|
2001
|
|
|
Kastetatik ihes egiteko dalit
|
askok
hirietara jo du. New Delhiko goi kastako batek zioen bezala:
|
|
|
Domingok gabonetan irabazitako loteria diruarekin  erosi berri du autoa. Ez dago
|
askorik
hirian eta, horregatik, pozik eta harro dago.
|
|
|
Denborarekin gainerako hiriak, Atenasen interesen onerako, beraien autonomia politiko, militar eta ekonomikoa galduz joango dira. Atenastarrek merkataritzan beraien moneta inposatuko dute, eta
|
askotan
hiri horietan Atenasentzat komenigarri diren sistema demokratikoak ezarriko dituzte. Kasu batzuetan gobernari edo soldadu talde atenastarrak ere ezarriko dituzte.
|
|
2002
|
|
|
Askok eta
|
askok
hiri handietara emigratu zuten. Baina industriaren urritasunaren ondorioz, horietako asko ekonomia informala delakoan sartu ziren.
|
|
2003
|
|
|
Zentzutasuna eta gainerako bertutea, eta horien sortzaileak poeta guztiak dira eta asmatzaile esaten zaien artisau guztiak. Baina zentzutasunik handien eta ederrena
|
askoz
hirien eta bizitokien antolaketa da eta bere izena neurritasun eta justizia da. Horrela b bat gaztetandik horiekin guztiekin ariman ernari dagoenean, gazte izanik eta adina helduta, jada ume egin eta erditu nahi du, eta hori ere, nik uste, ederraren bila dabil bueltaka bertan erditzeko, itsusian ez baitu inoiz erdituko.
|
|
2004
|
|
|
Grafitiak hiri
|
askotako
hiri paisaiaren zati dira, eta ikus daitezke hormetan, fatxadetan, merkataritzako lokaletako pertsiana metalikoetan eta baita tren bagoietan ere. Bandalismoa edo arte sorkuntza:
|
|
2006
|
|
|
Prezio baxuetan gero eta elikagai gehiago eskura izateak esan nahi du pobreenek dieta aberatsagoa izateko aukera dutela; nutrizio hezkuntzarako sarbidea, berriz, mugatua da, eta, beraz, elikadura ohitura egokiak hartzeko gaitasuna ere murriztu egiten da. World Herat Federation en datuen arabera, herrialde
|
askotako
hiri populazioek dieta aldatu dute, gantz saturatu eta azukre gehiago kontsumitu dute, eta zuntz gutxiago kontsumitzen dute. Federazioko lehendakari Mario Maranhaoren aburuz, «Indian edo Txinan, esaterako, obesitatearen intzidentzia %1 baino gutxiago areagotzeak 20 milioi obesitate kasu gehiago eragiten ditu».
|
|
2007
|
|
|
Kale
|
askotan
hiri altzariak oztopatu egiten dute itsuen zein gurpildun aulkian doazen pertsonen ibilbidea.
|
|
|
Hemen ez dago zalantzarik bizimodu zibilizatuaren onurez. â? ¦ Eta auzo zaharragoetan, kale estuek bizitasun eta segurtasun sentipen bat sortzen dute, eta era
|
askotako
hiri bizitza. Beraz, sekulako sorpresa da jakitea Le Corbusierrek Parisko erdigune osoa bota nahi zuela, haren ordez hirurogei solairuko hamazortzi dorre izango zituen parke handi bat egiteko, Louvre tik Montmartreko magaleraino.
|
|
|
Baltikoko urrea deitzen zaio, eta denda gehienetan herrialdeko oroitzapenak eta harri eder horrekin egindako bitxiak saltzen dira. Beste altxor lituano bat Vilna da,
|
askok
hiri berdea deitzen dioten hiriburua, parke eta lorategi ugari dituelako. Neris ibaiak hiriburua zeharkatzen du, bi zatitan banatuz, eta hegoaldera uzten du hiriaren alde zaharra, 1994an Gizateriaren Ondare izendatu zena.
|
|
|
Hiri etorkizuna prestatzeko, gutxienez, pobreen eskubideak errespetatu behar dira hirian. Arduradun politiko
|
askok
hiri hazkundea prebenitzen jarraitzen dute, landatik hirirako migrazioa motelduz, titulurik gabeko okupatzaileak kanporatzea eta zerbitzuak ukatzea bezalako taktiken bidez. “Migrazioari aurrea hartzeko saiakera horiek alferrikakoak, kaltegarriak eta, batez ere, okerrak dira, pertsonen eskubideak urratzeaz gain”, jasotzen du testuak. Politikak egiteko ardura dutenek —jarraitzen dute— uste badute hiri hazkundearen tasak altuegiak direla, aukera eraginkorrak dituzte eta, aldi berean, giza eskubideak errespetatzen dituzte.
|
|
2008
|
|
|
Kanadan, batez ere mendebaldeko eta Atlantikoko probintzietan, geografikoki isolatuta egoteagatik iraun zuten komunitate frankofono txiki asko daude, baina gaur egun erabat asimilatuta daude edo bizirik irauteko borrokatzen ari dira, eta ikastetxeak dira frantses hiztunen kontrolpean dauden erakunde bakarrak (Landry eta Magord, 1992; Magord, 1995; Magord, Landry eta Allard, 2002). Komunitate horietako gazte
|
asko
hirietara emigratzen ari direnez, komunitateen asimilazio tasa altua da eta goraka doa (Beaudin eta Landry, 2003; Forgues, Bérubé eta Cyr, 2007). Adibidez, Saskatchewanen 65 urte edo gehiago dituzten pertsonen eta 15 urte edo gutxiago dituzten pertsonen arteko proportzioa 0,50 da ingeleshiztunen artean, eta 4,14 frantses hiztunen artean (Marmen eta Corbeil, 2004).
|
|
|
Eskerrik
|
asko
hiri,
|
|
|
Bageneukan mapa txiki bat, kokatu gara gutxi
|
asko
hirian guztiz berdinak begitandu zaizkigun kaleen erdian, baina inon ez da ageri Menata ostaturik. Bertan dago Olivia izeneko frantsesa, oso ezaguna Mauritaniara datozen bidaiarien artean, beharrezko aholkuak emateko eta arazoen konponbideak aurkitzeko.
|
|
|
Entsaioa bukatu eta burua musikaz beterik zuela atera ohi zen Nadia, hiruzpalau orduko lanaren buruan non zegoen ere garbi ez zekiela, eta gehiegi pentsatu gabe abiatu ohi zen kalean gora edo behera, iritzira, harik eta bidean ezagunen baten diosalak, aurpegian jotzen zuen haizeak edo nekeak berak bere onera edo tentura ekartzen zuen arte.
|
Askotan
hiriari itzuli osoa eman eta abaildurik iritsi ohi zen etxera, eta besaulkian zangoak gurutzatuta eseri eta oinak marruskatzen ematen zuen aldi luze bat.
|
|
|
Ez, motel. Eskerrik
|
asko
hiri, udaleko diru-laguntzagatik.
|
|
|
Sobietar Batasunetik sakabanatuta zeuden kideak Errusiara bueltatu ziren, baina ez zegoen lanik ez etxerik haientzat, eta muturreko kasuetan komun publikoetan instalatu zituzten. Baina ez ziren etxe gabe zeuden bakarrak, jende
|
asko
hirien kanpoaldean kanpin dendetan bizi baitzen. Gizartearen gehiengoa astintzen zuten hainbat arazo zeuden, besteak beste, osasun zerbitzuaren narriadura, osasun arazoak sorrarazten zituen kutsadura, segurtasun falta industrian eta familien diru sarreren murriztea, baina konponbidea ez zegoen jende arruntaren esku.
|
|
|
Eskerrik
|
asko
hiri,
|
|
2009
|
|
|
hori baino), liberala esaten diote pentsamendu erlijioaren kritiko, menpegabe, edo ez elizkoiari, politikoki erreakzionarioena izanik ere (Unamuno, Ortega, etab.). Erakundearen politikari bagagozkio, ordea, gorabehera handiekin, baina, desamortizazioak harrapatu dituen ordena erlijiosoak aparte, XIX. mendeko eliza espainola funtsean liberala da. Gotzainak eta hierarkia gora osoa, hierarkia behereko elizjende gehiena halaber, herrietako bikarioak eta (Euskal Herrian bertan ere), hala nola Estatuaren hobarietatik jaten zuen kristau
|
asko
hirietan (Bilintx, adibidez), hori jende hori beti ordenan (eta Estatuarekin Konkordatuan) interesatua, denak botere liberalei atxikiak izan dira; ez, haatik, ideia liberalei (egon ere ez baitzeuden, atxiki edo ezatxikitzeko). Arruti integrismo erlijioso eta ideologia gobernualde eta patriotiko horretan izan da eskolatua.
|
|
|
Bilboko Lorategia 2009 lehiaketa dela eta, datorren uztailaren 3ra bitarte 31 lorategi txiki egongo dira ikusgai hiriburuko beste horrenbeste kaletan. Epaimahaiak lorategiotako
|
asko
hirian txertatzeko modukoak direla uste du.
|
|
|
Eta hango Komunitate Politeknikoko Arte Aplikatuetako graduko programa baten parte da. Poruria kultura
|
askotako
hiria da, eta horietako lau ordezkatzen ditu Whitireiak dantzaren bidez: Maoria, Samoakoa, Cook uharteetakoa eta Zeelanda Berrikoa.
|
|
|
Azken hiletan egoerak hobera egin du; asteon bertan, baina, lagun bat hil dute tiroz. Eta hauteskundeak hurbildu ahala indarkeriak okerrera egingo duen beldurra ageri du
|
askok
hirian.
|
|
2010
|
|
|
baina duela 25 urte ez zegoen gaur egungo joan etorririk, inondik inora! Lantoki
|
asko
hirien erdigunean zeuden, beraz kontua ez da betikoa egiten jarraitzen dugula, baizik politika honek zentzugabekeriara eraman gaituela. Hiltegiak adibidez:
|
|
|
Bestetik, euskaldun
|
asko
hirietara joan da bizi izatera eta familia euskaldun ugari dago hiriburuetan. Bilbo batean, hori dela-eta, Durangon baino euskaldun gehiago bizi da egungo egunean.
|
|
|
Basagañak dioenez, hauek dira ikertzaileek oraindik aztertu eta ebatzi behar dituzten zenbait galdera. Oraingoz, azterlanak Europako eta Espainiako beste lan batzuen emaitzak berresten ditu, nahiz eta horietako
|
asko
hiri bakar batean egin zirela nabarmendu behar den. Hala ere, autonomia osoko datuen eskuragarritasunari esker, ondorio sakonagoak lortuko dira.
|
|
|
Erakundeek lehengo higiezinen sailak hautsita edo berriak garatuta dituzte, emaitza kontuetarako kaltegarria den etxebizitzen stock zaharkitu baten likidazioari aurre egiteko. Eskaintza zabala eta% 100ekoa Jabetza horietako
|
asko
hiri orubeak diren arren, eskaintza askotarikoa da, eta bulegoak, merkataritza zentroak eta industria nabeak barne hartzen ditu, bankuek prezio merkeagoan saltzeko moduan daudenak. Adibide bat aipatzearren, Santander izan da “bankuen higiezin merkealdien” arloko aitzindarietako bat:
|
|
|
Jendeak berak bilatu egin behar izaten du. Beste toki
|
askotan
hiriak berak aurkezten ditu denetariko aukerak.
|
|
2011
|
|
|
1940 inguruan, nekazari
|
askok
hirietarat jo zuen, bertan ezagutu zuten gosea eta langabezia. Askok Espainiatik Alemaniara eta Europako beste lurraldeetara emigratu behar izan zuten.
|
|
2012
|
|
|
Gazteen eta helduen arteko harremana funtsezkoa da azken horiek integratuta senti daitezen, eta egungo gizarteak Imserso gogorarazten duelako, “inoiz baino multigenerazionalagoa da”. Herrien errealitatea 65 urtetik gorako herritar gehienen eta gazte gutxi batzuen bidez marrazten da,
|
asko
hirietara joan ondoren. Horrek esan nahi du landa eremuetako jaiotza tasa jaitsi egin dela, azterlanean ageri den bezala, eta adinekoekin harremanak galdu direla.
|
|
|
Enplegu horietako batzuen urtarokotasunak (ekainetik irailera) sektore turistikoari lotutako lan eskaintza asko sortzen ditu. Alde horretatik, gero eta esperientzia frogagarri eta mugikortasun geografiko handiagoa eskatzen da, postu horietako
|
asko
hiri handietan eta kostaldean biltzen baitira. Baina, zer lanbide arlotan ari da enplegu gehiago sortzen?
|
|
2013
|
|
|
Baina zaila da sinesten munduko lehen merkataritza potentzia kezkatuta zegoela eta kezka horrek sarraskia eragin zuela. Donostiak oparotasun ospea zeukan, soldadu
|
askok
hirian sartu eta aberastuko zirela uste zuten, eta horrek ziurrenik arpilatzeko grina areagotu zuen. Aliatuek hiria frantsestua zegoela pentsatzen zuten, donostiarrak traidoretzat zeuzkaten.
|
|
|
Eskerrik
|
asko
hiri, Manuel, azalagatik. Mila esker zuei, Mari Jose Lasa eta Xabier Mendiguren, zuen laguntza paregabeagatik; baita hiri ere, Karlos Zurutuza, azken orduko laguntzatxoagatik; hiri, berriz, mila ezker, Antonio Escalante, nik baino hobeto dakik zergatik.
|
|
|
Modenak 300.000 biztanle inguru ditu, baina oso hiri zabala da, lursail handikoa. Biztanle kopuruari dagokionez Hospitalet modukoa da, baina ez dauka zerikusirik, ze Hospitalet etxe bertikal
|
askoko
hiria da. Edukiontzien sistemaren aurkakoa zara. Ez.
|
|
|
Eskerrik
|
asko
hiri, Manuel, azalagatik.
|
|
2014
|
|
|
Ibargoiti, Itzagaondoa, Lizoainibar, Elo, Untzitibar eta Urrotz eskualdean %24, 95ko langabezia tasa dute, eta Agoitzen, Artzibarren eta Longidan, %22, 98koa. Herrietan bizitzea gero eta zailagoa da herritarrentzat; horregatik,
|
askok
hirira joan behar izan dute. Hori da herritarrek duten beste kezketako bat.
|
|
|
Ikasle hauetako
|
asko
hirian bizi dira, eta jakina da hiriak berak nolako zailtasunak dituen ikasle hauek ikastetxeetan ikasitakoa praktikara eramateko. Herrian bizi direnen %a %14, 28koa da eta, hala ere, ez du bermatzen euskaraz biziko direnik ere.
|
|
|
Gainera, txosten horietan jasotzen diren beste hainbat kontuz ez da hitz egiten. Terrazei esker, besteak beste, kale
|
askotako
hiri segurtasuna nabarmen hobetu da». Udalak uste du oposizioaren araudiaren helburua eremu publikoa pribatizatzea dela.
|
|
|
Vannes-en bertan 73 kasu egon ziren, eta 16 hildako. Herritar
|
askok
hiritik hanka egin zuten, gaixoak han utzita. Orain afrikarrek bezala.
|
|
|
Industria indartu zenean sartu ziren zirkuitu komertzialean (garai horretan, gainera, jende asko eta
|
asko
hirietara joan zen, herriak utzita).
|
|
|
Itxuraz, hiri
|
askotako
hiri altzariak modernizatu egin dira, abangoardiako irudia eta egungo arkitektura eskaintzeko. Baina, egia esan, etxerik gabeko pertsonei oztopo berriak jarri dizkie, kalean lo egin ez dezaten, egunez atseden har dezaten eta, are gehiago, eguzkitik babesteko.
|
|
|
Ez da kohesio sozialik izan auzo horien artean. Eremu honetan, era
|
askotako
hiri osagaiak daude, hala nola, adinekoen bi egoitza, bi ikastetxe, EHUko ikasleen egoitza bat, eliza bat eta meskita bat, baita interes handiko arkitektura osagaiak ere: eliza bera, Zabalako Trenbideetako Langileen Etxeak, Zabalburuko aldiriko tren geltokia edota Joaquin Lucarini eta Manuel Valdesen eskulturez apainduta dagoen Fleming Doktorearen Plaza. Lehiaketa irekia da, inskripzio kuotarik gabekoa eta anonimoa, eta ikasleei eta lizentziatura gehienez duela bost urte egin duten arkitekto gazteei zuzenduta dago.
|
|
|
Hiru egunez, izanen da mugimendu, ortziraletik iganderat. Hondarkin bilketa batzu eginen dira zaldi karrosarekin, lenen bezala nolazpait, Frantzia behere hortako
|
asko
hiritan orai berriz egiten den bezala. Ortzirale aratsaldean kartoinki biltzea hola eginen da saltegietan.
|
|
2015
|
|
|
Denbora horretan Stuart Laycock (2012) historialariak azaldu du Britainia Handiak egungo Nazio Batuen Erakundeko 193 herrialdeetatik 171 inbaditu dituela. Britainiar armadaren inbasioaz libratu diren herrialdeak 22 baino ez dira (ikus 2 irudia), horietako
|
asko
hiri estatu ñimiñoak. Horrek erakusten du Britainiar Inperioa izan dela historian interes globala azaldu duen lehenengoa, bost kontinenteetan bere interes inperialistak defendatuz eta sheriffaizateko asmoa erakutsiz.
|
|
2016
|
|
|
Aldi hartan, Nuria Cubas madrildarra Pasajes de Cine programarekin zebilen, hilean behin zinema sesio bat egiten, eta bat egin zuen haien asmoarekin. Vilchezek dioenez, Madril zinemagile
|
askoko
hiria da, kritika askokoa; nahiak badaude, baina Filmadrid sortu arte ez zegoen" guztiarentzat" tokia zeukan festibalik: film luzeak, laburrak, fikzioa, ez fikzioa, esperimentazioa, westernak...
|
|
|
–Batzuek bikotez etengabe aldatzen zenuela zioten eta bikotekide batzuk zure ikasle ohiak ote ziren ere oso zabaldua zegoen. Beste batzuek, aldiz, kontrako iritzia zuten, bakarrik ikusten baitzintuzten
|
askotan
hiriko parketik paseatzen, zakur batekin beti, fox terrier txiki bat izan zitekeen, edo senarrik gabeko emakumeei hain ongi doakien gisako beste zakur motaren bat. Bazeuden, noski, zure gaixotasunen, gustuen edo familiako gorabeheren berri zekitenak ere, harrigarria baita jendeak ikerkuntzarako nolako gaitasuna duen, baina nik ez nien jaramonik egiten.
|
|
|
Ikusi dugunez, herritar
|
asko
hirietara joan ziren industrian lan egitera, eta haien bizimodua goitik
|
|
|
Antzerki honetan, Parisen ibilitakoa lapurra dela agertzen da, aldiz postaria, laborari semea da eta amesten du laborantzan aritzea. Sortetxearekiko atxikimendua du hobesten, gazte
|
asko
hirira joanez sortetxea errekara erortzen utzi baitute:
|
|
|
Ondorioz ohartu nahi genuke, batez ere frankismoaren amaierako urteetan (eta are ondorengo lehen urte tarteetan) gertatzen den euskararen familia transmisio galera, ama/ lehen hizkuntza gisa eta etxeko erabilera hizkuntza gisa?, ingurune erdaldunagoetan bezala gertatzen dela ingurune euskaldunenetan, hauetan seguru
|
asko
hiri eremu erdaldunagoetan baino zertxobait beranduago gertatuko bada ere. Aldiz, pentsatu genezake azken 40 urtean hiri eremu erdaldunagoetan hasitako berreskuratze eta berrindartze mugimendu bera, beranduxeago bada ere, seguru (asko) iritsiko dela landagune euskaldunagoetara, baldin eta hirietan gure berrindartze mugimenduari eutsi eta indartzeko gauza garen heinean bederen.
|
|
|
Frantses estaduko merkatua zaio emankorrena,
|
asko
hiritan dauzkan saltegi bitartekarien bidez. Badute produktu bat bereziki, Mendi izenekoa, Jean Louis Iratzoki diseinugileak pentsatua, errotik martxan dena. Eta erosleen galdeeri erantzuteko, fabrikazionea indartu behar!
|
|
2017
|
|
|
laster ziren goseak. Porrotaren ondoren, atxilotu egin zituzten asko, urkatu eta burua moztu zieten; beste
|
askok
hiria utzi behar izan zuten, Florentziako artile industriaren gainbehera abiarazi zuen exodoan (Rodolico 1971: passim).
|
|
|
Eta hori bera digu irakasten munduaren historiak: mundua sortuz geroz, etxe bakarra da behin eraiki, ondotik beste etxe batzuk dira bereiz jarri; eta nola gizakia abere soziala edo lagunkina den eta biziak eskatzen dizkion baitezpadako guztiak ez dituen bere etxeko soilekin bereganatzen ahal, behar izan du, elkarretaraturik hobeki bizitzeko, anitz etxe elkarretara bilduz herria sortu; gero herri
|
askotako
hiriek ongi elkarturik eta beregain jarririk hautatu dituzte beren eta herritarren kudeatzeko erregeak, deitzen baitira herri bereizien erreinuak. Baina erreinu tipi hauek handitu eta, anitz erreinu tipirekin egin dira erreinu handiak eta orduan erreinu handi askorekin galdatu da Inperioa?.
|
|
|
Ikusi dugunez, herritar
|
asko
hirietara joan ziren industrian lan egitera, eta haien bizimodua goitik behera aldatu zen. Azter dezagun nola.
|
|
|
Industria Iraultzarekin, muga horiek, eta beraz, gizarteko genero rolak ere, are gehiago markatu eta ezberdindu ziren. Familia
|
asko
hirien zentrotik aldirietara joaten hasi ziren eta hiri eredu barreiatu horrek eremuen arteko banaketa argiagoa izatea errazten zuen.
|
|
|
Plaza hotela, eskolak... milaka etxebizitza daude errefuxiatuek okupatuta. Horiez gain, beste asko eta
|
asko
hirian daude, bizimodua aurrera atera guran. Kanpamentu batean sartzean zer egin erabaki behar dute, asiloa eskatu ala ez.
|
|
2018
|
|
|
" Manadako" 5 gazteak aske utziak zirela jakin orduko, Nafarroan, Euskal Herrian, bainan baita ere Espainiar estatu guziko hirietan, haserrea, sumindura eta mobilizazioak eragin ditu erabakiak eta oroz gainetik justiziaren lana gaitzesteko. Iruñea, Donostia, Bilbo, Zaragoza, Valencia, Madril, Granada, Murcia eta beste
|
asko
hiritan egin dira mobilizazioak. Sevillan, beren hirian, afitxak ezarriak izan dira erranez" ez zaituztegu hemen nahi".
|
|
|
noiz arte hoinbeste zalaparta? Joanden larunbatean aitzinekoan baino zalaparta gutiago, Parisen segurik, barne minixtroak hala dio segurik, bainan tira-bira ainitz halere eta bazterrak kexuago
|
asko
hiritan, Bordelen eta Tolosan konparazione... Horiz jauntzi gutiago oro har, bazter nahasle batzuekin ez nahasi nahiz lekukotasun batzuen arabera, bainan sukar gaitza halere eta untsa giro pisua.
|
|
|
Erresuma Batuko eta Estatu Batuetako hirietako eraikinak eta lorategiak burrunbaz beterik daude dagoeneko; joera hori, mantso bada ere, Espainian ere hazten ari da. Nekazaritza Ministerioak 2,9 milioi erlauntza inguru kontabilizatzen ditu gure herrialdean; horietako
|
asko
hirietan, zehazki, duela hamarkada bat baino milioi bat gehiago. Hiri erlezaintzari esker, bertako erleak babesten dira, ikerketek diotenez, urtean% 10eko jaitsiera izaten baitute.
|
|
|
Tirabirak nola egon litezke, inoiz gurutzatzen ez diren hiri ezberdinetan bagaude? Hala ere, oraindik garaiz gaude kolore
|
askotariko
hiria eraikitzeko, baina horrek denon ahalegina eskatuko du, gure burbuilatik ateratzea eta botere politikoari benetako neurriak exijitzea.
|
|
|
XV. mendean zehar ere, izurriteak izan ziren, eta hirian gertatzen ari ziren tirabiren ondorioak areagotu egin zituzten: 1400etik 1403ra arte Izurrite Beltza izan zen Iruñean; 1411tik 1413ra bitarte, Iruñeko biztanle
|
askok
hiritik landa eremura alde egin zuten; 1422tik 1423ra arte izurriteak hiriko biztanleen %10 hil zuen. Horrez gain izurriteak gertatu ziren 1428tik 1430era, 1441etik 1443ra, eta 1507tik 1509ra.
|
|
2019
|
|
|
Iragan asteburu hortan bederatzigarren larunbata segidan Parisen eta
|
asko
hiritan manifestaldiak bazirela Horiz Jauntzi delako horiekin! Parte hartzea aitzineko zortzian baino aise handiagoa gainerat.
|
|
|
Bazter nahasle batzu egundainokotan bazterretik sartu baitira eta Horiz Jauntzi batzu berak ere lan tzar batzuen egiterat gero eta aiseago atrebitzen baititazke. Dena den, kalapita gaitzak Parisen eta
|
asko
hiritan. Parisen preseski gizon multxo batek gisa hartako tresna batekin bortxatu du Benjamin Griveaux minixtroak bere bulegoak dituen egoitzako atea.
|
|
|
Bestalde, etxebizitzen burbuilaren ondorioz, gazte
|
asko
hirietatik kanpo bizitzera joan zen. Nahiz lanpostua hirian izan eta garraioan denbora luzeago eman behar izan, etxebizitzen prezio eskuragarriagoekin konpentsatuko zutelakoan zeuden, baita zerbitzu publiko eta pribatu eroso samarrekin ere.
|
|
|
Izan ere, eskola espazio gehientsuenak industrializazioaren helburu produktiboei jarraiki, gizartea homogeneizatu eta kontrolatzeko egituratu izan dira, haurtzaroaren kultura eta etxe giroan aurki ditzakegun ezaugarri arkitektonikoak eskola eraikinen eredu estandarizaziotik at utziz. Horretaz gain, eskola eraikin
|
askok
hiri ingurunetik isolatutako ekipamendu gisa funtzionatzen dute maiz, hesiz inguratuta eta etxea hiria eskola erlazioa hautsiz. Ikasgela estandarizatu batean errepikapen eta pilaketaren arabera egituratutako eraikin tipologiak, gainera, haurrak helduen parametroaren arabera diseinatutako espazioetan bizitzera behartzen ditu, eskola espazioarekiko sortuko duten erlazio identitario eta emozionala kontuan hartu gabe.
|
|
2020
|
|
|
Meritoa, aldiz, ez dut uste oso apartekoa denik, bistan dago katedraleko plazan bildutako gehienok aldez aurretiko publiko esker onekoa dela, publikoa halakoa ez baldin bada beti beti. Erreparatu besterik ez da egin behar oraindik goraka, purrustaka edo txaloka ari diren aurpegi sutsu zein hunkituetan, haietako asko eta
|
asko
hiriko giro abertzaleko taberna, manifa zein mota guztietako ekitaldietatik ezagunak. Guztiz arrotza egiten zaidana, horratik, Guzurmendik antzezten duen pertsonaia, batez ere eta dagoeneko ezker abertzalearen mitoen zerrenda osoa ahaztuxe dudan aldetik.
|
|
|
Gustatu zait New York, zenbait gauza ez ordea: pixa egiteko zailtasuna, gure gustuko tabernarik eta jatetxerik ez egotea (edo behintzat guk topatu ez izana); baina beste detaile
|
askotan
hiri atsegina da, jendea oso arrunta, espezimen guztien presentziagatik ere, jende arrunta, oinez doanean gorriz pasatzen duen jendea, esaterako. Ederra bere arkitektura eta urbanismoa, eta samurra bere utzikerian.
|
|
|
Familian jarraipenik ez zuela eta, Juan Elosegi hazi dendako jabeak 2019ko azken egunean jaitsi zituen pertsianak. Bezero
|
askorentzat
hiriko identitatearen ikur izan da, hazi ekologikoak saltzen zituen bakarra zelako hirian.
|
|
|
Baina ongi, lasaiago. Mendia uzten du
|
askok
hirira eta beste leku batzuetara joateko, eta etxe hutsak erosten dituzte ondoren hemen, goialdean, eskiatzera joateko. Edo erortzen uzten dituzte.
|
|
2021
|
|
|
Arkitekto batena da, berak moldatu zuen ahalik eta leku eta bereziki argi gehien izatearren, horra hor ba, lekuko edo bitarteko gisa edo, etxe barreneko sukaldearen atzean topatzen dugun leiho handia, lorategi ezkutu edo behintzat eraikin artean babestu batera jotzen duena. Leiho horretatik, egunez apika argia barra barra sartzeaz gain, beherantz begira ez du ematen Alde Zaharreko pisu batean gaudela, hiri inguruko txalet xume eta sano dotore batean baizik, seguru
|
asko
hiriaren goialde honetako haize garbiaz gozatzeko aukera ezin hobea, luxu bat. Gainerakoa, izugarri handia eta garbia, lehenengo maizterrak ia ia altzairu guztiak utzi arren, altzairu minimalistak bainoago minimoak eta gehienbat pisuari eman nahi omen zion kutsu ultrafuntzionalaren apaingarri modura.
|
|
|
«Fakultatean irakasleek esaten ziguten fosilak gustuko bagenituen Oviedoko kaleetan aurkitu genitzakeela». Gero ohartu zen hiri
|
askotan
hiriko fosilen ibilbideak, liburuak, katalogoak eta abar bazirela: Sevillan, Burgosen (Espainia), Amsterdamen, New Yorken...
|
|
|
Maskararen erabilera arindu zenetik, goraldian da berriro birusa, eta zuhur jokatzearen alde egin dute herritar
|
askok
hirian. Batez ere jendea pilatzen den tokietan.
|
|
2022
|
|
|
Zonbait astez kasik geldituak bezala izanik, Eguberri eta Urtats hor zirela," pass" delakoaren kontrako manifestaldiak berriz hasi dira. Batzuetan euriak euri frango jendetsuak ere izan dira Parisen eta beste
|
asko
hiritan. Zonbait zalaparta ere izan da han eta hemen.
|
|
|
Beste hainbat alorretan, aldiz, arazo bide izan da iraultza berdea: nekazaritzan lana galdu duten laborari familia
|
askok
hirira migratzea (ondorioz, hirian txabolismoa agertu edo larritzea), monolaboreak epe ertainera lurra galtzea, hazi berriak baldintza hobeezinetan bakarrik ernatzea, biodibertsitatea urritzea, azal freatikoak galtzea. Erabateko mendekotasun teknologikoa kezkagarria da, lurren gazitzea gorria da, bizkarroiak gero eta erresistenteago direnez, pestizida eta pestizida ugari eta indartsuagoak erabili behar izaten dira, stockak metatzean arazo larriak gertatzen dira, etab. irina es:
|
|
2023
|
|
|
Kaledonia Berrian baitzen eta eskualde hori frantses ekarria baita orainokoan, nahiz hango jende frangok beregaintasuna duten aldarrikatzen. Handik nunbaitik larderiatu ditu azken aste horietan bortizkeria anitz egin dutenak Frantziako
|
asko
hiritan. Harritua gaizkigile gehienak kasik haurrak zirela, nerabe hutsak gisa guziz, anitzek doidoia 14 edo 15 urte.
|
|
|
Eurostaten arabera, egun, Europako biztanleen %32 bakarrik bizi omen da landa-guneetan, eta gainerakoa, hiri edota hiri ondoko herri txikietan. Euskal Herrian ere hainbat herrik despopulatze prozesua bizi du, eta hustu ez diren
|
asko
hiri eredua duten eremu bihurtu dira.
|
|
|
Unibertsitateko lanean eta predikari lanean zentratuta bizi izan, baina gutun bidezko harremanek ere toki handia izan zuten haren bizitzan. Wittenbergeko unibertsitatea hazten zihoan heinean, ikasle ohi eta akademiko
|
asko
hiriko zinegotzi bihurtu ziren eta politiko eta akademikoen sare zabal bat eratu zuten. Luterok depresioaldi asko izan zituen eta sentikortasun berezia eduki zuen malenkonia sufritzen zutenak kontsolatzeko, hala nola, Weller anaiak kontsolatzeko (Roper, 2010; Erikson, 1958).
|
|
|
Horrez gain, M23a Gomara gerturatu ahala, kezka zabaldu da han babesa hartu duten milaka errefuxiatuen artean. Lehendik ere oinarrizko baliabiderik gabe bizi dira
|
asko
hiriaren kanpoaldean, eta kolera kasuak zabalduz joan dira azken asteetan. Asko dira kanpaleku horietan nazioarteko laguntzaren mende bizi direnak, baina hori ere eten egin du azken orduetan Kongoko Gobernuak.
|
|
|
Sacramento, San Francisco eta Los Angeles bisitatu ditut. San Francisco asko gustatu zitzaidan, kontraste eta kontraesan
|
askoko
hiria da. Dena den, hirien artean ez dut desberdintasunik aurkitu.
|
|
|
" Olarizu da
|
askorentzat
hiriko biriki garrantzitsuenetako bat"
|
|
|
Olarizu da
|
askorentzat
hiriko biriki garrantzitsuenetako bat. Horregatik, hiri kanpoko lagunak datozenean, berau ezagutzera eramaten ditut.
|
|
|
–Halaxe egingo diat, bada, Kamaka! –mendirakoiak ere gogor besarkatu zuen gizon margotua– Eskerrik
|
asko
hiri ere!
|