2013
|
|
Quebeceko urteak asko aldatu zidan bizimodua; kirol
|
asko
egin nuen, bizimodu ordenatua nuen& Ez dakit noiz, baina ihesalditxoren bat egin nahi nuke. Musikari ere heldu nahi nioke; orain ere, etxera haserre heltzen naizenean, pianoaren aurrean jartzen naiz.
|
|
Unitatearen izenburua ez da alferrik izango" sentimenduen inbentarioa"! Osagaian zehar, hitz
|
asko
agertu dira, eta gehiago agertuko dira, guztiak sentimenduekin erlazionatuak; bada, hitz horiek identifikatu egin dituzu.
|
|
Esan al dizute inoiz zure aurpegia poema bat dela? Aurpegiak eta gorputzak une oro bizi dugunari buruzko informazio
|
asko
ematen digulako izango al da. Mimoak aurpegiaz eta gorputzaz soilik baliatzen dira sentimenduak adierazteko.
|
|
Hitzek, hiztegian duten esanahiaz gainera, beste gauza
|
asko
iradoki ditzakete.
|
|
1 Kultura eta bizimodu
|
asko
arrotzak izan ohi dira kanpotarrentzat. Baina, maiz, arrotzak izateaz gain, arrazoirik gabeak edo zentzugabeak ere iruditzen zaizkio inori besteren kultura eta bizimoduak.
|
|
2 Kultura eta bizimodu
|
asko
arrotzak izan daitezke kanpotarrentzat. Indiako postal ezagunak dira kalean hara eta hona dabiltzan behien argazkiak.
|
|
Sua zen ospakizun haren erdigunea, baina urak ere leku berezia zeukan. Ospakizun haien inguruan ohitura eta erritu
|
asko
daude oraindik ere euskal kulturan.
|
|
Euri
|
asko
egiten du.
|
|
Egia da leku ederra dela, kostaldean dago eta leku laua da. Klima ere ona du; nahiz eta euri
|
asko
egin, ez du bero larregirik egiten, ezta hotz handirik ere.
|
|
Zure eskualdeko Hamabost Telebistak reality show delako programa bat egin nahi du; Abenturak eta kalenturak deituko omen diote. Baina zalantza
|
asko
daukate programa grabatzeko lekuaren inguruan. Hori erabakitzeko, oso garrantzitsua da lurraldeen kokapena eta ezaugarriak ezagutzea; izan ere, urruti badago, bidaia garesti aterako zaie; orduetan alde handia badago, zaila suerta daiteke zuzeneko programak egitea; eguraldiak ere grabaketak zaildu ditzake eta, nola ez, erliebeak nahiz biomak ekintzak baldintzatuko ditu.
|
|
Ezaugarri bereziak: intsektu
|
asko
dago; beraz, babesteko zerbait behar da.
|
|
1 Klima ozeanikoa, Atlantiko aldeko kostaldean: tenperatura epelak, euri
|
asko
, giro hezea.
|
|
Iragana ikertzeko metodo zientifikoa aplikatzen duelako da Zientzia. Dena den, gertaerei buruzko azalpenak baldintzatuta daude, erabiltzen diren informazio iturrien/ hizkuntzaren arabera, eta aldatzen joaten dira; horregatik esaten da historia subjektiboa dela, bakoitzaren interpretazioa delako, eta ikuspegi
|
asko
/ bakarra izan ditzakeela. Beraz, historia aldakorra eta subjektiboa denez, historialariek gertaeren interpretazio pertsonalak egiten dituzte.
|
|
Hondakinen artean lan handia eginda, sei mila aztarna inguru salbatzea lortu zuten. Haien artean, gure artetik duela urte
|
asko
desagertutako animalien hezurrak; besteak beste: hipopotamoa, errinozeroa, lehoinabarra, haitzuloetako hartza, baita lepokoa eta bestelako apaingarriak ere.
|
|
100Arrigorriagan (Bizkaia) dago; mendi guztiz estrategikoa da.Etsaiengandik babesteko harresiz inguratuta zegoen.Burdin Aroko Malmasingo kastroaK.o. 100Getarian (Lapurdi) arrantzatik bizi zen industria
|
asko
zegoen.Erromara bidaltzeko garuma egiten zutenGaruma (arrain saltsa) eramateko anforaK.a. 74Iruñea (Pamplona, gaztelaniaz) Ponpeio erromatar jeneralak sortu zuen.Pompeius (Ponpeio) BagaudakBrontzezko fibula (La Hoya) K.o.
|
|
2 Zenbakien historiaren inguruko datu
|
asko
ikusi dituzu bideoan. Zenbakien eta sinboloen historiari buruz gehiago jakiteko, irakur ezazu Sinboloen historia laburra Ekigunean.
|
|
Parte hartze eskasaren eragile nagusia negu neguko eguraldia izan zela pentsa liteke tenperatura maximoak ez baitzituen C gainditu. Ondorioz, errepide eta kaleetan arazo ugari izan ziren eta bazkide
|
asko
Gasteizko kale nagusiko 14an kokatutako egoitzara hurbildu ezinik geratu ziren.
|
|
Zatiki hori zatiki sinplifikaezina da. Zatiki bera adierazteko baliokide
|
asko
daudenez, oro har, zatiki sinplifikaezinak erabiltzen dira.
|
|
nitatearen lehenengo atalean zenbakiak eta haien funtzioak aztertu dituzu. Jakin badakizu, zenbakiek erabilera
|
asko
dituztela, besteak beste, magnitudeak neurtzeko erabiltzen ditugu eguneroko bizitzan. Horrez gain, zenbakiekin hainbat eta hainbat eragiketa egin behar izaten ditugu bizitzako eremu askotan sortzen diren galderei erantzuteko.
|
|
Zenbaki batek multiplo
|
asko
ditu eta guztiek zenbaki horren multiploen multzoa osatzen dute.
|
|
Zenbakiek sekretu
|
asko
gordetzen dituzte. Jarduera honetan sekretu horietako batzuk ezagutzeko aukera izango duzu.
|
|
Problemak egoki ebazteko gauza
|
asko
izan behar dira kontuan: eskakizuna, datuak, hasierako adierazpena, eragiketak, emaitzaren baliagarritasuna& Hori guztia errazago egiteko aurreko jardueretan problemak ebazteko urratsak zein diren aztertu duzu.
|
|
Ikerketa diseinatzeari ekin behar diozu, hori lan nekeza da; izan ere, ikerketaren alderdi
|
asko
biltzen dira bertan.
|
|
Barra diagrama, histograma eta sektore diagrama
|
asko
erabiltzen dira; hala ere, badaude oso baliagarriak diren beste zenbait grafiko. Horiek, batik bat, gizarte zientzietan ikusiko dituzu.
|
|
Maiztasun taulak egitea lan nekeza da, izan ere, eragiketa
|
asko
egitea eskatzen du. Kalkulu orriak baliatuz, ordea, datuen egituraketa askoz ere errazagoa bilakatzen da.
|
|
bati aurre egiteko. Horrelako egoera
|
asko
dago, eta erronka berriak nonahi topa ditzakezu. Ea orain proposatzen dizuguna gustukoa duzun!
|
|
gono: angelu); beraz, angelu
|
asko
esan nahi du.
|
|
2 Hona hemen jatorri txinatarreko tangram jokoa. Antzinako joko hori zazpi piezaz dago osatuta, eta irudi
|
asko
lor daitezke pieza horiek konbinatuz. Tangrama eskuartean duzula
|
|
Izendatzaile duten zatikien arteko batuketa edo kenketa egiteko, lehenik, izendatzaile bereko zatiki lortu behar dira. Hori egiteko modu
|
asko
daude; azkarrena, izendatzailetzat hasierako zatikien izendatzaileen hartzea da. Ondoren izendatzaile bereko zatikien batuketa edo kenketa egiteko prozedura aplikatu behar da, eta, amaitzeko, emaitza sinplifikaezin batez adierazi behar da.
|
|
3 Egin beharreko ikerketa eta beste lan
|
asko
taldean egin dituzuenez, komeni zaizue erabakitzea nola osatuko eta antolatuko dituzuen taldeak.
|
|
1 Planeta
|
asko
daude, pentsatzen genuena baino gehiago.
|
|
1 Astronomian lehen urratsak emateko eta zeruaren behaketak egiten hasteko, ez da gauza
|
asko
egin behar: kontsultatu izarrak eta konstelazioak identifikatzen lagunduko dizuen planisferio izeneko mapa, erabili begiak (prismatikoak ere lagungarriak izango zaizkizu), eta izan inon salgai ez dagoen pazientzia apur bat!
|
|
Zerua aztertzeko ez duzu izugarrizko tresneria behar, prismatiko batzuk erabiliz unibertsoko elementu
|
asko
ikus baititzakezu. Gauetan ortzia (zerua) aztertzea gauza interesgarria da, eta zaletasun bilaka daiteke.
|
|
Gauetan ortzia (zerua) aztertzea gauza interesgarria da, eta zaletasun bilaka daiteke. Zeruari behatzen diogunean, izarrak eta konstelazioak ikusten ditugu, eta horiek identifikatzen laguntzeko mapa mota
|
asko
dago. Mapa horietatik planisferio izenekoa da erabiltzen errazena.
|
|
Unitate honetan gauza
|
asko
ikastera zoaz unibertso misteriotsuari buruz. Seguru asko, dagoeneko, galdera bat baino gehiago izango duzu mihiaren puntan, baina egin behar duzun bidaia galaktikoan sartu aurretik, eta galderak egiten (formulatzen) hasi aurretik, zerbait egitea komeni zaizu:
|
|
Gerta al liteke jadanik orain dela urte
|
asko
desagertutako izar bat guk oraindik zeruan ikustea. Zergatik?
|
|
Kareharria itsaso tropikal baten azpian eratu zen aspaldi, duela milioika urte, eta kareharri haren higadurak sortutako paisaia ikusgarriak ditugu Geoparkearen inguruetan. Milioika urtetan, urak zulo
|
asko
egin ditu harkaitzetan, leize eta harpeak sortuz. Leize eta zulo horiek gure arbasoentzako aterpe izan ziren duela milioika urte, klima zeharo hoztu zenean.
|
|
3 Hasieran proposatutako eginkizuna bezalatsu beste lan
|
asko
ere taldean egin dituzuenez, komeni zaizue erabakitzea nola osatuko eta antolatuko dituzuen taldeak.
|
|
ura da osagai nagusia, beste batzuetan ez. Gainera, zientzialariek kontatzen digutenez, guk zapaltzen dugun zoruaren azpian fenomeno
|
asko
gertatzen dira, Lurraren egiturarekin lotura zuzena dutenak: sumendiak, kontinenteen desplazamenduak, lurrikarak, eremu magnetikoak& Fenomeno horiek Lurraren barneko indarren ondorioz gertatzen dira.
|
|
Arrokak mineral batez edo gehiagoz osatuak daude, hainbat ezaugarri dituztelarik (ehundura, osaera&). Arroka
|
asko
dago gure inguruan eta horietako batzuk aski ezagunak dira: kareharria, marmola, arbela, granitoa
|
|
Horrez gain, badira munduan zehar ibili ohi diren bidaiariak, munduko paisaia mota
|
asko
ezagutzen dituztenak eta euren abenturen berri emateko prest daudenak. Bidaiari horiek, zenbaitetan, blogetan jartzen dituzte ateratako argazkiak, edota hitzaldiak ematen dituzte ezagutu dituzten paisaia zoragarri horiek ikusle eta entzuleekin partekatzeko.
|
|
Geologiari eta Lurraren dinamikari buruzko gauza
|
asko
ikastera zoaz, eta, gaiarekin hasi aurretik, galdera bat baino gehiago izango dituzu, dagoeneko, mihiaren puntan. Gainera, gogoa izango duzu gaiaren inguruan zure jakin mina pizten duen hainbat galdera argitzen saiatzeko.
|
|
Ezagutu nahi dituzu zenbait sumendi? Irakasleak eskainiko dizkizu zenbait adibide, eta sumendi mota
|
asko
ezagutzeko aukera izango duzu hark adierazitako webguneetara sartuta.
|
|
Ikusi dugu paisaia harrigarri
|
asko
fenomeno bolkanikoen ondorioz sortzen direla Aiako Harria eta Kapadoziako paisaia adibide baina
|
|
Zelulanitzak. Zelula
|
asko
dituzten bizidunak. Bizidun zelulanitzetan, zelulak elkartu egiten dira, eta eginkizun jakin baterako moldatu:
|
|
Organismoa eta espeziea ez dira, beraz, gauza bera. Zelai batean onddo
|
asko
egon daitezke (organismo asko), baina onddo espezie gutxi; hau da, espezie gutxiko perretxiko asko dago zelaian.
|
|
Organismoa eta espeziea ez dira, beraz, gauza bera. Zelai batean onddo asko egon daitezke (organismo
|
asko
), baina onddo espezie gutxi; hau da, espezie gutxiko perretxiko asko dago zelaian.
|
|
Organismoa eta espeziea ez dira, beraz, gauza bera. Zelai batean onddo asko egon daitezke (organismo asko), baina onddo espezie gutxi; hau da, espezie gutxiko perretxiko
|
asko
dago zelaian.
|
|
Uretako organismo
|
asko
ere bereziak dira, hainbat eta hainbat ez baitira ez animalien ezta landareen taldean sailkatzeko egokiak. Esate
|
|
baterako, lehen landareen erreinuan sailkatzen ziren algak eta likenak, baina gaur zientzialariek alga
|
asko
protistoen erreinuan (Protista) kokatzen dituzte eta likenak onddo erreinuaren barruan.
|
|
Protistoek zelula nukleodunak dituzte (zelula eukariotikoak). Protisto
|
asko
izaki zelulabakarrak dira; badira, hala ere, zelulak ehunetan antolatzen dituzten protistoak ere. Elikatzeko erarengatik, badira landareen antzeko protistoak, eta baita animalien ezaugarriak dituztenak ere.
|
|
Gure gizartean mahai inguruan egiten ditugu ospakizun
|
asko
eta, bapo gaudenean, gauza bera esaten dugu beti: " Inon ez da jaten hemen bezala".
|
|
Alkohol
|
asko
kontsumitzen da. Bizifuntzio guztientzat da kaltegarria.
|
|
Gazte
|
asko
bildu ohi da batera eta zarata handia sortzen dute inguruko bizilagunen kalterako.
|
|
Dagoeneko gauza
|
asko
ikasi dituzu gorputzari eta gizakion bizi funtzioei buruz, eta iritsi da unitatearen hasieran jarritako erronkari berriro heltzeko unea. Nolakoak dira gure ingurumen hurbilean pertsonen bizi ohiturak?
|
|
nitatearen amaieratik hurbil zabiltza, eta aurrez egindako lanak direla bitarteko, ikerketa zientifikoen urratsak ezagutzen dituzu dagoeneko. Gainera, gauza
|
asko
ikasi dituzu: bizidunak zer diren, haien dibertsitatea, pertsonon jarduerek bizidunengan dituzten eraginak, gure bizi ohiturek guregan
|
|
Landaredia. Landare mota
|
asko
ageri dira, era nahasian. Errekako eta erreka ertzeko landaredia nahiko gaizki kontserbatua dago.
|
|
Urdaibaiko goi padurak aldaketa
|
asko
izan ditu XVI. mendetik gaur egunera arte. Gizakiaren jardunak zenbait kalte sortu ditu zonako ingurumen aberatsean, eta kalte
|
|
Baina ez da bakarra. Beste espezie
|
asko
ere egoera berdintsuan daude, Euskal Herrian, esate baterako, ugatza, eguzki arranoa, zuhaitz igela, Pirinioetako hartza, bisoi europarra, ibai kabuxa, apoarmatu istilzalea... Gogoratu:
|
|
Egia esan, Euskal Herrian, gaur egun, ez da pozoitzen jende
|
asko
hiltzaile berdea janda, eta are arraroagoa da perretxiko horiek jan ondoren intoxikaturik hiltzea. Garai batean, perretxiko hilgarriak jaten zituztenetatik hamarretik zortzi hil egiten zen(% 80).
|
|
Unitatearen izenburua Bizidun ugari, naturaren opari da. Hau da, planeta bakarra, baina bizidun
|
asko
. Goiko irudiak ere adierazgarriak dira
|
|
Gauza
|
asko
ikasiko dituzu unitatean: bizidunak zer diren, nola sailkatzen diren, haien dibertsitatea, zerk sortzen duen hori, gizakion jarduerek nola aldatzen duten ingurua& Aurretik, ondo legoke ezagutzea zuk zer dakizun gai horiei buruz.
|
|
3 Ikerketa eta beste lan
|
asko
taldean egin dituzuenez, komeni zaizue erabakitzea nola osatuko eta antolatuko dituzuen taldeak.
|
|
Sute
|
asko
nahita sortutakoak dira.
|
|
Suteetan bizidun
|
asko
hiltzen dira (animaliak eta landareak).
|
|
jakintza eta trebetasun
|
asko
diren arren, batzuk ezagutzen ditut eta besteak ikasteko motibatuta sentitzen naiz.
|
|
Eduki
|
asko
diren arren, oso motibatuta sentitzen naiz.
|
|
Eduki
|
asko
iruditzen zaizkit.
|
|
Eduki
|
asko
iruditzen zaizkit, eta ditut ezagutzen eta momentuz ez naiz gai sentitzen.
|
|
Prozesu teknologikoa aplikatzean, lan
|
asko
|
|
Jakintza eta trebetasun
|
asko
diren arren, batzuk ezagutzen ditut eta besteak ikasteko motibatuta sentitzen naiz.
|
|
Jakintza eta trebetasun
|
asko
diren arren, oso motibatuta sentitzen naiz.
|
|
Jakintza eta trebetasun
|
asko
iruditzen zaizkit.
|
|
Jakintza eta trebetasun
|
asko
iruditzen zaizkit, eta ditut ezagutzen eta momentuz ez naiz gai sentitzen.
|
|
Eraikuntza modu honek, eraikin masiboen eta ganga formako eraikinen aldean, eraikinen zama
|
asko
murriztea lortu zuen, eta, ondorioz, eraikinen altuera handitu zitekeen, zurruntasuna eta sendotasuna bermatuz.
|
|
Jakintza eta trebetasun
|
asko
diren arren, batzuk ezagutzen ditut eta besteak ikasteko motibatuta sentitzen naiz.
|
|
Jakintza eta trebetasun
|
asko
diren arren, oso motibatuta sentitzen naiz.
|
|
Jakintza eta trebetasun
|
asko
iruditzen zaizkit.
|
|
Jakintza eta trebetasun
|
asko
iruditzen zaizkit, ez ditut ezagutzen eta momentuz ez naiz gai sentitzen.
|
|
Teknologiak motor elektrikoen mota
|
asko
sortu ditu, baina hauek erabiliko ditugu teknologiako gelan:
|
2014
|
|
5 Ekintza
|
asko
dituenez, azkar irakurtzen da.
|
|
6 Gai
|
asko
ditugu jorratzeko, eta hogeita hamar minutu baino ez; eskertuko dizuet ideiak labur eta zehatz adieraztea.
|
|
f) Liburu honetan pertsonaia ugari ageri dira, eta gauza
|
asko
pasatzen dira.
|
|
denda digital gehienetan bada liburuen gaineko iruzkinak uzteko aukera; hainbat literatura elkartek ere irakurleen kritikak jaso nahi izaten dituzte beren webguneetan; liburutegi askotan bisitari liburuak egoten dira, kideek liburuei buruzko iritziak utz ditzaten; sarean liburutegi
|
asko
daude, baita argitaletxeak ere; idazle ugarik ere izaten dituzte webguneak edo blogak, eta haietara jo dezakegu gure kritikak utzi eta haien bakardadea txikiagotzeko.
|
|
Gure ingurua kontuan izanik, kontsumismoa handia da leku guztietan. Gure adinean, bestalde, diru
|
asko
gastatzen da tabakotan, alkoholetan eta drogatan ere. Nik, adibidez, eskuko telefonoan, ordenagailuan eta diskotan gastatzen dut.
|
|
Oraindik asko dago egiteko. Umeei eskolan zientziarekin lan egiten duen pertsona bat imajinatzeko eskatzen badiezu, gizonezko zientzialari bat marraztuko dute, nahiz eta emakumezko zientzialari eta ingeniari
|
asko
egon. Horixe da arau kulturala, eta haur ipuinetan gauza bera gertatzen da:
|
|
Analfabeto
|
asko
dago oraindik Espainian; batez ere, emakumeen artean.
|
|
Abesti, film eta antzerakoak beti eskuratu izan dira ordaindu gabe edo kopiatuta. Esaterako, etxe gehienetan daude grabatutako kaseteak eta VHSak, eta liburu
|
asko
irakurri dira liburutegiei esker. Kultura zabaltzeko aukera paregabea da.
|
|
Ni eskriba izan nintzen aurreko bizitzan. Bezeroek asko estimatzen ninduten; halere, inprenta agertu zenean, azkar
|
asko
ahaztu ziren nirekin. Gutako nork bueltatu nahi luke eskriben garaira?
|
|
Azkenik, uniformeak irakasle eta gurasoen goizeroko hainbat buruko min ekidingo lituzke. Izan ere, ikasle
|
asko
etortzen dira goizero esanez gurasoekin liskarra izan dutela: dela galtzak behean daramatzatelako, dela piercingarengatik, dela makillajeagatik& Gelan ere, une jakin batzuetan, irakasleak kargu hartu behar izaten dio ikasleren bati, janzkerarekin lotutako konturen bat dela medio.
|
|
Irakasleak bideo-jokoen erabilera egokia bidera dezake. Esaerek dioten moduan, gaitz
|
asko
onerako izan daitezke eta gauza ona gaizki erabilia txarra, gauza txarra ongi erabilia ona.
|
|
3 Lehenik eta behin tabakoak gaitz
|
asko
eta larriak eragiten ditu besteak beste eztarriko nahiz biriketako minbizia hori dela eta osasunerako kaltegarria dela frogatuta dago.
|
|
Jakina da antibiotikoak asmatu zituztenetik milioika pertsonaren bizia salbatu dela, eta garai batean hilgarriak ziren gaixotasun
|
asko
osatu egin daitekeela gaur egun adibidez tuberkulosia. Baina, sendagai dena gaixotasun iturri ere bihurtzen ari zaigu, izan ere, errazegi hartzen ditugu antibiotikoak.
|
|
Haien jatorriaren inguruan teoria
|
asko
badaude ere, oraingoz ez zaie jatorri jakinik ezagutzen. Edonola ere, Erdi Arotik ezagutzen dira eta teoriarik zabalduenaren arabera, Frantziako kataroen oinordekoak ziren.
|
|
Haien jatorriaren inguruan teoria
|
asko
badaude ere, oraingoz ez zaie jatorri jakinik ezagutzen. Edonola ere, Erdi Arotik ezagutzen dira eta teoriarik zabalduenaren arabera, Frantziako kataroen oinordekoak ziren.
|
|
Datu
|
asko
dituzue Erdi Aroko gizarteari buruz. Horietan oinarri hartuta, talde bakoitzak zuen antzerki fitxa osatuko duzue; era horretara, prest edukiko duzue antzerkiko testuak idazteko informazioa.
|
|
3 Ez da denbora
|
asko
gertaera horren urteurrena izan zela; horregatik hainbat azalpen agertu ziren gai horren inguruan. Zehazki zer gertatu zen jakiteko, hurrengo orrialdeko bi testuak irakurri eta erantzun iezaiezu galdera hauei.
|
|
Gerraren ondorioz, hainbat herri eta etxalde erre zituzten, hilketa ugari izan ziren, lurrak urritu ziren, fruta arbolak bota ziren, eta lanabesak hondatu ziren, besteak beste& Kontraesana garbia zen; mendekoak babestu ordez, gehiegikeriak egiten zituzten, diru beharrak zergak igotzera bultzatzen zituen, eta, ondorioz, nekazariak hiribilduetara* joan ziren ihesi; hortaz, hiribildu berri
|
asko
sortu ziren.
|
|
c) 1647an, Napolin, Masaniello arrantzaleak herri xehearen matxinada bat bideratu zuen espainiar agintariek ezarritako zerga igoera zela eta. Matxinada
|
asko
zabaldu zenez, Espainiako erregeordea agertu zen, eta Masaniellorekin akordio bat egin zuen, hura kapitain nagusi izendatzeko. Dena den, ondoren, Masaniello hil egin zuten eta matxinada ezerezean gelditu zen.
|
|
Bidaian nire ezagutza matematikoak, astronomikoak oso baliagarriak izan ziren, bereziki ekarri nuen longitudea neurtzeko tresna erabiltzen zekien bakarra nintzelako eta horrela bagenekielako non ginen eta zein urrutira iritsiak ginen. Gaur egun, 1578ko urtean, zahartuta eta gaixorik nago, ez dut uste
|
asko
iraungo dudanik.
|