|
2000
|
|
|
Esne behiek zabalkuntza handia izan dute, frisona arrazak batez ere. Hau dela eta, arraza autoktono
|
asko
desagertu egin dira eta beste batzuk, montxina kasu, desagertzeko zorian daude. 1955 urtean Penintsulako behi arraza autoktonoak totalaren %75 baziren ere, ehuneko hori txikiagotuz doa.
|
|
|
Salduero, Argañeda, Peñalta eta Saltipinia mendien ipar magalek ere, pagadiak kontserbatu dituzte, gizakiak franko ustiatutakoak izan arren. Dena den, oraindik pagadi horiek lepahoria bezalako animalia interesgarrien gordeleku dira; izan ere, basoen murrizpenaren eta ehizaren eraginez, animalia hori leku
|
askotan
desagertu da eta Ordunteko pagadiek estaltzen dute gaur egun, harrapakari hau mantendu den lurralde bakarrenetakoa.
|
|
|
Haranaren garai oparoenetan jauregi eta dorretxe ugari eraiki ziren. Orduko jauregi
|
asko
desagertuta daude gaur egun edo aztarnak besterik ez dira geratu.
|
|
2001
|
|
|
Zerrenda horrek iceberg aren punta baino ez du erakusten eta mundu guztiko adituek ohartarazi dute mende honetako lehen hamarkadetan izaki zoragarri
|
asko
desagertuko dela, kontserbazioarekiko babes, partehartze eta konpromiso maila nabarmen areagotzen ez badugu behintzat.
|
|
|
Ume askok eta natura maite dutela dioten zenbaitek harrapatu egiten dituzte anfibioak (arrabioak, igelak), narrastiak (sugandilak), intsektuak (tximeletak, kakalardoak), oskoldunak (ibai karramarroak), etab., animalia horietako
|
asko
desagertzeko arrisku larrian daudela jakin gabe eta areago, axolarik gabe.
|
|
|
Haurrei ahoan algodoi bolatxoak sartu eta ito. Beste
|
asko
desagertu egiten dira. Itxura denez, ezkutuan hilak izaten dira.
|
|
2002
|
|
|
Sektore
|
askotan
desagertu egin zen inportazioen kontrol estua, baina harenordez arantzel oso protekzionistak ezarri ziren; hain zuzen ere, 1962anonetsi zen neurri hori.
|
|
|
Matxinada militarrak eta haren ondoko errepresioak arrakastaizan zuten, fusilatze masiboek 3.000 hildako baino gehiago eragin zituzten Nafarroan?, eta berekin ekarri zuten herrialdeko ahalegin ekonomikoak altxatutakobandoaren zerbitzuan jartzea. Egia da pertsona
|
askoren
desagertzeak, heriotzagatiknahiz erbesteagatik, aukera kendu ziotela Nafarroari behar zen lan eskua izateko, hain zuzen ere hildakoak gazteak eta haietako asko prestakuntzadunak zirelako: nekazaritza arloko liderrak, intelektualak eta agintariak.
|
|
|
Espainiak, bere aldetik, egiturazko edota kohesio fondoen zati handiakgalduko lituzke, aurreikusitako epea baino lehenago, hots, 2006 urtea bainolehenago. Hori dela eta, EAE oso ukituta geratuko litzateke, Europako Batzordeakfinantzatutako programa eta proiektu
|
asko
desagertuko liratekeelako.
|
|
|
Azken honek osozaila edo ezinezkoa egiten du miaketa egoki bat. Lurralde honetako ondarea arriskuhandian dago baso-lanen ondorioz (inolako kontrol arkeologikorik ez baitago, baldin aurrez horrelako hilobirik inbentariatuta ez badago), eta, ziur asko, azken urteotan horrelako hilerri
|
asko
desagertuko ziren, nahiz eta horien berririk ez eduki.
|
|
|
Atzo hasi zen topaketa, eta helburua da itsas biologo, ekologista eta arrantza industriako ordezkariak biltzea, oskolik gabeko itsas dortoka bakarrak bizirik iraungo dutela bermatzeko bitartekoak bilatzeko. Filadelfiako Drexel Unibertsitateko ikertzaile James Spotilak dioenez, Ozeano Bareko itsas dortoken kopuruak behera egin du, eta horrek erakusten du duela urte
|
asko
desagertu dela animalia populazioa. Haren desagerpena XIX. mendean Ipar Amerikan bisontea desagertzea bezain bizkorra da ia.
|
|
|
Bertan, «itsas fauna asko galtzea» eragingo duen portua eraikiko da. Azkenik, Bacalladak esan zuen garapen jasangarria «Tenerife, Kanaria Handia, Lanzarote eta Fuerteventura uharte
|
askotatik
desagertu dela; horietan garapenak esan nahi du balaztatzea eta ez ukitzea, baizik eta horrela uztea».
|
|
|
Atlantikoko Atunaren Nazioarteko Batzordearen (Iccat) bilera joan den astean amaitu zen Bilbon, eta kezka berezia agertu du marrazo espezie
|
asko
desagertu direlako. Hala, duela 20 urte itsasoan ugariak ziren marrazoak ia desagertu egin dira.
|
|
2003
|
|
|
XIX. mendean izan zen errota kopururik handiena. Geroztik kopuruak behera egin zuen eta asko eta
|
asko
desagertu ziren. Baina badira oraindik gaur egun erabiltzen direnak, Lauxerreko errota adibidez.
|
|
|
Amazonia, gaur egun, elkarrekin erlazionatuta diharduten ekosistema ugariren multzo handia da eta, esaterako, oraindik ez dakigu zenbat landare espezie dauden animali espezie bakar baten menpe, baina seguru dakigu animali espezie bat desagertzeak horren menpeko landare
|
asko
desagertzea ekarriko duena, eta alderantziz.
|
|
|
Hori gertatzen da indibiduoen kopuruak atalase jakin bat gainditzen duenean eta landaketetan kalte larriak eragiten dituenean. “Intsektuak gabe —dio Ignacio Pérezek—, haiekin lotutako landare
|
asko
desagertuko lirateke, bai eta hegaztiak, narrastiak, anfibioak, artropodoak eta haietaz elikatzen diren ugaztun batzuk ere, beste batzuen elikagai baitira”. Bizitza laburra Intsektuen beste ezaugarri bat haien bizitza laburra dela dirudi.
|
|
|
Minaren intentsitatea ertaina edo larria da minbizia duten pazienteen %50ean, eta %30ean “oso larria edo onartezina” izan daiteke, nahiz eta kasu gehienetan kontrola daitekeen. González eta Ordóñezen arabera, morfinaren deribatuak paziente onkologikoari emateak zekarren erresistentzia eta traba burokratikoetako
|
asko
desagertu egin dira. Sendagai horien arazo nagusia da logura, idorreria eta haluzinazioak eragiten dituztela, besteak beste.
|
|
|
Koleoptero honen aurkikuntzak intsektuen mundu konplexua jarri du agerian. Iberiar penintsulan urtero 300 intsektu espezie berri katalogatzen dira, eta horietako
|
asko
desagertu egiten dira zientziak aurkitu aurretik. “Duela hilabete batzuk, Kantabriako lagun batekin espezie askoz handiagoa deskribatu nuen, eta, nire gusturako, interesgarriagoa:
|
|
|
Fauna aztertzen dutenek nahiago dute “deskribatu” terminoa erabili “aurkitu” ordez, animaliak existitzen baitira dagoeneko, eta animaliok aztertzen eta katalogatzen dituzte, oraindik inongo erregistrotan agertzen ez direnean. Denboraren kontrako borroka da, espezie
|
asko
desagertu egingo baitira ezagutu aurretik. “Madrilen eta Bilbon dena eraikitzen ari dira”, dio López Colónek, urbanizazioak intsektuentzat duen mehatxuari buruz.
|
|
2004
|
|
|
Bai. Duela 6.000 urte inguru indoeuroparren inbasioa gertatu zenean, Europan hitz egiten ziren hizkuntzetatik
|
asko
desagertu ziren eta ez dakigu haietaz ezer. Euskarak, finierak eta hizkuntza kaukasiarrek bakarrik iraun zuten bizirik, eta horrela jarraitzen dute, baina finiera eta hizkuntza kaukasiarrak muga mugan daude, ez Europa barruan.
|
|
|
Baserria gainbehera dugu ordea, eta zer esanik ez hiritzarrean.
|
Asko
desagertu egin dira, eta horietan bizi zirenak pisutara joan. Nora, baina?
|
|
|
Arrantzak eginiko ahalegin eskerga horrek arrain espezie
|
asko
desagertzeko zorian jarri ditu baina, horrez gainera, maltzurkeriaz eta okerreko jardueraz eginiko arrantza izan da itsas ingurunearen hondamendia eragin duen zergati nagusietako bat.
|
|
|
Lurrarentzat eta bertako biztanleentzat berebiziko garrantzia badute ere, azkar
|
asko
desagertzen ari dira, behin betiko desagertzen, gainera, Greenpeaceren arabera.
|
|
|
Zientzia molekular modernoak laguntza handia eman dio. Hala, Barkmanek eta haren lagunek landarearen genoma aztertu zuten lehenik, baina Rafflesiak fotosintesia ez egiteak —horrek esan nahi du gene
|
asko
desagertu edo aldatu egin direla horretarako— alferrikakoa egiten zuen beste landare batzuekin konparatzea. Bere pertseberantzian, ikertzaileek gene bat aurkitu zuten Rafflesiako mitokondrio DNAn, bere horretan eta beste espezie batzuekin konparatzeko moduan, eta landare hori bioleten, pazko loreen eta pasio loreen ondoan jartzera eraman zuten.
|
|
|
Halaber, NBEren txostenak ohartarazi du basoak soildu egiten direla baserriak sortzeko, baso suteak sortzeko, errepideak eraikitzeko eta munduko beste eskualde batzuetako espezieak sartzeko, baso horientzako mehatxuak baitira. Gainera, basoak desagertzearen ondorioz, beste ondorio negargarri bat izango litzateke haiekin ere ugaztun, hegazti eta anfibio espezie
|
asko
desagertuko liratekeela. Latinoamerikako, Afrikako eta Asiako eskualde ekuatorialean eta azpiekuatorialean, baso horiek mundu osoko baso tropikalen% 2,5 (400.000 kilometro karratu) dira, baina beste herrialde askori egiten diote mesede.
|
|
|
hegaztiak ur jauzian itzaltzea, deforestazioa, klima aldaketa, uren kutsadura edo espezie exotikoen inbasioa. Baina onartzen dute, halaber, erakunde horren inguruan bildu eta berrogeita hamar urtera “asko hobetu da” egoera, nahiz eta espezie
|
asko
desagertzeko arriskuan egon. SEOk mende erdi honetan izan dituen berri onak hauek dira:
|
|
|
Gainera, glaziarren jitoak talde handien zatiketa eta isolamendua eragin zituen. Lan horren egileek diotenez, milaka urte geroago arte ez zen izan gizakien harrapari jarduerak Ipar Amerikako bisonteen eta beste ugaztun batzuen gainean hain presio larria egin zuenean; esate baterako, duela denbora
|
asko
desagertu ziren hartz espezie eta zaldi basatien gainean. Orain arte, ikertzaile gehienek zioenez, bisonteak desagertzera bultzatu zituen faktore bakarra izan zen ale ehiza masiboa aldi berean hainbat eskualdetan.
|
|
2005
|
|
|
Horrela," Eguzkiaren itsasaldetik" turista askok ihes egitea espero da eta Ingalaterrako itsasertza turismo leku berri eta masibo bilaka daiteke. Eski estazio
|
asko
desagertuko da eta jada aurreikusten da Alpeetan datozen 15 urtetan elurraren sakonera %20 %30 jaitsiko dela.
|
|
|
Pleistozenoan, esate baterako, glaziazioak gertatu ziren, eta horien ondorioz ornodun espezie
|
asko
desagertu ziren. Desagerpen horietan gizakiak ere bere errupartea eduki omen zuen, baina Pleistozenoko giza-populazioak ez ziren oso ugari, orain diren bezala.
|
|
|
Audientzien lehiak krisi amaigabe batera eroan ditu. Gero eta esku gutxiagotan daude geratzen diren hedabideak, desagertu ere
|
asko
desagertu dira dagoeneko, eta horretan galtzaile nagusia paperezko prentsa da. Ia egunero daukagu desagertutako egunkariren baten berri, gurean ere gero eta maizago heltzen zaigu horrelako albisterik (El Periodico de Alava izan zen lehenago, La Estafeta izan da berriki).
|
|
2006
|
|
|
Oro har, arraza piriniarraren eroslerik gehienak Euskal Herrikoak dira, gipuzkoarrak, nafarrakâ? ¦ Azken boladan, Kantabria aldeko abeltzain askotxo hasi dira behi piriniarrak erosten. Kontuan izan behar da esnetarako etxalde
|
asko
desagertu direla. Beraz, haragitarako aziendak hazteari ekin diote.
|
|
|
Oso garbi genuen jolas jarduerak antolatzea ez zela nahikoa, ez zela nahiko arrazoi azoka antolatzeko. Bertoko arraza
|
asko
desagertzeko arriskuan zeudela ohartu ginen, Euskal Abereak delako sailkapenean daude. Orduan, hasieratik bertatik egin genuen arraza horien sustapenaren eta berreskurapenaren alde.
|
|
|
Garai hartan, ordea, geneukana utzi genuen bertan behera. Hori dela eta, bertoko arraza
|
asko
desagertu ziren. Bestalde, garai haietan garrantzi handia ematen zitzaion ekoizpen bolumenari, kantitateari alegia.
|
|
|
Azterrian aspalditik ari ziren arrazarik ospetsuenak ikertzen, hobekuntza genetikoak bultzatzen, e.a. Beraz, bertoko arrazak neke handirik gabe utzi zituzten atzean. Eta konturatu ginenerako, arraza horietako
|
asko
desagertuta zeuden. Eta berreskuratzea zaila izan da.
|
|
|
Landa eta indigena komunitateentzat ere, baso masa oinarrizko baliabide iturria da, zurezkoak ez diren baso produktuak bildu eta prozesatzen direlako. Ingurumenari dagokionez, baso epel australak oso garrantzitsuak dira beren biodibertsitateagatik, espezie endemiko ugari baitituzte, eta horietako
|
asko
desagertzeko arriskuan daude. Turismoan ere deforestazioa eragiten ari da, parke nazionalak herrialdearen erakargarritasun nagusietakoak baitira.
|
|
2007
|
|
|
Era guztietako ondorioak izan ditzake aldaketa horrek: itsas aldetik hurbil edo ibai handien arroetan dauden hiriak (Londres, New York, Bartzelona, Hong Kong eta antzekoak) harrapatuko dituzten uholdeak, eskualde zabal zabaletan uzta osoa galtzea, espezie
|
asko
desagertzea, urakanen intentsitatea areagotzea, kliman aldaketa bortitzak gertatzeko arrisku larriagoa, Groenlandiako hormazko geruza behin betirako urtzea, etc.
|
|
|
// Ekuador inguruan bizi diren hartzak nahiko txikiak dira, eta hogeita hamar eta ehun eta berrogeita hamar kilo bitarteko pisua izaten dute.
|
Asko
desagertzeko arriskuan daude, gero eta gutxiago baitira urtetik urtera. // Baina zenbat eta iparralderago jo, hainbat eta handiagoak dira hartzak eta haien bizi eremuak ere zabalagoak egiten dira, harik eta lehorreko harraparirik handienetara iritsi arte, hartz arreaâ? ¦ eta hartz zuria.
|
|
|
Olibondo asko eta
|
asko
desagertuz joan dira. Gure herriko errota horregatik ez dabil.
|
|
|
Erregularizazioa kobratutako tarifetan “erabateko gardentasun bermea” baldin bada, legearen barruan egoteak eragiketa bakoitzeko diru sarrera txikiagoak lortzea ekarriko du. Hala, ANPB delakoaren arabera, finantza arazoak dituzten pertsonen eta merkatu horretan errentagarritasun handia aurkitu duten inbertitzaile pribatuen arteko bitartekaritzan esklusiboki diharduten mikroenpresa
|
asko
desagertu egingo dira. Kalkuluen arabera, sektorearen erdia mota horretako enpresek osatzen dute, “ez dute behar adinako dimentsiorik tarifa doi eta gardenekin bizirauteko”, ANBSk adierazi zuenez, aholkatu zuen kapital pribatuaren esku hartzearekin eragiketak kasu jakin batzuetan soilik egitea, non zailtasuna eragiten duen arazoa gaindituta dagoen eta epe laburrean kaudimena berreskuratuko den.
|
|
|
Gerla galtzeak langile kulturaren haustura suposatu zuen, eta horren ondorioek luze iraun zuten. ...irizpide ideologikoa izandako errepublikanismoa galdu zen; antipolitizismoa eta antiestatismoa (hau da, mugimendu libertarioak ekintza sozialerako zituen oinarrizko zutabe ideologikoak) lekurik gabe zeuden langileen eskema berrietan; klaseko sindikatuei, CNT eta batez ere UGTri, lur jabe txikien eta lur langileen artean eragin itzela ematen zien nekazaritza auzia gutxituz joan zen edonon, eta toki
|
askotan
desagertu egin zen; horrela galdu zuten PSOEk eta UGTk nekazaritza erreformarako zeukaten premiazko beharra, hau da, denbora luzez izan zuten protestarako erreferentziarik garrantzitsuena. Alderdi Komunista (gerla hasi arte oso garrantzi gutxi zuena) bere analisi estrategikoa aldatuz joan zen, gerrilla borrokari uko egin ondoren bestelako politika bat saiatu baitzen indarrean jartzen:
|
|
|
Adituen arabera (Ramonet 2005), ondorengo urteotan aldaketa dezente gertatuko dira komunikazioaren munduan. Hedabide asko eta
|
asko
desagertuko dira. Sortuko direnak txikiago eta espezializatuagoak izango dira eta, iraun nahi badute, ezinbestean baliatu behar dute ordenagailu, telefonia mugikor eta telebistaren arteko konbergentziatik piztuko den sinergiaz.
|
|
2008
|
|
|
Inor ezin da ez irten eta ez sartu. Beharrezko produktu
|
asko
desagertu egin dira saltokietatik. Eraikuntzarako behar diren burdina eta porlana falta direnez, etxegintza osoa geldirik dago.
|
|
|
Bestetik, diglosiak ez dira beti zoriontsuak. Ezegonkorrak eta gatazkatsuak izan daitezke, edo post diglosia bihurtzeko zorian egon —post diglosia horietan, gainera, baliteke hizkuntza ordezkapena izatea prozesuaren azken emaitza, batzuetan gaizki onartua edo ez hautatua8— Hizkuntzak, halaber, modu
|
askotan
desager daitezke; besteak beste, hiztunek jakinaren gainean utz diezaiokete hizkuntza erabiltzeari. Bistakoa da horrela baztertzea gutxitan izaten dela gogozkoa; hein batean, merkataritza negoziazio batean edo burtsa eragiketa batean ordaindu beharreko prezioaren parekoa izan daiteke, merkatuaren egoera gardena ez denean edo erabakiak oso azkar hartu behar direnean, nahiz eta hartutako erabakiez berehala damutu.
|
|
|
Eta ezin da ahaztu zer joera hartu duen langabeziak: gora eta gora doa, eta jende
|
askori
desagertu egin zaio diru iturri nagusia; eta autonomoak ere hor daude: ez dira ageri langabezi zerrendetan, baina horiei ere asko gutxitu zaie lana.
|
|
|
Ontziratutako fruitu lehorrak, berdin osasungarriak? Fruitu lehor naturalek dituzten onura
|
asko
desagertu egiten dira frijituak, gaziak eta, oro har, ontziratuak kontsumitzen direnean. Normalean, fruitu lehor frijituak ez dira soltean saltzen, gordinetan gertatzen den bezala, ontziratuta baizik.
|
|
|
Iaz 641.000 etxebizitza amaitu baziren, 2007an ez dira hasiko ez eta 300.000 ere, eta horrek are gehiago handituko du sektoreko langabezia. Gainera, enpresa
|
asko
desager litezke. Martiren arabera, sektoreko indartsuenak eta profesionalizatuenak bakarrik geratuko dira, baina zailtasunak ere izango dituzte.
|
|
|
Itsasoko espezie
|
asko
desager daitezke gazitasunaren eta uraren pH-aren aldaketen ondorioz.
|
|
|
‘Nature’ aldizkariak ere nahasketa horren ondorio larriei buruzko artikulu bat argitaratu du. Azterlanaren arduradunek, Alaskako Itsas Ugaztunen Laborategi Nazionaleko Brendan Kelly buru dutela, gogorarazi dute hibridazio mota hori dagoeneko detektatu dela mehatxatutako beste animalia artiko batzuetan, eta horietako
|
asko
desagertzeko arriskuan daudela. Azken batean, etsipenak animalia horiek urrunago eta babesgabeago lekuetara mugitzera bultzatzen ditu, beren habitat naturaletik kanpo.
|
|
|
Gure osasunerako arazoa kanpo kutsatzaileek urteetan sortutako erradikal askeen soberakina jasaten denean sortzen da. Errotzaile libre gehienak erregaien errekuntzan edo prozesu fotokimikoetan sortzen dira, eta horietako
|
asko
desagertu egiten dira. Hala ere, aurkitutako molekulak nanopartikulak dira, eta tximinietako gasen, ihes tutuen eta abarren ondorioz sortzen dira airean, batez ere kobrea eta burdina bezalako metaletatik.
|
|
|
Ikerketaren egileek, Juan Casavelos ekologista argentinarrak koordinatuta, 2042rako tenperatura bi gradu igoko dela iragarri dute, eta, horren ondorioz, Australiako ozeanoan izotzbankisa (itsasoko uretatik sortzen den izotz flotatzailea) murriztu egingo da, espezie horiek hazi eta elikatzeko funtsezkoa baita. Gero eta finagoa den gainazal hori haustean, arrautza eta oilo
|
asko
desagertu egiten dira beren kabuz moldatu aurretik. Gainera, tenperatura igotzeak hezetasun handiagoa sortzen du, eta, ondorioz, elur gehiago, eta horrek murriztu egiten du hazteko lur librea.
|
|
|
Itsas unibertso bat aurkitu gabe Urtero 2.000 itsas espezie berri aurkitzen dira, kopuru txiki bat, 1.400.000 espezie ezezagun daudela kalkulatzen baita. Azterlanak ohartarazten zuen 250 eta mila urte bitartean liratekeela espezie horien inbentarioa amaitzeko, eta arriskua zegoela ordurako espezie
|
asko
desagertu ahal izateko. Itsasoaren% 0,1 baino ez dago babestutako eremu batean Bestalde, itsas sakonerak ere gainditu gabeko beste irakasgai handi bat dira:
|
|
|
Gero, gure buruari askotan egin diogun galdera bat luzatu zigun Xamarrek. “Zergatik iraun dute euskarak eta Euskal Herriak hainbeste mendetan, inguruko herri asko eta
|
asko
desagertu badira. Zergatik ez dira euskara eta Euskal Herria desagertu? ”
|
|
2009
|
|
|
Arabako UAGA eta EHNE konfederazioko komite exekutiboko kide ere bada, eta egoera oso oso larria dela dio abeltzainak: " Esnearen prezioek horrela jarraitzen badute, apustu egiten dizut urte bukaerarako esplotazio
|
asko
desagertu egingo direla". Hain zuzen, horrelako egoerei aurre egiteko sortu zuten ArabaEsnea kooperatiba hamar ganaduzalek duela urte eta erdi, eta orain baserriko esnea makina bidez zuzenean saltzeari ekin diote arrakasta handiz.
|
|
|
Jan Smit geologoak ibilbide osoa eman du talkaren teoriaren aldeko aztarnak biltzen. Teoria horren arabera, asteroide handi batek Lurra jo zuen duela 65 milioi urte, eta, talkak eragindako aldaketen ondorioz, garai hartako espezie
|
asko
desagertu egin ziren; tartean, dinosauroak.
|
|
|
Bistan denez,
|
askotan
desagertu zen Conrad: 1869an (aitarekin), 1878an (tiroa bota zion bere bularrari), 1890ean (Kongo ibaian) eta 1924an (Canterburyko hilerrian).
|
|
|
Teilatuak debekatu zituztenean, Pazientzia batzarrak etxe partikularretan egiten hasi zirela. Gogoratzen du gorabehera handiak izan zirela Pazientzia batzarretan; une jakin batzuetan, Liburu Brodatuaren lehenengo urteetan batez ere, batzarkide
|
asko
desagertzen zela kolpera, hilabetean 20 lagun ere bai, eta ahalegin handia egin behar izaten zela batzarrak egiten jarraitzeko.
|
|
|
Gero Joseph Conradi buruz hitz egiten du, datu biografiko batzuk ematen ditu. Esaten du Joseph Conrad idazlea
|
askotan
desagertu zela, nahita eta nahi gabe, eta, hari horri tiraka, desagertutako pertsonez hitz egiten hasten da.
|
|
|
Beste arrazoi bat haren ondorio onuragarriak ez ezagutzea da, batez ere gazteen artean. Galzorian Sendabelar espezie
|
asko
desagertzeko arriskuan egon litezke, eta ondorioz, dibertsitate biologikoa ez ezik, landare mota horiekin egindako tratamendu erabilgarriak ere gal litezke. Plantlife erakundeak zabaldutako informazioaren arabera, naturan dauden 50.000 sendabelarretatik 15.000 inguru desagertzeko arriskuan daude.
|
|
|
Txertoak dira medikuntzak historian zehar lortu dituen aurrerapen handienetako bat. Horiei esker, gaixotasun infekzioso
|
asko
desagertu dira herrialde garatuetan, eta, gaur egun, populazioaren zati handi baten heriotza dakarten patologiei aurre egin dakieke. Hala ere, oraindik hutsik daude eta, batzuetan, txertoak gaizki erabiltzen dira.
|
|
|
Antolatzaileen esanetan, euskal hazietan dagoen askotariko aukerek altxor ordezkaezina osatzen dute, bai zapore aldetik bai bizitasunagatik. Gizarteak izandako bilakaerak, baina, horietako
|
asko
desagertzeko bidean jarri dituela diote, eta hainbat dagoeneko desagertu direla. Hala, baserrietan gizaldiz gizaldi erabili eta ezagutu diren hazi horiek galbidetik aldendu eta ezagutarazi nahi dituzte larunbateko Hazi Egunaren bidez. Kanpotik ekarri diren mota berrien alde egin beharrean, bertokoak hobesteak duen garrantziaz jendeak kontzientzia hartzea da ekimen horren helburu nagusietako bat.
|
|
|
Sollube mendiko megalito gunean Bermeo, Busturia, Mundaka eta Sukarrieta artean sedimentazio maila oso urria izaten da, eta, horregatik, estazio hori osatzen duten elementu
|
asko
desagertu egin dira edo egoera txarrean daude. Katilotxu V izeneko trikuharrian apaingarriak aurkitu dituzte.
|
|
|
Lanari dagokionez, Beasainen makroikastetxe bat jartzeak ondorio laboral izugarria izango luke: datozen urteetan hainbat irakasle erretiratzeak eragin hori nolabait arindu arren, egitura aldetik irakasle lanpostu
|
asko
desagertuko lirateke.
|
|
|
Herenegun, kuotak kentzeko asmoa zuela esan zuen berriro Bruselak. . Kuotak kentzen badira akabo, merkeen ekoizten dutenek bakarrik salduko dute esnea, eta leku
|
askotan
desagertu egingo da nekazaritza?, dio Zabalak. –Oso gaizki gaude, pentsua asko garestitu zen iaz, eta orain ez da esnearen maila berean merkatu.
|
|
|
Asviamiek elkarretaratzea egin zuen Bilboko epaitegien aurrean, Amiantoa hiltzaile isila lelodun pankartaren atzean. Besteak beste, biktimentzako konpentsazio funtsa sortzeko eskatu zuten, enpresa
|
askok
desagertu direlako eta, familia askok nor salatu ez dutelako?.
|
|
|
1912an inauguratu zuten Andoain eta Iruñearen arteko zatia, eta 1914an Iruñetik Donostiarainokoa. Trenak galera eta diligentziarik gehienak desagerrarazi zituen, eta benta
|
asko
desagertu ziren. Irauten asmatu zutenek ardo ale eta bestelakoen salerosketa izan zuten euskarri.
|
|
|
Letra larriz, CO2 stop idatzi zuen, atzo, Eguzki talde ekologistak Kontxako hondartzan, Donostian. Klima berotzearen ondorioz, hondartza
|
asko
desagertzeko zorian geldituko direla salatu du Eguzkik. Abenduaren 12an Pasaiako (Gipuzkoa) zentral termikoaren aurka egingo den martxara ere deitu du taldeak.
|
|
|
Garapen bidean dauden herrialdeek ez ezik, gobernuz kanpoko erakundeek ere porrot historikotzat jo dute goi bilera. Gure jendeari eta gure etorkizunari traizio egiteagatik 30 txanpon eskaintzea bezala da, salatu du Tuvalu uharteko buruzagi Ian Fryk irla
|
asko
desagertu egingo dira, tenperaturaren igoeraren ondorioz, itsasoak gora egiten duenean. Harekin bat etorri da WWF Naturarentzako Mundu Funtsa erakundeko kide Kim Cartensen:
|
|
|
Ohartarazi dutenez, estu estu duten gerrikoa are gehiago estutu dute, eta ez litzateke harritzekoa izango datozen hilabeteetan hedabideren batek Ttipi Ttapa telebistaren bide bera jarraitu behar izatea. Finantzabide alternatiboak bilatzea oso zaila dela aitortu dute Nafarroako euskal hedabidetako ordezkariek, eta
|
asko
desagertzeko bidean aurki daitezkeela.
|
|
2010
|
|
|
Jaioterrian bizi diren senide eta lagunen berririk gabe behar baino egun gehiago daramatzate errefuxiatu gunetan bizi diren sahararrek. Badakite Marokok beren herriaren kontra aspaldian darabilen jazarpena inoiz baino bortitzagoa dela, sahararrak atxilotzen eta torturatzen ari direla,
|
asko
desagertuta daudela, batzuk kartzelan eta beste batzuk akaso hobi komunetan. Tindufeko (Aljeria) basamortu idorreko ohiko desosegu eta ezintasuna muturrera iritsi dira; batez ere, gazteen artean.
|
|
|
beltzune
|
asko
desagertzen da
|
|
|
Bestalde, agintariek jakinarazi dute hiritar asko eta
|
asko
desagertuta daudela eta, beraz, hildakoen kopuruak nabarmen egin dezakeela gora.
|
|
|
Azken hilabeteetan egindako behaketek argi erakutsi dute hondartza aldatu egin dela nabarmen. Hondar
|
asko
desagertu egin da, eta apurka apurka hondartza baino harritza dago bertan.
|
|
|
Fenomeno horrek, kultura industriaren arabera, salmenta krisi sakona eragin du sektorean. Lege hori abian jartzeak loturetarako sarbidea errazten zuten orrialde
|
asko
desagertzea ekarriko du, eta BitTorrent teknologian oinarritutako programen eraginkortasuna gutxituko du. Bilaketa oso zehatzak Direct Connect ek aukera ematen du eduki bat bizkor bilatzeko, bilaketaren parametroak zehaztasun handiz definitzeko eta, nahi den materiala aurkitu ondoren, azkar trukatzeko, Emuleren betiko itxaronaldiak kontuan hartu gabe.
|
|
|
etxebizitza, soldata edo autoa. Egoera horren aurrean,
|
askotan
desagertu egin da abal emaile bat aurkitzeko aukera. Baina bankuak onartzen badu, “berme erreala” erabiltzeko aukera geratzen da.
|
|
|
Ikerlanaren egileen arabera, helburua posible da, baina horretarako ahalegin handiagoa egin da, bereziki landareekin, babes naturaleko programetan ahaztuta dauden handiekin. 50 milioi espezie posible Proceedings of the Royal Society B aldizkarian argitaratu berri den azterlan baten egileek, zientzialari britainiar eta iparramerikar talde batek, azpimarratu dute landare espezie
|
asko
desagertu egin daitezkeela aurkitu aurretik. Lanak adierazten du 5 eta 50 milioi espezie bitarte egon daitezkeela planetan, eta horietatik bi milioi baino ez direla aurkitu.
|
|
|
Datozen hamarkadetan, Patagoniako eta Alaskako glaziar
|
asko
desager daitezke, batez ere Patagonian (Argentina eta Txile) eta Alaskan (Estatu Batuak). Munduko gainerako glaziarrek baino masa azkarragoa eta denbora gehiagoz galdu dute, “Goi mendiko glaziarrak eta klima aldaketa.
|
|
|
erdi ezkutuan lehenengo, baina hara hor galapan dabilela aspaldian, bizitzeko formen, animalien, landareen, paisaien, hizkuntzen hondamendi jadanik zoroa. Pasatzen den egun bakoitzeko, munduko hizkuntza
|
asko
desagertzen da: ukaturik, menperaturik, azkeneneko zaharrarekin hilik, boz idatzi gabeak, defentsarik gabeko memoria hutsa, errealitateari begiratzeko leiho dagoeneko handiak". 1031
|
|
2011
|
|
|
Hau argitzeko Arrasateko gazteen hizkuntza erabileran zerk eragiten duen azaldu litzateke lehendabizi eta hori ez da batere gauza erraza10 Izan ere gazteen erabilera informalean eragiten duten faktoreak askotarikoak dira eta elkarren artean nahastuta doazenak gainera. ...reman sareak, hizkuntzaren gizarte irudia eta estatusa, gizartean erreferente diren pertsonaien jokaera, familia mistoak ala elebakarrak diren, erdaldunekiko harremanak, hizkuntzaren ospea edo euskarazko kontsumo eskaintza dira, batzuk aipatzearren, aztertu beharrekoak gazteen sozializazio prozesuan euskararen erabilerak duen etenaren zergatiak argitzeko, haurtzaroan jaso zituen hizkuntza ohiturak
|
askotan
desagertu egin baitira.
|
|
|
Nolanahi ere, ez dago gaur europan estaturik bere lurraldean hizkuntza bizi bat eta bakarra duenik. estatu batzuetan onartuago eta zainduago, Itziar Idiazabal – Eleaniztasuna hezkuntzaren derrigorrezko beste utopia bat? eta besteetan ukatuago edo menperatuago, denetan daude estatuaren izena daramana eta ofiziala edo nazionala deitzen denaz gain hainbat hiztun erkidego, indar eta bizitasun ezberdinekin (Barreña et al., 2005). historian zehar gertatu diren hizkuntza ukipen egoerek, askotan, eta banan banaka, hizkuntza
|
askoren
desagertzea ekarri dute. galera horiek historian zehar nola bizitu diren jakitea ez da erraza, baina gaur badakigu arriskuan bizi diren hizkuntza erkidego guztiek kezkaz bizi dutela bere hizkuntzaren galera (Martì et al. 2005), eta ahal duten heinean bere hizkuntzaren biziberritzea lehentasunik handienetakoa bihurtzen dela gizatalde horientzat. oso adibide esanguratsua iruditu zaigu, berriki kol... 50 bat hiztun izango dira, Amazonia aldean bizi dira, eta orain hogeita hamar urte ia desagertu ziren droga trafikoaren eraginez jasandako sarraskietan. euren hitzetan, gaur aitonak diren lau gizon salbatu ziren eta bere hizkuntza, eta bere oroimenak, kantuak eta erritualak gogoratuz nanuyo hizkuntza bere seme alabei irakastea erabaki zuten nahiz eta haien hizkuntza espainolez nahikoa ordezkatua egon. gaur bizibide eta ondasun oso eskasekin jarraitzen duten arren, harro erakusten dute kapaz direla euren artean nanuyo hitz egiteko, eta badirela zenbait gazte eta haur bere hizkuntza etxean ikasia dutenak eta ondorengoei transmititzeko prest daudenak.1 gaur ukipen egoera bortitzean bizi dira hizkuntza gutxitu gehienak, guztiak ez esatearren.
|
|
|
Erreka honeetariko
|
asko
desagertu edo agortu egin dira, herrira urak ekarri eta pinu landatze masiboak egin diran ezkero. Eta guztiz desagertu ez diranen artean be, erreka batzuk emoia galdu dabe eta guztiz agortzeko zorian dagoz.
|
|
|
–Indiako aniztasuna arriskuan egon daitekeela pentsatzera garamatzate arrazoi hauek guztiek. Hizkuntza eta kultura
|
asko
desager daiteke epe ertain eta luzean behar bezalako neurriak hartzen ez badira?. Patxi Juaristi,. India:
|
|
|
Teknologia berriei begiratzean, nostalgia eta itxaropena nagusitzen da beraien hitzetan. Nostalgia iraganeko ohitura
|
asko
desagertzen ari direlako: liburutegietara joatea, kale jolasak?
|
|
|
Kasu horietako ikertzaile batzuek pseudozientzia bat sortu dute, kriptozoologia, beren lana funtsatzeko. Bere sinesmenetako bat da animalia misteriotsu horietako
|
asko
desagertzetik ihes egin zuten dinosauroak direla. Bestalde, zenbait talde fundamentalista kristauk uste dute dinosauro bizidun horiek kreazionismoa probatuko luketela eta, beraz, eboluzioaren teoria lehorretik botako luketela.
|
|
|
Camilo Mora ikerketaren beste zuzendari baten aburuz, egindako kalkuluaren garrantzia gero eta garrantzitsuagoa da giza jardueraren ondorioz espezieak desagertzeko izaten den azelerazio larriagatik. “Espezie
|
asko
desagertu egin daitezke haien existentziaz eta ekosistemetan duten funtzioaz ezer jakin baino lehen, eta giza ongizatea hobetzen lagun diezaiokete”, adierazi du Morak. Boris Wormek ere lotzen du azterketaren erabilgarritasuna etorkizuneko proiekzio horrekin, eta adierazten du ezinbestekoa dela planetako katalogo biologikoa ahalik eta zehatzen ezagutzea, babes plan berriak ezartzeko.
|
|
|
Bilduma bitxia, XX. mendeko berrogeita hamarreko eta hirurogeiko hamarkadetan Iberiar penintsulan hezur eta pipitazko fruta arbolen kartografia lan zabal baten emaitza zen (mota eta barietateen mapak egitea). Haziek, kontu handiz etiketatuta, agerian uzten zuten mota horietako
|
asko
desagertuak zirela. Gaur egungo barazki eta fruta merkatuaren gustuetara egokitutako barietate berriak garatzen diren bitartean, barietate zaharrak bertan behera uzteak gene baliotsuak galtzea dakar.
|
|
|
Gantz saturatu asko duenez, ez da gomendagarria osasunerako, baina ingurumenerako ere ez da gomendagarria. Indonesia eta Malaysiako laborantza intentsiboak baso tropikal handiak suntsitzea eragin du, orangutan bezalako izaki bizidun
|
asko
desagertzeko arriskuan jarri ditu, klima aldaketan eragina duten CO2 emisioak gehitu ditu eta labore eremuetako habitatak kaltetu ditu.
|
|
|
2010etik 2011ra %14, 23, eta 2012 urterako, aurrekontuak onartzeko zain, pentsa dezakegu 2011ko aurrekontuarekin alderatuta murrizketa %26, 83koa izanen dela, eta bi urteetan pilatutakoa %37, 24 gutxiago. Gizarte Enplegu Babestuaren aurrekontua 2011n finantzatuaren azpitik murrizten bada, udalen egoera ekonomikoa kontuan harturik, gure ustez arriskua dago proiektuetako
|
asko
desagertzeko edo murrizketen ondorioz egoera larrian geratzeko. Datu horiek kontuan harturik, beharrezkotzat jotzen dugu urgentziaz ahaleginak eta bitartekoak mugitzen hastea krisi egoera honetan dagoen behar sozialarekin bat etorriko den handiago bat bermatzeko, eta Oinarrizko Gizarte Zerbitzuei 2012 urtean bitarteko honek izanen duen kantitate erreala jakinaraztea.
|
|
|
(...) Ez da, egia esan, horrenbeste denbora igaro ordudanik, baina gaur egun inork luke egin nik eginiko ibilbide hura. Errepide zahar haietako
|
asko
desagertu egin dira, eta autoak, harrezkero, zatika moztu du paisaia, eta paisaia horretan barrena doa bidaiari makurtua, bide hegaleko erretenaren garaieran arin arinka, txakur batek bide hegaletik ikus dezakeena baino gutxiago ikusiz.
|
|
2012
|
|
|
Baina aldebakartasunak badu bere ifrentzua: grebaren eraginkortasuna nabarmen jaisten da era bateratuan ez deituz gero, Euskal Herriko leku
|
askotan
desagertzeraino ia.
|
|
|
1999an Gipuzkoako papergile talde batek erosi zuen Gureola, tartean Errenteriako Papelera Españolako jabeek. Ordurako Oria eta Urumeako paperola famatu
|
asko
desagertuak ziren, ondorengo urteetan suntsituko ziren beste batzuk.
|
|
|
Valentziaren harrobitik irtendako jokalariak, baina, ez ditu baliatu izandako aukerak. Euskarri bikoitzean bezala, aurrerago ere jokatu izan du, eta, nahi baino txartel gehiago ikusteaz gain, partida
|
askotan
desagertu egiten da. Aukerak baliatzea falta zaio.
|
|
|
Baina ez nuen minik, ez sukarrik. Eta odol isuria azkar
|
asko
desagertu zen, gertatuko zitzaidana kontatu zidan emakumeak azaldu bezala.
|
|
|
Egoak galarazten dizu baita pertsonei zor zaien errespetua ere, pentsaraziz ez daukatela oso kriterio estetiko zuzena. Aizu, esan nion egoari, Benitok 40 urte daramatza kantari, bere bidea jorratu du modan zeuden beste estetika batzuen gainetik, eta gaur estetika haietako
|
asko
desagertuak, gaindituak eta ahaztuak direnean, Benitok kantari darrai, eta arrakastatsu: aretoak betetzen ditu beti.
|
|
|
Garai batean, abere arrazarik hoberenak erabiltzen ziren, zela elikagaiak lortzeko zela baserriko lanetan laguntzeko. Baina ekoizpen gero eta handiagoak lortzeko premia eta lanen mekanizazioa zirela eta, bertoko arrazek protagonismoa galdu zuten eta gaur egun horietako
|
asko
desagertzeko arriskuan daude.
|
|
|
Euskarazko hedabideak gal ez daitezen eta haiek sendotzeko deia egin zuten atzo hainbat sakandarrek. Hedabide asko egoera" makurrean" daudela azaldu zuten eta
|
asko
desagertzeko" arriskuan" daudela esan zuten: Berria egunkaria, Beleixe irratia eta Guaixe astekaria kasu.
|
|
2013
|
|
|
Zarauzko eboluzioari begira, A autobideak herriko erribera erdiz erdi zeharkatu zuen, eta horrek bertako fauna kondenatu. Nik ere sumatu dut garai bateko hegazti
|
asko
desagertuta daudela gaur egun.Trirripiloak jada ez dira ikusten; txepetxak eta buztainka zuriak, aldiz, oraindik ikusten dira. Abestian aipatzen ditudan txori gehienak gure bistatik desagertu badira ere, pentsatu nahi dut beste nonbait babestu direla.
|
|
|
Aipatu dut zenbat ikasi nuen osaba handiarekin, eta ohartu nintzen gauza
|
asko
desagertzekotan zirela eta desagertzekotan ziren gauza horien lekukoa nintzela. Eta horregatik erabaki nuen nik ikasitako guztia bildu behar nuela eta nolabait jakinarazi.
|
|
|
Zera diote azken lerroek: [...] seguru
|
asko
desagertu dena izango da desagertu dela ez dakien bakarra seguru asko ezkutatu dena da aro bat amaitu dela jabetzen azkena zein gerlatan desagertu ziren zein gelatan ostendu ginen gu... Pili Zabalaren testua Iristear zegoen gaueko momentu hunkigarriena.
|
|
|
Hondakinen artean lan handia eginda, sei mila aztarna inguru salbatzea lortu zuten. Haien artean, gure artetik duela urte
|
asko
desagertutako animalien hezurrak; besteak beste: hipopotamoa, errinozeroa, lehoinabarra, haitzuloetako hartza, baita lepokoa eta bestelako apaingarriak ere.
|
|
|
Gerta al liteke jadanik orain dela urte
|
asko
desagertutako izar bat guk oraindik zeruan ikustea. Zergatik?
|