...
|
|
|
Geure barruan bakoitzak egin ditu halako iraultza txikiak, eta denon artean joan gara nahiko trinkoa zen entzule batetik nahiko zatitua zen entzule batera. Bakoitzaren barruan sortzen dira kontraesanak, politikoki kokatu beharra, politikoki eboluzioa ere
|
azaldu
beharra... Izugarri gauza pila egosten dira bertsolari baten eboluzio horretan.
|
|
|
Gizartearenleman horrelako gidariak izaten diren bitartean, noraezean gabiltzala ez du inorkukatuko. Baina alderdiek eskaintzen ez dutena, kultur proiektuetan
|
azaldu
behar daderrigorrez. Bestela, plastikozko kultura besterik ez da izango, sasigizaki baten apendize baino gehiago, apendizitisa.
|
|
|
Bestalde, Izateak nola eta zergatik duen zentzurik azaltzen dutenean, aipatutakofilosofo esentzialisten Izate pentsamenduaren ikuskera arartegabeak mintzo egiazkoaren posibilitatearen berri ematen badu, izan badenaren zentzua ezagutarazten duena, ezin azal diezaguke, aldiz, nolatan eta zergatik bihurtzen den Izatearen egia erreal, hots, nolatan eta zergatik gerta daitekeen gizakiak Izatearen esentzia erauztea, etaesentzia horrekin inolako loturarik ez duen izen multzoan gauzatzea. Izan ere, goragoesan bezala, mintzoaren errealitatea da, hain zuzen ere,
|
azaldu
beharra dagoenmirakulua.
|
|
|
–suhiltzaileak gauerdian sute abisua jasotzen duenean, prakak janzteko eta sua amatatzeko baino ez du denborarik. Berriemaileak makina bat pertsonari
|
azaldu
behar dio nork edo zerk eragin zuen sutea eta zergatik?.
|
|
|
–Efektu bereziak? lokuzioak adierazten duena
|
azaldu
behar da lehenik. Efektu mota horiek definitzeko, honako hau esan dezakegu:
|
|
|
...izaren arauetan eta egunorozko azturetan eta ohituretan moldatuak, baina ezagutu izan ditut, halaber, arau horietarik atera izan diren bakan batzuk, edo, atera izan ez badira ere, arauen arteko zirrituetarik kanporat beha jarri izan direnak eta, behakoaren behakoaz, ikusmoldea aldatu izan dutenak, nahiz eta gero beren izatasuna bertzeei ezkutatzen ibili izan diren, edo oso giro eta gune mugatuetan
|
azaldu
behar izan duten: kapitaina izan zen horietarik bat, bere pentsatzeko manera partikular harekin, eta bere hitz egiteko modu harekin, zeren, gaizki hitz egin behar zuenean, batik bat marinelen aitzinean, mila maradizinoz eta bertze hainbat juramentuz josten baitzuen bere solasa, baina ongi baino hobeki moldatzen zen, orobat, bera baino jende ikasiagoarekin ere, baita filosofiaz, zientziaz eta teologiaz mintzatu behar izaiten zuenean ere, zeren, batetik, irakurriak baitzituen Montaigneren Entseiuak eta itsasoaz mintzo ziren bertze liburu batzuk ere, eta zeren, bertzetik, kapitaina ere bertze filosofo bat baitzen, bizitzaren eskolan ikasia... portuetako eskolan, beregainki, portuetako bizitzak bizitzaren zinezko porturat balerama bezala.
|
|
|
Horren argi. Bai baitzekien, ez nion
|
azaldu
behar izan asteburu horretan, lana nuenez, semea zaindurik egoteko bide bakarra zegoela, hain juxtu ere, gure amarekin uztea. Halaber, ez nuen denbora alferrik galdu oroitarazten bere amaginarreba ez zela munduko amatxirik ilobazaleena eta, beraz, joan etorrietara behartuko ninduela herritik hirira eta hiritik herrira, egunez ez bazen, gauaz bai behintzat, egun osoan haurrari kateaturik ez uztearren.
|
|
|
Igerilekuaren ertzean jarria eta zangoak urean sartuta deitu zuen Kristinaren dendara. Andreak oniritzia eman zuen, baina, lehenago, telefonotik
|
azaldu
behar izan nion —oinak lehorrean— zer egiten nuen nik, ortzegun buruzuri batean, egunkaritik kanpo. Sorgin alaena!
|
|
|
Neskak esa  ten zion" hartu nire ezpainak, jan nire ezpainak", horrelaxe, panpina batek esaldi txepel bat errepikatuko lukeen moduan, emoziorik gabe, eta mutila, zeina ni baino gazteagoa baitzen eta era berean ederki burusoildua, gogor saiatzen zen maiteñoaren eskakizunak betetzen, jubilatu urrezko txarteldun talde bati zeharka begiratzen zien bitartean; haiek, era berean, zeharka begiratzen zioten mutilari, eta pentsatzen zuten beraiek askoz ere ederkiago beteko zuketela neskatoaren erregua, mutil ezjakin hark baino; ezen, ordurako, mutila beste ezpain batzuk ari baitzen jaten, nahastuta, beste ezpain gozo eta petalo irekien antzeko batzuk. Eta halaxe, bada, Schubert bukatu zen, eta kanpora begiratzeari utzi nion, nire baitara begiratzeko; bakarrik nengoen eta ene buruari zuhurtasun osoz
|
azaldu
behar nion zergatik ahoskatu nuen konplot hitza, zergatik kanporatu nuen izen beldurgarri hura, esku anonimo batek idatzia zirudiena eta, hala ere, hain ankerra eta hurbila egiten zitzaidana. Eseri egin nintzen; hegazkin batek zeru ubela zulatu zuen, eta ikuskizun hark uharte huts baten erdian abandonatuta dagoen naufragoaren modura sentiarazi ninduen, zergatik esaten asmatuko ez banu ere.
|
|
|
Sorbaldatik eskua pasatu, eta ahots eztiz galdetu zion: " Ea, Armando maitea, aipatu duzun ukendu horren zernolakotasuna
|
azaldu
behar bazenigu, zein animalia aukeratuko zenuke?". " Animalia bat?".
|
|
|
Nire barrena gutxi asko argitu den arren eta, lehertuko ez banaiz, hau guztia norbaiti
|
azaldu
behar diot. Inorekin baino gusturago Teresarekin hitz egingo nuke, baina bihar arte itxaron ezin, eta oraintxe Rubenen dendara joango naiz joan beharra daukat.
|
|
|
Egia da" Sentitzen dut" esamoldea erabiliegi dagoela, baina halaxe dago oraindik ere hainbestetan erabiltzen dugun" Maite zaitut" adierazpidea ere, eta hala ere bizi bizirik dago, eta konbentziturik nago esaten den bakoitzean esanahi berria, ñabardura gehiago egokitzen diogula adierazi du ahots sakon bezain pausatuz, denoi epaiketa fartsa bat zela kasik ahanztarazten zigula. Eta begien bistan dago neska hori ezagutu aurretik, eta ondoren, Billek azaldu izan didan maitasuna desberdina dela; baina hanka sartu du eta halaxe onartu du, munduko ohore guztiak jasotzen ari zela, munduko pertsona apalenaren mailara etorriz, gauzarik intimoenak denon aurrean
|
azaldu
beharrez. Oraingoan ere, dotore jokatu du, ausarta izan da eta bere hutsa onartu du, benetakotasunez, barne barnetik gure herriaren alde jarraitu nahi duela erakusteko.
|
|
|
Beraz, ez da hain harrigarria gure artean luzaro, bai teorian eta bai praktikan ere, gizarteari behin eta berriro
|
azaldu
beharra euskara, beste edozein hizkuntza bezala, kulturaren adierazpide egokia izan zitekeela, hau Estatuaren goiko mailetan, bai eta unibertsitateko irakasleen artean ere oso eztabaidagarria izaten baitzen, haren aurkako zapalkuntza justifikatu eta harekin aurrera segitzeko aitzakiatzat.
|
|
|
Herri a, Euska ld unaaldizkariaren ondorengoa, lehenengo euskal astekaria izan zena alegia," Journal basque français hebdomadaire" epigrafearekin Baionan atera zen, 1944ko urriaren 19an. Argitaratzeko baimena eskuratzeko, Pierre Lafittek, hogeita hamar urtetan komunikabide honen zuzendaria izango zenak, nazien aurka erakutsitako merituak
|
azaldu
behar izan zituen. Herriaez zen atera erbesteratuen eraginen ondorio bezala, eta honen helburu nagusia Iparraldeko biztanleria nekazaria izango zen, hain zuzen; horretarako, bertako euskalkiak erabiliko zituen.
|
|
|
Arantxa Urretabizkaiak aitortua du langintza lotsagarri bat balitz moduan idatzi zituela bere lehen poemak, ezkutuan, inori deus esan edo erakutsi gabe," poesia egitea" emeei —edo ez aski arrei— dagokien ahultasuna balitz bezala. Baina, zorionez, gizonen artean gizonezkoago
|
azaldu
behar zuen emakume gazte hark oso bestelako jarreraz idazten zituen poemak, defentsa artifizialik gabe, bere sena libre eta laxo isuriz. Naturaltasun zail hori da Urretabizkaiaren poesiaren balore nagusienetako bat.
|
|
|
Ezkontza debekatuta dago aurreko eta ondorengo senideentzat, lerro zuzenekoak badira horiek. Debeku horren arrazoiak ez dira
|
azaldu
behar, legegile guztiek onartu baitituzte historian zehar. Neba arreben artean ere ezkontza debekatu behar da, ezkontza bera ohitura zuzenen santutegia baita.
|
|
|
Ezkontza, familiaren gobernua, seme alaben egoera, tutoretzak, egoitzaren kontuak, absenteen eskubideak, ondasunen izaera desberdina, aberastasuna eskuratu, gorde eta gehitzeko modu ezberdinak, oinordetzak, kontratuak, horiek dira Kode Zibil baten objekturik beharrenak. Gai garrantzitsuotan gure lege proiektuen oinarri izan diren horiek
|
azaldu
beharrean gaude. Berebat, proiektu horiek onura orokor, ohitura publiko, norbanakoen bozkario eta gauza guztien oraingo egoerarekin izan ditzaketen harremanak agerian utzi beharrekoak dira.
|
|
|
Honela bada, egungo jendea bortxaezinezko zerbaiten aitzinean bailegoen gelditzen da natur legeen aitzinean, antzinako jendeak Jainkoaren eta patuaren aurrean egiten zuen bezala. Eta, izan ere, batzuek eta besteek arrazoia dute, Antzinakoak argiagoak dira, dudarik gabe, muga zehatz bat ezagutzen dutelako; sistema berrian, aldiz, dena argiturik bailitzan
|
azaldu
behar den bitartean (Tractatus Logico Philosophicus 6.371 eta 6.372).
|
|
|
– Badakit Luis Mari Mujikaren barri, ez deustazu ezer
|
azaldu
behar. Idazle fina da.
|
|
2001
|
|
|
Sartagudan guraso asko prest zegoen, baina ez zekiten ikastola bat zer zen. Adin ezberdineko hogeita bi ume ekarri zuten, eta lehenengo elkarrizketan
|
azaldu
behar izan genien bilakaera bat behar zela, bakarrik txikienak hasiko zirela. Eta kooperatiba, izena, materiala, dirua eta langilea, ni, Deikaztelutik hona etorri zen.
|
|
|
5 Zuen ustez, zergatik
|
azaldu
behar izan du berriro (testuarenhasieran dioen bezala)?
|
|
|
– Landuko dugun testuaren helburu nagusia zein den eta zein asmorekinsortzen den (zerbait kontatzeko, iritzia emateko, zerbait deskribatzeko...)
|
azaldu
behar digu. Hori izendatzeko, makroegintza?
|
|
|
Mingarri zitzaigun zerbaitez gure iritzia, gure kontra iritzia, gure iritzi eza, gure iritzi ñabarduraz pikardatua?
|
azaldu
beharretik begiratzeaz gain, bertzelako gai eta kezkezaritzera behartuko baikaitu. Bertzelako bideak urratzera, azken batez, karrikakozirimola bortitz hurbilegiek trabatu gabeak.
|
|
|
Arduratzen hasi nintzen eta medikuari kontsulta egitea erabaki nuen. Baina, nola
|
azaldu
behar nion senarra animalia bihurtzen ari zitzaidala. Jan eta telebista ikusi, besterik ez zuela egiten?
|
|
|
Zer ordea. Zer
|
azaldu
behar zidan. Adarrak jarri arren asko maite ninduela edo horrelako zerbait.
|
|
|
‘Jakin nahi dut Goiori zer pasatu zaion. Psikologoak
|
azaldu
behar du hori, ez? ’
|
|
|
‘Ez dut uste psikologoak eginbehar hori duenik, ulertzen ez duena
|
azaldu
beharrik ez dizu, ’ dio Imanolek, historia klinikoa hartu eta artxiborantz daramala. ‘Zer nahi duzu, ulertzen ez dudana ulertzen dudala itxurak egitea?
|
|
|
Baina aurrera egin beharra zegoen, eta nekea askorik ez erakusten saiatzen ginen espediziokide ajetuok. Ilusioak bere hartan zeudela
|
azaldu
behar genion elkarri, gauzak nola zeuden sobera bagenekien arren.
|
|
|
Beldurrik gabe eta erdi egiak, erdi gezurrak bazter batean utzita mintzatzen hasi behar dugu euskarari buruz ere. Euskararen etorkizunaz ditugun itxaropenak argi eta garbi
|
azaldu
behar dizkiogu elkarri. Badakit, ongi jakin ere, elkarrizketa horretan euskaltzaleok, eta euskaldunok oro har, eraman handiko, zuhur, eta pragmatiko agertu dugula, galtzeko  baitugu irabazteko baino askoz gehiago:
|
|
|
Gure artean bakarrik, eta zenbaiten jokabide zentzugabea dela medio, sortu da bitasuna, batasunaren truk. Horrelakorik nola gerta daitekeen ez nuke nik
|
azaldu
behar, are gutxiago galdera gure dialektikoen ahotik datorrenean, horixe baita, inon aurki badaiteke, dialektika jokoaren adibiderik garbienetakoa. Kondairaren aldetik, ahaztu egiten da hemen, gainera, oharkabez ala ohartuki, zertzelada huts bat:
|
|
|
Nire ustekabeko poza inori
|
azaldu
beharrik ez dut: euskaldun askok, neurri berean ez bada ere, nabaritu baitute bere barrenean.
|
|
|
Kritiko gogorregiak bekatu egiten baldin badu zuzenbidearen kontra, ez gutxiago bigunegiak. Ahoa betean eralgitzen baditugu goresmenak, zer geldituko zaigu egiazki goragarri den idazlan batezko iritzia
|
azaldu
behar dugunerako. Zer esan behar dugu orduan?
|
|
|
Antidemokratikotzat hartuko litzateke 1997ko uztaileko egunak bestela interpretatuko lukeena. Erabatekoa behar zuen hedabideen batasunak eta argi eta garbi
|
azaldu
behar zuen jarduera politikoan legitimitate demokratikoa eduki lezakeen esparru bakarra. Horri deitu zitzaion:
|
|
|
Jakin badakigu, eta aldez aurretik
|
azaldu
behar gainera, askok aurpegiratuko digutela euskarak eta gaztelaniak ez dutela zerikusirik, gizarte egoerari dagokionez behinik behin. Hala da.
|
|
|
Orduan, ezagutzen al duzu norbait Aglaofonteren seme den Polignotok8 zer nolako gauzak margotzen dituen ongi eta zein ez adierazteko gai dena, baina ez beste margolariei dagokiena? Eta norbaitek beste margolarien lanen azalpen bat egiten duenean bera loak daramala dago, zalantzak ditu eta ez daki zer berri gehitu, baina beste margolari bati buruz, Polignotori edo zuk nahi duzun beste bati buruz, bere iritzia
|
azaldu
behar duenean, orduan esnatu eta aditu egiten du, esateko asko duelarik. Ezagutzen al duzu?
|
|
|
Azalpen metafisiko honen bidez Kantek frogatutzat ematen du espazioa begiespenaren apriorizko forma dela. Ondoren azalpen transzendentala dator, hau da, espazioa Geometrian apriorizko esakune sintetikoak egiteko baldintza nahikoa eta halabeharrezkoa dela
|
azaldu
behar da.
|
|
|
Dakigunez, alua hitza Nicolas Landucchik edo Landuciok jaso zuen lehen aldiz hiztegi batera, 1562 urtean egin zuen hiztegi deitoratu hartan preseski. Ez dizuet
|
azaldu
behar, nik neuk baino hobeki dakizuelako, zer erdeinu historiko jaso duen hiztegi horrek, menderik mende nola baztertu eta gutxietsi den, ez eta zein izan ziren gutxiespen horren arrazoiak: egilea toskanoa izatea, hau da, italiar arrotza, eta, ustez, gaztelaniatik eta erdaretatik hitz asko jasotzea.
|
|
|
Batzuek gaizki ulertu zuten, antza, eta hortik oihuak; azalpen bat beharrezkoa zen. Eta hala, kanon hura ez zela ipurditik sartu behar (nork bere borondatez izan ezik)
|
azaldu
behar izan zitzaien oihulariei.
|
|
2002
|
|
|
Urrun ikusten den zerbait, ez bagara gauza, denok bat, indarkeriari frente egiteko. Ez badugu
|
azaltzen
behar den pragmatismo minimoa, Euskal Herrirantz eramanen gaituzten pausoen gaian, oinarrizko akordiorik lortzeko.
|
|
|
Halako salaketa larria garbi
|
azaldu
beharra zegoen, noski. Eta Lapatx horretarako prest zegoen:
|
|
|
Euskal Herriko makina tresnaren sektoreko arduradunen ustez, nazioarteko feria horretan
|
azaldu
behar dute Amerikako Estatu Batuetako eta gainerako merkatuak berriro onera datozen seinaleak, zein, bestalde, behar beharrezko baitituzte, neurri handi batean munduko herrialdeetara produktuak esportatzetik bizi direnez gero. Alde horretatik, nahiz eta iazkoan salmentak barruko merkatuan jaitsi gehien, egia da, halaber, kanpoko hiru MAKINA TRESNAK
|
|
|
Z. ARGIA, ordea, ez zen bakarrik Goierrin saltzen, beraz argi eta garbi
|
azaldu
behar zen arazoa ez zela hara mugatzen. Gauzak horrela, beste adibide bat eskaintzen zuen editorialak:
|
|
|
Orain arte txostenak oso teknikoak izan dira, epaileek ez omen dute berauek aise ulertzen. Egoera oso larria da, baina eritasuna modu argian
|
azaldu
behar dela esan zidan ere Iruñeko epaileak. Bera medikua ez izaki hitz egokiak behar dituela 92 artikulua aplikatzeko».
|
|
|
Pertsona soilen gurariak, gardiak, grinak, pozak eta minak, ezkutuetako egitadak eta dardarak agertu ezinak izatea, ez dau ontzat emon. Eta ausaz, dantzarako ta kanturako poesia asmatu eban arren, horrezaz ganera, arimako ta gorputzeko jitak, bultzadak eta preminak
|
azaldu
beharrez, gizonak ipuina, istorioa, kontakizuna, aselea gauzatu zituan. Eta azken mende honeetan nobelea, guk elebarria deritxagun indartu dau eta ugaltzen dau.
|
|
|
Gerra baino lehenago, Euskal Unibertsitatearen aldeko gehienen ustez, erakunde horren lanen artean euskarak eta euskalkulturaren azterketak eta babesak lehen mailako tokia izan behar zuten. Lehenmailako irakaskuntza euskaraz
|
azaldu
behar zelakoan ere bazeuden. Baina gutxiizan ziren unibertsitateko lan hizkuntzetako bat euskara bera izan zitekeelapentsatu edo defenditu zutenak.
|
|
|
Zure eginkizuna da ahozko komunikazio zientifiko batprestatzea zure amerikar kideentzat. Zure komunikazioak 45 minutuko iraupenaizango du eta zure ikerketa gaia eta zehaztasunen bat
|
azaldu
behar duzu. Zureahozko ingelesa ez da oso ona, baina ongi ezagutzen duzu hiztegi teknikoa etanahiko ahaztuta dituzu ingeles gramatikaren arauak.
|
|
|
– Ikasleei hasiera hasieratik
|
azaldu
behar zaie ikastaroaren planteamendua, eta konpromiso batzuk beraiekin negoziatu behar dira.
|
|
|
beren estatutuetan aniztasun erlijioso, politiko, soziala eta kulturala bermatzeaz gain, giza talde guztien parte hartzeko eskubidea jaso behar dute. Era berean, informazioak zuzentzeko eskubidea espresuki
|
azaldu
behar dute, gizabanakoen eskubideen berme moduan. Horrez gain, umeak eta gazteak babestu beharra agertzen da estatutuetan, eta baita sistema parlamentarioaren oinarrian dauden eskubide demokratikoak ere.
|
|
|
Esamesak eta zurrumurruak ez dira albiste moduan argitaratu behar; are gutxiago, gezurrezko oinarri argia duten informazioak edo dudazko iturritik datozenak. Duda horiek guztiak argiro
|
azaldu
behar zaizkio kontsumitzaileari.
|
|
|
Nork
|
azaldu
behar lez harribitxizko soingainekoz doan Marte, Troiar hautsez beltza den Menion ta Tidis, jainkoen mailakoa dugu ta, Palas-en antzez?
|
|
|
EDBL ezaugarria/ balioa bikoteka antolatua dago, azpilexikoak ondo ulertzeko ezinbestekoa baita. Kategoriaren eremuak beti
|
azaldu
behar du, baina honen barruan tasun desberdinak daude, ondoren adierazten den moduan:
|
|
|
Aldatutako elikagaien gaian gauzak gardentasun osoz
|
azaldu
behar direla uste dute.
|
|
|
Pisuaren hobekuntza eboluzio indize onuragarria da, nahiz eta zu urduritu egiten den oso azkarra dela ikusten baduzu, bereziki tratamenduaren hasiera. Horregatik,
|
azaldu
behar da hasierako igoera hori berrhidratazioaren ondorio dela, eta ez koipe pilaketaren ondorio, pertsona larritu ez dadin. Elikaduran aldaketak egiteko orduan, oso zuhur jokatu behar da, eta “negoziatu eta hitzartu” egin behar da kaltetutako pertsonarekin, haren asmoa ez dela “gizentzea” uler dezan; bestela, saiatu behar da bere beharretara egokitutako pisua lortzen, epe laburrean helburuak jarriz.
|
|
|
Gabonetako oparirako jostailu hezigarriak aukeratzea ere ez da aski; edozein produktu aukeratu daiteke, gurasoek opariaren erabilera egokia adierazten badute. “Zertarako balio duten eta nola funtzionatzen duten
|
azaldu
behar zaie, lagunekin beti jolastea sustatzeaz gain”, zehaztu du Fuentesek. Opariak aukeratzean gurasoen irizpideek eragina izan behar dute.
|
|
|
erabilitako paperaren gramajea (meheegia bada, asko gardendu daiteke eta irakurtzeko zailagoa izan daiteke), letraren gorputza (gero eta pertsona zaharragoak daude Espainian) edo Braille hizkuntzaren erabilera sustatzea. Azpimarratu du, halaber, inoiz alde batera utzi ezin diren ohar eta neurri bereziak hartu behar direla (“haurren eskueratik kanpo egon”, adibidez), kontserbazioari buruzko arau oso zehatzak eman behar direla eta “kontsumitzailearentzat ulergarria den hizkeran” termino zientifikoak edo espezializatuak
|
azaldu
behar direla. Eta hori guztia, nahitaez eremu mugatua gainditu gabe.
|
|
|
–Ez daukazu
|
azaldu
beharrik. Lasai.
|
|
|
Eta dezente dagoela esateko. Eta derrigorrean
|
azaldu
behar dugula.
|
|
|
Nire anaia txikia da! –Imanoli begiratu zion– Eta gauza asko
|
azaldu
behar dizkit.
|
|
|
Hizkuntz eskubideen gaia ere
|
azaldu
behar da, modulaburrez izan arren. Zoritxarrez, euskararen lurralde guztietan hizkuntz eskubideak urratzen ari dira eta egoera horri buelta emateko beharra gero eta handiagoa da, eta ez Nafarroan bakarrik, sarri askotan uste izaten dugunez, baizik eta Euskal Herri osoan.
|
|
|
Hau da, gaztea da gehienbat eta jarrera positiboa du oro har, baina oso lan baldintza eskasetan aritzen da, hainbat eta hainbat zailtasun aurkitzen baititu: dela jakintza alor gehienetako euskarazko tradizio falta, dela irakasgai desberdinak aldi berean
|
azaldu
beharra, zein eskolen prestaketan ordu asko eman beharra, edo tesia egiteko (eta, beraz, norberaren promoziorako) denbora eskasia, eta beste.
|
|
|
Pistolarik ez zuen ikusi baina. Hurrengo laudorioak aitarentzat izan ziren, eta ondoren Mentxuri buruz egia batzuk
|
azaldu
behar zizkiola esan zion.
|
|
|
– Artega ikusten zaitut, Mentxu. Ez baduzu gura, ez didazu besterik
|
azaldu
behar, baina zure arazoak nireak legez sentitzen ditut.
|
|
|
Megafoniatik jakinarazi zuten atzeneko borroka hura bost asaltotara izango zela. Joseluk izkinara begiratu zuen azken orduko aldaketa haren arrazoia norbaitek
|
azaldu
behar ote liokeen pentsatuta. Zarandonaren ilerik gabeko larruazalak distira egiten zuen gantz labaingarriaren ondorioz.
|
|
|
:: . 2 eta 3ren adierazteko bideen eta usaiako bidearen haurrek 8 orrialdeko bi itxuretatik bat hautatu baliokidetasuna
|
azaldu
behar da: garrantzitsuena, ttitten kopurua da.
|
|
2003
|
|
|
Bestetan, testua erdi borobildua duzu buruan, eta gero, marrazkia horrekin lotzen duzu. Dena dela, ez duzu notario lana egin behar, aitzitik, osagarri bezala
|
azaldu
behar duzu zure tiran, zubi lana egin behar duzu.
|
|
|
K. GARCIA. Gai horren inguruan
|
azaldu
behar da zer zen kirola orain dela urte batzuk eta nola aldatu den. Gaur egun, jende asko sartu da kirolera beste helburu batzuekin.
|
|
|
Gure ezaugarri pertsonal ilunenak non, noren aurrean, nola eta horietako zein
|
azaldu
behar ditugun neurtu egin behar dugu.
|
|
|
Beldurrik gabe
|
azaldu
behar dugu banku edo aurrezki kutxaren aurrera.
|
|
|
Azken bi horiek talde teknikoen txostenetan jasoko dira, eta, hala denean, adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoen txostenetan, halakoak eman behar direla lege honen 27 artikuluan xedatutakoaren arabera. Epaileak zioak jaso behar ditu epaian, eta xehetasunez
|
azaldu
behar du zergatik aplikatzen duen neurri zehatz bat; adierazi behar du, halaber, zenbat iraungo duen neurri horrek, adingabearen interesa balioetsi ahal izateko.
|
|
|
...ezake ezarritako neurria, horren iraupena labur dezake edo beste batekin ordez dezake; horretarako, aldez aurretik entzun egin behar die Fiskaltzari eta adingabearen letraduari, eta txostena eskatu behar dio talde teknikoari, eta, hala denean, adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoari, eta, gainera, aldarazpena adingabearentzat onuragarria izan behar da, eta adingabe horri behar beste
|
azaldu
behar zaio haren jokabideak merezi duen gaitzespena.
|
|
|
laguntza erlijiosoa (hiletetan...); babes eta kontrol profesionala, adibidez, Iruñeko 1618ko azaroaren 3ko ordenantzek (Gorrotxategi, 1987: 89), dioskue ordenantzak dendako atean
|
azaldu
behar zituztela, egurretan jarririk, denek jakin eta ikus zitzaten?; eta hirugarrena kideei laguntza soziala ematea (alargunek dendarekin jarraitu ahal zuten, semeetakoren bat edo beste norbait kargu egin arte).
|
|
|
Edo bestela liburua jakin minez irakurriko duzun horietako bat.Edozelan ere, etxeko zauzkat irakurle. Ez dizut
|
azaldu
behar UEU zer den edo zerizan den, hori gutxi gorabehera badakizu jakin, edo, bestela, aurreragoko orrialdeetan ikusiko duzu.
|
|
|
Edozelan ere, etxeko zauzkat irakurle. Ez dizut
|
azaldu
behar UEU zer den edo zer izan den, hori gutxi gorabehera badakizu jakin, edo, bestela, aurreragoko orrialdeetan ikusiko duzu.
|
|
|
Gerra aurrean, Euskal Unibertsitatearen aldeko gehienen ustez, unibertsitatearen zereginen artean, lehenengo mailako tokia izan behar zuten euskarak eta euskal kulturaren azterketak eta babesak. Lehenengo mailako irakaskuntza euskaraz
|
azaldu
behar zelakoan ere bazeuden. Baina, gutxik defendatu zuten unibertsitateko lan hizkuntzetako bat euskara bera izan zitekeela.
|
|
|
|
Azaldu
behar izan nion ez nuela ezer kopiatu behar, ikusi baino ez nuela egin nahi. Hizketan hasi zen Luvino orduan, borborka, eta susmo bat izan nuen.
|
|
|
Kontua da Mercedes eta Martinaren etxetik irten eta bigarren etxean sartu zenean," Ministeriokoa naiz" esan eta andre birrindu batek ezetz erantzun ziola, berak ez zekiela ezer Museoaz eta koadroaz, semeari itxaron ziola, baina ordu bietan heltzen zela Museotik semea, edo apur bat beranduago, eta goizegi zela oraindik, aterako ziola bitartean gazta apur bat eta pernila, eta edatekoa ere bai, nahi bazuen eta sabel gaiztokoa ez bazen. Matiasek
|
azaldu
behar izan zion grabazioa egitera etorri zela bera, ez Museo kontuetara edo koadro kontuetara. Orduan gogoratu zuen emakume birrinduak Ministeriotik deitu ziotela, hilabete lehenago edo, astebete lehenago edo.
|
|
|
Baina ondo gogoratzen zuen Nemiak nola deitu zioten Ministeriotik eta nola esan zioten funtzionario bat agertuko zitzaiola etxera, galdetegia egitera. Matiasek
|
azaldu
behar izan zion ez zela galdetegia, ez ziola ezer galdetuko, eta abar. Baina azaldu zion guztia bazekien Nemiak; guztia azaldu zion Ministeriokoak telefonoz.
|
|
|
Aldean esertzen zait, eskua jartzen dit kopetan, amak alaba txikiari egingo liokeen moduan egiten dit hitz. Hura azaltzea dut lasaigarririk onena, eta ageri ez denean haren galde egiten dut beti. Noiz du txanda Olatzek, noiz
|
azaldu
behar du Olatzek.
|
|
|
Ni ez naiz derrigorrezkoa. Zu zara nahi eta nahi ez
|
azaldu
behar duzuna. Ainhoa eta Joseba izango dira, eta agertu zaitez, mesedez.
|
|
|
Beraz, ikastolako feria ostiralean egin behar. Ez al duzu ikastolara
|
azaldu
behar talo batzuk jatera, neska. Poz handia hartuko nuke azalduko bazina.
|
|
|
Euskaraz ikasteko helburu bakarraz haurrak ikastolan jarri dituzten gurasoak hein bateko beldurrean bizi dira. Gazteei argiki
|
azaldu
behar liteke ez dutela derrigorrez bortizkeria justifikatzen duten ideologoen ildoetan sartzerik, hautua dutela, libre direla, eta, ilegaltasun politikoaren bidea hartzen baldin badute, ondorioak berengain dauzkatela, manifestaldi batetarik landa poliziak atxilotzen baldin baditu adibidez. Ikastolak kontzientziatze lan hori ez baldin badu egiten, etxean berean obra daiteke.
|
|
|
Aitortzeko orduan, bekatu modua (pentsamendua, hitza, Â ekintza) eta zirkunstantziak (norekin, non, noiz, zenbat aldiz, nola, zein pentsamendurekin, haurdun ez geratzeko neurriak hartuz edo ez, etab.) xehetasun osoz
|
azaldu
behar dira. Ikus dezagun seigarren aginduari buruzko kontzientzia azterketa errazteko eskaintzen den zerrenda labur tipiko bat, Añibarroren Escu liburuatik hartua:
|
|
|
Hezkuntza mundurako ez da ordea, osorik eta erabat, zuzena. Eskola munduan zer gertatu den jakin nahi duenari, izan ere, zera
|
azaldu
behar zaio lehen lehenik: pauso handia egin dela zinez, mende laurden honetan, Euskal Autonomia Erkidegoko irakasle jendea alfabetatzen eta euskalduntzen.
|
|
|
Zintzotasunarekin batera, onustearen eskakizun guztiak bete behar dira, norbera zein betebehar motaren menpe egon eta mota horren arabera. Esate baterako, saltzaileak argiro argiro
|
azaldu
behar ditu saltzen duen gauza horren kalitateak, gauza zaindu behar du eman arte, eta, behin eman eta gero ere, bermatu egin behar du.
|
|
|
Alabaina, horrek berarekin dakar adiskidetasunaz hitz egin beharra. Era berean ere, adiskidetasunaren izaera eta betebeharren izaera desberdinak direnez gero, bata eta bestea bereizita
|
azaldu
behar izan dira. Hori guztia dela eta, adiskidetasuna hurrengo kapituluaren jorragaia izango da.
|
|
|
7 Adiskidetasunaren gaineko hausnarketa labur eta orokor horiek ageri agerian jartzen dute zein diren adiskidetasun horren izaera eta ondorioak. Baina hori ez denez lege zibilen gaia, ez dira xehetasunez
|
azaldu
behar adiskideen arteko eginbeharrei buruzko erregela bereziak. Nahikoa da aztertzea adiskidetasunak zer nolako loturak dituen gizartearen ordenarekin.
|
|
|
8 Gizartearen planarekin bukatzeko, oinordetzei buruzko ideia bat eman behar da, oinordetzak gizartearen iraupena ziurtatzen duelako. Orobat
|
azaldu
behar dira gizartearen ordena nahaspilatzen duten gaitzak. Ondoren ikusiko da Jainkoak nola iraunarazten duen gizartea egungo egoeran.
|
|
|
Haatik, oinordetzak bitartekoak besterik ez dira, ondasunak, eskubideak, zamak eta betebeharrak hildakoengandik euren oinordekoengana eskualdatzeko. Hori dela eta, oinordetzen barruan, zabalera handiko gai anitz
|
azaldu
behar dira, eta gai horiek lege zibilei buruzko liburuaren bi zatietatik bat osatuko dute.
|
|
|
Gizartearen oinarriak kolokan jartzen ditu, eta, are gehiago, gizartea bera suntsitu duela ematen du. Hori aintzakotzat hartuta,
|
azaldu
behar da Jainkoak zer nolako baliabideak erabiltzen dituen gizarteari eusteko, eta, bide batez, pozoiak eragin dituen gaitzei aurre egiteko.
|
|
|
Ez da hemen erlijio gaietan azalpen sakonagorik eman behar; premiazkoa du munduko politikari dagozkionetan iragaitea, horrela liburu honetan
|
azaldu
beharrekoak bilatzeko.
|
|
|
Horietan jarraitu beharreko ordena ezagutzeko, oinordetzarako bi modu badirela
|
azaldu
behar da, bai legearen deiaz, hildakoen ondasunak beste gizabanako batzuen eskuetan jartzen dituena, bai testamentugilearen borondateaz, halakoak izateko gai direnak oinordeko izendatzen dituena. Legearen deiak legitimo egiten du oinordetza; testamentugilearen borondateak, testamentuzko.
|
|
|
Onartutzat jo zitezkeen usteen multzoa oso txikia zenez, elektrizitatearen esperimentatzaile bakoitza bere esparrua oinarrietatik abiatuz eraikitzen hastera behartuta zegoen. Horrela aritzean, euskarrizko behaketa eta saiaketen hautaketa erlatiboki librea zen, ezen elektrizitatearen ikertzaile guztiek erabili eta
|
azaldu
behar zuten metodo estandar eta fenomenoen multzoa oso urria baitzen. Horren ondorioz, mendearen lehen erdian zehar elektrizitatearen alorreko ikerketek behin eta berriro oinarri beraren inguruan biratzen zuten.
|
|
|
Estepan lotsagorritu egin zen. Ziriaren esangura neuk
|
azaldu
behar izan nion kazetariari. Monksek barre behartua egin zuen.
|
|
|
–Kasua ezagutzen duzulakoan nago –esan nion bisitariari, hark agian halako ipuin zaharrik entzun nahi izango ez zuelakoan; begi keinu bat egin zidan, baietz. Hala ere
|
azaldu
beharra izan nuen.
|
|
|
|
Azaldu
beharrekoak labur azaldu nizkion. Ez nintzen Mallonaz fio.
|